Tłumaczenie artykułu o historii Apteki pod Murzynem [Mohrenapotheke] w Kłodzku [Glatz], na

portalu Wochenblatt (.) pl, z dn 22 kwietnia 2022

Apteka Pod Murzynem i Balsam Jerozolimski

[Mohrenapotheke und Jerusalemer Balsam]

Manuela, Piątek 22 kwietnia 2022

Historia

Rynek w Kłodzku [Glatz] otaczają stare kamienice czynszowe. Każda ma ciekawą historię. Na przykład
w kamienicy nr 36 mieszkała jedna z najsłynniejszych trucicielek w Europie: Charlotta Ursinus. Apteki
znajdowały się w dwóch innych. Przez jakiś czas można było tam kupić prawdziwe cudowne
lekarstwo: Balsam Jerozolimski. Kto chciał kupić leki w Kłodzku w XVII wieku, szedł albo do apteki
„Pod Złotym Jeleniem” [„Zum Goldenen Hirsch”], albo do konkurencji, kilka domów dalej, do apteki
„Pod Murzynem” [„Zum Mohren” *1] ]. Wspaniała kamienica nr 13 została kupiona w 1644 roku
przez kłodzkiego aptekarza Erazma Lyranusa. Podobnie jak w przypadku apteki „Pod Złotym
Jeleniem”, której nazwa wywodzi się od rzeźby jelenia na budynku, nazwa apteki Lyranusa została
zainspirowana barokową postacią Maura [Mohr] *2].

Cudowne lekarstwo

Z obiema kłodzkimi aptekami wiąże się ekscytująca historia. W pobliżu Kłodzka mieszkał uzdrowiciel i
pustelnik Johannes Treutler, który był szczególnie znany ze swojego cudownego lekarstwa. Jednak
przepis na tzw. „Balsam Jerozolimski” był pilnie strzeżoną tajemnicą. Treutler pozyskiwał składniki
Balsamu z dwóch aptek w Kłodzku. Podobno ujawnił również oryginalną recepturę obu właścicielom.
Po jego śmierci wybuchł spór o to, która apteka może produkować i sprzedawać popularne
lekarstwo. Oczywiście obaj mieli i obaj farmaceuci przysięgali, że mają prawdziwą formułę i że ich
balsam jest lepszy niż konkurencja. Spór trwał dziesiątki lat, aż w końcu właściciel apteki „Pod
Murzynem” Johann Schittny oficjalnie nabył prawo do produkcji Balsamu. Jego rodzina
kontynuowała produkcję cudownego lekarstwa w Kłodzku, które było przeznaczone głównie do
leczenia problemów żołądkowych, aż do 1945 roku. Po opuszczeniu Kłodzka po II wojnie światowej
Schittny sprzedawali balsam jerozolimski w Niemczech. W 1950 roku Johannes Schittny otworzył
aptekę „Mohren-Apotheke” w Gütersloh. Jego syn Hans Richard Schittny kontynuował działalność.
Dopiero w 1995 roku wydzierżawił aptekę, by poświęcić się pisaniu.

Spuścizna

W 1993 roku apteka „Pod Murzynem” obchodziła swoje 600. urodziny. Także Apteka „Pod Złotym
Jeleniem” [Apotheke "zum Goldenen Hirsch"] jest nadal otwarta *3]. Tylko nie można już kupić
Balsamu Jerozolimskiego w żadnej z nich obydwu. Przy okazji istnieje książka o historii słynnej
Mohren-Apotheke. Napisał ją Hans Richard Schittny w 1988 roku. Nosi ona tytuł „600 Jahre Mohren-
Apotheke Glatz – Historische Erzählung” [„600 lat Mohren-Apotheke w Kłodzku – Narracja
historyczna”]. Schittny napisał także książkę o Balsamie Jerozolimskim: „Die Geschichte des
Jerusalemer Balsam. Monographie einer Wunderarznei von 1609“ [„Historia Balsamu
Jerozolimskiego. Monografia cudownego leku z 1609 roku”].

Anna Durecka

Źródło:

http://wochenblatt.pl/die-mohrenapotheke-und-der-jerusalemer-balsam/

Tłumaczenie: William Charles Plebanek

Uwagi tłumacza:

-------------------------------

*1] Apotheke "zum Mohren" - chyba Autorka niemieckiego artykułu popełniła błąd, używając tej
formy. Wszystkie przejrzane reklamy Apteki, napisy na jej butelkach, i niemieckojęzyczne artykuly
używają formy "Mohren-Apotheke" a nie Apotheke "zum Mohren".

"Mohren-Apotheke" oznacza nie tyle "Apteka Pod Maurem/Murzynem" co "Apteka

Maurowa/Murzyńska". Tymczasem Polacy nadali jej nazwę "Apteka Pod Murzynem".

*2] niem. Mohr - pol. Maur.

Tak w niemieckim jak i w polskim języku określenie Mohr [Maur] jest określeniem przestarzałym
językowo. Niemiecka nazwa Apteki używa tego przestarzałego określenia, Mohr, czyli Mohren-
Apotheke, czyli Apteka Pod Maurem. Natomiast polska nazwa Apteki używa już nowocześniejszego
określenia, czyli Murzyn, czyli Apteka Pod Murzynem.

Mohr to przestarzały termin w języku niemieckim dla osób o ciemnej skórze. Historycznie (stary i
średnio-wysoko-niemiecki) termin początkowo odnosił się do Maurów jako mieszkańców starożytnej
i średniowiecznej Afryki Północnej; już w średniowieczu ale też już uogólniając ludzi o ciemnym
kolorze skóry, od XVI wieku coraz częściej w tym rozszerzonym znaczeniu.

Źródło:

https://de.m.wikipedia.org/wiki/Mohr
*3] W polskiej nazwie Apotheke "zum Goldenen Hirsch" opuszczono już słowo "Złotym", i jej nazwa
brzmi po prostu Apteka Pod Jeleniem.

-----------------------------------------------------------