You are on page 1of 1

Podziały nazw (przypomnienie)

Przedmioty, na które wskazuje nazwa to jej desygnaty (łac. designo — wskazuję), a zbiór
desygnatów zwie się zakresem tej nazwy, czyli jej denotacją (od łac. denoto — ozna-
czam).

Z uwagi na zakres/liczbę desygnatów nazwy można podzielić na:


a) ogólne, czyli takie, które mają więcej niż jeden desygnat (np. „kot”, „ustawa”);
b) jednostkowe, tzn mające dokładnie jeden desygnat („obecny papież”, „Lublin”);
c) puste, tzn. nie posiadające desygnatów (np. „syn bezdzietnej matki”, „mamut”, „Józef
Piłsudski”, „Onufry Zagłoba”).

Od podziału nazw ze względu na liczbę desygnatów należy odróżnić ich podział ze wzglę-
du na sposób, w jaki nazwa wskazuje na swoje desygnaty. Odróżniamy zatem:
a) nazwy generalne (od łac. genus — rodzaj), które wskazują na swoje desygnaty poprzez
znaczenie (np. nazwy „kot”, „ustawa”)
b) nazwy indywidualne (np. „Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II”, „Lublin”, „Ze-
nobia Kotowska”) wskazujące na swe desygnaty poprzez konwencję.

Mówi się, iż nazwy generalne spełniają funkcję oznaczania:

Nazwa N oznacza przedmiot P wtedy i tylko wtedy, gdy można ją zgodnie z prawdą orzec
o tym przedmiocie, to znaczy gdy prawdziwe jest zdanie „P jest N”.

Z kolei nazwy indywidualne spełniają funkcję semantyczną nazywania.

Jeszcze inny podział nazw dotyczy tego, czym jest desygnat nazwy. Odróżniamy zatem:
a) nazwy konkretne, gdy desygnat nazwy jest konkretem, czyli jakimś indywiduum czaso-
przestrzennym (np. „kot”, „prokurator”)
b) nazwy abstrakcyjne, których desygnaty określa się zwykle jako własności przedmiotów
(np. „białość”), stanów rzeczy lub relacje między przedmiotami (np. „bycie wyższym
od”).

You might also like