internetowy kurs przedmałżeński nauki.

pl

FORMALNOŚCI PRZED ŚLUBEM

W związku ze ślubem trzeba załatwić dość dużo formalności, zarówno kościelnych, jak i
cywilnych (w przypadku ślubu konkordatowego). Poniżej przedstawiamy listę rzeczy do
zrobienia. O wszystkie sprawy możecie na bieżąco pytać w kancelariach parafialnych, gdyż jasne
jest, że narzeczeni nie znają wszystkich przepisów. Niemniej jednak, dobrze zdawać sobie
sprawę z tego, co jest do załatwienia i w jakich terminach.

Poniższa kolejność nie zawsze musi być dokładnie zachowana, mogą się też pojawić pewne
różnice, w zależności od diecezji lub parafii.

Krok 1 – Zapoznanie się z wymogami

Jak już powiedziałem, szczegóły przygotowań zależą od diecezji, czasem także od parafii. Trzeba
się więc zorientować, jakie wymogi Was dotyczą i jakie macie możliwości. Przykładowe różnice
mogą dotyczyć konieczności odbycia dnia skupienia, miejsca i formy odbycia katechez,
niektórych terminów, itp.

W złożonych sytuacjach, kiedy narzeczeni pochodzą z różnych miejsc, a ślub ma się odbyć
jeszcze w innym miejscu, można się zastanawiać, które wymogi ich dotyczą. Zasada jest taka, że
musicie spełnić warunki obowiązujące w parafii, w której będziecie spisywać protokół
przedślubny (patrzcie niżej).

Dobrą okazją do zapytania o formalności jest moment ustalenia daty ślubu. W niektórych
kościołach warto sobie zarezerwować termin pół roku wcześniej lub nawet rok wcześniej,
często więc rezerwacja terminu jest pierwszą formalnością, którą trzeba załatwić. Przy tej okazji
można dopytać o pozostałe kwestie. Sporo informacji również można znaleźć w Internecie (np.
informacje dla archidiecezji krakowskiej znajdziecie na stronie Wydziału Duszpasterstwa
Rodzin).

Krok 2 - Kurs przedmałżeński

Pierwszym z obowiązków, jakie musicie spełnić jest odbycie katechez przedmałżeńskich i

spotkań z Doradcą Życia Rodzinnego. Obowiązek ten spełniacie poprzez odbycie nauk na naszej
platformie.

Krok 3 - Odpisy aktów chrztu

Do sporządzenia protokołu przedślubnego potrzebne będą odpisy aktów chrztu. Zdobędziecie je

w tych parafiach, w których byliście chrzczeni. Prosząc o taki odpis, należy powiedzieć, iż jest on
Wam potrzebny do ślubu. To istotne, gdyż na odpisie powinny znaleźć się informacje o Waszym
bierzmowaniu i o tym, że nie trwacie w innym związku małżeńskim. Ze względu na aktualność
tych informacji, odpisy są ważne tylko 6 miesięcy. Zgłoście się więc po nie wcześniej niż pół roku
przed planowanym ślubem.

Jeżeli któreś z Was było chrzczone w tej samej parafii, w której spisujecie protokół, wówczas dla
tej osoby odpis nie jest wymagany.

1
 internetowy kurs przedmałżeński nauki.pl

Krok 4 - Protokół przedślubny

Minimum 3 miesiące przed planowanym ślubem należy się zgłosić do parafii, aby spisać
protokół przedślubny. Jeżeli ślub będziecie brali w jednej z Waszych parafii zamieszkania, to w
tej samej parafii spiszcie protokół - co znacznie ułatwi formalności. Jeżeli ślub bierzecie w innej
parafii niż te, w których mieszkacie, wówczas na spisanie protokołu należy wybrać jedną z
Waszych parafii zamieszkania. Można też spisać taki protokół w parafii ślubu, ale wymaga to
zgody Waszych proboszczów.

Czasem rodzi się pytanie, które parafie należy traktować jako parafie zamieszkania. Formalnie
są to te parafie, w których aktualnie mieszkacie. Jeśli jednak ktoś z Was zmieniał ostatnio
miejsce zamieszkania, to lepiej wybrać tę, w której mieszkaliście przez dłuższy czas. Chodzi
przede wszystkim o taką parafię, w której jesteście najbardziej rozpoznawalni - najczęściej
będzie to Wasza parafia rodzinna. Aczkolwiek trzeba również wziąć pod uwagę, że do spisania
protokołu musicie się stawić osobiście, i to prawdopodobnie dwukrotnie, więc dobrze, żeby
wybrana przez Was parafia nie znajdowała się na drugim końcu Polski.

Protokół przedślubny służy przede wszystkim ustaleniu, czy możecie wziąć ślub (stwierdzenie
braku przeszkód) i czy rozumiecie, co robicie (czy wiecie, czym jest małżeństwo w Kościele).
Zostaniecie więc zapytani o wiele dziwnych rzeczy (np. czy składaliście kiedyś śluby czystości,
itp.), ale, z formalnego punktu widzenia, trzeba takie rzeczy ustalić.

Przy okazji spisywania protokołu dostaniecie kartki do spowiedzi przedślubnej, zostaną również
przygotowane zapowiedzi przedślubne. Właśnie ze względu na nie, powinniście się pojawić w
parafii nie później niż 3 miesiące przed ślubem. Jeżeli jeszcze nie macie jakichś dokumentów
(odpisów aktów chrztu, świadectwa ukończenia katechez), będziecie mogli donieść je później.

Krok 5 - Zapowiedzi przedślubne

Dawniej zapowiedzi przedślubne były jedyną formą ustalenia, czy narzeczeni mówią prawdę w
kwestii braku przeszkód. Dzisiaj mają raczej na celu przede wszystkim publiczne ogłoszenie
faktu zawarcia małżeństwa wobec ludzi, którzy Was znają (aby nie robić z tego tajemnicy) oraz
poinformowanie proboszczów Waszych parafii o planowanym ślubie. Wprawdzie protokół
spisuje się tylko w jednej z Waszych parafii zamieszkania, ale dzięki zapowiedziom obaj Wasi
proboszczowie wiedzą o ślubie i mogą zgłosić ewentualne zastrzeżenia.

W celu ogłoszenia zapowiedzi, do Waszych proboszczów muszą dotrzeć zawiadomienia o tym,

gdzie i kiedy bierzecie ślub. Oczywiście jeżeli protokół spisujecie w jednej z

Waszych parafii zamieszkania, wówczas trzeba dostarczyć tylko jedno zawiadomienie - do

drugiej z Waszych parafii. Zawiadomienie takie możecie przekazać osobiście, możecie je wysłać
pocztą, a możliwe, że proboszcz sam skontaktuje się listownie z drugim proboszczem, bez
Waszego udziału.

Zapowiedzi mogą być ogłoszone w dwóch formach: albo odczytane z ambony podczas
przynajmniej dwóch niedziel lub świąt obowiązkowych, albo wywieszone w gablocie parafialnej
przez co najmniej 8 dni, w tym przynajmniej dwie niedziele lub święta. Tak czy inaczej,
ogłaszanie zapowiedzi trwa ponad tydzień. Po tym czasie proboszcz odsyła do parafii
spisywania protokołu (znów sam lub za Waszym pośrednictwem) zawiadomienie o braku
przeszkód, z jego strony, do zawarcia małżeństwa.

2
 internetowy kurs przedmałżeński nauki.pl

Krok 6 - Odpisy aktów urodzenia

Na 3 miesiące przed ślubem rozpoczyna się także przygotowanie dokumentów cywilnych,

potrzebnych do ślubu. Dokumenty te ważne są 3 miesiące i termin ten jest rygorystycznie
przestrzegany, dlatego nie można spraw cywilnych załatwić wcześniej.

W przypadku dokumentów cywilnych procedura jest bardzo podobna do tej, dotyczącej

dokumentów kościelnych. Najpierw więc trzeba uzyskać skrócone odpisy Waszych aktów
urodzenia. Należy się po nie udać do tych Urzędów Stanu Cywilnego, w których odnotowano
Wasze urodzenie. Zazwyczaj chodzi o USC w tych miejscowościach (gminach), w których
przyszliście na świat. Czasem jednak może chodzić o miejsce zamieszkania Waszych rodziców w
momencie, kiedy przyszliście na świat.

W danym Urzędzie Stanu Cywilnego prosicie o skrócony odpis aktu urodzenia, potrzebny w
celu zawarcia małżeństwa. Ponownie trzeba ten cel wyraźnie zaznaczyć, gdyż na odpisie mogą
się z tego powodu znaleźć dodatkowe adnotacje. Aby uzyskać odpis, należy uiścić opłatę
skarbową.

Odpis możecie uzyskać korespondencyjnie, mogą go też za Was odebrać rodzice, dziadkowie lub
rodzeństwo. Jeżeli zaświadczenie o braku przeszkód (patrz punkt następny) będziecie
sporządzać w tym samym USC, w którym znajduje się akt urodzenia któregoś z Was, wówczas
osoba ta nie potrzebuje odpisu aktu urodzenia.

Krok 7 - Zaświadczenie z Urzędu Stanu Cywilnego

Kiedy macie już odpisy aktów urodzenia, powinniście się udać z nimi do Urzędu Stanu
Cywilnego po "Zaświadczenie o braku okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa". Po to
zaświadczenie należy zgłosić się do USC w miejscu zamieszkania jednego z Was (por. Prawo o
aktach stanu cywilnego, Art. 12, p. 2).

Wspomniane zaświadczenie jest odpowiednikiem kościelnego protokołu przedślubnego.

Będziecie więc znowu pytani o przeszkody, tym razem z punktu widzenia prawa cywilnego. Przy
okazji zostaniecie też zapytani o to, jakie nazwiska chcecie nosić po ślubie i jakie nazwiska mają
nosić Wasze dzieci.

Dostaniecie 3 egzemplarze zaświadczenia. Są to ważne dokumenty - na awersie znajduje się

informacja, że nie ma żadnych przeszkód cywilnych do zawarcia małżeństwa oraz Wasze
oświadczenie o nazwiskach, na rewersie natomiast znajduje się niewypełniony formularz
zawiadomienia o zawarciu małżeństwa. Jest to ten dokument, który będziecie podpisywać w
dniu ślubu. Podobnie jak odpisy aktu urodzenia, zaświadczenia te są ważne tylko 3 miesiące.

Powinniście również zostać pouczeni o formalnościach, które Was czekają przed i po ślubie.
Możecie być też zapytani o to, w jaki sposób chcecie otrzymać odpisy aktu małżeństwa po ślubie
- najlepiej pocztą na podany przez Was adres.

3
 internetowy kurs przedmałżeński nauki.pl

Krok 8 - Skompletowanie dokumentów w parafii

Jeśli już załatwiliście wszystkie potrzebne formalności, musicie dostarczyć komplet

dokumentów do parafii, w której spisywaliście protokół. Dobrze, żeby to nastąpiło nie później
niż 2 tygodnie przed ślubem. Dla porządku przypomnę, o jakie dokumenty chodziło:

 świadectwo ukończenia Kursu Przedmałżeńskiego, z wszystkimi potrzebnymi

pieczątkami,
 odpisy aktów chrztu,
 potwierdzenia o braku przeszkód od proboszczów Waszych parafii zamieszkania (czyli
potwierdzenia ogłoszenia zapowiedzi),
 3 egzemplarze zaświadczenia o braku przeszkód z USC,
 czasem wymagane jest także świadectwo ukończenia katechizacji w szkole średniej (w
ramach lekcji religii był też blok poświęcony przygotowaniu do małżeństwa).

Jedyny dokument, który może jeszcze nie być wypełniony, to kartka do spowiedzi
przedślubnych. Na tym kończą się formalności przedślubne, chyba że ślub odbędzie się w innej
parafii niż ta, w której spisywaliście protokół. W takiej sytuacji czeka Was jeszcze krok 9.

Krok 9 - Licencja i delegacja

Jeżeli ślub ma mieć miejsce na terenie innej parafii niż ta, w której spisywaliście protokół,
wówczas proboszcz, u którego protokół był spisywany, musi wystawić licencję na udzielenie
Wam ślubu dla tej parafii, w której chcecie się pobrać. Otrzymaną licencję
musicie następnie dostarczyć do tej właśnie parafii.

Dodatkowa trudność pojawia się wtedy, gdy kościół, w którym będziecie brać ślub, nie jest
kościołem parafialnym (jak np. wiele kościołów zakonnych), ale leży na terenie jakiejś innej
parafii X. Wówczas licencja musi być wystawiona na tę parafię X, następnie dostarczona do
kancelarii w parafii X i dopiero w tej kancelarii muszą Wam wystawić kolejny dokument, tzw.
delegację na tego kapłana, który Wam będzie udzielał ślubu. Dopiero z tą delegacją musicie się
stawić w kościele, w którym będziecie brać ślub. Ważne jest to, że podczas wystawiania delegacji
musicie już znać imię i nazwisko kapłana, który Wam udzieli ślubu. Delegacja jest też potrzebna,
jeśli ślubu udzielał Wam będzie kapłan nie pochodzący z parafii, w której bierzecie ślub.

Podsumowując:

 licencja służy zmianie miejsca udzielenia ślubu na teren innej parafii,

 delegacja służy zmianie kapłana, który będzie Wasz ślub błogosławił, na kapłana z innej
parafii (lub bez parafii).

Wszystkich tych informacji udzielą Wam w kancelariach parafialnych/klasztornych. Musicie

jednak uwzględnić czas na dopełnienie tych formalności. Dobrze by było dostarczyć wszystkie
dokumenty najpóźniej 2 tygodnie przed ślubem (a więc Krok 8 trzeba wykonać odpowiednio
wcześniej).

4
 internetowy kurs przedmałżeński nauki.pl

Krok 10 - Spowiedź przedślubna

Spowiedź przedślubna to wymóg obejmujący dwukrotne skorzystanie przez każdego z Was z

Sakramentu Pojednania przed ślubem. Pierwszą spowiedź dobrze jest wykonać zaraz po
otrzymaniu karteczek. Warto sobie na nią zarezerwować trochę czasu, jeśli ktoś z Was nie
korzystał już długo ze spowiedzi. Ma to być bowiem spowiedź służąca uporządkowaniu spraw
duchowych z dotychczasowego życia, aby móc się dobrze przygotować do sakramentu. Trzeba
przed spowiedzią poinformować spowiednika o tym, że ma to być pierwsza spowiedź
przedślubna, a po spowiedzi podać mu kartkę do podpisu.

Druga spowiedź, z założenia, powinna mieć miejsce niedługo przed dniem ślubu, jest bowiem
bezpośrednim przygotowaniem do przyjęcia sakramentu. Należy pamiętać, iż sakrament
małżeństwa można przyjąć jedynie w stanie łaski uświęcającej. Podobnie jak poprzednio,
należy poinformować kapłana, że jest to druga spowiedź przedślubna.

Podpisane karteczki należy mieć ze sobą w dniu ślubu. W szczególnych sytuacjach może się
zdarzyć, że tylko jedna spowiedź będzie od Was wymagana - zostaniecie o tym poinformowani
przy spisywaniu protokołu.

Krok 11 - Ceremonia ślubna

Duchowny, wobec którego będziecie zawierać ślub, ma obowiązek zatroszczyć się o

sporządzenie "Zaświadczenia o zawarciu małżeństwa", czyli o wypełnienie formularza

znajdującego się na drugiej stornie dokumentu, otrzymywanego z Urzędu Stanu Cywilnego.

Zaświadczenie winno być opatrzone pieczęcią kościelną, podpisem duchownego, wobec którego
wyrażono zgodę na małżeństwo kanoniczne ze skutkami cywilnymi, podpisami małżonków oraz
dwóch pełnoletnich świadków. Zaświadczenie podpisuje także duchowny, zobowiązany do
przesłania go do Urzędu Stanu Cywilnego wraz z podaniem stanowiska, na podstawie którego
jest upoważniony do przekazywanie dokumentów do USC. Nie musi być to zatem ten duchowny,
przed którym odbywa się ceremonia małżeńska. Zaświadczenie sporządza się w trzech
egzemplarzach.

Prawdopodobnie podpisy będziecie składać przed samą mszą w zakrystii, ale w niektórych
kościołach stosuje się zwyczaj podpisywania dokumentów w trakcie mszy, po komunii świętej.
Podpisując owe dokumenty, musicie okazać księdzu dowody osobiste (ksiądz zastępuje tu
urzędnika państwowego).

Krok 12 - Sporządzenie aktu małżeństwa

Ten etap nie wymaga Waszego udziału. W ciągu 5 dni roboczych kapłan musi dostarczyć (np.
pocztą) do Urzędu Stanu Cywilnego jeden wypełniony egzemplarz "Zaświadczenia o zawarciu
małżeństwa". Drugi egzemplarz zaświadczenia powinien przekazać Wam, a trzeci pozostaje w
aktach urzędu parafialnego. Kiedy zaświadczenie dotrze do urzędu, w ciągu jednego dnia zostaje
sporządzony akt małżeństwa.

Małżeństwo wywiera skutki w momencie jego zawarcia, a nie przekazania zaświadczenia do

Urzędu Stanu Cywilnego.

5
 internetowy kurs przedmałżeński nauki.pl

Następnie, w Urzędzie Stanu Cywilnego, przygotowują dla Was trzy odpisy aktu małżeństwa i
wysyłają Wam je pocztą (o ile wybraliście taką formę). Krótko mówiąc, po niecałych 2
tygodniach od ślubu macie w ręku dowód, że cała procedura cywilna dobiegła końca.

Krok 13 - Aktualizacja danych osobowych

Jeżeli któreś z Was zmieniało nazwisko, czeka go wówczas wymiana dowodu osobistego i
paszportu, być może także wymiana prawa jazdy czy legitymacji studenckiej oraz zmiany
danych osobowych w Urzędzie Skarbowym, w pracy, w bankach i w różnych innych instytucjach,
korzystających z Waszych danych osobowych. Najważniejszy jest tu dowód osobisty. Na
wymianę różnych dokumentów na ogół jest przewidziany okres co najmniej 1 miesiąca. Dla
dowodu osobistego są to 3 miesiące, a dla paszportu 60 dni. Do tego czasu stare dokumenty
zachowują ważność.

Przy zmianie danych osobowych należy okazać odpis aktu małżeństwa, no i mieć przy sobie
aktualne zdjęcia. Często wymiana dokumentów, związana ze zmianą danych po ślubie, jest
bezpłatna.

Jeśli po ślubie zmieniacie też adres zameldowania, najpierw dopełnijcie obowiązków

meldunkowych, a dopiero potem wymieniajcie dokumenty, aby zawierały już nowy adres.

Zmiana danych w różnych instytucjach może często nastąpić w późniejszym czasie. Pamiętajcie,
że każda umowa, zawarta przez Was pod starym nazwiskiem, obowiązuje nadal. Dowodem na
to, że nazwisko zostało zmienione, jest odpis aktu małżeństwa.

6
 internetowy kurs przedmałżeński nauki.pl

Poniżej znajdziesz tabelę, z wszystkimi formalnościami, które musisz dopełnić przed

wstąpieniem w związek małżeński.

formalności notatki

Zapoznanie się z wymogami

Kurs przedmałżeński

Odpisy aktów chrztu nie wcześniej niż 6 mies. przed ślubem

Protokół przedślubny min. 3 mies. przed ślubem

Zapowiedzi przedślubne

Odpisy aktów urodzenia maks. 3 mies. przed ślubem

Zaświadczenie z Urzędu Stanu Cywilnego

świadectwo ukończenia kursu

przedmałżeńskiego

odpisy aktów chrztu

Skompletowanie potwierdzenia ogłoszenia

dokumentów w zapowiedzi
parafii
3 egzemplarze zaświadczenia
o braku przeszkód z USC
czasem wymagane jest także
świadectwo ukończenia
katechizacji w szkole średniej
Licencja i delegacja
Dotyczy narzeczonych, którzy chcą zmienić miejsce (licencja)
udzielenia ślubu na teren innej parafii i/lub kapłana (delegacja), który
będzie Wasz ślub błogosławił, na kapłana z innej parafii (lub bez
parafii).

Spowiedź przedślubna
Pierwsza

Druga

Aktualizacja danych osobowych 1-3 mies. po ślubie