MEKANK KRKO HESABI

Kaldrma Yk : 12000N
Mil Malzemesi : St 42 seildi ; tablodan

Emniyet Gerilmesi : em =

ak
s

ak = 270 N/mm2
ak = 150 N/ mm2

s1,5 seildi

270

em = 1,5 =180N/mm2
AP HESAPLAMASI :
F .
em
A

bas =

= 1,3 seildi

12000.1,3
2
180
d
. 1
4

d1

12000.4.1,3
d1 10,5
.180

Bu apn emniyetli olup olmadn anlamak iin birde burkulmaya gre kontrol
yapalm:
Burkulma emniyet katsays V = 8....10 arasnda seilmelidir. V = 9 seildiinde
Elastiklik Modl E = 2,1.105 N/mm2
Kaldrma Ykseklii = 300 mm
Kritik Boy k = 0,7 . = 0,7 . 300 = 210mm

d1

20.F .V . k
E. 2

20.12000.9.( 210) 2
2,1.10 5. 2

d1 14,64 mm

Bu sonuca gre kullanacamz vida milin min.di dibi ap en kk 14,64 olmal.Bu art
salayan Tr 20 trapez vidadr.Trapez vida seilmesindeki ama bu vidalarn daha ok hareket
iletme ve kuvvet tamada kullanlmalardr.
d = 20 mm

d2 = 18 mm

d1 = 15,5 mm

h = 4 mm

deerleri tablodan alnr.

A1 = 188,7 mm2
BASMAYA KARI KONTROL :
b =

F
em
A1

12000
= 63,6 N/mm2 em (em = 180 N/mm2 )
188,7

OTOBLOKAJ ARTI :

Otoblokaj artnn salanabilmesi iin M 0 yani

Trapez vida iin ; Tepe As () = 30
h

Tan = .d
2

= tan-1 .d
2

Srtnme Katsays () = 0,16

= tan-1

m olmaldr.

4
= 4,05
.18

0,16

Tan = = cos / 2 = tan-1 cos / 2 = tan-1

cos 15

9,4 =

m < art saland iin sistem otoblokajldr.

BURULMA EMNYET:

b =

Mb
=
Wb

d2

tg ( ' )
2

Fn

.d1
16

18

12000.
tg ( 4,05 9,4)
2

=
= 35,32 N/mm2
.(15.5) 3
16

EDEER GERLME :

e =

2
b 3( b ) 2 em e =

(63,6) 2 3(35,32) 2

180 e = 88,246 180

E deer gerilme emniyet gerilmesinden kk olduundan boyutlandrma iin

kullandmz deerler emniyetlidir.
BURKULMA KONTROL :
Malzeme
0 Tetmajer Forml
St 37; st 52 105 kr = 310-1,14 (mPa)
St 50 ; st 60 89 kr = 335-0,62 (mPa)

i=

Kaldrma Ykseklii = 300 mm

Burkulma Boyu k = 0,7 . = 210mm

d 1 15,5
=
= 3,875 mm
4
4

k
210
=
= 54.2
3.875
i

< 0 (54,2 < 105) olduundan tetmajer formln kullanarak ;

kr = 310 1,14

S = 2.....4 arasnda seilir.

2

= 310 1,14.(54,2)

S = 2,5 seilirse ;

= 248,212 N/mm2

Skr =

kr
248,12
=
= 2,81
e
88.246

Skr > S
2,81 > 2,5 olduundan
emniyetlidir.
SOMUN HESABI :
Pem = 8.....12 N/mm2 arasnda seilmeli

Somun malzemesi bronz seildi ;

Pem = 9 N/mm2

t1=2,25 mm (Vida di ykseklii), em = 30 N/mm2

P=

F
F
12000
F
Pem
Pem
z .15,5.2,25.9 z
.d 2 .t1 .z
.d 2 .t1 .Pem
A

z 12,16 z 13 di says
Somun ykseklii:
D2
e

m= h.z = 4.13= 52 mm , e =

m
52
=
= 17,3 18 mm
3
3

d
m

D0 = 1,3.d = 1,3.20 = 26 mm

d1

D2 = 1,4.d0 = 1,4.26 = 36,4 37 mm

D0

CVATA ve RONDELA:
Krikoda kullanlan alyan bal cvata ile rondela hazr olarak seilmitir.2 adet alyan
bal cvata ve 1 adet yayl rondela kullanlmtr.Bunlarn amalar sadece para
balamaktr.Cvatalar M10 olarak alnmtr.

d = 10
(M10)
= 20
EMNYET HALKASI :
3

Emniyet halkas malzemesi olarak St 37 seildi.

11
3
24
TUTACAK :
Tutacak malzemesi olarak St 37 seildi ve kirikoda 2 adet bulunmaktadr
SOMUNUN KESMEYE GRE KONTROL :
em =

em 30
=
= 15 N/mm2
2
s
F

12000

em = z. .d .e em
15 0.906 15 olduundan seilen somun
.13.18.18
2
deerleri uygundur.
EVRME KOLU HESABI :
Malzeme St 37 iin ak =340 N/mm2 em =

ak
340
=
=226,6N/mm2
1
.
5
s

Bir insan kolunun ortalama kuvveti Fel =150-250N dur. Fel =150N setik.
KOL UZUNLUU :
Md = Fel. =

Md
=
=
Fel

Md
Fel

,.Md=25828,846 Nmm olarak bulunmutu;

25828,846
150 172 mm,yuvarlak olarak

=180 mm alnd.

ELME GERLMES :
Me
e =
em
We

25828,846
d 3
226,6 d
32

25828,846.32
.226,6

d 10,51 mm

emniyet asndan ; d = 13 mm alnd.Bylelikle kullanlacak kolun da ap bulunmu olunur.

VERM HESABI :

tg
tg ( 4,05)
=
0,296 %29,6
tg ( ) tg ( 4,05 9,4)

SOMUN LE GVDE ARASINDAK SIKI GEME :

Gvde iin malzeme GG 30 seilirse kap = 300 N/mm2
Somun d ap

Sd = 26 mm

Somun i ap

Si = 20 mm

Gbek i ap

Gi = 26 mm

Gbek d ap

Qs =

Si
20
=
= 0,769
Sd
26

QG =

Gi
26
=
= 0,42
Gd
62

Gd = 62 mm

Gbek Elastiklik Modl = EG = 1,2.105 N/mm2

Somun Elastiklik Modl = Es = 8,5.105 N/mm2
1
1
=
= 0,25
MG
4
1
1
V Somun Katsays (poisson says) VS =
= 10 = 0,3
MS
3
top
300
em =
=
= 150 N/mm2
2
2

V Gbek Katsays (poisson says) VG =

MNMUM YZEY BASINCI :

k = 1 alnrsa
= 0,12

MS = k.Md
MS = Md = 25828,846 Nmm

MS
2.M S
2.25828,846
Pmin = .Sd 2 .l. =
=
= 5,96 N/mm2
2
.( 26) 2 (52 18).0,12
.Sd ( m e)
2

Minimum Sklk :
2
2
S d .Pmin 1 QS
1 S d .Pmin 1 QG
1

min1 =
E S 1 QS 2 M S
EG 1 QG 2 M G

26.5.96 1 (0,769) 2
26.5,96 1 (0,42) 2

0
,
3

0,25
min1 =
5
2
5
2

8,5.10 1 (0,769)
1,2.10 1 (0,42)

min1 = 0,0028225 mm

Ezilme nedeniyle min deerinde art olur:

min2 = 1,2 (RtG + RtS) RtG = 0,009

ilenme ekillerine

min2 = 1,2 (0,009 + 0,003)

RtS = 0,003

gre tablodan
seeriz.

min2 = 0,0144 mm
min = min1 + min2
min = 0,0028225 + 0,0144

min = 0,01722 mm

MAKSMUM YZEY BASINCI :

Mohr krlma teorisine gre maksimum yzey basnc;
max =
Pmax
Pmax

Pmax
1 QG
em
2

em
2

em =

. 1 QG

150
2
1 0,42
2

Pmax 61,77 N/mm2

Maksimum Sklk :

Pmax .S d
max1 =
Es
max1 =

1 QS 2

1 Q 2
S

1 Pmax .S d

M s
EG

1 QG 2

1 Q G 2

1
M G

61,77.26 1 (0,769) 2
61,77.26 1 (0,42) 2

0
,
3

0,25
5
2
5
2

8,5.10 1 (0,769)
1,2.10 1 (0,42)

max1 = 0,02925 mm
Ezilme nedeniyle max2 = 0,0144 mm olarak bulunmutu;
max = max1 + max2 = 0,02925+0,0144=0,04365 mm
(44)
max 44
min 18
D0 = 26 mm
(18)
PRESLEME KUVVET :
F = ..Pmax.d.
F = ..Pmax.Sd.(m-e)
F = .0,12.61,77.26.(52-18)
F = 20585,5 N bulunur.
6

DNER BALIIN DI APININ TAYN :

60
2
18

Dner balk malzemesi St 42 seildi.

Bu malzemenin ak = 270 N/mm2 ve
s = 2 alnabilir.

15,5

12,5

P=

F
Pem = ak
A
s

12
12000 270

= 135
A
2

40,5

d = 65

12000
135

A 89,9 mm2

A : Kk karelerin toplam alan.

2
60

2
1

Yani kk karenin alannn byk karenin alanna oran %25 dir.

Tm kk karelerin toplam alan 89,9 mm2 ise tm byk karelerin toplam alan :
ATb = 89,9 .

100
= 359,6 mm2
25

ATb 359,6 mm2

. dd di
4

359,6

d d di

4.359,6

dd2 182 +

4.359,6

dd 27,96

Konstrksiyonumuz gerei d ap dd = 65 mm alnd.

Dner baln grevi:

Ykn oturmasna geni bir yzey salamak ve yzey ile kriko arasnda meydana
gelecek uygunsuz srtnmeyi balk ile mil arasnda daha uygun bir srtnmeye
dntrmektir.

GVDENN KEST KONTROL :

Gvde dkm usullerine uygun olarak imal edilsin.
Gvde malzemesi GG 25 seildi , bu deer iin K = 250 N/mm2
ve em =

K
= 125 N/mm2
2

t=?

Et kalnln buradan
Belirlendi.

36 mm
=

F
emn
A

12000

125
2
2
dd di
4
12000.4
dd2 (36)2
.125

dd 37,65 mm
yine konstrksiyon gerei
dd = 60 mm alnd;
Et kalnl (t) iin ;
36

t=

d d di
60 36
=
= 12 mm dir
2
2