Indië-Hindia 620 Gambaran 4-4 - C. Lekkerker - 1931 Ocr

INDIË
HINDIA G
DA
AM
NL
ItA
E B
R
620PLAAT ES OP200 CARTONS
CAR T
O N
2 0
A
A
0
H
R
NE
6L
N
21
J
FORMAAT191.$RIJ78cm.MET TEKSTA
A
)B
!
,
J
2A
.
/
O
i
DNE
G
A
M
P
A
N
!PADA
NDJANG
191. cm.
DALA
INDOOS. VOORM KOTAICNJA.OENTOEK
DJRNISSEICOLAIAN DI
WESTERSCHEHINDIA.NEDERLAND SERRA
ENINLANDSCHE DENGAN
SCHOLEN DOOR
KETERAISIGANNjACIAMBARAN°LED
C. LEKKERKERKERC. LEKKERKERKER
••
UITGAVE J. B.WOLTERS • GRONINGEN,DEN HAAG, BATAVIA

Hallieten'mie Scitoot.
• INHOUD.
VOORZIJDEN. ACHTERZIJDEN.
Serie1. Landen Volk. Carlon. SerieVI.Europeeschc cultures.Carlon. Kut.
Groep1. Landschappen. . 1-21 Groep21. Suiker
1-15 22-32 1-10 291-303
2.Vulkanen 16-23
.
22. Rubber 11-17 30.'r--315
PP
3.Baai,reede,kuiten eiland24-30 33- 43 23. Thee 18-23 3145-325
rt
4.RivierenWaterval . . 31-36 44- 51 24. Koffie 24-2e 32&-334
19
oir 5.Woningen 37 55 52-80 25.Tabak 30-37 335-347
6.Bevolkingstypen, kleeder- 26.KleineEurnpeesche Cul-
SP
drachtenensieraden.. . 56-68 81-99 tures 38--44348-358
Serie11. Gezagvoering. 27.Nogeentge handelsgewas- 359-377
PP
Groep7.Regeering. . 69-73 100-106
• • %en 45-55
378-384
28.Boschbouw
.
OP 8.Paleizen 74-76 107-111 SI
Pr 9.Leger 77-85 112-123 Serie VII. Handel, industrieen
SerieIII. Godsdienst, onderwijs en mijnbouw.
opvoeding. Groep29.Handel . • 62-68 385-396
Groep10.Animisme 86-94 124-135 30.Inl. industrie 69-91 397-433
11.HindueismeopJava 95-115136-164
IP
31.Europ. „ 92-100434-443
PP
12.HindoeumcopBali 116-130
•
165-183
.
Pl
32. Petroleum 101-108444-456
SP
13.Islam . . 131-138
• •
184---194 33.Tin
Il
109-114457-464
1,1
fl 14.Christendom,:ending en IP
• •
465-478
34.Overtje delfstoffen 115-1241
PP
•
missie 139-148 195-210SerieVIII. Verkeer. 479-487

15.Onderwijsen optwedzng t49-159211-227 Groep35.Wegenen bruggen . 125--130
• • •
488-502
•
SerieIV. Kunstenen Wetenschap- 36.Schepenen voertuigen111-140 503-512

a .
pen. 37.Spooren tram 141-147

Groep16.Wetenschappen.. . . . 160-166 228-237 38.Haven, dokkenenkust- 513-519
17.Tooncel,muziekendans . 167-172 238-247 verlichting 148-153
SerieV.Inlandschelandbouw, vee- 39.Luchtverkeer 154-158520-526
teelten visscherij.
PP
40.P. T. T.-dienst
PP
159-163527-532
Groep18.Inl.landbouw. 173-182 248-268SerieIX. Faunaen Flora. 533-593
19.Irrigatie . . 183-187 269-273 Greep41.Fauna 164-182
##
PP 20.Veeteeltenvisscherij 188-201) 274-290 " 42.bra•

183-200594--620
•••••••••
DAFTARISIN JA.
NIOEKANJA. BALIKNJA.
Djadjaran 1. Keadaantanah dan Gamhar. Djadjaran VI.Peroesahaan tanahHelai.Gatenbar.
bangsa'. or. tropah.
Kelompok 1.Reepa2daratan . . . 1-15 1-21 KolompokTeboe 21. 1-10 291-303
22.Karèt (rubber) 11-17 304-315
•
2.Goenoengapi . 16-23 22-32 •

18-23 316-325
.
PP
3.Telork, pelaboehan, pa- 23.
sisir,poelau• . . . • 24-30 33-43 24.Kopi 24-29 326-334
4.Sr,engai,terdyuenair . 31-36 44-51 25.Ternbakau
IP • io • 30--37335-347
.
5.koemah,kampoeng .37-55 52-80 26.Tanarnanjang koerang
Itt
3844 348-358
6.Bangsae,pakaiwei, per- ',enting
hiasan. 56-68 81 - (9 27.Tonamanlainjong ha-
Djadjaran11. Hal pamerentah.
Pl
45-55 359-377
silriju dipertlagangkan
Kelompok7. Panierentahan .69-73 100 leed 28.Peraesulaanpotion ka-
PP 8.Attana
• •
74-76 107-- 111

•
m.
te
56-61 378-384
PP 9.Balutentera 77-K5 112-123 DjadjaranVII. Perniagaan. kera-
Djadjaran III.Agama, pengadjar- djinan.peroesahaan tarnbang.
an, pendidik Kelompok29.Perniagaan . . . . 62--68385-396
KelompokA 10.
garnajanglama2 . 86-94 124-135 30.Keradjinan or. pri-
11.AgamaHindoe(p. Dju- boemi
01
69-91 397-433
P/
wa) 95-115136--164 31.Keradjinanor. Érupah 92-100434-443

12.AgamaHindoe(p. Bali) 116-130165-183 32.Minjaktunah. . . . 101-108 444-456
457-464
P•13.AgamaNum . . . . 131-138 184--191 33.Timahpoetih . . . . 109-114 465-478
t,14.AgamaMa‘eln:pandita 34.nasatambanglain . 115-124
PP
g•Ta.séhidanSerani . 139-148 195-210 Djadjaran VIII. Perdjalanan dan
Pi15.Pengadjaran, Pendidik 149-159211-227 pelajarandidarat dan dilaoet.
Djadjaran IV. Ilmoedan kepan- Kelompok35.Djalan2, djembatan.125-130
. 479-487
daian seni. 36.Kenaikandilaoet dida-
Ke1ompokIlm16. ocseni 160-166228-237 rat 131-140 488-502
P.1 7 . Wajang, boenji=an, 37.Djalankarétaapi . 141-147
11
503-512
serbadjenistandak . 167- 172238--247 38.Pelaboehan,dok, me-
Djadjaran V. Peroesabaan tanah
IP
naraapi 148-153 511-519
or.pribocmi,tcrnak, rncnganibil 39.Kenaikandi-cedara 154-158
op 520-526
ikan. 40.Pus,komt, telefoon159-163 527-532
Dir
Kelompok18.Tjatjok-tanarnor.pri- Djadjaran IX. Serba-serbi bina-

bami 17:3-182
248-268 tangdantoemboeh2 an.
19.Pengairan%uwah 183-187269-273 Kelompok41.Serba-serbi binatung 164-182 533-593
Pl20.Ternak,ambt!ikort 188-200 274-290 PI 4 2 . Serba-serbitoemboeh2an 183-200 594-620
AANDE GEBRUIKERS KEPADASEKALIAN ORANG
VAN DiT JANGMEMAKAI BOEKOE
PLATENBOEK GAMBARAN INI
Deplatenvanno 1 tot no.290 volgen Gamhar no. 1-290 bertoeroeCan

elkaarregelmatigop.opdevoorzijden der elisebelahmoekahelainja;no. 291-620
bladen;dievan291 tot 620evenzoo op demikiandjoegadisebelab baliknja.
deachterzijden.Bijdebesprekingvan een Djikalaugoeroemengadjarsocatoe, fatsal
b-epaaldonderwerpindeaardrijkskunde-les ilmoeboemi.makagambarjang akan
kunnendeleerlingendedaarbijte gebruikendipakainjaboléhdiletakkansedjédjér, ta'
platendusnaastelkaárvoorzich leggen. oesabdibalik-balikkan.
1kt isaszoonietnoodigdebladen telkens
-omte kreten. Tentoelahbarangjangdiadjarkan ten-
Omdatdeuitgebreidheidder leerstof tanganilmoeboemidalamsekolah jang
omtrenteenbepaaldonderwerpniet alleen rendahdanjanglebihtinggitidak sama
zeerverschilendis voorde verschille.nde banjaknjadansoesahnja.Apalagi penga-
soortenvanscholen,maarookvoor scholen djaranitoetidaksamadalamsekolah jang
vandezelfdesoortinverschillende doelensepangkat.tetapiberdjaoeh2an negerinja.
vanIndiëkondendeonderschriftenbijde Olebkarenaitoeketerangannja dibawab
platennietM te kortworden.Ieder kieze garnbaritoe ta' bolehteramat hersehadja
uitdetoelichtingendatgene.wathij voor atauringkasnja.Baiklahgoeroe memilih
zijnlesop zijnschoolin zijn woonplaatsdanmemetikdaripadaketerangan apa
wenschelijkacht. Op eenschool in de
VorstenlandenvanJavazalmenbijt'. wel jangdikita patoetakan pengadjarannja
mèèrwillenbesprekenvan Hindocsche of sendiri.Oemp.goeroesekolahdi Jogjakarta
Boeddhistischeoudhedenofvanhet batikkenatauSoerakartatentoemengadjarkan hal
danopeenschoolvandezelfdesoort te tjandi2atauhalmeetbatiklébar pandjang.
MedanofteAmbon.Zooheeftelke land- goeroedi Medanatau diAmbon tentoe
tidakbegitoe.lsipengadjaranilmoe boemi
streekzijnbijzondereeischen.De bijschriften
zijnzakelijkgehouden:deplatenzijn alleen berlain2andalamtiap2negeri. Keterangan
ilustratie-materiaal:debijschriften mogen itoesebenarnja ta' boléb menggantikan
nooithetlevendewoordvanden onder- pengacljarandanperkataan goeroe !
wijzer vervangen.
DeInhoudsopgavetoontaannaar welke Dafrarisirijamenerangkan atoerannja
gatnbar2dipandangilmoeboerni seloeroeh
onderwerpendeplatenzijn gerangschikt
voorNed.Indiëalséén geheel. Hindia-Nederland.
sAE.STORED
RODERICK C.
WAHR
EDITED B t "
SerieIII,Groep15 C a r t o n 154
jap_evrglfif ,I!
_ • * ‘111i7 • •
a Om
.. . , 5 > - . " , a 2 1 1 1 0 • • 1 ,
- W ' , b •^
"
.2
4
r'`-•1 . a a
,`•
219.HOLLANDSCH-CHINEESCHESCHOOLTE BUITENZORG 219.SEKOLAHOENTOEKANAK'TIONGHWA(H.-C.S.)DI BOGOR.

DevroegereInal ndschescholenwerdengesplitstinscholender2deklasse enSekolahBoetnp i oeteradahoeloesernatjamsahadja;lalocsetcngahnja didjadikan
derIeklasse,waarookhetNedera sekoa
l ndschwerdonderwezen.Daarnawerden de l hkea l sIIdankelasI.DalamsekolahkelasIdiadjarkanbalcasaBelanda;
laatsteveranderdinHoal ndsch-Ina kemoeda
l ndschescholen.DeChineezenkregen toen i nlagisekolahitoedidjadikan S . OentoekbangsTiong Hwa
eenaantalHolandsch-Chineeschescholeneneenkweekschoolvoor Chineesche diboeatH.-C.S.danseboeahKweekschooldiMeester Cornelis.
onderwijzersteMeester-Cornelis.
SerieVIII,Groep 39
FotodicnstlenerN.0 1.
520.HETVLIEGTUIG„DEPOSTDUIF"KOMTOP11OCT.1927VAN520.KAPALTERBANG„DEPOSTDUIF"DATANGDARI NEGERI
NEDERLANDOPHETVLIEGVELDTEANDIRBIJBANDOENG AAN. BELANDAKETANAHLAPANGOENTOEKKAPALTERBANGDI ANDIR
DEKATBANDOENGPADAT.11OCT.1927.
I1n91924h ad dee erstev l
i
e gt
o chtH ol
a nd— I
n dë
i pe rverkeersvl iegtui
g Padat.1in
plaats; 924pertarnakalinjaadakapalterbangpembawasoeratdanorang sampai
27detweedeendederde(met„dePostduif").Enthansbestaater eenikneia -H i
n di
a dari
n eg er
i
B e l
a nd a;
p adat.1927k
e doeadanke t
i
g akal
i
n j
a . Sekarang
geregeldeluchtpostdienstofpostvliegdietistNederal nd—Indiëvice-versaom de daterbangankapaloedarapembawapostetap,sekalitiap:doca minggoc,
14dagen.Hoelangvltraiejegtdezed i
e nstove rde on g.15 .
0 00ki
n af
s t
a nden welkepergibatikdarinegeriBea l ndaketanahHindiaini.Tahoekahcngkautjoekoep
ctenlegtmenvandagtotdag af? berapahariterbang,dankolamanajarig disinggalii?
220.EEN HOEKJEVAN DEHOOGEREBURGERSCHOOLMET5-JARIGEN CURSUS
TEBANDOENG. MEISJESSPEELPLAATS.
HetMiddelbaarOnderwijsomvatdeHoogereBurgerscholen,deLyceaendeAlgemeene Middelbare
School.Wieaandezeinrichtingenheteindexamenmetgoedgevolgheeftafgelegdkanbij het
HoogerOnderwijsdeverschilendeexamensvooringenieur,rechtskundigeofarts afleggen.
220.SEBAHAGIANGEDONG H. B. S. DI BANDOENG.TEMPATNOVA= BERMAIN.
Jarigmasoekbilangansekolahrnenengahjaïtoe H. B.S.,LyceadanA. M.S.Barwigsiapa telah
tammatpeladjarannjadisekolah2itoeboléhlahditerimamasoekSekolah Tinggi.
.4-
Tr •
'11 ! 1 " . 99!d
51
• - -
sa -
. r
• j. z #
1171.
eer #— • • ••
_ •
221.MULO-SCHOOLTE BANDOENG.
Van'deMulo-scholen(met3-jarigencursus)komende,kanmennaarverschilendebetrekkingendingen,of rechtstreeks
doorstudeerenaaneenederhoogereafdeelingenvandeAlgemeeneMiddelbare School.
221.SEKOLA.HMULO DI BANDOENG.
Anak'jarigtelahtammatbeladjardiMulo,dapathhmentjaribermatjam-matjampekerdjaan;atauteroesbeladjardiA.M. S.
SerieVIII,Groep 39
Foo
t ve
il gde
i nstlegerN.O. I.
521.ESCADRILLEVAN5FOKKER'SVLIEGTUIGENBOVENHET DEPAR- 521.LIMABOEAHKAPALTERBANG1VIELAJANG7DIATASGEDOENG
TEMENTVANGOUVERNEMENTSBEDRIJVENT EBANDOENG. DEP.DERGOUVERNEMENTSBEDRIJVEND IBANDOENG.
N o.52 0sp r
e ektal
e e nvand evl
i
e gpos t
N edera
lnd — n
I dë
ivan deK o n.Ne d . Lucht- N
H o
i
n .5
d2i
a0;
j
amae
gnmeran
e
ng
gk
oa
ensh
aa
hl
ak
ka
a
np
na
5
jl
t
Ker
b
o a
nni
ngm
kl
i
j
k e
em
Neba
w
dera
a
ls
nc
desr
a
cht
dea
Lri
n
uce
hg
te
vr
i
aB
ar
te l
a nda ketanah
Maatschappij.
vaa r
t
M aat
s cha pp i
j
.
M aarvo orN ed.
In diëa l
e en zo rgt de Ko n.
N e d.
LuchtvaartMaatschappij,diesedertSept.1928nietaleendepost,maarook per-Indische O en t
oe kH i
n d iaN ede r
l
a ndseha dj
a ad al
a hK on .Nederlandsch-Indische Lucht
sonen e ngo ederenv ervoert
.
D ezehe eft
n udi
e n st
e n:2m aal
p erw e r
k da g Batavia—M
jb
aïtaa a
oliet
msc h
oap
el
apï
S.
j
i
Kea
pp
te
mal
t
ebr
bea
r
1ng
9n
2j
8a
.
Smee
kma
raba
nw
g apo
inias
d,
aapka
al
apg
ai
ol
tr
ea
n
r
b g
and
gan
db
aar
ir
a n g2
Betawi,sekalian,
pergi
Ban do engv.v.;ei
k en w e
rkda gBatavi a—Semarang—Soerabaj
Batavia—Palembang-Singaporev.v.eneenkeernaarMedanv.v.overPekanBaroe. ak
2
;
.
v
eep
rerweek k,keBandoeng,2kalisesehari;keSemarangdanScerabaja,1kalisesehari; ke
Paelmbang2kaliseminggce,teroeskeSingapoeradankePekanBarcedanMédan.
Serie111,Groep15 C a r t o n 156
222. GENEESKUNDIGE HOOGESCHOOLTE WELTEVREDEN, 222.GEDONGSEKOLAHTINGGIOENTOEKDOKTORDI SALEMBA,

SALEMBA.RECHTERVLEUGEL WELTEVREDEN.
Ned.IndiëheeftreedsdrieinrichtingenvoorHoogerOnderwijs:deTechnische
H n
i da
i-Ne der
a
l ndm emp o ena
jïti
g a bcea h S eko l
a hT i
n ggi:S. T . oentoek
HoogeschoolteBandoeng,gestichtin1920doorparticulieren;d eRechts-
insinjoerdiBandoeng,didirikant.1920;S.T.oentoekahlihoekoem(Meester)
hoogeschoolteWeltevreden,geopend1924endeGeneeskundige Hoogeschool,
diWeltevreden(1924);danS.T.oentoekDoktor(1927).S.T.jang ketiga
geopendop16Aug.1927.Delaatsteisvoortgekomenuitde Dokter-Djawa- it
o e m oea
l 2di
s eboet
sekoa
l h „D o kt
o r
D j
a w a"(
d al
a m t.1 851),
laloe diperbaiki
schoolvan1851,dietelkenswerdverbeterdenin1898dennaamkreeg van (t.189 8),
s ertadi
s eboet
S c hoo ltoto pl
e i
d i
n gva n I
n d i
s chea rt
s en (Stovia).
SchooltotopleidingvanInlandsche(laterIndische)artsen.Te Soerabaja
S eda
jist.1913diSoerabajadidirikandjoegasekolahIndischarts, namanja
k
in1913opgerichtdeNed.Ind. Artsenschool. Ned.Ind.Artsenschool (N:as).
SerieVITT,Groep 39
522.LUCHTFOTOVANHETVLIEGVELDTE ANDIR. 522.TANAHLAPANGOENTOEKKAPALTERBANGDI ANDIR

(BANDOENG).
OléhGoeberneméndiboeatseolah2station,jaitoetanahlapangoentoek kapall
HetGouvernementzorgtvoorvliegveldenenvliegterreinenvoorlandvliegtuigen
en eenvl
i
e ghav env o or
w at
e r
v l
i
e gt
u i
g ent
e nbe
h oe
vevanhet
L eger
,
d e tp
Marineere
bn
ad
no
gt
o er
o ent
a n ah ,
a pal
a gi
d m
i a
n a
2di
rat
a kantem pa t
o er
o endannai
k dan
endeburgerlijkevliegdiensten.BovendienzijnovergeheelNed.Indië. velden j ealbenzineooeentoekkapalterbang.Danlagipetaboehankapalterbang
ntoekkapalterbangMarinedi Soerabaja.
klaargemaaktopeenaantalandereplaatsen,waareenvliegtuigkanneerstrijken,
opveilgenenbenzineinnemen.
223.RECHTSHOOGESCHOOLTE WELTEVREDEN.
Voordezehoogeschoolis eennieuwgebouwopgerichtophetKoningsplein,naasthetMuseumen de
boekerijvanhetBataviaaschGenootschapvanKunstenenWetenschappen(zie pl. 227).
223.SEKOLAHTINGG1OENTOEKHAKCMDI BATAW1.
Akansekolahini didirikanBedongjangbaroedeTanahGambir,Weltevreden,sebelahGedong Museum
danGedongtoekoekepoenjanGenootschapvcorKunstenenWetenschappendiBetawi(lihatiahgambar 227).
L51
224.VERKOOPVANBOEKENDOORDEAUTOVANHETKANTOORVOOR VOLKSLECTUUR.
OmdeInheernschebevolking,dieheeftZeerenlezen,nuookaangoedelectuurtehelpenishet Kantoor
voorVolkslectuuropgericht,datboekenentijdschrifteninveleduizendenexemplaren verspreidt.
224.AUTO OENTOEKPENDJOEALBOEKOE2D1LOEARKOTA2,KEPOENJAAN KANTOR
BALAI POESTAKA.
SoepajaOrangdésaboléhdapatboekoe=jangbagoesdenganmoerahharganja,maladiadakan kaptor
tjétakdanpendjoealboekoe2,jarigmernbawaboekoenja kemana-mana.
4--
—.
•
*ij.
s h m .
. m
} e+i rab}mg _ - "Ijarr1.• • —
•ffi.
•
. - - - • -
523.AANKOMSTVANEENMARINE-VLIEGTUIGVANJAVATE PONTIANAK.
523.KAPALTERBANGMARINEDARTPOELAUDJAWATIBA DI PONTIANAK.
524. HET VLIEGTUIGNEEMTZIJNAANLOOPVOORDETOCHTNAAR SAMBAS.

524.KAPALTERBANGMARINEMENGANGKATKANDIRINJADARIMOEKAAIR, RENDAK
BERANGKATDARTPONTIANAKKE SAMBAS.
523/524.Reedssedert1914bestaater eenvliegdienstvoorhetLeger,metlandvliegtuigen,envoor de
Marine,metwatervliegtuigen,eneenvlieghaventeSoerabaja.Demilitaireluchtvaartenbewijzenhet Land
veeldiensten.Zoozoektbijv. deMarine-vliegdienstooknaarriffenenondieptenonderden zeespiegel.
523/524.Moelai t. 1914telahadaDienstkapaiterbangoentoekbalatanteraDarat(Leger)dan Laoet

(Marine).Tandingkanlahgambarno. 520,521dan'522denganno.523dan5241Djaoehbédanja kapal
urbangdaratandanlaoetan.Kapalterbanglaoetandipakaidjoegaakantnenjelidikibatoekarangdan tempat
lainjangdangkaldanberbehajadibawahmoeka laoet.
ssid
sI
225.FOTOGRAFISCHEKIJKERVANDEBOSSCHA-STERRENWACHTTELEIVIBANG(TEN N.VAN BANDOENG).

OnderdeinstellingenvoordeNatuurwetenschappennemeneeneersteplaatsin: 'sLandsPlantentuinteBuitenzorg,met de
BotanischetuinenteBuitenzorgenTjibodasenverschilendelaboratoriaenmusea(waaronderdievoorhetonderzoekder zee
teBatavia);hetKon.MagnetischenMeteorologischObservatoriumteBataviametzijnfilialenenzijnmeerdan3000 regen-
stationsin Ned.Indië,endeBosscha-SterrenwachtteLèmbang,aldusgenoemdnaarwijlen Dr. K. A. R.Bosschaen thans
eigendomvandeSterrenkundigeVereeniginginNed.Indië.VerderzijneenaantalvereenigingenentijdschrifteninNed. Indië
aanverschilendewetenschappen gewijd.
225.TEROPONGBINTANGPENGGAIVIBARKEADAANDILANGIT,DIGEDONG1LMOEBINTANG DI
LEMBANG(DEKAT BANDOENG).
Ternpat2,jangbergoenaoentoekmempeladjari'iltnoeàlam,misalnja:Keboentoemboeh-toemboehandi Boor,keboen tanaman
diBogordan di Tjibodas,beberapalaboratoriumdanmuseum,gedongpemeriksaanisidalcmlaoetdiBetawi, Observatorium
diBetawi,gedoengsilmoebintangdiLembangdan lain-lainnja.
525.DRAAIERIJOPHETVLIEGVELD ANDIR
525.BgNGKIn.MEIVIPERBAIKIKAPALTERBANG DI ANDIR.
526. REPARATIE -INRICHTINGVOORROMPENVAN VLIEGTUIGEN.

526. TENTPATIVfEMPERBA IK I ANKAPAL TERBANG.
BAD
525/526. Te Andir bijBandoengzijnookdewerkplaatsengevestigdvoordelegervliegtuigen,waarookandere vliegtuigen

wordenineengezeten hersteld.
525/526. Di Andirdidirikandjoegabanpalpertoekanganoentoekmembetoelkankapalterbangjaagroesak,baik kapal

terbangbalatantara,baikmaskapai pertikoelir.
226. HET BLINDEN-INSTITUUT TE BANDOENG.
DoorsamenwerkingvanparticulierenenGouvernementisookhetBlinden-Instituutte Bandoeng
totstandgekomen;blindenuitdengeheelenarchipelleerendaareenvoorhengeschikt ambacht
enwordennuttigemenschen,dienietalbedelendeenellendiglevenleiden.Totdegroote stichtingen
voorlijdersaanbepaaldeziektenmoetenookde Gouvernements-krankzinnigengestichten gerekend
worden,opJavateBuitenzorg,/VLigelangenSoemberporongbij Lawang.
226.ROEMAHPEMELIHARAANORANGBOETA DI BANDOENG.
Roemahini didirikandenganbelandjaGoeberneméndanpartikoelir.Drang=boeta diseloeroeh
Hindiaboléhbeladjarkepandaianbertoekangdisitoe,soepajaboléhmendjadiorangjang bergoena
ballihidoepnja,djanganmendjadiorangmintal.Laindaripadaitoe,Goeberneménmemboeat poela
roemahnakitbesaroentoekoranggila(sarsar)diBogor,MagelangdanSoemberporongdekat Lawang.
6fl
227.HET MUSEUMGEBOUWVAN HETBATAVIAASCHGENOOTSCHAP VOOR

KUNSTENENWETENSCHAPPENOPHETKONINGSPLEINTE WELTEVREDEN.
Ookanderewetenschappenworden in Ned. Indiëdoorverschilendegeleerden ernstig
beoefend.HetBataviaaschGenootschapvoor K. en W. is deoudste wetenschappelijke
vereeniginginNed.Indië,opgerichtin1778.Hetbezitnurijkeverzamelingeninzijn Museum
engeeftwetenschappelijkegeschriftenuitophetgebiedderTaal-,Land-enVolken-, Oud-
heid-enGeschiedkundevanNed.Indië.HetGouvernementonderhoudteen Oudheidkundigen
DienstenheeftambtenarenterbeoefeningvandeIndischetalen.Taalstudiewordt ook
verrichtvanwegehetNed.Bijbelgenootschapende Zending.
227.GEDONGBARANG'(MUSEUM) DI GAMBIR, WELTEVREDEN.
PengetahoeanjanglainsdiHindiadioesahakandjoegaoléhorang'pandaidengan soenggoehi.
„BataviaaschGenootschapvoorKunstenenWetenschappen"itoeperkocmpoelanhal 'ilmoe
pengetahoeanjangtertoea,didirikanpadataboen1778.Sekarangtelahmempoenja1 gedong
Museumdenganisinja,bermatjarn.matjarnbaraug=,tasnbahanlagirnengeloearkan kitab'
hal'ilmoepengetahoeantentang„basa,tanahdanbangsa',baraug'koenodanriwajat tanah
Hindia".Goeberneménmengadakan„Dienstdjarnankoeno",danmengadakanpegawai jang
mempeladjaribasa.Peladjaranbasapoendiadakan djoega.
SerieVIII,Groep 40
527.1-IETNIEUWEPOSTKANTOORTEBATAVIA. 527.KANTORPOSJANGBAROEDI BATAVIA.

DeDienstder'Post,TelegrafieenTelefoniebehoorttothetDept.derKantorpostiadatjoernamengoeroeskansoerat2radja,do
j egatelegraaf dan
Gouvernementsbedrvjien.Postentelegrafiezijnuitsluitend,detelefonie telefoon, lagipostpakketdanpenagh
i anrekening' seb.
bijnageheelGouvernementsarbed i .Detegenwoordg i emenschiser zich
tvee
rnrau w e r
n oodvanb ew ust
w el
k e e ni
n gewi
k kel
d eo rgani
s at
i
e dez
e arbeid
esi chtenwelkedienstenpost,telegraafentelefoonaande gemeenschap
verschaffen
SerieIII, Groep 16 Carton 160
228-PATIENTENVOORHETHOSPITAALVANDE SENEMBAH-MAAT- 228.ORANG'JANGTERPELIHARADALAH!ROEMAHSAKIT MASKAPAI-

SCHAPPJ ITETANDJOENGMORAWA,B IJMEDAN. SENEMBAHDITANDJOENGMORAWA (MÉDAN).
Onderdewetenschappen,dieinIndiametzeergoedenuitslagwordenbeoefend, neemt
Diantarabeberapapekerdjaan,jangdioesahakanditanahHindiaini,jangberhasil baik
degeneeskundeeengrooteplaatsin.ZoowelinGouvernements-inrichtingen be nar,
t
e r
o e t
a m
as
lin
ase
de
ka l
i
'l
m oek eséh at
a n.
D al
a mgedong2Goeber
n em énseper
ti
sakit(hospitaal)danroemahtempatmemeriksa(laboratorium),adabermatjam-matjamroemah
hospitalenenlaboratoriadergrootelandbouwmaatschappijenw o
rd
e
n
ziektenbestudeerd,
voorkomenengenezen.VooralinhetCultuurgebiedvanSumatra'sOostkustis de pe nj
a kit
d i
p e r
i
k s adand i
o bat
i.
L ebi
W kesé hat
anor
a ng,
j
a ngbeker
d j
a da
a
lm kebon di
soematera-Timoerdidjagabaik3Bermatjam-matjampenjakitjarigtienboeldinegeri jang
verzorgingvandegezondheidderwerkliedenuitmuntend.Veelervaringen inzake
ze
iktenindewarmelandenzijndaar verworven. panashawanja,soedahbanjakdiketahoei orang.
SerieVIELGroep 40
523.HULPPOST-ENTELEGRAAFKANTOOR 528.ORANG TE:JANGMENGAMBILSOERAT2

KS I ARAN(OOSTKUSTVANSUMATRA). HET DARTKANTORPOSDIBAWAKE ONDERNE-
AFHALENVANDEPOSTVOORDE ONDER- MING2(DIKISARAN,SOEMATERAP. TIMOER)
NEMINGEN.
Zooafgelegenenkleinisgeeneiland,zoodiep verscholen Sebabletakondernemn i gdjaoehdarikantorpos, djadi
indeeindeloozewildernisligtgeendorpjeof landbouw- soerat:tildadapatdsiampakianoléhopas-pos, melainkan
ondernemn i gofdepostbrengterdoorbriefentelegram ondernemn i gsendirisoeroehantiap2harikekantor pos
deaanrakingmetdewereld,hetzijdoordriecte bestelling, membawadanmengambilsoerat:danseb. Kapal
hetzijdoordedistrictspostofhetafhae l nvande postt:rbangsekalipoen dipakaiakanmembawasoerat(lihatlah
ophetkantoorzelve.Allemogekjil e vervoermiddelen, gambar520dan 521).
totruitersenlooperstoe,vervoerendepost,zelfs de
veil gtug
i en(zieno.520en521).Onderzeesche telegraaf-
ka b el
s ver
b n
i den I
n diëm e tal
l
e deel
e nd erwerel
atlas),dochhebbennuveelvanhunnebeteekenis ver- d (zie
lorendoordedraadloozetelegrafieentelefonie. De
ka belover J ap,di eN. 1. overden Gro ot
e n Oceaan
metdebuitenwereldverbindt,ligtsedertden grooten
oorlog stil.
229.ZUSTERS EN PATIENTEN VAN HETZENDINGSHOSPITAAL„PITOELOENGAN" VAN
DE SALATIGA-ZENDING.
Ookverschilendeziekenhuizenzijndoorzendingenmissiegesticht.Dezeontvangensubsidievan hei
Gouvernementendikwijlsookvanparticulieren.DeStaat,deZendingofMissieenparticulieren werken
aldus samen.
229.DJOEROERAWATDANORANG2SAKITDALAMROE1VIAHSAKIT „PITOELOENGAN"
KEPOENJAANZENDING DI SALATIGA.
ZendingdanMissiernendirikanbeberaparoemahsakit,denganmendapatwangbantoeandari Goebernemén
dan(djoega)daripartikoelir.Djadi dal= halini,Pemeréntah,zendingdanpartikoelirbekerdja bersama-sama.
230.POLYKLINIEK TEPAREREDJA(OOST-JAVA)VANHETNED.ZEND. GEN.

Ookdezendingendemissiehebbenartseninhundienst;zendelingenenmissionarissenhebben geleerd
wondenteverbindeneneenvoudigeziektegevallentebehandelen.Zoodoendezijn erook verscheidene
polykliniekenvanzendingenmissie ontstaan.
230.POLYKLINIEKZENDING DIPARÉREDJA(DJAWA TINOER).
11
n
ZendingdanMissiesemoeanjamempoenjaidoktor.Goeroe'agamapoenbeladjardjoegamernbebat dan O
mengobatipenjakitjangmoedah'.SebabitoeZendingdanMissiemengadakandjoega polykliniek.
crk
aal
SerieVIII,Groep 40
52).HETRADIOSTATIONMALAI3AR,25kmTENZ.VAN BAN-529.STATIONTELEGRAAF-RADIODIIVIALABAR(SEBELAH SELAT-

DOENGEN1350mBOVENZEEGELEGEN. ANBANDOENG).
InMaart1917vingwijlenir. dr.DeGrootvoerheteerstradio-berichtenTeuit l
e gr
a m a t
a usoerat
k aw a t
,j
a i
toe j
a n g di
k i
ri
m ka n dengan perantaraan kaww•at.
EuropainIndiëop.Hijrichttedezendinstalatieinindenouden Malabar- Tetap i
s eka r
a ngor
a ng pand a i
= tel
a h m e nd a patdakal
m em boeattele graaf tiada
kha
rang
teern
,waarde 2 kin l
a ngedr
a adkabel
s tot 65 0 in bovenden bodem berkaw at
,„radi o"na t
n anj
a .S t
a t
i
o n t
e l
e gra a f
-radi
o j
a
endeantennesaandewandenzijnopgehangen.Op5Mei1923 isjangterletak1350mdiatasmoekalaoct,ditengah2kawahG.Malabar jang ngt
e r
b esa rdi Malabar,
hetradiostationMalabargeopendvoordraado l ozetee
l grammenenthans ispadam.Tee
menalzoover,datercenepubliekeradio-telefoondienstisgeopendtusschcn l foontiadaberkawadtpao n
enkinisoedahadadjoegaantara Nederlan
Hi n di a ani.
verschilendestedeninNederlandenin Indië.
231EEN POLYKLINIEK.
Eenpolykliniekiseengeneeskundigonderzoekmetbehandelingopvastetijdstippenvoorvele menschen
tegelijk.Deartshoudtopgeschikteplaatseninzijnressortpolyklinieken,waardeziekendan samenkomen.
231.SEBOEAH POLYKLINIEK.
Polykliniekjaitoeternpatmengobatipenjakit,oentoeksegalaorang,padawaktoejangtertentoe. Doktor
memilihsoeatoetempatjangbaikdidalamdjadjahannja;kesitoelah°rang.=jangsakititoedatang berkoempoel.
91
z91
232.EEN VACCINATEUR IN HETPALEMBANGSCHEAANHET WERK.

Devaccinateursreizentotnaardemeestafgelegendorpen,ookindeBuitengewesten;demoeders (soms
ookdevaders)komendanmethunkinderenomdie te lateninenten,gewoonlijkindewoningvan het
dorpshoofd.Laterkomthijzichvandeuitwerkingderinentingovertuigen.Alleenbijdemeest onwetende
menschenkannogeenevijandigestemmingofeenvooroordeeltegendeinentinginhetlevenworden geroepen.
232.MENTERITJATJAR DI PELÉMBANGSEDANG MENJOENTIK.
Menteritjatjaritoedatangkedésa-désa,begitoedjoegaditanahseberang;sekalianiboe(kadang:bapa) datang
ntembawaanaknjaakandisoentik,biasanjadiroemahkepalakampoeng.Sckalilagikanak'itoe dibawa
kembali,akandiperiksasoentikannja.Hanjalah°rang':jangta'pertjajaakanfaédahsoentikansadja,jang tiada
tertolongdaripadapenjakit tjatjar.
530.RADIO-STATIONMALABAR.GENERATOR-AFDEELING,LINKS SEINGELEGENHEID,
RECHTS SCHAKELBORD.
530.SEBOEAHKAMARDALAMSTATIONRADIO DI MALABAR.
ot,
531.RADIO-STATIONMALABAR.ZEND-AFDEELING.LINICSDEGROOTE BOOGLAMPZENDER.
531.KAMAR LAINDALAMSTATION-RADIO Dl MALABAR.
530;531.MalabarontvangtelectrischenstroomvanWaterkrachtenElectriciteit(ziegroep31)en zendt
rechtstreeksuit naarNederland(12,000km),Duitschland,Saigon,Curacao(20.000km),San Francisco
(14.000km).Vanennaardezelandenwerdenreedsmeerradio-dankabeltelegrammenverzonden. In
NederlandgeschiedthetuitzendenvanKootwijk,hetopvangenteMeyendel(bijWassenaar);in Indië
hetuitzendenvanMalabar,hetopvangenteRantja-èkèkenPadalarang,dochdegeheele radiowisseling is
geconcentreerdopdetelegraafkantorenteAmsterdamen Bandoeng.
530/531.Dari MalabardapatorangberkirimkabarkenegeriBelanda,Djerman,Saigon,Curacao, dan
SanFrancisco.HanjalahdanMalabarsadjaorangdapatberkirirnkabar;tetapiakanrnenerimakabar radio
dapatdjoegadariRantja-èkék,Padalarangdanlainsjarigsoedahada perkakasnja.
SerieIII, Groep 16 Carton 163
233.HET IN- 233.SOENTIK

ENTENTEGEN PENOLAK
POKKEN. KETOEMBOE
Vroegerwerd geregeld Dahoeloeatjapkali iiinboe
inbepaad l ejareneen vrij penjakittjatjar (ketoembo
grootdeelderbevolking door sehinggaamatbanjakralat jang
depokkenweggemaaid.HetGou- menn i gga.lGoeberneménlaloe mcm
vernementheefteenuitgebreiden dienst perbanjakpegawaitoekangsoentik oentoe
inhetel vengeroepen,omdoor inenting penangkaltjatjar.Obatpenangkal tjatja
debevolkingtegenhetpokkengevaarte be- jangdipakaidiseloeroehHindiaini diboca
hoeden.Deinheemschebevolkingkentnu zeer vla„InstituutPastour"diBandoeng. Disit
g o
edh e rnut va nde i
n en t
i
n g.Hetvaccn
i vo or geheel diboeatpoelapenangkalpenjakitjanglain2, oem-
Ned.IndiëwordtbereidaanhetInstituut-Pastour te pamanjapenangkalgigitanandjing gila
Band
bered oe ng.O ok vaccn
i st
e g enander
e zi
e kt
e n worden daar
i ,tooaistegenhondsdolh:id.Tegentalvanziektenpastmenthansinentingm toe.
SerieVIII,Groep 40
532.STATIONVOORDRAADLOOZETELEGRAFIETE SABANG. 532.STATIONTELEGRAAFTIADABERKAWATDI SABANG.

Deeerstetoepassn i gvanderadiotechniekvoorvasteverkeersverbindingen Akanm binnen
e ne r
i
m akab ar
2 da nkapal '
,m aka da
i da ka nst
a ti
o n t
e l
e gra af
ti
a da berkawat
Ned.IndiëwasdeopeningvanhetstationteSabang,datvcorderadio-verbin- di
S ab ang .
P adab ebe r
a p at
e mp a tdi ke po el
a u a nH i
n di
a Nederlazi jang
dingenmetschepenopzeeisgebouwd.Daarnavolgdendedraadloozestationsjarigte ti
d ak a d ak aw atte l
e graaf
d i
d a sarl
a oet ,te l
a hd a
i d aka n st
a t
i
o n radi
o tempat
Sitoebondo,Koderapaadno
g ,Am b onenve l
e an der
e (zi
e At
l
a s).
D eeer
s t
e
l ozetelefoonverbindingwasdiemet Makassar. binnenlandsche
mendjalankantelegramradio.Adalahdo j egatee l foontiadaberkawatdanSoerabaja
keMakasar.
234.VOORBEHOEDENDEINENTINGTEGENCHOLERA. 235.VOORBEHOEDENDEINENTINGTEGENTYPHUS.
Decholera-epidemieën,dievroegersomsgeheelelandstrekenhalf ont-
volkten,wordenbestredendoorinspuitingmeteenserum,datden mensch Evenzookanmendetyphw usvoorkomen,diezoodikwijlsdoorhet drink-
aterwordt verspreid.
gedurendeeengi ejarenonvatbaarmaaktvoorde cholera.
234,SOENTIKPENOLAKPENJAKITKOLËRA. 235.SOENTIKPENOLAKPENJAKITTYPHUS.
Dahoeo l eterkadang'penjakitkoléramemboenoehberibee'orang, sehingga Demikiandjoega°rangjangdisoentikpenolaktyphits,jarig biasanja
negeri2soenji.Sekaranginidjarangpenjakitini;orangjang disoentik sara-baraberhanjoetoléhairminoom,beberapatahoenlamanja tidak
penoa l kkoléraitoebeberepatahoena l mana
j tidatakankenapenjakit itoe. akankena typhus.
SerieIX, Groep 41
533.DEORANGOETAN. 534.DEGROOTENEUSAAPVAN BORNEO.

533.ORANG-OETAN(MAWASATAU MAJAS). 534.MONJÉTBERHIDOENGPANDJANG DARI
BORNË0.
533;534.Totdeaardrkji skundebehoortnietdebeschrijvingvande dieren 534/535.TanahAsiadanta.nahAustraliaberlainanbinatangnja. Tanah
endepa l ntenopdeaarde,maarwelvandewijze,waaropdezeoverde aarde Hn i da
i inimendjadibatasnja(p.Soematera,Da
j wa,BalidanBorneo masoek
verspreidzijn.Naardeverspred
in
i gderdierenvooralkanmen.inNed. IndiëdAsia;p.p.AroedanPapoeamasoekAustralia).Da i ntarap.BorneodanBali
duidelijkondersched
i eneendeel,dattotZ.O.Aziëbehoort(Sumatra ben enganP.PapoeabinatangnjaAsiadanAustraliatertjampoer; kabanjakannja
omliggendecd.,JavametMadoeraenBali,Borneo),eendee,ldattot AustraliëinatangAsia.Kerabermata j m-mata
j mitoebinatangtanahAsia. Orang-
behoort(NieuwGuineemetdedichtstbijg il gendeea oetanterdapatdiSoematera-oetaradanBornéo;monjétberhidoeng pandiang
li ndenendeAroe-eil.)
entusschendezebeideineenovergangsgebied,metveelAziatische dieren, hanaja
l hdiBorneodjoegajang ada.
totvernaar't 0.toe,enweinigAustralischedieren,dienietvernaar't W.
voortdringen.DeIndischeapensoortenbehoorentotZ.O.Azië.De orang-
oeatnkomtnuvooropNoord-SumatraenBorneo;deneusaapaleenopBorneo.
236.VERSPREIDINGVANHYGIËNISCHE KENNIS 236.PENGADJARANMEMELIHARAKANTOEBOEHNJA

INDE DESA. DARIPADAPENJAKIT.
Eendermiddelenomdevolksgezondheidteverbeterenenhet sterfte-
Soepajacljanganbanjakorangkesakitan,makinlamamakin koerang
cijferteverlagenisdeverspreidingvankennisomtrentde ziekte-
banjakorangmati,makadiberipengada j randanketerangan tentangan
besmeting.Menziethoehierdebevolkingwordtvoorgelicht omtrent
hygë
i ne,jaïtoe:segalaapa:'jangperloedikctahoeiorangsoepaa
j badannja
demijnwormziekte, sea
lo
l eséhat.Digambarinilahorangdesadipeladjariapadjalannja soepaja
djangankenapenjakittjatjing tambang.
SerieIX, Groep 41
535.EENAPENKOLONIEOPFIETEILANDPOELAUKEMBANG 535.TEMPATMONJÉTBERKAWANDIPOELAUKEMBANG
INDEBARITO-RIVIERBIJ BANDJERMASIN. (BANDJARMASIN).
O
soo
ost
w
r
t
ena
a a
r
pt
s
evnin
,
zd
ot
om
a l
sen
dn
emo g
oap
ne
i
è n
t
'
s tot
end o
ep
lo F
el
o
t
o r
e
ens
ges
'n,
l
e B
va
et
nj
a n
int
o e. Sommige
koloniën,a
j
bnga
ook
an
gsd
amam
oo
nn
j
é j
é
ti
tt
it
o
oe e
bk
ee
rt
i
m
kao
we
ar
n
n-j
a
kas
a
wma
np.
Oak
ie
l
é F
hl
o
s r
é
e
tes
nd
ga
n
ahB
oa
r
atj
a
n n
g. Kebanjakan
dipandang
w aar
d i
k w ij
l
s m e
n sch e
nk om en ,
e nkenm er
k enzi
c h d oor nieuwsgierigheid, keramat
su
l whediw
, antrouw g
i hed
i enb ru tal
it
e i
t.Bij enk el
e vol
k
apeneensoortvanbijgeloovige vereering. e ngenieten deze
237.EENVOORDRACHTOVERHYGIËNE. 2 3 7 . PENGADJARANDIDËSABABHYGIËNE.
Moeders,vadersenkinderenwordenopdehoogtegesteldvandeOrangdésabesarketjil, laki',perempoeandananaknja sernoeanja
middelenomdegezondhed
i tebewaren. m e n d e n g a r k a n pengadjaran ini.
it d
536. GIBBONS.
Degibbonsleven introepenenhebbengeenstaartengeenwangzakken.Dezegibbonsoortleeftop Sumatra
enBorneoenheetdaar„oengko";eenverwantesoortopJavaenBorneoheet „wauwau".
536. OENGKA.
Ozngkaitoesematiamkernjangtiadaberékordantiadaberkantoengpadarahangnja;hidoepberkawan di
SoemateradanBornéo.AdapoelabangsaoengkahidoepdiBorneodanDjawa,diseboet „wawa".
SerieTV,Groep 17 Carlon 16
238.WAJANG-POERWOENGAMELAN. 238.WAJANG-POERWADAN GAMELAN.

Dcplaatvertoontcenevoorstelingvandewaa j ng-poerwoinderuimte tusschcnWajang-poemaitocdimainkandb i e]akanglajarpoetih(kefir);diterangi dengan
dependopoenhetwoonhusi vaneenregentswoning.Dcvoorgrond (benedenhelft)
wordtingenomendoordegamèlan-spelers(zieno.242).Dewajang-poerwosisdeibhet bocaltpelitajarigbesar(bléntjong).Orangjarign
aw ah pel i
ta;cb
i
l ea
l ka ngda l
a ng :
g am el
a ndenga
i eman
n t
o cka
i kanna
ng gam
j (dalang) doedoek
e a
l n.Waja ng itoc
oude,meestgeachtejavaanschetooncel.Dedalang(vertooner)zitachterhet wit- dmi an
i kand a
i nt
a r
a peli
tadeng an kefi r
,sehn
i ggabaj
a ng:-
n j
a w r
a ng kel i
h atan dikelir.
katoenenscherm(kélir),dathelverlichtwordtdoordegrootelamp (blèntjong), Wajangitoesocatoepertoendo j ekanjaagdihormati;sekarangbiasadimainkan lakon:
zo odat
deschaduw e nder pl
a tte,buf
e l
e er
e n(
p e r
k am enten)
p oppenzi
c h duidelijk
afteekenen.Detooneelstukken(lakon's),doordendalanggereciteerd.zijn Oud- Mahábhárataatau Rámáyana.
JavaanschebewerkingenuitdeIndischeheldendichtenRátnáyanaen Mahábhárata.
SerieIX, Groep 41
537.DESIAMANGOFZWARTELANGARMAAP VAN538.DEKLAPPERAAPVANSUMATRA. 539. HETSPOOKDIERTJEOFSPOOKAAPJE,BIJEEN

SUMATRA. 538.BEROEK,PEMETIKKELAPA,DI B E K E R P L A N T .
537.SIAMANGASALSOEMATERA. SOEMATERA. 5 3 9 . KERABOEKOE(BEROEKPOEAR,SINGGAPOEAR).
537539.DesiamangvanSumatraheefteenzeersterkstemgeluid,datweleenpaaruren537/539.Sa i mangdiSoernateradapatbertcriakkenassampaidjaoclikedengaran.Beroek asal
verhoorbaaris.Deka l pperaapofLampoengscheaapofLaponderaap(bèreek)behoort,evenasl SoemateradanBornéoboléhdiadjarrnemetikkelapa.Keraboekceitcehanjasebesar tikoes
deJavaanscheaap,totde„meerkaten"enwoontopSumatraenBorneo.OpSumatra'sWest- r a d j a , diamp.p.Soenca l -bosar,keicearmentjarinakanpada malatn
kustenindeLampoengschedistrictenwordthijafgerichttothetplukkenvancocosnoten Het
zonderlingespookdiertjeofspookaapjewoontopdeGrooteSoenda-eil.enCee l besen wordt
nietgrooterdaneenrat.Hetvoerteenenachtelijke levenswijze.
239.TWEE WAJANG-POERWO-POPPEN.
Degeschilderdeenverguldewajang-roerwo-poppen(godenengodinnen,vorsten,edelen,demonen, kluizenaars,
priesters,volgelingen,narrencnenkeledieren)hebbeneenvasttype,waaraanzedadelijkkenbaar zijn.
239.DOEABOEAH WAJANG-POERWA.
Wajangitoediboeatdanpadakochtkerbau,dipahat,dioekir,digarnbardanditjatdenganperada, oempaman'a
déwa,déwi,radja,kesateria,raksasa,orangpertapa,pendéta,pengiring,pelawakdanbinatang,rnasing2 tetap
inatjamnja,sebabitoemoedah dikenal.
891
240.TWEE WAJANG-GOLÈK-POPPEN.
Dewajanggolekheefthouten,ronde,bekleedepoppen.Eenschermwordtbijwajanggolékniet gebruikt; de
vertonninggeschiedtmeestbij daglicht.Dezewajangheeftdemeesteveranderingenondergaanende meeste
verscheidenheidinde lakonts.
240.DOEABOEAH WAJANG-GOLÉK.
Wajang-polkitoedaripadakajoeboebat,diberiberpakaiansepertianak-anakan.Tempatmemainkannja tiada
berlajar,biasadimainkanslangkari.Lakonjangdipertoendjoekkan bermatjam-matjam.
540. DE KONINGSTIJGER(MATJAN LORENG),
540.HARIMAUTOENGGAL(MATJAN GËMBONG).
IV d
541. DE PANTER(MATJAN TOETOEL).

541.F1ARIMAUAKAR(MATJAN TOETOEL).
540/541. De roofdierenzijn ookechteAziatischedieren. Degestreeptekoningstijgerkomtvoor op
Sumatra,Javaen Bali; degevlektepanteropdezelfdeeilanden,maaropBalischijnthij te ontbreken.
Eenwildekatkomtvoortot Borneo.
540/541.BinatangboeasjaïtoebinatangditanahAsia.HarimautoenggaldiSocrnatcra,Djawadan Bali.
Harimauakardipoelaulitoedjoega,tetapi di Balihanjasedikit. Di Bornéoadakoctjinghoctan sadja,
harimau tidak.
SerieIV,Groep17 C a r t o n 169
241.WAJANG-WONG. 241.WAJANG-WONG.
AnderevormenvanhetJavaasce il tooneelzijn:miskerspelenoftopéng, Maa jtmpertoendjoekanDjawajariglainmisalnja:topéng(orang rnenari
waarbigj emaskerdepersonenoptreden;dewaa memakaitopéngkedok);wajang-bébér(gambartergoeo
j ng-bèbèr,thans zeldzaam, l eng dibentangkan);
w aarb j
i
gel ei
d eli
j
k ui
t
g e r
o l
d epl
a t
e n w or
d enve rt
o on d,end e w
wajang-wong, aj
a ng-
w ong(or
a ngm em a k
a ipak
a i
a ndanper
h i
a sanme nr
i
o ewaj
a ng
tidakberkedok,hanjaberbedakdanmoekanjaditjoréng.Kata „wajang"-poema,
hetooneelmetmenschen,diezelfhunrollenopzeggenendiede kleiding
enversieringendragenvandefigurenuitdeoudheid,diezij voorstellen. artinjabajang2;djadihana
j sesoeaidenganwajang-poema.Sekarang „wajang"
Deacteursvandewaa j ng-wongzijnnietgemaskerd,dikwijlswel gegrimeerd. diartikan pertoendjoekan.
Hetwoord„wajang"beteekentschaduwofschim,enisduseigenlijk alleen
opdewaa j ng-poenvotoep'taasgse l
i
j
k ;heth eef
td
l emeen gekregen. e be t
e eken s
i vantooneel in
542.WILDE HONDEN(ADJAG'S)OPJAVA,REUZENSCHILDPADDEN VERSCHEUREND.
WildehondenvindtmenopSumatra,JavaenBorneo.Weliswaarleeft inAustraliëeenwildehond, de
dingo,maardezeisvermoedelijkdoormenschendaaringevoerd.Deadjagjaagtvooralopherten, wilde
varkensenzeeschildpadden.OpJavaleeft introepenooknogeengrooterevariéteit(wawar)en een
kleinere (kikik).
542.ANDJINGHOETAN(ADJAK)MENERKAMPENJOEBESAR BERAIVIAI-RAMAI.
Andjinghoetantempatnja diSoematera,DjawadanBornéo. DiAustraliaadadjoegabangsa andjing
hoetan„dingo"naranja,tetapirozpanjaboekanasaldisitoe.Andjinghoetanberkawan-kawan menerkam
roesa,babidanpenjoe.Adabangsaniadiseboet„wawat",jan?,ketjil, ,,kikik".
H,
543. DE LOEWAK (MOESANG). 544. DE MALEISCHE BEER

MarterachtigedierenkomentotCelebes,BoeroeenTimorvoor,maar het (BEROEANG).:
ismogelijk,dat zijzoovernaarhetOostendoormenschenzijn overgebracht Berenzijn eigenlijkroofdierenvan het
omrattenteverdelgen.Deloewakgaat'snachtsoproofuiteneet zoowel Noorden.Alleendekortharige IVIaleische
kleineredierenaiseierenenvruchten(o.a.van koffie). beeris totSumatraenBorneo doorge-
drongen.
543.IVIOESANG (LOEWAK).
BangsabinatangitoeketimoernjasarnpaikeSelebés,Boeroedan Timoer; 544. BEROEANG-MELAJOE.
tetapikira2asalnjamémangdibawaorang,akanpengoesirtikoes.Loewak itoe Asai'njaberoeangitoebinatang boeas
keloearmalamhari,menakanbinatangketji12danboeah-boeahan(misainja kopi). ditanahnetara.Tetapi di Soematera dan
Barnéoadabaroeangjangpandak boeloenia.
SerieIV,Groep 17 Carton 17
243.BONANG.
243.BONANG.
242.GAMELAN.
242.GAMELAN.
244.GENDÊR.
244.GENDÉR,DARI BALI.
242-243-244.DegamOan,hetjavaanscheorkest,bestaatuitverschilende,hoofdzakelijk bronzen 242-243-244.SeperangkatgamelanDjawaterdjadidaripadabermatjain2gamelan; kebanja
enbamboe-instrumenten,ineenpélog-toonschaal(metachttoneninhetoctaaf)ofeen salèndro- darigangsa,misalnjagendér,saron,demoerg,bonang,ketoek,kenoeng,kernpoeldangoeng. Hanj
schaal(met5toneninhetoctaaf).Menzietinno.242;le rij:eengantbang,methouten, bronzen garnbangdarikajoe,soclingdariboeloeh,rebabdantjelempoengdart.dawai haloes.
ofgeelkoperentoetsen;3gendèrs' (zieno.244),waarindehangendebamboekokersgestemdzijn naar
degeelkoperentoetsen,dezewordenmethethamertjeaangeslagen(meestaldooreenevrouw);2erij:
2kén
mene dang'
s (
t
rom m en);
e enr
é bab (viool
),nogeeng i
n dèr
,eent
j
lèmpoeny(ci t
h er);
v e
r
derslaginstru-
tnmetoetsen(sorons' ofdëmoengs')enmetgeelkoperenketels(kanong'senkétoek'senbonang's
(no.243);verdergongs' aaneenrek (gqjoer).
SerieIX, Groep 41
545.WERKENDEOLIFANTEN. 545.GADJAI-!MENOLONGORANG.
D
bre
uI
nid
kti
s
)
v c
inhde o
t
m l
i
fa
en
n t
(
no
uonk
oogpS
op u
Sm
umat
r
aas
to
r
am.
O s
ptot
Nd
o i
e
o n
r
dst
-
Ben
o v
r
neo
oo
l
erd
veen
n mensch Dge-
i
S
verwilderde
it
o e o
de
j
i
nma a
kt
e.
Hr
ad
i
d a
n
oedi
pnB
jao
br
ené
r
kaow-
oae
t
na
-r
a
kaa
wda
a
nga
,
a d
dj
a
a h
j
a .
Di
n gSt
i
noe
gm
gi
nat
e
j
ara
3setengahnja
m,j
a ng gadjah
djantan
o
wl
i
fa
o n
r
d t
e
enn.,
a
Zijf
st
al
emvemnen
i
l
in g
k
uen
dv
d a
en
nn
i
,
w g
ae
v
ao
rv
aer
nd
ee
et
am
n om
ude
mdi
e
a r
nen
ne.
D
te
j e
mol
i
f
ea
t
g n
r
otk
oa
t
en 3mhoogher
slagtandengad i
n g.
S eékoer
d j
a
K n
at
a
dan
n j
a
g2n
m gt
o
er
oea
e
sam
kke
a n
ndj
a d i
p e
n oent
o e
n
tanarn-tanaman.ka
w a
n gadjah itoe.
deleidingheeft;zekunnenonderdeaanplantingengeweldigeschadeaanrichten.
245. DE ANGICLOENG.
Deangkloeng,vooral in deSoenda-landeningebruik,bestaatuitverschilendgestemdebamboe-kokers,
dierhytmischheenenweerwordengeschudenrustenopeenklankbodemvan bamboe.
245. ANGKLOENG.
Angkloengitoebarjakditnainkanditanah Pasoendan.
I,tigI
246.DAJAKSCHEVROUWEN(KAJANISVANDEBOVEN-MAHAHAM)BESPELENDE MOND-
HARMONICAEN DE FLUIT.
Behalveallerleisnaar-instrumenten,trommen,klokken,bekkensenxylophoon'szijn bijdevolkenvan Ned.
Indiënogverschilendefluitenenmondtrommenofmondharmonica'singebruik.Delaatste,opJava bijna
nietmeeringebruik,bestaanuiteenbeugeltjeofeenraampjevanijzer ofbamboe,waarineentongetje is
geplaatst,dat in trillingwordtgebrachtdoorhet tetokkelen of door terukkenaaneensnoertje. De
mondholtewerktdaarbijals klankbodem.
246.PEREMPOEANBANGSADAJAKBERIVIAINGENGGONGDAN SEROELING.
Diantaraberdjenis-djenisboenji-boenjiandi Hindiaadajaagdiseboct„génggong",dibocatdaripada besi
atauboeloeh,ditaroehdimoeloetdandipetik-petikdengandjari(kerindingSoend.rinding Dj.).
546.WILDEZWIJNENVANJAVAEN SUMATRA.
546.BAHI LIAR(TJËLËNG) DI DJAWADAN SOEMATERA.
546/548.Hier nogdrie dik-

huidigenuitOost-Indië.De tapir
(senoek,tenoek)leeftop Sumatra
enBorneo;wildezwijnen,in ver-
schilendesoorten,komenin heel
IndiëvoortotTimor;op Nieuw
Guineealseenhalf verwilderd
huisdier.OpWest-lava,en ook
weeropMalaka,leeftde neus-
hoorn(warak,badak)met één
hoornopdenneus;op Sumatra
enI3orneodiemettwee hoorns.
OpJavaisdeneushoorn bijna
uitgestorven.Hijwordtveel ge- I I,
jaagdomdatmenaanden hoorn
(tjoela-badak)groote waarde
toekent.
547. DE SCHABRAK-TAPIR(TENOEK)VAN SUMATRA.
547.TAPIR ATAUTENOEK DI SOEMATERA.
5461548.Tenoek(senoek) ter-
dapatdiSoemateradan Bornéo.
BakiLias, bermaijam-matjam,
terdapatdiseloeroehHindia. Di
Djawabaratadabadak bertjoela
satoe;diSoemateradan Borneo
badakbertjoela doea.
548. DE NEUSHOORNVAN JAVA.

548.BADAKDITANAH DJAWA.
247.JAVAANSCHE DANSERES.
Dansenzanggaanbijdeindischevolkengewoonlijksamenmet muziek.
OpJava,Bali, Z.W.Celebesenbijenkeleanderevolkenishet dansen
eenkijkspelendaartredendussolo-danseressenen-dansersop.Op de dao
ZL
Buitengewestenkomenbij demeestevolkenrei-engroepsdansen voor.
Dezedanseresiseene„ronggèng"of„talèdék",dieoptreedtbij feesten,
ofomdepauzesbij hetwajang-speloptevullen;sommigeharer ook
opmarktenenanderegelegenheden,waarveelmenschen samenkomen.
Haarzangbevatallerlei,somsgeestige,toespelingen.OpBalienin de
Preangertredenookwelvrouwenalssolo-danseresop,diegeen beroeps-
dansereszijn.Ookmannentredenalsberoepsdansersop, gemaskerd of
gegrimeerd.VerdervindtmenopJavakrijgsdansen(wirèng)en een
overblijfselvaneenshamanendansbij het„djaranképang".Aan de
vorstenhovenopJavavindtmenballetcorpsen,waarjongemeisjes met
deuitersteverfijningennalangeopleidingdansenuitvoeren,n.l. de
bedájá'sendesérimpi's;delaatstezijnmeisjesuitdevorstelijke familie.
247.TOEKANGIVIENARI(BEDAJA)KERATON JOGJA.
TaridannjanjibagibangsadiRindiainibiaradisertaltdengan boenji-
boenjian.Ditanahseberangorangrnenariberkelilingatauberbaris; di
Baliadalégong;dieDjawaadaronggéng,réjok,wirèng.Dalart keraton
SolodanJogjaadabedajadan serimpi.
d
549. WATERHERT.
Hetgrootstehert is hetwaterhertvanBorneoenSumatra,dat1.90mlangwordt.Dejongenhebbendikwijls lichte vlekken.
Eenietskleineresoortkomt in dengeheelenArchipel voor,doch is opdeOostelijkeeilandeningevoerd;daarworden groote
hertenjachtengehouden(vooralop Celebes).
549.MENDJANGANAIR (ROESA).
Diantarabangsaroesa,mendjanganairitoeterbesar,samrai1,90mpandjangnja.Roesajangketjilbadannjaterdarat diseloerceh
Hindia. DiSelebesatjap kaliadapemboeroeanroesa rainai-ramai.
ft (b
550 DE KIDANGOF MOENTJAK. 551. DE KANTJILOF PELANDOEK.

550.KIDANG ATAU MOENTJAK. 551.KANTJILATAU PELANDOEK.
550/551.Dezebeidekleinehertensoortenvindtmen op Sumatra,JavaenBorneo. Hetmannetjevan de kidang is klein
maardapperenkanmet zijnhorensgeduchtstooten.De kantjil is niet grooterdaneenhaasenheeft tot wapenalleen zijn
slimheid,diedeaanleiding isgewordentot veleaardige verhalen.
5501551.Roesa katik ini terdapat di Soematera,DjavvadanBcrnéo. Kantjilitee jangamatketjil; tiadabersendjata, tetapi
masjhoer tjerdiknja.
SerieV,Groep18 C a r t o n 173
248.BEREIDINGVANSAGOEBIJ LOLODA 248.MEMBOEATSAGOEDI LOLODA

(I-IALMAHËRA). (1-IALMAHÉRA).
Indekustgebieden,waardesagoepalmof roembia Peroesahaantanah,jangteroetamasekalidinegeri :toe.
tiert,wasdeaanplantvansagoepalmenende bereiding jaitoebertanampohonsagoesertamembocat sagoe.
v ans agoe de eerst
e vo rm vana
l nd b ouw. In
issagoenoghethoofdvoedse,lzoowelinhet Oostenveel streken
P adabeb er
a pat
e m pa t
,
s a goe m endj
a d irnakanan jang
teroetama.Batangsagoe"toedibelahdoea,ernpoeloernja
vandenIndsi chenarchipelalsinenkele kustgebieden dipoekoel-poekoelsampaihantjoer,ditoeangiair, !aloc
vanenopccng i eeali ndenbijSumatra.Uitden ge-dkioempoeklankedalamsoeatoebak;disitoe dibiarkan
spe l tenstamvandensagoepalmwordtdesagoetusschen sampairnengendaptepoengsagoeitoe; kemoedian
devezesl losgeklopteninwatermeegevoerdnaar een tepoengitoediambil,didej znoer,soepaa
j boléhdisimpan.
verzarneb l ak.In ditwaterbezinktdesagoe,die danTepoengsagoeboléhpoeladm i asakdjadi bermatjam:
nogwordtgedroogdeninversche li ndevormenbewaard. koeé.
Metweiniginspanningkanmenzichad l usveel meel-
spijs verwerven.
C12
M.
.?0
O1
1~1I
553. DE TRENGGILING,EENPROOI VANGEND.

553.TENGGILINGSEDANGMENANGKAP SEMOET.
Hetschubdierbehoorttot detandarmedieren en leeftop Sumatra,
552/553.
Borneo,Javaen Bali.
552. HET SCHUBDIEROFDE MIEREN-
ETER(TRENGGILING), TEGEN EEN Tenggilingitoehampirtiadabergigi, makanannja
552/553- semoet; terdapat
BOOMOPKLIMMEND. diSoematera,Djawa,Bornéodan Bali.
552.TENGGILING (BINATANG BERSI-
SIK)SEDANGIVIEIVIANDJAT POHON-
554. DE BADJINGOFKLAPPERRAT,EEN KNAAGDIER. 555. DE STINKMUISOFTJEROEROET, EEN

554.BADJING(BINATANGPENGETIP) SEDANG INSECTENETER.
MENGGËR1KBOEAH NJIOER. 555.TIKOESBOESOEK(TJEROEROET), MAKANAN-
NJASERANGGA.
554/556.Deknaagdierenzijnalle schadelijk.
TotCelebeswordennogenkele eekhoorns
gevonden,ookdeklapperrat,maar verder
Oostelijkniet meer.Soortenvan stekel-
varkensvindtmenOostelijktotZuid-Celebes
enFlores.
Destinkmuisjeszijnheelkleinediertjes tot
TimorendeMolukkenvoorkomend; het
zijngeenmuizen(knaagdieren),maar insec-
teneters,evenalsde boomspitsrnuizen of
toepai,diezooveelopbadjing's gelijken.
554/556.Binatangpengetipitoe meroegikan
orang;sampaidiSelebésmasihada badjing,
tetapiketimoerlagisoedahta'ada. Landak
ketimoernjasarnpaidi Selebés-toenggara d
Flores.Tjeroeroetitoemenjeroepai tikoes,
tetapisebenarnjaboekanpengetip, melainkan
pernakanserangga,sepertitoepaidjoega jang
mutjeroepai badjing.
556. HET STEKELVARKEN(LANDAK),EEN KNAAGDIER.
556.LANDAK,BINATANG PENGETIP.
SerieV,Groep 18 Carton 17
249.AANPLANTVAN KELADI. 250.AANPLANTVANDJAGOENG (MAIS).

249.TANAMAN KELADI. 250.TANAMAN DJAGOENG.
249/250.Inhetbinnenlandisdeoudstevormvanlandbouwhetopzamelenenbewaren, 249/250.Dahocloe,jangdikerdjakananaknegerisebclahkenedik,tentang bertjotjok
tanamjaitoernengoempoelkandanmenjimpantanain'-anjangberoembi;setelahitoe baroc
endaarnahetopzettelijkaanplantenvanknolgewassen,zooalskèlaci,doordevrouwen van
denstamDaarbijwerdenookalspoediginheernschegraansoorten(gierstsoorten),dtiazooals
nanxoléhorangperempoeanoemb:itoe,misalnja:keladi.Tidaklama antaranja
da
jwawoet.ingezameldenaangeplant.Nadatinde16deeeuwdeuitAmerikaafkomstige dkioempoek landanditanainkannjabangsaboetir:an,sepertidjocwawoet.Dalaraabad ke
masi inIndiëwasitnevcerdverdrongditsnelengemakkelijkgroeiendegraanspoedig1de 6didatangkanorangdjagocngdariAmerika,ditanamditanahkitaini,sampai pada
gierst.Nuvindtmendemarsteeltalbijdeminstbeschaafde volken. namaninipoenbanjakdiperkeboen orang.
f0
fr!•
0
f0
557. DE KOESKOESOFKOESOE, EEN 558. DE MIERENEGEL,EENEIERLEGGEND ZOOGDIER.

BUIDELDIER. 558.„MIERENEGEL"(TJARA.PAPOEA:NOKDIAK), BINATANG
557.KOESKOES,BINATANG BERKANTOENG BERTELOERTETAPIMENJOESOEI ANAKNJA.
PADAPEROETNJA.
557/558.NuvolgeneenigeechtAustralischedieren,alshetwareouderwetsche,nogniettotontwikkelinggekomenzoogdieren.De buidel-
dierenbrengenwellevendejongenterwereld,maardezezijnbijdegeboortenogzeerkleinenonontwikkeld.Indenbuidelvande moeder
groeienzijnogmaandenlangvoorteerzij zichzelfkunnenredden.SoortenvanbuideldierenkomenvoortotTimor,deMolukken en
Celebes.OokinZuid-Amerikalevennogenkelebuideldieren.Vandeminstontwikkeldezoogdieren,dieeierenleggen,welkezij in hun
buideltotontwikkelinglatenkomen,komtéénesoort,demierenegel,eenzeldzaamnachtdier,totZuidNieuw-Guinee voor.
557/558.SekaranginiakanditjeriterakanbeberapamatjambinatangAuetralia.Koeskoeskalaurnelahirkansnak,anaknjaitoe masih
amatketjil,laloedirnasoekkankekantoengpadaperoetiboenja,sampaibesar;terdapatdiTinroer,Ma!oekoedanSelébes. Mierenegel
terdapatdi p.Papoea-selatan,keloearkalaurnalarnhariradja;binatangitoeberteloer,tempianaknja disoesoei.
559. DE GROOTEPARADIJSVOGELVANNIEUW GUINEE. 569. DE HELMCASUARISVAN GERAM.

559.BOERANGTJENDERAWASINJANGBESARDI PAPOEA. 560.BOERANGKASOEARI DI SÉRAN.
559/560.DezetweezijnvogelsuitdeAustralischedierenwereld.Dezeervele,schoonesoortenvanparadijsvogelslevenopNieuwGuinee, de
NoordelijkeMolukkenenNoord-Australit.Casuarissenhebbenongeveerhetzelfdeverspreidingsgebied.EenbijzonderesoortkomtopCeram voor.
559560.DoeamatjamboeroengitoebangsaboeroengditanahAustralia.Jangamatindah'rozpanjajaitoetjenderawasih,terdapat di
Papoeadan Meloekoe.
Sere
i V,Groep18 C a r t o n 175
.t4..1,I•-d‘,"•4'"41'q1i,'41/4•.• '
.5 ....iii.:.,
••
".'fi-.*, , %11•: - "- 4' . . '
,, j> l l ' ^' W O " _ OM.I. ' . . 1 1 •
,P , t
•
. - „ , .. .0.'4'ali:: •, -",
-,. • ,..... 1, :'I '•k, • sof.4.. ,._
" , , ..,,,._,p, . , , . .
,l•-• • .-2--4,„• i ,t ,,,. ..
'' ♦ • * • "' :, 1 " —i . j. ,, , ..P
,.4 ,
••• — VI 1 .emoJ
' . . '- ' > l i e , - ;•••3.7.7::, , ., 114 i •

. e."'. .r
• . ° #r0
•'A• •
.1
• , Mik 4 r 1 ;
',
'
I k . ' A4i 1
4•#11:
m
.1, i i •r ; •Am 1m
. k;-.5. , Ail
,
A I. lig
#4 . 7 - . 4
- I _ 1' s '
•
1« e b .
251.LADANGVAN DAJAKS. 251.LADANGORANGDAJAK.

Hetverbouwenvanrijstwasbijdevokl envanhetMae l sicherasaleeuwen langSoedahberabad-abadlamanjabangsaMea lo
j etahoemenanampadi.Ditanah jang
voorhetbeginvanonzejaartelingbekend.Alsineenstreeknogmaarzeer weinig :nasa]djarangorangnja,tempatmenanarnpadiitoetiadatetapboeat selatna-
rtn ens ch
enw
ijdelijkevedone nis de ri
j
s t
b ouw voorI
n a
l ndsche v ol
k e n nogm aa rmogelijk
l en,waarvanhethoutisafgebrandendienatweeofdrieoogsten van op
a
l r
n
sadaa n a
j .
S e
m ak
2 di
b ak ar,l
a l
o edt
i
a boer
k an padihoer
n a,
d oegti
g a perrahoenan
j tanahitoeditnggalkan,achirnjamendjadibersemaksebagaisernoela. Tanah
bergrijstweeraandenatuurmoevte nw or
d e nover
g el
a t
e n .
Zul keenti
jd el
ijk bouw- tempatbertanampadisematjamitoe„ladang" narnanja.
ed
l heet ladang.
561. DE GEELKUIF-KAKATOEA. 562. DE BÉTETOFALEXANDER-PARKIET.
561.KAKATOEABERGOMBAK KOENING. 562.BOEROENG BÉTÉT.
561/562.Papegaai-achtigevogelshoprenookvooral in denOostelijkenarchipelthuis.Dewittekakatoemetgele kuif
vindtmenhetverstWestelijkopLombokenNoesaPenida;parkietenkomenookwelverderWestelijk voor.
561/562.BoeroengkakatoeaterdapatditanahHindiabagiantinroer;kakatoeagombakkoeningsampaikepoelau Lombok
danNoesaPanida.Bététsampaikebagian barat.
it d
564. DE MALEOOFHAMERVOGEL VAN

563.KROONDUIVENVAN ZUID-NIEUW GUINEE. NOORD-CELEBES,EEN LOOPHOEN.
Degrootevruchtenetendeduiven,waarbijer zijn tergroottevan een Deloophoenderskomeninvelesoortenvoor van
eend,levenopNieuwGuineeende Molukken. AustraliëoverNieuwGuineetotLomboken Cele-
bes.Zijvolgeneenzeervreemdelevenswijze en
563.MERPATIBERMAKOTADARI PAPOEA-SELATAN.leggenhuneierenmetlange tusschenpoozen in
hoogeaardennesten,waardewarmeaardeze uit-
Boeroengttoetnakanboeali-boeahan,sebesarindoekitik, terdapat di b
Papoeadan Maloekoe. roedenmoet.Naarhunjongenkijkenzijniet om.
564.BOEROENGMALËODARI SELEBES-
OETARA.
Maléoitoememboeatnarangdiatastanah jang
panas;anaknjamenetasdenganpanas matahari
sadja,dadakenaldenganiboenja;terdapat dart
PapoeakebaratsampaiLombokdan Selebés.
(1)
0
to
oo
252.LADANGTEMOEARAKL,INGIAANDE MOESI.
OpJavakomthetladangbrandennietmeervoor; in schraalbevolktestrekenopSumatra,BorneoenCelebesnog wel,
ookbijbeschaafdevolkenalsde Maleiers.
252.LADANG DI MOEARAKLINGI,DITEPI MOESI.
Ladang,jangdibakarsepertidahoeloe, di Djawasoedahtidakada; diSoematera,Bornéo,danSelèbésrnasih ada,
sebabdisitoedjarangorangnja;baltibangsaMelajoejangsoedahmadjoepoenmasihada djoega.
•%."--"""":"~~ c•--arm,ditlea _.• . . • • •

7 , • _ • • • - • „ •411
• • • "- • • •,
253.OFFERHUISJEVOORDEIBOE-PARÉ(SOENDALANDEN, JAVA).
BijdevolkenvanNed. Indiëgaatderijstbouwvanzeeroudegodsdienstigegebruikenvergezeld.Deze gebruiken
wordendooraardigelegendenverklaard.OpJavawordt mie rijstgodinvereerd,diedenwasdomaanden oogst
schenkt;dezegodin is later vereenzelvigd net Dèwi Cri, deechtgencotevandenHindoeschengod Wishnoe.
253.OEPATJARAM.EMBAWAPOELANGPADI DARISAWAH(DITANAHPASOENDAN). c
Oléhbangsal di Hinclia,tanamanpadi itoedisertakandengankepertjajaanagamadjamandahccice.Ada dongèngt-
) ti›
nja. Adalahsocatoedéwi jangdihormati,sebabialahjangmengranoegerahkanpertahoenan;kemccdiandèwiitoe 0 -t
dipersatoekandenganDéwiSeri isteriBetaraWishnce,ckwaorangHindoe. 0
SerieIX, Groep 41
565.DEANOAOFDWERGBUFFEL VAN 566.HETHERTZWIJNVAN CELEBES. 567.DEZWARTEHONDSAAP OF

CELEBES,MET KALF. 566.BABI-ROESADI SELEBËS. BAVIAANVAN CELEBES.
565.ANOA(ANOEANG,KERBAUKATIK) 567.KERASEROEPAANDJING
DISELEBrS,DENGANANAKNJA. (BAVIAAN)DARI SELÉBrS.
565/567.Nunogeendrietalzoogdieren,dieuitsluitendaanCelebeseigenzijn.De anoa
5
65 1567.Tiga m at
j
a m bi
n atan git
oc a s aldari Sel
e besse m at
a -
rnata.
A noai
toe hidoep
(ofsapioetanofanoeang)leeftinkuddenenisongeveer1.75mlang.Op2.-Celebes ber
k a
w a n,
p anda
jng t
o eboeh nj
a s
am pai
1 .
7 5 rn.B abi
roesa,
j
a ng dj
a nt
a nk eemp at taringnja
komtnogeenandereanoa-soortvoor.Hethertzwijn(babiroesa)iseenvarken; het kel
o ear
,
m ee
lngk oeng kebel
a kan g.
B avi
a anh i
tar
n t
e rdapa tdiSel ebés-oetara dantengah.
mannete jheeftgrootehoektanden,dievandebovenkaakgroeienopwaarts,doorboren de
bovenlipenkrommenzichdanachterwaarts,waardoorhetopeenafstandopeenhen
gelijkt.HetdierleeftopN.-Celebes,deSoela-eil.enBoeroe.Dezwartebaviaan woont
opN.-enMidden-Cee lbesenopBatjan,maarishierwaarschijnlijkingevoerd. Deze
driedierenstammenafvandiervormenvanAzië.
SerieV, Groep 18 Canon 177
255. PLOEG.
255. BADJAK.
254. RIJSTAAR.
254.TANDAN PADI
259.RIJSTMESJE(ANI-ANI). 256.HAK (PATJOEL)

256. TJANGKOEL
259. PENOEAl.
257.EGGE (GAROE). 258.WACHTHUISJE (GOEBOEK). 260.RIJSTSCHUUR (LOEMBOENG). 261.RIJSTBLOKMET STAMPER

257.SIKAT SAWAH. 258. DANGAU. 260. RENGKIANG. 261.LESOENG, ALOE.
RIJSTENGEREEDSCHAPVOORDEN RIJSTBOUW.
PADIDENGANPE.RKAKASNJAORANGBERTANAM PADI
SerieIX,Groep 41
563.MUTSOOR-VLEERMUIS
568.KELELAWARBERKOEPENG TIKOES.
569.DEKOEBOENGOFMAKIOFVLIEGENDE KAT. 570,DEKALONGOFVLIEGENDEHOND,HANGEND.

569.KOEBOENG(MAKI),KOETJINGTERBANG. 570.KELOEANG(ANDJINGTERBANG).
5 68/
5 70.
V e
l er
m uz
i e n envo ge l
s ,
dievl
i
e genkunne n;
d i
e r
e n ,di
e i
n ze ewat
e rleven 56
en 8/
5 70
apalagibn .
B i
n at
a ngj
a ng bi
s at
e r
b angata um e a
l a
j ng,
b i
n at
a ngj
a ng hi
d o ep dilaoet,
i atangjangtoeroetorangmanoesiadimana-rnana(oemp.tikocs), itoelah
enkeledieren,dieoveraldenmenschvolgeninzijnschepenofbagage(ratten, muizen) setnoeajangmerata2tjerai-beraipadaboemi.Kee la
l wardiHindia bermatjam-matjam
ofalshuisdierrakengemakkekjil overdeaardeverspreid.Ve l ermuzienkomenin geheel
Indiaineenmeng i tesoortenvoor.Devruchteneterszijndegrootstesoorten;erzijnsD e
iantaranjaadajangnakanboeah2;itoelahjangterbesar;oemp.keo
ranggaitoeketjil.Koeborgsebenarna
l eang.jang makan
j boekanbangsakelelawar,terdapatdi Djawa,
kaIong's,dieeenvluchtvan1,I;rnbereki en.Deve il gendekatvanJava,SumatraS en
oemae tradanBornéo,tiadapandaiterbang,tetapidapatmelompatsarnpai djaoeh,
Borneoiseigenlijkgeenvleermuisenheeftgeenvlteghuid,dochslechtseenhuidplooi.
Hijvliegtook-niet,dochmaaktlange,zwevendesprongenmetbehulpvanzijn val-sebabadaberkoelitjangboléhdibentangkansetjaratjetjakterbangatautj. kajoe.
scherm,zooasl inmn i derpntwikkeldenvormookanderedierenbeziten(de vliegende
hagedisofhet draakje).
262.PATJOEL-BEWERKINGVANDE SAWAH.
Opdetijdelijkebouwveldenofladangsvolgendeblijvendevelden,degronden,dievoortdurendalsbouwveld worden
gebruikt.Dezedragenverschilendenamen(tëgal,gágá,oema).Alsdezeveldendooreendijkjezijnomringdnoemt men
zesawah.Dezesawahskunnenhetregenwaterbetervasthoudendandrogeveldenenerwordenanderesoortenrijst op
gekweekt.Waarditmogelijkis,wordendesawahskunstmatigbevloeidof geirrigeerd.
262.MENTJANGKOELSAWAH BERAMAI2.
Ladang,jangeidaktetapitoe,'anaalmendjaditetap,dandipakaioentoektanahpzroesahaan.Adajarigharoes digenangi
air,dandikelilingnjaadaseboeahpematang,„sawah"namanja.Airhoedjandapatterkoempoeldisawah,tetapi diladang
eidak.Padisawahbzrlainandzaganpadiladang.Kadanglsawahitoediberiberaliran airdansoengai,atau irrigatie.
dao
263.SAWAH-BEPLOEGINGENBIJWERKENMET PATJOEL.
Uiteengebogenstok,waarmeedegrondwerdomgewerkt,ontstonddehak(jav.patjoel,Mal.tjangkoel);bij verdere
ontwikkelingvandenlandbouwwerddeploeguitgedachtomhetwerkteverlichten.Hettrekdier(karbouwof rund)
wasvermoedelijkal tothuisdiergemaaktvdérerploegenwaren,enwelomtotofferdiertedienen,ofomde natte
rijstveldenmetdehoeventetreden.Hetgebruikvanploegenegdeedechterdeveeteeltmeeralgemeen worden.
263.MEMBADJAKSAWAH,DANMENJEMPOERNAKANNJADENGAN PATJOEL.
Akaninemperloenaktanah,depakaiorangtjangkoel.Baliorangjarigsoedahmadjoe,dipergoenakandjoega badjak,
soepajaringanpzkerdjaannja;binatangitoedipeliharaoentoekpenghélabadjak,disembelihataudisoeroeh melanjak-
lanjaksawah,soepajatnendjalloarnpoer.SebaborangperloememakaibadjakdanBikatoentoek mengerdjakan 0
sawah,makakerbaudanlemboebanjakditernakkan orang.
00
SerieIX, Groep 41
571.DEDOEJOENGOF„ZEEMEERMIN"OF „SIRENE" 572.DEPOTVISCHOFCACOT.

571.DOEJOENG. 572.IKAN PAOES.
571/573.Dedoejoeng(ordederSrienen)leeftaankustenenriviermondeningeheel
Indë
i enisvrijzeldzaam,dochzeergezochtbijdebevolking.Totdeandere orde
vanzeezoogde i renbehoorendewavlsischenendedolfijnen.IndeIndische wateren
levenzoowelbae ln
i wavl si schen,zooasl deblauwevinvisch,die20mlang kan
worden,alstandwalvisschenbijvdepotvischofcachelot,die18ritlang kan
w or
de n(het wi j
fje sl
e c hts hal fzoo l
a ng),d ezwa
Depotvischleeftvooralvaninktvisschenenwerdsomsvervoga r
d vs
i c
h enverschi lende dolfijnen
l domde 7.g.n.
spermaceti-olieuitdekopbeendereneneenreukstof,hetambergrijs,datin den
darmwordtgevonden.Menschenvanheteil.Lomblemvangenpotvisschen om
hetvleeschte eten.
5711573.Binazanglaoetjangmeno j esoeianaknjaadaroepa2dilaoetan Hindia.
D oeo
j eng,
h d
i oe p dip ant a iat
a u m o e ar
a soengai
,da
j r
a ng =ada
mempoenjaï„airmatadoejoeng".Ikanpaoesadajangsampai20in pandjangnja,
b ana
j kor
a ng socka
toekangtangkapnjadipoelauLombé l nmernakandagingnja.Dalfin, bermontjong
sreoepapedang,berdjenis-djenis matjamnja.
573.EEN DOLFIJN_
573.'KAN DALFIN.
264.HETEGGEN.OPDENVOORGRONDBOSSENBIBIT. 264.MENJIKATSAWAH;BENIHPADI BERIKAT.

SlechtszeerzeldenwordtinNed.Indiëderijstuitgezaaid.Deregelis,dat bossen
DtianahHindiadjarangsekaliorangmcnanampadidsiawahdenganmenaboerkan
padiopeenenattekweekbeddingwordenuitgelegd;dekorrelsontkiemenen na bidjinja.Ba
i sana
j tandan"pacliitoediletakkandipesemaiandahoeloe;kaa
l u soedah
eenigentijdwordendejongeplanten(bibit)uitdemoddergetrokkenenin bossentoemboeh,barang3dm.tingginja,laloeditjaboet,dibawakesawahdengan diikat
naardeinmiddelsbewerktesawahgebracht. ocdjoengnja.
SerieIX, Groep 41
574.SALANGANENMETHUN EETBARE 575.EENNEUSHOORNVOGEL VAN

NESTJES. SUMATRA.
Desaa l nganen,eensoortgierzwaluwen,maken hunVandeneushoornvogcsl ofa j arvogesl ,wier groote
eetbarenestjesopveiligeplaatsenuithun speeksel. snaveluiteensponsachtigweefselbestaat,komen in
Somsgebruki enzijerookplantendeelenbijendan N.1.15soortenvoor,waarvaneenopJavaen een
hebbendeneste j sweinigofgeenwaarde. opNei uw Guinee.
574.BOEROENGSENDAWADENGAN 575.BOEROENGENGGANG DI
SARANGNJA. SOEMATERA.
Boeroengsendawamernix)eatsarangnjad.p.air lioernjaBangsaenggangadabermatjam;diDjawa dan
dtiempatjangaman;jaitoesarangboeroenga
j ng mahal P apoe
aad ado
j e gabang sa enggang.
harganja,menda j dimatsdaganganbangsaTionghwa.
Kadang2sarangitoe d. p. air lioer bertjampoer
toemboeh-toemboehan;kalaubegitoehalnja sarang 576.WEVERVOGELS(MANJAR)BIJHUN NEST.
itoetiada berharga. Deeigenlijkewevervogelsdragenhunnaamterechtomhun bijzonder
kunstg
i nestenkomenvooropSumatraenJava.Totdezelfde familie
behoorendeglatiksofrijstdiefjes,debondo,ldepëking,deèmprit enz.
576.BOEROENGTEMPOA(MANJAR)DENGANSARANGNJA
Boeroengtempoapandaibenarmetnboeatsarangnja,d.p.daoen jang
pandjang'dianjamseroepakantoeng.Boeroengtempoaitoe sabangsa
dengangelatik,bondol,peking,emprit dal
265.HETUITPLANTENVANDE PADI. 265.MENANAMKANBENIH PADI.

Daarnawordendejongerijstplantenuitgeplantdoordeworteleinden eenvoudig
Anakpadiitoeditanamkankesawah,denganpangkalnjaditjotjokkan kedalam
id
nad e m od de
rvand esaw ahtedrukken.
S poe dg
i gr
o ei
e nderijstplanten opnieuw;
nvolgtdevruchtzetingennadrietotzesmaandenisderijstrijp.Dehalmen o
l em poer
.Ti
n daber
ap aa
lm a t
an am a
n i
toet
o e
m b oe
h ,
b l
o ckel
o earboel
i
r boeahnja;
setelah3-6boelanmasaklah.Tangkaipaditocdipotongsebatang2denganpenoeai
wordeneenvooreenafgesnedenmetdeani-ani;ditisvrouwenwerk,evenals (
p en het
ge
tam )
M
. ena
nam da nm en ge
a
tm i
t
o cpekerda
janp erem poc a
n.Anak2membantoe
uitplanten.Dekinderendoenookalmee:zijmogenmeehelpeninde goeboek djoega:mengoesirboeroeng,jarigmemakanpadidaridalatngoeboek,jaagdidirikan
omdevogelsteverjagen,diehetopderijpenderijsthebbenvoorzien. ds
iawahwaktoepadihampir masak.
577. DE INDISCHE KROKODIL.
DegewoneIndischekrokcdilkcmtinden geheelen
archipelvoorenwordt tot 10mlang. Hij
leeft in denbenedenloopende mon-
dingsmoerassender rivieren. Op
Borneo,Sumatraen Mala-
kaleeft de gaviaal of
langsnuitkrokodil in
zoetwater; deze
blijft beneden
5in lang.
577. BOEAJA.
Boeajaitoe kedapatanseloeroeh tanah
Hindia,pandjangnjasarnpai10m, hidoep
dimoearasoengai jang berpaja-paja. Di
BornéodanSoemateraadasesnetjam boeaja
jangroentjingmontjongnja, pandjangnja
hartja 5 m, hidoepdidalam air tawar, 578. DE LOENDOEKOFBOENGLON (HET
rnakanikansoengaisadja(boeaja sendjoe-
toeng,b. sapitatau sampit). Z.G.N. KAMELEON).
Hagedissoortenzijn erveelin Indië.Deze boom-
hagedisis nietdeechtekameleon,maarkan toch
ookzijngroene,olijfkleurige ofblauwachtige kleur
ingeel- of donkerbruin veranderen.
578.LOENDOEK (BOENGLON).
Di Hindia adaberdjcnis-djenisbangsa tjetjak.
Boenglonitoehidoepdipohon:kajoe,dapat meng-
ocbahroepakoelitnja,sehinggasarnar roepanja.
579.Dit dierheeteigenlijk„warwan"en wordt

verkeerdelijk„leguaan"genoemd.Zij vormen de
familiedergrootstehagedissen.In N. I. leven er
14soortenvan,dievan0,75tot1,65mlang zijn.
Uitsluitend opKomodo(tusschenSoembawa en
Flores)leeft nogeenwaraansoort,die wel 7 m
langwordtendie„boewajadarat" (landkrokodil)
wordtgenoemd.Dewaranenzijn echte kippen-
envierendievenenetenookveelkleine zoogdieren.
Debijawakkanzeergoedzwemmen(letmaar op
zijnstaart)enheteenpoosonderwater uithouden.
Indelaatstejarenwordendehuidendezer dieren
bijduizendenvanJavauitgevoerdom gebruikt
tewordenvoordeluxe-lederindustrie Misschien
wordenze op diemanierwelgeheel uitgeroeid.
579. DE B1JAWAKOFMENJAWAKVAN JAVA (VARANUS SALVATOR).
579.BIAWAK (MENJAWAK) DI DJAWA. 579.Biawakbermatjam-matjampoela, pandjangnja
0,75sampai1,65 m. DipoelauKomodo (antara
SoembawadanFlores)adajangpandjangnja7m
diseboet„boeajadarat".Bangsapandai berenang
danmenjelam,makanannjateloerdan binatang
ketjil'. Kochtbiawakmendjadimata dagangan.
It d
580.Dezezeeschildpad,dieop stille onbewoonde
zandkusteneierenkomtleggen,wordt tot 1,1 m
langen tot 450 kg zwaar. De grootste zee-
schildpadwordt dubbelzoozwaar,maar diens
vleesahwordt niet door denmensch gegeten,
wil de eieren.
580.Penjoelaoetan di Hindianasiadajang1,1 in
pandjangnjadan450kg beratnja.Hidoepdipan
lavetjang soenji, berteloer disitoe. Dagingnja
dantcloernja dirriakan orang.Bebera bangsa
penjoelaoetankoelitnja jangkerasdan indah2
itoediperboeatbarang:jarigrnahaldjoega. Penjoe
daratan(koera-koera)adajangdirnakan djoega,
oemp. boeloes.
580. DE GROOTESOEPSCHILDPAD,VANBOVEN EN VAN ONDEREN

GEZIEN.
580.SEÉKORPENJOEJANGBESAR,KELIHATANPOENGGOENG DAN
PEROETNJA.
266.WISSELBOUWVANRIJSTEN TABAK.
DerijstvooreigengebruikisnogaltijddehoofdcultuurinNed.Indië.Weldehelftvandenaanplantop Java
bestaatuit rijst,eenvierdeuitmaïs,ookbijnageheelvooreigengebruik.Danverbouwtmennogveel cassave
(ketilapochoeng)enveleaard-enpeulvruchten,tabak,groentenenvruchten,deelsvooreigengebruik,deels om
teverkoopgin.Hetisnietgemakkelijkeengoedlandbouwerte zijn.Deboerkrijgtdaaromtegenwoordigraad en
hulpvandenDienstder Landbouwvoorlichting.
266.SAWAHJANGBERGANTI-GANTIDITANAMI PADIDAN TEIVIE3AKAU.
Sebidangsawahjarigselaloeditanamipadisadjatiadabaiktoeznboehnja;sebabitoeharoeskadane diganti
tanamanjanglain.Pekerdjaanb2rtjotjoktanammérnangtidakrnoedah,sebabitoeperloeadapertolongan dan
na3ihat(Dienstder Landbouwvoorlichting).
i8L
daa
267.SAWAHSBIJBALIGÉ (TOBAMEER).
Opde.Buitengewestenvindtmen in degoedbevolktestxekenooksawahbouw.Alsbekwamesawahboerenstaan vooral
bekenddeBaliërs,deSasaksvanLombok,deToba-Bataks;verderdeMinangkabauers,deMandailing-Bataks,deAtjehers
ennogenkeleMaleischevolken,deBandjareezen,deMakassarenenBocgineezen,deMinahasersennuookde Toradja's
vanMidden-Celebes.
267.SAWAHDEKATBALIGÉ(DANAU TOBA).
Ditanahseberang,ditempatjangrapstorangnja,adadjoegasawah.Jarigmasjhoerpandaibersawahjaitoeorang Bali,
Sasak(diLombok),Batak—Toba;terhitoengpandaidjoega:Minangkabau,Batak—Mandailing,Atjéhdanbeberapa bangsa
Melajoe,Bandjar,Makasar,Boegis,IVIinahasadanToradja (Selébés-tengah).
Serie IX, Groep 41
585. IKAN KAKAP. 586. IKAN BANDENG.

Dekakap ofzeebaarsisdemeestgewaardeerdezeevischvanIndiëen kan Debanclèng is demeestgekweekteviseb in debrakwatervijversaan de kust,
zeergrootworden,totmeerdan11, m lengte en bijna 100kg gewicht. zooalsdegoeramiendegoudkarpersdit zijn in de zoetwatervijvers.
585. IKAN KAKAP. 586. IKAN BANDENG.
Ikankakapatnatdisoekaiorang;adajangbesar,11 mpandjangnja,100 kg
beratnja. Ikanbandengitocdipiaraorangdalamempangditepilaoet(tambak),seperti halnja
goeramidanikanentasterpiaradalamempangair tawar.
(.5
áa
z
•O<z
• u<:c
O
teisdQ
< tn
.• 5.
ww
L.L.) g:34o czijij
0
co
N
g
0 •
ot--: •
— --<?---•
„ L d r
•
• I A ' . ir , 4
*."1. •- •44
- •• • ...112L
- " r = t i . : _ j • t g r i g * & ° r.. • • ai ‘1E4 I -
2E8.SAWAHS ' INDEPREANGERREGENTSCHAPPEN. 268.SAWAHDITANAH PERIANGAN.

Wekleenschoonea l ndschappendebevol ed Dtianah,jangbergoenoeng-goenoeng,sawahitoediboeatberpangkat-pangkat, ama
i esawahsinhetberglandinhet leven
bagoespadapemandangan.Tanam:anorangprb
kunnenroepen,hoedeoorspronkelijkwoestebergruggendoordenijverehanden van i oemijanglihatlah Serie VI,
d e
na r
b ed
i z
a me nm e ns
ch totweed
l er
g
i e,
v r
u cht
b ar
e l
a ndouwenworden vervormd groep 27.
toontdezeplaat.VooranderegewassenvanInlandschelandbouwziemennoggroep 27.
SerieIX, Groep 41
fee,
.-_
14olig _
e .• 1 . 1 1 . ~ 3 2
wvt a t
e,
i•m~111/
591.ROTSOESTERS.
591.SEIVIATJAM KERANG.
-••1»
-•••••
Om.
587.
S TERKORAAL,
G EDEEL
TELJ
IKMETLEVENDEDIEREN. 589. TRITONSHOREN.
587.KARANGBINTANG,SETENGAHADAJANGMASIH HIDOEP. 589.SIPOET LAOET.
592. DOOPVONTSCHELP.
592.SEMATJAMLOKANJANGAMATBESAR.
58 8.
K O R AA L,
N A V E RW J
I DE R N
I G DER DIEREN. 590. PARELSCHELP 593.DEZEEK O M KO M M
593.TERIPANG. E R OF TRIPANG.
588.KARANGSETELAHDITINGGALKANBINATANGNJA. 590.LOKANTIRAM.
58 7/
5 93.N o gceni
g ez
e edi
e r
e n,
v an bel
a ng al
s voedi
n genhandelsar
ti
k el
,
v oorhetmaken 58
van
di
b 7
o/
5e9
a3
t
k.Isi
apola
eo
r
,
a e
kt
a,
nse
pl
a
eni
ngi
k
era
a
sn
k,
aa
nd
da
jb
al
2annj
a
,
d k
i
apo
me
bl
a
i
l
m j
a n
cg
eb
t
i
a e
r
arg
nc
j
a e
n
daa
n,
d
lai
ni
nt
a3k
.a
Kn
oa
ct
a
h u
t diperdaga
kapoernja tin
kalk,voorhetleverenvanverhardingsmateriaalinkuststreken,voorhetparelduiken,voorenkele
kalaubinatangnjatelahhilang.Didasarlaoetdandidaratbekasdasarlaoetadakochtini berlap
nijverheidstakkenenvooralvoordevormingvantegenwoordigeenvroegerezeebodemse nkusten.
1:10000
PinIne uier Bendoeng an

irip Lengkong
~Jo
269.SLUIS TE MELIRIPENSTUWTE LENGKONG.

DebewonersvanNederlandsch-IndiëverstondenreedsváérdekomstderHindoesdekunst hun
akkersteirrigeeren.DoordewetenschapderHolandscheingenieurszijnhungebrekkige bevloeiings-
werkenzeeraanzienlijkverbeterdenvermeerderd.TotdeoudsteEuropeescheirrigatiewerken be-
hoorendievanDemak,van1853tot1894aangelegd,endievandeBrantas-delta.Doorde siths
teMeliripkanmennaarbelievenwateruitdeBrantasinderiviervanSoerabajatoelaten: door
destuwteLèngkongkanmenhetwaterindeBrantas-Porong-rivierdoenrijzen,zoodathet de
irrigatie-kanalen instroomt.
269.PINTOE AIR DI MLIRIPDANBENDOENG DI LÉNGKONG.
Sedjakdahoeloe,sebeloemkedatanganbangsaHindoe,orang2ditanahHindia inisoedah tahoe
'akalmembocataliran airoentoektanahperoesahaannja.KarenaadaInsinjoer2Belanda, sekarang
aliranair itoemendjadiamatsempoerna.IrrigatietjaraBelandajangtertceajaitoediDemak dan
diBrantas.Pintoeair di MliripfaédahnjaakanmengatoerairsoengaiBrantasrnengalir kes.cengai
Soerabaja;bendoengdiLéngkonggoenanjaakanmenaikkanmoekaairsoengaiPorong, soepaja
dapatmengalirkesérokan irrigatie. 0
00
Iledb?
dIP i ..;, . t.::::fir.,.,4p :
9' ' - • '‘ ''‘I#114.-- brl - 4., . ,tt. -.Z. , i , b
lie., .
Ilh
.
igta...,....
:i-If.,.•,....,
4., :ir . ' -_, .: • - e .1 .
.., . , N I P • , . • . • . . or
- •wo... i-. ..,,r• 17' , •,, .-4.
"'Ah,i. • .-•' • •. '' .:‘..* 1 '4-'14-1‘ d4.'
.,',..›-' 'ii 'Ie . . ' •• , . . 4 1 » .."
:1„..ik.,» 1... . i • ' ; ._',, , . ii....41:7,4.4ibet-
594.SIELTBOOMEN AAN LAGETROPISCHEKUSTEN(BAKAU-BAKAU, MANGROVE-,

RHYZOPHORENVEGETATIE).
Plantenverspreidenzichgemakkelijkeroverdeaardedandemeestedierenendaaromkanmenniet zoo
gemakkelijkgrenzenvindenvoorplantengebiedenalsvoor dierengebieden.
Aanallelagemodderkustenindetropenontwikkeltzichsneleendichtboschvaneenaantal verschillende
boomsoorten,diealleaangepastzijnaanhetleveninbrakwaternieteb-en vloedwerking.
594.POHON BAKAU.
Dipantailaoetjangrendak'dalarabehagiantoemijangpanashawanjatoemboehlahpohonbakas dengan
lebatnja.Pohonitoeakarnjabesar2tienboeldiatastanahseolah-olahkakinja,hinggapadawaktoeair pasang
pohonitoeselaloediatasairdjoega.Pohoniniberdjenis-djenisbangsanja,akantetapisemoeanja bersetoedjoe
boléhhidoepdalamloempoerdanair masin.
ui d
595.AANPLANTVANNIPAHPALMENAANLAGETROPISCHE KUSTEN.
Aandezez.g.n.mangrove-vegetatie,naareenderdaarinlevendeboomengeslachtenookwel rhyzophoren-
vegetatiegenoemd,sluitzichaaneenstrookinminderbrakwaterlevendenipah-palmen,waarvande bladen
dienentot hetmakenvanatap(dakbedekking).Daaromwordtdenipahookwelopzettelijk aangeplant.
595.TANAMANNIPAH DIPANTAILAOETJANG RENDAH.
Diteinpatjangberpaja-paja,dimanaairnjasoedahkoerangrnasinsedikit,toemboehlahsematjambangsa „palm"
jangtahanloempoer,namanjanipah.Daoennjaboléhdiperboeatatap.Nipahadadjoegajang sengadja
diperkeboen orang.
270.VERDEELINGSWERKENVANHETPEMALI-IRRIGATIE-GEBIED. 270.PEIVIBAGIANAIRKEDAËRAHIRRIGATIE PEIVIALL

DePernali-werkenzijnvan1893-1903aangelegdenirrigeerenruim30.000ha sawahs. IrrigatiediPernaliitoedapatmengairisawah30.000ha.Airsoengaitoe dibagi-bagi
Doorverdeelingswerkenwordthetrivierwateroverdehoofde ld
in k e
i genvanhet irrigatie- pa r
i
t-
p ar
i
tden ganbendoen gdanpi
n t
o e ai
r,sehn
i ggabol
é hket
a hocanberapa banjak
gebiedverdeed l .Nauwkeurigwordtgeregelddehoeveelheidwatervoorelkgedeelte,dan berapalamatizp2parititoernengalirkanair.Airsoengaitoeselaindari membasahi
en tanah,membawaloempoer,jangboléhrnendjadi poepoek.
detijd,waarn i elkgedeeltewaterkanontvangen.Hetwaterbemestdeakkersmet het
meegevoerdeslibenmaaktdengroeiderplantenmogelijkdoorhetbevochtigen van
dengrond.
596.ADEIVIWORTELSENJONGEPLANTENVAN STRANDBOOIVIEN.
596.POHONKAJOEBANGSABAKATJ2DITEPILAOETDENGAN AKAR
OENTOEK BERNAPAS,
tt d
597.MODDER-ENZANDSTRANDMETMANGROVE-BOSCH.
597.PANTAILAOETBERLOEMPOERDANBERPAS1R.POHON-BANGSA BAKAUt-
5961597.Dezekustbosschenzijnuitersteentonig,vanweinignutenkunnengeweldige uitgestrektheden
bereikenalsdemodderkustinzeerondiepezeeënsnelaangroeit.LangsdeOostkustvanSumatra,de West-
enZuidkustvanBorneo,deZuidkustvanNieuwGuineebereiktdezeboschvormeenebreedtevan70, 80,
jameerdan100km.Sommigeboomsoortenstaanalshetwareopsteltenindemodder;door opstekende
lussenin dewortelsofdoorbovenhetwateruitstekendeademwortelskunnenzijademhalen;andere weer
hebbenvruchten,dieaandenboomontkiemenen bij hetafvallenrechtopindemodderblijven staan.
5961597.Laoetjarigamatdangkal,achirnjamendjaditanahberloempoer,ditoernboehipohon:kajoe sehingga
mendjadihoetan.Pohonitoe,biarpoenberakardalarnloempoerjangmengandoenggararn,dapat djoega
hidoep,sebabberakarpengambilnafas,jangtersoernboerdiatasair.Setengahnjaadajarigboeahnja setelah
toemboehbaroedjatoeh,tertjotjokdiloempoer,mendjadipohon baharoe.
271.AQUADUCTVANHETIRRIGATIE-WERKTE SOEKARAMA. 271.DJAIVIBATANAIRPADAIRRIGATIEDI SOEKARAIVIA.

Eeneirrigatieleidingneemtzijnaanvangaandenwatervangergensaan de P aritirrigatieitoemengambliairdarisoengai,mea
kidkanannjadiboeatkanbeberapatjabang2kesegaa
lo
l cirempatjang ketinggian;
l pihak;daritjabang2 itoe
rivier.Alsecruleidingecnriviertjekruist,moethetwateroverdat riviertje diboeatkansérokan2oléhra'jatsendiri,oenboekinengalirkanairkesawah. Parit
wordengeleiddoorecnaquaductoferdooroferonderdoordooreensyphon.
Dehoofdleiding(primaireleiding)looptlangsdehoogedeee l nvanhet te itoekalaubersilangdengansoednb
gai,diboeatkanda
j mbatandiatas,atau temboesan
i awahsoengai itoe.
irrricighetincrgeenng;daarui
ebied;dto
en
se cun
tsprn dai
r
e e
l d
i n
i genbr
e ngenhetw at
e r
n aar verschillende
i gendetertiaireleidingen,waarvoorde inlanders
zelfmoetenzorgen;uitdezelaatmenhetwateroverdesawahsloopen door
eeneuitpakkingofeenbamboebuisinhetsawahdijkje (galèngan).
SerieIX,Groep 42
598.BLOEIENDENYMPHAEA'S(LOTOS,TOENDJOENG). 598.TOENDJOENG.
N uee ng
i e pl
a n t
e n,die i
n z oetw a t
e rl
e v e n.D etoen dj
o eng,
m etsmalleS e k
ar
anga kan di
s eboet
kan t
o er
n
ToendjoengitoeoléhorangMesirdaboeh 2a n j
a n
i mandahoeog h i
d oe p di
d al
a m air tawar.
l e,oléhorangHindoe di
bo
l emba l deren,ookweldeEgyptischelotosgenoemd,wasinhet oude D a
j wadan Balid i
m oel
i
a k
a n m endj
a di
s m
i b o el
(ib a r
a t)ag ar
n a.
J ang poetih
E
gg
o y
dp
st
e
de
ienesn
t
g
i hei
ebel
i
gt
eeeb
kl
o
e e
nm
s
i .
D e
eno
soo
okrti
n
m hee
twit
H ti
n
e d
bo
o
les
ec
mhe
eJ
n a
,
d v
a
i
e e
dn
eo
sp Bali
nachts vanbo
zijn engana
j ,
ber
kem b a
ngm a l
a m ,
o ent
o ekB at
a r
a iw a; j
a ng bi
roe boenganja,
bo
l emba l denopent,isaadnaC iw a g e w i
j
d ,die m etbl
a u w ebloemen, berkembangsianghari,oentoekBataraWishnoeoé
een l h()rangAgatnaHindoe.
gbo
l eci r,aanWishnoe.
272.IRRIGATIEWERK DJATIROTO. 272.IRRIGATIEDI DJATIROTO.

Sedert1908ismenbezigvelemoerassenenonbevloeidegrondeninde regentschappen S
dae
nd
Bj
aak
t
a
n b
o
j o
ee
wn
a1n9
g0i
d8r
i
baw
oeaa2t
kd
a a
nn
irt
a
ri
gn a
atihez k
,
s e
e r
i
n
hn
iggdal
ga m=k
ea
nb
do
a
j e
dpi
sa
at
é
w n
aLoemadj
h o
l ea s na
j ang, Djernber,
120.000 ha.
L o e m
tveavneeraa
d
na
j
den
g
r
e e
n nD
in bj
éei
nvbl
o é
er
i
deen
ss
awe d
ae
h r
t
1
s,
t
e9z2
a2
mo o
ek
n d
w e
er
l
1g2el
i
j
k
0.
0e0gr
o
0 n
had en i
n
groot Zuid-Banjoewangi
.
T e gen S
betaling eb
ab H a ndei
s v
e r
e e ni
g i
n g Am s e
trd a m m em ba a
j r
seb
aha ga
i n ongk o s
n a
j ,
m a ka didapatnja
endee l
d e r
k o s t
e nh eeft
d eH a .
n des
l v
e r
e eng
i n
i g,
A m st
e r
d am "
h e t
re cht izinmendirikan4boeahb
gekregen pe
arp
beenrikgth
eid
booeepdisi
toe. Ber
p oe o
l eh
anbersawah disitoe. ri
b oe ra'jat sekarang
daarviersuki erfabre i kente sti
c ht
e n .Ti
e nd ui
z end e n
daarnusawahsvoorhun bedrijf.I
n a
l nds che l
a ndbouwers vinden
SerieIX, Groep 42
599.LOTOSPLANTENIN 'SLANDSPLANTENTUINTE BUITEN- 599.TANKMANTERATAIDANTOENDJOENGDITAMAN

ZORG(OPDENVOORGRONDTARATÈ,ACHTERTOENDJOENG). GOEBERNEMÉNDIBOGOR.
Detaraté(Nelumbiutn)heeftroode,breedebloembladerenenopent zichT
erataiitocmérahboenganja,berkembangsa
i nghad.Karenaméralt warnanja,
makaditanahHindoeoentoekBataraBrahma,tetapidiDa j waterdapat pada
overdag.Omhaarroodeofrosekleurisdezebloemophet vastelandsche artja Batara
IndiëaanBrahmagewijd,dochophetoudeJavavondmenhaarbij Ciwabeelden.
Lticittyclart-;ifd,N1Icier.
273.LUCHTFOTOVANDEFEES1ELIJKEOPENINGVANEENDEELDER273.SEBAGIANPEKERDJAANIRRIGATIEDIKRAWANGTERBOEKA
BEVLOEINGSWERKENVOORNOORD-KRAWANGOP30NOV.1925. PADAT.30NOV.1925,TERGAMBARDARIKAPALTERBANG.
Opdezelfdewijzeismenbezg IrrigatiediKrawangjangbcralihair dariTjitaroem,dapatmengairi sawah
i 78.000hamoerassenenonbevloeide bouwgronden
inKrawangteverandereningoedesawahs,uitdeTjitaroem;eveneens64.000 ha 780 .00ha.IrrigatieTjimanoekdiIndramajoe64.000ha.IrrigatieTjiscdané di
inhetstroomgebiedvandeTjimanoekinIndrarnajoe;50.000hainhet Tange- Tanggerang50.000ha.IrrigatiediBanten-oetara30.000ha.SedangBanten pantai
rangscheuitdeTjisedane;30.000hainNoord-Bantarn;devlaktea l ngsde Peper- baratsekarangtengah dikerdjakan.
baaiinWest-Bantamisthansookonderhanden genomen.
600.VICTORIAREGIA IN 'SLANDSPLANTENTUINTE BUITENZORG.
Totdezelfdefamiliealsdetaratéentoendjoengbehoortookdezevermaardeplant,dieinde Amazone-
rivierisontdektenalssierplantnaarNed.Indië isovergebracht.Degrootebloemenzijn zuiver
witalszeopengaanendaarnarose.Debladeren,in denvormvaneenplatteschotel,kunnen een
middellijnkrijgenvan2 m.
600.TOENDJOENGBESAR(VICTORIA-REGIA) DI TAMANGOEBERNEIVIÉN DI BOGOR
ToendjoenggesaritoeasalnjadarisoengaiAmazoneditanahAmérika,daoennjasebagai doelang,
kadang'garismenengahnja2m.
, .,•.• ... .•_. . . :1,7.„norlp4.-:ititpci,

'...,I. - 1 ..., .— „.,•.
.4 • . _,.
.71..
• . ..r. . . •
.1'..,1. .5...
' ' t - -
... e -
. 7 0 . 1 . . , / .. • 4 ,
.
.
7**Skii4 "
'
. : ' 1 ' .
. ..? i d
r AIS. 4.11,. f . * , J , " . • 1
*• .1.,. r ;„.... ige*-• '7"-1.• ., . .* .. .

.I. . , 4»
ri 5 • . • -- P - . . . P '.' .....*
't> 11.'. • ' . . 1 . >'*. S f i k n O r 1,1111r"'4II : - .
r*adlik-
601.WARINGINS IN 'SLANDSPLANTENTUINTE BUITENZORG.

Eengeslacht,waartoein N. I. zeerveelboornenbehooren,isdatdervijgeboomen(Ficus),waartoeookdewaringin's behooren.
Eenbepaaldesoortwaringinwordtgeplantopdealoen-aloenenmeestalvindtmeneroffers onder.
601.POHONBERINGIN DI TAIWANGOEBERNEMÊN DI BOGOR.
PohonberinginitoeditanahHindian2endjaditandakebesaran,kadang1dipandangkeramat.Biasaditanamkan dialoen:aloen.
274. BANTÊNG.
274.SEÊKOR BANTÉNG.
oz
88
275.BANTÊNG,GEVANGEN IN DEBOSSCHENVAN TJILATJAP.

275.BANTÉNG MATIDITÉMBAKDALAMHOETAN DI TJILATJAP.
274/275. De beidetrek-,slacht-enmelkdieren in Ned.Indië zijn debuffel of karbouw,en hetrund. De
buffelleeft in hetwildalleen inAziëenis inNed.Indiëalshuisdieringevoerd.Wijkennendenbuffel reeds
alstrekdiervanno.263en264enstraks bij 294en296. Hij issterkerdanhetrundenomzware vrachten
tegensteilehellingentetrekkenonmisbaar.Hetrundisechtervlugger,isgemakkelijkervoorttefokkenen kan
ookophetheetstvandendagwerken.Hetjavaanscherundstamtafvanhetwilderund,datnogleeftop Borneo
enJava,opMalakaeninIndo-China.Hetmannetjeheetbantèng,hetwijfiein 'tJavaanschsapi aks.
2741275.KerbaudanlemboeitoeditanahHindiamendjadibinatangpenarik,dibantaidandiperah soesoenja.
KerbaudjalanghanjalahditanahAsiajangmasihada,diHindiasoedahditernakkanorangsemoeanja. Lemboe
ditanahkinainiasalnjadarilemboehoetan,jangmasihadadiDjawa,Bornéo,MalakadanIndo-Tjina. Lemboe
hoetanjangdjantandiseboet bantèng.
SerieIX,Groep 42
602.FICUSMETZEERGROOTEWORTELT.IJSTENIN'S LANDS 602.POHONARA(KIARA)DENGANAKAR'NJAJANGBESAR, DI

PLANTENTUINTE BUITENZORG. TAIVIANGOEI3ERNEMËNDIBOGOR.
Tothetgesal chtFicusbehooreno.a.ookvelereusachtigewoudboomen, Pohovan
nara,boenoet,koebang,kroja,to,atnpelas,karètsemoca sebangsa
weklesommigegoedtimmerhoutleveren(kiara,boenoet,koebang,kroja, lo,denganp.beringin.Pohoniniatjapkaliinendjadiamatbesardidalatn hoctan.
ampelasenz.),endekarètboom,deeigenlijkeIndischecaoutchoucboom, thans Adajangbaikkajoenja,adajangdiambil getahnja.
bnji ageheelverdrongendoordeHeveauit Brazilië.
276.CEREMONIEELPLOEGENOPBALI. 276.MEMBADJAKDENGANOEPATJARADIBALI.
HetrundvanBalilijktnoggeheelopzijnstamouders;hetheeftnogdegroote ronde LemboediBaliseroepadenganlemboehoctan,belakangtoeboehna j ,dan keempat
kahn
witevlekaanhetachterlijf,zooasl defotolaatzien,endevierbenedendeknie witted ia
j db
i awahloetoetpoetihroepanja.MérnangkadangleinboeBaliitoe diadoe
po ot
e n.
D eoorzaakd aarvanisdat op Bal i
tar
n m ekoei
e nno g t
e l
k ensmet wilde enganbanteng.MenternakkanlernboeoléhorangBalidioesahakansekali,sarnadjoega
bantengswerdengekruist.OpBaliisdeveeteeltinevenhoogeeerealsde landbouw. denganbersawah.Setahoensekalida
i dakanoepata
j ramoea
l imembada
j ksawah;dahoeloe
Zooontstonddejaarlijkscheplechtigheidvanhetcerernonieeleploegen,waarbij de padawaktoeitoeradjajangmoelatmemegang badjak,
vorstvroegerheteerstespanrunderen mende.
SerieIX, Groep 42
603R
. EUZEN-ARONSKELKIN 'SLANDS PLANTENTUIN 604.BLOEIENDE ORCHIDEE.
TEBUITENZORG. RijkisNed.Indiaaanorchideeen.Veledezere l venopandere planten
Dezemerkwaardg i ehoog,opschietendeplantwordtookwel „lijkbloern" endaaronderzijnerweer,diehunvoedn i gssappenonttrekkenaan de
genoemdwegensdenonaangenamenreukvande bloem. plant,waaropzijleven(woekerplanten, parasieten).
603.BANGSA„KEIVIBANG-BANGKË"JANGAMAT BESAR, 604.BOENGAANGGERIK.
DITAMANGOEBERNEMÉNDII3OGOR. A daberdj
e ni
s -
d j
e ni
s bangsaan ggerk
i .
K e banj
a kant
o embo eh melekat
Boengajangtera
l mpaubesarna j inidaj ngankanharoern.bahkan amat padapohonkajoelain,adajangmengambilrnakanandari dalara
boesoekbaoenja. pohonkajoe itoe.
277.KERAPANOPMADOERA.VOORDEN WEDREN.
277.KERAPAN DI MADOERA;SEBELOEMLEMBOEADOEANDILEPASKAN BERLOEMBA.
OZ
06
278.KERAPANOPMADOERA.EENVERSIERDE RENSTIER.
278.KERAPAN DI MADOERA;LEMBOEDJANTANJANG DIHIASI.
277/278NaastdeBaliërszijndeMadoereezendeechterunderfokkers.Karbouwenkomenopdeze eilanden
zeerweinigvoor.DeMadoereezenorganiseerenjaarlijksopeenaantalplaatsenwedstrijden,kerapan's, waaraan
zijhartstochtelijkzijngehecht.Opzettelijkenalleenvoordatdoeigehoudenstierenspannenworden gespannen
vooreensoortslede,waaropdebestuurderstaat.Overeennattesawahwordendediereninvliegende vaart
enineenkaarsrechtelijngedreventusschentweestakendoornaarhet einddoel.
1M,
277/278.OrangMadoerakerasoesahanjamenternakkanlemboe.Kerbautidakbergpadisoekaïnja.Pada beberapa
tempattiap2tahoendiadakanperloembaanlemboe,jangdiseboet„kerapan",danmendjadikesoekaanbosar bagi
pendoedoekIVIadoera.Adalemboe,jangdipeliharabaik2oentoekkernpanitoe,dipasangmenariksebangsa sikat
sawah,jangtiadabergigi,dinaikiseorang;adadoesLigapasangdiadoe berloemba.
SerieIX,Groep 42
605.RAFFLESIA A R N O L D IIN
SOEBANGAJAMINZUID-SUMATRA. H E T „NATUURMONUMENT" BIJ
O
w o
e k
d
r
e e
d
l z e
kentpla.Dnteis e
plae n
ntwi
s ooek
n e
t
d rp
e l
a
k n
tin t
; zijbezi
het bert
d
g e
l
a n gdr
ov o
a t
s
n t
e
Z b
uo
li
d em ,di
e
-Sumatra.m en ter
Opdat
de
hi z
j
eez
e e
n d
l
w zam
et e
totp „
nl
aant
u t
uni
re
m tt
oenJo
umo rg
e a
n t
"i
s
v e
e e
rn
ka
lbo
as
r
dc.h
Z g
u el
kbee
isdt
u ,
w
k kaa
enrzijve
beveiel voorkomt,
l
igde natuur
zijnerreedsveleinN.LNiemandmagdaarplukken,vernielenof ontginnen.
605L.B O E N G A „R A F F L E S
ARANGAN"(NATU(SOEIVIATERA-SELATAN). IA " J A N G TE
URMONUMENT)DEKATSOEBANGAJAM R D A P A T DI „HOETAN
B oe ng a R afl
e s i
a i
n i
b o en ga j
a n g t
e r
b e s a rpada se l
o e r
o e h b o em ii
n i
. Meskipoen 606.DEGROOTESLUIER-PADDESTOEL
b e gt
io e ,t
i
a da b e rp o h o n,t
ia da b e ra k ara kan m e n g s
i a p makanannj a ditanah, Eenzeerfraaiezwam,dizewveererwantisa and est
i
n
nwordt gebruikt.k zw am entegen bloed-
m
ka e
r
e l
a
nai
n k
a a
mnhai
dto
d e
j
a p
ramn e
g l
e
a k
daat
pt
oad
e a
m abk
oae rt
o
h e
t
a m
nsb
eo
m eah '
a
t
a
j n
m l
a i
ti
n
oe,,m e
m nags
i
ka
ap airnj
tempata . Oléh
itoe
didjadikanhoetanlarangan,a j Tmtoeendeilabra n gora n g m e m et
k
i ,meroesakkan atau 606.TJENDAWANTJADIRJANGBESAR.
asapa-apa. Bagoesroepanja,tetapiboesoekbaoena j .Boléhdif)erboeatobat bengkak2.
27).BENGAALSCHERUNDEREN 279.LEMBOE(SAPI) BENGGALA.

OpJavazijnderunderenveelgekruistmetBengaalscherunderen, kenbaar DiDjawabana j ka
l hlemboejangdidjodohkandenganlemboeBenggala, njata
aandeneg i enaardgi enhoornstand,devetbultachterdennekenden grooten keh
il atanpadabangoentandockna j ,bongkolnjadangeal mbrinaj . Goebernemén
kossem.HetGouvernementneemtnunogvelerleimaatregee tea
l nomden vee- l hmengadakanperatocranbernatjarn-matjam,akanmemperbaikiternak dan
stapelteverbeterenenbesmetelijkeveeze i ktentevoorkomen.Op Sumatra,mentjegahpenjakitbinatang.DiSelébtis,SoematcradanDjawa-barat kerbau
Cee lebihbanjakdipergoenakanakanpenarikgerobakdantenggala;di Djawa-
l bes,\Vest-Javazijnbijlandbouwentransportmeerkarbouwendanrunderen
ingebruik;opMidden-Javazijndeaantalenongeveergelijk;opOost-Java tengahkerbaudane l mboesainabana j kdp
i ergoenakan,tetapidi Djawa-timoer
zijnderunderenverofzeerverinde meerderheid. lemboelaha
j ngterbanjakakanpenarik.
SerieIX,Groep 42
607.SANDELHOUTBOOM,OPJAVAAANGEPLANT. 607.POGONTJENDANA,JANGDITANAMDI DJAWA.

Desandelhoutboorn,waarnaarheteilandSoembaookwel Sandel- A s
a n
l a
j pohonitoe dari p. S oe m ba,
T im or dan k a nan kirinja,
hout-eilandwordtgenoemd,groeitindebestekwaliteitop de ditanamorangdo j ega di D j
a w a da nta nah India-Inggeris. Sebab
O os
sommgt
e l
i
j
k eKlei
n eS oe nda-e i
l
.
,m aari
s oo kop J avae n vooral in
ha
iededenvanBritsch-Indiëaangeplantin'tgroot.Het geuriger
o e i
n baoena
j ,
m ak adi
b o ea to r
a ng s
a roeng keri
s ,tj
o epoe2 d.
1. 1.
sandelhoutspeelteengrooterol indengodsdienstder Chineezen danka j
o epem b akarmaj i
t.M i
n j
a k nj
a db
i oeato bat
d a n baoe-baoean.
enderHindoes,indegeneeskundeenindeindustrieder gevesten
enscheedenvan steekwapens.
280.VEEUITVOERVAN BALI. 280.PEMBAWAANLEMBOEKr-1.0EAR BALI.

DezeerbelangrijkerunderteeltderMadoereezenenBaliërsheefteenbelangrijken uitvoerBeberapaékorlemboedariMadoeradandariBalidb i aw•akenegerilainakandipotong.
vansa
l chtveetengevolge.Bijnageheelhetoverg i eIndiëwordtdoorMadoera, Besoeki Dagingsapijangdidjocaldsi eol eroehHindiaini,kebanjakandagingsapi Madoera,
enBalivanslachtveevoorze i n.Balivoertbovende i nveelvarkensuit (hoofdzakelijkBenaar
soekidanBali.Balibanjakmengeo l earkanbabi,kabanjakankeSingapoera. Tempat
petnerahansoesoediHindiatiada banjak.
Singapore).HetmelkerijbedrijfbeteekentinIndië weinig.
SerieIX,Groep 42
609.DEPILANG,EENACACIASOORT,DIEOOKLOOIBASTOPLEVERT.
609.POHONPILANG,KOELITNJADJOEGADLBOEATPENJAMAK
BELOELANG.
608l609.VelebooroeninN.I.hebbenlooistofindebast,dochmaarvan enkele
soortenwordtdebastgebruiktvoorlooienenhetvaste l ggenvan verfstoffen.
Voordefijnelooierijwordtgambirgebruikt.Vansommigeacacia's,o.a. de
pa li ng,wordthethoutookgebruiktvoorhusibouwende ineubelmakerij.
608/609.Di Hindiabanjakpohon2kajoejangboléhdibocatpenjarnak dan

tjarnpoerantjat,soepajatjatitoeinelekatbetoel'.Akanpenjamakao
l esa
j ng dipakai
608.ACACIA,WAARVANDEBASTWORDTAFGENOMEN itoegambir.Kaoj cpilangboé l hpoeladibocatramocanroemahd.s. b.
VOORHETWINNENVAN LOOISTOF.
608.POHON„ACACIA",KOELITNJADIAMBIL ORANG
AKANPENJAMAKBELOELANG.
281.UITVOER VANPAARDENVAN DEKLEINE SOENDA-EILANDEN.
281.PEMBAWAANKOEDAKELOEARDARTP.P. SOENDA-KETJIL.
OZ
£6
282.SANDELHOUT-HENGST.
282.KOEDADJANTANASALDART SOEMBA
2811282.De paardenfokkerijis alleenopSoembawa,Soemba,Timor, Roti enSawoeeenbelangrijkbedrijf. Het
grootsteaantalpaardenwordtuitgevoerdvanSoembawa(Bima-paardenofBimanee:en);debesteengrootste paarden
komenvanSoembaofSandelhout-eiland(in 't Engelsch:Sandelwood).DeSoemba-paardenworden gewoonlijk
Sandelhout'sofSandelwood's genoemd.
281/282.jangbanjakmenternakkankoedahanjalahorangSoembawa,Soemba,RotidanSawoe.Koedajang terbesar
danterbagoesjaitoekoeda Soemba.
.• b
tti
610. DE KANARILAAN IN 'SLANDSPLANTENTUINTE BUITENZORG.

Dekanari- ofjavaanseheamandelboomlevertdebekendeolierijkezaden,waarvandeolievoorgebakwordtgebruikt,en een
fijn,geelachtighars(demi),datmetmennjanwordtgebruiktvoor wierook.
610.POHONKENART DI TAMANGOEBERMÉN DI BOGOR.
Bidjiboeahkenarimengandoengminjak,bo!éhdiboeattjampoerankoeih.Getahpohonnjaoentoekdiboeat kemenjan.
283.BATAKSCH PAARD.
Deanderepaardenrassenin Ned.Indië zijn invervalgeraakt.AlleenonderhetBatakschepaardenras,datin de
Toba-enKarolandenwordtgefokt,komennogwelgoedewig-enrijpaardenvoor.Zijwordenveel uitgevoerd
naarhetCultuurgebiedvanDeiennaarSingaporeenhetschiereilandMalaka.Doorhethoudenvan harddraverijen
wordt,vooralindePadartgscheBovenlanden,delusttotdepaardenfokkerijaangemoedigd.HetJavaansche paard
isvooralin delaatsteeeuwsterkachteruitgegaan;vroegerhieldendeJavanenveelvanruiterfeesten,die werden
gehoudenopMaandagen(senènan)ofZaterdagen(seton).DeMakassaarschepaardenwarenvroegerberoemd en
werdenveelgebruiktopgroottihertenjachtpartijen.Doordeinvoeringvangoedehengstenenhetoprichten van t6i 1
stoeterijenenhengstenstationstrachthetGouvernementdepaardenfokkerijweervoordeeligtemakenen goede
legerpaardentekrijgen.OpJavazijnophetoogenblikongeveer j millioen,opdeBuitengewestenbijna1 millioen
paarden.Al deIndischepaardenzijnkleinerdandegewoneEuropeescherassen.Voordeftigeequipages werden
daaromvroegerAustralischepaardeningevoerd(ookwelvoorhetleger),dochdoorhetingebruikkomen van
deauto'sisdezeinvoer opgehouden.
283.KOEDA BATAK.
Bangsakoedajanglain b e r k o e r a n g 2 sadjatenaganja.HanjakoedaBatakrnasihadajang bagoes;
banjakdiperdagangkanke-Delidanke-Singapoera.Koedakerapkalidiperioembakan,soepajaorangnegeri soeka
tnenternakkankoedajangbagoes.DemikiandjoegaditanahDjawadahoeloekaladiboeatperloembaan koeda
senènandanseton.Goebernemènmentbawabeberapakoedadjantanjaagbagoesdarinegerilain2kemari akan
memperbaikibangsakoeda.KoedaAustraliajangsebesarkoedaÉropahsekaranginieidakdibawakemari lagi.
DitanahDjawabanjaknjakoedasekaranginasih djoeta ékoer,dipoelau=janglain-4- djoeta.
SerieIX,Groep 42
611.KUST-TJEMARA'SOPEENZANDSTRAND.611.POHONTJEMARALAOETDIPANTAI LAOET
BERPASIR.
InNed.Indiëkomentweesoortencasuarn i enoftjemara'svoor, deAdadoenmatjainpohontjemara:semata j mtoemboch dipantai
kust-casuarine,diegroeitopzandstrookena l ngsdezeeen zandigelaoetjaagberpasir;sematjamlagitoemboetlditanahgoenoeng jang
stranden,endeberg-casuarine,dieindehoogeenniette vochtige tiadabana j khoeda j nna
j ,oertip.diDjawaTinroer,Bali, Lombok,
bergstrekenvanOost-JavaendeKleineSoenda-eil.bosschen vormt. h
da i
n ggam e nda
j d iho etan .Da ocnt
j
j roemberberkas2.Kajoenjakeras;kaoem ara itocroepanj
a sepert▶
j etjemaragoenoeng baik
Deboomenlijkenveelopdennen,vooraldoordatdebladeren den
vormhebbenvantrosjesdennenaad l en,maarplantkundig hebben diperboeatramoeanroemah;kajocte j maralaoet tidak.
zheem e t
d ennen ni
e t
s te make n.
D ek us t
-c asuari
n e (tjemara-laoet)
efthardhout,datechtervoortimmerhoutnietgeschiktsi ; dat
vandeberg-casuarn i e(tjemara-goenoeng)wordtwelals timmer-
houtgebruikt.
284. V A R K E N S T E E L T 285.
MENTERNAKKAN BABI.
284/285.Menspreektvan„hoornveeteelt"(runderenen karbouwen), 284/285.Babidjinakdi-Hindiainiagakna j toeroenanbabi hoetan
„paardenteelt",„kleinveeteelt"(varkens,geitenenschapen)en,pluim- (tjèlèng),jangamat,bana j kterdapatdalamseloeroehtanah Hindia
v ee teet
l" (k i
p pe n e n eende n ).
D e a
t m m e var
k ens i
n N e d.Indi
ë zijn ini.Dalartneger;orangjangberagan i aIslam,babitoe dipeliharakan
waarschijnlijkafstammelingenvandewildevarkens,dieover geheel &ehorangTiongHwa,akantetapidinegerioranga j ngboekan Islam,
Indiètalrijkzijneninversche li ndesoortenvoorkomen.In Mohamme- dagingbabitoeterlebihbanjakjarigdirnakanorang,lebihdut daging
daanschestrekenisdevarkensteelten-slachtinhandenvanChineezen, lemboe,kerbau,kambn i gataudomba.DipoelauBalioemp.banjaknja
omdathetvarkenvoorMohammedanen(evenalsvoorIsraëlieten)M baeenbiWadidoeakalibanjaknjababidiseloeroehp.Da j wadan p.
onreindieris.Inniet-Mohammedaanschelandenishetvarken het adoera.Beriboe2ékoerbabidiperdagangkandar;p.Bali ke-Singa-
beal ngrkji steslachtdier,zooalsbijv.opBali,vanwaarzeerveel varkens poera.OrangTimer,Batak,Toradja,Minahasa,Maloekoe, Nias
wordenuitgevoerdnaarSn i gapore.OpBaliae l enzijnmeerdantweed danPapoeadjoegabanjakmenternakkandantnernakanbabi. Ada
maalzooveelvarkensalsopgeheelJavaenMadoera.Inderes. Timoro j egadirnasoekkanbabidjantandar;neger;Inggerisdan neger;
TiongHwaakanmemperbaikibangsababidi-Hindia ini.
enOnd.,bijdeBata.l.sopSumatra,deToradjas' enMinahasers op
Cee l bes,opdeMolukken,opNiasenopNieuwGuineeis de
va r
k e ns t
e e t
l
e v
e nee nsbelangri j
k .D e
vindtmenmeestopJava,dochookveelopTimor,Cee ge i
t
e n e n s
ch apen daarentegen
l besenAtjeh.
O m bet
mannee e rs l
a cht
d i
e r
e ntekrij
g
jtsvarkensingevoerd;deChn en h e ef
thet Gouvernement
i eezenvoerdenook ChineescheEngelsche
varkens in.
SerieIX,Groep 42
612.LONTARPALMENOPTIMOR.
Onderdevelepam l ensoortenmoetenernog'enkele:wordengenoemd. De
lornarpalm,vooraltalrijkopBali,opLombokbijnaontbrekend,maarverder
OostelijkopdeKleineSoenda-eil.enindeZuidelijkeMolukkenweer zeer
veelvoorkomend,isdevoonraamsteleveranciervanpalmwijn,palmsuiker en 613.PINANGPALMEN.
watmenverderuithetafgetaptesapmaakt.Debladerenleverenhet oude Dearéca-ofpinangpalm,inveelsoortenvoorkomend,levertde pinang-
Indsi chemateriaalomopteschrijven.Ookdearénpalinwordtveel afgetapt. noten,eigenlijkzaden,diealsbestanddeelvandensirihpruimen als
Dezelevertbovendiende„tdjoek"voordakbedekkni gen touwwerk. geneesmd i deleenbelangrijkerolspeeltindenhandeleninde inlandsche
612.POHONLONTARDI TIMOER. samenleving.
Adabeberapabangsapalmlagijangbergoena.Pohonlontarbana j k toemboeli 613.POHONPINANG.
diBali,p.p.Soendaketjilbagiantirnoerdanp.p.Maloekoe.Bimadisadap, Bangsapinangadaberrnatjam2;boeahnjadjadimatadagangan, oentoek
diambiltoeaknja,diboeatmn i oernanataudrinasakmendjadigoela. Sampai tjampoerannakan sirih.
sekaranginidip.Balidaoennjaoentoekpapanmenoelis.Potionenaudisadap
djoega;apalagidipakaidjoeknjaoentoekmengatapkanroemahdan memintal
tab pemali.
SerieV,Groep20 C a rton 196
286.VISCHVIJVERINDE PREANGER 286.TEBATTEMPATMEMELIHARA IKAN

REGENTSCHAPPEN. DI PRIANGAN.
HetbelangrijkstedierlijkevoedselderbevolkingvanNed.nartditanahHindiaitoelahjangterbanjak dimakan
Indiëisvisch.Onder,visscherij"als bestaansmiddel o r
a ng ,
d a ri
p a d am ak ana n l
a ng t
e rbil
a ng d i
d al
a m makanan
verstaatmenhetvangen,maarvooralookhet kweeken a saldari b i
n a t
a n g .!k an i
to e s e l
a i
n dari di tangkap dilaoet
vanzoet-enzoutwatervsi schenenanderewaterdieren atauen
disoengai,dipeliharadjoegadalarnkolam atau
zelfsvanzeepa l nten,zooalsdealtar-agar,bereiduit eendieetpang(tambak).Binatang2janglain:didalamair ada
soortvanzeewier.Omdatvischspoedigbederft wordtdo j eg a ja rig d irna k a n;t
o e m b o e h a
' n dil
a oet p oe n ada
dezemeestalgenutigdalsconserven.De zoetwatervisch- dj
o eg a ,
o e m p a r
n a n j
a ag a r-ag a r
.S e bab i
k an i
toe lekas
kweekerijwordtutigeoefendinafzonderlijke vischvijvers,b oeroe k ,
m ak a b a n j
a k j
a ng d m
i a s akp i
n da ng . Tentpat
oponderwaterstaandesawahs,inmoerassen(goudkarpers, r
n e m e h
i
l a r
a i
k an b i
a sa d i
k ol
a m ,d i
s aw a h ,di
r awa dan
goerami),inirrigatie-reservoirs;de zoetwater.Pischvangst
dp
i en ah an a n ai rirri
g ati
e .M en a n g ka pi
k a n disoengai dan
inrivierenenmeren,methengelsaaneenstok, metditelagaitoedipakaiorangkail,djala,toebadansebagainja.
netenendoordevisschentebedwelmenmet vergiftige
plantendeelen(toeba).Zievisschenondergroep 41.
SerieIX,Groep 42
614.ROTANPALMENIN'SLANDSPLANTENTUIN 6 14.POHONROTANDALAMTAMANGOEBER1VIÉND
TE IBOGOR.
BUITENZORG.
O okd ero t
a n ,i
n v e le so ort
en i
n N. I.vo o r
ko m end,
b eho o r
tt
o t
d e R
palmen.
po
at
a
n n
d p
a
jnoe
gn
na
jmb a
os
l
t
hoe
sk
ab
man
pg
s
ai
1ap
0a
0m
l
m d
.
R j
o
o e
t
ag
na
i
t;
a
o d
ea
h berdjenis-djenis
asi
l
h o e
tanj
a ng matjamnja;
teroetama;
E rzi
jn
eindenwso o r
t
e n ,die m eer
d a n
, aarvoorzijgebruiktwordenlo1 00m l
a n g w or
d e
n ;
d e di
k t
e n en d e doel-
, opgineveneenszeeruiteen. Rotan koelitnjaoendtoek =rotan ko er
s i
,m e
m b oc
atl
a at
a icl.s.b.,batang jang
is h etbe l
a n g ri
j
k st
e d erz.
g .n.
b osch p r
o d u ct
en.
In Eu r
o p am aak t
m en van d
iaa
lmoentoekanmemboeatkoersi,médjad.1. 1.
dekiezelrijkebasw tzoitrd
inegen voo r
s t
o ele n ,
b ankene.d .
g
ntuin-enserre-meubelen gemaakt. .
;va n he t binnenste
287.VISCHVANGSTMETEEN SÉRO.
Belangrijkeris dewinningvanzeeproductenaandezeekusteninvollezee.Langsallekusten van
bewoondestreken,waarmaardevisschersvaartuigendekustkunnenbereikenengeschikte vischgroncten
indebuurtzijn,vindtmenvisschersdorpen.Dezeevischvartgstgeschiedtmetallerleisoortenvan fuiken
(séro's);netten;schepmanden;metvischlijnen,aanvliegersbevestigd;doordevischtestekenen door
diemetpijlen teschieten(Papoea's,Molukken).Dezoutwatervisch-kweekerij(bandeng)geschiedt op
grooteschaal in ktistviivers of tarnbak's,zeervelerondomStraatMadoera.Gevischtworden ook:
garnalen,krabben,schildpaddenenhaareieren;haaien;tripang;zeekoeien(doejoeng); zeewormen;
mosselen;parelmoetschelpen(somsmeteenpareler in)opdeAroe--eil.;andereschelpenvoor den
handel;koralen;hoornkoraal(akarbahar);agar-agaren(alleeninéénkampoengopLomblèn) pot-
visschen,wiervleeschmen eet. L61
287.MENANGKAP!KANDENGAN SËRO.
Hasillaoetjangteroetamadioesahakanditepilaoet.Sepandjangpantailaoetbanjakkampoeng orang
nelajan.Bermatjam-matjamàkalorangakaninenangkapikan,dipakainjaséro,poejat,tanggoek dan
sebagainja.OrangPapoeamenangkapikandengantombakataupanah.Bartdangdipeliharakan dalam
tambak.Lain daripadaikan,ditangkapdjoega:oedang,kepiting,penjoedenganteloernja, hioc,
teripang,doejoeng,tjatjinghoef,tiramdengantnoetiaranjadansebagainja.Adajarig diperdagangkan
djoega:matjarn'lokars,akarbahar,agar-agar.OrangkampoengLamakéradi p.Lornblenada jang
rnenangkapdanniemakanikan paoes.
615.PANDANPLANTEN IN 'SLANDSBOTANISCHETUIN TE TE BUITENZORG.
615.POHONPANDAN DI TAMANGOEBERMÈNDI BOGOR.
Zt,
616.PANDANPLANTENAANEENRIVIER IN HET GEBERGTE.

616.POHONPANDANTOEMBOEHDITEPISOENGAIDITANAH OEDIK.
615;616.Ookpandansoortenkomenveel in N. I. voor.Menmaakterallerleivlechtwerkvan (hoeden,
matten,zeilen,duozen,mandjes,dekselsenz.)enookopanderewijzenspelenzijeenrolinhetInlandsche leven.
615/616.Bangsapandanjangberdjenis-djenismatjaznnjaitocboléhdianjarndidjadikantopi,tikar, lajar
danberbagai-bagai bakdel.
288.VISSCHERSVAARTUIGENTEBAGAN-SIAPIAPI. 288P . ERAHOE2PENANGKAPIKANDI BAGAN-SIAPIAPI.

vDae
ng
dro
e o
wt
sete
rv
e s
i
l
ds,
ic
sh
B e
r
as
gpaa
l
nat
s
-
sa
iv
pan
a
i N
p a
ie
ad
n .
I
dned
t
rei
ë
c ,
e
h e
t
enr
vv
oar
mndg
ieg
emr
o o
ot
s
n t
e
dn
i visschersplaatsen
g
vande T
d
Rokan,e
i
dmoep
a
ni
at
o
p r
oaen
n gt
i
dm a e
n
ka
bn
ag
n k
ja
ap
ki
k
j
a a
nn
gj
a
sen
bge t
e
sar
b
ri
te
o sa
er
,
l
e di
t
a H
kn i
n
jaddi
a
m
i ,
ja
oi
t
eoe
a
ra Bagan-siapiapi,
s oengai Rokan.
td
eerv
O o st
k u stv an Su m at
ra.H i
e rw o ne nru i
m 30 00 C hi
n ee sc he 3000a
visschers, om
raa
ntbgensealar.D
die jan
ib
ka
en
l
i
li
nggs
a
B Ti
o
enn
gg
k-
H
a s
i
lw
b aad
nj
ai
akm
d id
ai
s
m i
t
bo e
i
l
te;
d
loip
ea
rk
i
k a
ai
n
n j
a djermal jang
teroeboek.
s t
a ki
s
e c
t
shev
l
sa)
,
wn g
a e
an
ri
nin
dez
vei
ser
cg
h r
o o
bij t
ve
l
o d
ej
e
d r
tr
n
era
e l
t
cs
h (in
tk ot
r
me c
t
.
Mh t
e
e r
s
n toetoepende
zi
e t
o pdeplaat houten
heet
verindew on d e
i peze e de d j
e r
m at
'
s s t
a a n.O ok ind e w ater
e n
ordtveelvisscherijgedreven(troeboekentroeboek-eieren).van Bengkalis
617. GLAGAHGRAS.
617.ROEMPOETPIMPING (GLADAH).
- ': 3 . 1• ' , "I , / :, • • .

""-- • • b • .
• . I
7 ,
.4. - '1 r
/ 4 1.' -
t • ' . . , ', ',-
t • ••:.....,.
[ 1 " : "' ...— T' " I J L ;••••
•re...iPo2,.1,41_ . ..,-.-•. , , elri',.+1/4

r• . f i
,f;-- k:em, - . • r."71 ,' 1 , . . ._

r
.. ,,., . _.!,„.,-3.,;:'sst
.
, . .,-t
o
• 1-:«.t".... ..... . -. , 4 \ _ .. . _. - b ., •
„ , , y, "- .0--1,-;._ i k •k
• . . f ,l ' . , 1. I'
Zt,
618.BAMBOESTOEL. IN 'SLANDSPLANTENTUINTE BUITENZORG.

618.ROEMPOENBOELOEH DI TAIVIANGOEBERMÉN DI BOGOR.
617/618.Onderde„grassen",waartoeookallegraansoortenenreukgrassenbehooren,latenwijnogplaten zien
vandeglagah,waaruitdoorvoortgezettekweekinghetsuikerrietisvoortgekomen,envandebamboe,waarvan de
veelheiddersoortenwordtopgewogendoorhetveelsoortigenutindeInlandsche huishouding.
617/618.Tiadatepermana'ibanjaknjabang-s
,aroempoet,adabesaradaketjil,adapoelajangharoem baoenja.
Pimpingitoemendjadiasalmoclanjateboe,BoelochitoebesarfaédahnjabaltikehidoepanorangHindia, oentoek
rnemboeatroemahdanpelbagai perkakas.
—4;• 744~
1:"..494;144 4 4 4 ~ -41
ja- (4, , %k • 4
--41014, '
289.VLOEREN-BEWERKINGVAN VISCHPRODUCTEN 289.MEIVIBOEATHALAMANOENTOEKPENDJEMOERAN IKAN
TEBAGAN-SIAPIAPI. DIBAGAN-SAPIAPIAP I.
GedroogdeengezoutenvischwordtopgrooteschaalvanBagan-siapiapi Sebahuit-agai nbesarikankeringdanikanasinasan la
j dariBagan-siapiapi, begitoe
g evoer
d ,
o okga r
n al
e nen trasi,al
s med em estvoor de pepertui
n envan d
de o
jdaneBgaaoned angda nterasi ;t
a mbahanl
a
gla.Bermatjam-matjarnpertoo gip oepoc
k t
a nam a nl
a da di Lampoeng
l nganGoebernernénoentoek mema-
LampoengsenRangka,uitvischafvalbereid.HetGouvernementhelpt het d
jteo cka nm enangka pi
k an, seperti
:m erne r
i
k sahal
s e gal
a i
k an, menoendjoekkan
visschersbedrijfopallerleimanieren,zooweldoorstudievaneetbare visschen, mpatdanwaktoemenangkapikan,mernboeatempatpemeliharaan ikan,
degoedeplaatsenentijdenvoorhetvisschenend.g.alsdoorhetinrichten van memberigaramdenganhargamoerah,tnendirikanperkoenipoelan nelajan,
kweekerijenvanpootvsi schen(vischbroed),hetverstrekkenvangoedkoop zou:,
hetoprichtenvanvisscherscobperaties,vsischershavensenvischmarkten.pToch elaboehannea la
j ndanpasarikan.Biarpoenbegitoemash
tangkanorangikandari Siam.
i barjakdjoega dida-
moetennogveelvsichconservenuitSa i minIndiëwordeningevoerd.
SerieIX, Groep 42
619.VARENSIN'SLANDSPLANTENTUINTE BUITENZORG. 619.POHONPAKOEDALAMTAMANGOEBERMENDI BOGOR.

Dezeplaatmogeeeltigbegripgevenvandevelegrooteenkleine varensoorten,
Bangsapakreadajangbesar,adajangsedang,adapoelajangketjil. Sekaliannja
vanhoogtiboomvarensaftothetfijnsteVenushaarendez.gn.chevelures toe,
permairoepanja,kerapkaliditanamdalamtarnan.Setengalinjaboléh dima-
dei deIndischenatuurinhaaroverstep
l endenrijkdom biedt. saksajoer
290.DEVISSCHERSHAVENENHETVISSCHERIJSTATION 290.PELATE BOEHANPERAHOEPENANGKAPIKANDANGEDONG

BATAVIA. KANTORPEMERIKSAANHALMENANGKAP IKAN
LAOETDI-BETAWI.
Terbevordern i gderzeevisscherijheeftdeRegeern i geenaantal visschers-
A ka nm e r
n a dj
o ek an p er
kez n ba n ga np e n t
j
a h ar
i
a n i
k a nl
a oet ,o é
l h Goebermèn
havensaangelegd.DieteBatava i isingerichtopdeplaatsvande vroegeret
e l
a h d a
i d a k an be be r
a p ape l
a bo c ha np er
a h oe pe na n gka p k
i an ,
o em p. di-Betawi
haven,bijdeoudestad.Deaangebrachtevischwordtdaar onmiddellijk pa da m o ea rar
e m pa t
p er
a h o ep erda ga ng an j
a ng d ah oel
o e berlaboeh.Sesampai
verkocht.Aandcvisschershavenisbovende i ngebouwdhet 1.Pisscherijstation,
pe r
a ho e s a m p ai
k e s i
t
o e i
k an l
a o e t
n j
a did j
o eal d i
p asa ri
k an sckal i djoega.
waareeng i egeel erdenstudiemakenvanalles,watvoorde zeevisscherij A p a l
a g i
d i
s i
toe did i
ri
k an k ap to r
p e r
n erk
i saa n ha l
m enan g kap i
k a nl
a oet akan
vanbeal ngkanzijn.Hierisookeenaquarium,waarmeneengroot aantal goe n a n a l
a j
a n.D g
i e d o ng it
o e ad a be be ra pa kol
a rn berd i
n d i
n g katj
a , rempat
zeebewonersinhetwaterzietzooalszij indezeeleven.Veel menschen be ri
b oe 2 o ra ng d ata e g mel i
h at -l
ihatip e ng hi
d oe p ann j
a i
k an d an binatang
komenhierdcwonderenderzeeaanschouwen. dilocatjang àdjaib.
SerieIX, Groep 42
620.EENSTILLEVENVANINDISCHE VRUCHTEN.
620.BEBERAPABOEAFPDIHINDIA INI.
V ande g e de el
tel
i
j
k e tros (4
eendoorgesnedensemangka.Inhetmd si
s i
rs)ps
i ang r
e ch t
s ong
i aa n,
d ezien
i denrechtstweestekeligedoera wi jop de sc ho t
e lo.a.
e e nt
ros ram boet
a ns
' ,
e enb
i ns' eneenzuurzak.Linksonderdeeenedoeriande aano
ea hnona en
hetsterrenkroontjekenbaremanggistan,verderlinkseenananasnietzijnba l derkroonRechtsonder(nieteenplatekant) numnam,
daarnaastpapaja's.Opdeschotelonderaano.a.trossenranzb-iramb;idaarboven,eenweiniglinks,devijfkantigeblimbingendaarnaast
dajmboeendjamboemonjet(metdeniervormigevruchtbovenopdegrooteschijnvrucht).Verdernaarlinkseendjeroekendaarnaast
zijngrootegeslachtgenootdepompelmoes.Daarnaastderondesrikajaenevi ormg i emangga's.Ophetmiddenderlinkerzijde een
reusachdtigoe he ee
l e ne e ndoor
g esneden nang ka,
w el
k e zi
jng
orgesnedennangkaliegensalak's.Deoverigerondeofovaeesl
a cht
g en o o t
d esoe ko
e n (
o nde rdep s
i
l vruchtenzijndoekoe,langsep,do ang )naastzi
c h heeft.
j ewetensawomaaila.Tegen de

Indië-Hindia 620 Gambaran 4-4 - C. Lekkerker - 1931 Ocr

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Indië-Hindia 620 Gambaran 4-4 - C. Lekkerker - 1931 Ocr

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

INDIË

UITGAVE J. B.WOLTERS • GRONINGEN,DEN HAAG, BATAVIA

missie 139-148 195-210SerieVIII. Verkeer. 479-487

SerieIV. Kunstenen Wetenschap- 36.Schepenen voertuigen111-140 503-512

pen. 37.Spooren tram 141-147

PP 20.Veeteeltenvisscherij 188-201) 274-290 " 42.bra•

2.Goenoengapi . 16-23 22-32 •

74-76 107-- 111

wa) 95-115136--164 31.Keradjinanor. Érupah 92-100434-443

Kelompok18.Tjatjok-tanarnor.pri- Djadjaran IX. Serba-serbi bina-

Deplatenvanno 1 tot no.290 volgen Gamhar no. 1-290 bertoeroeCan

219.HOLLANDSCH-CHINEESCHESCHOOLTE BUITENZORG 219.SEKOLAHOENTOEKANAK'TIONGHWA(H.-C.S.)DI BOGOR.

222. GENEESKUNDIGE HOOGESCHOOLTE WELTEVREDEN, 222.GEDONGSEKOLAHTINGGIOENTOEKDOKTORDI SALEMBA,

522.LUCHTFOTOVANHETVLIEGVELDTE ANDIR. 522.TANAHLAPANGOENTOEKKAPALTERBANGDI ANDIR

524. HET VLIEGTUIGNEEMTZIJNAANLOOPVOORDETOCHTNAAR SAMBAS.

523/524.Moelai t. 1914telahadaDienstkapaiterbangoentoekbalatanteraDarat(Leger)dan Laoet

225.FOTOGRAFISCHEKIJKERVANDEBOSSCHA-STERRENWACHTTELEIVIBANG(TEN N.VAN BANDOENG).

526. REPARATIE -INRICHTINGVOORROMPENVAN VLIEGTUIGEN.

525/526. Te Andir bijBandoengzijnookdewerkplaatsengevestigdvoordelegervliegtuigen,waarookandere vliegtuigen

525/526. Di Andirdidirikandjoegabanpalpertoekanganoentoekmembetoelkankapalterbangjaagroesak,baik kapal

227.HET MUSEUMGEBOUWVAN HETBATAVIAASCHGENOOTSCHAP VOOR

527.1-IETNIEUWEPOSTKANTOORTEBATAVIA. 527.KANTORPOSJANGBAROEDI BATAVIA.

228-PATIENTENVOORHETHOSPITAALVANDE SENEMBAH-MAAT- 228.ORANG'JANGTERPELIHARADALAH!ROEMAHSAKIT MASKAPAI-

523.HULPPOST-ENTELEGRAAFKANTOOR 528.ORANG TE:JANGMENGAMBILSOERAT2

230.POLYKLINIEK TEPAREREDJA(OOST-JAVA)VANHETNED.ZEND. GEN.

52).HETRADIOSTATIONMALAI3AR,25kmTENZ.VAN BAN-529.STATIONTELEGRAAF-RADIODIIVIALABAR(SEBELAH SELAT-

232.EEN VACCINATEUR IN HETPALEMBANGSCHEAANHET WERK.

233.HET IN- 233.SOENTIK

532.STATIONVOORDRAADLOOZETELEGRAFIETE SABANG. 532.STATIONTELEGRAAFTIADABERKAWATDI SABANG.

533.DEORANGOETAN. 534.DEGROOTENEUSAAPVAN BORNEO.

236.VERSPREIDINGVANHYGIËNISCHE KENNIS 236.PENGADJARANMEMELIHARAKANTOEBOEHNJA

238.WAJANG-POERWOENGAMELAN. 238.WAJANG-POERWADAN GAMELAN.

537.DESIAMANGOFZWARTELANGARMAAP VAN538.DEKLAPPERAAPVANSUMATRA. 539. HETSPOOKDIERTJEOFSPOOKAAPJE,BIJEEN

541. DE PANTER(MATJAN TOETOEL).

543. DE LOEWAK (MOESANG). 544. DE MALEISCHE BEER

546/548.Hier nogdrie dik-

548. DE NEUSHOORNVAN JAVA.

550 DE KIDANGOF MOENTJAK. 551. DE KANTJILOF PELANDOEK.

248.BEREIDINGVANSAGOEBIJ LOLODA 248.MEMBOEATSAGOEDI LOLODA

553. DE TRENGGILING,EENPROOI VANGEND.

554. DE BADJINGOFKLAPPERRAT,EEN KNAAGDIER. 555. DE STINKMUISOFTJEROEROET, EEN

249.AANPLANTVAN KELADI. 250.AANPLANTVANDJAGOENG (MAIS).

557. DE KOESKOESOFKOESOE, EEN 558. DE MIERENEGEL,EENEIERLEGGEND ZOOGDIER.

559. DE GROOTEPARADIJSVOGELVANNIEUW GUINEE. 569. DE HELMCASUARISVAN GERAM.

' . . '- ' > l i e , - ;•••3.7.7::, , ., 114 i •

251.LADANGVAN DAJAKS. 251.LADANGORANGDAJAK.

564. DE MALEOOFHAMERVOGEL VAN

•%."--"""":"~~ c•--arm,ditlea _.• . . • • •

565.DEANOAOFDWERGBUFFEL VAN 566.HETHERTZWIJNVAN CELEBES. 567.DEZWARTEHONDSAAP OF

259.RIJSTMESJE(ANI-ANI). 256.HAK (PATJOEL)

257.EGGE (GAROE). 258.WACHTHUISJE (GOEBOEK). 260.RIJSTSCHUUR (LOEMBOENG). 261.RIJSTBLOKMET STAMPER

569.DEKOEBOENGOFMAKIOFVLIEGENDE KAT. 570,DEKALONGOFVLIEGENDEHOND,HANGEND.

571.DEDOEJOENGOF„ZEEMEERMIN"OF „SIRENE" 572.DEPOTVISCHOFCACOT.

264.HETEGGEN.OPDENVOORGRONDBOSSENBIBIT. 264.MENJIKATSAWAH;BENIHPADI BERIKAT.

574.SALANGANENMETHUN EETBARE 575.EENNEUSHOORNVOGEL VAN

265.HETUITPLANTENVANDE PADI. 265.MENANAMKANBENIH PADI.

579.Dit dierheeteigenlijk„warwan"en wordt

580. DE GROOTESOEPSCHILDPAD,VANBOVEN EN VAN ONDEREN

585. IKAN KAKAP. 586. IKAN BANDENG.

2E8.SAWAHS ' INDEPREANGERREGENTSCHAPPEN. 268.SAWAHDITANAH PERIANGAN.

PinIne uier Bendoeng an

269.SLUIS TE MELIRIPENSTUWTE LENGKONG.

594.SIELTBOOMEN AAN LAGETROPISCHEKUSTEN(BAKAU-BAKAU, MANGROVE-,

270.VERDEELINGSWERKENVANHETPEMALI-IRRIGATIE-GEBIED. 270.PEIVIBAGIANAIRKEDAËRAHIRRIGATIE PEIVIALL

• .1.,. r ;„.... ige-• '7"-1.• ., . .* .. .