YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

REDÜKTÖR TASARIMI

MAKİNE ELEMANLARI II

Proje Danışmanı:
Tasarım İçin Verilen Bilgiler

Giriş gücü: 𝑃𝑔=25 𝑘𝑊

Giriş devri: 𝑛𝑔=1450 d/d
Çevrim oranı: 𝑖𝑡=10

1.Çevrim Oranı Ve Dişli Sayısı Tayini

i_top = i12*i34 = 10
i12 = 3,34 (Tablo 7’den okundu.)
i34 =3

ɳyatak = 0,99
ɳ12 = 0,98
ɳ34 = 0,98 olarak kabul edildi.

(z_min)helis=(z_min)pratik*cos3(β0)
(z_min)pratik = 14
β0=18°
(z_min)helis = z_1 = 12
i12= z_2 / z_1
z_2 = 41

z_3 = 15 olarak seçildi.

i34 = z_4 / z_3
z_4 = 45

2. Güç, Devir ve Moment Hesabı

ɳtop = 0,99*0,98*0,98 = 0,95

Pçıkış = ɳtop *Pgiriş
Pçıkış = 19 kW

n1 = 1450 d/d i12 = n1 / n2

n2 = 434 d/d n2 = n3
n3 = 434 d/d i34= n3 / n4
n4 = 145 d/d

Mb = 9550 * P / W

Mb1 = 131714,46 Nmm

Mb2 = 430267,16 Nmm
Mb3 = 430267,16 Nmm
Mb4 = 1215015,99 Nmm
3.Modül Tayini

1.Kademenin Modülü

K_iş = 1,5
K_yd = 1,4
K_dn = 1,3
α = 20°
Ψ_m = 20
ε_top = 2
Y_c = 1,764 olarak kabul edildi.
Y_f = 3,7 tablodan okundu.

16MnCr6 Sementayon Çeliği 1. ve 2. dişli çark malzemesi olarak seçildi ayrıca 1. dişli çark
pinyon dişli olduğundan mil ile yekpare olarak üretilmesi uygun görüldü.
2
σ em=350 N / mm
2
Pem =1300 N /mm

Diş dibi kırılmasına göre ;

mn ≥
√ 3 K iş∗K yd∗K dn∗2∗M b∗cos β 0∗Y f
ψ m∗z1∗σ em∗ε top

m n ≥2,46 mm

Diş yüzeyi ezilmesine göre;

mn ≥
√ 3

mn ≥2,66 mm
K iş∗K yd∗K dn ∗0,7∗M b∗Eeş∗( i+1 )∗Yc 2
ψ m∗z 21∗Pem2∗i∗ε top

mn = 3,0 olarak tablo 5’ten okundu.

2.Kademenin Modülü

ε α =1,63
Y_f = 3,5 tablodan okundu.
Malzeme 1. kademeyle aynı seçildi.

Diş dibi kırılmasına göre ;

m≥
√
3 K iş∗K yd∗K dn∗2∗M b∗cos β 0∗Y f
ψ m∗z 3∗σ em∗ε α

m ≥3,32 mm
Diş yüzeyi ezilmesine göre;

m≥
√
3 K iş∗K yd∗K dn∗0,7∗M b∗Eeş∗( i+1 )∗Yc 2

m ≥3,86 mm
ψ m∗z 23∗Pem 2∗i∗ε α

m = 4,0 olarak tablo 5’ten okundu.

3.Kuvvet ve Çap Hesabı

r0 =0,5 * mn *z1 / cos β0

r01 = 18,92mm
r02 = 63,08mm
Ft21 = Mb2 / ɳ12 * r02
Fr21 = Ft21 * tan β0 / cos β0
Fa21 = Ft21 * tan β0

Ft21 = 6,96 kN
Fr21 = 2,37 kN
Fa21 = 2,26 kN

r03 = mıı * z3 / 2
r03 = 30mm
Ft43 = Mb3 / r03
Fr43 = Ft43 * tan β0

Ft43 = 14,34 kN
Fr43 = 5,22 kN

1 2 3 4
mn 3,0 3,0 4,0 4,0
ma 2,63 2,63 - -
d0 37,84 126,16 60 180
db = d0 +2 * mn 43,84 132,16 68 188
dt = d0 -2,5 * mn 30,34 118,66 50 170
b = Ψm * mn 60 60 80 80

4.Dişli Mukavemet Hesabı

1.Kademe
σ emax =K i ş∗K yd∗K dn∗Ft 1∗Y f
≤ σ em
b∗ma∗ε top

N N
σ emax =185,7 2
≤ σ em =350 Emniyetlidir.
mm mm2

√
2
K i ş∗K yd∗K dn∗0,35∗F t 1∗E eş∗( i+ 1 )∗Yc
P Hmax= ≤ P Hem
b∗d 01∗i∗ε top
 N N
P Hmax=1100 2
≤ Pem=1300 Emniyetlidir.
mm mm2
2.Kademe
σ emax =K i ş∗K yd∗K dn∗Ft 43∗Y f
≤ σ em
b∗m ıı∗ε α

N N
σ emax =258,8 2
≤σ em=350 2 Emniyetlidir.
mm mm

P Hmax=
√ K i ş∗K yd∗K dn∗0,35∗F t 43∗E e ş∗( i+1 )∗Yc 2
b∗d 01∗i∗ε α
≤ P Hem

N N
P Hmax=866,6 2
≤ Pem =1300 2 Emniyetlidir.
mm mm

5.Yatak Tepki Kuvvetleri

x-z x-y

FAz FBz Ft1

1.Mil B
A
Fa1
FAy FBy
Fr1

x-y düzlemi

ΣMA = 0 mb
Fr1 *50+Fa1*r01 - FBz*100 = 0
ΣFz = 0 mı
Fr1 -FAz - FBz = 0 mıı

FAz = 757 N
FBz = 1613 N

x-z düzlemi

ΣMA = 0 Fr1 * 50 + Fa1 * r01 - FBz * 100 = 0

ΣFz = 0 Fr1 -FAz - FBz = 0

FAy = 3480 N
FBy = 3480 N
mı = 757 * 50 = 37850 Nmm
mıı = 757 * 50 + 2260 * 18,92 = 80609 Nmm

Fr2
Fa2 FDz
FCy FDy

2.Mil C D

FCz Fr3 Ft2 Ft3

Mb

x-z düzlemi -778906Nmm

ΣMC = 0 759380Nmm
Fa2 * r02 –Fr2*45 – Fr3*140- FDz*200 = 0
ΣFz = 0
Fr3 -Fr2+FCz - FDz = 0

FCz = 946 N
FDz = 3846 N

x-y düzlemi

ΣMC = 0
Ft2 * 45 + Ft3 *140 – FDz * 200 = 0
ΣFz = 0
Ft2 +Ft3 -FCy - FDy = 0

FCy = 10281N
FDy = 10849 N
 Fr4
Ft4
F
3.Mil E

FEz FFz FEy FFy

x-z düzlemi

ΣME = 0
FFz * 140 – Fr4 *70 = 0 182700Nmm 501900Nmm
ΣFz = 0
FEz + FFz -Fr4 = 0

FEz = 2610 N
FFz = 2610 N

x-y düzlemi

ΣME = 0
FFy * 140 – Ft4 *70 = 0
ΣFz = 0
FEy + FFy –Ft4 = 0

FEz = 7170 N
FFz = 7170 N

6.Millerin Mukavemet ve Deformasyon Kontrolü

1.Mil

Yekpare üretildiği için malzemesi 16MnCr5 ‘tir.

N N N N
σ ak =640 σ =440
2 D (e)
τ =360
2 ak
σ =900
2 k 2
mm mm mm mm
Eğilme Momenti => M e1 =√ M ey 1 + M ez 1 =191765 Nmm
2 2

Burulma Momenti => Mb1 =S1 * Mb1 = 164680 Nmm

Hafif darbe altında çalışan elektrik motoru için emniyet katsayısı 1.25 alındı.

Mil çapı için ön boyutlandırma;

 τ ak N
τ em= =120
S mil mm
2

S emniyet katsayısı 3 alınmıştır.

d¿
√
16∗M bmax
3

π∗τ em
= 19,12 mm

d = 20 mm alındı.

Mukavemet kontrolü;

Mil yekpare üretildiği için mukavemet hesabında mil çapı değil dişli taban çapı kullanılmıştır.

32∗M emax N
σ e= 3
=70
π∗d t1 mm2

16∗M bmax N
τ b= 3
=30 2
π∗d t1 mm

Kb = 0,85
Ky = 0,88
Kç = 1,75
¿ K b∗K y N
σ D= ∗σ D =188
Kç mm2
N N
σ g=σ e =70 σ =√ 3∗τ b=52
2 0 2
mm mm
σg σ0
¿ + ≤ 1 olmalıdır .
σD σ K
s s
70 52
+ ≤1 olduğundan emniyetlidir .
188 900
1.5 1.5

Eğilme kontrolü;

Fbil∗a2∗b 2
δ= ≤δ
3∗E∗I∗L em

Fbil = 7352 N
E = 210000 N/mm2
a = b = 50mm
L = 100 mm
I = π * dt14 /64 = 41594 mm4
−4
δ em =5∗10 ∗L=0,050 mm
δ=0,017 ≤ δ em=0,050 olduğundan emniyetlidir .

Burulma kontrolü;
 M b∗L
θ= ≤θ em
G∗I p

L = 120 mm(burulma etkisindeki boy)

G = 80000 N/mm2
Ip = π * dt14 /32 = 83188 mm4
τ ak∗L
θem = =0,0125 rad
s∗r∗G
θ=0,003 rad ≤ θem =0,0125 olduğundan emniyetlidir .

2.Mil

Mil malzemesi 16MnCr5 seçildi.

N N N N
σ ak =640 σ =440
2 D (e)
τ =360
2 ak 2 k
σ =900
mm mm mm m m2
Eğilme Momenti => M e 2=√ M 2ey 2 + M 2ez 2 =473394 Nmm
M e3 =√ M ey 3 + M ez 3=1087820 Nmm
2 2

Burulma Momenti => Mbmax =S * Mb2 = 537834 Nmm

√ 2
Bileşke Moment => M v = M 2e3 + 0,75 ( α 0∗M b ) =1179961 Nmm

Mil çapı için ön boyutlandırma;

σ ak N
σ em= =256
Smil mm
2

S emniyet katsayısı 2,5 alınmıştır.

d¿
√
32∗M v
3

π∗σ em
= 36,07 mm

d = 40 mm alındı.
Mukavemet kontrolü;

32∗M emax N
σ e= 3
=173
π∗d mil 2 mm2

16∗M bmax N
τ b= 3
=43 2
π∗d mil 2 mm

Kb = 0,85
Ky = 0,88
Kç = 1,0
¿ K b∗K y N
σ D= ∗σ D =330
Kç mm
2

N N
σ g=σ e =173 σ =√ 3∗τ b=75
2 0 2
mm mm
σg σ0
¿ + ≤ 1 olmalıdır .
σD σ K
s s
173 75
+ ≤ 1olduğundan emniyetlidir .
330 900
1,5 1,5

Eğilme kontrolü;

Fbil∗a2∗b 2
δ= ≤δ
3∗E∗I∗L em

Fbil = 15261 N
E = 210000 N/mm2
a = 130mm
b = 70mm
L = 200 mm
I = π * dmil4 /64 = 125664 mm4
−4
δ em =5∗10 ∗L=0,1 mm
δ=0,08 ≤ δ em=0,1olduğundan emniyetlidir .

Burulma kontrolü;

M b∗L
θ= ≤θ em
G∗I p

L = 85 mm(burulma etkisindeki boy)

G = 80000 N/mm2
Ip = π * dmil24/32 = 83188 mm4
τ ak∗L
θem = =0,018 rad
s∗r∗G
θ=0,002 rad ≤ θem =0,018 olduğundan emniyetlidir .

3.Mil

Mil malzemesi 15Cr3 seçildi.

N N N
σ ak =510 τ =290
2 ak
σ =780
2 k
mm mm mm2

M e 4= √ M ey 4 + M ez 4=534119 Nmm
2 2
Eğilme Momenti =>
Burulma Momenti => Mbmax =S * Mb4 = 1518770 Nmm
Mil çapı için ön boyutlandırma;

τ ak N
τ em= =145
S mil mm
2

S emniyet katsayısı 2 alınmıştır.

d¿
√
16∗M bmax
3

π∗τ em
= 37,6 mm

d = 45 mm alındı.

Mukavemet kontrolü;

32∗M emax N
σ e= 3
=85
π∗d mil 3 mm2

16∗M bmax N
τ b= 3
=121 2
π∗d mil 3 mm

Kb = 0,85
Ky = 0,88
Kç = 1,8
¿ K b∗K y N
σ D= ∗σ D =221 2
Kç mm
N N
σ g=σ e =85 σ =√ 3∗τ b=209
2 0 2
mm mm
σg σ0
¿ + ≤ 1 olmalıdır .
σD σ K
s s
85 209
+ ≤ 1 olduğundan emniyetlidir .
221 780
1,5 1,5

Eğilme kontrolü;

Fbil∗a2∗b 2
δ= ≤δ
3∗E∗I∗L em

Fbil = 7630 N
E = 210000 N/mm2
a = b = 70mm
L = 140 mm
I = π * dmil34 /64 = 201289 mm4
δ em =5∗10−4∗L=0,017 mm
δ=0,017 ≤ δ em=0,07 olduğundan emniyetlidir .

Burulma kontrolü;

M b∗L
θ= ≤θ em
G∗I p

L = 80 mm(burulma etkisindeki boy)

G = 80000 N/mm2
Ip = π * dmil34/32 = 402578 mm4
τ ∗L
θem = ak =0,014 rad
s∗r∗G
θ=0,004 rad ≤θ em=0,014 olduğundan emniyetlidir .

7.Yatak Seçimleri

L10,h = 10000 işletme saati olarak alınmıştır.

A yatağı
FAr = 3561 N FAa = 2260 N FAa / FAr = 0,63
Eğik bilyalı

x=1 y=0,55
x.Fr +y.Fr = Feş

FEş = 4804 N
n = 1450 d/d

C=
√
3 60∗n∗L10 h

10
C = 45,86 kN
6
∗F Eş

İç çap sembolü = 05

Seçilen Yatak = 32305

B yatağı
FBr = FEş = 3836 N
n = 1450 d/d

C=
√
3 60∗n∗L10 h
10
6
∗F Eş

C = 36,62 kN
İç çap sembolü = 06

Seçilen Yatak = NUP305

C yatağı
FCr = FEş = 10324 N
n = 435 d/d

C=
√
3 60∗n∗L10 h
10
6
∗F Eş

C = 65,98 kN
İç çap sembolü = 08

Seçilen Yatak = NUP308

D yatağı

FCa = 2260 N
FCr = 11510 N
Fa / Fr = 0,196 < e
x=1,y=0
FEş = 11510 N
n = 435 d/d

C=
√
3 60∗n∗L10 h
10 6
∗F Eş

C = 73,56kN
İç çap sembolü = 08

Seçilen Yatak = NUP308

E ve F yatağı

FEr = FFr = FEş = 7630 N

n = 145 d/d

C=
√
3 60∗n∗L10 h
10
6
∗F Eş

C = 33,81 kN
İç çap sembolü = 09

Seçilen Yatak = 6309

8. Kama Boyutlandırma

z2 , z3 için;

40mm => b = 12 mm
h = 8mm
l = 36mm

Malzeme Ck45 seçildi.

τ ak N σ ak N
τ em= =175 2
P Hem= =250 2
s mm s mm
Akesme = b*l = 432 mm2
Atemas = 0,4* h*l = 115,2 mm2
M b2
F t , kama= =21513 N
d mil2 /2
F N
τ kesme = tkama =49,2 ≤ τ em olduğundan emniyetlidir
A kesme mm2
Ftkama N
PYüzey = =186 ≤ P Hem olduğundan emniyetlidir .
Atemas mm
2

z4 için;

45mm => b = 14 mm
h = 9mm
l = 65mm

Malzeme Ck45 seçildi.

τ ak N σ ak N
τ em= =175 P Hem= =250
s mm 2
s mm2
Akesme = b*l = 910 mm 2

Atemas = 0,4* h*l = 234 mm2

 M b4
F t , kama= =54000 N
d mil3 /2
Ftkama N
τ kesme = =60 2
≤ τ em olduğundan emniyetlidir
A kesme mm
Ftkama N
PYüzey = =230 ≤ P Hem olduğundan emniyetlidir .
Atemas mm
2

9. Kaynakça

[1] Dikmen, F. Makine Elemanları-1

[2] Dikmen, F. Makine Elemanları-2
[3] Bozca, M. Makine Elemanları-1 Ders Notları
[4] Sağırlı, A. Makine Elemanları-2 Ders Notları