BOL TUZLU ÇORBA: BANKAYA %2, SANA %3 VERGİ ZAMMI

YMM Ö.Alpaslan ARİTE

Maliye Bakanı’nın 27 Eylül 2017 tarihinde kamuoyuna duyurduğu yeni Torba Kanun,
MTV’deki artışla gündemi sarstı. Kanun tasarısı her maddesiyle ciddi tartışmayı gerektiren hükümler
içeriyor. TBMM Genel Kurulunda hararetle tartışılacağı ancak her zaman olduğu gibi siyaset
mekanizmasının düzgün işleyen yapısıyla değil de iktidar partisinin patronaj kültürüyle
sonuçlandırılacağını tahmin etmek zor değil.

Öncelikle vergi artışlarının genel gerekçesinin “savunma harcamalarının artışı” olarak takdim
edilmesi hiç şık değil. Duygu sömürüsü anlamına gelen bu takdim, düzenlemenin teknik ayrıntılarını
gölgede bırakıyor. Örneğin sarma sigara paketine 2.5 TL zam ile bankalara getirilen %2’lik kurumlar
vergisi zammı aynı gerekçeyle izaha edilemez.

Tasarı tam bir çorba; çorba içmeye mahkum vergi mükellefleri için tuz oranı mühim ve ben de
bazı değişikliklere ilişkin tuz oranlarını değerlendireceğim.

Motorlu Taşıtlar Vergisi ile başlayalım. MTV’de “silindir hacmi” bazlı vergileme adaletsizliğe
yol açıyordu. Bir servet vergisi olduğundan “taşıt değeri “bazlı vergilemenin ayrıntıları çok önemli.
Açıklanan %40 artış çok genel bir ifade. Değer bazlı hesaplamada sınırlı bütçeye sahip insanların
yaygın olarak sahip olduğu düşük bedelli araçlardaki vergi artışının olamaması adil bir vergi yükü
dağılımı için şart.

Asgari ücretin vergi dilimlerindeki artış nedeniyle 1.404 liranın altına düşmemesi yaklaşımı
2015 genel seçimlerinde CHP’nin vaadinden kalma bir zorunluluk; tabiki olumlu.

Finans kuruluşlarının kurumlar vergisi oranı 22’ye çıkarılıyor; 25 bile olsa yeridir. Finans
sektörü bu vergiyi komisyon ücretlerine zam olarak yansıtmazsa toplum kazançlı çıkacak.

Şirketlerin ortaklarına dağıtmadıkları kurum kârları (sermayeye eklenen kar payları hariç) %1
oranında gelir vergisi stopajı yapılması riskli bir yaklaşım. Evet on yıllardır kâr dağıtmayan şirketler için
bir nebze vergi güvenliği sağlanıyor ama öte yandan kâr dağıtan şirketleri dağıtmamaya teşvik
edebilir. Aynı zamanda daha sonra dağıtanlar için mahsup gibi; vergi incelemelerinde resen %15
tevkifatın ne olacağı gibi soru işaretleri barındırıyor.

Şirketler, aktiflerinde 2 yıldan fazla tuttukları gayrimenkulleri elden çıkarmaları halinde elde
edilen kazancın %75'i kurumlar vergisinden istisna idi. Bu oranı düşürmenin sağlıklı işleyen bu
mekanizmayı baltalayacağı aşikar; yersiz bir düzenleme.

Gelir vergisi tarifesinde üçüncü dilimdeki %27 olan oran %30'a çıkarılıyor (ücret gelirleri için
1.1.2018 tarihinden, diğer gelirler için ise 1.1.2017 tarihinden geçerli olmak üzere). Maaşla
geçinenler, serbest meslek erbabı ve KOBİ’lerin %3 daha fazla vergi ödemesi için bir sebep var mı?
Bence yok, üstelik bankalar için %2 vergi artışı gelirken KOBİ’lere %3’lük artış keyfilik, adaletsizlik
algısını artırıyor. Tuz oranı had safhada, bu çorbayı yenilmez hale getiriyor.

Kira gelirlerinin beyanında kira gelirinden %25 oranında uygulanmakta olan götürü gider
oranı %15'e düşürülmesi bana “kanayan yarayı tedavi etmek için ciddi bir müdahale etmek yerine
pamuklu bezle hafifçe dokunmak” olarak geldi. Evet GMSİ vergilemesinde sorun çok büyük. Ama
götürü giderden 10 puan indirmek alınacak vergide adaleti tesis etmek yerine kısmi bir artış
getirecek. Atılan taş kurbağaları ürkütmekten başka bir işe yaramayacak.

Çekilişlerden ve şans oyunlarından elde edilen gelirlerde veraset ve intikal vergisi, isabetli bir
şekilde % 10’dan %20'ye çıkarılıyor.

Sigara kağıdı özel tüketim vergisi kapsamına alınıyor ve 20 adet kağıt için 2,12 TL özel tüketim
vergisi getiriliyor. Yani olan orta direğin sigarasına oluyor.

Özel iletişim vergisi, cep telefonu görüşmelerinden %25, sabit telefon görüşmelerinden %15
ve data ve internet hizmetlerinden %5 oranında alınmakta iken tek oranda %7,5 olarak düzenleniyor.
Bu düzenleme ile cep telefonu faturalarında bir miktar azalma bekleyebiliriz.

Engellilere ÖTV'siz binek aracı alma imkanı vergisiz fiyatı 70 bin liranın altına olan araçlarla
sınırlandırılıyor ki gayet isabetli bu düzenleme ile ciddi suiistimaller ortadan kalkacak.

Torba kanun tasarısında, vergi düzenlemelerinin dışında örneğin: Maden ruhsatlandırma

işlemlerinde ÇED raporu hazırlanmasında kamu kurumlarının işlemlerini 3 ay içinde bitirmeleri
yönündeki düzenleme gibi beklenen olumlu düzenlemeler de var.