SINH LYÙ BEÄNH HOÏC

CAÙC KHAÙI NIEÄM CÔ BAÛN

 Môû ñaàu
Sinh lyù beänh hoïc laø moân hoïc nghieân cöùu veà
§ Qui luaät hoaït ñoäng cuûa cô thể trong töøng bệnh lyù cuï theå
§ Qui luaât hoaït động cuûa cô quan heä thống khi bò beänh
§ Cô cheá cuûa moät soá quaù trình beänh lyù ñieån hình
§ Qui luaät hoaït ñoäng cuûa beänh noùi chung
Sinh lyù beänh laø moân hoïc cô sôû tích hôïp caùc kieán thöùc töø y
hoïc cô sôû

Giaûi phaåu, Sinh lyù,

Sinh hoaù, Mieãn dòch.. Sinh lyù beänh Beänh lyù hoïc

2
 NHÖÕNG TÍNH CHAÁT CHÍNH
CUÛA MOÂN SINH LYÙ BEÄNH
1.Tính toång hôïp
Töø hieän töôïng beänh lyù cuï theå khaùi quaùt hoùa thaønh nhöõng qui
luaät hoaït ñoäng cuûa cô theå
2.Tính tích hôïp
Tích hôïp caùc phöông phaùp cuûa nhieàu moân hoïc (hoùa sinh, lyù
sinh, hình thaùi ) ñeå giaûi thích caùc cô cheá sinh beänh
3.Tính chaát thöïc nghieäm
Phöông phaùp thöïc nghiệm y hoïc

3
Phöông phaùp thöïc nghieäm
Claude Bernard, theá kyû XIX

Quan saùt
Tæ mæ
Chính xaùc
Trung thöïc
Coù chöùng
Coù tính chaát khaùch quan

Giaû thuyeát
Coù tính chaát chuû quan
Döïa treân cô sôû khoa hoïc

Thí nghieäm chöùng minh

4
 KHAÙI NIEÄM VEÀ BEÄNH
Khaùi nieäm veà beänh :
1. Beänh khi coù toån thöông, leäch laïc, roái loaïn trong caáu truùc
vaø chöùc naêng
2. Beänh do nhöõng nguyeân nhaân cuï theå gaây ra
3. Beänh coù tính chaát moät caân baèng môùi keùm bền vöõng
- caân baèng môùi khoâng keùo daøi maø coù khuynh höôùng trôû veà
caân baèng cũ (laønh bệnh),
- neáu yeáu toá gaây beänh thaéng thì beänh caøng ngaøy caøng naëng
vaø ñi ñeán töû vong
4. Beänh laøm giaûm khaû naêng thích nghi vôùi ngoaïi caûnh
5. Beänh laøm giảm khaû naêng lao ñoäng vaø hoøa nhaäp xaõ hoäi
5
 KHAÙI NIEÄM VEÀ BEÄNH NGUYEÂN
Quan ñieåm hieän taïi
- Nguyeân nhaân gaây beänh laø yeáu toá coù haïi khi taùc ñoäng leân cô
theå seõ quyeát ñònh beänh phaùt sinh vaø caùc ñaëc ñieåm cuûa beänh.
(vd: vi khuaån lao → bệnh lao)
- Ñieàu kieän gaây beänh phaùt huy taùc duïng cuûa nguyeân nhaân
(vd: thể suy yếu, suy giảm miễn dịch)
► Nguyeân nhaân vaø ñieàu kieän gaây beänh ñöôïc goïi chung laø
yeáu toá beänh nguyeân.

6
NGUYEÂN NHAÂN GAÂY BEÄNH LAO PHOÅI

7
ĐIỀU KIỆN GÂY BỆNH LAO PHỔI

8
 KHAÙI NIEÄM VEÀ BEÄNH NGUYEÂN
Yeáu toá beänh nguyeân bao goàm:
-Yeáu toá beân ngoaøi: vaät lyù, hoùa hoïc, cô hoïc, sinh hoïc, xaõ hoäi
-Yeáu toá beân trong: yeáu toá di truyeàn.

Nguyeân nhaân vaø beänh theo ñuùng qui luaät nhaân quaû:
- Bệnh (haäu quaû) do nguyeân nhaân gaây ra,
- Nguyeân nhaân taùc động tröôùc khi coù haäu quaû

9
 KHAÙI NIEÄM VEÀ BEÄNH NGUYEÂN
Cuøng- moät nguyeân nhaân coù
theå coù nhiều haäu quaû
khaùc nhau tuøy theo ñieàu
kieän
vd Nhieãm H pylori:
→ Viêm dạ dày
→ Loét dạ dày
→ Loét tá tràng
→ lymphoma MALT
→ Ung thư dạ dày
 KHAÙI NIEÄM VEÀ BEÄNH NGUYEÂN
Nhieàu nguyeân nhaân coù
theå daãn deán moät haäu
quaû
vd: loeùt daï daøy taù
traøng coù nhieàu nguyeân
nhaân:
-H pylori,
-Thuốc khaùng vieâm
khoâng steroid
-caùc nguyeân nhaân khaùc

11
 KHAÙI NIEÄM VEÀ BEÄNH SINH
1-Ñònh nghiaõ:
-Bệnh sinh laø moân hoïc veà cô cheá phaùt sinh, phaùt trieån, tieán
trieån vaø keát thuùc cuûa beänh .
-Moät beänh dieãn bieán ñaày ñuû qua boán thôøi kyø: thôøi kyø uû beänh,
tieäm phaùt, toaøn phaùt vaø keát thuùc.
-Trong töøng thôøi kyø coù söï ñaáu tranh tích cöïc giöõa taùc nhaân gaây
beänh vaø cô theå maø roái loaïn bieåu hieän ra ngoaøi baèng nhöõng trieäu
chöùng.

12
 KHAÙI NIEÄM VEÀ BEÄNH SINH
2-Vai troø cuûa beänh
nguyeân trong quaù
trình beänh sinh
Beänh nguyeân giöû
vai troø quan troïng
trong dieãn bieán cuûa
beänh
Dieån bieán cuûa beänh
tuyø thuoäc vaøo:
cöôøng ñoä, thôøi gian
taùc duïng, vò trí taùc
duïng cuûa nguyeân
nhaân gaây beänh.

13
 KHAÙI NIEÄM VEÀ BEÄNH SINH
3-Vai troø cuûa phaûn öùng tính trong beänh sinh
-Phaûn öùng tính laø khaû naêng ñaùp öùng cuûa cô theå ñoái vôùi moïi kích
thích bình thöôøng hay beänh lyù
-Phaûn öùng tính tuøy thuoäc vaøo: tuoåi, giôùi, heä thaàn kinh noäi tieát,
theå taïng, yeáu toá ngoaïi moâi nhö aùnh saùng, nhieät ñoä, thôøi tieát,
dinh döôõng.
Yeáu toá theå taïng laø söï toång hôïp caùc ñaëc ñieåm hình thaùi vaø chöùc
naêng cuûa cô theå, mang tính chaát di truyeàn
ví duï: theå taïng dò öùng.
►Yeáu toá theå taïng quyeát ñònh phaûn öùng tính

14
VIÊM PHỔI

15
 KHAÙI NIEÄM VEÀ BEÄNH SINH
4-Moái lieân quan giöõa cuïc boä vaø toaøn thaân trong quaù trình beänh
sinh:
-Beänh laø phaûn öùng toaøn thaân maø bieåu hieän taïi choå laø chuû yeáu
-Toaøn thaân vaø cuïc boä: Söùc ñeà khaùng taïi choå seõ toát neáu cô theå
khoûe maïnh, heä mieãn dòch toát à yeáu toá gaây beänh seõ sôùm bò
loaïi tröø ra khoûi cô theå.
-Cuïc boä vaø toaøn thaân: Toån thöông taïi choå do baát cöù nguyeân
nhaân naøo ñeàu coù ít nhieàu aûnh höôûng ñeán toaøn thaân.

16
 KHAÙI NIEÄM VEÀ BEÄNH SINH
Voøng xoaén beänh lyù
Quaù trình beänh lyù thöôøng tieán trieån vaø phaùt trieån qua nhieàu giai
ñoaïn, goïi laø caùc khaâu.
Caùc khaâu ñoù lieân tieáp theo moät trình töï nhaát ñònh coù lieân quan
maät thieát vôùi nhau.
Beänh sinh hoïc nghieân cöùu veà cô cheá beänh sinh cuûa caùc khaâu ñoù
cuõng nhö moái töông taùc giöõa chuùng vôùi nhau.
Trong nhieàu quaù trình beänh lyù, khaâu sau taùc duïng ngöôïc trôû laïi
khaâu tröôùc laøm cho tình traïng beänh ngaøy caøng naëng theâm, ñoù
laø voøng xoaén beänh lyù.

17
 SƠ ĐỒ CƠ CHẾ SINH BỆNH
CỦA SỐC CHẤN THƯƠNG
Chấn Thương ◄BỆNH
NGUYÊN
Ổ Dập Nát Đau Mất Máu
B
Ệ
Thiếu Oxi N
Độc Chất RL TKTƯ
Tổ Chức H

RL Vận Mạch S
I
RL Huyết Động N
H

SỐC