Khái niệm nhân cách

Cho đến nay đã có rất nhiều quan điểm, khái niệm khác nhau về nhân cách, sau
đây là một số khái niệm thường gặp:

- Theo truyền thống và trong đời sống của người Việt Nam coi nhân cách con
người gồm 2 mặt: Đức và Tài.

+ Đức (phẩm chất) là hệ thống thái độ của con người, bao gồm các mặt: các
phẩm chất xã hội (các quan điểm, niềm tin tư tưởng – chính trị, thế giới quan
khoa học, thái độ đối với hoạt động); các phẩm chất cá nhân (nếp sống, thói
quen, những ham muốn…); các phẩm chất ý chí: tính kỉ luật, tính tự giác, tính tự
chủ, tính mục đích…

+ Tài (năng lực) là hiệu quả tác động của nhân cách tới các đối tượng xung
quanh. Bao gồm các mặt: Khả năng thích ứng, năng lực sáng tạo, linh hoạt, mềm
dẻo trong cuộc sống hoạt động; Khả năng biểu hiện tính độc đáo, cái riêng cái
bản lĩnh của cá nhân.

- Nhân cách là toàn thể những thuộc tính đặc biệt mà một cá thể có được trong
hệ thống các quan hệ xã hội, trên cơ sở hoạt động và giao lưu nhằm chiếm lĩnh
các giá trị văn hóa, trên cơ sở hoạt động và giao lưu nhằm chiếm lĩnh các giá trị
văn hóa vật chất và tinh thần. Những thuộc tính đó bao hàm các thuộc tính về trí
tuệ, đạo đức, thẩm mỹ, thể chất…

- Nhân cách là tổ hợp những đặc điểm, thuộc tính cá nhân, nó quy định bản sắc,
giá trị cốt cách làm người của cá nhân đó trong xã hội.

Mặc dù các quan điểm, định nghĩa có khác nhau nhưng nhìn chung có sự thống
nhất khi xem xét nhân cách, đó là:

- Những phẩm chất và năng lực có giá trị đối với cá nhân và xã hội được hình
thành và phát triển qua hoạt động và giao lưu mà cá nhân tham gia

- Mỗi cá nhân có một nhân cách riêng, bao gồm hai mặt: mặt tự nhiên và mặt xã
hội, trong đó mặt xã hội có ý nghĩa quan trọng đặc biệt, thể hiện đặc thù về nhân
cách của mỗi con người.

- Nhân cách là tổ hợp những phẩm chất, năng lực không nhất thành bất biến mà
thường xuyên vận động, biến đối theo chuẩn mực, giá trị xã hội. Vì vậy, mọi cá
nhân không chỉ phải thường xuyên giữ gìn, bảo vệ mà còn phải rèn luyện, bồi
dưỡng để nhân cách ngày càng hoàn thiện hơn.