Professional Documents
Culture Documents
Cümle Türleri̇ Konu Anlatimi
Cümle Türleri̇ Konu Anlatimi
1
C)Soru Cümlesi :
Bir duygu veya düşünceyi soru yoluyla açıklayan YAPILARINA GÖRE CÜMLELER
cümlelere soru cümlesi denir. Dilimizde soru anlamı soru Cümleler yargı bildirir. Kimi cümlelerde bir yargı, kimi
sıfatıyla, soru zamiriyle, soru zarfıyla veya soru edatıyla cümlelerde ise birden çok yargı vardır.
sağlanabilir. Cümleler yapılarına göre basit, birleşik, sıralı ve bağlı
*Dün beni arayan sen miydin? (soru anlamı soru edatıyla olmak üzere dörde ayrılır.
Bu konuyu daha iyi anlamak için “temel cümle” ve “yan
sağlanmış.)
cümle” kavramlarına açıklık getirmekte yarar var.
*Bize ne zaman geleceksin?(soru anlamı soru zarfıyla
sağlanmış) TEMEL CÜMLE: Birleşik cümlelerde asıl yargıyı bildiren,
*Bana ne aldın?(soru anlamı soru zamiriyle sağlanmış) yardımcı yargıları sonuca bağlayan cümledir. Daha öz bir
*Hangi okulda çalışıyorsun? (soru anlamı soru sıfatıyla ifadeyle temel cümle yüklemdir.
sağlanmış) Sokakta kartopu oynadık.
cümlesinde “oynadık” yüklemi temel cümledir.
Soru cümleleri gerçek ve sözde soru cümlesi olmak
Ümit, fakirin ekmeğidir.
üzere iki gurupta incelenebilir. Gerçek soru cümleleri
cümlesinde “fakirin ekmeği” yüklemi temel cümledir.
mutlaka cevap gerektirirken sözde soru
cümleleri gerektirmez.
*Okula neden gelmedin? (Gerçek soru cümlesi ) YAN CÜMLECİK: Tam bir yargı bildirmeyen, fiilimsilerle
ya da çekimli bir fiille kurulan, temel cümlenin ögesi
*Dersi anlıyor musunuz?(Gerçek soru cümlesi) olarak görev yapan söz ya da söz öbeklerine yan
*Beni soran kim? (Gerçek soru cümlesi) cümlecik denir.
*Hiç üzülmez olur muyum? (sözde soru cümlesi) Minareyi çalan kılıfını hazırlar.
*Onu ben mi dövmüşüm? (sözde soru cümlesi) yan c. (özne) temel c. (yüklem)
*Şu kitabı bana verir misin? (sözde soru cümlesi)
cümlesinde “minareyi çalan” sözleri yan cümleciktir.
Ç) Ünlem cümlesi : Sıfat – fiille kurulan bu yan cümlecik, temel cümlenin
Özlem, sevinç, heyecan, korku, üzüntü, onaylama… gibi (hazırlar) öznesi görevinde kullanılmıştır.
değişik duygular anlatan cümlelere denir. Hava soğursa paltonu giy.
*Eyvah, ne yer ne yar kaldı! yan cüm. temel cüm.
*Neydi o güzellik öyle! cümlesinde “soğursa” sözü yan cümleciktir. Çekimli fiil ile
*Süper bir iş buldum! kurulan bu yan cümlecik, temel cümlenin zarf tümleci
görevindedir.