Ο λόγος για τον οποίο ο Neurath υιοθέτησε αυτόν τον περίπλοκο τρόπο διατύπωσης των

βασικών προτάσεων που απαιτούνται για την επαλήθευση ήταν για να αποφύγει τον
ψυχολογισμό, δηλαδή τη θέση ότι οι παρατηρησιακές προτάσεις αναφέρονται σε
αισθητηριακά δεδομένα  σε ιδιωτικές εμπειρίες , και επίσης να αποφύγει τον
φαινομεναλισμό, τη θέση δηλαδή ότι τα φυσικά αντικείμενα συγκροτούνται από
αισθητηριακά δεδομένα. Ήταν γι’ αυτόν σημαντικό να αναφέρεται το όνομα αυτού που
αντιλαμβάνεται και όχι το Εγώ του υποκειμένου της γνωσιολογίας ώστε να είναι δυνατή η
περιγραφή των αντιληπτικών ενεργημάτων με όρους συμπεριφορικούς και συνεπώς
επικοινωνίσιμους. Έτσι, όλες οι εμπειρικές προτάσεις θα ήταν δυνατόν να διατυπωθούν
στη “γλώσσα της φυσικής” και υπ’ αυτήν την έννοια να συγκροτήσουν μια “ενιαία
επιστήμη”. Κατά τον Neurath, αλλά και σύμφωνα με άλλα μέλη του Κύκλου της Βιέννης,
δεν υπάρχει διαφορά είδους ανάμεσα στις φυσικές και στις κοινωνικές επιστήμες αφού
όλοι οι επί μέρους κλάδοι, στο βαθμό που είναι επιστημονικοί, μελετούν ίδιου τύπου
αντικείμενα (εμπειρικά) και χρησιμοποιούν ίδιου τύπου έννοιες (εμπειρικές). Αυτό
προϋποθέτει ότι τα ψυχικά π.χ., φαινόμενα ή τα κοινωνικά δεν θεωρούνται κατ’ ουσίαν
διαφορετικά από τα φυσικά οπότε και η γλώσσα που τα εκφράζει δεν μπορεί παρά να είναι
μια κοινή καθολική γλώσσα του τύπου που πρότεινε ο Neurath. O Carnap επεχείρησε
επανειλημμένα να συντάξει μια τυπική γλώσσα η οποία να είναι καθολική αλλά να έχει
συγχρόνως και εμπειρικό περιεχόμενο. Αποδείχθηκε ότι οι δύο αυτές απαιτήσεις ήταν
δύσκολο να ικανοποιηθούν συγχρόνως και το σχέδιο σιγά- σιγά εγκαταλείφθηκε. Πάντως η
θέση περί ενιαίας επιστήμης θεωρείται συχνά ότι αφορά όχι μόνο κοινά αντικείμενα και
κοινή γλώσσα των επιστημών αλλά και κοινούς νόμους. Ότι
2
Οι εντός εισαγωγικών αγκύλες και παρενθέσεις υπάρχουν στο πρωτότυπο.

δηλαδή οι νόμοι των επι μέρους επιστημών μπορούν να αναχθούν ή να παραχθούν από
κάποιους θεμελιώδεις νόμους της φυσικής. Ωστόσο, η θέση αυτή, η οποία είναι
ισχυρότερη από τη θέση ότι οι νόμοι των επί μέρους κλάδων θα πρέπει εν συνόλω να
αποτελούν ένα μη αντιφατικό σύστημα, δεν υποστηρίχθηκε ποτέ σθεναρά από τους
θετικιστές.
Το πρόγραμμα των θετικιστών διακρίνονταν αρχικά για την τόλμη, τον ριζοσπαστισμό και
την απλότητά του. Το πλήθος των προβλημάτων και των δυσκολιών πολλαπλασίασε τις
παραλλαγές χωρίς να εξαφανίσει τα προβλήματα. Εν τούτοις αυτή η ρηξικέλευθη για την
εποχή της πρόταση έφερε στο χώρο της φιλοσοφίας της επιστήμης μία δυναμική που
επέβαλε για μεγάλο διάστημα έναν συγκεκριμένο τρόπο έρευνας και οπτικής.

Ασκή σεις Αυτοαξιολό γησης

2.1.5α

Το κριτήριο επαληθευσιμότητας διακρίνει μεταξύ

α. αληθών και ψευδών προτάσεων
β. προτάσεων που επικυρώνονται και προτάσεων που διαψεύδονται γ. προτάσεων με
νόημα και προτάσεων άνευ νοήματος

2.1.5β

Σημειώστε σωστό ή λάθος

H επαλήθευση μιας καθολικής πρότασης δεν μπορεί ποτέ να είναι οριστική λόγω του
προβλήματος της επαγωγής.

Ερωτή σεις