Hallieten'mie Scitoot.

• INHOUD.
VOORZIJDEN. ACHTERZIJDEN.
Serie1. Landen Volk. Carlon. SerieVI.Europeeschc cultures.Carlon. Kut.
Groep1. Landschappen. . 1-21 Groep21. Suiker
1-15 22-32 1-10 291-303
2.Vulkanen 16-23
.
22. Rubber 11-17 30.'r--315
PP
3.Baai,reede,kuiten eiland24-30 33- 43 23. Thee 18-23 3145-325
rt
4.RivierenWaterval . . 31-36 44- 51 24. Koffie 24-2e 32&-334
19
oir 5.Woningen 37 55 52-80 25.Tabak 30-37 335-347
6.Bevolkingstypen, kleeder- 26.KleineEurnpeesche Cul-
SP
drachtenensieraden.. . 56-68 81-99 tures 38--44348-358
Serie11. Gezagvoering. 27.Nogeentge handelsgewas- 359-377
PP
Groep7.Regeering. . 69-73 100-106
• • %en 45-55
378-384
28.Boschbouw
.
OP 8.Paleizen 74-76 107-111 SI
Pr 9.Leger 77-85 112-123 Serie VII. Handel, industrieen
SerieIII. Godsdienst, onderwijs en mijnbouw.
opvoeding. Groep29.Handel . • 62-68 385-396
Groep10.Animisme 86-94 124-135 30.Inl. industrie 69-91 397-433
11.HindueismeopJava 95-115136-164
IP
31.Europ. „ 92-100434-443
PP
12.HindoeumcopBali 116-130
•

165-183
.
Pl
32. Petroleum 101-108444-456
SP
13.Islam . . 131-138
• •

184---194 33.Tin
Il
109-114457-464
1,1
fl 14.Christendom,:ending en IP
• •
465-478
34.Overtje delfstoffen 115-1241
PP
•

missie 139-148 195-210SerieVIII. Verkeer. 479-487

15.Onderwijsen optwedzng t49-159211-227 Groep35.Wegenen bruggen . 125--130
• • •
488-502
•

SerieIV. Kunstenen Wetenschap- 36.Schepenen voertuigen111-140 503-512

a .

pen. 37.Spooren tram 141-147

Groep16.Wetenschappen.. . . . 160-166 228-237 38.Haven, dokkenenkust- 513-519
17.Tooncel,muziekendans . 167-172 238-247 verlichting 148-153
SerieV.Inlandschelandbouw, vee- 39.Luchtverkeer 154-158520-526
teelten visscherij.
PP
40.P. T. T.-dienst
PP
159-163527-532
Groep18.Inl.landbouw. 173-182 248-268SerieIX. Faunaen Flora. 533-593
19.Irrigatie . . 183-187 269-273 Greep41.Fauna 164-182
##

PP 20.Veeteeltenvisscherij 188-201) 274-290 " 42.bra•

183-200594--620

•••••••••
DAFTARISIN JA.
NIOEKANJA. BALIKNJA.
Djadjaran 1. Keadaantanah dan Gamhar. Djadjaran VI.Peroesahaan tanahHelai.Gatenbar.
bangsa'. or. tropah.
Kelompok 1.Reepa2daratan . . . 1-15 1-21 KolompokTeboe 21. 1-10 291-303
22.Karèt (rubber) 11-17 304-315
•

2.Goenoengapi . 16-23 22-32 •

18-23 316-325
.
PP
3.Telork, pelaboehan, pa- 23.
sisir,poelau• . . . • 24-30 33-43 24.Kopi 24-29 326-334
4.Sr,engai,terdyuenair . 31-36 44-51 25.Ternbakau
IP • io • 30--37335-347
.
5.koemah,kampoeng .37-55 52-80 26.Tanarnanjang koerang
Itt
3844 348-358
6.Bangsae,pakaiwei, per- ',enting
hiasan. 56-68 81 - (9 27.Tonamanlainjong ha-
Djadjaran11. Hal pamerentah.
Pl
45-55 359-377
silriju dipertlagangkan
Kelompok7. Panierentahan .69-73 100 leed 28.Peraesulaanpotion ka-
PP 8.Attana
• •

74-76 107-- 111

•

m.
te
56-61 378-384
PP 9.Balutentera 77-K5 112-123 DjadjaranVII. Perniagaan. kera-
Djadjaran III.Agama, pengadjar- djinan.peroesahaan tarnbang.
an, pendidik Kelompok29.Perniagaan . . . . 62--68385-396
KelompokA 10.
garnajanglama2 . 86-94 124-135 30.Keradjinan or. pri-
11.AgamaHindoe(p. Dju- boemi
01
69-91 397-433
P/

wa) 95-115136--164 31.Keradjinanor. Érupah 92-100434-443

12.AgamaHindoe(p. Bali) 116-130165-183 32.Minjaktunah. . . . 101-108 444-456
457-464
P•13.AgamaNum . . . . 131-138 184--191 33.Timahpoetih . . . . 109-114 465-478
t,14.AgamaMa‘eln:pandita 34.nasatambanglain . 115-124
PP
g•Ta.séhidanSerani . 139-148 195-210 Djadjaran VIII. Perdjalanan dan
Pi15.Pengadjaran, Pendidik 149-159211-227 pelajarandidarat dan dilaoet.
Djadjaran IV. Ilmoedan kepan- Kelompok35.Djalan2, djembatan.125-130
. 479-487
daian seni. 36.Kenaikandilaoet dida-
Ke1ompokIlm16. ocseni 160-166228-237 rat 131-140 488-502
P.1 7 . Wajang, boenji=an, 37.Djalankarétaapi . 141-147
11
503-512
serbadjenistandak . 167- 172238--247 38.Pelaboehan,dok, me-
Djadjaran V. Peroesabaan tanah
IP
naraapi 148-153 511-519
or.pribocmi,tcrnak, rncnganibil 39.Kenaikandi-cedara 154-158
op 520-526
ikan. 40.Pus,komt, telefoon159-163 527-532
Dir

Kelompok18.Tjatjok-tanarnor.pri- Djadjaran IX. Serba-serbi bina-

bami 17:3-182
248-268 tangdantoemboeh2 an.
19.Pengairan%uwah 183-187269-273 Kelompok41.Serba-serbi binatung 164-182 533-593
Pl20.Ternak,ambt!ikort 188-200 274-290 PI 4 2 . Serba-serbitoemboeh2an 183-200 594-620
 AANDE GEBRUIKERS KEPADASEKALIAN ORANG
VAN DiT JANGMEMAKAI BOEKOE
PLATENBOEK GAMBARAN INI

Deplatenvanno 1 tot no.290 volgen Gamhar no. 1-290 bertoeroeCan

elkaarregelmatigop.opdevoorzijden der elisebelahmoekahelainja;no. 291-620
bladen;dievan291 tot 620evenzoo op demikiandjoegadisebelab baliknja.
deachterzijden.Bijdebesprekingvan een Djikalaugoeroemengadjarsocatoe, fatsal
b-epaaldonderwerpindeaardrijkskunde-les ilmoeboemi.makagambarjang akan
kunnendeleerlingendedaarbijte gebruikendipakainjaboléhdiletakkansedjédjér, ta'
platendusnaastelkaárvoorzich leggen. oesabdibalik-balikkan.
1kt isaszoonietnoodigdebladen telkens
-omte kreten. Tentoelahbarangjangdiadjarkan ten-
Omdatdeuitgebreidheidder leerstof tanganilmoeboemidalamsekolah jang
omtrenteenbepaaldonderwerpniet alleen rendahdanjanglebihtinggitidak sama
zeerverschilendis voorde verschille.nde banjaknjadansoesahnja.Apalagi penga-
soortenvanscholen,maarookvoor scholen djaranitoetidaksamadalamsekolah jang
vandezelfdesoortinverschillende doelensepangkat.tetapiberdjaoeh2an negerinja.
vanIndiëkondendeonderschriftenbijde Olebkarenaitoeketerangannja dibawab
platennietM te kortworden.Ieder kieze garnbaritoe ta' bolehteramat hersehadja
uitdetoelichtingendatgene.wathij voor atauringkasnja.Baiklahgoeroe memilih
zijnlesop zijnschoolin zijn woonplaatsdanmemetikdaripadaketerangan apa
wenschelijkacht. Op eenschool in de
VorstenlandenvanJavazalmenbijt'. wel jangdikita patoetakan pengadjarannja
mèèrwillenbesprekenvan Hindocsche of sendiri.Oemp.goeroesekolahdi Jogjakarta
Boeddhistischeoudhedenofvanhet batikkenatauSoerakartatentoemengadjarkan hal
danopeenschoolvandezelfdesoort te tjandi2atauhalmeetbatiklébar pandjang.
MedanofteAmbon.Zooheeftelke land- goeroedi Medanatau diAmbon tentoe
tidakbegitoe.lsipengadjaranilmoe boemi
streekzijnbijzondereeischen.De bijschriften
zijnzakelijkgehouden:deplatenzijn alleen berlain2andalamtiap2negeri. Keterangan
ilustratie-materiaal:debijschriften mogen itoesebenarnja ta' boléb menggantikan
nooithetlevendewoordvanden onder- pengacljarandanperkataan goeroe !
wijzer vervangen.
DeInhoudsopgavetoontaannaar welke Dafrarisirijamenerangkan atoerannja
gatnbar2dipandangilmoeboerni seloeroeh
onderwerpendeplatenzijn gerangschikt
voorNed.Indiëalséén geheel. Hindia-Nederland.
sAE.STORED

RODERICK C.
WAHR

EDITED B t "
Serie1,Groep 1 Carton

1.OERWOUDOPBORNEO. RMI J3ARAJADIPOELAUBORNEO.

Deaardrkji skundeis:dekennisderaarde,beschouwdalswoonplaatsvandenmcnsch. 'E m o
eb oe mij
a '
n i
:pengea
t hoeanb
boemi,jaitoe:keadaanboemisebco o e ri
n
l cmdot
e n t
p ut
k edi
a munn anoes
t«.Permoel a an
i esahakanapa-apaoléhtangan manoesia. ailmoe
Hetbeginvandeaardrkji skundeinbeeldisdus:deaarde,zooalsdieis,v6órdemensch KebanjakanmoekaboemidiHn i da
i -Nedera l ndjangbeloemterdjainah,jaitoe: hoetan
denbodemheeftbe.•werkt.DemeestvoorkomendebodemvorminNed.Indiëis: zwaar, rimbalebat.Akanmetuasoekibrneehlaaingka
iannbsoengai
oetnijangbe gi
t
o ehal
n j
a ,t
a a
' dadjalan lam
onbegaanbaaroerwoud.Vanboomtotboomsn il gerenzichlianen.Derivierisdeeenige sadja.
toegangswegtotzulkededenvanden aardbodem.
SerieVI,Groep 21

291.HETVERZENDENVANSUIKERRIETSTEKKENVANEENE 291.TAMPANGTEBOE(BIBIT)DISEBOEAI-I ONDERNEMING-

BBI IT-ONDERNEMING. BIBIT,HENDAKDIKIRIMKAN.
Desuikerrietplanten(teboc)wordennietvermenigvuldigddoorzaden Teboe it
oe, jang bi
a s a di
ta na n t
k an ,
toe ka nbid j
m ja ,mel at
n kan bibitnja,
(behav leinhetSuikerproefstationalsmennieuwesoortenrietvil kwee- jaïtoesebahagianbattingteboedekatoedjoengnja.Ditanah gocnoeng
k en )
,m a ar
d oo rst
e kken(bi bit
).Voorbi
b i
tn e
e m t
m end etopeinden
rietstokken.Ombepaaldeziekteninhetriettevoorkomenkoosmenbibit, d b
ivan
oea t
o r
a ngO nd e r
n em i
n g-bib i
t.Dari st
u w bi b itt
e b o c dikirintkan ke
de i inhetgebergtewasgekweekt.Z.lozijndebibit-ondernetningen O nd er
n em n
i g
-e
tb o
e
ont- d ta nah r
e td a h.J ai
t
o cs oc
a t
o c i
c hti a rsocpaj
a tanaman
teboctidakberp enjakitan.Akanretapisekaranginibana j kpaberik memakai
s
pataa n,
d i
e bibit
l
e v erenaan f
a br
i
e keni
n de vl
a kt
e .
D o c
h i
n delaatste
l ntmenweereensoortrietaan,waarvoorhetniethindertdat men jaren b i
b it
o edo
j e ng t
e bo en j
a sendi ri poela.
bibitneemtvandeeigenrietstokkender fabriek.
Serie1,Groep 1 Carton 2

BOVENLOOPEENERRIVIERINHETOERWOUD.2.SOENGAIDALAMRIMBARAJABAHAGIAN
SEBELAHOEDIK.
Hoeverdermenderivieropvaart,hoemoeielijkerdezebevaarbaar Bc r
pe r
aho esep and j
a ngso c ngaito e n a ki
n k eo e dk
i maki n l
a h soesalt,
w
s t
o o
mr
det
dno
,o
d or
doe
rs
dn
e eh
l e
krachtd
i vavnad
ne
dnesnt
ro
so
t
rom
om,
d eond e
i pt
e e
meegevoerd.nde grootti
Door di
s
dencb ab k
a nolé l
tder
a sar
o e sni
a ,
vl
a m da nb at
o e besar-besar . Goempal-
sstro om zij
n de va n het ge b er
g t
e afges
ch eur
d est
e r
n enrond afge-g
bo
e e
r
gn
iop
sa
ol
kb
,
sa
cr
hos
n
i dari
g gab go
oe
sn
a
l o
t
-e
bn
og
e i
a
lt
oe
tt
o kol
oé
h h
nk
j
a e
.
Dkoa
jca
lat
a
n nar
o
ketj
ie
l
p s
admendjadi
a tepinja
ieren.Hetpade dninab
de n r
i
v i
e r
o ev e r
e nde kudde karbouwen
ijheidvanmenschelijke woningen. verraden
d
a nk erba u-
k erbau it
o el
a h m en d a
j di
ta
kampoeng orang.n da ,
b a hw adi si
toe dckat
 '"' ...~.5-41~•••~-0•••• --., 011-,—.0-qw.-42C7,.B..e•r riliere-'«ir , - 40 • , ..~.-••••...11111em,
,* ' . . . . r . . . , ! • : - . „ ' n " . . . . , ,..'0
. . . . • , •
. . • a i a-4 - 'dr7.7- «. 7 P
O
•••••:., . .' • 1 4 0 , 4 0 . 7 e I-0-- _.'4
-^,....
1
"l̀1̀
IP
,•W
7
- • .• V.
. . *-•20'•••gae.....5~,,:0;-„,,,,,,:, "" -
•*".,, . , ::.,..;. . . . . ‹ .,,..;
- . . -9 0 - . .

40' • '"' : 'iw it-.• . ' Ark..4.-

.-.,11.4i)V• ..• - Jr .
....-

. • 0•
•
wli •_ .110

292. HET UITLEGGENVANDESUIKERRIETBIBIT IN DE PLANTGEULEN.

292.MENANAMKANBIBITTF.BOEDALAMLOEI3ANGDIKEBOEN TEBOE.

IZ d

293. HET RIET BEGINTOPTE SCHIETEN; IN DEAARDETUSSCHENDE PLANTGEULEN

GROEITDE KRATOK.
293.BATANGTEBOEJANGBAROETOEMBOEH.DIANTARADJADJARANBATANG TEBOE
ITOEDITANAMIKRATOKAKANMENDJADI POEPOEK.
292/293.Zoodraderijstvandesawahis in hetbeginvandendrogentijdwordthetbouwveld goed
gedraineerddooreenstelselvanslootenengoten.Danwordenplantgeulengemaakt(Reynoso-systeem) van
ong.8 inlang,ruim2Irnbreeden2 á 3dmdiep.Tusschendeplantgeulenis deafstandong. 7 dm
Indegeulenwordtdegronddieplosgehaktendeuitgehaktegrondopdetusschenruimtengelegd.De lucht
kandusgoedindenbodemdringen.Na dit„openleggen"wordtderiettuin„plantklaar"gemaakt. Wat
losseaardewordt in deplantgeulgestort;daarinwordtde bibitgelegdendezeweermetlosse aarde
bedekt.Per hakomenong.14.000stekken.De bibitwordtomde 4 dagengesproeid._Tusschen de
plantgeulenkweektmenkratok,dielaterdientvoorgroene bemesting.
292/293.Padapermoelaan ~sim kemarau,setelahpadiditoeai,dikelilingdanditengah2sawahitoe digali
orangsérokantempatmengalirkanair. Laindaripadaitoediboeatorangpoelaloebang2pandjang8 m,
lébar1 in,dalam 3 dmdandjaraknja7dm.Tanahpenggahanitoedilonggokkandikiri-kanannja. Dalaio
loebangitoelahditanamkanbibitteboe,berlérét-lérétmernandjang,Bitoetoepberdikit-dikitdengan tanah
dikiri-kanannja.Empatparilamanjatergenangdalamair.Tiap2sawah1hatjoekoepbibit14.000 barang.
 ti .
•• •„:.•,„...,
. ..'.5• •ih
á
t
. ,- ,; , i.a,
.•qr ,
. d ,""! 4,
l'<4 v r . iiii4r
. . ii.
•:j / 541.1/4"
ekt.4.a. '1,
Ir P
I # • e
irl.... .--.0•5„V
• le. ple:
.--. • .7
P • • • ••11f • ef.,,, • , , _
I. 4... i 2 . . , . a • P .• .I.' ! . I'
‘ V ) ; • '4' . • • ..1 • • •
"111,1•.: . . ' 4 1 1 / 4 1 1 ; ilh./._,.4' • • - " ' J ,•14 . ;
1:13.5brillitr(•
., ciir • -
,, ,,, . . , .. ,.ii
, . . ) . " ; : r IPY„,,.

.." _„ 1s.. . -
•
f
c t
•I. ...e,„..•••••/*. ''"7. t.
I' r
-‘,.i
.:,....411 .1.. . . . . -"4..• • ..„' • _. , •
, \ ,;' f i l • • 4 1 •1 •.•.'••,iri c• c < 1 .
,. . . .
•oiig
( - i• ,
-.7 . ' I . ,
.
.
dr • ,, ,,•*
. . .
• . , G:
-
• - •
.....1%41. • • • i f• . - %
" 7 4
4
.
'
''
e r f .
J

- • 1
,. ' vr*0- .i•,.4if* . i
. . . . . , 44. 4 ‘ - • - k r

.,j ,,•.-.....i-..4 > " . s.PeJ,to-#.- ..• .,-,.. •• .. •

.47..111 il . . • ..,
. .•.0-,05
-.•-. ,• _,..,
- J _ ,. . • , • • . i '. . Ji , ,• •

-.4r,. •-...,4, , ..,„

'.•..-.,.1›4, .,. •., • , , „.
,._oss., •...r..;
♦ .. . I s.,
, •.1,..-s_,•
ge i • • , . 0•4412 i
• . .•,.... , • r a r 5 '.. 4 . . • i .
• • • + 1 " . ill‘f-‘;.• - - d i a , .4,. I' •
• . . • .,.• . " 4 g I". . , . . - e . . » : i• . . 7 . ('‘'-r' .1 i l 1 1 : , ) .
q. :ffill**.:-. • t s. ..)i , . • •. * . t
•..• - r t , ' " " • . , . ._,1• . ,. ..._. •-.. ar '0'"„ : i"14p
. • .....• s'•i* '
• t . , t et k .e. . ^ !: .
•• :<" . - ' , r o l : y r k ° * ' '
jo: -',%lor i l g o r ‘ z,,,,..4 '• . . . , 41: ..'''''" ' i'•41.1, .. - A k • ... i
..*. -". • .- •• ` • 4• r. % ..•
ir"We r'• 1 . ' ' d e
' -, - 1 g•
i , ,
•
,
'
-
;
,
$ 44 ';
, ,1-*, •
, t„ of
•Oe- " " 1 4 ± C l i , 1104 • • Ph•-• i l k g
.
. . ..r. • j k .~-111110 75*.g. . liP4W". . . . '15irr"""/.1.. .i<S3s: •p .,.. .
ir . . - • 444-.4. .• . . a . - I •••
AL , . / . g " •- ill- - / * ' . • ..i. : '
Ihkit 4 1 > t h 4:- '1• .. ,„•"....-; • . 1 " . . , . . . . , • - „ 1 . . , - . - , , , . , .
- k-P-.g - - , 1 . -- . . " .I.e.
..... yr . . . , . '.•„ir1- ..,
+ ,r •- :• ,4- -
•-,7.
. *a . •
- .•.. b ie. - .ir ' 1 1 .". " 4 - j ; \,,,,: . t - 4•.W.-.' . .1, ,..,...0,r; ii "or . <. -1..%.* . ,... •
• •.** ' - k • „ J' - / : -'' IIII'-15 , t . , • . 4 t . •

4
; • • 4 1 ' •* "*Ilgrie - . 1 : I. 4., ''

- 's•..e.
,;., r e ; , , , g.- • .• IP- e , . i+ .‘• . .
''' '' ..- '''" .7 l o r ' • • •50.S."-1, - ..** I V e -.,
-1^1\1%
,_
.
••fliro, I :.. • • . 4 1 1 ' 4 1 1 4 4 1 , , 1 4 1 1 , 1 " . % , „ .
• • . . . 4 • 111 - O ' e /
, . . " -• I . • • - 1. •
•••
atAfir IA.,
i s /
• .di
-.
•'•-• . : b - :',..chtikeher 4
- *
. _. - .
. _ . ,
.
" .
.. ..,......,,,, . P ‘ b e - .
' • - 1:1,, * • A •
„Jok,.
•.-,,--_Ik.••• ... SkZ_'.. • '...
* . . • ii. . - . 11 ,
... . ••••
-
i
: "
.
ti'lri,
.
& .t.4%.44_:.
, .11 •• I . 1 ,14
I 0 . il: .
...1, - 4 2 . II •, • f: . . . .141,... 4 31/4•ine •4$:141111,•? ' •
.•:_• .f., . . . . .
4 ,
• •
.1 . 2: '.,
4,111r- .-. .... -
,..•••.i, .• a
, . , ... ......r
--... • 4.4! ...de * -
bitn..
...,,I.i••. ......
. - 4,

3.LANDSCHAP IN DE BATAKSTREKEN.
Indiendestreekalontgonnenis blijvende indenbodemuitgespoelderivierdalennoghunnatuurlijkuiterlijkbehouden. De
hoorngroeiis nietmeerzoozwaar;aandesteilerivieroeversgroeien boomvarens.
3.SEBOEAHTEIVIPATDITANAH BATAK.
Biarpoentanahnjasoedahditebasorang,tetapikeadaandidalaindjoerang t e t a p sebagaisediakala.Batang-batang kajoenja
tiadaterlaloebesar;padatebingnjajangtjoeramitoepenoehdenganpohon pakoe.
Sere
i VI,Groep 21

294.VOLWASSENSUIKERRIET. 291..I3ATANGTEBOEJANGTELAHTJOEKOEPTOEANJA.
G
ih
rre e le id e
igtriaetietgl
i
j
k
w w
or
do r
t d
int
dhe
eg
to
w eed
ru
kgi
t
ge e
sl
u
t
e c
l
d h
;st
e
tea
ea
dr
d
s e
w in
ord
de
t
h p
el
a
tont
g
nkeu
r
u l
e
i
d nter
u g gestort;
wegge▶tiied, B de
e
ran gso
totdat er-
a ngsoert
a n ah ,
ja n g di k i
r i
k ana nl
o eban g i
to e t
o er
e en menoetoept
eno eg sch a
duw g ee f
tom h e t
o nkru idvor
d eren gro eit
e beletten. o
l
Boven-
ittoeb
e:
can
p
i
l g
oS
.
epeo be
e
ko
lpe
n
iot
a
tn
laa
m
.
L a a
n
m ze
ab:
o
loee
br
n
iad
n a
gnitg
od
ea
poe
ennn
oa
j
c,
h
hba r
d
e e
ri
ssd
i
tai
sni
aan
hg;i
;l
a i
n da
kadang: r
i pada
lebih
dienwordtdetuingoedbemest,meestalmetzwavelzureammonia.Het riet i
n gg id ar i
p ad aki
ri
-ka n an n j
a ;seb ab i
toe m anaka a
lto eroe n ho e djan,ai
r tiada
w
h oo
o r
gd et
nr i
cog
he3
l
s of
of b4
a m
nka
e
n a
kl
aoa
mngtea
te a
str
d
a ,
z
ao
n o
.
A d
l
sat
dhet,
a nde
eer
Ws t
ein
stme e
on
e g
sse
ou
nlgeplant,
doorkomtl a op
g i
t
e r
g
loopten an gd ekatba t
an g t
e b o e.
S em ent
arai
toestr
o k an = diperdalamkan. Habis
h e t
re g e nw a t
ert
u ss c
h e
n de ri
je n ri
e t
s t
e nge l
s w eg.De o nt
s t
an eg ot
e nworden m
nog oesi
m pc n gh oeda
j nt
,
e b oeb e r
o
' em o er 13-15 bo
oentoekditeban g.e l
a n ,
t
j
o ek o epl
a h s o edah toeanja
flinkuitgedieptenalm sd e r
e g en t
i
jd v o orbijis,is he
aandennahetuitplantenvande bibit.triet volwassen, 13á15
 4.ONTGINNINGVAN1-IET OERWOUD.
Doorbrandenenoinhakkenwordtdenatuurlijkebegroeiingzoogoedmogelijkverwijderd.De boomstammen
worden:466inrijengelegd,datdebodemintrappenwordtafgedeeld,zoodatdehumusnietkan wegspoelen.
4.MENEBASRIMBA RAM.
Batang-batangkajoedantoemboeh-toemboehanjanglebatitoeharoesdipocnahkandenganditebang dan
dibakar.Batang-batangkajoenjadiletakkanbcrbaris-barisditanah,sehinggatanahdis:toemendjadi bertingkat-
tingkat,lagidagingtanaltjangsoeboersoepajadjanganhilanghanjoetoléh hoedjan.

Oho
SerieVI,Groep 21

295.HETOOGSTENVANHET SUIKERRIET. 295.MENEBANG TEBOE.

N
la
bun
o e
r
ae
tm
or
u
i t
m
m e nt
e
(zi
e l
k en
pl.s
3 o
0n
3 )g
w.40
or
dst
o
tdk
ake
nn al
s m o n st
e rs
wetenschappelijke
ni
n hetM
bao
te
a1
n a
g2t
e
,
d b
i
b oe
vast-
oe d
aa
t
ij
ol
a r
a
n s
t
oeb
l
t,
dob
iea
ahwkae
b oe
ke-lnait
o ed i
a m
boratori b
u i
l
mbarang 40
(gambar 303).
gest
ed
l w an n eerh etri
e tui te entu i
n h et
b e st
is om te worden D
bi
l
ai
sr
ci
t
oaendai
p
keer
boi
kes
nai
to
ol
eéphahl
ato ei
t
dpt
i
eis
bah
an,
k
g et
er
nbo
oe
ed
n a
i
j
an.
Diditentoekannja,
b awah batang-
g
d e
ao
ao
r
n g
as
t
rt
.
M
e kett
me e
en
ndbr
ee
se
toki
k
kj
zee
nrw
eeo
n r
d
v t
ode
org
er
e
no nd
uitdlosgestooten
e
n grond. n
Vana
j d i
g aen
li
d en gan l
in gg i
s ,
b l
o c d i
ti
a b oet,s c hi
n g g a pangkal
het
w or
tel
e i
n d em age i
g en l
ij
k ni
e t
s i
n d eng rond bli
jv en bat
zitten.
di
b a
cnr
sgi
hnj
a
kata
na
'
,
d daa
nj
a
o n
edgo
jun
enggga
na
jl
d
ja a
nl
a
g r
t
hta
i
d n
j
a a
uh
d.
D
ip a
oote
on
n:j
a
g r
,i
g kering
kemoedian
D
baanw o r
d th etrietv a n de gr
o en et
o pb l
a de
ldenaandestokkenontdaanenopgebondentotbossen.n en d e droge diikat.
 5. DE ANAI-KLOOF.
Dehoogegebergtenblijvenonontgonnenenvormenbeletselenvoorhetverkeer.DeAnai-kloofinhet Barisan-
gebergtevanSumatravormteennatuurlijkenwegvandePadangscheBenedenlandennaarde Bovenlanden.
5.BELAHAN ANAI.
pegoenoenganjan tinggi-tinggiitoetidakakanditebashoetannja;rnengalangiperdjalanan°rang. Djoerang
hatangAnaipadaBockit-Barisandir)oelatiSoematerajaitoelahdjalanja.ngdidjadikanvla 'alant, rnenghoeboengkan
pCSLSITdengantanah darat.

I d

6.SPOORWEGENTUNNEL IN DE ANAI-KLOOF.
In1833werddoordezekloofeenkunstwegaangelegd;in 1891werddespoorbaan,doordeAnai-kloofvoerend, in
gebruikgenomen.Dezewegmetzijntandradhaan,bruggen,tunnelsensteilteniseendergrootsteoverwinningen van
denmenschelikettgeestoverde natuur.
6.DJALANKERÉTAAPI DANTEMBOESAN DI BELAHAN ANAI.
Padatahoen1833dibaeatorangsocatoedjalanmelaloeibelahanini;tahoen1891djalankerétaaptrrielaloe,belahan Anai
dipergoenakanorang.Djalan inibesertadengandjalanrodabergigi,djembatan-djembatan,temboesandanpendakiati itoe
sekaliatinjamenjatakankemenangan'akalmanoesia dengan
SerieVI.Groep 21

296.RIETTRANSPORTPERSAPIKAR. 296.MEMBAWATEBOEDENGANGEROBAKLEMBOE.
H e t ri
e t
w ordt
n aa r
d efab ri
e kv er
v oe rd.
V el
e f
a br
ieke ndoe ndi
tno gdo or T
middel
td e
ebb
oo
ee
ii
tt
o
oeed
db
i
e a
nw
gaa
rk
t
g e
ep
r
oab
bae
kr
i
k
e
lm.
A d
b a
o b
eeb
d ae
nr
ap
m ab
eo
nc
da
a
jhp
di
p a
e b
ne
t
j
ari
k
h j
a
ara
i
a g
nm
t
o a
cs
kh
i
a mesnbawa
ng : gerobak
vansapikarren,waardoorduizendenkarrevocrderstotinverrenomtrekvan de i
k el
i
n g pab er
i
k i
to e.Di
p ab e rik t
e b o ei
n èt
n angb arij
a kpentj aharia n. Diseloeroeh
fv
ae
berielwkeen
rkw
de
ee
sr
eue
n
i
k b
ce
rr
is
et
a
t
can
ul
tv
u i
n
u d
r
oen
pJ.
Ui
av t
d
a e
mvo
eer
i
g
b e
rp
enl
a
g t
e
t
. n
Erzagen
zijnw
oe
p h
Joe
avorttzaggelijk
a ongeveertanahDjawaada180toeg aoheplaadbieHindsa-Nederland.
rikzeboe.Diloearp.Djawatidakadapaberik
180suikerfabrieken(inoupwde a n deree i
l
a n denv an I
n d iëko
atlasnawaardiefabrieken liggen!m enzijni
e tvoor). Zie
Serie1,Groep1 C a r t o n 6

7.WEGNABIJPAMEUNGPEUK(OOST-PRIANGAN). 7.DJALANDEKATPAMEUNGPEUK(PERIANGANSEBELAHTIMOER).
Tanatot
Javaheeftalszeerdichtbevolktlandveleduizendenkilometerskunstwegen, hDjawasebabkeraporangna j ,tnakaadalaltberiboekilometerdibocat orang
wel2000mhoogtebovenzeetoe.Dewegvolgtinslingersdenloopder ravijnendjalan,hn
i ggasampaiketcrnpatjang2000intingginjadiatasmoekalamt. Djalan
ofbeklimtinzigzagsde hellingen. itoeberkétok-kéloksepandjangtepidioerang,watmendakidenganberbéloek-bOoek.
SerieVI,Groep 21

297.RIETTRANSPORTPERRIETTREIN.297.MEIVIBAWATEBOEDENGANKERËTAAPI KETJ11...
Demeestefabriekenvervoerentegenwoordigechterhet rietSekarangkebanjakanpaberikmembawateboeitoedengan keréta
overrailsmettreinwagens.Dezerietspoorwegenkunnen api ge-
ketjil, ber dj
a l
a nd i
a tas rél. Rél i
toe m o ed ah ditotigkar,
makkelijkwordenopgebrokeneneldersgelegd.Wantde be-diletakkanpadadjalanjanglain.Tiap:taboenraathanja bolrh
vok ln
i gmagperjaarmaarongeveerIvandesawahsaan de m enj
é w akan bagi a ns a dj
a d a ri
s a wa hn j
a ,
se ba bit
o e seboeah
fabriekverhuren.Het„areaal"vaneenfabriekisdusminstenspab erk
i N ar
o esm e m po ena
j l
talm !'4kal i
s eo
l eas ke b o en teboe.
4maalzoogrootalsde„aanplant".DieaanplantopJava is K e
bo en t
e bo e seo
l eroeh t
a na h D j
a w a ad ah am pa r200.000 ha.
bijna200.000ha.Slechtsenkelefabriekenplanten ook H anj
a s e di
k i
tsa d j
a k
eb o ente b oe j
a ng t
id a k d i
t
a n a h disawalt,
watrietopdrogegrondenenopnietvandebevolkingatauge- d i
t
a n ah j
a ng b oek t
i
n s
é w aan (er
fp ac h t).
R é l
d j
a l
a n keréta
huurdegronden(erfpacht).DeviersuikerfabriekeninDjiltribér
t
eboe d a l
a r
a 4 b os ahp a be ri
k di Dj
e m b e rd an Loemadjang
enLoemadjanghebbeneenrailnetingebruik,dathaast even djoentlahnjasedjaoehdariBetawike Soerabaja.
langisalsdeafstandBatavia—Soerabaia.
 8.INGANG VANDEKLOOFVAN ARAU
16kmVANPAJAKOEMBOEH(PAD. BOVENL.).
Dezekloof ineenzandsteen-gebergteheeftloodrechtewandenvangemiddeld125 m
hoogte.In zijnsmalstedeelisdekloof20in breed.
8.DJALANIVLASOEKBELAHAN ARAU,
16kmDJAOEHNJADARIPAJAKOEMBOEH(P. DARAT).
Belahanini diapitoléhgoenoengbatoejangtegakbctoelsebagaiténtbok,rata-rata
tingginja125m.Padatempatjangtersempit20m lébarnja.

dao

9. EEN DRUIPSTEENGROT.
Ineenkalksteengebergtekanhetregenwaterdekalkoplossenenmeevoeren.Hetwaterzaktgemakkelijkinden
grond,zoodatgrooteonderaardscheholten,somsmeteenriviererin,kunnenontstaan(bijv.inhet Kamang-geb.
bijFort deKoek,waardoordeAgam-rivierstroomt). In dergelijkeholtenontstaan druipsteenvormingen.
9.SEBOEAH NGALAU.
Padagoenoengberkapoerdapatlahairhoedjatimengantjoerkankapoerdanmembawadiahanjoet.Air itoe
mocdahmasoekkedalamtanah,sehinggamendjadikanronggadidalamtanah,kadang-kadangdisitoe mendjadi
seboeahsoengai(oetnpamapegoenoenganKamangdekarBoekit-Tinggi,mendjadihoeloesoengai Agarn).
Ronggajangsematjanitoedapatmendjadi ngalau.
Sere
i VI,Groep 21

298.EMPLACEMENTVANEENSUIKERFABRIEK. 298.PEKARANGANSEBOEAHPABERIKTEBOE.
Aan
bead e f
a br
iekw ord thetriet
a f
g e
g e
venaandew eegbr
u g.
H et
g ew ich tvan den
ldenwagenwordtbijhetinrijdengewogenengenoteerd.Hetzelfde geschiedt Teboejari
g m aso ekkepaber
i
k tt
o e d i
t
m bang ber
a t
n j
a dengan tintbangan bosar.
B er
at
g er
o ba
k den gan moeat
a t
i
n j
a di
t
o el
:
s kan,
b e
gn oed o
j eeabor
a tgerobak setelah
metdenleegerawagenbijhetuitrijden.Hetverschilishetgewichtvanhet riet.kosong;bédaujaitoelahboratteboe.Halitoeperloediketahoeibenar=, berapa
Wanthetisnoodigpreciestewetenhoeveelsuikervanelkesoortuit eene hasiltiap2matjam teboe.
bepaaldehoeveelheidrietwordtgehaald.Defabrieksbewerkingv n
a
hetriet kan
nubeginnen.Want,andersdaninEuropa,opJavaiseensuikerfabriek zoowel
eenelandbouw-alseenefabrieks-onderneming.
Serie1,Groep1 C a r t o n 8

10.STALAGMIETENENSTALACTIETENINDE MAMPOEGROT. 10.KAPOERBERGANTOEN NGDANKAPOERBERLONGGOKDIDALAM

GALAUMAMPOE.
(Z.W.CELEBES).
Inhetregenwater.datdoordekalksteensijpelt,lostkalkop.Indeonderaardsche grottenAdapoenkapoeritoedapatmendjaditjairdanhanjoetoléhairhoedjanjongmasoekdidalam bat
verdampthetwater;dehangendedruvpop el
s doenstal
a gmi
e t
e nont
s t
a an,
d eval
e nde kapoer.Sctclahsampad
druppels i ironggadalairtanah,maksairitoehilangmendjadioeap,sedankapocr
rmenstalactieten. mendjadikerasbergantoenganpadalangit-langit,ataubertoempoekdiataslantairongga itoe
diseboetkapoerbergantoengdankapoerberlonggok.
299. HET RIETWORDTOP DE CARRIERGELEGD EN VOORFGESCHOVENNAAR DE
MOLENROLLEN.
299.TEBOE1TOEDILETAKKANDIATASSOEATOEPESAWAT,JANGDAPAT BERDJALAN
MEMBAWATEBOE1TOE KEPENGGILINGAN.

300.VERDAMPINGSINSTALLATIE.ACHTERAANVIERPANNEN,WAARIN HET RIETSAP

TOTDIKSAPWORDT INGEDAMPT.
300.PERKAKAS'MEMASAKDIDALAMPABERIK,SEHINGGAMENDJADI GOELA.
2991300.Wat er in defabriekgebeurtmethet riet is nietgoedte begrijpenzonderheelwatkennis van
natuurkunde,werktuigkundeenscheikunde.Hetrietwordtvoortgeschoven,verpletterd,uitgeperstdoor drie,
vierof vijfmolens;devezelmassa(ampas)nogeensbesproeidenweeruitgeperstomtenslottetot brand-
stofvoordefabriek of hetmakenvan„Celotex"tedienen.Hetsapwordtgezuiverdmetkalkmelk en
zwaveligzuur,verschilendemalenen opverschilendewijzenuitgedampt,gekookt,gecentrifugeerd ....
299/300.Bagaimanadiboeatoranggoeladidalarnpaberik,tiadalahmoedahditerangkan;hcndaklah k:ta
tahoelebihdahoeloeailmoe'alarm,lilmoepesawatdaniilmoepisah.Teboeitoedikilangbeberapa kali,
ampasnjapoendikilangpoela,sehinggakering.Airkilanganitoeditjampoenobat",laloedimasak, dioeapkan,.
sampaimendjadigoelapas r.
 11.EILANDHEUVEL IN HETKARBOUWENGAT,BIJFORTDE KOCK.
11.POELAUDITENGAHNGARAI(KARBOUWEN-GAT) DEKATBOEKIT-TINGGI.

1d

12.RIVIERTJE IN HET KARBOUWENGAT.

12.SOENGAIDITENGAIINGARAI(KARBOUWEN-GAT).
11;12.Wanneerzandenaschuitvulkaneneenvlakteoverdekkenendezestoffennietsamengebakkenwordentoteen harde
steenlaagontstaateenevlaktevantuf. In ditlossetufkanhetsnelstroomendewatervaneenriviertje gemakkelijk een
diepdaluitgraven.Zulkeendalheeftloodrechte,meestalkalewanden.Aandebuitenbochtenderrivierworden de
wandenvanonderenweggeknaagd.Waarhetwaternietondermijnendwerktkaneenz.g.n.eilandheuvelblijven staan.
11,112.Kalaupasirdanaboedarigoenoengbergpiinenoetoepisoeatoedataran,kadang-kadangtiadamendjadibatoe kerm.
Lapisantanahjangbegitoe,rnoedahlahterhanjoetkanoléh airsoengai,achirnjamendjadidjoerang.Djoerangratatiam itoe
tepatbenartebingnja,kebanjakangoendoelsadja.Padakéloksoengaijangsebelahboent,tebingitoemakinaoes dibawah,
laloegoegoer.Jangselamattiadadiaoeskanair,tinggallahmendjadipoclauditengah ngarai.
 301.KIJKJE IN EENMODERNE SUIKERFABRIEK.
301.PERKAKAS2DALAMPABERIKTEBOE,JANGMODÉL BAROE.

1Z

302.VERPAKKINGVANDESUIKER IN JUTE-ZAKKEN.
302.MEMASOEKKANGOELADIDALAM KAROENG.
3011202.Maar wijzienoppl.302dantochdatertenslottesuikervankomt.Datisvoorhet grootste
deelmooiewittesuiker,vooreenkleindeellichtbruineendonkerbruinesuikerennogwat melasse.
Diesuikerwordtsomsnogweergeraffineerdinanderewerelddeelentotwittekristallen.Ongeveeri"„ van
alleopJavagemaaktesuikerwordtuitgevoerd,naarzeerveellanden,dochhetmeestenaarOost- en
Zuid-Azië.Tegenwoordigwordtdeproductievanrietsuikeropdegeheelewereldgeschatop151 millioen
tonperjaar;daarvanlevertJavaalleenong.21milt.ton. In zeergunstigejarenlevertJava daarvan
3millioenton(d. i.30milioenquintalenofcentenaars).DebietsuikerwordtopWIrnillioenton geschat.
3027303.Didalampaberikteboeitoebanjakgoela.Kebanjakangoelapasiritoepoetth; sebahagian
ketjilkernérah-mérahandansebagianlagimerah;selamnjaitoetenggoeli.toelaitoekadang2 dimasak
lagi,tnendjadigoelabatoc.Hasilkoelaseloerocht. Djawainihampir nja dikirimkankeloear negeri,
teroetamaketanahMiatimoerdanselatan.TanahDjawakoeranglebihmenghasilkan2.500.000.000 kg
goelasetahoen,adakadang2sampai3.000.000.000kgsetahoen!Jaitoelebihs',,njagoeladiseloeroeh boemi.
 !3. EEN DAL IN DE TIM/LAKTE VAN TOBA.
13.SOEATOEDJOERANGPADATANAHDATARJANG TA' KERAS DI TOBA,

1 d3

14-LANDSCHAPOPDETUFVLAKTEVAN TOBA.
14.SOEATOETEMPATPADATANAI-1DATARJANGTA'KERAS DI TOBA.
1314.Evenalseengroot deel der vlaktevanAgamrondomFortdeKoek iseen:eergrootevlakteom het
Toba-meeropSumatraeentufvlakte. In dezevlaktenzakthetregenwatersnelweg;devlakteblijft kaal; een
oerwoudkaner nietontstaan.Welkeenetegenstellingmethetoerwoudvandeeersteplaten!Sawalis vinden
dikwijlsalleenopdedalbodemsvoldoendewater;devlaktezelveisdikwijlsgeschiktvoor veeteelt.
13:14.TanahdatarAgamsekelilingBoekit-Tinggiadascbahagianbesarta'kerastanahnja,scdcmikian djoega
seloeroehtanahdatarsekelilingdanauToba.Padatanahmatjamitoe airhoedjanlaassekalimasoek kedalam
tanah;tanah;toegoendoelsadja;hoetanrirnbata'adadisitoe.DjadibcrlawanandrugartgambarNo. 1. Sawah
haartjekadang-kadangadapadatanahjarigrendah;tanahdatarterseboetitoesetengahnjabaikoentoek beternak.
Sere
i VI,Groep 21

303.LABORATORIUMVANEENSUIKERFABRIEKO PJAVA.303.LABORATORIUMSEBOEAHPABERIKGOELADITANAH DJAWA.

aDe
s
l s
di u
e i
k e
ni r
ec u
t l
t
u
op u dre
e n
ms u
e k
i
e se
t
wr
f
a b
e r
t
ec
ina
sgce
hz
ao
pu
pdee
k
j
i
lneo
ep
nJ
m av
eae ni
st
neat
uku
wnn
ke
e n
ur
i
gbl
ei
j
vwen
i
j
z ebestaan
werdenTanah D a
j w a ini tia p ha m en ghask
l
i a ngoe !
a s arn pa i11.
0 0 0 at
a u 12.000 kg;
g e d r
e v e n ,
t
e n m n
i s t
e i
n tij
d en d a t
d e sui
k ergoed koo p i
s ,zo oas
l nu .Ing een t
a
enkel
ds
in
ea
bt
l
2
a j
a
bkn
ang
ola
l
é i
n
h od
e d
i
s o
ahen
aa
i
or
a i
n
n i
gt
pa
aa
'nd
da
aj
=
ia,n
a
j g
n d
ga
bp
e a
ket
mrde
a
j n
d a
j
a m
t
a man
i a
j .
H a li
t
Proefstatioe teroetarna
on di Pasoe-
la
an
s
l d
o ter
p J a w v e
a ,r
e
v l
d
an haal
1 h t
m
a welen v
1a
1 n
.0e
0 en
0 z
ofe
1l
f
d
1 e
2.
0o0p
0pe r
v
k!!.Da
l k
at
etg
der
o nd zó6 ve el rietsuiker
javastiikercultutir r
o ca
n da n
zoodi
l
a b o r
a to r
i
u m p a d
t
eap
nt
aab
ne
gri
k
hal2 .
1
i
h 3
wel
i
a
alu :
i
toe
teboe.l
a h j
a ng ment eri
k sa ti
a p' hari
hoo g s t
a
Profaebfsre a ti
s
tiaktioennO v o
o o
s r
t
-
Jeae
vng
a r
te o
Po t
d
aseo e
c
rl
ote
cd
aa
nnk
en en a
deran
l
a het
b o rw
ate
o r
k
r
i
a d
v e
ar
ngel
d ee erden van het
afzonderlijke
voordedagelijkschecontrolevanhetsuikergehaltevanhet sap.
Serie1,Groep1 C a r t o n 11

15.LANDSCHAPOPMIDDEN-JAVA. 15.SOEATOETEMPATJANGPERMA1DI DJAWA-TENGAH.

Hetgr
o o t
s t
e deel
v an Javais go e db eb ou w dland .
R u i
m 25van de S e
geheele
sawb a
h
a
ha
b
,ga
i
er
pnb
e
re
ns
aa
t
ar
nt
agn
pa
ah
dD
aj
a
kew
li
n a
gdno
i e
j
a s
a
ah
ka
ank
a
pn
eo
n
ar
han
ag
n .
2
air5
d(
)
a,
/
n,
'd
pa
or
ei
l
o
poe
ea
k s
, p. Djawa:
soepaja tetap
o
dp
up
s
werv
a a
l
tk
et
e
r v
teran
bJ
ea
vv
l
oab
ei
nes
gt
a
enat
buit
embo
e u
stw
n
i gve
vad
lnen
d,
d
e o
no
br
od
d i
j
k
e j
e
m so
km
anr
t
on
iegl
ad,
t
ewaarop
n men
disitoesadja.30%tanalikering(lada
(sawahs); ng danper
h oer
n aa
n )
,keba nj
a k an tanamannja
ongev.30%uitbouwveldengzeo nd e r
d i
j
k j
e s (
teg al
;gá g á,
h oem a )
,
w aarop meestal selain padi.
enrijstwordtgeplant.
Sere
i VI,Groep 22

305.HETAANLEGGENVANPLANTBEDDEN;GESLAAGDEOCULATIESZIJN AFGEZAAGD;
DEJONGETWIJGENZIJNUITGELOOPENOCULATIES
304.HETSNIJDENVANEENSCHILDJEMET EEN 305.TOENGGOELA ' NAKI3ATANGKARÉTTELAHDILEKATITOENASKOELIT POHON
OOGVOORHETOCULEERENVANEENRUBBERBOOM. MATJAMLAIN.SETENGAHNJAADAJANGSOEDAHTOEMBOEH.
304.MENGAIVIBILKOELITPOHONKARETJANG
BERTOENASAKANDILEKATKANPADABATANGLA IN
(OCULEEREN).
3 0 4 /
3 05.
G om -
e l
a st
i
e k ofc a
o u t
c hou cof ru bb e r
(E n ge l
s ch)isg e s t
o l
d m e l
k s ap ui
t 3
ver-
k 0
a4
o
j /
3
e 0
.
M 5 .j
a
i
n n
d g
i
a d
inii
sdeb
a o
he
ot
g
eo
leet
a
h l
e
a k
n a
j
arè
pt
oahta
ounr
kub
arb
èe
t
j
arn(I
ng gggee
t
ari
s
h )
ni
t
o
a
j e
d l
a
i
tjahg
he
a rt
a
ioh
ran
na
jg berdj
ak an enis: pohon
diperboeat
s c h
aInlsN i
l
e n
boesd de
ch t
r
po
r
opi
ds
uc
ch
tve
eb
rzo
ao
m mee
d
lne.
I
nn v
der
oze
eg
set
orti
j
f
ndowge
m rdaaal
e
rwenew
i
n i
gi
l
dge
egbo
rm
u i
k e
t a
ls
(o. te
i
ak.u
voi
td
o e
r bosschen
vlakgom). b e rd e
j n s
i 2 b a ra u g .
K em o e di
a n ka rè ti
toe rnak i
n l
a m atn a ki
n b a na
j k dipergoenakan orang
.
In diëw a sd e gom -
e a
ls t
e
ikbo om vo or
n am el
i
j
k ee n Ficu s- (of vijgeboom-) m a l
a
soort,
(p
va
ura
lka h se m
atnaisueH e n d a
j
ereevne),mkt
aah
ko
ae
r
u n
b 1
b 8
e3r9
i
to,
k
e e
d t
i
bi
k a
o o
car
a
tbng
od
e a
l
c ep a
l
t
:,t
r
omde
a na
j
m noa
jt
ow raka
d.l
. n
l
.Skear
è
ka t
d
r
a e
nn
g g
i
n a
i
l
anhbciirang
pohon
d
v e
a k
n a
h r
t
ee
tl
u.
Tuo
ke
an
ns
ih
e e
ert
g
enei
nbr
1u
8i
k3v9a,
bner
gub
ob
nme rm
en e
r
u e
br
a
b g
l
e e
r
bmo e
o e
r
nnw
en e
or
d
o ,
v
k o
te o
kwra l
d
e o
e kor
ed
z
.
i e
In duitvinding
e laatste aa rnat
b a n j
a kd t
i
a na m o r
a ngdi H i
n di
a -
N e de rland d a ndi Mal a ka; potion
v ij
fti
g j
a a rhe ef
td eH e veab
-o om uitB ra zi
l
iëa le an d er
e caoutchouc-boomen itkoaeo a s a
verdrongen
j e j
a n l
ngj
a„B
b erar
tozi
k
e a
n A
am
s" é r
k
i a
d:tri S
t
j
a e
bla
at
a
n n
g )
.
pOrang
o h onp a p
raa d
.
P a
og.
t
o 3
ng0a4n i
to
i
toe
es e
a d
ka
a n
ng rnemotong
dilekatkan kocht
pada
enisderubbernaastdesuikerde b e l
a ng ri
j
k s
Malakageworden. t
e p l
a ntag e-
c ult
u u rv a n N e d .Indië en toenggoelaratk b a t
a ngla l
» ,j
a n g t
e l
a h d b
i o e
ka s e d i
k tko e l
itn j
a .K al
a u t
o en a si
t
o e toernboeh
nendjadp iohonbersamboeng-bersatoedenganpokokkajoe tadi.
 I6. DIEP RIVIERDALOP BALI.
BalienLombokzijnookvulkanischeeilandenendichtbevolkt.HetgrootesawahgebiedisopBalidcZuidelijkevlakte, op
LombokdeMidden-vlakte.OpBalihebbenderivierendiepedalenindevlakteingesneden.zoodatdcZuidelijkevlakte als
hetwareineenaantalblokken,begrensddoorravijnen,isverdeeld.Opdehellingenderravijnenzijnooksawahs aangelegd.
16.L1RËNGLEMBAHSOENGAIDIPOELAU BALI.
BalidanLomboktanahnjagoenoengberapilagikerappendocdceknja.Sawahkebanjakanletaknja di Bali-selatan dan
Lombok-tengah.Soengai-seengaijangmelaloeitinahdatarbcrlembahdalara,schinggatinahdatarsebelahselatanitoe seolah-
olahtcrbahagiinendiadibeberaratoempcek,dihatasioléhdjcerang.Padaléréngdioerangitoeroendilx-leatorang dioeganawali

1Zi d
U

17.LANDSCHAPOPMIDDEN-JAVA;GEZICHTOPDEN SOENDARA
HetdichtbevolkteJavaisdoortalrijke,breedewegendoorsnedenDelandbouwerskunnendusgemakkelijkallesvervoeren, wat
zijverbouwen,enaldushetnoodigegeldvoorhunnebehoeftenverkrijgen.Levendigheidheerschtopalle wegen.
17.SOEATOETEMPAT DI DJAWA-TENGAH.PEMANDANGANG. SOENDORO.
DitanahDjawapadabahapanjangkerappendoedoeknjaadalahbeberapadjalanraja.Orangtanimoedahmernbawahasil tanahnja
akandidjoeal.Djalanrajaitoeramai benar.
SerieVI,Groep 22

306.GEOCULEERDEPLANTBEDDENVANHEVEABRAS1LIENSIS.
306.TANAMANPOHONKARETSAMBOENGANJANGSOEDAHMENDJADI.

3
n 0
e
m6;
30
i
ng7
.
eM
n e
ten
wk
ea
r
knger
a ao
t
m p
epl.
t
h e3
t
k04
w-
3
ee0
k7
ei
e
ndt
s
e v
r
ra
un
bz
bei
er
bn
oho
omez
o
enr
g
.
D v
eu
bl
d
o i
g
m m
ee
nn
wo
op
r
dd ee
nEurnpccsche
na onder-
wetenschappelijk
onderzoekopwetenschappelijkewijzevoortgeplant.Ditgeschiedtdrechtstreeksdooruitgekozen
zaden6fdooroculatiesoplevendeonderstam m ete
js.
A l
s de
metzete tappen.bo m en 6of7jaa roudzij
n begint men

306/
3 07.
P adag am bar
3 04 -
3 07 kel
i
h a t
a n h a!
o nde r
n e
m n
i gba
n gs a
Ë r
o pa
h m enana
m po hon karèt 307.HEVEA-AANPLANT,AANGELEGDUITZAADVANEEN
Heveam, enoeroetkedoeadjalanjangtbea
rsroeeboet.K al
a upo t
o nka r
è t
tel
a hber
o e
n t
o e
r6a t
a u7 tahoen, BOOMINDENCULTUURTUINTE BUITENZORG.
a
lhditoréhgetahnja. 307.TANAMANPOHONKARETJANGDITANAMBIDJINJA.
 18.MATANO-MEEROPCELEBES;DORP SOROAKO.
OpMidden-Celebesligt heteenzamemeervanMatano. Dit is hetdiepstemeer in denIndischenarchipel(tot 590 in
diep),Demeerspiegel ligt 382rnboven zee.
18.DANAUMATANO DISELEBES;DÉSA SOROAKO.
DitengahpoelauCelebesadadanaujangsoen5i,narnarijaMatano.Itoelahjangterdalarndiantaradanau-danau dikepoclauan
Hindiaini(950tn);tinggiairnja382mdiatasmoeica lavet.

1d

19.TOWOETI-MEEROPCELEBESMETEILAND LOËHA.
TenZuidoostenvan hetMatano-meer ligt hetTowoeti-meer.Het is 572km=groot. In hetmeer ligt hethooge eiland
Losha.HetwatervanhetMatano-meervloeit af in het Towoeti-meer.
19.DANAUTOWOETIDENGANPOELAULOËFIADI SELEBES,
DisebelahtenggaradanauMatanoadapoeladanauTowoeti,loeasnia572krril.Disitoeadabemoei:ija▶tgtinggi, Losha
nainanja.Air dart d.Matanomengalirkedanau Towoeti.
 zz

308.EENTAPPERAANHET WERK.
Hetaftappenvanhetwittemelksapgeschiedtdoorhetmakenvaninsnijdingenindebast.Hetmelksapof de
latexvloeitdanuit hetonderbastweefscl.Maargoedtetappen,zditSdatdeboomnietontijdigsterften zooveel
mogelijklatexgeeft,iseenmocielijkekunst,verkregendoorervaringen studie.
308.DRANGSEDANGMENORËHPOHON KARÉT.
Akanmendapatgetahkarét,jangpoetihsebagaisocsocroepanja,hendaklahpohonkarétitoeditoréhdengan pisau.
Tetapiharoeshati2menoréhnja,soepajagetahpohonitoebanjakkeloear,tetapitidakmati.Soepaja diperoléhnja
demikian,hendaklahorangbeladjardahoebedanbiaramelakoekanpekerdjaan itoe.
SerieI, Groep 1 Carton 1

• - 1
•a...a,d• _.-.. r. -1:41911115—irciiiwy,
• • ••_% - È...7‹
.1.• - . 1 . ; • - • 5•4
1044•Awas 5 - 1 0 , 401 -• ; 1"1
toyr" •y".5.0 , v r
0••••••aaa,,oniktiojina
• • • t 4:‘• o a.a a h
'0)01- • -//, - • .••• • ‘r •••,.
.41•4.7:%•(<0ei• . • • • ,
. - ,.•4:01
v:arii;dittb>"‘•-7- • gli'' 41,041(1
4 , - _1; ,- 1•L__ • • • ••11
"-4§7
ah.-9,>. r::"Ik:
_, , _
r"1411.- at„,_ • , --_,_ , _, ,
%aa ••
*-"b -.""mo,, •-:,_.•-1:*""1-d..om.'' •'' • --. - .
1", • • - - - - ' -7,-,•-7.-7,t ' ' ' ' -ok-,.'4 .", •• . . . -
.111>•- - '- .! I.: •
• e•
eir •);.-ip At
=• • ' .P.' 1 , -
I 41
j i a fik- •
•• ; li• •• •,. - Ir • I1 •
_, • • . ik '-a• ". . 11• :...d":4 . .4.„dil . . . l• , ^.4% 1 0 b " .
Ik • .,,,
• • . - 5 •lij;
• - %1 .
•V...! 1-.:'ik‘11 - • , . '-', 411«ka0 ' '
1 0 . o. •
i w o . ....4 . • ,,.
dor 0.'
--- • I i • .1110
• _.
•.2 . vs*: :"50,1*- ...,,......~~10~-"--
' . . '..- 4 • • . . " 4 " , . . . a g e ,

••• ••
4

Ia •

20.LANDSCHAPOPZ.W.-CELEBES.HETBONGLANGI-GEBERGTEBIJDE20.PEGOENOENGANBONGLANGIDEKATTANGKA-OEDIK (CELEBES
BOVEN-TANGKA. S E B . SELATAN).
InhetZudi envanhetschiereilandvanMakassarrijstdegroote,rustende,aleenstaandeDibehagianselatantanahmenandjoengMakasaradalahseboeahgoenoeng berapi
vuklaanLompoBatangofdePi ekvan Bo n t
h ai
n tot
hetBonglangi-gebergte,3042zn.Te nN. d aarva nli
g
• ttoenggal
, j
a i
toeLom poBat
a ng,t
inggi
n j
a 3042m.
S ebel
a h
adalahpegoenoengan Bonglangi.oer
a r
a Lompo Batang
 ez d

309.EENEJAVAANSCHEVROUW,BEZIG METRUBBERTAPPENOPEENEONDERNEMING TER

OOSTKUSTVAN SUMATRA.
Hierzietmenhoehetrubbertappenopdejuistewijzetegenwoordiggeschiedt.Gewoonlijkomdetwee dagen
snijdtdetapstermeteenbijzondersoortmesjeeendunreepjeaandeéénehalveomtrekvandenboom weg.
Menziethoedelatextenslottelangsdenwondrandeneentuitje ineenaluminiumbekertjeofcupvloeit. Na
eenigentijd denboomtehebbenafgetaptaandeeenehalvezijdebegintmenaandeanderezijdeeen nieuw
tapvlakte maken.
309.SEORANGPEREMPOEANSEDANGMENJADAPKARÉTDISOEATOE ONDERNEMING
SOEMATERATIMOER.
Begitoelahtjaraorangsekarangmenjadapkarét.Setengahnjakoelilingkochtpohonitocditoréhdengan sernatjam
pisau,jangtnémangdilxxatoentoekpekerdjaanitoc.Getahnjamengalirdiatasgorès,jangoedjoengnja diboeboeh
pantjoeranketjil,danditadahdenganrangkoekaluminium.Beberapalamakernoedian,makasetengah koeliling
kochtsebelahditoréh, berganti-ganti.
SerieI,Groep1 C a r t o n 15

21.PARKLANDSCHAPOPMADOERA. 21.SOEATOETEMPATDIMADOERAJANGSEROEPATAMAN.
HoeverdermenvanWest-JavaOostwaartsgaat,hoeminderregenervalt. TenS DiDa j wa-baratmoerahhoedjan,tetapimakinketm i oermakn ial hda
j rang hoedjan
ssclohtaepkisom t
m en opd er
e genar
m eKl
e i
n eSoenda -
e i
l
a nden.H e tnatuurlijke chn
land- i ggadp
i oea
l u-poea
l uSoenda-Ketjilsedikithoedaj ntoeroen.Barank; tentoe
hiernietmeerhetoerwoud,dochdegrootegrasval kte,met boomgroependisitoeta'adaringbaraja,hanjalahPadangroompoetsahadja,denganpotion kajoe
opdelagereplekken.Dergelijkedrogestrekenzijngoedgeschiktvoor runder- beroernpoen-roempcenpadatempatjangrendah.Temptsedemikiantioe balk
enpaardenteelt. oeno:ekmenten
i akkansapidan koeda.
 310.RUBBER-CRËPESENDEVERPAKKING IN DE FABRIEK.
310.GETAHKARETJANGTELAHDIPIPITKAN,DANJANG DIMASOEKKAN
KEDALAM PETI.

rz d

311. DE VEILENRUBBER, IN HOUTENKISTENVERPAKT,KOMEN IN AMERIKA

IN DEFABRIEKAAN,OM TEWORDEN VERWERKT.
311.GETAHKARETBERPETI-PETI,HENDAKDIKERDJAKAN DIPABERIK
DI AMERIKA.
310/311. De bekertjesofcupswordengeledigdendelatexindefabriekophetperceel gebracht.
Bijnasteedswordtdelatexgestremd,doorereenzekerestofin temengen,endanverwerkt tot
grooteofkleinevellenvanverschilendevormengrootte(sheetsencrêpe's).Eenenkele maal
wordtdelatexalsvloeistof intanksvervoerdensomsooktoteensoortvlokkenverwerkt, die
danwordenineengeperst.DemeesterubberwordtverbruiktindeVerecnigdeStatenvan Amerika.
310/311.Getal]jaagditampoengdenganmangkokitoedikoempoelkankepaberikkarèt; disitoe
ditjampoeri°bat.'dandiniasak,soedahitoemendjadikarêrpipihbennatjam-matjambesarnja. Laloe
dikirimkan,sebahagianbesarke Amerika-Serikat.
SerieI,Groep2 C a r t o n 16

22.DEVULKANENMERBABOE(31,15in)ENMERAPI(2910 in) 22.GOENOENGMERBABOEDANG. MERAPI.

OPMIDDEN-JAVA.
Dezetweebergenkunnenalsvoorbeeldendienenvanvulkanen,dienog maarKedoeagoenoenginitjontohgoenoengberapijangroepanjamasihtetap sebagai
.weinigvanhunoorspronkelijkervormhebbenverloren.Demanteliseen eenigs- m oc
a
l -
m oc
a
l na
j ,
h am pi
rti
d ak be r
o ebahapa-
a pa.
B ang oen n j
a t
o pongj
a ng melekok
zinsuitgeholdekegel:hoedichterbijdentop,hoesteilerhelling.Detopvan desedikit;makindekatpoentjak,makintjoeramnja.PoentjaknjaG.Merapi masih
Merapiisnogspits.Demantelsvandezevulkaneno l openineen;er tusschen
l
o entj
i
p .
K edoe ag oenoe n gti
n i
b
i e r
t
e moeankaki nj
a ;di
a nt ara nj
a ada dj
a l
a n dari
doorgaatdepasvanSelávanBojolalinaarMagea l ng.DeMerapiiseenwerkende
vulkaan;vandeMerbaboeisna1600geenuitbarsting bekend. Bojolalike-Magelang.G. hd
Merapiterkadang-kadangmee
i oep),G.Merbaboesoedah mati.
l toes(goenoengapijang
 312.RUBBERTAPPERSMETHUNCUPSOPDE ONDERNEMING.
Deplaat geefteenbegripvan het grooteaantalbekertjes(cups)voor hetopvangenvandelatexnoodig is enook van
dengrootenhoeveelheidarbeid,noodigvoorhettappen,vervoerenenverwerkenvanhet melksap.
312.TOEKANG2SADAPMEMBAWAHANGKOEK=JANGBERISIGETAH KEPABERIK.
Alanglcahbanjaknjamangkock::toe!Tentoebanjakpoelatochtig sadarnja.

313.BEREIDING VAN „INLANDSCHE"RUBBEROP BORNEO.

In de dunbevolktestrekenvanSumatraenBorneo,waarwoestegrond in overvloedbeschikbaaris, zijn_
veleduizendenInlandersookrubberboomen(deheveanoemenzij: Para,zoonsdezeboomvroeger ook
doorEuropeanenwerdgenoemdnaardeuitvoerhavenvanboschrubber uit Brazilië)gaanplanten. Zoolang
hunrubberbooinennognietgetaptkunnenwordenplanten zij erlevensmiddelen tusschen.
313.MEDIASAKGETAHKARET01.1E1ORANGI3ANGSAPRIBOEMI DI BORNEO.
DiSoemateradanBornéo,sebabbanjaktanahjangtiadadioesahakan,banjaklahditanarnipohonparaoléh orang-
negeri.Keboenparaitoesebeloernboléhdisadappohonnja,tanahdiantaranjaboléhditanamiapaijang berhasil.
SerieI,Groep2 C a r t o n 17

23.DEGOENOENGMERAPIOPMIDDEN-JAVA. 23.GOENOENGMERAPIDI DJAWA-TENGAH.

IndenkratervandenG.Merapivormt.7.chtelkenseenkegel vanDidalamkawahna j G.Merapikerapkaliterdjadiseboeah togen?
sa
l kken,dez.g.n.„prop",dieuitdekraterpijpnaarboven wordt darp
i ad a.
b at
o e-bat
o e,j
a ng l
a m a-
a
l manaik,
s e h n
i g gat
a m pa k diatas
geschoveneneindelijkbovendenkraterranduitzichtbaarwordt. Bijpinggirkawahitoe.Kalaugoenoenginimee l toes,makabatoe dan
eenevolgendeuitbarstingwordtdiepropuitgestooten,waardoorpdie asiritoetoeroenkebawahseolah-olahbandjirbatoedan pasir.
sa
l kkenalseenlawoinoe n a ar
b enedenrol
l
e n.Nahevi
g
kstroomenslijknaar beneden. er
e gens vloeien
D k
i
j aa
l u ho edj
a nde r
a s ,
t
e r
ka dang-
kadangbandj i
r o
l em poer mengilir
darikawahgoenoeng kebawah.
SerieVI,Groep 22

315.GETAH-PERTJA-BOOMENVANDELANDSONDERNEMINGT ETilPETIR,
TENW.VANTJIBADAKBIJ SOEKABOEMI.
Getah-pertjaiseenheelanderestof,vanandereboomenafkomstigdankart (rubber).
Hetmelksapstoltspoedigenwordtbijnageheelalsboschproductgetapt,waarbijde boom
moetsterven.Omdatgetah-pertjanoodg i isvoorhetmakenvanvelebijzondere artikelen
(o.a.hetomhulselvanonderzeeschetee l graafkabesl )heefthetGouvernementindertijd een
grooteaanplantvandezeboomenaangelegdteTjipetir,meteenefabrieksinstallatie, waar
gctahuitdebladerenwordt bereid.
314.EENDOORINLANDSCHE TAPPERS 315.POHONGETAH-PERTJADIKEBOENGOEBERNEMËNDITJIPETIR
MS I HANDELDERUBBERBOOM. (SOEKABOEMI).
MeestalwordtechterderubbercultuurdoordeInlanders slecht G et
a h-
p er
t
j
a i
toe bangs a karét do
j ega,t
e t
a pir
n at
a
j m l
a i
n danlai
n asal
n j
a .Gctahnj
a lekas
gedrevenendeboomopschadelijkewijzeafgetapt.Deverkregen bekoe.Setelahdsi adap,laloematipohonnja.SebabitoeGocbcrneménmempe.rkcboenkann
rubberismetwaterenvuilvermengdenmoetdoorde op- soepajatiadakoeatirkehabisan.Getah-pertjabaikal=pcmboengkocskawatdalam laoet.
ko oper
s i
n hu n fabri
e ken (de m e es t
e
gewerkt.Indenlaatstentijdkomthierinecng i
n S i
n gap ore)worden om-
i e verbetering. DiTjipetirgetael pertjadiambildaridalara daoennja.
31 4
.P O H
Haltnengerda O N K A R È T J
A N G S A L AH MENORËHNJA.
j k:mkarètitoe,kadanglbagiorangjang beloem
rnengerti,mcndjadisalah.Oempama:saa l hmcnoréh; getahnja
ditjarnpocrikotor2an,sehn i ggaoél hjangmembeliharoesdimasak
lagidaa l mpaberiknja.Tetapisekarangkesaa l hanitoe soedah
rnendjadi berkoerang.
SerieI, Groep 2 Carton 1

"c1v:sr
•
FotoCs7 VItcgdienat N 0 0
KRATERS VAN DEN TANGKOEBANPRAOE. 7c
KAWAH GOENOENG TANGKOEBANPERAOE. a

25,UITBARSTINGVANDENTANGKOEBANPRAOE.
25.GOENOENGTANGKOEBANPERAOE MELETOES,

24 /
2 5.Wijzi
e nuitde l
u cht
fo t
o da t
d ez
e vuk
l aan,
tenN. vanBand oeng,
2 084i
n 24125.Gambargoenoengberapi,kclihatandarikapalterbang.Lctaknja disebelah
hoog,
eendubbelkraterheeft,deKawahOepas(West)endeKawahRatoe(Oost), waarvan oetaraBandoeng;tingginja2084m;kawahnjaada2boeah:sebelahbaratkawahOepas,
delaatstedemeesteuitbarstingenheeft(Pl.25).Debergistotaandekraters be- sebelahtimoerkawahRatoe.DalaaikawahRatoeitoekerapkaliadaletoesan(Gamb. 25).
groeidenberuchtomzijnsolfataren(zwaved Goenoengitoeadabertoemboeh-toemboehansampaikekawahnjasekali.Banjak tempat
l ampbronnen)enmoteten (stik.stofbronnen). mengeloearkanocapbelérangdanoeapratjoen,jaag berbahaja.
 316.GELIJKMAKINGDERBEDDINGENVOOR THEE-AANPLANT.
316.MERATAKANKEBOENTANAMAN TÉH.

fz d

317. DE ARBEIDOP KWEEKBEDDEN.

317.BEKERDJAPADAPESAMAIAN TÉH.
316/317. De thee,invroegereeuweneenChineeschenjapanschproduct,wordtnuhoofdzakelijkgekweektop Europeesche
ondernemingeninBritsch-Indië,opCeylon,opJava(meestinWest-Java)enopSumatra(meestinhetCultuurgebied van
Sumatra'sOostkust).RuimeeneeuwgeledenisdetheecultuuropJavaingevoerd.IndePreangerzijnookveel Inlandsche
theeplantages,diehetnattebladaandeEuropeeschetheefabrieken afleveren.
316/317.DahoeloeadatanamantéhdinegeriTinadanDjepangsadja.Sekaranginikebanjakantéhditanarnpada onder-
neminggropah di Hindia-Inggris,dipoelauCeylon,dip.Djawa(jarigbanjakdi-Pariangan)dandip.Soernatera. Adalah
kiral100tahoentanamantéhdibawakep.Djawa. Di ParianganbanjakorangSoendarnenanamtéhdjoega; daoennja
didjoealnjakepaberik onderneming.
 26.KRATERIVIEERVAN DENKF_LOED, LEEGGELOOPEN.
26. KAWAH GOENOENGKELOEDSETELAHPETJAH DINDINGNJA.

z d

FotoVliegdienstN. 0. 1.
27.HETZELFDEKRATERMEER IN 1923.
27.KAWAH ITOEDJOEGAPADATAHOEN 1923.
26il27. De Keloed(1731rn) iseenvoorbeeldvaneenzeergeschondenenkrachtigwerkendevulkaan.De rampen,
doordeKeloedveroorzaakt, zijn hetgevolgvandeheete„lahar"-stroomen,ontstaandoor het uitstootenvan het
wateruit hetkratermeer bijeeneeruptie(1901,1919).Dooreentunnelaanlegisnuhetniveauvanhetmeer verlaagd.
26/27.GoenoengKeloed(1731 tn) mendjaditjontohsoeatoegoenoengberapijarigbinasa,danjarigmeletoes amat
hébat.Bahajayangdidatangkanoléh G.Ketoedjaïtoclaharpanas,kedjadiandaripadaairtelagadidalarn kawahnja
tatkalakawahitoemeletoes(1901,1919).Sekarangtelahdiboeatorangloebangtemboesan,sehinggaair dabt]]
kawahmendjadi berkoerang.
 Cned

318.TWEEËRLEISYSTEEM THEE-AANPLANT.
318.TANAMANTÉHDOEAROEPA TJARA.

319.THEEAANPLANTMETLAAGGEHOUDEN STRUIKEN.
319.TANAMANTÉHTIDAKDII3IARKANTINGGI POHONNJA.
3181319.Sedert1873is deChineeschetheeboomopJavageleidelijkverdrongendoordesterkereAssatn-theeplant,diebeter
geschiktisvoordebereidingvaneenproductvoormassa-export.Detheewordtopniettehoogeberghellingengeplant,bf dicht
opeen6fopruimeafstanden.Deboompjeswordendoorsnoeienlaaggehoudenomhetplukkenderblaadjeste vergemakkelijke
318/319.Moelaltahoen1873ditanahDjawapohontèh Tjinalama-kelarna;indigantikandenganpohontéhAsam,jang lebib
koeat.Padag.318kelihatantanamantéhjangrapatdanjangdjarangpohonnja.Pohontéhdiichtiarkansoep.*tetaprendah radja,
soepajadjangansoesahdipetik daoennja.
 .......--•,- `R
.<1. t Oi. r - ' ,
i " , :• .1Y4F gr- - - s I••
._
1, . " ; 4.-4.0--' 0 " *
.:-...... ---.ƒ-4:"
,.,....._.._

= ••••rWrilk.-

-1.9&"
•••

••••••-, 1~4
•.4 •4
~a.--•••••••••

•••••••••
• --•—•-•••-•

••
• ---•-=1111.1P--- • -

28.KRATERCIRCUSVAN DEN RINGGIT.

Dezebergaan deNoordkustvan de res.Bondowosu,is slechts1249mhoogenmistdentopgeheel. Men
vindt er eengrootenringwalnietsteilebinnenwanden,dieeenlagerliggendekomomsluit.Zulkeenkom met
ringwalheeteen „kratercircus".
28.LINGKOENGANKAWAHGOENOENG RINGGIT.
Goenocngini terletakJipantaioetarares.Bondowoso,tingginjahanja1249 tn, poentjaknjatidak ada sekali.
Disitoehanjaadasoeatoedatarandiatasgoenoengitoeseroepawangkoekbangoennja,dilingkoengioléh pagar
tanah,padasebelahdalaratjoeram,jaitoejangdiseboet„lingkoengan kawah".

Zd

29.BANDA-NAIRAMET DENGOENOENG API.

Somsontstaat in eenkratercircuseennieuwevulkaan.DeBanda-eilandenzijnstukkenvandewallenvan een
kratercircus;de G. Api isdejongevulkaan,temiddendaarvan opgerezen.
29.POELAUBANDA-NAIRADENGAN GOENOENG-API.
Didalamsocatoelingkoengankawahkadang-kadangtoemboehgoenoengberapijangbaharoe.Poelau:Banda itoe
bahagiandaripada war' lingkoengankawah;sedangG.Apiitoegoenoengberapibaharoejangtimboel ditengahnja.
SerieVI,Groep 23

320.JAVAANSCHEPLUKSTERSOPDEOOSTKUSTVAN SUMATRA. 320.PEREMPOEAN-MEMETIKTÊHDISOEMATERAPANTAI-TIMOER.

HetvoorzichtigmetvingersenduimafbrekenderjongelotenenblaadjesiseenM emetiktéhitoepatoetmenda j dipekerda
j anperempoean.Tiap:6-12 pari
pohontéltitoedipetikbeberapahelaidaoennja;dibédakan:poetjoek,daoenhaloes,
echtvrouwenwerke j .Hetgeheee l jaardoorwordtomde6 tot12dagen elke daoenmenengahdandaoenkasar.Kaciangéhartjapoetjoekdandaoenhaloesnja
heesterbezochtomereeng i eblaadjesafteplukken,waarbijmenonderscheidt radjajarig dipetik.
topbal d,fijnblad,middelbladengrofblad.Somswardenaleentopbladen fijn-
bladgeoogst.
SerieI, Groep 2 Carton 2

30.KRATERMEERVANDENGOENOENG IDJËN. 30.TELAGAKAWAHGOENOENG

HetIdjén-plateauisdebodemvaneenkratercircus;dewaldaarvanisin 'tZ. weerPa l to-Idé
j njaïtocalaslingkoengankawah;padapagarujasebelahsea l tan tertoetoep
doorjongerevukl aanvormni gbedolven(o.a.deRaoeng,3328m).Demeest Ooste-
o l
é h go en oeng ber
a pib ahar
o e(
m i
s al
n j
a G.
R aoeng3328in).G oe n oe ng baharoe
lijkenieuwevulkaanvandenIdjè_nisdie,waarvandewerkzamekratermeteenmeer,janganiatketimoerpadaG.Idjén,kawahua j mengemboes
kana sapla gi bertelaga,
eenechtnatuurwonder,isopgevuld, amatlah'Adjaibnja.
 321.UITLEGGENVAN THEEBLADEREN.
Uitdevertegezienlijktecnethee-aanplantmeeropeengroentapijt, uitge-
spreidoverdeberghellingen,danopeenbosch,omdatdeboompjes zoo
laagwordengehouden.Degeurigetheebestaatslechtsuitgedroogde bladeren,
maaro!watvercischendiebladereneennauwgezette,zorgvuldige behandeling
voormenergoedetheevankan zetten!
321.MENDJEMOERDAOEN TÉH.
Kalaudilihatdaridjaoeh',keboentéhitoeseroepapermadanihidjau, boekan
seroepahoetanrimba,sebabpohonnjasama=rendahbel3ka.Alangkah ichtiarnja
danpemeliharaannjasoepajadaoentéhdiobahkandjadibakalnjaairtéh jarig
haroembaoenja,jangénak diminoem!

JN0
111111P. " 1 Plo!'

lebneme J 1111111—
etik " 4 1 . 4 1 1 1 1 1 1 1
.41? •4743‘

dao

322.SORTEERLOODSFABRIEK„PARAKANSALAK" IN SOEKABOEMI.
Dewerkzaamheden,diedebinnengebrachtebladerenindefabriekondergaan,zijnhetverrIenzen,hetrollen,het fermenteeren,
hetdrogen,datallesineendagmoetzijnafgeloopen.Danvolgthetzeven,sorteerenenverpakken.Daaruitontstaandan de
hoofdsoortenpekoeof pecco,defijnste;souchon;oolongofpekoeoolong;congoenboei(vangebrokenblad). Kundige
theemengers(blenders)makendaardandetheesoortenuitzooalsmendie indewinkels koopt.
322.TEMPAT MEMILIHDAOENTÊHDALAMPABERIK„PARAKANSALAK" DI SOEKABOEMI.
DaoentéhjangdimasoekkankepaberikseketikadjoegaNaroesdikerdjakan,sehinggapadapariitoedjoegasoedah rnendjadi
kering.Setelahitoediajak,dipilih-pilih!Moediboengkoes,diaring-asingkanjangbalk,jangsedangdandjelék (hantjoer).
Serie1,Groep 2 Carton 2

FotoDr.Cb.ESZCI1J.13-81930, a. FotoDr.Ch,E.Stam.14s 1430 b.

31a,b,c. EENE ONDERZEESCHE UTI BARSTN I GVANDENGOENOENGKRAKATAU IN

STRAATSOENDA.
I(8
n8126in)
80edn
edZa
uar
i
dna
ei
l
i
j
kn1
e88
hel3h
fta
dd
e d
l
u e
c G.
hti
nKr
ga
ek
bal
ata
zu
eu
n i
t
,
gbear
s
cs
hti
nagt
oen
p .
1 Bi
8 j
d
due
i
zl
a
e a
nt
s
d t
e
t
n w
i
li
oeerd
nvman
3d
m eP
eni
e
e k
nv
,
za
an
nd Krakatau
e n stof.
D
lw e d a a
eveerkne.Dr
d
a o
ao
r
nrv
ae
kr
woo
ar
mza
ea
nk
wt
eev
el
ore
dd
i
e g
r
e o
nl
f
eko
n s
pt
e
l
a a
nta
e n
n3
o 6
p .
4
d 1
e7
nmb eern
s
g.c h
Ine
1nv
9a
29n
bd
egeoku
ndset
eonv
ndan
erJ
za
ev
ea
sen
ch Sumatra
ekr
a terweer het
te
n;
d ev ul
k aan word t
s ede r
bijhetbeginvandeeruptie;betsteerupt
b e
w aaktdo
ti
eovr
d
ane n
1 V
7u
0k
l
0 a n
in o
ho
l
o gs
i
oc
gth
ee
en
n D
3i
e
00n0s
m t
.
F o
b t
r
eoea
dt
o
t
e o
an
ant
d
d e
en
b awaterkoepel
s i
s ;
c eerre
aftrekkendeeruptiewolk.
31a,b,c.LETOESANG.KRAKATAUDI-SELATSOENDAK , AWAHNJADIBAWAHMOEKALAOET.
Goenoenginimeletoespadat.1680dant.1883.Padat.1883setengahnjaG.Krakatau(832m)diemboeskan
k
lo e
m -
obed
ana
gr
a
a,
b
m an
aj
t
ta
i
nkgnja
gbi
,s at
eo
hn
ie,
gpgaas
3i
r
6da
.
4 n
1a
7b
oo
r
aen1
gd18
i
p r
ai
b
sio
si
re
Ddj
aj
ow et
a
ad1
1
a1
n 3S.
Ool
é
emhka
a
tr
e
e
ran
mal
eat
o
tie
d s
i
han
ai
t
no
j
o e
eai
tkarl
a
n oet berge-
omhak. Pada
t.dio
1e
9k2k9go enoeg it
o e m
anpertnoelaandleiktoo
eseal
anï
m, ee
l
airt
l
aoe
os
ep
to
db
iel
aa
w;
s
a e
nm
a e
in
kd
;ba
jkj
ait
o
ï
toees
l
eet
ol
ael
ose
ad
ni
t
o
a e
sn
ag
p.
g
na
joe
n i
o
a r
i
kan
1g
7.
G
00ia
m
n ba ra menoen-
tingginja, lébar
akinja3000rn;cpengabisanletoesan,asapnjamclajangdi-oedara.

rotaI'.EcomaVctstelte.lult1930. c.
 323.THEEAANPLANTWANASOEKABIJ BANDOENG.
323.TANAMANTE1-1DENGANPABERIKNTADI-ONDERNEMINGWANASOEKA (BANDOENG).

iz d

324.THEEFABRIEKOPWEST-JAVA.
324.SEBOEAHPABERIKTÈH DIP.DJAWASEB. BARAI.
323/324.Op Javazijn281thee-onderneniingen,dietezamen81.000haaanplantbezittenenong.64millioenkgthee in
denhandelbrengen.Vandezetheeisbijnaopgekochtvandebevolking.OpSumatravindtmen39thee-ondernemingen,
metongeveer14.000haaanplantenbijna10millioenkg productie.
3231324.Dipoelautijawaadalah281ondernemingtéh,djoeinlahtanamannja81.000ha,haOlnja64djoetakgtéh; téh
itoehampari njatanamanorangSoenda.Dip.Soernateraondernemingtéh39banjaknja,14.000hatanamannja, hampit
10djoetakg linilnja.
Serie1,Groep2 C a r t o n 23

32.DEKRATERVANDE SLAMET. 32.KAWAHGOENOENGSLAMET.

De
b odem va ndeze
n krat
e r l
igt245m be
nedenheth oogst
epun t
v anden Poe
krater-n
ggo
en
245mdarDgp
ipo a
eg
n
ga
gr
k
oaw
e
nga
h
p i
n
agi
3
a 4
r
.
T3
o2
kI
n
oht
i
n
g g
o
eg
ni
n
oej
a
n d
ga
n
bem
r
apo
e
i
n k
i
sal
a
edo
i
ket
i
t
p;d
oa
a
l
emng
ba
l
e
o
lse
mkawah itoe
beroebah.
wal,dar34A
3le
2embovenzee ligt.
D evor
m vande
n v
u k
laanisn ogvrij
ndeSeméroe(3676:n)isopJavahoogexdandeSlamet.ongeschonden. itanabDjawahanjaG.Seméroelah(3676rn)janglebih tinggi.
SerieVI,Groep 23

325.EENTHEEFABRIEKINHETCULTUURGEBIEDVAN SUMATRAS 3 25 S
. EB O E A H PA B ER K
I T È H DI S OE M ATE R AP A NT AI TIMOER.
OOSTKUST.
M
noe
n
odbi
g eisg.
Nri
j
pat
1 d 9 a
1t
0vi
soo
dere
t
h l
k
e e
e g
cr
uo
l
t
uout
e
rot
hoe
ke
n
i -
o
gn
ed
voer
n
ee
r
dmoi
n
pSg
o
u mo ke
a e
t
r
a n
s
' g
O r
o
o o
st
t
k fabrieksgebouw
ust
, Kal
au
voornamelijk o nd er
n em n
i g t
é hit
o eb e s ar,
p ab e r
k
in a
jpo en har
o e sbesarp oel
a .
Di Soematera
iv
naSm
i e o
l en go e n,
h o of
d p l
.
P e m at
ang S i
a ntar;
laterook ter W es t
ku st
e nin he t m
Zuiden
d
d
i o
ae
a
lma
la
idpaeo
n
ti
,d
be
er
gne
i
t
om en
i
dj
ogt
é
egh
apa
kd
a ra
èt
ah
t
,seo
ben
a b19
i
to10
e.
1
p V
ae
i
bng
er
i
kr
i
mp k
ea
t
in
pt
é
oeh
ni
t
aoe
dad
p e
ong
el
aa.
Tnéditaroeh
h dari
n
S u m
langrijkInbA a
emtra.
H
drsijfte.Vet
óméra
dk
ee
n n
u v
ia
t
v n
od
ere
wth
oer
dek
t
dis
et
e
thn
e(
e
e n
nar
u
u b
wb
ke
eur
kr
g
ii
sot
ennd)
is
er
ze
oecn
ht
oafzonderlijk
pde sorteering. be-
t
an ahH i
n d i
a inike ba
n a
jk an d i
k i
ri
m It
a nk eA m s t
er
dam d anke London.
rdamenLondenwordtonzeIndischetheehetmeestverkocht.
Serie1,Groep3 C a r t o n 24

33.ROTSKUSTTENZUIDENVANPADANG,POELAUPISANG EN 33.PANTAIBERBATOEDISEBELAHSELATANPADANG,POELAU
DEAPENBERG. PS
I ANGDAN BOEKIT-MONJÉT.
Eenrotskustvindenwij bijv.ten Z.vanPadang.DeArau-rivier, waaraan Sebelahsea l tanPadangpantainjaberbatoe.SoengaiAraujangrnelaloeikota Padang
Padangligt,vormtdegrenstusschenderotskusteneenstrookzandmet moerassen i
t
o em e n dj
a di
b at
a s panta i
b e r
b a t
o edeng an panta i
b erpasi
r berpaja-paja. Boekit-
daarachter.DeApenbergishetlaatsteuitstekendestukvanderotskust;het eiland
M on j
é ti
toe boeki t
b er
b at
o e j
a ri
g m enga ndo
j er
k el
a o et
.Poel
a uPs
i angi
toe pantai
Psiangiseenafgescheurdblok;vanderotskust.DeEmmahaven,ruim6 krn berbatoejangterpisah.PelaboehanEmmaitoesoeatoepelaboehanpadateloek pantai
vanhetstationPadang,isvan1888-'92aangee l gdineenderbaaienvandebergkust. berbatoe,terboeatdaa l mtahoen 1888—'92.
SerieVI,Groep 24

326.JAVA-KOFFIEONDERNEMINGMETADMINISTRATEURSWONING 326.ONDERNEMINGKOPI-DJANEADENGANROEMAH
INDEPADANGSCHEBOVENLANDEN. ADMINISTRATEURNJADI PADANG-DARAT.
DekoffiecultuurinNed.Indiëheeftdeoudsteena l ngstegeschei densi vandegroote Se
b o
et
a n„ko p i
-d j
a w a " i
rae s eba bna
j kar
e n ahasi l
d a nt
a nah D j
a wa. sebenarnja
Europeeschecultures.In1711werddeeerstekoffievanJavateAmsterdam n ver-
at
n anj
a „
k op V ara b",a s al
n j
a dahoel
o e darit
a nahA b ess i
.
P adat
a hoen1711 pertarna
kocht.Die,Java-koffie"wasdez.g.n.Arabischekoffie,afkomstg i uit Abyssinië. kal
i
n j
a ad a t
a naman kopi,j
a ngdj
a didip . Djawa.
OpJavazelvekomtdezekofiesoortnogse l chtsvooropeenigehooggelegen onder-
ne m i
n gen;
o pdeBut
ien gewest
e nvi
n dt
m en ha ar
m eer
,zoowel
o p d eo u de , afgelegen
kofieondernemingendiepinhetgebergte,zooalsopdezeplaat,alsin koffietuinen
vanInlandersopCelebes,Sumatra,Bali, Timor.
SerieI,Groep3 C a r t o n 25

34.ROTSKUSTBIJRONGKOB(DOEN.SËWOE,JOGJAKARTA).
IndesteilebergkustvandeGoen.Sèwoe,inhet2.0.van Jogjakarta,
vindtmenookvelerotsholen.Opdezeveiligeplekkenmakende z.g.n.
zeezwaulwengaarnehuneetbarevogelnesten.Metlevensgevaar worden
dezenestenvcordepachtersdervogelnestklippen geplukt.
34.BATOEPANTAILAOETDEKATRONGKOB(G. SÉWOE,
JOGJAKARTA).
Sepanda j ngpanaaikloetG.Séwoejangamattjoerarnitoe, disebelah
tenggaraJogja,banjaklahgoehanja.Disitoebarjakboeroeng sendawa
memboeatsarang.Sarangboeroengsemata jn
i itoeba
i sadimakan orang.
Témpoh-témpohsarangjangainatberbahaa j tempatnaj itoe disoeroeh
poengoetioé
l h pachternja.
SerieVI,Groep 24

327.KOFFIE-TRANSPORTVANDE BERGONDER- 327.MEMBAWAKOPTDARTSOEATOEONDERNE-

NEMN I GNAARBENEDEN. MINGDITANAI•IGOENOENGKE-TANAHRENDAR.
OpdieJava-koficondernemingengeschiedthet transport Keboenkopiitoebana j kyangletaknja digoenoeng-goenoeng,
vanennaardeondernemn i gveelalooknogopde ouder-
jarigsoekardi!intasigerobak,autodll.Sebabitoe akan
wetschewijzemetpikoelpaardjes.Deafgezonderde liggingmembawahasilkopiitoedipakaiorartgkoedabeban sadja.
verinhetgebergteisdeoorzaak,dathierde Java-koffie-
boomennietaanziektentenondergingen.Daarde koffie-
cultuur,zooa l ngdezenietdoorziektenenplagen wordt
getesi terd,betrekkelijkeenvoudg i is,kandezeook door
Ina
l ndschekleineplantersworden beoefend.
 36.LUCHTFOTO VAN DE TJIMANOEK-DELTA(WEST-JAVA).
Eentegenstellingmetderotskustenmetsterkebranding,aandiepezeeën,vormendelage,vlakkekustenaanondiepe zeeën.
Herslib,da(derivierenafvoeren,vormtdelta's.Hoegrooterstroomgebiedderivierenhebben,hoebreederdelage kustvlakte
wordt,diederivierenopdezee veroveren.
36. DÈLTA TJIMANOEK(DJAWA-BARAT) I H ATA N DARIKAPAL OEDARA.
Pantailaoetjangtjoerammendjadipoekoelanombak,makadalamlahlaoetnja.Lawannjapantaijangrendahlagirata, disitoe
dangkallaoetnja.Loempoerjangterhanjoetkanoléh airsoengaidapatmembangoenkandélta.Makinloensdjadjahan soengai
itoe,niakinlahmendjadi!Gusporlapantaijangrendahitoe,seolah-olahsoengaiitoernengalahkan laoet.

£d

raai
in "."1

• . ,., , .1 — , e ii .
,
. .
, fr •
•-'.-,P• • .. : ., ''» ,,,,,._ , - , "
.J, r ‘

.-,-,,,,,
......1-.ite..„,„•4,
.„4„..,-.,, ,40
_. — •' -- -. 4,
d .v`", ,n,
0,s.
"o""' ir` , I ' • ,• , a... 4. . ,1' , 5
, L 11 5 : ' . , , , , O 1 .o. i r Lp • . 1 . «,. .'1. jp4 ' . 1 I . ' ' ' • . t
; . 1 ys i • . eg' . . , r ,
•,,
, ^ . , . 7 r1 :. ., •-•
. „• , ' t ; 1 2 4: i n• . .
p 4 . . . . 1 1 , ' ' ...2.• 1 4 k t i '..1'.. ? 'I% - ' T . . . .J. 'I ..
— • • 4 , .1 ah ' P 4 I , - e . e . . e k Ir• s

- ,. 1,'' ..:. ..0,•...-., .••. .•

.. 11 234'O-, v , ... . . . e . e • •
1•• ,
. i . t 4f11̀‘4.-air.t.„,021.41fi
,iittk,e-*".frt • I
te- .,,
•)'''S,'5> . 4? fOt" . I " • ' .'i''-'.- " - '. ... -.., •I• . ‘4 • • .• . •
,aa* . 0 el" A i b , 'gr;-..41'.'k ...' .".211,. .. .,1 • .' . i
37.KUSTBOSCHBIJPANGKALANBRANDAN(1896).(OOSTKUSTVAN SUMATRA).
Indemoddervanzulkeenaangroeiendekustgroeienspoedigbepaaldesoortenboomgin,dieindatbrakkewaterkunnen leven.
Menziet hierhoein hetkustrnoeraseenwegwordtaangelegdtenbehoevevande petroleum-nijverheid.
37.HOETAN DIPANTAILAOETDEKATPANGKALANBRANDAN(1896).(SOEMATERAPANTAI TINTOER).
Loempoerdipantaijangsernakinloensitoelekassekalikatoemb3ehansem3tjarnpahon2kajoe,jangtahantergenangair masin
danair tawar.Diatasinimeloakiskandjalandipantaiberpaja-paja,dibaeatoléhrnaskapéminjak tinah,
SerieVI,Groep 24

328.LIBERIA-KOFFIE.
328.KOPI LIBERIA.

329.ROBUSTA-KOFFIEINBLOEI.
329.KOPI-ROBUSTASEDANGBERBOENGA.
328./329.Kopi-djawakalauditanamditanahjangrendahmoedahberpenjakit;
328/329.Toenna1878deJava-koffiedoordckofiebladziektezoowerd geteisterd
sebabitoediambilorangbibitkopidaritinahAfrika,diseboct „kopi-liberia".
datclelaaggelegenondernemingentenietmoestengaan,werduitLiberia (Westkust
vanAfrika)eensterkerekoffiesoortn Ba
i gevoerd.Toendezeookalaande bladziektei rpoen k o p i ini lebilttahanpenjakitdaripadakopi-djawa,tetapi lama'
begontelijdenhaaldemenuithetCongo-gebiedinAfrikadenogsterkere Robustadsierangpenjakitdjoega.Sebabitoediambilorangbibitjanglainlagi, diseboct
omstr.1900.DezeenkruisingenvanRobusta(hybriden)vormennude hoofdpro- „kopi-robusta".Kopimatjarninibasjaksekalibocalmjadantiada berhentinja.
ductei aankoffie.DieRobustadraagtrijkenmenkanerbijnahetgeheete jaar
rijpebessenvanplukken,zoodatalhetwerknietopeenskomt.Dekwaliteit der
Robusat isookverbeterdbijvroeger vergeleken.
 38.NIPAHPALMENAANEEN MODDERKUST.
Ineenbreedestrooklangsderiviermondingenvandezemodderkustengroeientalloo:enipahpalmenin het wild.
Vandegrootebladerenvandezelagepalmenmaaktmendekadjang'svoordakbedekking(atap).Waar groote
behoefteaanatapiswordenookwelnipahpalmen aangeplant.
38.POHONNIPAH DIPANTAI BERLOEMPOER.
Dit:knaltloempoerdekatrnoearasoengaibanjaklahpotionnipahtoemboeksendirinja.Daoeunipahitoe diperboeat
kadjangakanatar.Sekzbbanjaknjaorangmemakaikadiang,nakaadadjoeganipahjaagmémangditanam orang.

dac

; •-•
go 0 Bi >
;11.1
1:417g

a
 !mi
0
O

330.JONGE KOFFIE-AANPLANT.
330.POHON KOPI LAGI MOEDA.

331.JONGE KOFFIE- EN KLAPPERAANPLANT.

331.TANAMAN KOP!BERTJAMPOERDENGAN KE1.APA.
3301331.Koffieb<.)omenbeginnen2 of 3 jaarnahetuitplantenreedsvruchttedragen.Daaromplantmen ze
dikwijlstusschenandereoverjarigegewassenin, voornamelijktusschenrubberboordenzoolangdezenog klein
zijn;ookwei in jongeklapperaanplantingen.Menheeftdanspoedigervoordeelenvandennieuw ontgonnen
grond.VoorEuropeescheondernemingenwordteenkoffietuinzeerzorgvuldiginordegemaakt. In den regel
wordenookschaduwboomenaangeplant,omdatdekoffieboomschaduwnoodigheeft.Opkweekbedden kweekt
uienvoorafeengoedplantrnateriaaluit dezaden(koffieboonenindehoornschil).Inlandschekoffietuinen zien
ersomsuit alseennatuurboschmethierendaar koffieboomen.
330/331.Pohonkopiitoesetelahoemoer2atau3tahoenbertx)eah.Sebabitoebiasanjapohonkopiitoe ditanam
orangdiantaratanamanlainjaagbaroebergoenasetelahoemoertahoenataulebih,oemp,Heveaatau kelapa
akanrnenarnbahkeoentoengankebonbaroe.Lagipoeladalamkeboenkopiditanaznipohondadapdanlain' akan
penaoengpohonkopi itoe.
SerieI,Groep3 C a r t o n 28

40.AANDEROKANMOND.BAGANSIAPI-AP!. 40.NEGERIBAGAN-SIAPI-APIPADAMOEARASOENGAIROKAN.
INDEVERTELINKS VISCHFUlKEN. PADATJAKERAWALASEBELAHKIRIITOEPASANGAN IKAN.
Slechts.openkeleplekkenaaneenmoeraskustkondendorpenontstaan. Het Dipantaijangberpaja-rajadjarangsekaliadakampoeng.Kampoeng tnatjam
grootstedorpinIndiëaanzulkeenkustisBaganSiapi-api,bijnaalleen door
itoejangterbesardip.p.Hindiaja'niBagan-Siapi-api.Pcndoedoeknja hampir
Chnieeschcvisschersbewoond.Dezeerbreedemodderbankenvoorde Rokan-To i ng-Hwabelaka.DiselocroehbetingloempoerdimoearaRokanpenoeh dengan
mondingzijngeheelbezetmetkunstigestaketselsomvisschente vangen. tjerotjokpenangkap ikan.
 332.HET METENDERGEPLUKTE KOFFIEBESSEN.
Voordentijd vandenkoffieplukisopdeondernemingenveelwerkvolknoodig.DeJava-koffieheeft ongeveer
driemaalperjaareentijddathetplukkenderbessennoodigis.Derondeofeivormigevruchtenofbessen zijn
eerstgroen,danwit, geel,oranje,roodentenslotteviolet. lietvruchtvlecschis flauwzoetenomsluit twee
zaden(dekoffieboonen),eenenkelemaalmaaréénzaad(mannetjes-ofparelkoffie).Dezadenzijnomgeven door
dedunne,broze hoornschil.
332.MENAKARKOPIJARIGBAHAROE DIPETIK.
Laindaripadakoeli-jangmemeliharakantanamankopi,ondernemingmengocpahdjoegapere.mpoean2akan memetik
boeahkopi,tigakalidalarasetahoen.Kopijangdipetikitoeperioeditakar,akanmenentoekan oepahnja.

cl"

333.VERVOERVANKOFFIEBLADERENNAARDEPASAROPSUIVIATRA'S WESTKUST.
Nietalleenuitdegebrandeboonen,maarookuitdegeroosterdebladerenkanmendekoffiedrankbereiden,al is
delaatstenaaronzensmaakMetzoolekkeralsboonenkoffie.DeInlandersgebruikenveelkopidaoenof kahwe
daoen,d. i.bladerenkoffie,vooralopSumatra'sWestkustenindePreangerRegentschappen.Kopiboeboekis dan
denaamvoorhetaftrekselvanfijngestamptegebrande koffiezaden.
333.MEMBAWADAOENKOPI,AKANDIDJOEALKEPEKAN DISOEMATERA PANTAI-BARAT.
Kopidimasakakanminoemanorangtiadarnelainkandariboeahnjajangtelahdirendangsadja(kopi boeboek).,
tetapidaoennjadjoega,hanjatiadasenjamanboeahnja(kopi daoen).
 cn
g

41.AAN DEKUSTVANHETFREDERIK-HENDRIK-EILAND(ZUID-NIEUW GUINEE).

Indebreedemoerassigelaagvlaktenvindtmenookdevloedbosschen,diemeestalonderwaterstaanenwaarin dan
verkeerperkanoplaats heeft.
41. PANTAI P. FREDERIK-H2NDRIK (P. PAPOEA-SELATAN).
Ditanahrendahjangherpaja-pajaadadjoegahoetanjangkerapkalitergenangairwaktoepasang;jaïtoedjalan lalde
•
lintas°rangjarigberperahoe kano.

42.DOOR DEMOERASSENVANDEZUIDKUSTVANNIEUW-GUINEE.
Indestrekenderlage,vlakkekustenvindtmenmeerbinnenwaartsgeenbrakwater-boonzenofnipalwalinenmeer,maar dikwijls
eindeloozeonbegaanbarevlaktenmetgrassenenbiezen begroeid.
42.BERDAJOENGMELALOEIRAWA-RAWADIPANTAISELATAN P.PAPOEA. P n
Dipantaijangrendahlagirata,nakindjaochdariboetta'adapóhonkajoeatanpotionnipahlagi,kadang-kadang}ranjapadang Ó
amatloeas,dit.-)ernboeltiroempoetdanpimpingsadja. t i
hi
SerieVI,Groep 24

334.HETDROGENVAN KOFFIE. 334.IVIENDJEMOER KOPI.

Uit5á6pikoelverschevruchtenkrijgtmenéénpikoelbered i e boonen.
K o p i
jang ba r
o e di
p eti
k 5-6 pi k oel , se t
e l
a hd i
k e r
d j
a k a nd an didjetnoer
Bijde„gewonebereiding"(indenhandelG.B.)wordendebessenin dehanjalahmendjadikopisatoepikoelsadja.Mengerdjakankopiitoeada 2
zonofkunstmatiggedroogd.Vandegedroogdebessen(glondongan) wordt
t(jd
aid
ra:junToiaera b i
a so bo ea h kopi i
toe d e n g a n koel i
tnj a seksl i dikeringkan
deschilverwijderddoorstampenofdoor„malen"ineen koffiepulper. rat
a u di
p a ngg a ng)
,se t
e a
l h i
toe d b
i o ea ng koel i
tnj
a (ditoemboek
Danvolgthetwannenensorteergin.Bijde„West-Indische bereiding" a t
a u di g i
li
n g), kerno eda
i n dip i
lih . T i
a ra H i
n di
a -ba ra i
t
> o ea hjang baroe
(W.I.B.)ofnatebereidingwordendeverschebessendadelijkin pulpers
d i
p e t
i
k ito ese g er
a db
i oea n gkan koel it
n j
a ,di tj
o etj
iso e p a a
j hi
l
a n g Iendirnja,
vanhetvruchtve
l eschontdaan,goedgewasschen,dangedroogden gemalen
s e t
e l
a h i
toe di
k eri
n gk an ,
k em o e d i
a nd i
b oe a n g kan koel i
t kerasnj a. Dengan
ofgestamptengewandomdehoornschilnogvande„gabah"te ver-tjarajangkedoeaitoe,makadidapatboetir:kopijarigmengilap indaht
wijderen.MenkrijgtdanmooierenManzenderboonen,danbijG. B. roepanja.
Serie1,Groep3 C a r t o n 30

- • h.--ar
•
•

43.VISSCHERSWONINGENNABIJMAKASSAR. 43.ROEMAH-ROEMAHNELAJANDEKATMAKASSAR.
Te nsl
o tte volg tin dezegr
o epde af
b eel
d i
n gvaneengew one,
d r
o gekust
, Pantailaoetjangkeringtanahnja,taa
zooals ' dasoengaijangmenghanjoe'.kan loempoer
mendievindtwaargeengrootestroom=veelslibineeneonde banjak,laoetdisitoetiadamendjadidangkal.Roemah-roetnahorangdengan ladang
i pekustzee konden
doenbezn i ken.Hetstrandishierdroog.Dewoningendermenschen,hunakkers endankeboenkelapanjasampaidekatsekalidenganboet.Roemah-roemah nclajan
klappertuinenkomentotvlakaandekust.Vsischersdorpenliggenaanden zeeoever. didirikanditcpi laoet.
 335.DELI'SCHTABAKSVELD IN AANLEG.
Detabaksplant,uitAmerikaovergebracht,heeftzichsneloverdeoudewereldverspreid.in Ned. Indië
vindtmenveeltabakscultuurvanInlanders,bijnaalleenvoordeplaatselijkemarktwerkend.Deze tabak
wordtgekorvenvoorcigaretten-enpijptabak.DaarnaastiseenzeerbelangrijkeEuropeesche tabakscultuur
ontstaanin driecentra:Deli(hetCultuurgebiedvanSuntatra'sOostkust);deVorstenlandenop Midden-
lava;deresidentiesDjemberenBondowosometnogeendeelvanhetregentschapLoemadjangopOost-Java.
335.MERAMBAHHOETANAKANDIDJADIKANKEKOENTEMBAKAU DI DELL
TembakauitoeasatnjadaritanahAmerika,laloetersiarkeseloeroehdoeniadengantjepatnja. Ditanah
HindiabanjaklahtembakaujarigditanarnoléhBoemipoetera,didjoealdipekan.Laindariitoeada poela
ondernemingtembakaukepoenjaanbangsaItropa,teroetamadiSaematerapantai-tinroer, Djawa-tengah
danDjawa-tinroer(Solo,Jogja,Loemadjang,Bondowoso, Djeznber).

•
; 1

k WA 4 ;

t . t . 4 _ ~ . .7.4. :,: t e n 2 P
41I C • • - • • • ••• ~ d m r
. •
ah' ' e '
•
Jtjkoli.
-• SZ
•••• •

336.DROOGSCHUURVANDJATI INAANBOUWIN DELL

In1864isdezetabakscultuurin hetSultanaatDabheteerstbeoefenddoorJacobusNienhuis.Naveel lotswisselingen
isdeDeli-tabakscultuurbeperktgebleventothetlandschapDeliendeaangrenzendededenvanLangkatenSerdang (de
anderecultureszijnlateropS. 0. K,gekomen).Opnoggeen20.000haaanplant,eeneoppervlakteslechts IIU10grooter
dandeHaarlemmermeer,wordtdaarjaarlijkseenoogstgewonnenvanruim20.000tonzeerdurebladtabakeneen waarde
van70á100millioen gld.
336.BANGSALTEMPATMENGERINGKANTEMBAKAUSEDANG DIDIRIKAN
Padatahoen1864toeanNienhuismDelaïmmanamtembakaudi-Deli.Tanamaninilekasberkembang3;sekarang inilah
masihadaondernemingtembakaudi-Dzli,LangkatdanSerdang.Ondernemingtanarnanlainzdi-Soernateratirnoer bare
diadakankermediartd. p.tanamantembakau.TembakauDenmasihoerdiseloeroehdoenia,sebabialahjarigterbaik akan
diperbazatpambaengkoesrokokjarigmain'harganja.TanamantembakauD:li 20.000ha,banjaknjatembakau naben
tahoen ± 20djoetakg,jarigberharga70sa:npai100djonaroepiah.Bangsalakanmengeringkantembakauarnat besar.
SerieI,Groep4 C a r t o n 31

44.WAARDE0M131L1N-RIVIERUITHETMEERVAN44.HOELOESOENGAIOMBILIN,AIRNJA1VIENGALIR
SINGKARAKVLOEIT. DARIDANAUSINGKARAK.
VandegrooterivierenvanSumatraontspringenervierin de Soernatera-barstitoetempathoeloesoengaijang bosar-besar.
res.Sumatra'sWestkust.Daarvanvindenertweehunoorsprong
Kadang-kadanghoeloesoengaitoeletaknjadisoentoe lembah,
inlaaggelegendalen,zooalserovergeheelSumatratusschendiapitoléhladjoerangoenoeng.LernbahSingkarak mcndjadi
ketensvanhetBarisan-gebergtevoorkomen:Uithetdal vanhoeolesoengaiOrnbilin,jangsetelahbertemoedenganSinamar
SingkarakkomtdeOmbilin,dienaharevereenigingmet de Kwantan,dibahagianhilirdiseboets.InderagiriLernbah Raoe
SinamarKoeantaneninhaarbenedenloopInderagiriheet. Uit mendjadh i oeloes.Soempoer,diseboetdjoegaRokan-kiri.
hetdalvanRaoe,grootendeelsnogmoeras,komtde Soempoer,
verderopRokan-Kiri geheeten.
 337. HET UITPLANTEN VANTABAKSPLANTJES IN DE VORSTENLANDENVAN JAVA.
Integenstellingmet Dell (waarelk jaarslechtseendeelvandetabaksgrondenwordtbeplanten de
restdiergrondenbraakblijftliggen)wordt in deVorstenlandendetabakgeplantopsawahsin wissel-
bouw(meestalmetrijst).Ookdezetabakisgrootendeelsgeschiktvoordekbladvansigarenen daarom
duur,hoewelnietzooduuralsdievanDeli. Deondernetningstabakeischteerrenauwkeurige weten-
schappelijkebestudeeringdoordeProefstationseneeneuiterstnauwkeurige behandeling.
337.MENANAMKANANAKPOHONTEMBAKAU DI DJAWA-TENGAH.
`Adatnjadi-Djawatembakauitoeditanarndisawah,berganti-gantidenganpadi.TembakauSolo dan
Jogjabanjakdjocgajarigbaikdiperbc.,eatpemboengkoes rokok.

' 11 L 2 > - - - ~ 1 , 11 % .
•

;0"--r:railemeire;
.." •

St d

338.TABAKSZAADBEDDEN IN DELL
Hettabakszaadis zoo fijn alsmeel.Hetwinnenvangoedekweekplantjesopdezaadbedden vereischt
daaromreedszeernauwgezettezorgen. In Deliwordthetveldwerkvoordetabaknogbijnageheel door
Chineeschearbeiders verricht.
338.PESAMAIANTEMBAKAU DI DELL.
Bidjitembakauttoehaloesseroepatepoeng.Dalampesamaianharoesdipeliharadenganbaika. Di Deli
keboentembakaudikerijakanoléhkadi=Tiong-hwa.Kantorakanmenjelidikihalahwaltembakau itoe
bernama „Proefstation".
45. DE LAOEBOEAJA,DEBOVENLOOPDERSERDANG-RIVIER(OOSTKUSTVAN SUMATRA).
Hetdeel der rivier, dat nogdoor hetberglandstroomt,heetdebovenloop.Debovenloopis niet of slechts
metgrootemoeitenengevarente bevaren.
45.LAOEBOEAJAJAÏTOEBAH.OEDIKSOENGAISERDANG (SOEMATERA-TIMOER).
Bahagiansoengaiditanahpegoenoengandiseboetbah.oedik.Biasanjata'dapatdilaloeiperahoe;kalandapat poen
tentoedengan soesahnja.

46. DE MARTAPOERA-RIVIERVOOR BANDJERMASIN.

Hetdeel der rivier in delaagvlakteheetdebenedenloop.Waarderivieroeversbewoonbaarworden ontstaat
eenhandelsplaats. Voor hetstroomgebiedvan de Barito ontstond de handelsplaatsBandiermasinaan de
Martapoera-rivier.Hetverkeergeschiedthier bijnageheeltewater.Veeltoko's rijnopvlotteninderivier gebouwd.
46.SOENGAIMARTAPOERADEKAT BANDJARMASIN.
Bahagiansoengaiditanahrendahdiseboetbah. ifir. Padatepinjabanjakkampoengorang,tuendjadi poesat
perniagaan.Dalaradjadjahans.BaritoadalahbandarBandjarrnasinpadas.Martapoera.Disitcesoengai seolah-
olahznendjadidjalanraja.Banjaktoko'didirikandiatas rakit.
 - -
•
41. ' e. - - •31. " b . m r. •

firn, I . i p t r ; 111"
ir} 5 _. ` 4- . • . 1 1 1 . 4'1": . 1
• •

sz d

33).AANPLANTVANJONGETABAK IN HETHEUVELLANDVAN DELT.

Deondernemingstabakwordtaangeplantin dclaagvlakteen in dclagereheuvelen.Alsdejongeplantjeseindelijkin den
grondstaangroeienzesnelopenmoetplantjevoorplantjeafzonderlijkwordenverzorgddoorbemestingenzelfselk blaadje
gaateenigemalendoordehandenomziektenenplagente voorkomen.
339.TANAMANTEMBAKAUDILËRIÉNG2BOEKIT DI DELL
Temparmenanamkantembakauitoeditanahrendakdandiléréngboekit.Anakpohontembakauitoetjepatniendjadi bosar;
darisatoe:pohondipelihara dipoepoek, dibalangoelat2jangmeroesakdaritiapahelaidaoen, d.s.b.
Serie1,Groep 4 Carton 3

47.OVERVAARTOVERDEMOEST-RIVIERTE TEBINGTINGGI. 47.PENJEBERANGANS.MOESTDI TEBINGTINGGI.

Permoea
WaardeMoesihetberglandverlaatligtTebingtinggi,aandenwegvanBenkoelen lans.MoesikeloeardaritanahpegoenoenganjaitoediTebingtinggi, pada
naarLahaMt.Hen
ezi
trivi
e r
g edeel
t
e inhe t
h euve l
a ndnoe
m t
m enw el
d en dj
a l
a
middenloop.
ds ndariBen g koee
lnke
ieboetbah.pertengahanG L ah at.
B ahagi
a nsoengai
d i
tanah berboekit-boekit
. ambarinimeloekiskanbetapaorangrnelaloei soengai,
ethoederiviergepasseerdwordtalsergeenbrug is. kalaudisitoetdada djembatannja.
SerieVI,Groep 25

341.TABAK.OPGEHANGENINDE DROOGSCHUUR.
341.DAOENTEMBAKAUTERGANTOENGDIDALAM BANGSAL.

340/341.Alsdetabaknadezorgvuldigebehandelingophetveldrijpisgewordenendebloesems er
tijdigzijnafgehaald(behavl evanenkelezaadplanten)wordende„tabaksboomen"(zoonoemtmen de
planten)tedrogengehangenindekolossaledroogschuren,dietusschendeveldenzijngebouwd(zie pl.
336en342).Voordezedroogschurenwordendjatiboom=in Dcliafzonderlijkaangeplant; duizenden
Inlandersvindeneenbestaaninhetmakenderkadjangsvannipahbladerenvooratap (dakbedekking

BESPROEIING
340. VANOPGROEIENDETABAKSPLANTEN
METLOOD-ARSENAAT. 3 4 0/
3 41.
Kal aupoho nt
e m ba k
a us oedahsar
n pai
t
o ea n a
j ,
o edo
j e ngna
j a
j ngber
b oe ngai
t
o e di
p ot
o ng (ketjoeali
340.POHONTEMBAKAUDISIRAMAIR OBAT a
j n ga k
e n di
a m bi
lbi
d j
in j
a );set
e a
l hm as
akd aoen nj
a dip eti
k ,
d i
g ant
o en gk
a nkeda l
a mb a ngs al
,
j
a ng didirikan
OELAT'.
PEMBOENOEH ditengahkeboenitoe(G.336dan342).Bangsalitoedp i erboeatdaripadakao j edjatiboelat',beratapkan kadjang
SerieI,Groep4 C a r t o n 34

48.GEZICHTOPDEMOESI-RIVIERTE PALEMBANG. 48.PEMANDANGANPADA5.MOESIDI PALEMBANG.

PalembangisdehandelsstadvoorhetgeheeleMoesi-stroomgebied.D Palémbangjaitoebandardsi eo
earmen van l eroehdjadjahanMoesi.80kmlagi baharoelah
deMoesistroomennog80kinverderdooreerdeopenzeeisbereikt.De stads1o5eking
aiM oe si
b er
m oear
a dil
a oet .Band ar
P al
é mbangt
e rl
e t
a kdi
k ui
k anan Moesi
strektzich15kmlangsdeoeversuitenheeftookveelvlotwoningen.Aandennpandiangnpjae.rm Bana j kroemahdiatasrakit.Kartapati,ditepikanan, jaïtoc
oelaandjalankerétaapt Socmatera-selatan.
rechteroever,teKertapati,begintde Zuid-Sumatraspoorweg.
 342. DROOGSCHUREN.
342.BANGSALTEMPATMENGERINGKAN TEMBAKAU.

sz d

343.SORTEERLOODSEN FERMENTEERSCHUUR.
343.GOEDANGTEMPATPENANGASANDANPEM11.11-HANDAOEN' TEMBAKAU.
342/343.Nadat detabak in dedroogschuren„loodsdroog"isgeworden(menziethoemendeluikenvande droog-
schurennaarbelievenkanopenenensluitenomerbijgunstigweerdewinddoortelatenspelen)wordtdeze overgebracht
naardefermenteerschuurensorteerloods,die op hetetablissementderondernemingisgebouwd.Dit iseen blijvend
gebouw;dedroogschurenwordensomsverplaatstomdatdezedicht bij detabaksveldenmoeten staan.
342/343.Goedangitoemendjaclipoesatnjaondernemingtembakau,didirikandaripadabatoeboeatselama-larnanja. Lain
halnjadenganbangaltempatmengeringkan,kadang2dipindahmanakaladikelilingnjata'adatanarnantembakau lagi.
 dao
S€ 1

49.WATERVALSAMPOERANHARIMAU, RUIM 70 til HOOG,BIJTANGGA, IN HET DAL VAN

DE BOVEN-ASAHANRIVIER.
HetToba-meer,waarvandewaterspiegel906mbovenhetzeevlakligt,vindtzijneuitvloeiingdoorde Asahan-
rivier.Dezebreektdoorhetrandgebergtevanhetmeerenbreektdanineennauwe,300mdiepekloof door
hetgebergte.HierontvangtdeAsahanhetwatervandeTangga-rivier,NadeWilhelmina-valtezijn gepasseerd
bereiktdeAsahanbijBandar-Poelaudevlakte;daarwordtzij bevaarbaar.
49.AIR TERDJOEN„SAMPOERANHARIMAU",DEKATTANGGA,DALAMLEMBAHS. ASAHAN,
BAHAGIAN-OEDIK.TINGGINJA70 rn.
DanauToba,jangtinggia.rnja906 indiatasmoekaIaoet,mengalirke s.Asahan.Airitoemelaloei petjahan
geenoengjangmemagaridanauitoe,laldememetjahmelintasdibelahansempitjang300mdalamnja. Disitoelah
s.Tanggamengalirkes.Asahan,melaloeidjeram(airterdjoen)Wilhelmina.MoelatdariBandar-Poelau soengai
itoedapatdilajari,sebabmelaloeitanahrata belaka.
344.BOSSENLOODSDROGETABAK IN DEFERMENTEERSCHUUR (VORSTENLANDEN).
344.PEREMPOEAN'MENGIKATDAOENTEMBAKAUJANGAKANDITANGAS DALAM
GOEDANGDI DJAWA-TENGAH.

sz

345.CHINEESCHEARBEIDERS IN DESORTEERLOODSBEZIG MET HET SORTEEREN

VAN DELI-TABAK.
345.KOELI' TIONGHWASEDANGMEMILIHDAOENTEMBAKAU DI-DELI.
344[345. In deferznenteerschuurwordende bundelstabaksbladeren op bepaaldewijzen op elkaar
gestapeld.Zijondergaandaneengistingsproces(broeien,fermenteeren),waardoor zij dengoeden geur
verkrijgenen tochsoepel en sterkgenoegblijvenomdeheclebladerenvoordekbladvansigaren te
kunnengebruiken.Danwordenzijnauwkeuriggesorteerdoplengteenkleur,wantdit verlangen de
tabakshandelaars,die depakkenopdeveilingenteAmsterdamkoopginomdieweerin verschillende
partijenaandesigarenfabriekente leveren.Danmoetdetabaknogwordengeperstomin stevige
:„pakken"vanong.80kgteBetawanaanboordteworden afgeleverd.
344/345.Didalamgoedangtempatmemilih,tembakaujarigsoedahdiikat itoeclsoesoendengan atoeran
jangapik,soepajamenangas,mendjadiharoetnhaoenjadankoeat lagi haloes.Setelah itoe dipilih
dikoempoelkanjangsamaroepanjaatausamapandjangnja.Kemoediandiboengkoes 8 0 kg dengan
diapit.Makasiaplahakandikirimkankenegeri Belanda.
 50. EEN STROOMVERSNELLING IN DE KOEANTAN-RIVIER
(AFD.INDERAGIRI,RES.RIOUWEN OND.).
Uit het meervanSingkarakkomt deOembiEn-Kceantan-Inderagiri(zie no. 44). Van de
PadangscheBovenlandenbestaatalduseenvaarwegvoorkleineschepennaarRengaten den
Riouw-archipel,dochmenziethoemoeilijkdevaartnogisdoorde stroomversnellingen.
50.SOEATOE RIAM DISOENGAIKOEANTAN(AFD. INDERAGIRI,RES. RIAU).
DaridanauSingkarakmengalirlahsoengaiOmbilin-Koeantan-Inderagiri(Lihatno.44). Djadi
daritanahSoematera-baratadalahdjalanpelajaranbagiperaheeketjil kcRengatdanke p.p.
Riau.Tetaptpelajaranitoekadang'soekarbenar,jaïtoemanakalamelalcei riam.

ty
9£d

51. DE WATERVALLEN VANKEDOENGKANDAR IN DE BRANTAS-RIVIER BIJ

MALANG.
OpJava, Bali enLombokzijn dc rivierenvanweinig of geenbelangvoorhet scheeps-
verkeer,dochdestemeervoorde irrigatie (ziegroep19). Er zijn niet zoogroote rivieren
enbreedekustvlaktenalsopSumatra,BorneoenNieuwGuinee;dcwatervallenzijn er ook
minder grootsch.
51. AIR TERDJOEN DI KEDOENGKANDAR, DI S.BRANTAS,DEKAT MALANG.
Di p. Djawa, Bali,Lombokd.l.l., soengai'sedikitsehadjagoenanjaakanpelajaran. Soengai2
dtsitoekoerangbesardantanahrendahjangdiihrinjakoeranglébard.p.dipoelau Soetnatera,
BornéoatauPapoea.Apalagiairnjaterdjoendjoegakoerangtinggi.Akantetapisoengaidi p.
Djawa,BalidanLombokitoedjaochbesargoenanjaoentoekirrigasie(lihatlahgolongongambar 19).
SerieVI,Groep 25

316.BLIJVENDEPONDOKSVOORJAVAANSCHE IN 346.PONDOKJANGTETAPOENTOEKKOEL!: DJAWA

ARBEIDERS
DETABAKSCULTUURINDELI. DO I NDERNEMN I GTEIVIBAKAUDIDELI
O m d at
in hetC ut
l
u u r
g e be
i d va n S. 0.K. de w e r
k e
i
l de n
wordeningevoerd,meestuitJava,envoordetabakookgedeeltelijkdd bi
j
n aal
l
e moeten
S eks
uitl
i
a s koelij
a n g be ke r
d j
a do
i n d er
n em n
i g2 Soem ae
tra pantai-timoer itoe
Chn i at
a n
i a,valenallerleizorgen,diemenopJavanietkent,tendeelaan deadalahmatjarn=halag k
a ndar; tan ah b a l
s (
d a ri
5 D j
a w a da nTj i
n a).S ebab i
rae disitoe
p a
l nt
e r
s en hunne ve r
e en g
i n
i ge n,n.l.de Deli-Plantersvereeniging (voor dc j ng da
i da ka n ol
é htoea n-besarna
j atau perkoempoelannja;
tabak)endeAlgemeeneVereenigingvanRubberpa se
l ntersterOostkust vanpe rt
i
:m ent
j
a ri
k o el
i
s k on t
c r
a k dari D a
j w ad anTjina, t
n endj
a g a kesehatan
koelilitoe,membocatpondoktempatkoeli:diDeli,mendirikan sekolah
Sumarta(Avros).Dezezorgenvoordeemg i rate
i uitJavaenChina, voor oentoekafa l k ?.koe l
i
,
m e nga da kan perm ai
n anda npensi o en ds.b.
d cvo or
verzorgno
l opg
i ehus
i ve st
n
i g d eri
m m i
g rant
e ni
n Dcl i,vo o r
d e geneeskundige
i gderkoelies,vooronderzoekvantropischeziekten,voor woningen,
vermakenenpensioenenderkoeliesenvooronderwsji hunner kinderen.
OokdeProefstationsbijMedanwordendoorhenonderhouden.
52.HUIZENAANSTRAATSIKAKAP(TUSSCHENNOORD-ENZU1D-PAGAI, MENTAWAI-EILANDEN).
Huizenoppalen;heterfnietschoongemaaktennietomheind;detrapiseenboomstammetinkepingen; stijlen
vanhoutofbamboe;vloervanbamboe;verbindingenvanrotan;wandenvanboombastofgevlochten bamboe;
dakvanatap-nipahofatap•roembia(sagoe)ofvanalang-alang.Vgl. pl. 82.
52.ROEMAHORANGDITEPISELATSIKAKAP(ANTARAP. PAGAI.OETARADENGAN SELATAN
MASOEKP.P. MENTAWAI).
Roemahnjaberkolong;pekarangannjadibiarkankotorsadja,tiadaberpagar;tangganjadaripadabatang kajoe
bertakoek;tiangnjakajoeataubo?loeh;lantainjaboeloeh,tali2njarotan;dindingnjakoektkajoeatau boeloeh
baranjam;ataprijanipah,roembiaataulalang.Lihatlahg. 82.

C
Lcciu

53.HUIZENENRIJSTSCHUURVANKARO-BATAKS,WESTELIJKDEELDER KARO-HOOGVLAKTE
(SUMATRA).
Huizenoppalen.Dahuizenstaanomeenschoongehouden,onbegroeidpleingegroepeerd.Waardit materiaal
nietteschaarschenteduurgewordenis,wardendedakengemaaktvanidjoek,dezwartevezelsinde bladoksels
vanart.npahnen.ZieookhetNiasschehuisno. 82.
53.ROEMAHDENGANRANGKIANGNIA DI BATAK-KARO,BAHAGIANBARATTANAH TINGGI
KARO (SOEMATERA).
Roemahnjaberkolong;didirikansekelilingtanahlapangjangbersih,bertoempoek-toernpoek.Ditempat jang
moerahidjoekataproemahitoed.p.idjoek.(Lihatgarnb. 82).
SerieVI,Groep 25

347.VROUWENBEZIGMETHETBUNDELENVANTABAKS-347.ORANGPEREMPOEANTENGAHMENGIKATDAOENTEM-
BLADERENINEENFERMENTEERSCHUURINDJEMBER. B A K A U JANGAKANDISOESOENDALAMBANGSAL
PENANGASANDI DJEMBER.
TenslottenogeentabaksplaatvanOost-Java.OpdenachtergrondP té
engabisangambartembakauinijaitoegambardartDjawa-Timoer. Dekat
ziet
z
n bokd b
i ea
l kan gt
a m pa kl
a hsoe
so en
an daoent
e mbak
a ua rnattinggi. Di
m end eho ogef
e r
m en t
a t
i
e st
a pel
s t
a ba k.
O pO o st
-
J av
a w or
d t
o
tabak,dieonderEuropeeschtoezichtdoorInlandersophunvelden isokheel wat Djawa-Tinloeradado j egabanjaktembakautanamanorangnegert jarig
g e k
w eekt
,
d oorEu r
o peesc he ondernem i
n genopge kocht
e nverwerkt. di b
Oost- el
i
d a n di
k er
d j
a kan ol
é h onder
n em i
n g.
Dart Djawa-T i
m
tembakaupemaloetrokok,melainkanbanjaktembakpengisirokok danoer djaranglah
Javalevertminderbladtabak,.geschiktvoorombladendekbladvansigaren, pipa,oemp.„krosok".
enmeer„krosok",bladmetbreuke j sengaatjes,dusaleengeschikt voor
bn
i nengodvansg i arenenkerftabak,dande Vorstenlanden.
 ," ',j4 . 1 • 12 _

54.MINANGKABAUSCHEWONINGMETRIJSTSCHUUR(PADANGSCHE BOVENLANDEN).
Familiewoningvoorafstammelingenvaneerrezelfdestammoeder.Dekolongonderhethuisisafgesloten.Hetdakisvan idjoek,
dochdaarditmateriaalschaarschwordtenbrandgevaaroplevertzietmenookveeldakenvangegolfd ijzer.
54.ROEMAHDITANAHMINANGKABAUDENGANRANGKIANGNJA (PADANG-DARAT).
Roemah;orangsekaoemkeloeargadarisatoeiboe.Kolongnjaeertoetoep;atapnjad.p.idjoektetapiditempatjangmahal idjoek
lagibanjakchawatirbahajaapi,nakaatapitoedartpada besi-zink.

s8£da
w

55.EEN RAADHUIS(BALAI) IN DEPADANGSCHE BOVENLANDEN.

ElkenëgërivandeMinangkabauersheefteenbalai,di. i.eenraadhuis,tevens vreemde-
lingenverblijf.EvenalsdewoonhuizenvandeIVIinangkabauersendievandeBataks zijn
deplankenversierdmetsnijwerkendikwijlsookdoor beschildering.
55,BALAI,TENTPATORANGSENEGERIBERMOEPAKAT,DI PADANG-DARAT.
Tiap2negertorangMinangkabauadabalainja,tempatorangbermoepakat,apalagi tempat
orangasingtidoer.Balaiitoedihiasidenganoekiran,sebagairoemahadatorang IVIinang-
kabaudanorangBatakdjoega.Kadang2oekiranitoedihiasilagidengantjètdan kasja.
 348.AGAVE-V• ONDERNEMING DOLOK-ILIR(OOSTKUSTVAN SUMATRA).
348.ONDERNEMINGSERABOETNANASDOLOK-ILIR(SOEMATERATIMOER).

in d

349. HET HEKELENENSORTEERENVANAGAVE-VEZELS IN DEFABRIEKTE LOEMOET

(OOSTKUSTVAN SUMATRA).
349.MENJISIR DAN MEMILIFISERABOETNANASDALAMPABERIK DI-LOEMOET
(SOEMATERAPANTAI-TIMOER).
348/349. De wereld krijgt steedsmeerbehoefteaan allerlei vezelstoffen. OpJavabestaansedert 1900
ondernemingenvoorAgavasisala, uit Midden-Amerikaingevoerd,enwaarvande lange,sterke, soepele
vezelsJava-sisalhennepwordengenoemd,en voorAgavacantala,Mal.nanassabrang,die opJava in het
wildvoorkomt(cantala-vezel).OpSumatra'sOostkustheeftmenalleen sisalhennepondernemingen.
348/349.Sedjaktahoen1900 di Djawaadaondernemingseraboetnanas(Agavasisala),benihnjaastil dari
tanahAmerika-tengah,menghasilkanseraboetjangpandjang,lemboetdan koest; lain dan itoe djoega
nanasseberang(Agavacantala),jang tadinjatoemboela2anhoetan di Djawa. DiSoemateraTimoer hanja
Agavasisalajangditanamkan di-ondenterning.
Sere
i I,Groep5 C a r t o n 39

56.MALEISCHDORPOPZUID-SUMATRA. 56.KAMPOENGORANGMELAJOEDISOEMATERASELATAN.
Hetgewonegezinshuisoppalen,zooalsdoordemeesteZuid-Maleiers Roeen
m a
hbe rkoo
l ngoen t
o ekor
a n gse ka o
em kel
o earga,
k eda
i manor
a ng Melajce
K us t
-
M ae
l e
i r
s w ordt
b ewoond.
Het huisrecht
s i
s gede kt
m etgegol
fd gegal-
se
b e
vansieerdijzer,z.g.n.zink.Voordakbedekkingdientook:alang-alang; atapl
a hsea
l t
a ndan di
p ant ai
.A t
a p n j
a d.p.zi
n k,nipah,ro emba
i ,si
rap kajoe
vannipah-ofsagoepalrnblad;sirap(pannenvanijzerhout)en bamboe. besiatau boeloeh.
 350.HETOOGSTENVANAGAVE-VEZELOPEENE VEZELONDERNEMING
IN SOERAKARTA.
350.MEMOTONGDAOENNANASSEBERANGPADASOEATOE ONDERNEMING
DI-SOERAKARTA.

9d

351.HET SNIJDENENTOTBOSSENBINDENVANDEAGAVE-BLADEREN.
351.MEMOTONGDANMENGIKATDAOEN NANAS-SEBERANG.
350/351. DevezelondernemingenopJavavindtmenhoofdzakelijkindeVorstenlandeneninKediri;in sommige
gewestenvindtmenookbevolkingsaanplantingen.Op deondernemingenwordendevezelsindefabriek door
ingewikkeldebewerkinguit debladerengewonnen.Debevolkingschrapteenvoudighetbladmoes tusschen
devezels weg.
350/351.Jangbanjakondernemingnanas-seberangitoe di bilanganSolodanDjokja,lagi di Kediri. Dilain
tempatpoenadadjoega,ditanamaléhanaknegeri.Dalarapaberikseraboetitoedipisahkandaridaoennja dengan
'akalpendapatanorangbcr'ilmoe;tetapioléhBoernipoeterahanjadenganakaljangbersahadja sekali.
 FotoKol- kat-
57.SOENDASCHEKAMPOENGOPWEST-JAVA.
Soendaneezen,JavanenenMadoereezenbewonengezinswoningen.De Soendaneezen
bouwenhunwoningennogoplagepalen;deoverigebewonersvanJavaniet.De huizen
opJavawordenmeerenmeermetpannengedekt;hetgebruikvanongespleten bamboe
voorhuizenbouwenmeubilairwordttegengegaan.Dehuizenindelandelijke desa's
hebbenruimebeplanteerven,zoodatdedesa'sindeverteboschjes lijken.
57.KAMPOENGORANGSOENDADI DJAWA-BARAT.
OrangSoenda,Djawa,Madoeraitoeroemahnjaketjil,oentoeksekaoem-kaloearga sadja.
RoemahorangSoendaberkolong,akantetapikolongnjarendah.Makinlama nakin
banjakroernap di p. Djawaberatapgentèng;boeloehjarigtidakciisigar sekatang
djarangdipakaioentcekroernahdanperkakas remah.

5ot d
1

58.DESASEMBOENGAN,NABIJ HET MEERTELAGATJEBONG,DEHOOGST GELEGEN

DESA(2078ni) VANJAVA. (DIENG-GEBERGTE).
IndehoogestrekenvanJavazijndehuizengoeddichtgebouwdterbeschermingtegendekoudeende regens.
58.KAMPOENGSEMBOENGANDEKATTELAGA-TJËRONG,SEBOEAHKAMPOENG JANG
LETAKNJATERTINGGI(2078ni) DI DJAWA(PERGOENOENGAN DIËNG).
Tempat'jangtinggiditanahDjawa,remahorangdisitoetertoetoeprapst'akanpelincioengdari pada
ganggoeandingindan hoedjan.
 352.AANPLANTVANAGAVECANTALA IN SOERAKARTA.
Vandezelfdeplantenkanmenverschilendemalenbladerenafsnijden.Alsdeplantoudisschiet een
grootebloeiwijzeuithetbladerenrozette voorschijn.
352.TANAMANAGAVECANTALA DI-SOERAKARTA.
Sebatangpohonagaveboléhdiambildaoennjasampaibeberapakali.Kalaupohonnjatelahtoea maka
berpoetjoeklahjangpandjangbcrboenga banjak.

gz

353.AANPLANTVANMANILA-HENNEPOP ONDERNEMING.
Manila-hennepiseigenlijkevenminhennepalsdeagave-vezels.Menheeftdezevezelstofzoo genoemd
omdaterookdiktouwenkabelsvanwordengemaakt(Manila-trossen)enomdatManila,de hoofd-
stadderPhilippijnen,degrootsteuitvoerhavener vanis. Devezelskomenvaneensoort wilde
pisang(Nlusatextilis).Ook in deMinahasaen op deSangihe-enTalaud-eilandenwerd deze
pisangdoordebevolkinggekweektomdevezels.OpJava(voorn.Oost-Java)enSumatra zijn
enkeleEuropeescheondernemingenvoor Manila-hermep.
353.TANAMANPISANG-SERABOET(MANILA-HENNEP)PADA SOEATOE
ONDERNEMING.
Laindaripadananas-seberang,adapvdajangdiambildjoegaseraboetnjaakandiboeattali, jaitoe
pisang-seraboet,diseboetdjoegaManila-hennep,sebabkebanjakandikeloearkandarinegeri Manila
(iboenegerip.p.Pilipina),socdahdipintalmendjaditalioentoektali-ternalidalam kapal.
SerieI,Groep5 C a r t o n 41

59.PAALDORPINDESEGARAANAKAN(BIJ TJILATJAP). 59.KAMPOENGDIATASAIR,PADASEGARA-ANAKAN

(DEKATTJILATJAP).
H i
e rzi
jn,evenas
l i
n ve e l
k u s t
d o r
p e n op an de :
rcI
n di
s chee i
l
a nd en ,
d ewoningen S
d e
i
sb a
op
i
n g
i
r
o a
i
b
omi
a .
saa
hn
'
di
ai
dka
m
i
ri
k p
ao
nc
sn
eg
r
o2p
e
p ad
apa
ap
nga
gnot
a
eni
l
gadoe
i
a t
t
adsi
t
pan
aa
nh
t
a H
ibi
n
e d
r
loi
aeint,
m m
p a
ok
ea
r
,padalah
a
dawaktoe
pal
e nge b
o uwdi
n d e
Alesishierophetvisvm o d d e r
g
i e ku s
sacnhdeersvbisecdhrijf,int
s
g t
r
eoo
r
i
c k
h,
dt
:i
de
e bij
br
evel
o
d e
ed
pg
l
a e
nh
ke
i
e e
r
el
onn
v d
oe
or
w
rha
et
e
t r staat.
p
drogenas ang naik t
ergen an gol
é hair.S em o e
an a
j i
t
o e d i
b oeat
o ent
o ek keperlocan penang-
defuiken,dedjoekoengs. kapikan:geladakdidepanrooh m ahit
o e go e na n
oeboedandjockoeng.a
j akan t
e m p atmendjemoer ikan,
SerieVI,Groep 26

355.HETAFNEMENMETDEHANDENVANDEBASTVANROSFT1A-STENGELS
355.PEREMPOEANIVIENGAIVIBILKELISTP-ROSFLLADENGANTANGAN.
354/355.Verschilendeplantenuitdefamiliederlinden,waartoeookdewaroeboomende kembang
sepao tebehooren,leverenvezelsvoordenijverheid.Devoornaamstevezelvoorzakkenisdejuteof goeni,
dieinBritsch-Indiëinhetgrootwordtgekweekt,maardieopJavanietrechtwilslagen.DaarNed. Indië
jaarlijksmiloenengoeni-zakkennoodg i heeftuitBritsch-Indiëzoektmennognaareenegoedevervangste
vandejute,waarvandevezelmachn i aalkanwordenafgescheiden.Menprobeertdito.a.op e.enige
ondernemingenmetdeRosela-vezelsvandeplantHb i si cus sabdariffa.
354/355.Banjaktoemboeh2anjangbiasadiambilkelisipnja,sepertibarocdankcmbangsepatoe. Karoeng,
jangbanjakkitapakaitoe,diboeatdaripadakelisipjuteataugoeni,bana
354.JONGEAANPLANTVAN ROSETLA-PLANTEN. j kdtianamditanah India-Ingger
tiadamaoetoemboehditanahkitaRsi n i
. Sebabit
oe di
tj
o bam enanam
oselaitoebangsakembang sepatoc. rosell
a ,
o ent
o ekdb
i oeat karoeng.
354.TANAMANROSFJ.LAJANGLAGI MOEDA.
 60.EEN OUDEON-HYGIËNISCHINGERICHTEKAMPOENGBIJ SEMARANG.
60.KAMPOENGMODÉLLAMA,TIADABALKOENTOEKKESÉHATAN,DEKAT SEMARANG.

sd

61.EENMODERNE,HYGIENISCHINGERICHTEKAMPOENGOPDEHEUVELSTEN ZUIDEN
VAN SEMARANG.
61.KAIVIPOENGMODt..L.BAROE,MENOEROET'ILMOE KESÉHATAN, LETAKNJA PADA
BOEKITSEBELAHSELATAN SEMARANG.
60/61. De bewonersdergroorestedenopJavaverkeerden,wathunnehuisvestingbetreft, in veel slechter
omstandighedendandebewonersderlandelijkedesa's.Thansis er in Batavia,Sernarang,Soerabajaen in
anderestedenreedszeerveelgedaanomdewoningenendaarmeedengezondheidstoestandte verbeteren.
60(61.Pendoedoekdalamkota2jarigbesar di Djawa,rentangroemahtempattinggalnja,lebihboesock dari
padadidésa-désa.Sekarang di Betawi,Semarang,Soerabajadan lainz lagisoedahbanjakroemah' jang
diperbaikimenoeroet'ilmoe keséhatan.
SerieVI,Groep 26

356.AANPLANTVAN25-JARIGEKINABOOMENOPDEGOU-356.TANAMANKINAOEMOER25TAHOENDI ONDERNEMING-
VERNEMENTS-KINAONDERNEMINGTJINJIROEANOPDEZ.W.-GOEBERNEMËNTJINJIROEAN(PRIANGAN-TENGAH).
HELLINGVANDENG.MALABAR,BIJ PENGALENGAN
(MIDDEN-PREANGER).
E
he
ent
kd
ooe r
m
r
t
s m er
k
i
d w
d a
ea
l
k r
d
i
n g
i
i
n s
et
ec
wuol
t
urr
de
ts
bei
s r
edi
i
de.v
Dan
od
o e
rdnekn
i
zoa
rb
g o
eo
nm
d e,
ui
rt
Rw
ege
in
eesr
n
iba
gs
i
s t
P oho
oléhn
Gk
oi
n
eba
ei
t
r
no
e e
mk
éo
nc
dl
i
t
i
t
anj
a
n d
ahi
bPo
re
i
aat
no
gbaa
ntd
,
sc
em
ka
a
rm
an
g(
kmen
ai
n
k
n
i i
)
b.
Taa
nho
a
jke
n 1
di
t852
anamditanam
orang.
d
Nez
.
Weon
.
v m
an s
i
Z b
uar
i
de-
Abo
mom ers
i
ked
ae
or
vt
1
er8
g5
e2
b ruit
ac d
hte
n v
ao
ac
rh
d t
i
ei
gv-
ko
a e
nl
edbe
er
g wo ude
Preangernv an he t O
Regent- b a t keni
n i
d i
d o eni
a inij
a n g90% asald a r
i Hindia.
s
ec
nh
baep
sp
te
aan
nT
. ha
er n
,
b s
el
e
h v
a e
l
vrt
eN
d e
ed
G .
In
od
uvi
ëtsw
.
a e
anl
9p0
l
a%nt
i
nvgaen
n al
,
1 d
2 e
6ki
n ab ast
te r wereld
ondernemingen op
Java(bijnaalleindehP rean ger)
e n 11 op Su m
ametkinaboomenzijnbeplant. atr
a ,
w aartezamen 14.600
Serie1,Groep 5 Carton 4

62.DESABIJSINGARADJA (BALI).
62.DËSADEKATSINGARADJA (BALI).

62/63.D.Baliërswoneneigenlijknietineenhuis,maaropeenerf,waaropverschillende onaan-
zienlijkegebouwtjesstaanvoorhetwerkofomerinteslapen.Heterfisomringddoor muren
vanklei,waaropeendekvanalang-alangisgelegd(no.62)ofvansomsfraaibewerkten steen
(no.63)enisverdeed l indrievakken,waartoesmalepoortjestoeganggeven.Inhetvoorste vak
staano.a.derijitschuren;inhermd i desl tedesa
l aphusi e
j s;hetderdevakisdehuistempel (sanggar),
waardekleinegoe i nhusi e
j szijnopgesteld,voorwekl edehusimoederdeoffers neerlegt.

62163.SebenarnjaorangBalimendoedoekipea l taran,boekanroemahjangbagoes.Dipelataran ada

heberapapondok,balédanroemahtempattidoerjangamatIxtrsehadja.Pea l taranitoe dikoebengi63.FRAAIVERSIERDEMUUROMHETWOONERFVANEEN WELGE-
témbokd.p.tanahlias,jangditoctocpiaa l ng2(gamb.62)atautéinbokbatoejangéndah1roepanja
(g.no.63).Pelataranitoebiasanjadibehagi3pétak,masing1denganpintoenjajangtjioet. Pétak 63.TEMBOKJS A
TELDENBALIËR,METTOEGANGSPOORT.
N G ÉLOKM ENG OE
BENGP
I EL
ATARANORANG BAL
sebelahlosartempatloemboengds.b.;pétakditengahtempatroemahtempattidoer jang
db
i ea
l kangjaïtoesanggarnamana
j ,tempatdéwa-déwatiap'haridiperseznbahkan (dipoedja). JANGBERADA,SERTADENGANGAPOERANJA.
SerieVI,Groep 26

FotovliegdienstlegerN.0. t
357.LUCHTFOTOVANDE GVTS-KINAONDERNEMING 357.ONDERNEMING-KINA„TJINJIROEAN"TERGAIVIBAR DARI
„TJINJIROEAN". KAPALTERBANG.
Omdebastvandeboomentewn i nenwordentegenwoordiggewoonlijkAkde a nm e n dapatkoeli
t ki
n aj
a ngbai k,
b a
i sana
j poti
o nki
n a i
toe dipotong, laloe
sa
tmmengekaptenopdenonderstamne i uweentengeplaatst.Eendeel vanda
i tasna
j dihoeboengkantjabanglain.Kochtkinaitoesebagiandm i asakdipaberik
debastwordtindekininefabriekteBandoengtotkinineverwerkt;het overige keninidiBandoeng,sebaga i ndp
i er
d a gang kan k
e Amsterdam.
wordtteAmsterdamtermarktgebrachtenverkochtaankininefabrikanten of
komtinhandenvanapothekersvoordebereidingvan drankjes.
SerieI,Groep5 C a r t o n 44

64.DAJAKSCHSTAMHUISTEPOENDJOENGANOP:BORNEO. 64.I20EMAHSOEKOEBANGSADAJAKDI POEDJOENGAN

(BORN£01.
DeDaa j ks(voorzooverzijnietzwervendzijn,danwelgeenMohammedanen O r
a ng D a a
j k j
a ng t
i
a d am e
ng o m b a
ral
a gia t
a u j
a ri
g b o ek anor
a n g Isl
a m atau
ofChristenenzijngeworden)bewonenzeerlangefamilie-of stamwoningen,
gebouwdophooge,dikkepalen.Eendorpheeftsomsmaareenof tweetK eb
risten,mendoedoekiroomahjangamatbosar,tinggikolongnja, pandjang
a l
ti
a n gn j
a .Di
k a m poengn j
a t
e r
k ada ng:
d o e a a t
a u ti
g a t
o ean roomah jang
vanzulkehuzi en.Devoorstehelftindee l ngtedientvoor gemeenschappelijk
sed e r
n i
k i
a n sa dj
a ;isir
o omah itoe sesD eko e .
S e p a r
o h roei
n ah j
a ri
g dimoeka
gebruik;deachterstehelftisve rdeed
l i
n sa
l
lijke gezinnen.apver
t
reke
j svoorde afzonder-
di
d i
a rn i
o ran g s er
o em ahber
s a m a'
;se par
o h j
a ri
g di
b e l
a kang dibehagi atas
beberapapétak,tempattidoerlaki-bitidengananak ketjil.
 9z

358. DE GUINEESCHE OLIEPALM.

DezepalmvandeWestkustvanAfrika isreedssedert1848 in Ned.Indiëbekend,dochmenis pas
ongeveerin 1915metdecultuurervaninhetgrootbegonnen,omdatdebehoefteaan„oliënen vetten"
steedsgrootexwordt(zie no. 363). Er zijn nuondernemingenvaninhetCultuurgebiedvanS. 0. K.,
Atjeh.deLampoengsenopJava-Degrootevruchtbossenwordenlangsrailbanennaardefabriek gebracht,
waarhetoranjekleurigeveter uitwordtbereid.Ookeendeelderpittenwordt uitgevoerd.
358.POHONPALM-MINJAK.
PohonpalmminjakiniasalnjadibenoeaAfrikasebelahbarat;telahdibawaketanahHindiapadat. 1848;
baroet. 1915moelaidioesahakan&ehonderneming.Sekaranginitelahadaondernemingitoedi Soematera-
Timoer,Atjeh,Lampoeng,dandip.Diawa.Tampoeknjaboeah2jangbesaritoedimoeatpadagrobak jang
djalandiatas ril, dibawakepaberik,diambilgemoeknjajangdjinggawarnanja.Adadjoegabidjinja jang
diperdagangkan.
 65.TORADJA-DORPOPMIDDEN-CELEBES.
OpCelebeszijngezinswoningenoppalenregel.Menvindtdaarzelfsnogweleenswoningen,bovenin een
boomgebouwd,waarheenmenlangshoogtpalen,voorzienvaninkepingen,opklimt.DeToradja-huizen hebben
gewoonlijkgeeneigenerfenstaanomeenonbegroeid plein.
65.KAMPOENGBANGSATORADJA DI SELEBÉS-TENGAH.
DiseloeroehSelebéssekalianroemahorangtentoeberkolong.RoemahbangsaToradjabiasanjatiada berpekarangan
sendiri,didirikanpadakelilingtanahlapangjang bersih.

5St d
1

66.MAKASSAARSCHE WONING.
DeMakassarenenBoegineezenbouwenindenregelgoede,houtenhuizenoppalen(zieookGroep1 no. 18 en
Groep3 no. 43), nietalleeninhuneigenland,maarookopdeeilanden,waarzijzichalshandelaars, zeevaarders
envisschorshebbengevestigd(KleineSoenda-eil.,Borneo,eilandenomCelebes enz.).
66. ROEIAH BANGSA MAKASSAR.
RoemahbangsaMakassardanBoegispadagalibnjabaik,diboeatdaripadakajoe,lagiberkolong.(Lihatno. 18
dan43);sehinggajangtinggaldipoclau-poelaupoensedemikian poela.
SerieVI,Groep 27

: 1 d i ‘ 4 1 1 , r
011101C---

359.JONGEAANPLANTVAN CASSAVE. 359.TANAMANOEBI-KAJOELAGI MOEDA.

Nunogeenigehandelsgewassen,doorInlandersenEuropeanen verbouwd. Orang
taniBoemp i oetera,selainpadidandjagoeng,menanampoela oebi
Zeerbelangrijkisdecassaveofmaniok-wortelofkaspé,oebikajoe, ketéla Kebanjakanhasilnja(oembi)didjoealkepaberikkepoenjaan bangsa
kajoe.
poehoengenz.DecassaveiseencultuurvandeInlandersenneemtbij henÉropa atauTiong-hwa,akandidjadikan„tapioca";sebahagianoél h Boemi-
dederdeplaatsin,narijstenmais,meteeneaangepa l nteoppervlakte van poeterasendiridiboeat „gaplék".
ong.800.000ha,tegenslechts6.000havanEuropeanen.Maareen deel
vandewortelknolenwordtinfabriekenvanEuropeanenenChineezen ver-
werkttottapioca-meel,tapioca-vo
l kkenofparel-tapioca.Voorde Inlanders
iscassaveeenbelangrijkvoedseleneenuitvoerartikel(gapla,in stukken
gesnedenenindezongedroogdewortelknollen).
riirizara
67.KAMPOENGALOESIOP DEOOSTKUSTVANJAMDENA(ZUIDOOSTER-EIL., MOLUKKEN).
IndeZuidelijkeMolukkenzijndichtbijeenstaandehuizenmethoogedakenkenmerkend,evenalsopde oostelijke
KleineSoenda-eilanden,waaro3khuizeninbijznkari-vormvoorkomen(Timor),zie pl. 95.Voormeerdere veilig-
heidwerdendekampoengssoresopheuveltoppen gebouwd.
67.KANIPOENGALOESIDIPANTAITIMOERJAMDENA(P.P.TONGGARA, MALOKO).
Akanmendiagasoepajabertambahaman,makskampoengitoedidirikan diatas

sd

68. DE KAMPOENGLELINGLOEANAANDENOORDPUNTVAN JAMDENA.

Dewoningenstaanookhierdichtbijeenaaneenopenplein.Opditpleinzietmeneenbeschermbeeldvoor de
kampoeng staan.
68.KAMPOENGLELINGLOEANSEB.OETARA JAIVIDENA.
Disiniroemah'itoeberkampoengpadasoeatoetanahlapang,jangdiberiseboeahartjapendjagakampoeng itoe.
n
Pl
SerieVI,Groep 27

361.HETWASSCHENVANDEGESCHILDECASSAVE-KNOLLEN.
360.EENCASSAVE-PLANT,UITGETROKKENOMDE DeInlandersbereidenopeenvoudigewijzemeeluitdewortelknolen.Indefabriekenvan Europeanen
WORTELKNOLLENTELATEN ZIEN. verkrijgtmenereenzeerzuiverwitmeeluit;vandenafvalwordenveekoekengemaakt,die voornamelijk
Decassavewordtvoortgeplantdoor20540emlange stukken naarEngeland gaan.
vanstengesl vanoudeplantenrechtopofschun i indengoed be-
werktenbodemtezeten.Naachtofnegenmaandenzijnde wortel- 361.MENTJOETJIOEIVIBIJANGSOEDAHDIKOEPAS.
knolenrijpendankanmendeplantafkappenende knollen Tepoengoebi-kajoebo catanpaberiklebikbersihdanpoetildaripadabocatankampoging.Ainpasnja
utigravenenuitrekkenalsmenerdentijdvoorheeft, desnoods db
i oeatmakanane
l mboe,kebana
j kandikirimkanketanahInggeris.
eenoftweemaanden later.
360.MENTJABOETPOHONOEBI-KAJOE, AKAN
DIAMBILOEMBINJA.
Oebikajoeitoelangditanatnbatangnjadipenggal-penggal barang
sede j ngkalpanda
j ngnaj ,dipantjangkandtianahberlérét-lérét.Setelah
beroemoer8-9boelansoedahto j ekocptocanja,tanahnja dibongkar,
batangnaj ditiaboet,diarnbil oeinbinja.
 69.WONING TEKOKAS,AANDEMACCLUER-GOLF,WEST-NIEUW GUINEE.
DeKust-Papoea'saandeWest-enNoordkustvanNieuwGuineebouwenhunwoningeninvelekampoengs op
palenophetstrand,meteenbrugnaardenoever.Dit zijnookdikwijlsgrootefamilie-woningen,alleenuit vloer
endak bestaande.
69.ROEMAHORANGPAPOEA, DI KOKAS,TELOEKMACCLUER,PAPOEASEB. BARAT.
KainpoengnjaorangPapoeadipesisirBaratdanOetarabiasanjadidirikandiataslaoet,se.rtaadadjembatan dari
roernarkedaratan.Adadjoegabeberapakainpoengjangroemahnjaroomahsoekoejangbesar Mak?.

5d

70.WONING VANPAPOEA'SIN HETNOORDENVANNIEUW GUINEE.

Menzietookhierhetgrootsdak,dattotdenvloer reikt.
70.ROEMAHORANGPAPOEADIPOELAUPAPOEASEB. OETARA.
Ataproomahitoebesarsehinggahampirsarnpai kolongnja.
SerieVI,Groep 27

liPletiFABRIEKKERENK
°AMENDTIKALANINI3.

362.HETDROGENVANTAPIOCA-MEELINDE ZON. 362.MENDJEMOERTEPOENGTAPIOCA.

UitdedriehoofdhavensvanJavawordthoelangerhoemeer fabrieks- Tepoengtapoi caitoetcrpakaioentoekpaberikberdjenis-djenis:akankandji
productuitdecassaveuitgevoerd;degaplèkvoornamelijkuit Semarang dipaberik:kaintenoenan,akankoeeikaé l ng,akanperekatdanakanmembocat
e nS oe r
a baj
a .Het m e el
,devl
o k k enende parel
s wo r
d envoor kertas.Gapé
allerlei l kdantepoengjangdjdean
léklseb.
bergoenaoentoekpaberik sepiritoes,
industrieëngebruikt,zooasl voorhet„pappen"vankatoeninde katoen-
fabriekenvanEngeland,deVereenigdeStaren,Japanenz.;inde biscuit-
fabrieken;voorpuddn i gpoeder,kindermeel,vermicelli, plakmiddelen en
voordepape i rfabrci age.Degaplèkenhetslechtemeeldienenvoor de
fabricagevanspiritusen druivensuiker.
Serie1,Groep5 C a r t o n 48

71.STRAATGEZICHTINMEDAN.KESAWANBijDE ESPLANADE. 71.LOEROENGBERNAMAKESAWAN,DEKATESPLANADE, DI

IVIËDAN(SOEMATERA,PAS. TINTOER).
Nuvolgennogeenigeplatenoverdewoningenendesteden,diedoor Euro- S e kar
ang akan d.
l
o e k i
s kan ga m bar
a n r
o e m ah d an l
o e roeng b ocat
a nd an tjara
p
Eea
un
r
oe
pen
ezi
scj
n
h g
ee
st
awo
dvr
d
a e
nnN,
w a
edt
.ze nu
Indiëezi
njn
d.
aMne
kd
t a
zi
jn
ni
osn
nt
sat
a a
ar
nhe
gt
eui
het
erl
e .
l
a i
j
ak
nd
de
e meest
o
Euro-r
a ngE r
o pa h.D i
a n ta rase g a l
a koe t
a t
e m p at
o r
a ng Ë rop ahdi Hindia-Nederland
peescheculturesinhetCultuurgebiedvanSumatra'sOostkust.Werdin 1879 i
n i
, koet
a M éd anl
a h j
a n g t
e rl
e bi
h r
n e n e
j r
o epa i
k oe t
a d i
b enoe aÉ r
o pah.Koeta ini
hoofdpal atsderafdeelingDeli,in1887vanderesidentieOostkustvan Sumatra b aroebet oel;isio r
a n g nj
a b e ro epa-rce p a,sep e r
ti
:or .H i
n di
a 68.
0 00 (kebanjakan
enin1915;vanhetGouvernementvandiennaam.Erwonennuong. 4.300 Da
j w a)
,or.T i
o n g H oa 27 .00 0,or .Ë ropa h 4.
3 0 0 ;or Keli
n g 3.000, d.1.1.
Europeanen;68.000InlandersvanallerleistrekenvanlIndië(meest Javanen);
ong.27.000Chn i eezenenong.3.000 Britsch-Indiërs.
SerieVI,Groep 27

363.TOPVANDENCOCOSPALM(KLAPPERBOOM)METVRUCHTTROSSEN. 364.HETKIEMWITISNOGNIETUITDEKLAPPERDOPPENGESCHRAAP
Debelangrijksteonderdezeerveleplanten,die,vetteoliën"leveren,isde cocospalmDecocospam l l
e vert
h onder
d nut
ti
g e d i
n gen.H e tbel
a n g r
i
j
k st
e d aa r
va n i
s h et kiemwit
(ze
i no.358).IngeheelN.I.zijnveroverde100milioencocospam l en;eenzeer klein vanhetcocoszaad,datindesteenvruchtzit.Ditwordtgedroogdtotcopravoor den
gedeeltedaarvanvindtmenopong.500kleineEuropeescheondernemingen.Opzeven- utivoerofmenmaaktercocosoe il uit.Hethangtvandeprijsvan bevolkingsrubb
jarigenleeftijdbegintdeklappervruchtentedragen;hijkan803100jaaroudworden e n va n c opra af,w e l
k evandetw e ehet bel
a ng r
i
j
k st
e u i
t
v o erprod u c ti
s van den Inl.
enbereikteenhoogtevan25m.Menmagperjaaropong.40rijpevruchtenvan een landbouw.Ingoedejarenwordtvoormeerdan100miloengld.aancopra uitgevoerd;
vowl assenboomrekenen.Hetcocosvetwordthetmeestgebruiktindekunstboter- endaarvan,°,vanJavaenvandeBuitengewestenenhe i r
v a nw eer,;a l
e e n van Celebes.
dezeep-fabrieken.
363.OEDJOENGPOHONKELAPADENGANBOEAHNJABEBERAPATANDAN. 364.DAGINGBOEAHKELAPAJANGBELOEMDITJOENGKIL DART
Dalarnantaratanaina' njangmenghasilkanminjakgemoek,kelapalahjang teroetama TEMPOEROENGNJA.
(Lihatlahg.358).Kaa l usoedah7taboenoenmerna i moea
l iberboeah.Oernoernja sehingga Bana j kbenarfaédahboeahkelapa;teroetamadagingnja,dp i erboeatminjak goréng
80á100tam l enal mana j ,tingginjasampai25m.Tiap'ralioensebatangpohonkelapa ataudd ie
j moerdidjadikancopra.Copraitoemendjadiperdaganganbosar, kadang'
dapatmengeloearkanboeahjangtoca40boetir.Dagingkelapadiboeatorang saboen djoernlahdalaraseinhoenseharga100joetaroepiah;copraitoe101;:odarip. Djawa,
danmentéga. 30,'/<,danp.Selébes,60%darisegaa l poelau2Hindia jang
Serie1,Groep5 C a r t o n 49

72.DEKALIBESAR,OOSTZIJDE,HETMIDDELPUNTVANDEN72.KALIBESARS , E BELA H TM
I O ER ,
T E M PATD R ANG ÉROPAH
HANDELTE BATAVIA. BERNA I GADIBETAWI.
VanhetoudeBatavia,doordeHolandersopgebouwdsedert 1619,'zijn Darikoetaa l madiBetawi,jangdidirikanorangÉropahsemendjakt.1619,
deHolandschewoon-enwinkelwijkenovergebrachtnaarhet nieuwe roomahdantokoBea l ndatelahdipindahkankekoetaBatawibaroe, jang
B at
a va
i ,
w aar
vaneen der oud st
e de denWet
l
e vr
e denhe et,
e nde sebahaga
scheep- i nna j bernamaWeltevreden.Begtioedjoegaserbadjenis ramai-ramai
tentang
vaartdruktenaarTandjocngpriok.AleendegroothandelbleefCevestigd anpelajarankapaldp
in in
i dahkankeTando j engpro
i k.Jangmasih tetap
eendeelderoudestad,voornamelijkaandebeideoeversvande Kalid m
iBetaw-ia
en j
e be
l majaitoepadaganganbosarorangËropah,tecoetama sebelah-
l
a l
tKal iBesar.
\Vakt
o e si
a ngt
o ean-t
o ea nj
a ng berdagang berke-
Besar,waarheendekoopliedenmethunaanhangzichoverdagbegeven. roemoendisitoe;roomahkantorjangindah-indah,lamadan baroe,
Menvindthierdanookeenaantalaanzienlijkeoudeenne i uwe gebouwen terdapat disitoe.
voorden handel.
SerieI, Groep 5 Carton 5

73.HETKANAALMOLENVLIET,LEIDENDVANHET OUDE 73.KALI(SOENGAI)MOLENVLIET,SAMBOENGAN BETAWI-

BATAVIANAARWELTEVREDEN. LAMADENGANBETAWI-BAROE.
H etkana al
1 VI
o e
l n ve
i
l ti
s alin 1 65 6ge gr
a v
e nom g emakkel
i
j
k de S
producten esoen
g go ehnj
a M ol
e nvl
ie ti
toe b oek an soen gai
,
s ebabdi
t.1656,goenanjaakanmembawabarang=dengantnoedahdanmoerah dart galior
a ng pada
vanhetbinnenlandnaardestadtekunnenvoeren.Sedertwerdener veleo cdikkekoetaBetawi.BanjakroemalËropaltdanTiongHoa didirikan
EuropeescheenChn i eeschewoningenlangsgebouwd.Molenvliet-West dis ipinggirnja;sawa;sedkaarrikao
negtadjlaam
diadkekoet
jalansam b o
enganj
a ng am at ramai
dedrukkeverbni dni gswbeogve
vnasntadde b
(Nee ne denst
a d(Oud-Batavi
i uw Batavia). a)naar de a baroe.
SerieVI,Groep 27

366.MUSKAATNOTEN. 363.EENPEPERTUIN;DEPEPERRANKENGROEIENOP TEGEN

M enzi e tde openbarstende muscaat- STAKEN.
vruchten.waarvanhet vruchtvleesch Vandespecerijen,dieinNed.Indiëwordengekweekt,istegenwoordigdepeper
aleenplaatselijkwordtgebruikt.Om de 367 .KRUIDNAGF-1.EN debelangrijkste.DitisbijnageheeleenIna l ndschecultuur,vooral uitgeoefen
pitzitdevuurroodezaadrok,de foelce,Dekrud indeLampoengschedistricten,verderaandeNoordkustenOostkustvanAtjeh,
eenafzonderlijkhandelsartikel;d ezaden, i nagee l nvandeNoordelijkeMolukken,vcoral vano pBangka,indeWesterafd.vanBorneo,opPoea l u-Laoeten aangrenzen
deeigenlijkemuscaatnoten, vereischen deAmbonscheeilanden,zijnthansvan;weinig belang.d edenvanBorneo.ErzijnookveelChineeschepeperplanters(Riouw, Borneo)
enopJavawordtpeperookwelgeplantopEnt-.kofe ia
l ndenals bijproduct.
eenezeerzorgvud lg
i e behandeling.Eigenlijkzijndenagelengedroogdenogongeopende bloemen. Debessengroee i ninhangendekatjesenwordenonregem l atgi rijp.Omzwarte
Zijzijnnutegoedkoopenwordenopteveel plaatsen p ep e rte m ake n l
a atm end eb e ssen f
e r
m e n t
e e re n e nd r
o g e n,
w a a rbi
jzijvan de
366.BOEAHPALA. g ek wee kt
o m no gee n gew i
c hti
g handel s arti
k el
e
t vormen.
Defraaiekrud i nagebl oornwordtvoor:hetgemakvan het sfijntesteeltjebsew ordengesched i endoorzetetreden.Dewittepeperwordtvan de
Boeahpalaitoekalausoedah masakpu l kkenlaaggehouden.Alsmendebloemlaat uitbloeien ssengemaaktenme tw a t
e rb e h a
Bangkaenop Borneo. n d e d
l ;
d ez eberei d t
m e n meest op
rnemeta j h.Dagn i gna
j diboeat manisanontwikkeltzichdevrucht,dez.g.n.moernagel,diewel in
aatudbi oeangradja.Bidjinja diselapoeti suk
i er
e nwi jn w o r
d t geconfijt
oé l hbendajangmérahroepanja, diseboet 368.KEBOENLADA.SEBABNJADAPATBERDIRI KARENA
„boengapala"atau„foeli",itoe diper-
dagangkanorang.Isibidjinjaitoelah jarigTjengkèhjangdaho367.1TJENGKEH. DIBOEBOEHDJOENDJOENG.
teroetamado i esahakanbaik mendjadiitoesekarangtidakealodeam p
emujhoerkannamap. AmbonAntararempahljangdiperkeboenkandiHindiaini,ladaitoesekarang terlebih
e r
l
o en j
a lagi.Pohonnj a biasa
p e r
l
o e da n t
e rba n a
j kj
a ng dk
i eo
l e arka n .Ta n a n a
i n n a
j ham p i
rsemata-mata tanam
dagangan besar. dipotong-potongrendak,soepajamoedahdipetik. Adapoen o r
a n g pri
b o e m i
,d i
-
L a m po e ng ,di-
At j
é h pasi s i
r t
in roer d a n o e t
a r
a , di-Bangka
jan g dip eti
k i
to e boen gan j
a j
a n g beo
l em berkembang,
moerhinggakering,itoelahjangdiperdagingkan. Kalau didje-
d i
-
B or n éo b a r
a td a n diP oe a
l u -
L ao e t.
D i
-B a n g k a ,Borné o d an p.p. R i
a u banjak
T o
j ng -
H w a jarig m en anam n
boengadibiarkantoea,mendjadigemboeng,biasa diboeatmendjadi(ariahitam.Di-Bangkadandi-Bornéobosahaa
j .
B o ea h n j
a j
a ri
g m a sak
ldi
d p
aeti
j
a k
ng,l
a
ba l
o
g e
oe sdidjemoer,
direndam
rnanis an elibersihkandandkioepaskoelitnja,mendjadiladasnea l hataulada poetih.
SerieVI,Groep 27

369.CACAO.DEGEFERMENTEERDECACAOWORDTVAN DE 369.TJOKLAT.BIDJITJOKLATJANGTELAHDITANGAS DIPIN-

FERMENTEERBAKKENINDEWASCHBAKKENGEBRACHT. DAHKANDARITEMPATPENANGASANKETEMPATPEMBASOEH.
OpenkeleEuropeescheondernemingenopJavawordtcacaogeplant.Zie deDitanahDjawaadalahbeberapaondernemingÉropahtempatmenanamberdjenis2
la gecacao
boo
m enon der
kapokboom en o p pl.370.
D epi
tenwor
d en gefermen-
r
ana
teerdendaarnagewasschen.DeuitvoervanJava-cacaois onbelangrijk, maarmansepert i
k apoe k,
tada ,tj
o klat.Li
h atl
a hpa dagambar370pohon tjoklat
dequaliteitis goed. dn
i noengp
i o
h onk apoek .
Bid j
i
n j
a di
t
a ng as,
l
a l
d edb
i asoehdandidj
e rnoer. Tjoklat
Daj wasedikitsadjadp
i erdagangkan,tetapibidjinjakenarnaansebab bagoes.
SerieI, Groep 5 Carton 52

III

r_

• 1 1 1 1 4 r 11.

• ) i r • a
' • _ 1 f
1- - • • •

76.HETZ.W.-EINDEVANDENBODJONGSCHENWEGTE SEMARANG. 76.PANGKALLOEROENGBODJONGSEB.SELATAN-DADADI-SEMARANG.

Semarangteltthansong.220.000inwoners,w.o.12.000Europeanen.TenZuiden ligt
Bodjongitoedjalanjangbesardanramaidi-Semarang.Sebea l hselatankota ada
dehoogeheuvelTiandi,vanwaarmeneenschoonuitzichtheeftoverdestaden de boekitTjandi,tempatsekaranginibasjakorangberpindah,sebabhawania baik,
zee,enwaarnuzeerveelwonn i genwordengebouwd.Dehoofdweginhet Eutopeesche
pemandangannjakelaoetindah-indah.IsiorangSemarangsekaranglebih 220.000;
kwartierisdeBodjongsche weg. didalamnjaorangBelanda 12.000.
 x
:4-r-et.,3 K li: B
• ,. g -4
-•
-wamta„P"' g- P
3 •ei0 •-•
:C•27PW . 2 ° C 1 › . t ) O n
e>l —
A e t..›.) tri • ._.
r ar3 ", . f•J
< O.0
•-• > t a no
i:›Z•7;1
e>.•1"
•• -•0
30
E S . e n : 1 4
= I» <10 0 n a :::.' 2 :Y. Cri
= eo 2 n n 0 - < ro
z
p J.r•
.....

Cr51:"E",_.12 5 •i5 ,
-1 - - bri
cr D E;" 5a C)•D TVI
'1n0 = "11
74i".3*".> •wam-
11=
AJ8',7.-7'-c,. 't-l'
. ca
= 0 s-
2..s"- Z <•x"
c't ,
,F>6 ul Q 0r o *1 ii- 1„2....: CJ
'n)n TO21it•n c)- T. rri ; ri 4

1 % "1:' t5 nl
n p
c") Z
;$,
x-.'.,t,
1 r.v- z
. „ ,...,
4.a a.«,-e• .,...-
-. o
,_
.t, a > .._. 1:2, 4
0-5g0
..=-zr•
2.ig..::: ? tri
z-•Fr;
Cl" 2) t 2 t r i - 3 n g C 3 2 . 0
Ig.g.-* 2 2 c"--j r)cae o(g›.0 i<ril
P
g"t)a:—x- -12'.-B-J Po
'art';.).m "4:."0c70-4 -1'm••c1o ntceza, tri
0
:.-.)754c1Z /4-,/.-$
:J....e.
rj. '-' c0 o .,z-0
- .... 0:2
•
—.- i •2. et.
›....-
z.-•Jii.- ,_. L...) o
C7
E l-'5ó0
tritj,...,
- - , ,...
á.,._
d...,
.g"
-, .Z
;•b 2 • I . .-`• I

371.KATOENTWIJG,-BLOESEM EN -VLOK. 3 7 2 . TWEEOPENGESPRONGEN KATOENVRUCHTEN.

371.TJABANGKAPASDENGAN BOENGANJA 372.DOEABOEAHKAPASJANGTELAH MEMETJAH
DANBOEAHNJAJANGSOEDAH MEMETJAH. TAMPAKKAPAS BELAKA.
371/372.Hetbelangrijkstevanallevezelgewassenishetkatoen(kapas),evenalsdekapdekzaadharenvanverschillende planten,
die(t.ifalseenjarigestruiken, d alsoverblijvendeheesterswordengekweekt.Dochdekatoenvezelskunnenwordengesponnen; de
kapoekvezelsniet. In N. 1.isdekatoenteeltonbelangrijk,hoeveelmoeiteGouvt.enparticulierenzichookhebbengegeven om
ereenvolkscultuurvantemaken.Dekatoenvezelswordennoggedeeltelijkuitgevoerd.OpJavavindtmenverspreid eenige
katoencultuur(Demak);vanietsmeerbelangisdeteeltinPalembang,opLombokenopFlores.Dochzelfsvoordeeigen weverij
wardendegarensmeestingevoerd.Deolie uitkapock-enkapas-zadeniseenbelangrijkhandelsartikel.Zie pl. 373/374.
3711372.Kapasdank.apoeksama2mendjadipertahoenanjangteroetama.Kapasdapatdipintalmendjadibenang,kapock tidak,
diboeatpengisibolsak,bantaldangoeling.Sajangnjadi-Hindiainitiadabanjakditanamorangkapas,hanjasedikit di-Palernbang,
Lombok,Floresdandip.Djawa(Demak).SebehagiankapasdipintalakanditenoenscndirioléhBoemipoetera, sebahagian
diperdagangkankeloearnegeri.Bidjikapasdanbidjikapeekbergcenadjoega:jaitcediperbocatminjak.Lihatlahg. 373)374.
SerieI,Groep5 C a r t o n 53

77.INDEOUDESTADTE SOERABAJA. 77.DIDALAMKOTAJANGLAMADI-SOERABAJA.

SoerabajaisdehavenstadmetdemeestescheepvaartinNed.Indiëenis ookKotaSocrabajalahjangterlebihramaipelajarankapalaoetdi Hindia-Nederland.
sterkveranderddoordennieuwenhavenaane l g(KaliPérak)nabijdemonding van
Sek
ar
angadap el
a boehankapal
a oet
jangb esarber
n amaKali
P ér
a k.Isi orangnja
de,;KaliMasendoordenaanlegvanne i uwewijkenindebovenstad. Soerabaja 1ebih313.000;didalamnjaorangBelanda 26.000.
heeftnuong.313.000inwoners,w.o.ong.26.000Europeanen.
SerieVI,Groep 27

373.KAPOEKKOLVENOPDERWAREGROOTTE. 374.HETONTBOLSTERENVANDE KAPOKKOLVEN.

De vruc
doorvezehh tl
i
n
lsuom k si
hs
ud
lrijp
e p e
i
ten
nozpe
i
e n
ntz
;
d i
ceh
m ;
d e
i
d rechtsche
del
s t
e s
ihet laat
klok- de
Devanderandoeboornenverzameldedvervueczhetenw o rd en o ntb ol
s t
e r
d end evezel
s vandep i
tte ngesch ei
d en;daa r
n a worden
is,waarvandepittenzijn verwijderd. l
s gepe rs t
in b a l
e ng ep akt
e n verzonden.
373.BOEAHKAPOEK,BESARGAMBARNJA 374B . OEAHKAPOEKDIKLITIK.
BESARNJABETOEL. Kalauboeahkapoekdikoempoelkan,!Moediklitikod raibnag ,
d i
l
a i
n ka n bi
wakepclaboehan.d j
idenga
ns eraboet
n j
a ;
kapoekt
a l
m di
a pi
t, dikaroen
B
do
k
iae
a
nhs
a
n e
t
a bme a
lh
p a ki
ka
lr
hi
te
b l
ai
dhj
i
nmj
aas
j
a a
nk,
r
gn
m oael
a
sh
ii
m em b o eka
berseloeboengdiri; jang sera-
boetnja;jaagditengahhempa,bidjinjatelahlegassemoea.