kasim_2022:Layout 1 21.10.

2022 16:56 Page 76

Girişim Sermayesi Yatırım Fonlarında

Vergi Avantajı

MEHMET BİNGÖL
Eski Hesap Uzmanı
https://orcid.org/0000-0001-7209-1704

Öz
15.04.2022 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7394 sayılı yasa ile yatırım
fonlarında çeşitli vergi düzenlemeleri yapılmıştır.
Bu çerçevede Girişim Sermayesi Yatırım Fonlarının (GSYF) vergi durumu ile bu fonlara ya-
tırım yapan gerçek ve tüzel kişilerin durumlarına bakıldığında yatırım fonları arasında en çok
teşvik edilen ve en fazla vergi avantajına sahip olan fonların GSYF’ler olduğunu ifade edebiliriz.

Anahtar Kelimeler: Yatırım Fonu, Girişim Sermayesi Yatırım Fonu, Vergi İstisnası, İştirak
Kazancı, Fona Geri Satış, Kar Payı.

1. GİRİŞ yönetim şirketleri” ve “girişim sermayesi portföy yö-

Bilindiği üzere girişim sermayesi, büyüme potan-
siyeli barındıran veya büyüme sürecindeki küçük ve
orta büyüklükteki şirketlere ortak olmak suretiyle fi-
nansman ve katma değer sağlayan teşebbüsü ifade
eder. Gelecek vadeden bu şirketlere sermaye ve yöne-
tim bilgisi sağlayan Girişim Sermayesi Yatırım Fonları
da bu açıdan bakıldığında Türkiye ekonomisine katkı
sağlayacak projelerin gerçekleştirmesinde önemli bir
fonksiyon ifa edebilir.
Girişim Sermayesi Yatırım Fonlarına(GSYF) iliş-
kin uygulama esasları, Sermaye Piyasası Kurulu’nun
2 Ocak 2014 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan teb-
liği ile ayrıntılı olarak düzenlenmiştir. (SPK, III-52.4
sayılı Tebliğ)
SPK Tebliğine göre; GSYF’ler; nitelikli yatırımcı-
lardan katılma payı karşılığında toplanan para ya da
iştirak paylarıyla, pay sahipleri hesabına, inançlı mül-
kiyet esaslarına göre, mevzuatta belirtilen varlık ve iş-
lemlerden oluşan portföyü işletmek amacıyla “portföy
netim şirketleri” tarafından kurulan ve yönetilen tüzel
kişiliği bulunmayan mal varlığıdır.
Bu yazımızda son yasal düzenlemeler sonrasında
Girişim Sermayesi Yatırım Fonları (GSYF) vergi du-
rumu ile bu fonlara yatırım yapan gerçek ve tüzel ki-
şilerdeki vergi avantajları ele alınmaktadır.
2. GSYF NEZDİNDEKİ VERGİLER
2.1. Kurumlar Vergisi
Girişim Sermayesi Yatırım Fonlarının kazançları
asıl olarak yatırım yapılan şirketlerin hisselerinin sa-
tışından doğan kazançlar ile bu şirketlerden elde edilen
kar paylarından oluşur. Ayrıca GSYF’lerde yatırım ya-
pılacak hedef şirketlere verilen finansman dolayısıyla
faiz kazançları, atıl paraların değerlendirilmesinden
kaynaklanan mevduat veya tahvil faizi, menkul kıy-
met satış kazançları ile türev ürünlerden elde edilen
gelirler de söz konusu olabilir.
GSYF’lerin elde etmiş olduğu bu kazançlar Ku-
rumlar Vergisi’nden istisnadır. (K.V.K. Md: 5(1)-d-3)

76 VERGİ DÜNYASI, YIL 42, SAYI 495, KASIM 2022

kasim_2022:Layout 1 21.10.2022 16:56 Page 77
2.2. İstisna Kazanç Vergi Stopajı
Kurumlar vergisinden istisna edilen kazançlar,
prensip olarak fon nezdinde “istisna vergi stopajına”
tabidir. Ancak, stopaj oranı %0 olduğu için herhangi
bir vergi ödenmesi söz konusu değildir. (G.V.K. Md.
94/6-a-i ve 5520 sayılı K.V.K. Md: 15/3, Vergi nispet-
lerine ilişkin 12.01.2009 tarih ve 2009/14594 sayılı
Bakanlar Kurulu Kararı)1
2.3. Kar Dağıtımı Vergi Stopajı
SPK Tebliğine göre; GSYF tarafından katılma payı
sahiplerine kar dağıtılabilir.
GVK’nun 94/6-b maddesi ile 5520 sayılı Kanun’un
15/2’nci maddesine göre prensip olarak dağıtılan kar
payları üzerinden vergi kesintisi yapılması gerekmek-
tedir. Ancak, GSYF’lerin kazançları üzerinden bir ön-
ceki bölümde belirtildiği üzere kurum bünyesinde vergi
kesintisi yapıldığı için, söz konusu kazançlar ayrıca kar
dağıtımına ilişkin vergi kesintisine tabi değildir.
Başka deyişle, kurumlar vergisinden istisna edilen
kazançlar, fon nezdinde istisna vergi stopajına tabidir.
Ancak stopaj oranı %0 olduğu için herhangi bir vergi
ödenmesi söz konusu değildir. (K.V.K. Md:15/3, 12.01.
2009 tarih ve 2009/14594 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı)2
5520 sayılı KVK’nun 15/2’nci maddesinde “… bu
maddenin üçüncü fıkrası uyarınca vergi kesintisine
tabi tutulan kazançlar hariç olmak üzere ….” ibare-
sine yer verilmek suretiyle bu husus açıkça kanun hük-
müne bağlanmıştır.
Dolayısıyla GSYF’nun katılma payı sahiplerine da-
ğıtacağı kar paylarından vergi kesilmesi söz konusu
değildir.
2.4. Katma Değer Vergisi
GSYF’nun ana iştigal konusu olan hisse senedi sa-
tışları ile hisselerden temettü geliri elde edilmesi
KDV’nin kapsamı dışındadır.
Bununla beraber iştirak edilen veya edilecek şir-
ketlere borç verilmesi karşılığında elde edilen faiz ge-
lirleri Katma Değer Vergisi’ne tabidir. Ayrıca olması
durumunda sabit kıymet satışları, danışmanlık hizmet
gelirleri, kira gelirleri de KDV’ne tabi bulunmaktadır.
Bu yönüyle GSYF’lerin KDV mükellefiyeti tesis etti-
rip, beyanname vermeleri gerekir.
1 GSYF’ler SPK mevzuatına tabi yatırım fonları olduğundan GVK Geçici 67. Madde kapsamındadır.
2 GVK Geçici 67. Maddedeki aynı husus burada da geçerlidir.
3 Damga Vergisi Kanunu (2) Sayılı Tablo: IV-50.
4 Hisse senetleri ve hisse senedi yoğun fon katılma belgelerinde vergi oranı sıfırdır. GSYF’ler bu açıdan değerlendirilerek aynı rejime
tabi olmalıdır. Ancak bunun için yasal düzenleme yapılması gerekir.
Dolayısıyla aylık KDV beyanı yapılması, masraf fa-
turalarındaki KDV tutarlarının “indirilecek KDV” he-
sabında izlenmesi ve gerektiğinde muhasebede diğer
KDV hesaplarının açılması gerekir. GSYF’lerin bu yö-
nüyle aktifinde hisse senetleri bulunan Holding şirket-
lerden bir farkı yoktur.
GSYF’ler KDV mükellefi oldukları için Türkiye
içinden yapılan ve mevzuatta belirtilmiş hizmet alış-
larında (danışmanlık, temizlik, servis taşımacılığı,
baskı-basım işleri gibi) için KDV tevkifatı (Kısmi tev-
kifat) yapmak zorundadırlar. Çünkü Maliye Bakanlığı
KDV Uygulama Genel Tebliği’ne göre KDV mükel-
lefleri bu kapsamdadır. Dolayısıyla GSYF’ler sorumlu
sıfatıyla KDV beyannamesi vererek fatura düzenleyen
bu kişi ve kuruluşlar adına kesmiş oldukları KDV tu-
tarını kendi Vergi Dairesine yatırırlar.
Yurt dışından bir hizmet alındığında ve faydalanma
Türkiye’de olduğunda ise her hâlükârda sorumlu sıfa-
tıyla KDV beyanı ve ödenmesi söz konusudur.
2.5. Damga Vergisi
GSYF’lerin ana faaliyet kapsamındaki aşağıdaki
işlemlerinde düzenlenen kağıtlar Damga Vergisi’nden
istisnadır.
“Girişim sermayesi yatırım ortaklıkları ve girişim
sermayesi yatırım fonlarının münhasıran girişim ser-
mayesi yatırımları ile ilgili düzenlenen sözleşmeler ile
bu sözleşmelere ilişkin düzenlenen diğer kâğıtlar.”3
Bu kapsamda gerek yurt içi ve gerekse yurt dışın-
daki şirketlere yapılacak yatırımlarda düzenlenen hisse
satış sözleşmeleri, ortaklık sözleşmeleri için Damga
Vergisi ödenmesi söz konusu değildir.
3. GİRİŞİM SERMAYESİ YATIRIM FONLA-
RINA YATIRIM YAPANLARIN VERGİ DURUMU
3.1. Gerçek Kişiler Yönünden
3.1.1. Katılma Belgesi Satış Kazancı
Yatırım fonlarının katılma belgelerinin fona iade
edilmesinden veya diğer şekillerde elden çıkarılmasın-
dan elde edilen kazançlar Gelir Vergisi Kanunu’nun
Geçici 67. Maddesi çerçevesinde vergilendirilmekte-
dir. Vergi oranı %10 olup4, vergi kesintisi banka veya
aracı kurum tarafından yapılarak vergi dairesine öden-
mektedir. Elde edilen kazanç için ayrıca yıllık gelir
vergisi beyannamesi verilmesi söz konusu değildir.
VERGİ DÜNYASI, YIL 42, SAYI 495, KASIM 2022 77
kasim_2022:Layout 1 21.10.2022 16:56 Page 78
İki yıldan fazla süreyle elde tutulan girişim serma-
yesi yatırım fonu katılma paylarından elde edilen ka-
zançlar için vergi kesintisi % 0’dır.5
Madde metninde her ne kadar GSYF’lerden bah-
sedilmemekle beraber bu vergi rejiminin SPK mev-
zuatına tabi tüm yatırım fonları (GSYF, GYF gibi)
katılımcıları için uygulanması gerekir. (G.V.K. Md:
Geçici 67/17)
Dar mükellef gerçek kişiler (Yabancı ülkede yaşa-
yan kişiler) açısından da aynı vergi kuralları geçerlidir.
3.1.2. Kar payı geliri
Bilindiği üzere şirketlerin dağıttığı kar payları (te-
mettüler) gerçek kişi hissedarlarca yıllık beyanname
esasında gelir vergisine tabidir. Vergi rejimine göre;
tam mükellef kurumlardan elde edilen kar paylarının
yarısı ise gelir vergisinden istisna edilmektedir.
Ancak Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi, GYF’lerle
ilgili olarak 15.12.2020 tarihinde verdiği muktezada6;
kar payı ödemesi şeklinde Fon katılımcılarına aktarı-
lan gelirlerin G.V.K. Geçici 67. Madde kapsamında
stopaja tabi olduğunu belirtmiştir. Muktezada, GYF
katılımcılarına “kar payı” adıyla yapılacak ödemeler
“sermaye piyasası aracının dönemsel getirisi” olarak
değerlendirilmiştir. Buna göre “kar payı ödemesi” şek-
lindeki gelir, FON’a satış geliri gibi sadece stopaja tabi
olmakta ve gelir sahibi gerçek kişiler için yıllık gelir
vergisi beyannamesi söz konusu olmamaktadır.
Aynı anlayışın GSYF ve diğer fonlar ile benzer ser-
maye piyasası ürünleri için de geçerli olması gerekir.
Dolayısıyla Gelir Vergisi Kanunu’nun Geçici 67. Mad-
desi çerçevesinde değerlendirilen GSYF temettülerinde
yıllık gelir vergisi beyanı söz konusu olmamaktadır.
Kar payı gelirlerinde stopaj oranı (GSYF’lerde)
%10 olmakla beraber, 2 yıldan fazla süreyle elde tu-
tulan girişim sermayesi yatırım fonu katılma payların-
dan elde edilen gelirlerde vergi kesintisi % 0’dır.7
Dar mükellef gerçek kişiler (Yabancı ülkede yaşa-
yan kişiler) açısından yıllık Gelir Vergisi beyan mec-
buriyeti bulunmamaktadır.
5 3/9/2021 tarihli ve 4454 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile değişik GVK Geçici 67. Maddeye ilişkin 2006/10731 sayılı stopaj oranları
kararnamesi.
6 Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı-İst. Vergi Dairesi Başkanlığı ,15.12.2020 tarih ve 62030549-120(Geç.67-2018/394)-
E.934609 sayılı mukteza
7 3/9/2021 tarihli ve 4454 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile değişik GVK Geçici 67. Maddeye ilişkin 2006/10731 sayılı stopaj oranları
kararnamesi.
8 7394 sayılı kanun ile değişik K.V.K. Md: 5/(1)-a-3
9 7394 sayılı kanunun 22 nci maddesiyle eklenen alt bent; Yürürlük: 15.04.2022
10 7394 sayılı kanunun 22 nci maddesiyle değişik K.V.K. Md: 5/(1)-a-3; Yürürlük: 15.04.2022
78 VERGİ DÜNYASI, YIL 42, SAYI 495, KASIM 2022
3.2. Kurumlar Yönünden
3.2.1. Kurumlar Vergisine Tabi Kurumlar
3.2.1.1. Kar Payları
Türkiye’de Kurumlar vergisi mükellefi olan ku-
rumların (Anonim ve Limited şirketler) GSYF’lerden
elde ettikleri kar payları iştirak kazancı istisnası kap-
samındadır. Kar payı alan şirket bu gelir üzerinden ku-
rumlar vergisi ödemez. (K.V.K. Md: 5/(1)-a-3)
Dar mükellef kurumlar (Yabancı ülkedeki şirketler)
için Türkiye’de yıllık veya özel beyan mecburiyeti bu-
lunmamaktadır. (K.V.K. Md: Geçici 1/3)
3.2.1.2. Bilançodaki Değer Artışları
Türkiye’de Kurumlar vergisi mükellefi olan ku-
rumların (Anonim ve Limited şirketler) bilançoların-
daki GSYF katılma belgelerinin değer artışı Kurumlar
Vergisine tabi değildir.8 (Alış Bedeli ile değerlenir.)
(K.V.K. Md: 5/(1)-a-5)9
Başka deyişle şirket tarafından katılma belgeleri sa-
tışı söz konusu olmadığında, şirket muhasebesindeki
fon’un değerine göre ortaya çıkan değer artış veya aza-
lışları kurumlar vergisi matrahının tespitinde ilave
veya indirim kalemi olarak dikkate alınır.
3.2.1.3. Fona Yapılan Satışlardaki(=Fona iade)
Kazançlar
Kurumlar vergisi mükellefi olan kurumların fon
paylarını GSYF’ye iadesinde ortaya çıkan kazançlar
Kurumlar Vergisi matrahına dahil değildir. İştirak ka-
zançları istisnası uygulanır. (K.V.K. Md: 5/(1)-a-3)
Bu konu 7394 sayılı kanun ile yapılan yasal düzen-
leme sonrası netleşmiştir. Dolayısıyla Fon’a yapılan
geri satışlarda ortaya çıkan kazançlar için kurumlar
vergisi ödenmez10.
Girişim sermayesi yatırım fonlarında (GSYF) yu-
karıda belirtilen istisnaları için maddenin 5. Maddenin
(3) numaralı alt bendinde; “portföyde sadece TL var-
lıklar bulunması şartı” bulunmamaktadır. Dolayısıyla
GSYF portföyünde yabancı para birimi cinsinden var-
lık ve altın ile diğer kıymetli madenler ve bunlara da-
kasim_2022:Layout 1 21.10.2022 16:56 Page 79
yalı sermaye piyasası araçlarının mevcudiyeti halinde
de yukarıdaki bahse konu KV istisnalarının uygulama-
sında bir sorun yoktur.
Dar mükellef kurumlar (Yabancı ülkedeki şirketler)
için Türkiye’de yıllık veya özel beyan mecburiyeti bu-
lunmamaktadır. (K.V.K. Md: Geçici 1/3)
3.2.1.4. Katılma belgelerinin III. Kişilere Satı-
şından Doğan Kazançlar
Katılma belgelerinin III. Kişilere satışı halinde 2
yıldan beri bilançoda olması şartıyla satış kazancının
%75’i KV’den istisnadır. Bu tutarın 5 yıl boyunca da-
ğıtılmaması ve özel fonda tutulması şartı vardır11.
(K.V.K. Md: 5/(1)-e)
Burada GSYF katılma paylarının yeni yatırımcılara
serbest fiyattan satışa konu olması söz konusu olmak-
tadır.
Dar mükellef kurumlar (Yabancı ülkedeki şirketler)
için Türkiye’de yıllık veya özel beyan mecburiyeti bu-
lunmamaktadır. (K.V.K. Md: Geçici 1/3)
3.2.1.5. Girişim Sermayesi Fonu İmkânı
Girişimciliğin teşvik edilmesi amacıyla; 2012 yı-
lında 6322 sayılı Kanun ile gelişme potansiyeli taşıyan
ve kaynak ihtiyacı içerisinde olan girişimci şirketlere
kaynak tahsisinde vergi avantajı söz konusudur.12
Buna göre; Sermaye Piyasası Kurulu’nun düzen-
leme ve denetime tabi olarak Türkiye’de kurulmuş ve
kurulacak olan Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklıkları
ve Fonlarına sermaye olarak konulması veya bu ortak-
lık ve fon katılma paylarının satın alınmasında şirketler
yıllık vergi matrahının %10’ununa kadar “girişim ser-
mayesi fonu” olarak ayırabilmekte ve dönem karından
fona ayrılanbu tutar Kurumlar Vergisi matrahından dü-
şülebilmektedir. (Vergi Usul Kanunu Madde: 325/A,
Kurumlar Vergisi Kanunu Madde: 10/(1)-g)
Örneğin; (X) A.Ş.’nin yıllık karı ( yıllık kurumlar
vergisi matrahı ) 500 milyon ise normalde %23 oranına
göre 115 milyon TL kurumlar vergisi ödemesi gerekir.
Ancak bu şirket 50 milyon TL’yı mevcut veya yeni ku-
rulan bir “Girişim Sermayesi Yatırım Fon veya Ortak-
lığı”na sermaye olarak katkı yapar ise yatırılan bu tutar
kurumlar vergisi matrahından indirilebilecektir. Böy-
lece bu (X) A.Ş., 50 milyon TL* %23= 11,5 milyon TL
daha az Kurumlar Vergisi ödeyecektir. Sonuçta ödeye-
ceği toplam vergi 103,5 milyon TL olacaktır.
11 7394 sayılı kanun ile değişik K.V.K. Md: 5/(1)-e
12 http://www.finansgundem.com/yazarlar/girisim-sermayesi-yatirimlarina-vergi-destegi-girisim-sermayesi-fonu-yazisi/1159987
İstisnadan yararlanmak için fonun ayrıldığı yılın
sonuna kadar Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklıkları
ve Fonlarına yatırım yapılması gerekmektedir. Öte
yandan bu yatırımların daha sonra satılması halinde de
6 ay içinde yine aynı mahiyetteki Girişim Sermayesi
Yatırım Ortaklıkları ve Fonlarına yeniden yatırım ya-
pılmalıdır. Aksi halde başlangıçta sağlanan vergi teş-
viki, şartların kaybedildiği dönemde Maliye’ye geri
ödenbir. Bu durumda bir “vergi ertelemesi” imkanı
söz konusu olmaktadır.
Aynı imkândan şahsi gelirleri sebebiyle yıllık be-
yanname veren gerçek kişilerin de istifade edebilmesi
için Gelir Vergisi Kanunu’na benzer hüküm konul-
muştur. Buna göre beyan edilen şahsi Gelir Vergisi
matrahının %10’ununa kadar Girişim Sermayesi Ya-
tırım Ortaklıkları ve Fonlarına yatırım yapıldığında,
bu tutar vergi matrahından indirilerek daha az gelir
vergisi ödenebilecektir. (G.V.K. madde: 89/12).
Gelir Vergisi kanun maddesinde V.U.K.’nun 325/A
maddesine atıf yapıldığından bahse konu indirim hak-
kının; “fon ayırma” şartı sebebiyle, sadece bilanço esa-
sına göre defter tutan (ticari kazanç) Gelir Vergisi
mükelleflerine uygulanabileceği ileri sürülebilmekte-
dir. Ancak bu yaklaşımın kanunun amaç ve gerekçe-
sine de aykırı olacağı görüşündeyiz. Çünkü G.V.K.’
nun 89/12 madde hükmü tüm Gelir Vergisi mükellef-
lerinin yapacakları matrah indirimlerini düzenlemek-
tedir. Dolayısıyla katılma payı alarak GSYF yatırımı
yapılması halinde Gelir Vergisi matrahından indirim
yapılabilmesi gerekir.
3.2.2. Emeklilik Yatırım Fonları
Bireysel Emeklilik Fonlarının kazancı Kurumlar
Vergisi’ne tabi değildir. Ayrıca, fon nezdinde istisna
kazanç vergi stopajı da yoktur. (K.V.K. Md: 5/(1)-d-
5, K.V.K. Md: 15/3).
Bunun yanı sıra, Bireysel Emeklilik Fonları Geçici
67’ye de tabi değillerdir. Dolayısıyla alım satım ka-
zançlarında vergi stopajına her halukarda tabi olma-
maktadırlar.
Bu nedenle, emeklilik yatırım fonlarının katılımcı
olarak GSYF’lerden elde edeceği gelirler herhangi bir
vergiye tabi olmamaktadır. Dolayısıyla bu açıdan
GSYF’lerden elde edilecek gelirler emeklilik yatırım
fonları için oldukça caziptir.
VERGİ DÜNYASI, YIL 42, SAYI 495, KASIM 2022 79
kasim_2022:Layout 1 21.10.2022 16:56 Page 80

3.2.3. Vakıf, Sandık, Dernek, Sendika, Üniver- ların GSYF’lerden elde edeceği alış-satış gelirleri %10
siteler v.b. gibi Kurumlar vergi stopajı dışında herhangi bir vergiye tabi değildir.
Türkiye’de Kurumlar vergisi mükellefi olmayan der- 3.2.4. Girişim Sermayesi Yatırım Fonu Yatırım-
nek, vakıf, sandık, sendika, vakıf üniversiteleri gibi kurum- cıları için Vergi Durumu Özet Tablo

80 VERGİ DÜNYASI, YIL 42, SAYI 495, KASIM 2022

kasim_2022:Layout 1 21.10.2022 16:56 Page 81
4. SONUÇ
Son yasal düzenlemeler sonrasında Girişim Serma-
yesi Yatırım Fonlarının (GSYF) vergi durumu ile bu
fonlara yatırım yapan gerçek ve tüzel kişilerin durum-
larına bakıldığında yatırım fonları arasında en çok teş-
vik edilen ve en fazla vergi avantajına sahip olan
fonların GSYF’ler olduğunu ifade edebiliriz.
KAYNAKÇA
-6362 sayılı Sermaye Piyasası Kurulu,
-5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu,
-193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu,
-3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu,
-488 sayılı Damga Vergisi Kanunu
-Mehmet Bingöl, Girişim Sermayesi Yatırım Fon-
ları ile Fon Yatırımcılarında Vergi Durumu (I), Finans
Gündem İnternet Gazetesi, 06 Mart 2018, İstanbul.
-Mehmet Bingöl, Girişim Sermayesi FonuYatırım-
cılarında Vergi Durumu (II), Finans Gündem İnternet
Gazetesi, 15 Mart 2018, İstanbul.
VERGİ DÜNYASI, YIL 42, SAYI 495, KASIM 2022 81