“Yaklaşık Maliyet

Düzenleme Esasları ve
Hakedişler”
İÇERİK
Bu ders kapsamında, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında
ihale edilen Yapım işlerinde Metraj Çıkarılması, Yaklaşık Maliyetinin
Hesaplanması, Hakedişler, Taşıma Birim Fiyatlarının belirlenmesi,
fiyat farkları, Derinlik ve Su Boşaltma Zamları ve ilgili konular
üzerinde durulacaktır.
Anlatımlarda, uygulamayı belirleyen mevzuat maddelerine
değinilecek ayrıca örnek proje dosyaları yardımıyla inşaat iş
kalemlerine ait metrajların nasıl çıkarıldığı uygulamalı olarak
yapılacaktır.
Daha ileri bölümlerde hakediş düzenleme esasları, yeni birim
fiyat hesaplama, taşıma birim fiyatları hesaplamaları, fiyat farkı
hesaplamaları,derinlik zammı ve su boşaltma zamları nasıl
hesaplanır uygulamalar yapılacaktır.
 YAKLAŞIK MALİYET HESABI
 Yaklaşık maliyet nedir?
 İhale mevzuatı, yaklaşık maliyet konusunda neler
içermektedir?
 Yaklaşık maliyet hangi esaslara göre hesaplanır?
 İhaleye verilecek fiyat teklifinin hazırlanması.
Yaklaşık Maliyet Nedir?

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun yürürlükte olduğu

dönemde, kamu kurumlarının yayınladığı birim fiyatlara
dayanılarak hazırlanan “tahmini bedel” uygulaması; piyasa
fiyatlarını gerçekçi olarak yansıtmadığı için, 4734 sayılı
Kamu İhale Kanunu ile birlikte “yaklaşık maliyet” adını almış
ve uygulamada yapılan çeşitli değişiklikler ile birlikte
yürürlüğe girmiştir.
Yaklaşık Maliyet Nedir?

Kanun ve ilgili yönetmeliklerde yaklaşık maliyet; ihale

yapılmadan önce idarece her türlü fiyat araştırması
yapılarak K.D.V hariç olmak üzere hesaplanan ve
dayanakları ile birlikte bir hesap cetvelinde gösterilen, ihale
ve ön yeterlik ilanlarında yer verilmeyen, isteklilere veya
ihale süreci ile resmi ilişkisi olmayan diğer kişilere
açıklanmayan, ihale konusu işin öngörülen bedelini ifade
eder, şeklinde tanımlanmıştır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu

Yaklaşık Maliyet
MADDE 9. - Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin
ihalesi yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat
araştırması yapılarak katma değer vergisi hariç olmak
üzere yaklaşık maliyet belirlenir ve dayanaklarıyla birlikte
bir hesap cetvelinde gösterilir. Yaklaşık maliyete ihale ve
ön yeterlik ilanlarında yer verilmez, isteklilere veya ihale
süreci ile resmi ilişkisi olmayan diğer kişilere açıklanmaz.
Yapım İşleri Uygulama Yönetmeliği
Yaklaşık Maliyet
Madde 7- İhale yapılmadan önce idare tarafından, bu
Yönetmelikte belirlenen esas ve usullere göre ihtiyaç
konusu yapım işinin yaklaşık maliyeti tespit edilir.
İdareler, ihale konusu yapım işinin yaklaşık maliyetini
dikkate alarak ihalenin eşik değerin altında kalıp
kalmadığını belirler.
Yaklaşık maliyet, bu Yönetmelikte belirlenen esas ve
usuller uyarınca ayrıntılı miktar ve fiyat araştırması
yapılmak suretiyle gerçekçi biçimde tespit edilir ve
dayanakları ile birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir.
Yaklaşık Maliyet Hesabına Esas
Miktarların Tespiti

Yaklaşık maliyet hesabına esas miktarların tespiti

Madde 8- Yaklaşık maliyet hesabına esas miktarların
tespiti için öncelikle aşağıda yer alan çalışmaların
yapılması gereklidir:
Yaklaşık Maliyet Akış Çizelgesi
Teklif Birim Fiyatlı İşler

Arazi ve zemin etüdü Mahal listesi Proje ve teknik

yapılır. hazırlanır. şartname hazırlanır.

Proje üzerinden İmalat, ihzarat ve

İş grupları ve iş kalemleri
imalat miktarları nakliye birim
(inşaat, tesisat,
çıkarılır ve metraj fiyatları tespit
elektrik…gibi) oluşturulur.
listesi hazırlanır. edilir.

“Yaklaşık Maliyet Tüm iş kalemlerinin “Yaklaşık Maliyet

Hesap Cetveli” gösterildiği “Birim Fiyat İcmal Tablosu”
hazırlanır. Teklif Cetveli” hazırlanır. hazırlanır.
Yaklaşık Maliyet Akış Çizelgesi
Anahtar Teslimi Götürü Bedel İşler

Arazi ve zemin etüdü Mahal listesi Proje ve teknik

yapılır. hazırlanır. şartname hazırlanır.

Proje üzerinden İmalat, ihzarat ve

İş kısımları, iş grupları imalat miktarları nakliye birim
oluşturulur. çıkarılır ve metraj fiyatları tespit
listesi hazırlanır. edilir.

“Yaklaşık Maliyet İş kalemlerine ve iş “Yaklaşık Maliyet

Hesap Cetveli” kısımlarına ait pursantaj İcmal Tablosu”
hazırlanır. oranları hesaplanır. hazırlanır.
Yaklaşık Maliyet Hangi Esaslara Göre
Hesaplanır?

Arazi ve Zemin Etüdünün Yapılması:

Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, arazi ve zemin etüt
çalışmalarının yapılmış olması;
Birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilen işlerde ise,
mümkün olan arazi ve zemin etüt çalışmalarının yapılmış
olması zorunludur.
Yaklaşık Maliyet Hangi Esaslara Göre
Hesaplanır?

1. Arazi ve Zemin Etüdünün Yapılması

Arazi ve zemin etütleri, temel tasarımı ile zemin-temel-yapı
etkileşiminin irdelenmesinde kullanılacak zemin özellikleri
ve zemin parametrelerinin tayini için, yapı alanı ve
çevresinde zemin ve yeraltı suyu ile ilgili bütün verilerin
toplanması amacıyla yapılan çalışmalar olup, bu
çalışmaların sonucunda temel ön tasarımı belirlenmektedir.
Etütlerin kapsamı ve içeriği yapı özellikleri, zemin koşulları,
civardaki yapılar, depremsellik, çevre ilişkileri ve yeraltı
suyu durumu gibi faktörlere bağlıdır.
Yaklaşık Maliyet Hangi Esaslara Göre
Hesaplanır?

Mahal Listesi Hazırlanması;

Ön, kesin veya uygulama projelerine dayalı olarak,
yapım işinin bünyesindeki imalat kalemlerinin adını ve
yapılacağı yerleri gösteren ve yaklaşık maliyetin
hazırlanmasına esas teşkil eden mahal listeleri hazırlanır.
 BİR BİNA İNŞAATI İÇİN ÖRNEK MAHAL LİSTESİ

MAHAL ADI
Döşeme Tavan Duvar Süpürgelik
Salon Betonarme Betonarme - -
Yatak Odaları Betonarme Betonarme - -
Banyo-WC Betonarme Betonarme - -
Koridor Betonarme Betonarme - -
Mutfak Betonarme Betonarme - -
Apartman Mermer /
Mermer / Sıva + Plastik Sıva + Plastik
Girişi Seramik Boya Boya
Seramik

Merdiven Özel Yüzeyli Sıva + Plastik Sıva + Plastik

-
Beton Boya Boya
Dükkan Betonarme Betonarme - -
Tesisat Odası Betonarme Betonarme - -
Yaklaşık Maliyet Hangi Esaslara Göre
Hesaplanır?

Projenin Hazırlanması;
Bina işlerinde uygulama projesi,
Diğer yapım işlerinin uygulama projesi yapılabilen kısımları
için uygulama projesi, yapılamayan kısımları için kesin
proje;
Doğal afetler nedeniyle uygulama projesi yapılması için
yeterli süre bulunmayan yapım işlerinde ise, ön ve/veya
kesin projenin hazırlanması ve yaklaşık maliyetin söz
konusu projelere dayanılarak hesaplanması gerekir.
Yaklaşık Maliyet Hangi Esaslara Göre
Hesaplanır?

Metraj Listelerinin Hazırlanması;

İhale konusu yapım işine ait proje ve mahal listelerindeki
ölçü ve tariflere göre işin bünyesine giren imalatların hangi
kısımda ve ne miktarda yapılacağının belirlenmesi
amacıyla; anahtar teslimi götürü bedel teklif almak suretiyle
ihale edilecek yapım işlerinde iş kalemi ve/veya iş grubu,
birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilecek yapım
işlerinde ise iş kalemi şeklinde metraj listeleri düzenlenir.
Yaklaşık Maliyet Hangi Esaslara Göre
Hesaplanır?

Birim Fiyat ve İmalat Tariflerinin Hazırlanması

Ön ve/veya kesin projeye dayalı olarak birim fiyat teklif
almak suretiyle ihale edilecek yapım işlerinde, idareler, iş
kaleminin adını, yapım şartlarını, ölçü şeklini, birimini, birim
fiyata dahil ve hariç unsurları ihtilafa meydan vermeyecek
biçimde teknik olarak açıklayan birim fiyat tarifleri hazırlar.
Anahtar teslimi götürü bedel işlerde ise, uygulama projeleri
ve mahal listelerine dayalı olarak imalat iş kalemleri veya iş
gruplarının teknik tarif ve özellikleri belirlenir.
Yaklaşık Maliyet Hangi Esaslara Göre
Hesaplanır?

İdarelerce, ihale konusu yapım işine ait yaklaşık maliyet;

a) Kamu idarelerince belirlenmiş, işin niteliğine uygun yapı
yaklaşık maliyetlerinden, rayiçlerinden ve birim
fiyatlarından,
b) İlgili meslek odaları, üniversiteler veya benzeri
kuruluşlarca belirlenen fiyatlardan,
c) Yüklenici veya alt yüklenici olarak faaliyet gösteren
konusunda deneyimli kişi ve kuruluşlardan alınacak yapı
maliyet fiyat ve değerlerinden,
Yaklaşık Maliyet Hangi Esaslara Göre
Hesaplanır?

d) İdarenin piyasa araştırmasına dayalı fiyat tespitlerinden,

Biri veya birkaçı birlikte kullanılmak ve gerekli diğer fiyat

araştırmaları yapılmak suretiyle belirlenir.
Yaklaşık Maliyet Hangi Esaslara Göre
Hesaplanır?

Yapım İşleri Uygulama Yönetmeliği

Madde 10- (Değişik: 08/06/2004 – 25486 R.G. / 5 md.) Bu

Yönetmelik hükümlerine uygun biçimde iş kalemi ve/veya
iş grubu şeklinde tespit edilen imalat miktarlarının,
Yönetmeliğin 9 uncu maddesine göre belirlenen ve
yüklenici karı ve genel gider ihtiva etmeyen fiyatlarla
çarpımı sonucu bulunan tutar KDV hariç olarak hesaplanır
ve bulunan bu tutara %25 oranında yüklenici kar ve genel
gider karşılığı eklenmek suretiyle yaklaşık maliyet tespit
edilir.
Yaklaşık Maliyet Hangi Esaslara Göre
Hesaplanır?

Yaklaşık maliyet hesaplamak birim fiyatlar ile miktarların

çarpılması esasına dayanır. İmalatlar içerisindeki nakliye
miktarları hesaplanarak nakliye birim fiyatları ile çarpılır.
Yaklaşık maliyet hesap cetveli (standart form
KİK.001.1/Y) hazırlayanlarca imzalanmak suretiyle onay
belgesi ekine konulmak üzere ihale yetkilisine sunulur.
Yaklaşık maliyet hesap cetveli ve onay belgesi ihale
işlem dosyasının içinde muhafaza edilir.
Yaklaşık Maliyet Cetveli
İhaleye Verilecek Fiyat
Teklifinin Oluşturulması
Fiyat Teklifinin Oluşturulması

Doğrudan (Direkt) Maliyet

+
Teklif
Dolaylı (Endirekt) Maliyet = Fiyatı
+

Kâr ve Risk
Doğrudan (Direkt) Maliyet

Doğrudan (Direkt) Maliyet

İmalat Birim Hesap

Analizler
Miktarları Fiyatlar Cetvelleri
Dolaylı (Endirekt) Maliyet
Şantiyenin Kurulması
(Geçici binalar, tesisler, saha içi imalatlar vs.)

Personel Giderleri
(Doğrudan maliyette ve analizlerde verilmeyen)

Şantiye İşletme Giderleri

(Haberleşme, enerji, destek, eğitim, ofis giderleri vs.)

Makina ve Motorlu Araç Giderleri

(Doğrudan maliyette ve analizlerde yer verilmeyen)

Vergi, Sigorta, Finansman Giderleri

(Gelir vergisi, All Risk, Motorlu Araç Sigortası, Teminat mektubu,
Avans mektubu masrafı, Kredi faizi ... vs.)
 2. BÖLÜM
 Aşırı düşük teklif nedir? Nasıl hesaplanır?
 Teklifi aşırı düşük bulunan istekliler, idareye nasıl bir
açıklama sunmalıdır?
 Anahtar teslimi götürü bedel ve birim fiyatlı işlerde
hakediş nasıl düzenlenir?
 Revize birim fiyat nedir? Nasıl hesaplanmalıdır?
 Fiyat farkı hesabı nasıl yapılmalıdır?
Aşırı Düşük Teklif Nasıl Hesaplanır?

2004 Yılı Kamu Genel Tebliği

XI- Tekliflerin Alınması ve Değerlendirilmesi
F. Aşırı Düşük Teklifler
Teklifi Aşırı Düşük Bulunan İstekliler,
İdareye Nasıl Bir Açıklama Sunmalıdır?

İhale komisyonu, aşırı düşük tekliflin maliyet bileşenlerini

ve/veya bunlara ait fiyat analizlerini;
Yapım yönteminin ekonomik olması,
Seçilen teknik çözümler veya yapım işinde
kullanılacak avantajlı şartlar,
Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,
hususlarında istekliler tarafından belgelere dayalı olarak
yapılan yazılı açıklamaları dikkate almak suretiyle
değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.
Teklifi Aşırı Düşük Bulunan İstekliler,
İdareye Nasıl Bir Açıklama Sunmalıdır?

MALİYET BİLEŞENLERİ
Malzeme
İşçilik
Makina
Nakliye
(…)
Teklifi Aşırı Düşük Bulunan İstekliler,
İdareye Nasıl Bir Açıklama Sunmalıdır?
İş Kalemi Analizleri
Teklifi Aşırı Düşük Bulunan İstekliler,
İdareye Nasıl Bir Açıklama Sunmalıdır?

Yapım Yönteminin Ekonomik Olması

Seçilen Teknik Çözümler

Yapım İşinin Özgünlüğü

İhale Mevzuatında Hakediş Konusunda Neler
Denmektedir?

HAKEDİŞ RAPORLARI
İhale Mevzuatında Hakediş Konusunda Neler
Denmektedir?

Yapım İşleri Genel Şartnamesi

Geçici hakediş raporları

Madde 40- Yüklenici tarafından yapılan işlerin bedelleri,
Birim fiyat esasına göre yaptırılan işlerde;
Sözleşmeye ekli birim fiyat teklif cetvelinde yazılı veya sonradan
düzenlenen yeni birim fiyatlar ile metrajlarından hesaplanan iş
kalemi miktarlarının çarpımı üzerinden hesaplanan tutardan
sözleşmedeki kayıtlara ve ilgili kanunlara göre yapılacak kesintiler
de çıktıktan sonra, sözleşmenin ödemeye ilişkin hükümleri
çerçevesinde kendisine ödenir.
İhale Mevzuatında Hakediş Konusunda Neler
Denmektedir?
Yapım İşleri Genel Şartnamesi
Geçici hakediş raporları
Sözleşme eki birim fiyat teklif cetvelinde herhangi bir iş kaleminin
öngörülmüş ve birim fiyatının gösterilmiş olması yükleniciye, mutlaka o
nev’i işi yapma hakkını vermez.
Yüklenicinin yaptığı işler ile ihzarattan doğan alacakları, metrajlara
göre hesaplanarak sözleşme hükümleri uyarınca kesin ödeme
niteliğinde olmamak ve kazanılmış hak sayılmamak üzere geçici
hakediş raporları ile ödenir. Metrajlar, yeşil defter ve eklerinde
gösterilir. Yüklenici, idarenin isteği halinde, kesin hesapları da yapı
denetim görevlisinin denetimi altında işe paralel olarak yürütmek
zorundadır.
İhale Mevzuatında Hakediş Konusunda Neler
Denmektedir?
Yapım İşleri Genel Şartnamesi

Geçici hakediş raporları

Bu halde, geçici hakediş raporlarının düzenlenmesinde, bitmiş iş
kısımları için kesin metrajdaki miktarlar dikkate alınır.
İhale Mevzuatında Hakediş Konusunda Neler
Denmektedir?
Yapım İşleri Genel Şartnamesi

Geçici hakediş raporları

Hakediş raporlarının düzenlenmesi aşağıdaki esaslara göre
yapılır.
Geçici hakediş raporları yüklenicinin başvurusu üzerine, sözleşme
veya eklerinde aksine bir hüküm bulunmadıkça ayda bir defa
düzenlenir. Yüklenici başvurmadığı takdirde idare, en çok üç ay
içinde, tek taraflı olarak hakediş düzenleyebilir. Gelecek yıllara
sari olmayan sözleşmelerde yaptırılan işler için, son hakediş
raporu bütçe yılının sonuna rastlayan ayın 20. günü düzenlenir.
(…)
Akış Şeması (Hakediş Prosedürü)

Hakedişin
Ödenmesi

Hakedişin
Tasdiki

Hakedişin
Tanzimi

Hakediş
Hazırlama Talebi
Hakediş Hazırlama Talebi
Projeden metraj

Hakediş Proje dışı ataşman

Hakedişe Girecek
Hazırlama Onay
Miktarların Tespiti Yerinde ölçü ataşman
Talebi

Tutanağa bağlı pozlar

Tutanakların ve Olurların Tanzimi

Hakedişin
• Tartı tutanağı • Yeni imalat oluru
Hazırlanması
• İhzarat tespit • Fiyat oluru (B.F.’lı
tutanağı işlerde)
•…
Hakedişin Düzenlenmesi

Metraj İcmali Yeşil Defter Kuruşlandırma

• Metrajlar Metraj icmali yeşil (Teklif BF.’lı işlerde) (Anahtar T.G.B.işlerde)

• Ataşmanlar defter’e aktarılır. Yeşil defter miktarları İlerleme yüzdeleri
• Tutanaktan gelen sözleşme birim hesaplanır.
miktarlar fiyatlarıyla çarpılır.

Ön Kapak - Arka
Fiyat Farkı
İcmal Kapak (Ödeme
Hesabı
Cetveli)
Hakedişin
Yapılan işlerin tutarı
Onayı
ile kesintiler
gösterilir.
Hakedişin Tasdiki

Şantiye şefi veya müteahhit vekili

Kontrol mühendisi tutanak,
tutanak, ataşman ve hakedişi
ataşman ve hakedişi imzalar.
imzalar.

Hakediş dosyası ihale makamının, şube,

İlgili şube müdürü tutanak, bölge veya genel müdürlüğüne gider
ataşman ve hakedişi imzalar. kontrol ve tasdik edildikten sonra son
imzayı en yetkili makam atar.

Hakedişin
Ödenmesi
Hakedişin Ödenmesi

Hakediş bütçede bu işin parası

olduğuna dair ve ödeme emri için Hakediş için yeterli ödenek varsa
APK (Araştırma Plan Saymanlığa gönderilir.
Koordinasyon) Şubesine gider.

Müteahhidin vergi borcu, işçi alacağı,

Saymanlık iç sayfaları ve kapak haciz… olup olmadığı araştırılır. Vergi ve
sayfalarını kontrol eder. fon kesintileri yapıldıktan sonra,
ÖDEME YAPILIR