ÜCRETLER VE

VERGİLENDİRİLMESİ
GVK m. 61-64
❖Ücret Kavramı
❖Ücret Sayılan Gelirler
❖Vergilendirme Rejimi
❖Muafiyet Ve İstisnalar
 ÜCRET NEDİR?
Gelir Vergisi Kanunu 61. Madde: Ücretin tarifi
⮚ ÜCRET: Ücret, işverene tabi belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı
verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.
⮚ Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam,
avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında
ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli
bir yüzdesi şeklinde tayin edilmesi mahiyetini değiştirmez.
Ücret olarak sayılanlar Gelir Vergisi Kanunu 61. Maddede belirtilmiştir.
 ⮚ İstisna dışında kalan emeklilik, maluliyet, dul ve yetim aylıkları,
⮚ Evvelce yapılmış veya gelecekte yapılacak hizmetler karşılığında verilen para ve ayınlarla sağlanan diğer
menfaatler,
⮚ Türkiye Büyük Millet Meclisi, il genel meclisi ve belediye meclisi üyeleri ile özel kanunlarına veya idari kararlara göre
kurulan daimi veya geçici bütün komisyonların üyelerine ve yukarıda sayılanlara benzeyen diğer kimselere bu
sıfatları dolayısıyla ödenen veya sağlanan para, ayın ve menfaatler,
⮚ Yönetim ve denetim kurulları başkanı ve üyeleriyle tasfiye memurlarına bu sıfatları dolayısıyla ödenen veya sağlanan
para, ayın ve menfaatler,
⮚ Bilirkişilere, resmi arabuluculara, eksperlere, spor hakemlerine ve her türlü yarışma jürisi üyelerine ödenen veya
sağlanan para, ayın ve menfaatler,
⮚ Sporculara transfer ücreti veya sair adlarla yapılan ödemeler ve sağlanan menfaatler,
⮚ Hizmet sözleşmesi sona erdikten sonra; karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesi kapsamında
ödenen tazminatlar, iş kaybı tazminatları, iş sonu tazminatları, iş güvencesi tazminatları gibi çeşitli adlar altında
yapılan ödemeler ve yardımlar.

ÜCRET OLARAK SAYILAN GELİRLER NELERDİR?

 Gerçek
Götürü Usul
Usul

Stopaj
Yöntemi

Beyan
Yöntemi

VERGİLENDİRME REJİMİ
 GÖTÜRÜ USUL

⮚ Mülga:22/12/2021-7349/3 md. (GVK m.64) Diğer ücretler götürü usulde vergilendirilir. 64. madde 2021 tarihinde mülga
edilmiştir.*
⮚ Hizmet erbabının elde ettiği ücret gelirlerinin asgari ücrete isabet eden kısmının gelir
vergisinden istisna tutulmuştur. Bu düzenleme 01.01.2022 tarihinden itibaren yapılan ücret ödemelerine uygulanacaktır.

⮚ Diğer ücretliler kimdir?

✔ Kazançları basit usulde tespit edilen ticaret erbabı yanında çalışanlar;
✔ Özel hizmetlerde çalışan şoförler;
✔ Özel inşaat sahiplerinin ücretle çalıştırdığı inşaat işçileri;
✔ Gayri menkul sermaye iradı sahibi yanında çalışanlar;
✔ Gerçek ücretlerinin tespitine imkan olmaması sebebiyle, Danıştay’ın olumlu görüşü ile Maliye Bakanlığı’nca bu kapsama alınanlar.
⮚ Çalıştıranlar, çalıştırdıkları hizmet erbabının “vergi karnesi” almasını sağlamakla yükümlüdürler. Vergi karnesinde ödenecek vergi miktarı yazılıdır, vergi
bu karneye dayanarak tarh ettirilir. Her yıl şubat ve ağustos aylarında olmak üzere iki eşit taksitle vergiler çalıştıranlar tarafından ücretli adına ödenir.
⮚ Diğer ücretler için yıllık beyanname verilmez, diğer gelirler nedeniyle beyanname verilmesi halinde de bunlar beyannameye dahil edilmez.
 GERÇEK USUL
STOPAJ YÖNTEMI BEYAN YÖNTEMI
⮚ KURAL: Stopaj Yöntemi ⮚Stopaja tabi tutulmamış ücretler beyan yöntemiyle
vergilendirilmektedir.
⮚ Hizmet erbabına ödenen ücretler ile ücret
sayılan ödemelerden (istisnadan faydalananlar ⮚Bu ücretler nelerdir?
hariç), artan oranlı tarife dilimleri ve oranları ✔ Ücretlerini yabancı bir memleketteki işverenden
esas alınarak tevkifat yapılır. doğrudan doğruya alan hizmet erbabı,

⮚ Stopajın yapılmasında matrah olarak ücretin ✔ Türkiye’nin yabancı elçiliklerinde ve

konsolosluklarında çalışan memurların ücretlerinin
safi (net) değeri esas alınır.
istisnası, GVK m.16 «eğer söz konusu ücretler,
istisna kapsamına girmiyorsa Türkiye’de beyan
edilerek vergiye tabi tutulmaktadır»
✔ Maliye Bakanlığı’nca yıllık beyanname ile
bildirilmesinde zaruret görülen ücret ödemeleri. Bu
sayılan durumlarda gelirleri elde eden mükellefler
yıllık beyanname vermek zorundadırlar
❖Tek işverenden alınmış ücretler için, 2023 yılı 1.900.000 TL’yi aşmayan miktarlar
için beyanname verilmeyecek veya diğer gelirler nedeniyle beyanname verilmesi
durumunda bu şekilde elde edilen ücret geliri verilen beyannameye dahil
edilmeyecektir. (GVK m.86)
❖Birden fazla işverenden ücret geliri elde ediliyorsa, birden sonraki işverenden
alınan ücretlerin toplamı, gelir vergisi tarifesinin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı
aşmıyorsa, tamamı kaynakta vergilendirilmiş ücretler içinde beyanname verilmesi
gerekmemektedir. Ancak tutar aşılıyorsa ücretler için beyanname verilmesi gerekir.
(2023 yılı için 150.000 TL)*
❖Esas olan stopaj yöntemidir ama elde edilen ücret geliri, GVK 94. Madde gereğince
vergi tevkifatı yapılmasına olanak bulunmayan bazı ücretlerden ise bu ücret
gelirinin yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi gerekir. Elde edilen
ücret geliri tutarının bir önemi yoktur; önemli olan ücretin kaynakta kesinti suretiyle
vergilendirilmemiş olmasıdır.
 SAFI TUTARIN TESPITI
Gelir Vergisi Kanunu 63. Madde
Ücretin Gayri Safi Tutarı:
Hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen
menfaatlerdir.
Gayri safi tutarın belirlenmesinde:
✔Yabancı para ile alınan ücretler, ödeme gününde geçerli kur ile değerlendirilir.
✔Ayın olarak ödenen ücretler, verildiği gün ve yerdeki ortalama perakende
fiyatlarına göre belirlenir.
✔Konut tedariki ve sair suretlerle sağlanan menfaatler, konutun emsal kirasına
veya menfaatin emsal bedeline göre değerlendirilir.
 SAFI TUTARIN TESPITI
Ücretin Safi Tutarı:
İşveren tarafından verilen para ve ayınlar ile sağlanan menfaatler toplamından bazı indirimler
yapıldıktan sonra kalan tutardır.

Bazı kamu Emekli aidatı ve

Sendika aidatları
kurumlarca sosyal sigorta
(GVK m.63)
yapılan kesintiler primleri

Ücretlilerde vergi
indirimi (GVK Engellilik indirimi
mük. M.121)
⮚ Harcırah, yolluk ödemeleri, nafakalar, kıdem tazminatı,
⮚ Emekli, malûliyet, dul ve yetim aylıkları,
⮚ Hizmet erbabının toplu olarak işyerlerine gidip gelmelerini sağlamak BAZI
için işverenler tarafından yapılan taşıma giderleri (2023: GVK m. 23.
Birinci fıkrasının (10) numaralı bendinde yer alan, işverenlerce hizmet MUAFİYET
erbabının işyerine gidip gelmesi için sağlanan menfaatlere ilişkin
istisna tutarı 56 TL olarak tespit edilmiştir.),
VE
⮚ İşverenlerce verilen yemek bedeli. Yemek işyeri dışında veriliyorsa, İSTİSNALAR
(gvk m. 23/ (8). Bent: işverenlerce işyeri veya işyerinin müştemilatı
dışında kalan yerlerde hizmet erbabına yemek verilmek suretiyle
sağlanan menfaatlere ilişkin istisna tutarı, 2023 takvim yılında
uygulanmak üzere 110 TL olarak tespit edilmiştir.),
⮚ Hizmetçilerin ücretleri,
⮚ Çırakların asgari ücreti aşmayan ücretleri,
⮚ Toprak altı işletmesi halinde bulunan madenlerde cevher istihsali ve
bununla ilgili diğer bütün işlerde çalışanların münhasıran yer altında
çalıştıkları zamanlara ait ücretleri.
Asgari ücretli olarak çalışanlarda gelir vergisi istisna uygulaması nasıl
yapılacak?
Hizmet erbabının ücret gelirinin, ilgili ayda geçerli olan asgari ücretin brüt tutarı kadar olması halinde, brüt
tutardan, işçi sosyal güvenlik kurumu primi ve işsizlik sigorta primi kesintisi yapılacak, gelir vergisi ve
damga vergisi kesintisi yapılmayacaktır.

11
ASGARI GEÇIM INDIRIMI
Gelir Vergisi Kanunu 32. Madde
Mülga:22/12/2021-7349/3 md.)
“Asgari Geçim İndirimi (AGİ) Kaldırılmıştır”
7349 sayılı Kanun ile 01.01.2022 tarihinden itibaren
yapılacak ücret ödemelerine uygulanmak üzere
GVK’nın 32. maddesinde düzenlenen Asgari Geçim
İndirimi kaldırılmıştır. Buna göre, 2022 yılından
itibaren ücretlilerin medeni durumuna ve çocuk
sayısına göre ücret farklılaşması olmayacaktır.
ENGELLI INDIRIMI*
Gelir Vergisi Kanunu 31. Madde
⮚Engellilik indirimi tutarları, 2023 takvim yılında
uygulanmak üzere; birinci derece engelliler için 4.400
TL, ikinci derece engelliler için 2.600 TL, üçüncü
derece engelliler için 1100 TL olarak tespit edilmiştir.
⮚Hizmet erbabının kendisinin ve/veya bakmakla
yükümlü olduğu engelli kişiler (eş, çocuk) için
tanınmıştır.
⮚Dar mükellefler bu indiriminden yararlanamaz.
⮚Çeşitli yerlerden ücret alan hizmet erbabı için engelli
indirimi sadece en yüksek ücretin vergisine uygulanır.