Indië-Hindia 620 Gambaran 3-4 - C. Lekkerker - 1931 Ocr

620PLAAT'ES OP 200 CARTONS GAMBARAN620 KOEAH PADA
FORMAAT I n BIJ28cm,MET TEKST CARTON200HELAIJANG PANDJANG

DANLgBARNJA28 DAN 19% cm,
INDOOS, VOOR DALAM KOTAKNJA.OENTOEKSERBA
DE WESTERSCHE DJENISSEKOI.AHAN DI
EN INLANDSCUF. HINDIA.NEDERLAND
DENGAN
SCHOLEN DOOR KETERANGANNJAGAMBARANOLEH
C. LEKKERKERKER
UITGAVE J. B.WOLTERS • GRONINGEN,DENHAAG. BATAVIA
Hallieten'mie Scitoot.
• INHOUD.
VOORZIJDEN. ACHTERZIJDEN.
Serie1. Landen Volk. Carlon. SerieVI.Europeeschc cultures.Carlon. Kut.
Groep1. Landschappen. . 1-21 Groep21. Suiker
1-15 22-32 1-10 291-303
2.Vulkanen 16-23
.
22. Rubber 11-17 30.'r--315
PP
3.Baai,reede,kuiten eiland24-30 33- 43 23. Thee 18-23 3145-325
rt
4.RivierenWaterval . . 31-36 44- 51 24. Koffie 24-2e 32&-334
19
oir 5.Woningen 37 55 52-80 25.Tabak 30-37 335-347
6.Bevolkingstypen, kleeder- 26.KleineEurnpeesche Cul-
SP
drachtenensieraden.. . 56-68 81-99 tures 38--44348-358
Serie11. Gezagvoering. 27.Nogeentge handelsgewas- 359-377
PP
Groep7.Regeering. . 69-73 100-106
• • %en 45-55
378-384
28.Boschbouw
.
OP 8.Paleizen 74-76 107-111 SI
Pr 9.Leger 77-85 112-123 Serie VII. Handel, industrieen
SerieIII. Godsdienst, onderwijs en mijnbouw.
opvoeding. Groep29.Handel . • 62-68 385-396
Groep10.Animisme 86-94 124-135 30.Inl. industrie 69-91 397-433
11.HindueismeopJava 95-115136-164
IP
31.Europ. „ 92-100434-443
PP
12.HindoeumcopBali 116-130
•
165-183
.
Pl
32. Petroleum 101-108444-456
SP
13.Islam . . 131-138
• •
184---194 33.Tin
Il
109-114457-464
1,1
fl 14.Christendom,:ending en IP
• •
465-478
34.Overtje delfstoffen 115-1241
PP
•
missie 139-148 195-210SerieVIII. Verkeer. 479-487

15.Onderwijsen optwedzng t49-159211-227 Groep35.Wegenen bruggen . 125--130
• • •
488-502
•
SerieIV. Kunstenen Wetenschap- 36.Schepenen voertuigen111-140 503-512

a .
pen. 37.Spooren tram 141-147

Groep16.Wetenschappen.. . . . 160-166 228-237 38.Haven, dokkenenkust- 513-519
17.Tooncel,muziekendans . 167-172 238-247 verlichting 148-153
SerieV.Inlandschelandbouw, vee- 39.Luchtverkeer 154-158520-526
teelten visscherij.
PP
40.P. T. T.-dienst
PP
159-163527-532
Groep18.Inl.landbouw. 173-182 248-268SerieIX. Faunaen Flora. 533-593
19.Irrigatie . . 183-187 269-273 Greep41.Fauna 164-182
##
PP 20.Veeteeltenvisscherij 188-201) 274-290 " 42.bra•

183-200594--620
•••••••••
DAFTARISIN JA.
NIOEKANJA. BALIKNJA.
Djadjaran 1. Keadaantanah dan Gamhar. Djadjaran VI.Peroesahaan tanahHelai.Gatenbar.
bangsa'. or. tropah.
Kelompok 1.Reepa2daratan . . . 1-15 1-21 KolompokTeboe 21. 1-10 291-303
22.Karèt (rubber) 11-17 304-315
•
2.Goenoengapi . 16-23 22-32 •

18-23 316-325
.
PP
3.Telork, pelaboehan, pa- 23.
sisir,poelau• . . . • 24-30 33-43 24.Kopi 24-29 326-334
4.Sr,engai,terdyuenair . 31-36 44-51 25.Ternbakau
IP • io • 30--37335-347
.
5.koemah,kampoeng .37-55 52-80 26.Tanarnanjang koerang
Itt
3844 348-358
6.Bangsae,pakaiwei, per- ',enting
hiasan. 56-68 81 - (9 27.Tonamanlainjong ha-
Djadjaran11. Hal pamerentah.
Pl
45-55 359-377
silriju dipertlagangkan
Kelompok7. Panierentahan .69-73 100 leed 28.Peraesulaanpotion ka-
PP 8.Attana
• •
74-76 107-- 111

•
m.
te
56-61 378-384
PP 9.Balutentera 77-K5 112-123 DjadjaranVII. Perniagaan. kera-
Djadjaran III.Agama, pengadjar- djinan.peroesahaan tarnbang.
an, pendidik Kelompok29.Perniagaan . . . . 62--68385-396
KelompokA 10.
garnajanglama2 . 86-94 124-135 30.Keradjinan or. pri-
11.AgamaHindoe(p. Dju- boemi
01
69-91 397-433
P/
wa) 95-115136--164 31.Keradjinanor. Érupah 92-100434-443

12.AgamaHindoe(p. Bali) 116-130165-183 32.Minjaktunah. . . . 101-108 444-456
457-464
P•13.AgamaNum . . . . 131-138 184--191 33.Timahpoetih . . . . 109-114 465-478
t,14.AgamaMa‘eln:pandita 34.nasatambanglain . 115-124
PP
g•Ta.séhidanSerani . 139-148 195-210 Djadjaran VIII. Perdjalanan dan
Pi15.Pengadjaran, Pendidik 149-159211-227 pelajarandidarat dan dilaoet.
Djadjaran IV. Ilmoedan kepan- Kelompok35.Djalan2, djembatan.125-130
. 479-487
daian seni. 36.Kenaikandilaoet dida-
Ke1ompokIlm16. ocseni 160-166228-237 rat 131-140 488-502
P.1 7 . Wajang, boenji=an, 37.Djalankarétaapi . 141-147
11
503-512
serbadjenistandak . 167- 172238--247 38.Pelaboehan,dok, me-
Djadjaran V. Peroesabaan tanah
IP
naraapi 148-153 511-519
or.pribocmi,tcrnak, rncnganibil 39.Kenaikandi-cedara 154-158
op 520-526
ikan. 40.Pus,komt, telefoon159-163 527-532
Dir
Kelompok18.Tjatjok-tanarnor.pri- Djadjaran IX. Serba-serbi bina-

bami 17:3-182
248-268 tangdantoemboeh2 an.
19.Pengairan%uwah 183-187269-273 Kelompok41.Serba-serbi binatung 164-182 533-593
Pl20.Ternak,ambt!ikort 188-200 274-290 PI 4 2 . Serba-serbitoemboeh2an 183-200 594-620
AANDE GEBRUIKERS KEPADASEKALIAN ORANG
VAN DiT JANGMEMAKAI BOEKOE
PLATENBOEK GAMBARAN INI
Deplatenvanno 1 tot no.290 volgen Gamhar no. 1-290 bertoeroeCan

elkaarregelmatigop.opdevoorzijden der elisebelahmoekahelainja;no. 291-620
bladen;dievan291 tot 620evenzoo op demikiandjoegadisebelab baliknja.
deachterzijden.Bijdebesprekingvan een Djikalaugoeroemengadjarsocatoe, fatsal
b-epaaldonderwerpindeaardrijkskunde-les ilmoeboemi.makagambarjang akan
kunnendeleerlingendedaarbijte gebruikendipakainjaboléhdiletakkansedjédjér, ta'
platendusnaastelkaárvoorzich leggen. oesabdibalik-balikkan.
1kt isaszoonietnoodigdebladen telkens
-omte kreten. Tentoelahbarangjangdiadjarkan ten-
Omdatdeuitgebreidheidder leerstof tanganilmoeboemidalamsekolah jang
omtrenteenbepaaldonderwerpniet alleen rendahdanjanglebihtinggitidak sama
zeerverschilendis voorde verschille.nde banjaknjadansoesahnja.Apalagi penga-
soortenvanscholen,maarookvoor scholen djaranitoetidaksamadalamsekolah jang
vandezelfdesoortinverschillende doelensepangkat.tetapiberdjaoeh2an negerinja.
vanIndiëkondendeonderschriftenbijde Olebkarenaitoeketerangannja dibawab
platennietM te kortworden.Ieder kieze garnbaritoe ta' bolehteramat hersehadja
uitdetoelichtingendatgene.wathij voor atauringkasnja.Baiklahgoeroe memilih
zijnlesop zijnschoolin zijn woonplaatsdanmemetikdaripadaketerangan apa
wenschelijkacht. Op eenschool in de
VorstenlandenvanJavazalmenbijt'. wel jangdikita patoetakan pengadjarannja
mèèrwillenbesprekenvan Hindocsche of sendiri.Oemp.goeroesekolahdi Jogjakarta
Boeddhistischeoudhedenofvanhet batikkenatauSoerakartatentoemengadjarkan hal
danopeenschoolvandezelfdesoort te tjandi2atauhalmeetbatiklébar pandjang.
MedanofteAmbon.Zooheeftelke land- goeroedi Medanatau diAmbon tentoe
tidakbegitoe.lsipengadjaranilmoe boemi
streekzijnbijzondereeischen.De bijschriften
zijnzakelijkgehouden:deplatenzijn alleen berlain2andalamtiap2negeri. Keterangan
ilustratie-materiaal:debijschriften mogen itoesebenarnja ta' boléb menggantikan
nooithetlevendewoordvanden onder- pengacljarandanperkataan goeroe !
wijzer vervangen.
DeInhoudsopgavetoontaannaar welke Dafrarisirijamenerangkan atoerannja
gatnbar2dipandangilmoeboerni seloeroeh
onderwerpendeplatenzijn gerangschikt
voorNed.Indiëalséén geheel. Hindia-Nederland.
sAE.STORED
RODERICK C.
WAHR
EDITED B t "
tOi
149.KONINGKRETARADJASAALSHARI-RARA (QIWA-WISFINOE).
Wishnoeis opJavaweinigvereerdalsOpperwezen.VoordeWishnoeietenis hijdehandhaverderwereldordeenals de
wereldin gevaarverkeerdedaalde hij in deeerreofandereincarnatie(awatára)neeromhaarteredden.Zijn rijdier is
deGaroedaofzonne-arend(opJavaeenfiguurhalfmenschenhalfvogel),zijnegemalinCri ofLakshmi,dieopJava de
godinvandenrijstbouwwerd. Uit desamensmeltingvanC,iwaenWishnoeheeftmeneennieuwegodenfiguur Hari
(Wishnoe)—Hara (. Qiwa)geschapen.Deplaatsteltdenstichtervanhet rijkvanMadjapahitvoorals Hari-Hara,
vanTjandiSimpingbij Blitar.Zieookno.147.Hetbeeldwordtbewaardin hetmuseumte Batavia.
149.MAHARADJAKRETARADJASABEROEPA HARI-HARA.
RetjainigambarnjaMaharadjaKretaradjasajarigmengadakankeradjaanMadjapahit,meroepakanHari-Rara,jaitoe Batara
Wishnoe(Hari)denganBataraQiwa(Hari)bersetoeboeh.Retja initerdapatditjandiSimpingdekatBlitar; sekarang ini
adadigedongMuseumdi-Betawi.Lihatlahno. 147.
e
449.PETROLEUMETABLISSEMENTTETJEPOE(RES. BLORA).
449.DALAH!LINGKOENGANPABERIKMINJAKTANAFI DI TJEPOE(RES. BLORA).
450.TJEPOE.TANKINRICHTING,WAARINDE EINDPRODUCIF.N.
450.BEBERAPABOEAHTANK,TEMPATMENAROEHMINJAKJANGSOEDAHBERSIH, DI TJEPOE.
449/450.Vroegerhadelkeaardoliemaatschappijzelve tezorgenvoorhetopsporen,verwerken,verpakken,vervoeren en
verkoopenvandeolie.TegenwoordigstaanbijnaalleoliemaatschappijeninNed.Indiëondercontrolevande „Koninklijke
Maatschappijtot exploitatievanpetroleumbronnenin N. I." enwordthetopsporings-enfabriekswerkverrichtdoor de
„BataafschePetroleum-Maatschappij",opgericht1907.BijnaalleolievanJavawordtnuverwerktteTjerce.Daarisook neg
eeneraffinaderijvaneenemaatschappij,dienietstaatondercontrólevandeKoninklijke,maarvande„Standard"in Amerika.
OpJavaisheteerstaardolieontgonnendoorStoop,in1887,nabij Soerabala.
449/450.SekarangkebanjakanmaskapaiminjaktanahdiHindia-Nederlanddalampengamat-amatanrnaskapai „Koninklijke";
sedangmentjaridanmendirikanpaberik'dikerdjakanoléhmaskapai„Bataafsche-Petroleum".Segal.aminjaktanahdi Djawa.
hampirsemocanjadikerdjakandalarapaberikdi Tjepoc.
11
501
150.VROUWELIJKE HARI-HARA.
VandeHari-Hara-godheid(zieno.149)maaktemenookeenegodin,zooalsditbeeldtuthetMuseumteBatavia laat
zien,datindevoorhandeneenknotseneenlotusknopopeenlangensteeldraagt.Zoozijnerookbeeldengemaakt, waarin
alsMahadéwaenzijnegemalinParwati-Mahadéwitotéénegestalte,Arddhanari,zijnvereenigd,halfgod,half godin.
150HARI-HARA ISTERI.
SepertiHari-HarsmeroepakanBataraWishnoedanBataraCiwabersetoeboeh,demikiandjoegadiperboeatHari-Hars
isterisatoeboeh,oemp.retja ini jangdisimpandigedongMuseumdi-Betawi.BataraQiwa-Mahadéwadan isterinja
Parwati-Mahadéwipoendiperboeatretjasetoeboehdjoega,setengahberoeradéwa,setengahnja isteri.
SerieVII,Groep 32
451.AUTOMATISCHVULLENENWEGVOERENVAN451.IVIENGISIKANMINJAKDALAMKALENG DAN
BLIKKEN. B E T A P A 1VIEMBAWAKALENG2 ITOE.
D i
e „Koni n klij
k e" is in 1890 op g eri
c htal
s eenekl
e i
n
schapp,jidieeenoliebronontgoninLangkateneenraffinaderij emaat
-Nj
a tal
a hpadagambar
it
oe, ba hwa kal
é ngi
toeti
d akdiambil dan
bezattePangkalanbrandan.Deontginningwashier begonnen di
i
s idari sateez.
do o rD e R u y t
e rZi
jiker.In18 89w er
d vo orheteers
verkocht,bereidopJava,SumatraenBorneo.Toende Indischet petroleum
maatschappe ji ngingensamenwerkenonderleidingder Koninklijke
gingdepetroleumindustriesnelvooruit.DeKoninklijkeheeft nu
decontroleovereengrootaantalmetdeaardolie-nijverheid in
verbandstaandemaatschappe ji noverdeheele wereld.
ti901d
151. GANEA.
Een.zoonvanCiwaenParwatiisGaneraofGanapati,d. i.Heerdergana'sofdienendegodenvanQiwa.Hij isde godi
der1
' ,x,tereldschewijsheidenslimheid(deolifant,waarvanhijdenkopdraagt,ishetsterksteenslimstedier)en daarom
roeptmenhemaan,als'"meneenigmoeilijkwerkonderneemt.Hijheefttweeofvierarmen,houdtinéénhandeen etens-
bakje,ineenandereeenafgebrokenstukslagtand.Zijndoodskoppentroonenandereattributenheefthijvanzijn vader.
OpJavawarendeGaneca-beeldentalrijkenmenverteldeelkaaraardigelegendenoverzijnvreemden vorm.
151.DÉWA GANt.QA.
SeorangpoetraDéwaCiwadanDéwiParwatiitoelahDéwaGanéaatauGanapati,jaitoejangmengepalaisegala gana
ataudéwa2hambaniaBataraQiwa. Ia berkepalagadjah,bertangan 4, DjamandahoeloeorangDjawabanjak jang
rnemoedjanfa,sebabialahdéwajangrnemberikepinteranhalberniagad.s. b.
452.PETROLEUM-INSTALLATIETEPLADJOE,AANDEMOESIBENEDEN PALEMBANG.
452.PABERIK2MINJAKTANAH DI PLADJOE,SEB.ILIR PALEMBANG.
Z£
453.AANLEGKADEBIJHETÉTABLISSEMENTTE PLADJOE.
453.TJEROTJOKPADASOENGAIMOESI,OENTOEKPABERIKMINJAKTANAHDI PLADJOE.
452/453. Te MoearapladjoeofkortwegPladjoewordtdeaardolieverwerktuitPalèmbangendieuitDjambivande N. 1.
AardolieMpij,eenegemengdemaatschappij,halfvanhetGouvt.,halfvandeKoninklijke.DeoliemaatschappijeninZuid-
Sumatraontstondentusschen1890en1900.NaastPladjoe, teSoengaigeroeng,ligtnogeerreraffinaderijvan eenzelfde
Standardmaitschappijalsin450 bedoeld.
452'453. Di Pladjoedibersihkanminjakmaskapai di res.Palembangdandjoegaminjak dari Djambi, kepoenjaan
Goebernemènperséroandengan maskapai.
L01
152.TEMPELWACHTER.
Alstempelwachtersplaatstemenvoordetempelingangenreusachtigebeeldenvanrakshasa'sofdemonen,met uitpuilende
ooggin,gewapendmeteenknots.Ook inornamentaaibeeldhouwwerkkomenveeldemonenkoppenvoor,als banaspati
(—woudheer)-ofKala-koppenbovendepoortenof inandere beteekenis.
152.RETJAPENGAWAL TJANDI.
Disebelahpintoegerbangpernoedjaanditaroehorangseboeahretja jarigamathébat,meroepakanreksasa, matanja
membelalang,memegangseboeahgada.Diataspintoedioekirdjoegakepalaseroepaitoe,namanjaKa!aatau banaspati.
454.EENSTOOMERNEEMTSTOOKOLIE IN UIT DE PIJPLEIDING.
454,KAPALAPIMENGAIVIBILMINJAKAKANMEMBOEATAPIDARTDALAFT BEROEMBOENG.
z£
455.GEZICHTOPDEBAAIVAN BALIKPAPAN.
455.PEMANDANGANPADAfELOEK BALIKPAPAN.
454/455. Op deOostkustvanBorneovondMentenomstr.1887aardolieenuitzijneconcessieontstondde N. I. Industrie-
enHandelmaatschappij,dieeerredochterwasvandeEngelscheShellTransport-andTradingCompany.Hetwas deze
„Shell",diezich in 1907verbondmetde„Koninklijke"(zie no.450)enmethaaro.a.de„Bataafsche"oprichtte. Deze
verwerktteBalikpapandeolievandeOostkust.DochdeolievanheteilandTarakan(zie456)iseenzwarescort,die na
reinigingvanzandongeraffineerdalsstookolieuitdetanksdoorbuizenindeschepenwordt gevoerd.
454/455.Paberikminjaktanah diBalikpapanmembersihkanminjakkeloearanBornéo-Tinroer.Akantetapiminjak keloearan
p.Tarakan,jaitoesematjamminjakjarigbaikoentoekmemboeatapidalaramesin2kapai,ta'oesahdibersihkandalara paberik.
1 I
801
153.KALASAN.GEZICHTOPDEN ZUIDOOSTHOEK.
NuvolgeneenigeplatenoverhetBoeddhisme.TenZ.W.vandePrarnbanan-ruinen,aande andere
zijdevandeOpak, ligt bij dedesaKalasandetjandiKalibening of tjandiKalasan,gesticht in
'tjaar778naChr.,toeninMidden-JavaeenBoeddhistischvorstenhuisregeerde,datder Qailèndra's,
datverwantwasaandeBoeddhistischekoningenvanZuid-Sumatra.Dezetjandiwordthersteld. De
beeldenbinnenindetjandienindenissenzijnverdwenen.Menzietopdeplaateendeelvan den
voet,vanhettempellichaam,vanhetbeginvanhetdak,hetbeeldhouwwerkomenbovende nissen.
153.SEBEHAGIANTJANDIKALASANATAU TJ. KALIBENING.
Gambar153sampai164 inisemoeaakanrnenjatakanhalagamaBoeddhadip.Djawapada djaman
poerbakala.TjandiKalasaninitjandiBoeddha,sekaranginilagidiperbaikiorang.Letaknjadiseb. barst
tjandiLaraDjonggrang(no.137).Tjandiinididirikanpadat.778oléhseorangradjaMataram bangsa
Qailendra,jangberagarnaBoeddha.Retjaditjengkeroengnjadandidalarntjandisoedah hilangsemoeanja.
SerieVII,Groep 32
456.PANORAMAVAN BALIKPAPAN. 456.PEMANDANGANDI BALIKPAPAN.

Aandeeenzamebaaiaandieonbewoondekustontstondsneldedrukke oliestad Balikpapandahoeloenjasoenjitaa ' daorangnja.Demididirikandisitoe paberik
Balikpapan,waardefabre i kendeolieontvangen,naarhetN.toevande monden mnia j ktanah,nakae l kasa
l hmendjadiramai.Banjakorangdarilain2negeri datang
derMahakamaf.Degroote,wittetanks,defabrieken,hetdrukke scheepvaart- menta j haripenghidoepandisitoe.Kira' j njaminjaktanahkeloearan Hindia-
verkeer,detalrijke,zeergemengdearbeidersbevolkinguitanderestrekenende Nederlanddisinidibersdihb kan,diboeatkanserbadjenisbarangjangseksrang ini
i oeatorangdenganrniniak tanah.
afgeslotenheidvanhetoverigeBarneogevenaanBakil papaneeneigen karakter.
B i
j
n a van ald eN e d .
Indi
s cher
u weoli
e w or
d thierver
w er
k ttotdevel
e pro-
ducten,diementhansuitdeaardoliebereidt.BehavleteTjepoe, Pangkalanbrandan,
PladjoeenBakil papanvindtmennogeeneraffinaderijteBoea l voordeolie van
Oost-Cerarn.OokwordtaardolieontgonnendoordeN. I.A.M.(zieno. 453)
opheteilandBoenjoe,datnaastTarakan ligt.
Serie111,Groep11 C a r t o n 109
154,TJANDIMENDOETNADERESTAURATIE.ZUIDWESTZIJDE. 154.TJANDIMENDOET,TÉ M B O K SE B .
B A R A T-D A JA, SESOEDAH
Ivnan
Zeueidr-K é doev n
i d e n wi j
n o g drie B oe d d hs
i t
s
i che m o nu m e
n e
tn,as
l overblijfselen DIPERBAIKL
d eP ro g e
ov,
der
ez
ka
lm
ei
n e
el
i
n g v
tj.Paan
wh e
oi
l
g
n d
ofomtj.Bmr
ae n
d,
j
aonp
aél
oénn,orij:
o k t
j
a ndi
gerest Ma é ndo
ureerd,et
,
te
a n
dn
e0. van
samen-D k
i ar
e sd
i é na n Ke doe ,se b. s elat
a n ,
m a .
s h
i a da ti
g a bo ea h tj
a ndi ja rig masoek
v l
o ei
n g va n K. El o e n K. P ro go ,
e nd e r
e us a c ht
i
g e st
o e paBoroboedoer t
e nb i
l
a
W.
tj
. Bng
raadna
j t
j
na ndi
ao
l nB oed
(ketjdi
lh
s a
a,
j
a
d ï
t
j
ae)peatj.
daMpeen
r
t
e d
m oe
o t
,
s
eae
nb .t
i
m
K. o
Ebe rdK.
a P
n ro
K.g o
P,rtj.
o gPawon
o ,sertaatau
tj.
vw an
atde
hij P r
eo
egno
s(zi
w e
a sn;o .
het1 5 5-
port1 6
a 0
al )
.
,
dDe ehMoé
ognsd
t
e o
det
ai
sk h
veer
dr
se
it
ep l
d
n
i ,
m
g a
ena
dr
l
aeng
koni
e e
petl geworden,
bii
v . ont-B orob oe d oe r
,
s eb.b ara r K. P r
o go (no. 1 5 5 -
1 6 0 )
.T jan d i
M e n doet i
n i diperbaiki,
b reke n .In hets c h e m erc
i
l htva n d e g roo tet
e m p e k
l a r
n erzitop e en troon een a
t
i
nk a
gngt
ei
n t
a
j
a pi
,j
a ti
ï
td
o ak
eS adj
na
g di
B s
oe
eba
ddghoae
bs
ear
ss
eaml
ma a
iomel
a
p n
aj
a
d .
D
a ti
d
a a
cl
a
h m
t
a n n
j
aj
a;saed
ba
eret
l
a hja j
a n g3 M.
rnenjebelah
3 M e te r
h o ogbe
gewaad;linksenrechtsvael
d ,ui t
é é ns
n t
u
h k
e t
r
ma tc
whei
eet
gBeoho
duhws
i e
an
t
w ,
vaas
'n den Bo eddh ai
n monniks-
(toekomstigeBoeddha's) ad ad oea retj
a
in lagi, j
a l
to e B odh s
i at
w a(j
a n ga ka n dja di Boeddha).
grootornaatop lotuskussens.
1
ci c
•▶
457/438. HET BORENNAARTINERTSTELANDENTER ZEE.

HetschiereilandMalakaendeeilandeninhetverlengdedaarvanbevattenderijkstetinaderterwereld.InNed.Indië wordt
tinertsgewonnenopBangka,oorspronkelijkvoordenSoeltanvanPalèmbangennugeheel Gouvernementsontginning;
Billitondoordegemengde„GemeenschappelijkeMijnbouw-MaatschappijBilliton van hetGouvt., 'j vande Billiton-Mij.);
opSingkepdoordeSingkepTin-Mij.,enteSiaboebijBangkinang(Sumatra'sWestkust)doordeMijnbouw-Mij. „Stannum",
eenedochtervandeBilliton-Maatschappij. Dit ertswordtgewonneninderivierdaleneninhetverlengdevandeze dalen,
thansonderdenzeespiegelgelegen.VooralbijSingkepbaggertmenveel „zee-tinerts".
457/458.ORANGMENGEBORTAMBANGTIMAHDIDARATDAN DILAOET.
DitanahMalakkadandipoelausebelahselatannjaamatbarjakterdapattienah. Di HindiaBelandaadatambangtimah di
Bangka(KepoenjaanGouvernement),di Belitoeng(hagilnjarp;oentoekGouvt.dan2 njaoentoekmaskapaipartikoelir), di
Singkep(kepoenjaanmaskapaipartikoelir)dandiSiaboedekatBangkinang(kep.part.djoega).Batoetimahitoe dikerdjakan
dalamlernbahsoengai,apalagididasarlaoet,padapemandjangan soengai.
SerieIII, Groep 11
FotoN.I. Cuchtvnart.
155.LUCHTFOTOVANDEN BOROBOEDOER 155.TJANDIBOROBOEDOERTERLIHATDARIKAPALTERBANG.
A
gr
ol
ee
o n
t
scv
ha
e n
mee
on
n l
uumch
entf
o
t
v at
onk
han
etm
r
e ee
dnsz
l
a i
c
n h
g in
uité
Vén
oob
re
-I
nel
d
d i
ëvo
enor
Nset
edle
.n
I
n ,
w
d ia
ë tdit meest
H
verdwenen a nj
a l
ah d enga n kap a i
terba ng sahad a
j orangd a p at
m el
i
h a tbe t
a patok o h seloeroeh
B oed dhs
im ee i
g e n l
i
j
k is, nl e eno m b ouw deh eu v el
,
v er
w e r
k ttot een stoepa, t
j
a n
het
berad
gai
B
m o
aro
Bbo
oee
dddo
hear
j
a
p r
aig
d a
am
d a
j a
t
mmae
nnt
na
ad
i
g o
jae
b
r
a k
1
Van
1ai
t
t
aor
ae
m,
ja i
t
o
(
K ei
rp
a e
-
k n
i
rai
n g
t.g
7 a
0 l
a
0 n
so
er
han
. g Djawa
900).
e
hc
ehi
l
gt
Be o
pe
l
add
ah
t
s s
i
et
ns
ic
,
e h
ee
nhpe i
l
l
agd
at
som
van,
obp
ege
derc
i
v h
at
at
e
rtr
eb
new
ona
drn
ieg
r
rv
i
cahn
t
ir
ne
gl
i
k w
vai
enëeneo
n f
o p bijzonder
geheel N j
a
volk, t
a l
a h t
jan d i
it
o e d i
b o ea t
p adas e
o
l e r
o ehsebo ea hb o ek it
,berpoentjakkan setoepa,
m et
ee ng ro otk l
o o ste rin de n abij
h e i
d .In zi
jne e nv ou di
g s t
e n vor
m bestaat ja
een
k e'
nr
ai
s
m o e
aa
t
B
. t
ooe
t
r
oe
bmo ep
d a
ot
esr
io
t
o e
edt
ji
j
a
a a
hog
et
o
o
l e
el
é
n n
a
jtb
emag
pia
ag
t
oarr
n
ana
gBb o
ee
rd
z i
adr
aha
h,b
,
d e
ar
ni
s
teipoesaka2
m pat jarig
pemberi
st
oep a uiteen v i
e rka n tv oet
s t
u k,
m e teen ko ep el
e r'
o p ,
d i
e u
punt(pinakel),vaneenofmeerzonneschermenvoorzien.Depinakelvan den i
t
lo o p ti
n e e
n hooge
p e ng ad a
jrankep a da ra' i
a t;p adak eh l
i
n gnj
a ad a b i
h a r
a b es ar(r
o em ah pendétal
Boroboedoerisafgebroken. B o ed dh a)
.
K a l
a u dp
i ers ah ad a
jkan ban goen na
j :
s ebo e a
h s e t
o ep a b er kaki persegi,
diatasnja h am p ir
'
b o e latba ng oen na
j ,
b er
p oe n t
j
a kb eb era p a
TetapioedjoengpoentjakBoroboedoeritoesekarangsoedah patah.p ao
j en g bezsoesoen.
SerieVII,Groep 33
459.TINMIJN. 459.PENGGALIAN TINMAN.

H eti
n ert
s wor
d thi
e rui
tgegr
a ve ne n i
n h ee
l n deg ot
e nge
w a s
schen.
Di ti
s z.
g .
n
tinerts",datgeleidelijkisafgesletenvanhetertsinhetgesteenteendatinde breede . „stroom-
T i
m ah it
o e dig alidarid al
a rat
a na h,l
a l
o edb
i a so eh di
g otj
a ng di
b o entmi ri
n g. Jaïtce
rivierdalenisbezonken.Docshteeinnte
de n l
a at
s t
e nti
jd b egi
n t
m e nhet erts ook uithet t
i
m
ge- ahj
a ri
g t
e r
e
l pa s dari
sekarangtm b at
o e2d ant
e r
t
a na m d i
d al
a m e
l m bah s
o c
n g ai
a
j
i ahitoedjoegadiambildenganmernetjahlun batoe2. ng l
é bar. Tetapi
tebreken(primair-erts).
Sere
i ra,Groep 11 Carton 11
156.BOROBOEDOER-RELIEF. 156.OEKIR2ANDITÉMBOKTJANDI BOROBOEDOER.

IncenevoorzulkeenmonumentpassendeomgevingisdeBoroboedoer gebouwd, Ta j ndiBoroboedoeritoedp i erboeatpadaabadjangke-8.Tjandiinidekelilingi9boeah
vermoedelijkindetweedehelftvande8eeeuwnaChr.Erzijn9terrassen, waarvan t i
n g ka t
,6 boeah j
a ngb a ngo enna
j pe r
s eg i
e mpat
,3b oeahj
a n gboen der
.
A kan tetapi
er6eenvierkantengrondvorm,endedriebovenstedenrondenvormhebben. Het tingkatperseg-i4jangdb i awahsekaliitoetakkelihatanlagi,sebabdiperlindoengkan
ondersteterrasisreedstijdensdenbouwondereenesteenstapelingverborgenomver-
dibawahbatoejangdp i asangorangsoepajatjandida j nganroeboeh.Pandjang seginja
zakkingtevoorkomen.Dee l ngtederzijdenis111m,dehoogtevanhet monumentt j
a n diMi 1 111 met er
,ti
n ggi poe nt
a
j kn a
j 3nmét e r
.Pada t
é mbokt
i
n gkat persegi-4
311m.Langsdegaanderijenzijneenoftweerijenreliefreeksenin11series aange- itoeadaoekri2an,banjaknjagambaran1500boeah.
bracht,voorstelend1500tafereelen.
SerieVII,Groep 33
460.GRONDVERZETDOORSPOELINGINEENTINMIJNOPBANGKA. 460.MEMINDAHKANTANAHDENGANDIGENANGIAIR PADA

TAIVIBANGTI1VIAHDI BANGKA.
s De
pb
u o
i
t
e v
e
n mn
ger
o
tn
k d
r
a m
ch o
t
i
geet
vwan
ad
te
er
ser
t
rt
as
l
el
ana
.gw
Ligor
td
deenv
ere
t
srw
l
a ai
j
dge
dr
di
cdo
htorspoel
bijd e i
n gof L
door
oppervlakte
a a
i
rp
ai
s
ta
an
ut
i
e
d n
ea
nh
gj
a
a r
i
ngdi
a
airmt
a s
eh
mar
o
a e
s
nd
t
j
a i
t
r
.
Kj
e r
a
ali
k
auan
t
i
e d
na
an
hl
aip
ti
s
oe an
t
it
i
m
d aa
kh
d,
d
a e
l
ang
ma
n digenangi
tempatnja,
(tm
am ban gk oc h t
),
d an i
s de m i
jn ge m a
k ke k
j
i
ld r
o og t
e hou den ;
bijdi
e per tiadalahberapasoesahnja;tetapimanakaladalam,airnjaharoesdiboeangkan
gelegen
ijnen(tam b an gk ol
o n g)
m oe the t
w a t
e re r
u it
w o rden weggepompt e
ns
i denganpompa.Membawanaiktimahjangdaridalamtanahitoepoen pekerdjaan
ook
hetransportvanhetertsopgrootehoopenveel moeilijker. soesab poelt.
11
157/160. BOROBOEDOER-RELIEFS.
NaderestauratiedoorVanErpkanmen,overdeterrassendoordegaanderijen wandelend.
hetbeeldhouwwerkin al zijnschoonheidbewonderen.Depelgrimsvondenbijhun plechtige
omgangendaarallesafgebeeldwatbetrekkingheeftopdeverlossingderwerelddoor de
Boeddha'svandevroegereen detegenwoordigewerelden.Opdedrieronde terrassen,
zonderreliefs,dochmet in totaal72klokstoepa'smetBoeddha'ser in, vertoefden_ zij
dehoogstespanningvangodsdienstig gevoel.
157/160.GAMBAROEKIR1ANDITJANDI BOROBOEDOER.
TjandiinidipoelangkansebagaiasalmoelanjaoléhtoeanVanErp,djadiorangjang mendja-
lanitingkatitoeboléhmelihatoekiranniajangéndah-éndah,jaitoetentanganperi kehidoepan
sangBoeddhadanagamanjasehabis-habisnja.Ketigatingkatjangdiatasitoeboender, tidak
beroekirapa',melainkanadasetoepaketjil72boeah,masingtadaretjaSangBoeddha; diatas
sekaliadasetoepa basar.
SerieVII,Groep 33
461.EENMODERNBAGGERWERKTUIGVOORTINWINNING461.PESAWATAKANPENGAMBILTANAHBERISI T1MAH
OPBANGKA. DLBAWAHAIRDIPOELAUBANGKA.
TegenwoordigwordteengrootdeelvandenhandenarbeidvervangendoorS ekaranginibanjakpekerdjaantangandigantidenganpekerdjaanmesin jang
het
werkvanmachinesDelaaggelegenmijnenbehoevennietmeerte worden k oe ar
.
Ta mbang j
a ngd a a
lm l
e t
a knj
a (
t
a mba ngko l
o ng)ta'
o e
sahl
a g i diboeang
isiairnjadahoeloe,melainkantanahberisitimahitoediambilsekalidari bawah
drooggelegd,dochhetertswordtmetdezegrootemachinesopgebaggerd.
airitoedenganmemakaipesawat ini.
ti€11
d
161.BRONZEN BOEDDHA.
HetBoeddhismeis op heteindder6e-lecuwvoorChr. inhetNoordenvanVoor-Indiëontstaan en
heeftdaareeuwenlanggeheerscht,tottenslottezijnmachtdáárvernietigdwerd.Toenhetinde zesde
envolgendeeeuwdoorzendelingenenvorstenopSumatraenJavawerdverbreid,washetmetzijn bloei
inVoor-Indiëalgedaan.Dezeerdiepzinnigeleerwasvoorhetvolktemocielijkenditkeerdetot zijn
oudegodenvanhetBrahmanismeterug;eldersbleefhetBoeddhismeinzeerverbasterden vorm.
161.ARTJASANGBOEDDHA,DIPERBOEAT SOEASA.
AgamaBoeddhaberketnbang500tahoensebeloemtarichNabiIsaditanahHindoestani.Abadjang ke-6
danjarigke-7agamaitoedibawake-Soemateraselatandanke-Djawatengah.Akantetapidisini tidak
tinggallama;ditanahHindoestanisoedahamatlamamoesnadjoega.SekaranginiagamaBoeddha itoe
masihadadi-Hindia-Belakang.(Birma,Siam,Cochin-China),diCeylon,Tibet,TiongHoadan Djepan.
ts.1
11—o
t=1 >
tri Z
za
zen
bo
K
Z0
>
€£
463. RAFFINADERIJ.
463.TENTPATIVIENOEANG TI1VIAH.
462463. Het ertswordtdanooknietmeerinmandjesnaarbovengedragen,maardoormiddelvaneenstoornlierin groote
bakkengetransporteerd.Hetuitsmeltenvanhettinertsgeschieddevroegerterplaatseinprimitievesmelterijen.Het ge-
schiedtnu opBangkagrootendeelsin enkelesmelt-centrales,zoodatnu hetBangka-tin(de„schuitjes"van pikoel)
beroemdis omzijnezuiverheid.Overigenswordthet tinuitgesmoltenin eenegrootesmelterijtePoelauBerani bij
SingaporeenkomtdanalsStraits-tinindenhandel.Amerikaverbruikthetmeestetinvoorde blikfabricage.
462/463.Tienahitoedileboer,laloeaitoeangdalamatjoean,seroepasekotjibangoennja,beratnja4pikoel, Dahoeloc
kebanjakantimahitoedileboerdalampaleboerandekattambangnja.Sekaranginiadapeleboeranjanglebihbesar dan
sempoernadipoelauBangka;timahBangkajangdileboerdisanarnasjhoerbersihnja.TimahdariBelitoeng, Singkep,
demikiandjoegasebehagiantimahBangkadileboer dal= paberikbesardiPoelauBeranidekatSinggapoera. Kebanjakan
tienahbersihdipakaidatacmpaberikkalèng(blik) di-Amerika.
SerieIII,Groep11 C a r t o n 114
162/163.BOEDDHA-BEELDEN.
N
zi a
l
v da
er,th
i
v et
B
ooroe
ed
nd
zhs
im
Di e
e r
bee
ed
ed
lsl
a
enng
veh
r
toad
onbe
e s
n t
a
alal
en b
d eeg
z o
enf
l
d m
e e
t
rend
kkeeBo
n:
eed
ed
n ha
s
c -
g
hoe
o s
nt
a l
t
e
gen
l
awa e
t er
volt
e
v g
ere
hev
evn
e i
nngb
ee
me ol
dee
dnv
s
ra
un
st
;
bset
epe
a na,
l
dbrons,
e goud,
houdingen
d e rha n de n(
m oed ra),
di e elk h
(deoerna),symboolvanhetbinnendringunn ebe t
eeenke
d n
e i
s
rhhoeb
ogbse
t
enw;
e e
i
jn
sh b
ee
i
dpa
;had
l
e e
t
h w
a i
j
z
a e
ri
nva
ron
n zi
d t
r
een;
krule
l
ee nk
n;ol
epi
n e
hv
ee
t
h r
h
o e
ov
f
den
eeh
ne
ed
i o p h e t voorhoofd
verhevenheid, door
krulenomgeven(deoesnisha)alszetelder wijsheid.
162/163.ARTJASANGBOEDDHA.
L
ld a
atom ea
d-a
l
a mna
j
a o
nr
a
g n
ag
cb
hei
rr
aa
g
t.
Aa m
kaa
n B
t
e o
t
aedd
pi ha
ret
jm
a o
i
n eiba
l l
d
e ro
j
a
l e
n
i g
aan m
see m
ks b
l
i
roo
e
ea
p t
retj
a nj
aadSaa
nnt
ogkBoo
hend
a
jddha
ed
ngan
an rotj
a
retj
a sde
ég
wa l
a
a B
:
a o
g
aed
mdh
aa
H d
i
n ada
lom
e . zaman
T angan jang
dan
jarinjamembangoejann kagnm
„m oe dr
a " ber
asoekdki epaad j
e n
l na i
s -
d j
e n i
s ,
m a si
n g= ad am a ksoe d na
j sendi r
i.D i
d a hinj
a
j ;diataskepalaada„oesnisha",jaitoeibarathki matdanbidjaksana. a da „oerna", j
a i
t
o e i
b arat boedi
SerieVII,Groep 33
464.DEWONINGEN DER CHINEESCHE WERKLIEDEN VANEEN464.ROEMAH(DRANG=TIONGHWAJANGBEKERDJAPADATAMBANG

TINMIJNOPBANGKA. TIMAHDI BANGKA.
V r
o e ge r
g esc h e
i d d e de w i
n n i
n g v a n het s t
ro o m t
i
n e r
tsale e n d oor O
„kongsi's"
fr 1r
an
8g
2
.
0 j
a
0 n
0g
, b
die
Sk
i
n e
gr
d
kej
appa
±da
1t
a
00m
0b
;a
s
en
m got
i
me aa
nh
a
j i
t
o di
eBba
ann
ggk
s
aa2
To
i0.
C
ng C
-
h O
wa,
.di
H aBelitoeng
si
l timah
C
kohni
n
g e
e
si
ezeen
n,
e
b c
e h
p at
eanl
d i
esu
t
uwk e
a l
i
n
a g
ne
,dn ,
aui
t t
ziC
jdh
a n
i
n a g
bie
jakao
nm
n ee
mn.Dn
i e
gomi
pb ej
np i
angeni
ad
l e e ur wees
voorwaarden een
dtianahHindiainiadadari hasil
s e e
l c
re eh b cer
n i
,
m a kati
m ahi
toelah 20 cio
o nt
g onn e n.
M e td e m ode r
n em eh
t od en g a atd atnie tm eer
.
D e Chi n eezen werken njamilik Geeterncm(n.
n
m o
geg
t
p e
r
e d
m ei
eesl
t
e.
O l
i
j
k pin
B akl
e
ngi
n
k e
aw meri
j
n
ke e
nno,
ngged
.
2 e
0 e
.
0 l
t
e
00 l
i
j
k
,oi
pn gr
Bio
li
t o
on t
e m
onn
j
i
g e.
1 n
8 o
.
0 p
0v
0a
,os
pt
e loenen
Singkep
rum
i 1000Chineeschearbeidersaandetinwinning.Ned.Indiëlevertalleen ong.
vandehw e r
e d
l p ro d u ct
e
i aan tin ,e n v a n het I
n d
etGouvernement(het2vanhetBiliton-tin meegerekend). i
s c h eti
n i
s o ng.80 5'
0 van
EId
164.PRADNJAPARAMITA-BEELDVANTJANDISINGOSARIBIJ MALANG.
EenderschoonsteBoeddhistischevrouwenbeeldenisdatvan Pradnjápáratnita, ge-
vondenindetjandiSingosari,enthansberustendinhetEthrtografischMuseum te
Leiden,metvoetstukenlotuskussenmee126cmhoog.Zij is de verpersoonlijking
derHoopteWijsheid,heeftdehandenindharmatjakra-moedra(omdatzijde dharma
ofWetonderricht);omhaarlinkerarmslingerteenlotusstengel;opde lotusbloern
ligthetBoekderWijsheid,datookPradnjápáramitáheet. In Oost-Javawas het
Boeddhismegeheelsamengesmoltenmethet Ciwaïsme.
164.RETJAPRADNJikPStRAMITÁ'„ASALDARITJANDI SINGASARI,
DEKAT IVIALANG.
InilahretjaagamaBoeddhatoenggaljarigseindah-indahnja,sekarangini ada di
Bedongmuseumdi-Leiden.Tingginja126cm.Ialahibaratkeboedianjang sempoerna.
Vloedratangannjabernarnadharmatjakra.Disebelahbahoekirinjaadakitab bernama
Pradnjáparamitádjoega;kitab itoe terletakdiatasboengapatina (toendjoeng).
DitanahDjawapadazamandahoeloeagamaCiw1danagamaBoeddha lama'
seolah-olah bersanjawa.
SerieVil,Groep 34
465.BOVENGRONDSMIJNWERKVOORSTEENKOLENWINNING. 465.TAMBANGBATOEBARA.PEKERDJAANDIATASMOEKATANAH,
mN eadt
r.
I
an'
s di
W ë eh e
st
k e
uf
stdri
t
); e
2°.Gouvt
Poe l
a u s
L-st
a oeeenkol
t(
e i
l
a n e
d nwi
t
e n n
Z ni
.On.gen,
v an Bn
1
.
i.
°oSawahioento
rneo;afvoer Ta
te
B m
arb
a(Su-
a
t
)n
, g
dia
Pr
aonega
l b
u at
o
Lae
oemi
t (
sli
k
e G
b.o
t
o e
e b
ner
n
ggem
ar
aèn
p.a d
Ba
o di
rneS
o a
) w
danahloen t
o (Soematera
Boekitasem (di
S a
tg
tkaonegè,
an )
f
ven
oe 3°.
rp eBr
soe
p k
ot
i
aos
e
r
n m
aa(t
re
K T
e a
rn
t
a d
pj
oae
t
in
egge a
naon
v d
e e
r
P E
an
è
l i
m
m b,zi
anj
rgi
v).i
e rvand e Lema-
Particuliere Ta ndj
o
steen- e ng,
di tepi S. En i
m ,
A na k S .
L em at
a n g).
Tam ba ngar
a ngba t
o e kepoe-
l n o n t
g n
i n n
i g zijn dieva n d e O os t
-
B orne o M aa t
s chap p j
iin de n
omstreken
Rj
aaa
nna
tpart
u pai
nk
doel
a
j ngi
r,
da d
ea
kdi
at
T p
e esi
o
l e s
ki
r
b T
a i
n
o
j roer
er,dip
ooee
o
l a
l
e uB
S. o
Br
n
e e
r
aou(dekat
,Borné oSamarinda),
Ti n oer (ini
vgaene S a m a ri
n da ,
d i
e
l gen,eveneensaandsecOteR ant
aoup
st
kan
usd
t
vj
aan
ng,
Bn oab
r
n i
j
T
e e
o o
l
,
v e
ak
nbda
eo
jKer
,
oana n
. de Beraoe-rivier
Paketvaart Maat- a
l hk
e po c n a
j anP ak e t
v aa r
t
)d a nb eber
a p a l
a gi,j
a n g ketji
l sehadja.
happ.jieneenaantal kleinere.
•IP " .
• , 4 . - f . . j- . . i .e . " .p. ,i , gim... .. " , . . - , ....„ f - . •
- rf . '4.' • ' 4 ^
..• . _.....
' . . . r a d l l . 1 1 5 " • I . •
- f r • . .r_ P •1 •
.-- . ••____ .._ . -.. . . • •—
.̀• . . . . . . . . . , -.... . . ' ' . .-,' •• " ?. . . "
.. . • • • • • • • . .• •I/••
-• .•-r•
- •.
... . I j 0 • ,...
••• • • • '
.4444
1 •
•P• . • . . •
•
•
, • •••
- MI •
•
911
zI d
a
• ir
•
•
• q .
•,r .
165.POORTNAAREENHUISTEMPELOP BALI.
AleenopheteilandBaliishetHindoeismethansnoginleven,enwelmet t iwaalshoofdgodheid.HetHindoeïsmeiser
samengesmoltenmethetoudeBalischegeloof.DeBalischewoonstedebestaatuitdrievakkenoferven.Ophet voorste
staanderijstschuren;ophetmiddelstedehuisjeswaarinmenslaapt;hetachterste,waartoeeenpoortjetoeganggeeft, is
dehuistempel,dat is: het erf,waaropdekleinehuisjes(sanggar)staanvoordevereerdegodenengeesten.Terzijde van
hetpoortjezietmeneenoffernis.Dekleimurenzijnmetstroo gedekt,
165.PINTOEGERBANGSANGGARDI BALI.
HanjalahtinggallagidiBalisahadjakepertjajaanagarnaHindoemasihberlakoe.PekarangankediamanorangBali terbahagi
mendjadi3 pétak;pétakdidepantempatmendirikanloemboengpadi;pétakditengahroemahtempattinggal,dan pétak
jarigdibelakang,terhoeboengkandenganpintoegerbang,sanggaratautempatroemahdéwa.Adalahdisitoebeberapa rocmah2an
(bernatnasanggardjocga),ternpatmemoedjadéwa'.Padasisipintoegerbangitoetempatznenaroehkanpoedjaan (sesadjèn).
Témbokitoedaripadatanahliatbertoetoepkan djerami.
466.INGANG VANEENKOLENMIJNBIJ SAWAELOENTO.
466.DJALANMASOEKKEGOEHATAMBANGARANGBATOE DI SAWAHLOENTO.
dao
467.ELECTRISCHMIJNSPOORBIJ SAWAHLOENTO.
467.KERËTAAPILESTRIKOENTOEKTAMBANGARANGBATOE DI SAWAHLOENTO.
466/467. De kolenmijnenbijSawahioentoleverenbijnadehelftvanalleIndischekolen.Erwerken8000á9000 arbeiders,
vooreendeelnoggestraften,diehunstraftijdbuitenhunlandmoetendoorbrengen.Dekolenmijnenliggennietdiep als
inNederland,dochindeberghellingen.Omdemijngangentestuttenisveelrnijnhoutuitdenomtrek noodig.
466/467.Hasilarangbatoe di Hindia ini jangseperdoeaasaldariSawahloento.Banjaknjaorangjangbekcrdja disitoe
8000á 9000;diantaramerékaitoeorangperantaian.TarnbangdiSawahioentoitoetiadatoeroenkedalamtanah, tetapi
masoekkedalamperoetgoenoeng.Akanmenoendjanggoehaitoesoepajatiadaroentoch,dipergoenakanbanjak kajce.
166.BUITENPOORTVANEENTEMPELOP BALI.
166.PINTOED1LOEARROEMAHDIWA DI BALI (TJANDI-BENTAR).
166:167.GeheelBaliisalshet ware
mettempelsoverdekt:tempels voor
dedésa's,voordebegraaf-en ver-
brandingsplaatsen,voor afstamme-
lingenvanééngeslacht,voor de
landbouwvereenigingen,vooreen
geheelelandstreek,voor heilige
plaatsenalsmerenen bergtoppen
ennogandere.Detempel bestaat
ookuitommuurdevakken, waartoe
gebeeldhouwdesteenenpoorten toe-
gangverleenen.Vanhet voorplein
naardetweederuimtegaat men
dooreen„gespletenpoort" (tjandi
bentar);vandaarnaarhet heiligsteZI
Lil id
deel,waardegodenhuisjes staan,
dooreenzeerfraai gebeeldhouwde
eerepoort,de „padoeraksa".
166,167.Diseloerochpoclau Bali
adalahbeluraparibderk)emah déwa
atau„poera",adaoentoek desa,
oentoekperkoeboerandan tempat
peinbakaranmajat,oentoek kauri]
sesoekoe,oentoek perhimpoenan
tani,oentoeksoeatoedaérah, oen-
toek;empat2keramatseperti telagal,
poentjakgoenoengdanlain sebagai-
nja.Poeraitoeadadjoega pétaknja
(biasanja3),masingzdengan pintoe
gerbangnja.Pétakdidepanitoe tem-
patorangberantai=an,jang dibe-
lakangtempatdélva2.Pétak didepan
adapintoegerbangtokonjha „tjandi
bentar";pétakdéwa' dimasoeki
melaloeipintoekaagindah'-' dan
moelia,bernaxna padoeraksa.
167.HINNENPOORTVANEENTEMPELOP BALI
167.PINTOE DIDALAMROEMAHDÉWADI BALI, (PADJE-RA.1(5A).
SerieVII,Groep 34
468. KOLENSPOOR TESAWAHLOENTO. 468.KERÉTAAPIPENGANGKOETARANGBATOE DI

SAWAHLOENTO.
Do or
d e m i
j
n en is in h e t
v roege r
z oodoodsch ed al
v an S
Sawahloento
ba
aw
t
o aho
l
een
e
,
m ae
n
kt
o
ad
mah
eno
de
o
l
a
jdes
i
k o
oe
t
sat
o
r
a e
e
l
mmai
.
Bba
e
rh
hj
a
oen
bg
os
eo
n
g e
dn
enj
i
;
gde
a
nm
tai
mad
ba
atambang
ng arang
Sawahloento,
le
vv
a
nen
dd
e g
i
n m
s
poi
j
nos
rt
a
w d
ej
e
g o
dn
ot
s
o t
a
rda
enA.
M e
nt
ad
i
-
k e
l
oko
oe
l
fn
eo
nn
dt
g
e n
i
a n
an
i
nl
egw
ga
vas
nv
de
er
b ondend
eaanleg
Emmahavenmakadibij
boeatoE
ram
ngmpelaboehanE mm a diTel
o ek-
B aj
o er
d andj
a l
a n sepoer
Padang.OpdelijnSawahloento-Emmahavenishetkolenvervoerd ehoofdzaak. ahaven—Sawahloentomelaloeingarai Anai.
168.BINNENDEPOERATE BANGLI.168.PADASANGGARDIDALAM POERA

DÉSABANGLI(BALI).
D em ees t
g eb ruikt
e be na m n
i gvo o r
e c n tempel D
s is
a i
p
n é
g gt
ak
ard
ata
aua
l m
r
o a
er
nt
aau
h s
a
lann
t
eg
m gapr
ai
nt
mi tarnpakl
ern oe d j
a a h beberapa
déwa-déwa.
„hpuo
i
se
j
esr
a "
.
M
in h e
n
e tz
b i
n
iet
no
e p
nd
v ae
k pl
a
of a
et
everschillende
n d er binnenvakken S goden-
a n g g ari
to es e
m o ea be r
a l
a s b i
to e rdaripada batoe
vaneendorps-poera.Aldiehuisjeshebbeneen stee- b
A e
d r
paad n
o
jgego
g e
a n
bga
et
r
aa
tu
apb
k e
aro
ne
tn
j
a a
i
rh
a k
b a
aj
o
h e
a,
r
oberatapkan
e:si
ra p , idjoe
genténg k.
ene
i
gnv
e o
ne
l
i
jkt
s
vat
unke
i
d jn
o e
ce
k n
zid
j
n ak
.
S o
omp p
mal
g
ie
en
h ;
uhi
sej
e t
d
s zai
j
nk moetatausèng.Adasanggarjarigtinggidanjangrondah,
open,
a nd er
ea f
g e sl
o te n;er zi j
n ho og ee n l
a g e , jd
aarin
veisierde gjaten
rbgobeekra
sd
ca
hnaj
a
d n
a
j,g
i
t
o b
ee
s r
ed
k i
n
eddai
g
rbepa
sp
ara
an
t
au,
j
a ri
g bagoes
rendahnja
e non ve r
s e
irde h ui
s j
e s,
al
waarvoordeobedsformulieren na arden r
a ng d e
ffershierwerdengeplaagepreveld.r godheid,
déwajarigdipoedjadanitoe.
tstende ge- disembahjangipadalanggar
46). GEZICHT OP SAWAHLOENTO.
469,PEMANDANGAN DI SAWAHLOENTO.
f7£
470.SAWAHLOENTO. REMHO.I.INGVOORTRANSPORTMET BANDZONDER EINDE;

RECHTSDE OUDE,LINKS DE NIEUWE.
470.GEROBAKDIATASREL,AKANMENGANGKOETARANGBATOEDI SAWAHLOENTO.
KANAN:JANGLAMA; KIRI: JANG BAROE.
469:470. Dekipwagentjeswordenleegtegendehellingopgetrokken, in demijngevulden gevuld
langs de remhellingneergelatennaar hetzeefhuis. De kabellooptsteedsdoor;de beweegkracht is
overal electrisch.
469/470.
Gerobakjangkosongditariksepandjanglérénggoenoengketempattambangdcngan kekoeatan
léstrik;setelahdiisiarangbatoediloentjoerkanketnbalikebangsal ajakan.
SerieIII, Groep 12 Carton 11
169.INEENVORSTELIJKENHUISTEMPEL. 169.SANGGAR D1ROEMAH ORANGBESARDIPOELAU BALI.

Dewonn i genderaanzienlijkenopBalinoemtmen„poeri";ookdepoeris' bestaan, Roe
m ah
o r
a n g b esardi -Balibe rn ani
a „poeri ",sang gar
d i
s i
t
o ebe r
n ar
n a „pameradjan".
evenasl depoerarsendewonn i genvandengewonenman,uit verschillende hoven, Tém bok
n j
a ,
p i
n t
o ege r
b a ngn j
a ,
s a nggarna
j sem oean
i dah -
n
i d ah.
d r
a ng bangsa Ksatrija
doormurenvansteenofkleiomrn i gdenvoorzei nvanpoorten.Desteenen murend
anbangsa W aQ
i yaj
a n g boe kan ana kr
a d j
a ba
i sana
j pe r
g ikepa m erada
j ndjoega, tidak
zijnmeestalrijkmetbeed l houwwerkversierd.Dehuistempelvaneenpoeri heet soeksbertaj mpoerdenganorang banjak.
„pamèradjan".Zulkeenpamërada j ndoetdikwijlsookdienstvooranderelieden van
dezelfdekastealsdeeigenaar;dezewilenlievernietindengewonendesatempel hun
godsdienstgebruiken verrichten.
SerieVII,Groep 34
471.ETABLISSEMENTLEBONGDONOKVANDEMIJNBOUW MIJ. 471.LINGKOENGANTAMBANGLEBONGDONOKDEKAT

REDJANGLEBONG. MOEARAAMAN(BENGKOELOE).
I7nmN. I.w ordtuitdez el
f
d em i
j
n e ngo udenzi
lve r
g e wonne
n ,
p erj
a arv
ilioenGld.aangoudenvoor3".milt.aanzilver.Hetmeestegoudkomt uitToor ong.am b a
ngem as diH i
n d i
a inim e ng h as
k
l
ia np érakdj
o eg a.
T i
a p '
s eta hoenhasi
l emas
Lebong(Benkoelen),n.l.uitdeparticulieremijnenvandemaatschappijen d i
H i
n di
Simauaseha r
g a7d j
o e t
a r
o ep iah ,
p érak 3 djoeta r
o ep i
a h .Kebanj akanm as itoe
enRedjangLebongenuitdeGouvts.mijnTambangsawah.OpSumatra's West- dd
i a
p a
tdiLe b ong(B en g ko el
o e)
,jaïtoe dari t
a mb an gp a rti
k o e l
i
r dan tambang
kustzijndemijnenvanAequator(tusschenPajakoemboehenLoeboeksikaping) G o c
b er
nem è
n (
Ta
en m ba ng S aw a h).
D eka t
P aa
jko e
m b o e
h d a n P ai
n an ada djoega
v a
nK n
i an da
m (teS al
i
d a bijP a i
n an)
.O pNoord-
C e e
lbeswerktnu n ogmaar a
t
éénm ba ngmasd an pérak ,
a p al
a gi
seb o eahd iBo a
lngM ongon d o(Se é
lb e
sseb Oetara).
kleinemijn,inBolangMongondou.HierendaarwordtdoorInlandersnog wat Da jrangalhsehadjaorangpriboemimembasoehmasoerai sedikit.
goudgewasschen.
170.BINNENHOFVANEENTEMPELKLOENGKOENG. TE 170.DIDALAMSEBOEAHPOERADI-KLOENGKOENG.
TeKo
l e
n g koeng,
w aar
e e npa aree
u wenl
a ngdehoo f
d vor
s t
v anBa l
i M
heeft oea
llt.16 50sam p a it.1908Ko
l e
ngkoeng i
toet
e m p at
k r
a t
o nj
a ng radjanja
dipandangradjajangterbesardip.Bali.Moelaitoesampaiseksranginimasih
ge
w
weno
igond ,
w a
renvers
che d
i e
n egr
o ot
e poeri
'
s enpoer
a s
' gebo uwd,waar nu
i dienstwordtgedaan.Opdeplaatzietmeneenaantalgodenhuisjesban jakpoeranjajanglama:.Sanggarinimoeliatempatdéwanja.
in
eenhofvaneenoudentempel.
472/473. HET WASSCHENVAN DIAMANTEN TE TJEMPAKA, BIJ MARTAPOERA, AFD,
BANDJERMASIN.
AleenteTjempakawordentegenwoordigin N. I.nogdiamantengewonnen;vroegerookindebuurt van
Sambasin hetWestenvanBorneo.Dewasschersscheppenhun„doelang"halfvo!metde uitgegraven
aarde,waarindediamantenkunnenzitten;danvullenzij dieaanmetwaterenbewegendedcelang 26&
dattelkenseenscheutmodderoverdenrandschiet.Alsereendiamantindieaardezitvindenzij dien
tenslotte onderin.
472/473.MEMBASOEH INTAN DI TJEMPAKADEKATMARTAPOERA (BANDJARMASIN).
Tambangintan di HindiahanjatinggallagidiTjempaka(Bornéo-sclatan)sadja.Tanahjangtergali pada
rempatjangdikiraadaintannja,ditaroehdidalamdoelang,ditoeangairdandiadoekdengantangah, air
loempoeritoediboeangdarisedikit,lama'tinggalintanniadidasardoelang itoe.
171.EENHOFINDENTEMPELBESAKIH(KARANGASEM).171.DIDALAMPOERABESAKIH(KARANGASEM).
Enkeel tempels,opbergengelegen,geldenalsplaatsenvanvereern Adalahbeberapapoerijangsoetjibenar,tempatpernoeda
i gder goden jni oentoek hampir
voorbijnageheelBali.Demeestvermaardeenheilgevandiealgemeene tempels seloeroehpoelauBali.Jarigtermash j oerdantersoetjiantiranjajaïtoe poera
isdievanBésakih,opbijna1000nihoogteopdeZ.Z.W.hellingvan denB esakih,Ietaknjadg
poerainibanjak,adaa
i oenoengAgoeng,hampri1000métertingginja. Pétaknja
l hoentoektiap2keradjaansendiri. Tempat déwa
GoenoengAgoengofPiekvanBaligelegen.In dituitgestrektegeheel van jangtampaktinggiitoenamanjamérce,ibaratgoenoengtempatBatara toeroen
tempelhovenhadelka l ndschapvanBalizijneigenafdeeling.De hooge, akanmenolongmanoesia.Méroejarigseb.kiriitoebertingkap11, beratapkan
torenachtg i ebouwwerkenzijnméroes' ,diedenheilgenbergverbeelden, waar
deBatara'swonenenafdalennaardemenschen.Detnéroelinks,met elf icljoek,tempatpernoedjánaB atara Tiap2 poerajarigmodi:1adasebocah
taubeberapatoeah méroe.
idjoek.dakenbovenelkaar,isgewijdaanCw i a.Elketempelvaneenig aanzien
heefteenofmeerzulkeméroe'sinhetheiligste vak.
SerieVII,Groep 34
474.DIAMANTSLIJPERIJTE MARTAPOERA. 474.PENGGOSOKANINTANDI MARTAPOERA.

DeInlanders,dieeenelicentiehebbenvoorhetzoekenvandiamanten,O laten
léhorang2jarigmendapatidinmentjaharintan,nakaintanitoe dibawa
de z
es l
i
jpend oorde di
a man t
s l
i
j
p er
s vanI
V I
a r
tapoer
a ,
d i
e daa r
t
o eeenzitplaats
endebeweegkrachtvanhunmolenhurenvandenondernemerderslijperij. k
eI
V I
a r
tapoer
a di
s oer
o ehn j
a gos
o kkepadadj
a uhar
i
tiadaberapabanjakanja..
H asi
li
n t
a ndi Bornéo
D ep r
o duct
i
e aan di
a m ant
e nv an Bo r
n eo iszoog e ri
n g,
d aterook ruwe
diamantenwordeningevoerdomdeslijpersvoldoendevanwerkte voorzien.
172.DRIE PADANDA'SOP BALI.
DeBakerskenneninhunnemaatschappijdrievoornamestanden;daar beneden
staatdegrootevolksmenigte,evenalsdatinzeeroudetijdenbijdeHindoe's het ZZI
Zi dU
gevalwas.Diedriehoogestandenofkastenzijn:deBrahmana's,uitwelke kaste
deechtepriestersmoetenvoortkomen;deKsatrya's,dekastedervorsten en
hunnefamilie,riddersenkrijgsoversten;deWaigya's,oorspronkelijkde burger-
standvanhetechteHindoeschevolk,maarwaartoeopBalizevenvande tien
vroegerevorstenhuizenendeafstammelingenvandezebehooren.De volksmenigte
noemtmenkaoela'sofookwelGoedra's.Onderaldezeviervolksgroepen vindt
menrijkenenarmen,maarnooitmagiemanduitlagerekasteeerrevrouw uit
hoogerekastehuwen.Depriesters ofpadanda'smoetenveelleerenvódor ze
priesterkunnenworden.OokhunnevrouwuitdeBrahrnana-kastemoet dienst
doenalspriesteresof padanda-isteri.
172.TIGAORANGPADANDADIPOELAU BALI.
OrangBalidibéda-bédakanatas4kaoem,menoeroet'adatHindoedahoeloe ka!a.
Bangsatinggijang3kaoem,jaitoe:Brahmana(hanjaorangBrahmanajang boléh
djadipendita2);ICsatriya(radja',kepalaperangdankelocarganja),Waigya (agalnja
Hindoetoelènjangkebanjakan;akantetapidip.BaliWaigyamasoektiga bangsa
(triwangsa)djocga,walaupoenkebanjakanradjadengankaoemkeloearganja masoek
Waigya.OrangbanjakdiseboetKesamen,atauKaoelaatauGoedra.Kebnpat bangsa
iniadalangmiskinadalangkaja,tetapiorangkaoembawahberpantang kawin
denganperempoeankaoemdiatas. Orang Brahmanajanghendak mendjadi
„padanda"itoeharoesmernpeladjaripelbagai'ilmoe.Isterinjadaripada bangsa
Brahmanaharoesdjadi„padanda isteri".
SerieVII,Groep 34
473.ZOUTPANNENOPMADOERA.HETVERZAMELENVANHET GE- 475.TAMBAKGARAMDIMADOERAG ; ARAMNJADITIMBOENKAN.

WONNENZOUT.
He t
G ouver
n e m ent
h e e ftdrie m o nopoe
i
l s:
h etn
i voer
e n e nverko op en van opium, hetH
G a
o m
ebp
er
ni
r
see
r
no
léer
no
se
ah
hap.
d j
aDj
a j
a
n w
ga
b d
o a
l
é n
h M
d i
d a
j
odeoaer
l
,a
j
a ,
S
it
o o
ee
gma ra
at
r
a
m d
j
aan
nB
gdo
p
irn
eé
ro
oé
l,hanj
h da c
lamlah garant
tambak
hHou
e d
t
Genv
oa
uvn
t
s p
.
-
z a
on
ud
t
rh
nu
o i
z
n e
o n
p oel
i
end
ste
r nv
ekter
zi
cko
ho p
uitvoan
vezout
rgeh,
e
e e
e n
l
J e
ai
n
v
a d
e i
r
neMct
e
a d belastingheffing.
oer
a ,Borneo tseenn
en t
p atai r t
a pe tber
o e a pde k a t
S o e m en ep ,
P am e k asandanS am p a ng.T ambak itoe
bi
j
n a geheel
S um at
ra,B n
i n e nh etm onopoe
i
l geb e
i dma g zo utae
l e nw orden aangemaaktdopto
ekaSe
a mi l
ik
t oemenemo r
a
pdng
aM
nG ard
eo
se
i
k r
a
. di
Kets j
ci
to e.
eal A
i
o d
r
a a
ngp e
did
da
ist
a m
trikKba
ok
eg
wa
or
ea
(
knt
ami
r
e s l
i
k
.
B i
oGoebernetnén
ra ) diidinkan
iM
nde
a d d
o
ea
r
a a
dr
t
oooerg
de
esc
bh
e vk
i t
e
o l
kku
i
n s
gt
g
ene dee
opl
te
dn
e bijS oe m ene p ,
P
Gouvernementszoutlam ek asan e naSampang
nden j
i
bSoemenep en emboeatgarantdaripadaairmasn i jangtimbcel disitoe.
Grissee.Ookmagdebaeavno l
k i
n
wezg g van Koew oe(res.B i
o ra)z
iezoutwater-en modderwellen. ou tbe r
e i
d en uitde daar
TOGOK BATARA WISHNOE DITANGGOENG GAROEDA D
zi
£Z1d
173.WISHNOEVAN JAVA.
173.RETJABATARA WISHNOE
DIP. DJAWA.
173/174. De Baliersvereerengeenbeeldenvanhunnegodenengodinnen,maarzijhebbenwelvoorwerpen,zooals plaatjes
goud,edelgesteentenenallerleikleinepoppeninmenschenvorm,waarin zij tijdelijkgoded,geestenofzielen nedergedaald
denken,TochmakendeSaliërsveelbeelden,meestalvanhout,metsterkekleurenbeschilderd,terversieringvanhun woningen
entempels.Aandiebeeldengevenzijsterksprekendegelaatstrekken.HetverschiltusschendeoudeJavaanscheende nieuwe
Salischekunstspreektduidelijk uitdensteeneis,vierarmgenWishnoevanoudJava(vgl. pl.149)endeuitbout gesneden
Wishnoeopzijn rijdier,degaroeda,van Bali.
1731174.OrangBaliitoetidakinemoedjaretjadéwadandéwinja;akantetapiadapadanjabaranglketjil,sepertipripih tras,
intan3,orang'antempatdéwanjamendjelma.KendatilahdemikianorangBalibarjakmembocatretjadéwa,déwi, wajangan,
boetad.1.1.d.aripadakajoeakanperhiasanroemahdanpoerimja.Retjakajoeatautogokitoeditjatberw-arna-warna. Tandingkanlah
retjaBataraWishnoe,daripadabatoe,boeatanDjawakoena,no.173,dengantogoktjaraBali,no.174.Kedoeanja gambar
BataraWishnoe(no.149);jasegsatoetegak,satoenjamengendaraïtanggoengannja,jaitoe Garoeda.
SerieVII,Groep 34
476.AAN EEN BRIKETPERS INEENFABRIEK OP 476.PABERIKATJOEANGARANTBRIKÉT DI

MADOERA. MADOERA.
AleenzeezoutwordtinN.I.gewonnen.OpMadoeraGge- ar
am d i
ta na h H i
n d i
a h an j
a l
a hd. p.airl
a oe tsadj a. IVIem-
sche idtditaleendoorhetwaterindepannente laten boeatn a
j: airlao etd i
a l
i
rk an k e da
a
l m tar
n bak j
a n g diratakan
verdampenz,oodathetzoutachterblijft.Hetlossezoutwordt
da
nd i
p a d a t
k an ;
d ib i
a rk an k e nap a
n asm a t
a h ar
i, sehingga
tegenvasteprijze❑doordebevolkingingeleverdendaarnaker
i
n g ,
ti
n gg a l
g aram d j
o eg a.Garam han t
j
o e ri
toe dibawa
v oorhetg roo tst
e gedeel
t
e ingr
o ot
e f
a br
i
e kente
(Soemenep)enKrampon(Sampang)gedroogd,geperstmKalianget
kepa
totb eri
k nj
a di K a l
i
a n g er
d a nK ram p en;d i
s i
to e diatjoe
briketeneninvochtwerendpapierverpakt. end a
j rg
i ar
a m b ri
k é t;
s et
e la hdi
b oeng koe s d en g an kertas
tebal,laloedikirimkan kemana-mana.
175.GROOTOFFERFEESTINEENPOERAOPBALI. 175.PAMOEDJAANJANGMOELIADIDALAMSEBOEAHPOERADIP. BALI.

Hetaanbiedenvankeurigopgemaakteoffersaangodenengeesten;het houden P e r
em poean Bal ii
toe a m a t
faha m me m as
ak,
m engh a
i si
d anmengarakkan sasadjèn
vanplechtigeoptochten;verschilendereinigingsplechtighedenmetdoorde priestersa
j n g patoet
d i
p ers
e m b ahkan kep adadéw adan d éw i
n j
a .
A dab an a
j kl
a gi kebiasaan-
gewijdwaterenhetuitsprekenvangebedsformulierenzijnbelangrijke onderdeelen n a
j a kan m ea
l k oe kar
i
a gam a na
j ,
seperti
m aw é da,
m e n oe angiai
r soctj i(soj
a tirta),
derBalischegodsde i nstgebruki en,Aandestijlenvanhettempelhuisje,rechts, ziet
mengarakkandéwa,pesoeta ij ndesadanroemah,mendjernihkanhati — Pada
menegi enaardg i etempelversieringen:eenmenschenfiguurentweetempelhangers, se b .
k anank e l
i
h a ta nl
a hora ne a ndi
p er
b oea tdarik è p èng (doel tja ng bolong
gemaaktvandeBasil cheduiten(meteengatinhetmd i den)enkatoenen draden. ditengali),djadiperhiasan poera.
SerieVII,Groep 34
478.MANGAANERTS-ONTGINNINGUITDENBERGKLIRIPAN(Z.W.JOGJAKARTA). HET
VERVOERVANMANGAANERTSIN LORRIES.
478.GEROBAKDIATASRÉLMEMBAWABATOEBESI(MANGAANERTS)DARI DALAM1 •
GOENOENGKLIRIPAN(JOGJASEB.SELATAN DAJA).
477/478.In Z.W.Jogjakartaenopanderepa l atsendichtbijdeZuidkustvanMidden-Javawordt veel

mangaanijzerertsgevondenentegenwoordg
i intoenemendemateontgonnenenvanTjilatjap uitgevoerd.
477/478.PadabeberapatempatdiDjawaTcngah,dekatpesisirseb.Sea l tan,sekaranginibanjak batoe

477.MANGAANERTS-ONTGINNINGUITDEN BERG danpasirberisibesidigaliorang,blocdki eo
l carkandaripelabochan Tjilatjap.
KLIRIPAN(Z.W.JOGJAKARTA). BORING.
477.MENGEBOR TANAHAKANMENGAIVIBIL BATOE'
JANGBERTJAMPOERBESI (MANGAANERTS).
176.HET INGEWIKKELDELIJKWORDT BEWAARD.
176.MAJATJANGDIBOENGKOESDISIMPANDIBALÉ-BANDOENGPADAPEKARANGAN ROEMAII
SZI
177.WEGDRAGENVANEENLIJKNAARDE WADAH.
177.MAJAT DINAIKKANDIATAS WADAI-L
176/177. De belangrijksteplechtigheidvoordenBalier zijndelijkfeesten,dieeenigemaandenof jarennaden dood
plaatsvinden.De lijkenvanaanzienlijkenwordenvandendood tot dendagderverbrandingbewaardineen fraaie
tent;het lijk isdanzeerdeugdelijkingewikkeldenbedektenomgevendoortalloozeoffersensymbolische voorwerpen.
Delijken dergewoneenderarmeliedenwordeneerstbegravenopdep,sënia",debegraaf-en verbrandingsplaats.
Als er van het lijk weinig of nietsover is hindertdat niet; de zielvandendoodewordtdanopgeroepenin een
daartoebestemdpoppetje.Men ziet hier dedoodententenhetwegdragenvanhet lijk vaneenaanzienlijke naar
deprocessie-lijkbaar.
176,1177.OepatjarajangamatperloedipandangorangBali jaïtoedjinazat °rang mati. Kalauorangbesar rnati,
majatnjabeberapalamanjadisimpansertadipeliharakanberobat-obatdengansegalakehormatan dibaté-bandoeng.
Kalauorangkebanjakanmajatnjaditanamkandahoeloediserna,jaïtoetempatmengoeboerkandaninernbakar rnafat.
Padagambar177tampaklahmajatdibawadanbalgbandoengkewadahakandibakar kelak.
479.ONTDEKKINGSEXPEDITIE.VERVOERDOORDE WILDERNIS.
479.1VIEMBAWABARANG:MELINTAS RIIVIBA.
sc
480.PRIMITIEVEBRUGDEROERINGOEP(MIDDENNIEUW-GUINEE).
480.DJEMBATANJANGSANGATBERSAHADJABOEATANBANGSAOERINGOEP (PAPOEA-TENGAH).
479/480.Ontdekkingsreizigersennatuuronderzoekers,diealsbeschaafdenmethunvelebehoeftenenbagagereizen in
eenlandzondervoetpaden,zieneerstrechtinhoeweinigdeaardeinhaarnatuurlijkenstaatgeschiktisomerzichover te
bewegen.Bijonderzoekingstochtenzijn o. a.petroleumblikken,aanpikoelan'sgedragen,onmisbaar.Doorrivieren waadt
mendoorgaansheen,dochoverlastigeravijnenwetenzelfsdeminstbeschaafdevolkenbruggetjesvanrotante slaan.
479/480.Hoetanlebatboléhdjoegadilintasi,biarpoendengansoesahpajah;soengaidanpajaboléhdiaroeng,kalau tiada
terlaloedaLam.Tetapiakanmelaloeidjoerangjangdalare,ta'ada'akallain,melainkandiboeatdjembatan,biarpoend. p.
rotan radja.
178.BEGINVANDENOPTOCHTNAAR DE 178.KEPALAPERARAX.ANMEMBAWAMAJAT
VERBRANDINGSPLAATS. KESEMA.
w D e
s
ili
j
sk
een
d
l ,
w v
o a
rdn
e nki
n d
nieetr
ve
e nr,
bdi
rae
n n
do
.
T og ege
n e
vn
o t
a
o n
r
dd e
en hebben
invoering ge-
A n
van akj
a ng b el
o em gant igig itak o
' e ra h d b
i ak ar majatnja;
he t
E u
ro p e
e sc h e b e st
u u rzoo ve l
e n aan p o kk enstierven, d e
liet
d b
i m
o
eni
koi
a n
e
hddj
o ee
ngga
am
n ha
oj
a
e t
o
kora
e n
mg m
an .
Dat
i
g
ikoeet
j
a
n t
j
a
o er
ann
g d
aa
dnaorang
doe n jang
tiga
mendelijkenvangestorvenpokkend jil ersookinhet grafdesadidoedoekiorangkoena,jangeidakhendak toeroet
lig
pgl
e e
c n
ht
i
ge n
h s
ei
dte
inl
d e
.O m
o ke n
zi voor
j
n er nde
og ev ner
k
ebr
e
la n d n
i geen
bergdorpen,e anderea
' d
waarvan
o r
a a
nt
m
gB em
a l
i
m b a
enka
a
brm
oea
ngj
awt.
aLai
n gn
so d.p.
ep aj
a ja
mngaa
j t
te
nrseboet
a
j di
b ak ai
n
r i asai
dengan
d
de
e o
p u
a d
dear
wne
d t
s
acs
'h,
heube
n wwoin
j
w e r
s
at
eni
e
ret
s
n v haund
n e lijkverbranding,
plechtigheden o e p
willen
n a
j ba
etj
a
rvan
ara
t
one j
as.
P
-re
ar
a
t
o r
a
esk
a
,andma a
„j
a
dat
i
wt
o e
a r
a
n gm"ja
a i
-r
a
ri
g ml
o ai
et
jbetoel
oe , orang-
dikepala
e wr e
vt
e
o nM
or
,dataa ro
het v e
g r
g
i
e e
l
d n
vso zoo
rr
g
eee
nneel
u l
ki
set
eBal
rri j
k i
ë
e re nde
i ns familie
verbranding van p e rarakan.
zijnlijkeris.Menzietopdeplaat,datookbijdeze lijk-
overbrengn i ggrappige f
iguren w o r
d
z.g.n. „dawang's". en meegedragen, de
SerieVIII,Groep 35
481.OVERGANGVANEENRIVIERINEENBAMBOE-BAK 481.MELALOEISEBOEAHSOENGAIDENGANNAIK
AANROTAN-KABELS KOTAKBAMBOE,TERGANTOENGPADAROTANJANG
TERENTANGKAN.
Eenwijzevanrivierovergangalsdezewordttoegepastwaar de Kaa l uriadasanggoepmemboeatdjembatan,boléhdipakai lakal
kost
e nvan het sl
a anvan eenbrugniet
o p
w e
g e
n t
e genhet nut.ini:Beberapahelairotanjarigbesardankoeatdirentangkart diatas
AanBengi esterkerotanshangtdebak;doormiddelvan eensbooe nga,idengandikatkanpadabatangkajoe;scboeahkotakd. p.
andererotankanmendieheenenweer trekken. eloehdg i antoengkandisitoc;dengantalirotanjanglain, boléhlah
kotakitoeditariklaloe lalang.
zrI d
Lz U
179WADAH ENTRAPVOORHETVERVOERVANEENLIJK VANEEN KAOELA.

Gewoonlijkwordteenverbrandingsfeestvooreenaantallijken in hetdorp gelijktijdiggehouden; dit spaartkosten uit. Het
Bestuurgeeftdevergunningvoordiefeestenin tijden.daternietveelakkerwerkteverrichten is.Delijken ofde beenderen
wordendanuitgegravenenbovenopdestaatsie-lijkbaar of „wadah" ineendaartoebestemderuimtegeplaatst. Daarvoor
gebruiktmeneenversierde,alleenvoordezegelegenheidgemaaktestellage of trap(tragtag).Dewadahheefteen geraamte
vanbamboe,is nietbeschilderdkatoenbedektenmetversieringen overladen.
179_WADAHDANTANGGAAKANMENGARAKKANMAJATORANG KAOELA
Biasanjabeberapamajatdibakarsekalipadahari jarig baikdanharibanjakorangsempat,soepajadjanganterlaloe banjak
belandjanjakepadaseseorang.Majatatautoetangjangtinggal„dibangoenkan",laldedinaikkansampaikeataslèrang akan
rnengarakkan(wadah) itoe,denganmemakaitangga jarigbagoesdiseboet „tragtag".Wadahdantragtag itoe boeloeh
diseloeboengikainberboenge,diperhiasi roepas.
5£ d
482. ROTANBRUG.
Eenvoudigebruggen,uitsluitend van rotangemaakt,maartochwelvanvernuftigenbouw,vindtmennogbij de
meestprimitieve volken.
482.DJEIV1BATAN D. P. ROTAN.
Djembatanbersahadja,diboeatd. p.rotanbelaka,tetapitampakdjoegabahwamemboeatnjadengangakaljarig baik.
Sekarangmasihterdapatditanah'jangorangnjabeloem rnadjoe.
Serie111,Groep12 C a r t o n 128
Á
4,"ougay
'1
'Ar4iira •-
180.BADÉ'SVOORHETTPANPORTDERLIJKEN VAN 180.BADËAKANMENGARAKKANNAJATORANGBESAR.

AANZIENLIJKEN.
Vo or
d e l
ij
k envanaa nzi
e nl
i
j
k engebr
u i
k t
m e
n zeer
h o
ogeennog meer ver-
Ak a
nm engara
kkanm a j
a t
o r
a ng bosa r
,j
a ag di
p ak ai
itoe w ada
h jari
g lebih
sierdelijkbaren,somsweltot25inhoog.Veelpronkenpraalwordtbij de bagoesdanlebihtinggi(sampai25métertingginja)lagi;wadahjangdemikian
lijkfeestententoongespreid.Hethoogewoordvoordewadahis.,badé“. Bij
di
seb oet
b adé.Dal
a mk e r
a m ai
a nini ba nj
a kkebi
a saa nl
a m a' diperhatikan
delijkfeestendoenookdepadanda'sdienst.Hetaantalsymbolische gebruiken
s
o enggoeh2p
;adandap
oe nste
n oo
l ngdo
j e
g am e
a
lkock a
n a
' da t
d e
nga n sebenarnja.
iszoogroot,datmaarweinigenzeallekennenenkunnenbegrijpen. De
lijkfeestenzelvezijninhunwezenanimistisch,maardegewoonteomdaarbij
hetlijkookteverbrandenzalwelvandeHindoe'szijn overgenomen.
SerieVIII,Groep 35
483.BAMBOEBRUG. 483.DJEMBATAND.P. BAMBOE.

Ophongertrapvanonbtw i
k kel
i
n gst
a andebr
u gge
n vanbamboe
,
h a
ngen
deaa
n Bagiora
n gj
a agt
a i
n baht
i
n ggi
'
a kal
b oedinj
a ,
d i
b oeat
n j
a de
jm ba
ta
n d.p. bamboe,
ogenvanzwarebundelsbamboes. b e r g a n t o e n g padabcberapabamboedikatnendjadisatoe,tnelengkoeng diatassoenga
181.HET LIJK INPROCESSIEOVERGEBRACHTIN DEWADAH;EENKORTE RUST.
Dezeplaatlaateendeelderlijkprocessiezien,alsjuistdedragersvaneenderwadah'seencogenblilcrustnemennaast de
metalang-alangafgedektekleimuurvaneenwoonerf.Dewadahrustopeenbamboe-stellage,waaronderdedragers loepen.
Strakszaldewadahmeewordenverbrand,nadateendeelderversieringenerafisgenomen.Nooitwordtdewadah tweemaal
gebruikt.VoorhetvervoervanlijkenvanBrahmanenwordteenlijkbaargebruikt,waarophet lijkopenenmethet gelaat
naardezongekeerd liet.
181.MAJAT DIATASWADAHDIPERARAKKANKESEMA;ORANGJANG MENGOESOENG
BERHENTISEBENTAR. n
Wadahitoeditaroehdiatasrangkaboeloeh;orangpengoesoengberdjatandibawahrangkaitee.Wadahitoenanti akan
dibakardjoega.MajatorangBrahrnana(klakdiarakkandalarawadahataubadé,akantetapidalam„padmasana",jaitoe 0
seolah3.petibesarjaagtidak bartoetoep.
484.OVERDEKTEBRUG IN DEPADANGSCHE BOVENLANDEN.
484.DJEMBATANBERATAPDI PADANG-DARAT.
••••1••••
9£
483.WEG ENBRUG IN BERGTERREIN.

485.DJAMBATANDANDJALANDITANAH GOENOENG.
484,A85.Waarnogzooveelverkeertevoetenvervoerdoordraagpaardenenmetvrachtkarren plaats
heeftzijn debruggengeliefkoosderustplaatsen.Menvindtergezelschap,kanerzich verfrisschen en
zakenafdoen.Debruggenzijndaaromdikwijlsoverdekt.Langsdesteilehellingenzijndewegen in
zigzagsenslingers gelegd.
484?'485.Orangban;akdidjalan,baikdialapkaki, baikberkoedaataunaikgerobak,soeka sekali
menghentikanlelahnja,makandanminoem,bertoetoer-toetceran,berniagadimanaadasoengai dan
djembatan.PatoetlahdjembatandiberiberataplDjalandilérénggoenoengbiasadiboeat berlekoek-lekoek
akanmeringankan tjoeramnja.
182. DE BRANDSTAPELEN DE BEENDERENKISTEN.
182.MAJATDIBARINGKANDIDALAMPATOELANGANPADABALÉ GOEMI.
1
• ew . 40, " W • b • p.p. 4.
. 41:. • .
!OIR*"
•20."
OE
- mg:ikkr° • " P i d ° "L.
183.HET VERZAMELENDERBEENDERENRESTENENDE ASCH.

183.ABOEDANTOELANGBEKASMAJATJANGDIBAKARITOE DITJAHARI.
1821183.Op deOmaaangekomenwardendelijkenofdebeenderenvandewadahneergelatenen gelegd
inbeenderenkisten(patoelangan)in denvormvaneenuitgeholdrundofleeuwofeenander fantastisch
dier,enmeteenlosdeksel,staandeopdenbrandstapelonderde„balégoemi".Depriesterprevelt lang-
durigdegebedsformulieren,het lijkwordtzeernauwkeurigenovervloedigmetwijwater(geschenken van
familieenbekenden)besproeid,depatoelangangeslotenendanallesverbrand,z66datalle beenderen
totaschzijnvergaan.Denvolgendendagverzamelendeverwantendeaschenwerpendeze,in een
cocosnoot,inderivier ofdezee.Deziel isdoordeverbranding,hetwijwaterendegebedenbevrijd van
alhetstoffelijke,overgevoerdnaareenhemelenkandaarrustigafwachtentot zijweerinschoonex vorm
ineenmenschincarneert.Aanzienlijkenhoudenlaternogeenseenesymbolischenieuwe verbrandings-
plechtigheid,omdezielnaareenvoornamerhemelte bevorderen.
1821183.Sampaidisemamajatatautoclangditocroenkandaripadawadah,laloeditaroehdalani seboeah
peti,berbangoensepertilemboeatausingabarongataulain-lain.„Patoelangan"itoeberdiri ditimboenan
kajoeapidipanggoengjangbernania„balégoemi".Padandalaloernembatjawéda,tnenoeangimajat irae
denganairsoetji;laloepatoelanganditoetc•ep,kajoeapidanpatoelangan,majat,wadahdibakar semoea.
Keésoekanhariorangkaloearganjamentjahariaboemajatitoe,dimasoekkannjakedalambatok kelapa,
dilaboehkannjakesoengaiataukelaoet. Sekarangsoemangatnjasoetjibenar,bernantidiswarga sampai
dapatmendjelmapoela.Orangbasarbiaramengoelangkansekalilagioepatjaraini,namanja „mernoekoer".
486.HOEK IN DENAUTOWEGVANPASOEROEANNAAR TOSARI.
Deautoheefteeneomwentelinggebrachtin hetverkeeropdewegenin Ned.Indië. Vele
berghelingen,dievroegerslechtstepaardkondenwordenbestegen,kunnendoorde „auto"
worden„genomen".Hetveelbezochte,koeleuitspannings-enherstellingsoordTosarien vele
dergelijkebergoordentrekkentallooze bezoekers.
486.DJALANJANGTJOERAMSERTABERBËL0EK2DARIPASOEROEHANKE TOSARI.
Karétamotor(oto,automobiel)amatmengobalikankeadaanperdjalanandanpepergian didoenia
ini,begitoedjoega di HindiaNederland.Jangsoekarmendiadimoedah,jangberat mendjadi
ringan.Sebabiraeorangjangbepergianseksrangdjaoehlebihbanjakdaripada dahoeloe,
teroetamabanjakpergikegoenoengmenjoekakan hatinja.
5£
437.BRUG IN DENNIEUWENWEGVANBANJOEWANGI NAAR

DJEMBER.
Javaheefteenderbestontwikkeldeenschoonstewegennettenter wereld. In
1923kwamderechtstreekscheverbindingvanBanjoewangimetDjember en
Kalisatgereed.OpdeBuitengewestenwordenjaarlijksuitgestrekte gebieden
doornieuwewegenvoordermenschenarbeid opengelegd.
487.DJEMBATANPADADJALANBAROEDARI BANJOEWANGI
KE DJEMBER.
Djalanitoediboekapada t. 1923.Tentangbanjaknjadanbagoesnja djalan
raja,tanahDjawaboléhdikatasetaradengantanahapadjoeapocndi Éropah.
Padapoelaullain diHindiaini,makinlamamakinbanjakdiperboeat djalan
rajajangberatoes-ratoeskilométerpandjangnja.Hoetanrietba seolah-olah
mernanggilorangmanoesiaakanmeramaikandan mengoesahakannja!
SerieIn,Groep13 C a r t o n 131
L •
184.EENLANGGAROPJAVA. 184.DALAMSEBOEAHLANGGARDI-TANAH DJAWA.

ThanskomenwijaanhetMohammedanismeofdenIslam,waartoewel5Oá55millioen Tiap:kampoengditanahDjawaadalahseboeah„langg,Yar"ataulebih, ditanah
menscheninNed.Indiëbehooren.InelkedesaopJavavindtmeneenof meer Soendadiseboet„tadjoeh",jaltoeroemahberkolong,tempatarak=laki: beladjar
membatjaKorn(ngadji),biasanjapadawaktoepagiataupetanghari. Kiahi
langgar's(Soendaa.sch:tadjoeh),eeneenvoudighuisjeoppalen,waardemannelijke
jeugddenKoraninhetArabischleertoplezen(ngadji),gewoonlijk's morgens ataugoeroenjakadang2diwakilioléhseorangmoeridjangsocdahpandai. Moerid2
vroegofindennamiddag.Dekjahiofgoeroelaatzichweleensdooreenzijner rnendaraskitabnjamasing2;tidakadaklassepertidisekolah;goeroemenoendjoek
meestgevorderdeleerlingenvervangen.Iedereleerlingoefentzichopzijn eigen koeroef=jarig dibatja.
houtje;schoolklassenzijnerniet;degoeroegeeft aanwijzingen.
SerieVIII,Groep 36
-21~. .•••
110~•~2i, • -• 4
438.HANDELSPRAUWINEENSTROOMVERSNELLINGO PBORNEO.
488.PERAHOEDAGANGDITENGAHRIAMDIDALAMSOENGAI BESAR
DI BORNË0.
H etl
a
geschen d der g root
e s
tr
o om en bij
u t
i
n e
m e
n dhe
d
i is B or
n eo.
B i
j
n aal
le verkeer
idtdaartewater.Hetgeheelemaatschappelijkeleven,devaardigheidenS o e
de ngaibesardi B o r
n éoal
a ng ka hp en ti
n g nj
a oentock poel
a u b es a ri
to e! Soengai
d i
s i
t
o em e ndj
a d i
p eng g ant
i
d j
a l
a n raja.O ra ngsem oea ,
b esarketj
beschavingstoestandderbewoners,detaal,devolksgebruikenhebbenzich alleseoemoerhidoepnjamengoesahakandiridengankeadaansoengainja. Tampaklahi
l,t
o e ad an moeda
aangepastbijhetlevenaanenhetverkeeropdegroote,breedestroomen.pad Deagambarinibetapasoekarnjamelajarisoengap i adasebelahoediknja! Orang
Daajkszijnzoobekwaaminhetbevarendergrooterivierenenhet overwinnen D a j
a kd a r
iketji
ln jaso edahb i
a s a,djad i
f
a h a m m oedk
is oeng aij
a r
ig b an j
a k riamnja.
derstroomversnelingen,datzijookalsroeierswordenmeegenomenvoordeont- M o el
a i
to eora n g D a j
a kdi
d j
a d i
k an pen o l
o ngt
o ean= j
a ng be rm o el
a memeriksal
dekkingstochtenopNieuwGuinee.Hettypevanhetvaartuigisde „uitgeholde k
ea d aa
n p.Pa p o e a.
M at
j
a m p e r
a ho eini „ sa
m pan"n am an j
a ,
di p erboeat daripada
boomstam",de„sampan",somsgrootevaartuigenvanijzerhout,voor stroomver- seb a
t
a n
g ka j
o e bes a r;j
a ng bai
k ka joe besi.
snen
il genhetmeestgeschikt.
185.EENSOERAUINDEPADANGSCHEBOVENLANDEN. 185.SEBOEAHSOERAUDI PADANG-HOELOE.

EenzelfdesoortgodsdienstscholenvindtmenindePadangscheBovenlanden „S ebangsasekolahagamadiPadang-Hoeloediseboeh„soerau",ditanah Djawa
onder
pesantrèn"namanja.Moeric12padasoerauataupesantrènitoeringgal disitoe
dennaam„soerau".Dikwijlsdientdezeooktotslaapverblijfvoorgrootere jongens, dioegaataudalarapondok kelilingnja.
de
i nietmeerinhetfamilehuisslapen.OpJava,SumatraenBorneovindt men
ookhierendaarscholenvoorverdergaandgodsdienstonderwijs;in dePad.Boven-
landenheetendezeooksoerau,(zieno.192)opJavapèsantr,':.n,vanhet woord
„santri",waarmedeiederwordtbedoeld,diemeerdangewoonwerkmaakt van
godsdei nststude
i .Deleerlingenvandegrootesoerau'senpesantrèn's logeergin
inofbijhun school.
SerieVIII,Groep 36
489.METSAMPANS' INEEN„TEROESAN"OPBORNEO.
489.BERSAMPANPADASEBOEAH„TEROESAN"DI BORNÉO.
489/490.Develerivierbochtenwordendikwijlsafgesnedenendewegad l usverkortdoor „teroesan's"
ofafsnijdingen,vooralindemoerassigedeltagebiedentalrijk,deelsnatuurlijk,deelsgegraven. Dergelijke
kanaaltjestusschentweerivierennoemtmengewoonlijk„ontman".Menzietoppl.490hoe de
Dajakshunsanp
i ans' overbrengenvanhetcenenaarhetandere stroomgebied.
439/490.Kalansongaibzrkélok,kaclang'diboeatorangparit▶netnn i tas,„tcroesan"atati „antasan"
narnanja;ariadjazgapintasanjarigsozdahadadidalanikannjasocpajapelajarannjakoerang djaoeh. 490.WEGVOORHETTRANSPORTVANSAMPAN'SVAN DE
Padagambar493taxipakbagaimanaorangnyzmindahkansampannjadar/seboeahsocngai kesoengaiEENENAAREENANDERERIVIERDOORKENJA-DAJAKS
janglainditanah pagoenoengan. 490.DJALANIVIEIVINDAHKANPERAHOEDARI SEBOEAH
SOENGAIKESOENGAIJANGLAINOLÉHORANGBANGSA
DAJAK-KENJA.
SerieHl,Groep 13 Carton 13
• • ni • 110.
—• • I
J• 11,.rer m o ; •-
'` """ 1.1,-roj •—•41"-"M.11501111".. • d. •
_ ' " . . : % • • • - f
- - —P• •
*.*
186.MOSKEEINDEPADANGSCHEBOVENLANDEN. 187.MOSKEETE TERNATE.

186.MASIDJIDDI PADANG-DARAT. 187.MASDJID DI-TERNATË.
186/187.Demeestemoskeeën(masdjid,missigit)inNed.Indiëhebbendeneigenaardigen 186/187.KebanjakanmasdjiddiHinda-Nederlandinibangoennjaberlarnan dcngan
masdjiddinegeriasing,jaitoeatapnja4tingkat,jarigdibawahbesar,jangdiatas ketjil.
uitvierafzonderlijkedeelenbestaandendakvorm.Ned.IndiëishetmeestOostelijk gelegen
Mohammedaanschelandterwereld;deOostelijkstemoskeeisdieteDoboopdeAroe- AntaranegerijarigorangnjaberagamaIslam,Hindia-Nederlanditoelahjangdjaoeh ke-
eilanden.Bijelkemoskeebehoorteenegelegenheidomdehand-envoetwasschingen Timoer;masdtejiddiDobo(p.p.Aroc)itoejarigterlebihdjaoehketimoerpadaseloerceh
verrichtenenomdevijfgebedsurenperdagaftekondigen.Delaatsteis6feenhuisje, toemi.Diloeartiap:masdjidadakolamtempatmembasochkakidantangah, apalagi
waarineengrootetrom(bédoeg)hangt,waaropvoorelkgebedsuurwordtgeslagen, seboeahroemah2ant,empatbedoegditaboehakanrnenjatakanlimawaktoeorangsembahjang
6f
eentoren(menara,minaret),vanwaarde„modin"(Arabisch:muezzin)de gebedsuren ataupoenmenaratempatrnodinberseroe-seroemernanggilorangbersembahjang (1ihat
afroept(zieno.390en 191). no.190dan191).
SerieVIII,Groep 36
491.REISPRAUWENVOOREENREISOP DE 491.PERALIOEKENDARAANDISOENGAI
KAPOEAS-RV IEI R(WEST-BORNEO). KAPOEAS(BORNË0-BARAT).
H
laijket
p
e,
geer
so
m n
ae
kn
k-
o
e k
j
i
lf
p
e a
r
es
s
i s
p a
r
agui
e
w r
sevne
.
Dr
k e
ee
mr
g e
es
i
e c
r
sh,
vi
ead
nt
m e
tafzonder-
jongs A
afdaa
lh p er
a ho e
o e nt
o ekk end araa n semata-mata. Anak
andit w er
k gew en d ,
w o n en een ongeloofelijk p e
rah o
uithou-
k et
ji
l,
ro e
en
pa
j
a,
se
nb
a
j a
db
et
e
n l
a
gah
nb
éni
aasa
kd
da
o
j a
l
emgap eke rdj
a
mendajoengian i
t
o e sedjak
perahoe
dh n
i
ug
ns
rv
e e
i
srm
pro
ag
ue
wnv
voog
lor
eh
n e
d t
oz
wo a
r
e r
e
enw„e
pr
r
ak.
oAanzienlijken
e dagoer", i
to
waarop
t
e e
mlaten
.
O
p ara
t
m n
eg
m be
as
sa
ar
2
k.
Ope
r
a r
a
nh
gjo
a e
r
in
ga
j
t
i
n d
g is
ger
at
l
dai
p
i
tee
pra
i ho e „dagoer"
soengai besar,
ew eo
nr
„d
bt
ga e
t
ako
no
g"k
,
et
.V
enoo
v r
l
o el
tvkah
n u
zwi
s a
aa
r
en de bree d e
boomstammen,rivier ligt
adadib o
waarope
mat
en
n
i
lj
adk
a
om
en a
gir
m
dir
ia
d nd
ai
r
id i
a t
a sn
ganggoeana ki
t (batting), akan
bocaja.
eenbadhuisje,waarmkrokodillen.
enkanbadenzondergevaar van
188.MOSKEETETANDJOENGPOERA(LANGKAT). 189.INTERIEURVANDEMOSKEE TE
188.MASDJIDDI-TANDJOENGPOERA (LANGKAT). TANDJOENGPOERA.
189.IVIASDJID DI-TANDJOENGPOERA
(LANGKAT)D IDALAM.
138/189.WaaropSumatraenBorneogrooteInlandsche vorsten- 188/189.Dirnana-mansadaradjajangbosarkeradjaannja,biasanja ada
dommenbestaanvindtmenopdchoofdplaatsenschoone moskee- masdjidjarigindah-indah.Oemp.di-Tandjoengpoera,di-toedan ada
gebouwen.Zoobijv.dieteTando j engpoera,hoofdpa
l atsvan Langkat,
masdjidjangtokohnjatjaraIstanboelatauMesiratauArab. Perhiasan
inMoorschenstijl.DaardeIslamhetafbeed l envanmenschencd ilen
a;amitoeboekenroeilaorangatauhn i atangatau boenga-boengaan,
dei renverbiedtheeftzichindcIslamitischelandeneen bijzondere mea ln
i kandaripadake!ang-kelokdanrnoekamendatar berwarna-warna
val kverse i rn haloes.Didalammasdjidadalahmihrabmengarakke-Mekah, minbar
i gskunstvanregelmatigefigurenengebogenlijnen ontwikkeld.
Overg i ensisdemoskeevanbinnenzeersobergehouden.Men vindttempatmembatjachotbahpadawaktoelohorDjemaát,tikar tempat
ereennis,aanwzji endderichtingvanMekka(mihrah),waarheen de orangbersalát,Kor'andankitab lain-lain.
geo l ovgi ehetgelaatrichtbijhetgebed;eenkansel(minbar), vanwaar
iemand,diedaartoebekwaamis,eenpreek(chotbah)leestbij het
gemeenschappekjileVrd ji agmd
i daggebed;verdermatjes,waaropde ge-
loovigendevoorhetgebedvoorgeschrevenlichaamshoudingen aan-
nemen,enverderKor'an'sensomsnogandere boeken.
492.VERKEERTEWATER IN EENGROOT RIVIERDORP.
LangsdegrooterivierenvanBorneoenSumatravindtmenweinigdorpen,maarenkeledorpenzijnzeer groot
enstrekkenzichsomseenigeurenverlangsderivier uit.Derivierisdaardedorpsstraat,hetverkeer geschiedt
metlichte vaartuigen.
492.KENDARAANDIAIRPADAKAMPOENGJANGGESARDITEPI SOENGAI.
Sepandjangsoengaijangbosar'diSoemateradandiBornéodjarang3adakampoeng,tetapikalauada, besarlah
kainpoengitoe,meznandjangpadakanankirisoengaiitoe.Soengaiitoelahseolah-olahdjalanbosar ntelintasi
kampoengitoe;akankendaraandipergoenakanorangsampanjang ringan.
9C
493.HEKWIELERSOPDEBARITOE(2. EN 0. AFD. VAN BORNEO).

Destoomvaartenmotorvaartneemt op degroote rivieren vanBorneoenSumatrasterktoe.Daar de
riviereninhunmiddenloopsomsheelondiepwordenvaartmenmet„hekwielers",vaartuigenvan Beringen
diepgang,voortbewogendooreendraaiendschoepenradof „hekwiel"achteraanhetvaartuig.Terzijde van
denhekwielerwordeneen ofmeerlaadprauwen vastgesjord.
493.PERAHOE„HEKWIELER"DISOENGAIBARITOE (BORNEO-SELATAN).
Kapal-stoomataukapal-motorrnakinlamanakinbanjakmasoekdjoegakesoengaihinggadjaoeh kenedik.
Soepajamoedahbelajarpadatempatjangkoerangdalam,maksdipakaikapalpipih(tidakbanjak jang
terendarndalamair)jangdidjalankandenganrodaberpapandibelakangkapal.Disisihekwieleritce dirang-
kaikanperahoe mocatan.
190.MOSKEETEMEDAN(DELI). 190.MASDJIDDI-MÉDAN (DÉLI)

DezeschoonemoskeeisdooreenEuropeeschbouwkundigegebouwdinMoorsehenMa stijl
s
d d
i
j j
a ngi
n dah=i
toedi
b aeatsinjoer bangsaÉr
o pah,
b a
n goe
n na
j inenoeroct tjara
(evenasl dieteKoetaradjainAtjeh).Voordeningangprijkteentoegangspoort;o p
een der
Moo
rdjo ega,rna3djid Koe t
a r
a dj
a (
A t
jeh)
d anm asdj
i
d Tandjocngpoera m
( .188).
hoekeneenmenara(zieno.187).IndeMohainmedaanschelandenzijnderegelingen derDidepanadapintoegerbang,disoedoctkiriadamenara(lihatlahno. 187).
b u r
g erl
i
j
k er
e cht
s pr
a akvo o rza ken ,diege acht
w or
d en m et
d engods
d e
ins
ti
n verband
staan(erfenissen,huwelijkssluitingen-ontbindingc.d.g.)inhandenvandeoverheid (eente
d aar
v oo r
aan ge
w ezenam b t
e na ar
)
;a l
s v
o or
g a
n ge
rsenl
e i
d er
s van godsdiensthandelingen
ergeenpriesters,maardeskundigeenvromemannen,diegewoonlijkomdemoskee wonen zijn
(de„kaoern"opJava).
SerieVIII,Groep 36
494.VEERVLOTTENTELENDANG(PALEIVLBANGSCHEBOVENLANDEN). 494.RAKITPENJEBERANGANDILENDANG(PALEMBANGSEB.OEDIK).
OpSumatrabegintindestrekenderbeneden-enmiddeloopenderrivieren het Dip.Soematerasekarangbertambah'bana j kdjalandarat,djadibertambah banjak
a s
ve r
k eer(
s poor
,t
ram ,aut
o ,ri
jtui
g )naast
het
v er
k eertewat
e r
e engr
o ot
e karétakoeda,karétaasapdanotodipakaiorang.Membocatdjernbatan dimana=
vlucht
tenemen.Bruggenoverdegrooterivierenofdewijderavijnenzijn dikwijls te
soengaiitoeamatmahalhargana j .Moelaitoekerapkalidb i oeat penjeberangan
kostbaar.Hetoverzetenvanvoertuigengeschiedtdanopveervlotten,eenbrug-
rakitpadabeberapasekotjijangketjiltapikoest.Rakititoelalangdengan rotan
dekopeenigeschuitjes.Hetvlotwordtgewoonlijklangszwarekabels overge-aa
tutalijangditarik.Kernoentjakgoenoengjangtampakdaridjaoehitoe goenoeng
trokken.DespitsebergtopopdenachtergrondisdeGoenoeng Serilo. Serilo narnanja.
191.MOSKEETETALOEK(PADANGSCHE BOVENLANDEN).
191.MASDJIDDI-TALOEK(PADANG DARAT).
£1
9E
192.SOERAUBIJ TALOEK.
192.SOERAU DI-TALOEK.
191,192.Sommigesoerau'senpitsantrèn'sgemetenoverhetgeheelelandeerregrootevermaardheidentrekkenveel leerlingen
(moerid'sof santri's); dithangtafvandebekwaamheidenvroomheidvandengoeroeofkjahi.Desoerauende moskee
teTaloekstaanaldusbijdebevolkingingroote achting.
191/192.Setengahsoerauataupesantrènamatkenamaanpadaseloeroehdaérah,danamatbanjakmoeridatau santerinja;
halitoedisebabkanoléhkealimangoeroeataukiahinja.Socraudanmasdjiddi-Taloeksangatmendjadiperhatian bagi
anakboeahnja.Tampaklahmenara(no.191)dan kolamnja.
495.MADOEREESCHE PRAUW.
495.PERAHOEORANG MADOERA.
9C
496.LAADPRAUWOPDEREEDEVAN SOERABAJA.
496.PERAHOEPENGANGKOETDIPELABOEHAN SOERABAJA
495,496.HetaantalvormenvanzeevaartuigenderInlanders,vanMeraukeende Humboldt-
baaitotSabang,is zeergroot.Devisschersvaartuigenzijnoverhetgeheelkleinen niet
bijalleweerbruikbaar;onderdehandelsvaartuigenzijn er echtervanflinkegrootte en
goedzeewaardig.Voorverkeertusschengrooteschepenendenwaldienendelichters of
laadprauwenendetambangan'svoor personenvervoer.
495/496.Perahoe13oemipoeterabermatjam-matjamtokohdanbesarnja.Perahce nelajan
biasanjaketjil, ta' baikakanbelajardjaoeh2dilaoet.Perahocdagangbesar,banjak jang
baikakanbelajardilaoetbesar.Kalaukapaltiadadapatrapatdaratan,haroeslah orang
mempergoenakanperahoepengangkoetdan tambangan.
193.MOSKEETE JOGJAKARTA. 193.MASDJID DI-JOGJAKARTA.

Menziethierdegrootemoskeed TatnpaklahpadagambarminmasdjidbosardiJogjakarta,dengankolatnnja dan
, envijvervoordewasschingeneneenpendopo
(soerambi),waardegodsdienstrechtbankharezittingenhoudt.Inde Vorsten-
soeramb,itempatpengoeloe2mengatoerkanperkaratertanganagama.Di-Soera-
landenvanJavawordendedriejaarlijkscheopenbarefeestender Mohamme- karadandi-JogjakartaparirajaIslamdiramaikandenganscrba-serbi oepatjara,
danenmetveelhofceremoniënenveeluistergevierd(garébég's),n.l.„Moeloed";aitoegarebegMoeloed,garebegPoeasadangarebeg Besar.
tervieringvanMohatntnad'sgeboorte,opden12dendagder3deMoh.maand;
de„garébégPoeasa",opdenlendagder10demaande ,envreugdefeestna de
beéindigingderVastenmaand,ende„garébégBesar",opden10den dag
der12demaandw , anneerookdehadji'snabijMekkaeenzelfdeofferfeest vieren.
497.AANLEGPLAATSVOORVAARTUIGENTEBADAAANDENOORDKUSTVAN BOEROE.
Kleinezeevaartuigenwordenin denIndischenarchipelvooromslaanbehoeddoorz.g.n.„uitleggers"of „vlerken",
zooalsdeopdenwalgetrokkenpraoedoetzien.(Zieookopp1. 501).
497.PELABOEHAN DI BADA(P.BOEROE,PESISIR OETARA).
Biasaperahoeketjiljangdipakaidilaoet,diboeboehisajap(tjadi-tiadi),sebelahatausebelah-menjebelah,soepaja tiada
mocdaholéng.Njatapadaperahoejangsedangdinaikkankedaratitoe.(Lihatlahdjoegag. 501).
9£
498.EEN K.P. M.-STOOMERBIJEENROTSKUST IN DE MOLUKKEN.

DeinlandschescheepvaartwordtinsommigehaventjesverdrongendoordestoomschepenvandeKoninklijke Paketvaart
Maatschappij.Inanderestrekenbloeitdeinlandschescheepvaartjuistopalsde K. P. M.weereennieuwstation gaat
bevaren.Vananderekustplaatsjeswordendanhandelswarenaangebracht,die nietverkoopbaarzoudenzijnals de
K.P. M.hetnieuwestationniethad geopend.
498.KAPAL K. P. M.MERANTAUDIPANTAISEBOEAHPOELAUSOENJIJANG BERGOENOENG2 DI
P.P. MALOEKOE.
Kalausozatoekapalapi K. P. M.berlabaehdekatpantailaoetpadaseboeahpoelaujangsoenji,maks datanglah
beberapaperahoeketjilmengeroernoeniakanm?.ntjaharinafakahnja.Kalau()rangdapatrnendjoealdan mengelocarkan
hasilnegerinja,kampoengjangsoenjimendjadi ramai.
194.LEBARAN-PLECHTIGHEIDT EBANDOENG. 194.MERAMAIKANLEBARAN-POEASADI-BANDOENG.

BuitendeVorstenal ndenzijnhetdeRegenten,dievoordezefeestenzorgen,rD eniloearSoerakartadanJogjakarta,Boepatilahjangmengepaa
ajaIslam.Jangramaisekalijaitcree
l ïkeramaian hari
l baranPoeasa(garebegPoeasa). Ditanah
ookhierisde„lébara.nPoeasa"(beëni dg
in
i gderVasten)voorhervolk eigenlijk
Djawatiap=kaboepatènadarnasdjidnjajangbesar;kadang-kadang pada
hetgrootstefeest,hoewelhetmeereenmaatschappekjile,daneenegodsdienstige
kawedanan,di-Djawa Baratbeberapadésajangbesaradamasdjid djoega.
vierdagis.OpJavavindtmeneenmasdjidopelkeregentschapshoofdplaats, Disinitampako larhbeals
ber
a paoranghadj i
,ber
p ak
a a
i nt
j
a raAr
a b.
(D i
l
o earp. Djawa
middelpuntvanhetMohammedaanscheleven;opvele districtshoofdplaatsen anghadjiba
i sana
j tidakberpakaiantjara Arab).
vindtmeneenondergeschki temoskee.Opdeplaatzietmeneeng i e hadjis,
kenbaaraanhunArabischekleeding,diezijnaterugkeeropJavablijven
dragen(opdeandereeilanden niet).
499.EEN K. P.M.STOOMER IN DEBAAIVANTIFOE (BOEROE).
499.KAPALAPIKONINKLIJKEPAKETVAARTMAATSCHAPPIJDIDALAMTELOEKTIFOE (P. BOEROE).
9E
500.EEN K. P. M.STOOMERLAADTROTAN IN OP CELEBES.

500.KAPAL K. P. M.MEMOEATROTAN DI SELEBES.
499/500.De K. P. M. isvanonberekenbarebeteekenisvoordeontwikkelingende
welvaartvandeBuitengewesten.Hoezoudendieduizendeneilandenkunnen bloeien
alsdeaanvoervanallebenoodigdhedenendeafvoervanalles,wathetland kan
voortbrengen,nietverzekerdwasdoorvaste,regelmatigeensnelle stoomvaartlijnen!
499500.Hasiisocatoepvclauboléhdibawakeloeat,danNarangkcperlocan pcelau
itoeboléhdidatangkan,itoesernoeadaridjasaK. P. M.jangtnendjalankan kapar-
njadenganwaktoejang tetap.
Serie111,Groep 14 Carton 13
195.WI.LEMSKERKTE WELTEVREDEN.
IP
nro
dteesntan
tijd d e r 0.-L Co m p agne
iw er
den o p depl
a a t
s en ,
w aa reenvo d
l o en daa
tschckerkengebouwd.VandekerkeninofnabijdeoudestadBataviaisaleendez.g.n. Portu-ntalProtestanten woonden,
geesvcahneB
Ba uta
itevniakzeic
rkhav
ae
nrh etb egi
n vand en w egvanja c at
ra (van 169 5)o v er
.To en de Europeesche
plaatstenaarWeltevredenwerddeWilemskerkgebouwdophet Koningsplein. bevolking
195.GERÉDJAWILLEMSKERKDI-WELTEVREDEN. 196 R
. O O M S CH -
K A T H OLE
I K EKE R K T E WELTEVREDE
P ad a z a m an K o e m pe n,
i
d i
n egeri
-neg er
ij
a ri
g banj
a ko r
a n gn j
a Kri
s t
e n -
p ro t
e st
a nt
,
m a
kadisi
t
o e didirikanD e
ze ke rkstaa t
o pdenh oe k vanh e t
W at
e r
l
o opl
e i
n t
e Weltevreden
haartweeslanketorensweldemooisteRoomsch-KatholiekekerkinIndi e
ns
i met
seboeahgerédja.Sm em end a
jk pend oe
do ekb a
n gsaBe a
ln da di B etawiba n j
a kj
a n
akadidirikanoranggeredjaWilemskerkditepitanahlapangGambir.gb er
p n
i dahke Weltevreden,
196G. ERÉDJAROOM-KATOLIEKDI WELTEVREDEN
G er
é da
j inil
e t
a knj
a pada oed o
j e
n gt
a nahl
a pa ngsi
n gadiWeltevreden.
doeaboeahmenaranjajangtinggiitoe,makamendjaditerindahlah diant O
gerédjatRoomditanah Hindia
SerieVIII,Groep 36
501.HETINSCHEPEN VAN RUNDVEE TEBOELELENG (BALI). 501.MEMBAWALEMBOEAKANDINAIKKANKEKAPALAPIDI BOELIkL.ÈNG

(P. BALI).
DeK.P.M.hadopheteindvan1930aanstoom-enmotorschepen9 1passagiers-
K.P.M.menaroeh-I-150boeahkapal.Ada31pelajarantetapdal=p.p.Hindia ini,
schepen,51vrachtschepenen6hekwielstoomers(ziepl.492).InNed.Indiëworden m opendat
angi
5 17t
c m pa t
p e
a
lboeh a
n .
L ai
n d.p.it
o e adado
j e
g apel
a j
a r
a n t
e t
a pkeAustralia,
31lijnen517plaatsenbezocht.BovendienheeftzijlijnennaarAustralië,China, Fransch
TiongMoa,Hindia-Prantjis,Siani,MalakadanBerma.Darip.Balioemp.beriboe:
Indo-China,Siam,hetschiereilandMalakaenBirma.VanBaliwordennietalleen veel ék oe
re
lm boedi
k el
o ear
k ankep.
D j
a w ad an l
a i
n :;
b egi
t
o ed o
j egab a b i
k c Singapoera. Dari
runderenverscheeptnaarJavaenz.,maarookveelvarkens,meestnaarSingapore. Vanp.p.SoendaKetjiljanglaindikeloearkannjakoedakemana-manad.s. b.
deoverigekleineSoenda-eil.vervoertzijveel paarden.
197. KINDERHL? ISVANHETLEGERDESHEILS197.ROEMAHPERLINDOENGANKANAK-KANAK

TEBANDOENG. KEPOENJAAN„LEGERDESHEILS"(=BALATENTERA
KESELAV IAI TAN)DI-BANDOENG.
HetLegerdesHeils,hoewelhetinIndiëenspeciaalPerop sek
o et
oean „L e gerd es H e il
s "it
o em a k soe d nj
a memperbalki
e Ce
e
nl
e
eb
me s
eoo
nk
s
ca
ha
e
i
lnvz
eenn
d
den
i
ingssw
tee
l
inr
kd
g o
ve
ant
,
ist
o ch i
n deeerste plaats
maatschappelijken k eoeno
ten gano r
aard.a ng j
a ng k ese n g sar
aan ,
b e ker
d j
a dip . Djawa
OpJ ava w er
k th etse d e r
t1 89 4,
o p M i
d den-Celebes s em
sedert
t
e r
a e
s
en
mdj
aek
nt.
d1
a
j8
k 9 4
t.,
1di
-
S
91e5l
é
.j
abnes
g se
da
imd e
an
kd
aa
j
nknt.
a
j1 913,dip
sekarang:. Soerna-
4kam-
d 19
o1
e3
n,
o
g p
.
H S
eu
tm
Le a
gtr
a
es
re
vd
er e
zr
ot1
r9
gt1
45 .
H e thoofdkwartier
melaatschenkolonies, s
i
t
e Ban-
poengt
e m
e ep
na t
p e r
n
i
l
oog- do en g an o r
a n gs ak i
t berkoesta, seboeah
lijdershospitaalteSemarang,Kinderhuizen,landbouwkolonies, r
aone
am
kpa
i
aht
oor
ea
dn
agnsa
a k
nt
i
m
a ka
l
at
ai
n(dj
aiS
ne
g mke ar
sa
n
eng)
,
t
e
gsma rp
aa
at
:
n;perlindoengan
kampoeng orang
MilitaireTehuizen enz. kelanadanpenk geom b ara d j
a d i
o ran g berladang, roemah
senanganorangmilitèr d.1.1.
•
aw.
4•11».
410- 't_Alha ~ca
-~111g-
•I1~-
-...~411011Fr
502.HETMAIL-MOTORSCHP I „INDRAPOERA"5VAN 02.KAPALMIL„INDRAPOERA"KEPOENJAAN

DEROTTERDAMSCHE LLOYD. RoTTERDAMSCHE
Kedoeamaskapai„Nederland"dan„Rotterdamsche Lloyd"
LLOYD.
Devoornaamstemaatschappijenvoorhetverkeer tusschen
semn iggoesekalimelajarkanknalmiljarigdatang dan
Nedera
lndenIndiëzijnde„Nederland"ende „Rotterdam- berangkatkenegeriBelanda;laind.p.itoedjoegabeberapa
scheLloyd",dieombeurtenelkeweekminstenséénpassa- boeahkapalrnoeatan.Daripadaisinjasegalakapal jang
giersschipinbeiderichtingenlatenvertrekkenen bovendien
berlajardarisegalanegeridtloearHindiakeHindia ini,
eenaantalvrachtbooten.Naardeninhoudderschepen bere-
setenvgaan hnalle
jaitoekapaldarinegeril3elandadanHindia-Belanda.
kendvaartdehelftvanalhetscheepvaartverkeer
tandenderwereldnaarNed.IndiëonderNederlandscheTenvlag. tangan„pelajaranbesar".lihatlahdjoegagroep 38.
Menzieverderondergroep38voor„degroote vaart".
nl U
198.KERKJEVANDERIJNSCHEZENDINGTEMENTAWAI(TEN W. VAN SUMATRA).

HetRijnscheZendingsgenootschapteBannen(Duitschland)van1828werktookopgrooteschaalinNed.Indiëen wel
opSumatraindeBataklanden,opNias,deMentawai-eil.enEnggano,niettezamenwel300.000Inlandsche Christenen;
verderveelonderwijsinstellingenen ziekenverpleging.
198.GERËDJAZENDING DIP. P. MENTAWAI(SEB.BARATP. SOEMATERA).
PersekoetoeanZènding di-Barmen(neg.Djerman)diadakanpada t. 1828. Di Hindia inibanjakdjoega peroesahanja,
banjaknjaorangKristennjalebih300.000;ditanahBatak,dip.Nias,Mentawaidan Engganau.
SerieVIII,Groep 37
503S
. POORBRUGMETBOCHTINDEPREANGER-REGENTSCHAPPEN. 503.DJEMBATANKARËTAAPIJANGBERKÉLOKDITANAH
CONTRARAIL. PRIANGAN.
E
vv
ae
nn
do
enem
i
l
a s
i
nb
da
e a
nr
va
al
s
n d
de
es
nt
I
noo
di
smchva
ea
nr
at
l
i
j
n
rce
hn
i
pzijn
e lzi
jv
no
d o
er
sd
pe
ow
ore
-
e l
v
n aart
e n
tramwegen K
voor a
ontwikkeling
ke r
ar
é
p
hett
a api
isiod
rai
t
nan
ga
n h
j
a D
,
sa j
a
m wa a
hdaa
l
nnj
apda
ed
na
gbae
nbker
a
ap
pa
ai
abe
h
pi
oag
e a
i
nn
t
o p
e
koe
pl
a
o u
el
aSoematra,
uj
a nglainz jang
di
bi
n n
e nl
an dva n Jav aend e d i
c htbe vol
k t
e de el
e nderan d eregroot
e H i
n
eilanden. d i
a ini,ja:ni
p e rl
o
Lihatlahpadagambarkirti e ak
b a
en
t
a t
r
pt
e
amsoa
ed
ko
j
a e
r
nka
a
jdn
ak
ne
br
aem
sa
ar
ba
in
el
ada
nn
dj
akasenengan
nj
a memboeat negeri.
djalan
WelkemoeietijIhedenbijdenspooraanlegzijnteoverwinnentoontdezeplaat. arétaapiditanahjangbergoenoeng2.
200Z
. ENDELINGSWONINGTE KOEALAKOEROEN.
200.ROEMAHTOEANPANDITA(ZENDELING)DI-KOEALAKOEROEN.
199Z
. ENDINGSKERKJEVANDEBAZELERZEND ING
TEKOEALAKOEROE1N(Z.EN0.AFD.VANBORNEO).
199G. EREDJAZENDINGDI-KOEALAKOEROEN
(BORNEOSELATANDANTINLOER).
199/
2 00 .
V roege rw er
k t
e d eR n
j
i s c h e Zen di
n g ook op Z u i
d -
B o r
n eo,
d och 1
sedert
Z9
è9
n d2
/0
i
n 0
g
-.
P
B e
n
a
rg
mo
ee
nsa
dh
o
j a
ea
gn
aZ;è
pn
a d
di
n
a g
t.d
1i
-
B
92 o
5 r
pn
eéo
k
e S
r
d e
j
a -a
l
á t
a
n n
i
t
o d
ean
di
sTei
mrao
he
kr
m
an o
n ej
a a
l 2 ditangan
kepada perse-
o19
p2
g5
eis
ri
c het
htin w
18e
1r
k
5 al
.
D h
ei
ezr
eov
n e
dr
i
ng e
gsnpoom st e
tend
Ko
oeor
aa
lhet
koeB
r
oaez
e
nll
s
i
g c
hte
ze Zendingsgenootschap,
erve rin het koetoeanZèndsn
binnen- ieb
gedi-Baz el
(ne g .
Z w i
ts ).
P en d i
t
a 2 i
to esel
a l
o ebeke r
d j
a dj aoeh sekali
land va n B or
n eo aan de K a h a j
a n of G r
o ote Dajakri
v i
e r.V e r
d e rvi
n dtmen in a
l hoeloesoenga2 i ,ditengahnegerinjaorang Dajak.
Ned.Indiënogenkee l buitenAlanudsstrach ezend e l
i
n genva
sil ch genootschap.n ee n Ameri kannsch en een
LC
504.GEDEELTETANDRADBAANOP DE LIJN MAGELANG—WILLEM I VAN DE NED. IND.

SPOORWEGMAATSCHAPPIJ.
Alsdehellingvandespoorbaansterkis (bijv. 30 nlklimmenop1000nlafstand),zoudewrijvingder wielen
opderailsnietvoldoendezijnomdelocomotieftedoenvooruitgaan.Opdielijngedeeltenlegtmeneen tandrad-
staafenheeftdelocomotiefeentandwiel,waarvandetandengrijpeninderuimtenvandedwarsstaven tusschen
dewangijzers.OpdeS.S.terWestkustvanSumatraliggenlangestukkentandradbaanindeberoemdeAnai-kloof
enopanderesteile gedeelten.
504.DJALANKERËTAAPIMEIV1A.KAIRODABERGERIGIDIANTARAMAGELANGWILLEM I.
Kalaudjalankerétaapiamatsangatmendakinja(tiap21000m,naik30m)makadiantararélnjadiboeboch poela
tanggabesi,sedanglolonutipnjadibaebnehrodab.ergerigi,akanpznahansoepajakerétaapidjangan meloentjoer.
DiSoernatra-Baratdjalankarétaapiadadjoegabeberapabehagiannjajaag bergerigi.
201.ZENDINGSKERKJET EJAKATI. 201.GERÈDJAZÈNDINGDI-JAKATI

(WEST-NIEUWGUINEE). (PAPOEASEB.BARAT).
O
dup
uN
rdo
v o
or
od
r-
e
d n
at
dWe zees
nt
-N
di
e
e u
n
i
l w
gG
en u
d n
i
e e
Pe
ah
pe
o e
e f
ath
s
' te
ot
tz
he
eer
t lang ge-
M
Christen-
s
e o
b e
.
b l
a-
m
ars o
e
t
,tl
a
i
d p
a a
kn
s d
e i
bt
aet
B
rapea
l
an
°d
r
a a
n di-
gj
a P
na
gpo
se
o a
es
ke
amb .oetara
a soek dan
agama
d
Zo
em
ndko
n
i n
g
sde
vn
er
ebe
enkg
ien
ier
ge
rn
ui
m.
D o
1c
2h
.
0 t
h
00agn
es
dh
o oepet
eft
nd e
opUtrechtsche
!de Noord-K
db
iri
s
a t
e
p n
t
s
ik.
Sae
nknar
a
ja
.n
Dagh ini
o eo
l t
e
ehl
aeh
ndl
e
a bi
ka
lhh1
d2
i
p .
0
e 0
l
a 0
do
j
a r
a
ri
oné
lg
h Papoea
pandita
k
au
ans
dt
,
oepd
M e
ae
ca
l
in
cl
udeern
-gi
n
o d
l
fe
o G
p e
dc
ev
l
W n
i k
e b
s
ta
ka
ue
i
snt
v i
n
a ne n
dk
eee
l kampoengs
„Vogelkop". bahas ad an '
a d ate
lm bag a
b angs a Papoea itoe.
Tevoreniserze e r vee l
s t
u di
e v a nde
woontenvanhetvolk noodig.taal ,
d eze d e nen ge-
505.STATION TE MEDAN.
505.STATIONKARETAAPI DI rvIÉDAN.
506.STATION TE BELAWAN.
L€
506.STATIONKARÉTAAPI DI BELAWAN.
505506. Op Javavindtmennu al bijna3000kinStaatsspoor-en-tramlijnenennogruim2500kmvan 13 particuliere

maatschappijen.OpSumatraliggen 3 staatsnetten,n.l. deZuid-Sumatratram(529km);despoorlijnenterWestkust(284 km)
endeAtjeh-trammet 7 dmspoorwijdte(511 km), en despoor-entramlijnenderDeli-spoorwegMaatschappij,439 km,
dochthansbezigmetdenaanlegvaneen lijn vanKisarannaardeKoealoe-rivier(zie atlas).OpCelebesligtde tramlijn
Makas,sar-Takalar(47km).
505/506.Distationjangbesarrélamatbanjakbersimpangsioer;toekangwisselharoesdjagabenar2;kalausalahwisse! 'adatnja
mendatangkanbahajahébat.DitanahDjawapandjangnjadjalankarétaapisemoea5.500km,diSoemateraseb.Selatan529 km;
diSoemateraseb.Barat284km,diAtjèh511kin(selangnjaréldisitoepanja7dm);dieSoematrapesisirTimoer439km. Di
SelébesdjalantramMakassar-Takalar,47km pandjangnja.
202.KERKENSCHOLENTE MODJOWARNO 202.ROEIAHGERÉDJADANSEKOLAHKRISTEN

(OOST-JAVA) D-IMODJOWARNO(DJAWATIMOER).
D
Z e
e z
nduei
vn
i
legr
N
g ee
nd
o e
o r
a
l
s
t n
chd
asc
p h
v
ae nZendi
1 7 9 7 (
On gsvereeni
o st
-Jav a ,
Mi n g i
n gen
ahasa, z
n
j
i:
het Neder!.
Bolang M o
Bead o
j wa r
no m
l nda,jangda aso ek
p er
o es
a haan nj
a persekoetoean
i dakanpadit.1797.Laindaripadaini ada Zènding
M o ng o nd ow ,
M i
d d en -C e e
l be s of d e P o
deNeder!.Zendingsvereenigingvan1858(West-Java, Z.O.-s o -
s t
re e k, Boven-Deli);beber
a pap ersek
o eo
tean Ze ndn
i gdi
-
N e d
di-Hindia ini.er
a
l ndl
a gi
j
a ng bekerdja
C
en e
We
l bee s
st)
;
d
N e
e
iUu t
r
e
w c
Gh t
s
u c
n
ihe
ee Zendi
,H a m
l n
a hgsvereeni
era,B o e r
o e g
);i
n g
het 1
n
a
v
859 (Noord-
Sangi- en
Ta
(1
D l
a
a u d
j852p(Bat-
C
ara-Jaor
vni
t
é
aevnaA n1
ng9
k 0
o 1
a
l -;
Sd e
u mD o
ao
tr
ap)s
;
dge
eLz
ui
n d
t
h e
eZ
rse
c n
h d
ei
n gv an
Zending1848 van
w oso ,
K a no
ge-ei
ea n l
.
))
;
d;het
e S J
aaa
lv a
t
g
i a-C
-Zoe m
n di
t
én
iva
g n
va1
n815855(Angkol
5;d e a,
Zending Bondo-
der
G e r
eo
f rm eerde K e
GereformeerdeZendinge rken (M
snbeond
i d e n
nkdevle-
J a va ,
S o
ankleinere.e m
1901(Zuid-Md ba )
s e de r
t1859;
i den-Celebes) de
507.BRUG VAN DEDELISPOOROVERDEBELAWAN-RIVIER(S. 0. K.).
507.DJEMBATANKERETAAPIDISOENGAIBELAWANSOEMATERA PANTAI-TIMOER.
LE
508,SMALSPOORNAAREEN ONDERNEMING.
508.KERMAAPI KETJILBERDJALANKE ONDERNEMING.
507/508.Van despoor-entramlijnengaansomssmaispoorbaantjesnaardeondernemingen,meteenspoorwijdtevan slechts

60cm.Dergelijkelijntjesvindtmenookvanen opandereondernemingenvanland-,bosch-enmijnbouw.De Staatsspoor
opJavaheeftzulkeensmalspoorlijntjeinKrawang.Dezelijntjeszijnweinigkostbaarentochzeernuttig.Maardeauto wordt
eensterkeconcurrentvoorhetplaatselijke verkeer.
507/508.Kadang2darionderneming2diboeatdjalankerétaapiketjil,antararélnjahanja60cm,bertemcedengandjalan spoor
atautram.DitanahDjawaadadjalankarétaapisedemikiandjoegadiKrawang.Biarpoenkoerangberarti,tetapikerétaapi ketjil
itoebergoenadjoega.Sekarangpadadjoeroesanjangpandalt'Sautobusmendjadisahtngan spoor.
204.
KERKGANGERS
OPAMBON.
204.ORANGAMBONPERGI
KEROEIVIAH
GERÉDJA.
203.WIJKLOKAALVANDECHRISTELIJKEKERKTEAMBON.
203.GERÉDJATAMBAHAN,DIBAWAHGERÉDJA
KRSI TENDI-AMBON.
203/204.Indestreken,waarhetProtestantscheChristendomreedslang bestaat 203/204.Negeri:jangorangnjasoedahlamaberagarnaKristen(oemp.Ambon,
enveelChrsi tenenzijn(zooalsopAmbon,de1VEnahasa,SawoeenRoti) behooren M i
n ahasa,
S awoe,Rot
i
) t
e r
bil
a ngm a soe k
P er
h m
i po
. eanPr
o t
e st
a ntdi Hindia-Neder-
deInl.ChristenentotdeProtestantschekerkeninN.I.;daarzijngeenzendelingen, land.OrangKristenProtestantdiHindiainikin?.140.000orang£ropah dan
maarEur.hulppredikersenEur.enInl.godsde i nste
l eraars.DieProtest.kerken in
5500.00orangPriboemi;apalagiadakira2400.000orangKristenProtestant jang
Ned.IndiUtelenongev.140.000Europeanenen550.000Inlanders.De gemeenten di
a dj
a rol
e h Zènding.
vandezendelingentelentezamenongev.400.000Protestantsche Christenen.
SerieVIII,Groep 37
509.SNELTREIN-LOCOMOTIEFVOORDEgENDAAGSCHE509.LOKOMOTIPPENARIKKARÉTAEXPRESDALAMSEHARI
VERBN I DNI GVANBATAVIANAARSOERABAJA. D A R I BETAWI,BEGITOEDJOEGADARI BANDOENG,
KESOERABAJA.
Sedert1November1929kanmeninééndagvanBataviaenvanMoelai1November1929perdjalanan-dariBetawiatauBandoeng ke
BandoengnaarSoerabajaenomgekeerdreizenperspoor.Despoorweg
Soer
abaj
a d ap at
d s
iam pak
i andalam se hari
.Bal i
k d em i
k ian djoega.
va
n
deB atavi
a ove r
C h er
i
b onenKr
o j
a naarSoer
abaa
j i
s 832kmlang en
A
iafstandkandeexpress-trein,getrokkendoordezeenorme loco-nt
araBe t
aw —
i S o er
a ba
a
j i
toe 832km dj
a oeh nj
a di dj
a l
a nkan dalam 13
d
j
am d e
n g ane xpre sj
a ng dit
ariko l
ë hl
o kom oti
p j
a ng am
motief,in13urenafleggen.Inhetvlakkelandmagdezetrein metKalaudatartanahnja,tjepatnjabolèhsampai85kmdalamsedjam.a tkoeat ini.
eensnelheidvanwel85kmperuur rijden.
205.MISSIEHUIS TELANGGOER (KAI-EIL.).
205.ROEMAHMISSIEDI-LANGGOER(P.P. KAI).
tt
96Id
206.ROOMSCH-KATHOLIEKEKERKTE LANGGOER
206.GERÉDJAKRISTEN-ROEMDI-LANGGOER(P.P. KAI).
205/206. De zendingderR33rnsch-KatholiekeChristenenwordtgewoonlijkaangeduidalsde„missie"; de zendeling als
,.missiona-is".Demissionarissenzijn priesters,evenalsdepastoorsdergevestigdeEuropeescheenInlandsehe gemeenten.
Opde K i-eilanden en denaburigeTanembar-eil. zijn 50Roomsch-Katholiekekerken,15Missionarissen,een aantal
BroedersenZuster,szliolen,eenziekenhuis enz.
205/206.PengoesahaanZindingRaorn;ch-KatholiekbiasanjadiseboetMissie,penditanja„missionaris". Di p.p. Kai
danp.p.Tanembatsekarangada50boeahgerédjaMissie,15orangmissionarisdenganbeberapaorang penolongnja,
banjaksekolah,seboeahroemah sakic
SerieVIII,Groep 37
510.DEELECTRISCHETREININHETSTATION MANGGARAI 510.KARËTASEPOERLÊSTRIKDISTATION MANGGARAI

(MEESTERCORNELIS). (MEESTERCORNELIS).
Se der
t6Apri l1925 ka nme nper el
e ct
ri
s chetrei
n rez
i envanTandjoengpriok
MeesterCornelis,sedert23November1929ooknaarButienzorg,heenen weer. Semnaar
e
ndj
a k6Apri l1925o r
a n g dap at
m e
noen ggangsep oerl
è s(ri
k dari Tandjoeng-
Eenapartelocomotiefisdaarvoornieteensnoodg pr
i
o
i .Thanskanmenaleenige keererak keM eest
e rC orneli
s ,
s em enda
j k 23N ov emb er
1 929 te r
o e ske Bogor
, tiap2
perdagopdezeaangenamewijzevanBatavianaarBuitenzorgvice-versa reizen. pari
b eberapakal i pergi
-bal i
k .K ar
é t
a !estri
k anita' pe rl
o e ditari
k locomotip
sekalipoen!
207.ROOMSCH-KATHOLIEKEKERKTEKONGA (OOST-FLORES).
207.GERÉDJAROOMSCH-KATHOLIEKDI-KONGA(P.FLORESSEB. TIMOER).
Lti
ti d1
208.PATERSENLEERLINGENTELELA(ZUIDKUSTVAN OOST-FLORES).
208.MISSIONARISDENGANMOERIDNJADI-LELA (P.FLORESSEB.TIMOER,PASISIR SELATAN).
207/208.Het belangrijkste R.-K.Missiegebiedin Ned. Indië is Midden- enOost-Floresmetde Solcr-eil.;
onderditbeheerstaanookdemissiepostenvanMidden-Timor. Dit gebiedtelt ruim90.000 Inl. Christenen,
45priesters,50BroedersenZusters,200scholenenz.Oost-FloreshadindenPortugeeschentijd alcene missie;
inde19deeeuwis het invervalgeraakteChristendomopnieuwgepredikt.Hettotaalaantal Roomsch-Katholieke
Christenenin Ned.Indië isong.180.000.Missiegebiedenzijnnog:Midden-Java,West-Borneo,deMinahasa en
enkelepostenop Sumatra.
207/208.DairahpengoesahaanMissiedi-Hindia inijangteroetamajaitoep.F!oresseb.tengahdanseb. tinroer,
sertadenganp.p.SolordanTimoerTertgah.OrangKristenRoornsch-Katholiekdisinilebih90.000, pendita
denganpenolongnja100,sekolalmja200d.s.b.BanjaknjaKristenRoomsch-Katholieksemoeanjakira180.000 orang.
AdalahdjoegaMissieditDjawaTengah,BorneoBarat,Minahasa, Soematera.
, 0%J " i L "P- , •ij"
-- iL32- • • 11,
4.1 1,›
-'.•.4*.
‘ il.' t.
i • , . . w • I. ,..;.- ' . ‘ 1 , . 1 . 1 . 7. ... ' .. - g = ,A, - , 11, i. - - - '' . ! •
.'ra-.F.F.*:1",-1--:,.--4.-- 4' .,.-7: '", '' - t'•.1'4- '

- - .. ".- - 7 . . . ' t ' - • -
, •
. ,.,. J
511. EEN S.S.AUTOBUSTE PALEMBANG.

511.AUTOBUSKEPOENJAANS.S. DI PALEMBANG.
Ld
512..AUTOVANDEN LANDSAUTOMOBIELDIENST.
512.AUTOMOBIEL GOEBERNEMÉN.
511/512. De Staatsspooronderhoudtookeenigeautobusdienstenalsnevenbedrijvenvanexploitatiekringen der
spoor-entramwegen.ZoovanFortdeKockoverSibolganaarPematangsiantar,meteenigekleinere lijnen,
tezamenover756km; inPalembangenBerikoelenover521km,ennogenkelelijnenrondomBandoeng en
bijCheribon.Ookzijn erveleparticuliereautobuslijnenin N.Y. (Menzegt,datdedienstvanFortde Kcck
naarPernatangsiantarzalworden gestaakt).
511/512.DimanaperloeStaatsspoordjoegamengadakanautobus,sepertiFortde Kock--Sibolga—Pematang-
siantar(756krn);Palérnbang—Bengkoelen(521km),diBandoeng,diTjereben d.i.!. (Kaburnjawang dienst
FortdeKoekPematangsiantarakan dihentikan).
209.ROO1VLSCH-KATHOLIEKKERKJETEMERAUKE(ZUID-NIEUW GUINEE).
209.GEREDJAROOMSCH-KATHOLIEKDI-MERAUKE (P.PAPOEA SELATAN).
ti8'I(b
210.TEHUISVOORMARINDINEESCHEJEUGDEN KAIEESCHE
ARBEIDERSVANDE R.-K. MISSIE. ZUID-NIEUW GUINEE.
210.ROEIAHPERKOEMPOELANANAK*3/10EDABANGSA MARIND
DANORANGKATJANGBEKERDJAPADAMISSIE PAPOEA.
20?/210.Dezemissiestaatonderhetzelfdebestuuralsdieopde Kai-eilanden.
EvenalsdeProtestantscheZendingopNoord-enWest-NieuwGuineeheeft de
Roomsch-KatholiekeMissieopZuid-NieuwGuineeuiterstnuttigwerk verricht
voordePapoea's.DeMarind-Anim of dez.g.n.Kaja-kaja'sdreigdenuit te
sterventengevolgevanhunneverderfelijkezeden.Thansgaanzijstapvoor stap
vooruitinbeschavingen welvaart.
209/210.PekerdjaanMissie di p.PapoeaSelatanamatberdjasabagi bangsa
Papoea,demikiandjoegaZèndingdi p.PapoeaOetaradanPapoeaBarat. Bangsa
M.rind•Anim,jaagdiseboetorangdjoegaKaja-kaja,hampirhabiskatern diroesak-,
kan'adatnja.Sekarang'adatnjaitoemoelaiberoebah,begitoe djoegakehidoepannja.
SerieVIII,Groep 38
FotovIlegenenstlegerN.0. 1.
513.LUCHTFOTOVANDEHAVENTANDJ OENGPRIOK ENHET513.PELABOEHANTANDJOENGPRIOK,DIGAMBARDARI ATAS
STATION. DALAIVIKAPALTERBANG.
O
gr
opJ
oa
t
e v
haaevn
eM
ni
n a
r
i
cdo
h e
t
i
n r
a
g zi
enj
n;
d 40,
aa r
vo
a np de
zi
jnBui
t
e
er n
1 g
3 e
ew
ne s
t
e
83,n 20
di
e 0h
oa
o v
e
kvns
o m
ore
ht
ekleine
t of
buiten-
bDo
ei
ph.
D
a n j
a
b w
e sa
ad
ra nM
ketjia
l
. d
Po
e el
ara
ba
od
ea
h4
an0 i
t,
odi
e po
adea
l
a u
11
3 .
1
di.
pdi
.
D H
j
a i
nwdai
adN
ane8d
3e r
l
a n d
dipoelau=200 pela-
lain
land sch verkee rzij
n o pen ge st
e l
d .
D egroo t
s t
e haven i
s diev an ja
Tandjoengpriok.T n
ag
n b
d o
j
o eé
lnhgd
pi
s
ri
oi
nkg
,g
pa
adhai
k a
t. p
1a
8l
7dari
7-
1 l
o
8 e
83a r
dH
i
b i
n
o d
ei
a
a t
bNee
h d
ae
gr
i
al
annd
a
l .
mJa
ang
j
a b
ne
gsa
2 r
0 j
á toe
ha Pel.
loens
De ee r
s t
e hav
havenvan140haena 2nee
lngh
ea
e d
n hi
bn
ienr
epna
l
h a
at
s
v v
ea
nn
va1n8 7
27
0tot
h a1
o8
p 8
p3ee
rn
vo
l
a m
kt
e v
,at
e een buiten-
verbonden mmet
oeka ai r
nja ;a paa
l g i
j
a n gse b.l
o e a rd i
a ntar
a k ed o
e at
é m b ok(pi
e r)it
o e 140 ha
eenscheepvaartkanaalvan9kmnaar Batavia. loearnja.Adalagidigalipari tp e a
l a
j r
a n Tandjoengpriok—Betawi,
jang9kmpandjangnja. k
oa
t lama,
211.DESASCHOOLOPDE GOUVERNEMENTS-KINA-ONDERNEMING 211.SEKOLAHDÉSADIONDERNEMING-KINAGOEBERNEMËN DI

TJINJIROEAN(MIDDEN-PRIANGAN). TJNI JR
I OEAN(PRIANGANTENGAH).
D ee env ou dg
i s
teent
e vens det
a
drieleerjaren.Menzietopdeispd l
rij
k stes
laaantddatcho
athet
a e
lan
nzi
t
a j
n
l de
meiv
so
j
e l
k
sls
e-of
erl
i
ndes
a
gen-scholen,
he
ew
l a
t met
Se
kleinerk
oa
l hj
a ng s
e de r
h an a,tetepi
a m at
b anj
a k bi
l
a ngannj
a ,j
a l
toe „sekol
a h désa",
der jongens. 3
tahoe n pel
a dj
a r
a n nj
a .Nj at
a pad a ga mba ri
toe,
bergpabanjaknja.bahwa an ak2perempoean tiada
SerieVIII,Groep 38
-••• ‘ 1 , . . 1 I 0,
i...0`1„1413
:
,• ,
FotovbegdgenstlegerN.0. t.
514.EENMOTORSCHIPVANDEROTILLOYDVAARTBIJHET VER- 514.SEBOEAHKAPALMOTORKEPOENJAANROTTERDAMSCHE LLOYD
TREKVANTANDJOENGPRIOKTUSSCHENDEHOOFDENVAN DE BERANGKATDARITANDJOENGPRIOK,TAMPAKPADAKETIKAADA
BUITENHAVEN DOOR. DIANTARAOEDJOENGKEDOEATE/VIBOK (PIER).
Van1910-1917werdten0.vandeoudeeentweedebinnenhavenaangelegd Sebealhen
tinroerpelaboehanlamadiboeatlagipelaboehanjangkedoeapadat. 1910—'17;
daarvoorhetworteleindevanden0.havendamomgelegd.Van1917-1921 werd, kemoeda inpoelaseboeahjangketiga,disebelahtimocrnjalagi.Pangkal tèmbok
weerten0.vande2de,eenderdehavenkomaangelegd,diethansmet allerlei jangseb.tinroerdipindahkanarahketimoerlagi,soepajakapalboléhmasoek pela-
kunstwerkenwordtvoltooid.Nogverderten0.werdeengoedewoonwijk gemaakt,boehanjangbaroetadi.Apalagidiperboeatdisitoekampoengjang baik-baik
eenvs
i scher
shavene n e enM ar
i
n evl
i
e gkamp,
t
h ansver
l
e gdnaarSoenbaja. roemahnjap
Verder ,Tealanbdooe ha
n ka
j engpro p al
p e
n a
n gk
ap i
k an,
s e
b oe
ahst
a t
i
o nbar
o ed.1.1.
i kadadjocgadoeaboeah„dok"(lihatlah 517). Di
werdennieuweterreinenaangewonnen,eennieuwstationtenZ.W.vande haven,
alerleimodernehaveninrichtingenenz.OokbeschiktTandjoengpriokoverdokken
Van8000envan4000ton hefvermogen.
212.INLANDSCHEZENDINGSSCHOOLMETLEERLINGENTBTANAHMERAH,AANDE MACCLUER-BAAI,
WEST-NIEUW GUINEE.
212.SEKOLAHZENDINGDENGANMOERID2NJA DI TANAHMÊRAH(DITELOEK MACCLUER,
P.PAPOEA BARAT).
daa
OSI 1
213.ZENDINGSSCHOOL INAANBOUWTEMOWEWE(Z.O. CELEBES).

BijdeminstbeschaafdevalkenbeginnenZendingenMissiehunbeschavingswerkmetstudievandetaal, de
zedenengebruikenvanhetvolkenmethetbrengenvanonderwijseneenigegeneeskundigehulp.Het Gouverne—
mentzorgtvooreenrechtvaardigbestuur,voorveiligheid,welvaartenorde.Doordezesamenwerking verandert
zulkeenlandinkortentijdten goede.
213.SEKOLAHZENDINGSEDANGDIDIRIKAN DI MOWEWE(P. SELEBES,SEB. TENGGARA).
Padabeberapapoelau,jangpendoedoeknjamasihkasar'adatnja,makabekerdjalahZendingdanMissie akan
menghaloeskan'adatitoe,denganmempeladjaribahasadan'adatlembaganja,memberipengadjarandan menolong
memberiobatlan.Goeberneménmengadakankeadilan,keamanandanatoeran.Denganhalbegitoe,maka tiada
sampailarnanegenitoeakanmendjadibaik keadaannja.
SerieVIII,Groep 38
*Pi
Fotovliciglienstkilo-N,0. 1.
515.DENIEK UAW E HA V E N V A NSO ER ABA J
LIMASENHET MARINE-ETABLISSEMENT.A (TANDJOENGPÊRAK), 51 5 P
. E LAB O DE
E H A N SO ER A B A JA B
, ERN AM A TANDJOENGPËRAK, DAN
K
B A
O ELAI
MTDAASN,
D MA ENML PA
E GRI
BMARI
A K
I I
S ENR E-ÉT
B AD ABLI
JEN I
S S
K SEMENT
A P A L ,(BI NGKI
GOEBERNEIVIENL MEM-
DANKEPERLOEANNJASEMOEA)DILIHATDARIKAPALTERBANG.
E
Tove
tn
1 d
9r
u
10k
ha
al
s
d T
San
oedr
ao
jben
ag
j
a p
sl
er
o
ick
h i
s
t
s T
ea
e n
nd
eo
j
enen
v
ogupé
dr
a
g
i k
e,
d
m
, en
aae
i
ru
gw
oe e
dh
ea
rv
ee
en
dv
e a.
Dn e Soerabaja.
P
prauwen
dei
l
aa
lb
o o
ee
t;h
ba
an
r
aTa
nn
g d
m o
j e
n
oegap
té
a
nra
nk
a
jmdb
ioe
awa
ld
ia a
i
kd
ea
-
O ka
e
dnp
o
j a
ed
na
gt.
at1
a9
u 1
k0
e.
D-
oa h
eo
r
l
ie
ko
l e
Kalka
iMpal
aberlaboeh
sdengan
v
do
e er
e
Kalinde
MKal
as i
)M
zi
e a
ts
m in,
end i
e
h emt
ruen
i
m i
n h
ebe
at
sm
si
nd
i d
ee
nn
d zi
ee
wt.
T
e e
r
k n
p0.
l
a ad
t
s a
ea
nr
v
va
ann h (rechts
e t van
t
am
Marine-
(
d g
i b
amanbga
a
rn
s.
P
e a
b d
.
a a
tag
sam
)t
a b
m ar
pini
akl
a k
he
p l
ei
ha
labt
a
o n
eKali
han bM
aroa
es;
sdi
t
ee
bn.g
t
i
m ah
o ;
s
e e
rbe l
a h baratnja
(digambar seb.
établissement,datdokkenrivvie
arn5 00 0env an 1400 to
mondingdenieuwe haven.nb e zi
t.Ten W .(li
n ks)van de
ba w a h)
ad aM ari
n e-
é t
a bl
i
s sem en t
,
d i
d al
a mn j
a adad
bosardanseboeahlangketjil.oes bo eah d ok,seboeah jang
214.LEERLINGEN VAN EENINLANDSCHESCHOOLOPAMBONAAN HET
SPEL(TOUWTREKKEN).
214.MOERID2SEKOLAHBOEMIPOETERADIAMBON SEDANG
BERIVIAIN-IVIAIN
yt d
215.SCHOOLTE.GALALA,TEN 0. VANDESTAD AMBON.

215.SEKOLAHD1GALALA,SEBELAHTINTOERKOTA AMBON.
214/215. In delandstreken,waarhetChristendomreedslangbestaatenookdeoudersen grootouders
reedsschoolgingen,ishetontvangenvanlageronderwijsalgemeenengaandemeisjesevengoedals de
jongensnaarschool.Zoobijv. bij deAmboineezenendeMinahasers.Dewandenvandezeschoot zijn
vanhetgewoneAmbonschemateriaal:gaba-gaba,destelenvan sagoepalmbladen.
214/215.Orangtoea2,jarigberagamaKristendinegeriitoe,soedahbiaramenerimapengadjaran; begitoe
djoegabagiianale,baiklaki2baikperempoean.MisalnjaorangAmbondanMinahasa.—Lihatlah dinding
sekolahitoelDiperboeatnjadaripadaBaba-gaba(pelepahsagoe),sebabrarnoeanjariglainmahaldi Ambon.
SerieVIII,Groep 38
FotovliegdienstlegerN.O. T.
516.DEHAVENTANDJOENGPERAKTESOERABAJAIN VOGELVLUCHT. 516.PELABOEHANTANDJOENGPËRAK,DIGAMBARDARI KAPAL
LangsdenW.oevervandeKali-Maswerdin1910eendamaangelegdvan400 m TERBANG.
breedte(opdeplaatlinks)enl'oodrechtdaaropdeNoordpier,200mbreed en Jangseb.kidkelihatansedekit1moearaKali!Vlas;darioedjoengkekanan keatas
1200mlang.Verdernaar'tW.nogeenhoofdvandenwaluit;de invaart- itoepierjanglébarnja200,pandjangnja1200m.Seb.kanankeatastampaklah
o p en n
i g
tus
schendith oof
d end eNo or
d er
p i
e ri
s 360mwi
jd.
D eal
d us ontstane
havenkomheeft80haoppervlakte.TenZ.daarvanzijnindustrie-en handels- ja ri
g seoa
lh 2p i
n t
o et
e mp at
k apal
m as
oek
kep ea
lboeh an,
l
é bar
n j
a 360m .
S eb. barat
(jaïtoeseb.ataskekanan)seboeahpierlagi.Seb.selatantinah berawa-rawaan
terreinenopgespoten.TenW.vanalesisdeKaliPérakgegravenvanuitdeKalid i
p ert
i
n ggi
k an ,
d i
b oeat
tem pat
k ampoe
n g,
p aberi
k dan 1. 1 .Pelaboehan
dilngkoengitoe80haloeasnja.Seb.kiri(timoer)tampaklahdoeaboeah dok; jang
'Vlas,diezelveverbreedenverbeterdis.Indehavenkomzietmendedokken,
eenvan14.000toneneenvan3500 ton. seboeahjaagterbesardi'IndiaNederland(14.000ton;lihatlahg. 517).
216.MODJOWARNO:EENLEERLINGDERKWEEKSCHOOLVOORINLANDSCHE ONDER-
WIJZERSOEFENTZICH IN HET LESGEVEN.
Erzijn inNed.Indiëtalrijkevakscholen,vanhetGouvernement,vanZendingofMissieenvan andere
particulieren.Onderdevakscholenzijndekweekscholenennormaalscholenvcoronderwijzershet talrijkst.
216.MOERIDSEKOLAHGOEROEDIMODJOWARNOSEDANG BELADJAR
1VIENGADJARKANAK2.
DitanahHindiaadabeberapaboeahsekolahdjabatan,kepoenjaanGoebernemén,Zending,Missie d.1.1.
Diantarasekolah2djabatanitoejaagterbanjakjaïtoeKweekschooldanNormaalschooloentoek Goeroe'
sekolah rendah.
NEUTRALELAGERE SCROOL
amRag ous 11111••••••.im-
■ I -11
Eiti I 11 111111 si
ZSId
1
1 11 E
i11
s111
Iss i i ij
lailll IIIII
ME
217.NEUTRALELAGERESCHOOLTE MALANG.
HetLagerOnderwijs,voorkinderenvandenzesjarigenleeftijd af,omvatallescholenmetdrietotzeven leerjaren.
Hetonderwijswordtonderscheideninopenbaar(ofGouvernements-)enbijzonderonderwijs;hetlaatsteweer in
neutraalonderwijsenonderwijsopgodsdienstigen grondslag.
217.SEKOLAHRENDARNEUTRAAL DI MALANG.
Sekolahoentoekmoeridjangoemoernja6 tahoenkeatas,sertatahoenpengadjarannja3sarnpai7,itoelah semoea
masoek„sekolahrendah".SegaladjenissekolahitoeadasekolahGoebernemén,adasekolahpartikoelir. Di sekolah
particulieritoesentengahnjadiadjarkanagama,setengahnja neutraal.
517. HET 8000TONSDRIJVENDDROOGDOKTE TANDJOENGPRIOK.
517.DIDALAM DOKJANGBOLÉHBERMOEATKAPALSAMPAI8000TONBERATNJA(1ton = 1000 kg).
8C
518.KRANEN IN DEHAVENVAN TANDJOENGPRIOK.

518.KRAAN(ALATPENGANGKAT)DIPELABOEHAN TANDJOENGPRIOK.
517/518.Men ziet hiereendokvanbinnen,waarineenschipkanbinnenvarenomhersteldteworden,nadathet dok
isleeggepompt.Dedraaibarekranendoenzienhoezwarevrachtenuitdeschepenwardengelostomdieop spoorwagens
ofineenandervaartuigneertelaten.BehalvededokkenvanTandjoengpriokenTandjoengpérakheeftNed.Indië nog
tweedokkenindehavenvan Sabang.
517)518.Dok itoetampatakanmernperbaikikapal,manakalaadakeroesakan.Meela=dokitce ditenggelarnkan, laloe
kapaljangroesakitoedilajarkandiatasnja;setelahitoedokdircmpa,scerajaterarceng;knaljangtad'sekarang terletak
diatasdok,boléhdiperbaikidengansenang.Adapoenkraanitoeternpatbarang'tergantoengdengankérék,dapat berpoetar
kekanankekiri,sarnpaitepatdiatastempatmeletakkanbarangt itce.
SerieIII,Groep15 C a r l o n 153
218.ZESDEKLASVANEENKARTINI-SCHOOL. 218.KLAS6PADASEBOEAHSEKOLAHKARTINI.
Im
neeeisn i
g
jesDepl
a at
s eno p J
. ezescholenvzanav
ijna
gezi
nj
on
ea
mf
z
doKn
ad
r
te
i
n r
i
-
sl
i
j
kce
hp
oa
l
ert
i
c
nau
l
sl
i
ehr
e
u s
l
dch
eo
aae
l
nndopgericht
e voor
Bebe
r
ap
nagedachtenis
pe
r
em pa
b
o
eo
ae
na
,
n h
a
mne
ag
ne
a
j„r
i
Sdi
D
e
k j
a
oa
lw
ha
Kad
aa
r
tm
i
n i
"em
oe
npo
t
o e
n
e
kta
j
ai
se
nk
do
aa
l
kh
ep
ha
or
mr
ti
kao
t
ae
nl
i
r oentoek
seorang anak3
poeteri
RadenAdjëngKartini (1879-1904). namanajRadénAdjengKartini (1879-1909).
SerieVIII,Groep 38
519.DEEMMAHAVEN,7kinTENZ.VAN PADANG. 519.„EIVIMAHAVEN"ATAUTELOEKBAJOER,PELABOEHAN NEGERT

PADANG,7kmDJAOEHNJADARIKOTAPADANG.
DederdehavenplaatsvanN.I.isSemarang,datzichnogmoetbehelpenmet een Laind.p.TandjoengpriokdanTandjoengpérak,adalahpelaboehanjangramai
dikwijlsgevaarlijkereede,eenhavenkanaaleneenprauwenhaven.DeEmmahaven se kal
i
:di S em a
rang,
k ap al
b esar
b er
a
lb oehd i
l
a oet
;p era
h o es a dj
a j
a ngb ol
é h rapat
isaangelegdvan1887tot1892,zooalswijreedszageninverbandmetde exploi- didarat;Ernmahaven,diperboeatt.1887-1892,telahterseboetgroep34 djoega;
tvaatn
ieK
do
ee
rO m b i
l
n m i
j
n enendens
p oor
a ane
lg.
D eha venvan Sa
b a
n gopWè,
5 0 kmSabang
taradja,isin1887gestichtalsaanloop-,bunker-en overschepingshaven. dipoe l
a uW è ,50 km dj
a oeh nj
a dariK oet
a radja,
d i
p erbo e at
p a
d at. 1887;
Makassarisvooralnadenaanlegvannieuwekademurenengolfbrekerna1910 M aka s ar
,
p e
l
ab oeha
n nj
a di
b esar
k and an di
p er
b ai
k i
p ad a t.1 9 10; Belawandéli,
mashibaroe,tetapiramaisekali.
eendrukkehavengeworden.DejongsteOce2anhavenisBelawan.

Indië-Hindia 620 Gambaran 3-4 - C. Lekkerker - 1931 Ocr

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Indië-Hindia 620 Gambaran 3-4 - C. Lekkerker - 1931 Ocr

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

620PLAAT'ES OP 200 CARTONS GAMBARAN620 KOEAH PADA

FORMAAT I n BIJ28cm,MET TEKST CARTON200HELAIJANG PANDJANG

missie 139-148 195-210SerieVIII. Verkeer. 479-487

SerieIV. Kunstenen Wetenschap- 36.Schepenen voertuigen111-140 503-512

pen. 37.Spooren tram 141-147

PP 20.Veeteeltenvisscherij 188-201) 274-290 " 42.bra•

2.Goenoengapi . 16-23 22-32 •

74-76 107-- 111

wa) 95-115136--164 31.Keradjinanor. Érupah 92-100434-443

Kelompok18.Tjatjok-tanarnor.pri- Djadjaran IX. Serba-serbi bina-

Deplatenvanno 1 tot no.290 volgen Gamhar no. 1-290 bertoeroeCan

456.PANORAMAVAN BALIKPAPAN. 456.PEMANDANGANDI BALIKPAPAN.

457/438. HET BORENNAARTINERTSTELANDENTER ZEE.

459.TINMIJN. 459.PENGGALIAN TINMAN.

156.BOROBOEDOER-RELIEF. 156.OEKIR2ANDITÉMBOKTJANDI BOROBOEDOER.

460.GRONDVERZETDOORSPOELINGINEENTINMIJNOPBANGKA. 460.MEMINDAHKANTANAHDENGANDIGENANGIAIR PADA

464.DEWONINGEN DER CHINEESCHE WERKLIEDEN VANEEN464.ROEMAH(DRANG=TIONGHWAJANGBEKERDJAPADATAMBANG

468. KOLENSPOOR TESAWAHLOENTO. 468.KERÉTAAPIPENGANGKOETARANGBATOE DI

168.BINNENDEPOERATE BANGLI.168.PADASANGGARDIDALAM POERA

470.SAWAHLOENTO. REMHO.I.INGVOORTRANSPORTMET BANDZONDER EINDE;

169.INEENVORSTELIJKENHUISTEMPEL. 169.SANGGAR D1ROEMAH ORANGBESARDIPOELAU BALI.

471.ETABLISSEMENTLEBONGDONOKVANDEMIJNBOUW MIJ. 471.LINGKOENGANTAMBANGLEBONGDONOKDEKAT

474.DIAMANTSLIJPERIJTE MARTAPOERA. 474.PENGGOSOKANINTANDI MARTAPOERA.

473.ZOUTPANNENOPMADOERA.HETVERZAMELENVANHET GE- 475.TAMBAKGARAMDIMADOERAG ; ARAMNJADITIMBOENKAN.

476.AAN EEN BRIKETPERS INEENFABRIEK OP 476.PABERIKATJOEANGARANTBRIKÉT DI

175.GROOTOFFERFEESTINEENPOERAOPBALI. 175.PAMOEDJAANJANGMOELIADIDALAMSEBOEAHPOERADIP. BALI.

477/478.In Z.W.Jogjakartaenopanderepa l atsendichtbijdeZuidkustvanMidden-Javawordt veel

477/478.PadabeberapatempatdiDjawaTcngah,dekatpesisirseb.Sea l tan,sekaranginibanjak batoe

179WADAH ENTRAPVOORHETVERVOERVANEENLIJK VANEEN KAOELA.

180.BADÉ'SVOORHETTPANPORTDERLIJKEN VAN 180.BADËAKANMENGARAKKANNAJATORANGBESAR.

483.BAMBOEBRUG. 483.DJEMBATAND.P. BAMBOE.

483.WEG ENBRUG IN BERGTERREIN.

183.HET VERZAMELENDERBEENDERENRESTENENDE ASCH.

437.BRUG IN DENNIEUWENWEGVANBANJOEWANGI NAAR

184.EENLANGGAROPJAVA. 184.DALAMSEBOEAHLANGGARDI-TANAH DJAWA.

185.EENSOERAUINDEPADANGSCHEBOVENLANDEN. 185.SEBOEAHSOERAUDI PADANG-HOELOE.

186.MOSKEEINDEPADANGSCHEBOVENLANDEN. 187.MOSKEETE TERNATE.

493.HEKWIELERSOPDEBARITOE(2. EN 0. AFD. VAN BORNEO).

190.MOSKEETEMEDAN(DELI). 190.MASDJIDDI-MÉDAN (DÉLI)

193.MOSKEETE JOGJAKARTA. 193.MASDJID DI-JOGJAKARTA.

498.EEN K.P. M.-STOOMERBIJEENROTSKUST IN DE MOLUKKEN.

194.LEBARAN-PLECHTIGHEIDT EBANDOENG. 194.MERAMAIKANLEBARAN-POEASADI-BANDOENG.

500.EEN K. P. M.STOOMERLAADTROTAN IN OP CELEBES.

501.HETINSCHEPEN VAN RUNDVEE TEBOELELENG (BALI). 501.MEMBAWALEMBOEAKANDINAIKKANKEKAPALAPIDI BOELIkL.ÈNG

197. KINDERHL? ISVANHETLEGERDESHEILS197.ROEMAHPERLINDOENGANKANAK-KANAK

502.HETMAIL-MOTORSCHP I „INDRAPOERA"5VAN 02.KAPALMIL„INDRAPOERA"KEPOENJAAN

198.KERKJEVANDERIJNSCHEZENDINGTEMENTAWAI(TEN W. VAN SUMATRA).

504.GEDEELTETANDRADBAANOP DE LIJN MAGELANG—WILLEM I VAN DE NED. IND.

201.ZENDINGSKERKJET EJAKATI. 201.GERÈDJAZÈNDINGDI-JAKATI

505506. Op Javavindtmennu al bijna3000kinStaatsspoor-en-tramlijnenennogruim2500kmvan 13 particuliere

202.KERKENSCHOLENTE MODJOWARNO 202.ROEIAHGERÉDJADANSEKOLAHKRISTEN

507/508.Van despoor-entramlijnengaansomssmaispoorbaantjesnaardeondernemingen,meteenspoorwijdtevan slechts

510.DEELECTRISCHETREININHETSTATION MANGGARAI 510.KARËTASEPOERLÊSTRIKDISTATION MANGGARAI

.'ra-.F.F.*:1",-1--:,.--4.-- 4' .,.-7: '", '' - t'•.1'4- '

511. EEN S.S.AUTOBUSTE PALEMBANG.

211.DESASCHOOLOPDE GOUVERNEMENTS-KINA-ONDERNEMING 211.SEKOLAHDÉSADIONDERNEMING-KINAGOEBERNEMËN DI

213.ZENDINGSSCHOOL INAANBOUWTEMOWEWE(Z.O. CELEBES).

215.SCHOOLTE.GALALA,TEN 0. VANDESTAD AMBON.

518.KRANEN IN DEHAVENVAN TANDJOENGPRIOK.

519.DEEMMAHAVEN,7kinTENZ.VAN PADANG. 519.„EIVIMAHAVEN"ATAUTELOEKBAJOER,PELABOEHAN NEGERT

You might also like