Đề cương ôn tập môn VLCR

1. H·y gi¶i thÝch sù kh¸c nhau vÒ tÝnh chÊt dÉn nhiÖt cña kim lo¹i vµ ®iÖn
m«i b»ng c¸c m« h×nh chÊt r¾n ®· häc.
2. H·y dïng lý thuyÕt vïng n¨ng lîng gi¶i thÝch tÝnh chÊt c¸c chÊt: Kim lo¹i,
®iÖn m«i, b¸n dÉn.
3. H·y nªu lªn tÝnh tuÇn hoµn cña tinh thÓ thÓ hiÖn qua c¸c m« h×nh chÊt r¾n
nh thÕ nµo?
4. H·y gi¶i thÝch c¸c tÝnh chÊt vËt lý (tính dẫn nhiệt, điện) cña ®ång (Cu) t¹i
nhiÖt ®é thÊp b»ng c¸c m« h×nh chÊt r¾n ®· häc.
5. KÕt qu¶ gÇn ®óng cña ph¬ng tr×nh trung t©m gÇn biªn vïng Brillouin cho ta
nh÷ng kÕt luËn g× ?
6. H·y gi¶i thÝch c¸c tÝnh chÊt vËt lý (tÝnh chÊt c¬, nhiÖt, ®iÖn ...) cña Silic
(Si) tinh thÓ b»ng c¸c m« h×nh chÊt r¾n ®· häc.
7. Cho tinh thÓ mét chiÒu kÝch thíc Na (chu kú a, N nguyªn tö). TÝnh c¸c gi¸ trÞ
c¸c vÐc t¬ sãng cho phÐp víi ®iÒu kiÖn biªn tuÇn hoµn. H·y tr×nh bµy vÒ
kho¶ng x¸c ®Þnh kh«ng gian cña chóng.
8. Dùa trªn c¸c lý thuyÕt khÝ ®iÖn tö tù do vµ khÝ phonon h·y gi¶i thÝch sù
kh¸c nhau vÒ tÝnh chÊt nhiÖt cña kim lo¹i vµ ®iÖn m«i.
9. Khe n¨ng lîng lµ g×? Gi¶i thÝch sù h×nh thµnh khe n¨ng lîng b»ng mét trong
c¸c m« h×nh ®· häc.
10. Cho tinh thÓ m¹ng lËp ph¬ng t©m mÆt. H·y:
 VÏ mét « m¹ng thuËn víi nguyªn tö lµ h×nh trßn t¹i c¸c nót m¹ng.
 H·y viÕt nhãm ®iÓm cña lo¹i m¹ng nµy, minh ho¹ trªn h×nh vÏ.
 ViÕt vµ chØ ra trªn h×nh vÏ mét mÆt xÕp khÝt nhÊt vµ ph¬ng xÕp khÝt
nhÊt.
 ChØ ra c¸c hÖ trît cña lo¹i tinh thÓ nµy; H·y gi¶i thÝch t¹i sao!
11. Néi dung cña lý thuyÕt Debye. Khi nµo coi khÝ phonon lµ lîng tö vµ trong tr-
êng hîp nµo lµ khÝ lý tëng (cæ ®iÓn) ?
12. Cho mét tinh m¹ng thÓ lËp ph¬ng c¹nh a, nång ®é ®iÖn tö lµ 4/a3. H·y dùng
mÆt Fermi trong kh«ng gian hai chiÒu b»ng ph¬ng ph¸p ®iÖn tö gÇn nh tù
do.
13. MËt ®é tr¹ng th¸i lµ g×? H·y tÝnh mËt ®é tr¹ng th¸i trong trêng hîp khÝ ®iÖn
tö tù do ba chiÒu.
14. Cho tinh thÓ m¹ng s¸u ph¬ng xÕp khÝt. H·y:
 VÏ mét « m¹ng thuËn víi nguyªn tö lµ h×nh trßn t¹i c¸c nót m¹ng.
  ViÕt vµ chØ ra trªn h×nh vÏ mét mÆt xÕp khÝt nhÊt vµ ph¬ng xÕp khÝt
nhÊt.
 ChØ ra c¸c hÖ trît cña lo¹i tinh thÓ nµy; Gi¶i thÝch t¹i sao!
 H·y viÕt nhãm ®iÓm cña m¹ng nµy, minh ho¹ trªn h×nh vÏ.
15. KÕt qu¶ thùc nghiÖm vÒ nhiÖt dung cña ®iÖn m«i ë nhiÖt ®é thÊp, gi¶i
thÝch b»ng c¸ch cæ ®iÓn ho¸ khÝ phonon, tÝnh tuÇn hoµn cña tinh thÓ thÓ
hiÖn qua m« h×nh ®ã nh thÕ nµo?

16. TÝnh ®é xÕp chÆt cña m¹ng lËp ph¬ng t©m khèi!
17. Chøng minh r»ng ®éng n¨ng trung b×nh cña khÝ ®iÖn tö ë tr¹ng th¸i c¬ b¶n
lµ 3NF /5. Trong ®ã N sè ®iÖn tö, F lµ n¨ng lîng Fermi.
18. M« t¶ sù chuyÓn ®éng cña lÖch m¹ng, ý nghÜa cña nã trong viÖc gi¶i thÝch
tÝnh chÊt c¬ häc cña tinh thÓ.
19. C¸c c¬ chÕ ho¸ bÒn cña tinh thÓ.
20. Cho mét chuçi c¸c nguyªn tö khèi lîng M c¸ch nhau a, thiÕt lËp ph¬ng tr×nh
t¸n s¾c! Sãng cã bíc sãng cì a sÏ lan truyÒn nh thÕ nµo trong tinh thÓ?
21. Cho mét chuçi gåm 2 lo¹i nguyªn tö khèi lîng M1 vµ M2 c¸ch ®Òu nhau a/2,
thiÕt lËp ph¬ng tr×nh t¸n s¾c! Sãng cã bíc sãng cì a sÏ lan truyÒn nh thÕ nµo
trong tinh thÓ?
22. Tõ ph¬ng tr×nh t¸n s¾c h·y tr×nh bµy vÒ lan truyÒn sãng trong tinh thÓ khi
bíc sãng cì kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c nguyªn tö vµ khi bíc sãng rÊt lín h¬n kho¶ng
c¸ch gi÷a c¸c nguyªn tö.
23. ThiÕt lËp ph¬ng tr×nh dao ®éng m¹ng gåm hai lo¹i nguyªn tö, kÕt qu¶ vµ ý
nghÜa cña nã.
24. KÕt qu¶ thùc nghiÖm vÒ nhiÖt dung cña kim lo¹i ë nhiÖt ®é thÊp, gi¶i thÝch
b»ng m« h×nh khÝ ®iÖn tö tù do, tÝnh tuÇn hoµn cña tinh thÓ thÓ hiÖn qua
m« h×nh ®ã nh thÕ nµo?
25. Cho tinh thÓ mét chiÒu gåm N nguyªn tö c¸ch nhau a. Dao ®éng m¹ng bÞ dËp
t¾t t¹i hai ®Çu tinh thÓ. TÝnh c¸c vÐc t¬ sãng cho phÐp vµ mËt ®é tr¹ng th¸i
dao ®éng trong tinh thÓ ®ã.
26. ThiÕt lËp c«ng thøc tÝnh mËt ®é tr¹ng th¸i phonon cho tinh thÓ ba chiÒu víi
®iÒu kiÖn biªn tuÇn hoµn.
27. Cho hè thÕ mét chiÒu kÝch thíc a, chøa N ®iÖn tö. Gi¶i ph¬ng tr×nh
Schrdinger t×m nhiÖt ®é Fermi cña khÝ ®iÖn tö trªn.
28. ThiÕt lËp c«ng thøc tÝnh vËn tèc Fermi cho khÝ ®iÖn tö mét chiÒu trong
tinh thÓ kÝch thíc L, sè ®iÖn tö N víi ®iÒu kiÖn biªn cè ®Þnh.
29. ThiÕt lËp c«ng thøc tÝnh vËn tèc Fermi cho khÝ ®iÖn tö ba chiÒu trong tinh
thÓ kÝch thíc L, sè ®iÖn tö N víi ®iÒu kiÖn biªn tuÇn hoµn.
30. M« h×nh Einstein: tÝnh nhiÖt dung cña chÊt ®iÖn m«i, ý nghÜa.
31. TÝnh nhiÖt dung cña chÊt ®iÖn m«i theo m« h×nh Debye víi m« h×nh khÝ l-
îng tö.
32. TÝnh nhiÖt dung cña khÝ ®iÖn tö tù do Fermi.
33. Nguån gèc cña khe n¨ng lîng lµ g×? Dùa trªn m« h×nh vïng n¨ng lîng h·y gi¶i
thÝch tÝnh chÊt cña c¸c chÊt Na, Si ë nhiÖt ®é thÊp vµ nhiÖt ®é cao.
34. H·y gi¶i ph¬ng tr×nh sãng trung t©m cña ®iÖn tö trong tinh thÓ t¹i biªn miÒn
Brilloin thø nhÊt: KÕt qu¶ vµ ý nghÜa.
35. H·y gi¶i ph¬ng tr×nh sãng trung t©m cña ®iÖn tö trong tinh thÓ gÇn biªn
miÒn Brilloin thø nhÊt: KÕt qu¶ vµ ý nghÜa.
36. Cho khÝ ®iÖn tö tù do nång ®é n, h·y thiÕt lËp c«ng thøc tÝnh ®é dÉn
®iÖn cña nã ë nhiÖt ®é thÊp. Quan hÖ cña ®¹i lîng nµy víi ®é dÉn nhiÖt.
37. NhiÖt dung cña kim lo¹i ë nhiÖt ®é thÊp theo c¸c m« h×nh chÊt r¾n ®· häc.
Sai lÖch gi÷a lý thuyÕt vµ thùc nghiÖm, gi¶i thÝch ®iÒu ®ã.
38. Hµm Bloch vµ tÝnh chÊt cña nã.
39. ThiÕt lËp hÖ ph¬ng tr×nh dao ®éng m¹ng mét chiÒu gåm 3 lo¹i nguyªn tö. Dù
b¸o kÕt qu¶ thu ®îc, lý gi¶i dù b¸o ®ã.
40. Khi ®Æt khÝ ®iÖn tö tù do trong ®iÖn trêng vµ tõ trêng vu«ng gãc nhau, cã
nh÷ng hiÖu øng g× x¶y ra. M« t¶ b»ng h×nh vÏ vµ c«ng thøc.
41. Cho ph¬ng tr×nh sãng trung t©m: . Chøng
minh r»ng: a - MÆt Fermi lu«n c¾t vu«ng gãc víi biªn giíi miÒn Brillouin. b-
Tån t¹i c¸c gÝa trÞ n¨ng lîng kh«ng phï hîp víi hµm Block.
42. Chøng minh r»ng øng víi mét hµm Block  k ( x )  
G
C ( k  G )e i ( k  G ) x cã

nhiÒu gi¸ trÞ n¨ng lîng kh¸c nhau.

43. H·y nªu ra c¸c lo¹i va ®Ëp ®èi víi ®iÖn tö dÉn trong tinh thÓ vµ hÖ qu¶ cña
nã. Cã nh÷ng yÕu tè nµo ¶nh hëng ®Õn ®é dÉn cña ®iÖn tö.
44. Cho m¹ng tinh thÓ mét chiÒu kÝch thíc L = 20Å, cã 8 ®iÖn tö dÉn, t×m hµm
sãng cña ®iÖn tö víi ®iÒu kiÖn biªn cè ®Þnh vµ tÝnh møc Fermi cña ®iÖn
tö.
45. Tõ hµm Block H·y t×m ®iÒu kiÖn nhiễu x¹ Bragg.
46. ThiÕt lËp ph¬ng tr×nh sãng ®iÖn tö trong trêng thÕ tuÇn hoµn víi nghiÖm lµ
hµm Bloch .H·y chuyÓn ph¬ng tr×nh vÒ d¹ng ph¬ng tr×nh ®¹i sè tuyÕn
tÝnh.
47. Cho vÝ dô vÒ viÖc mÆt Fermi c¾t biªn giíi miÒn Brillouin. Suy ra c¸c hÖ
qu¶ cña trêng hîp nµy.