eal Tae aylik edebiyat dergisi ce en ire Td Ece woe ey Bu Pele PN ey Py Ce LM Cole 2 a Brea Ali Ozgir Ozkarer eee Ece Ayhan: Tunc Tayanc PCCM clea can e ~ Orhan Duru'ya mektuplar: a Rade Jaimy Gordon: Mesele, gercek edebiyatin az okur kitlesi ile de 97ers jurat Nemet-Nejat, Chater ZUM LCe LL) re , ialkitop-ik 160.11 Ece Ayhan: BuyUk Ahlaki Gésteri EFE MURAD Ece Ayhan hakkinda bildiklerim sadece oku- duklarima ve duyduklarima dayamiyor. ilk sé inlerini Ece Ayhan'n dldaja giinlerde yazmus biri ola rneminde yasamis birinin séyleyebilecegi seyler di a ak hakkinda sdyleyeceklerim onun dé | Ama Ece Ayhaniin da sézcikleri baska amlarda kullandigint, en azindan sézciike Jeri kilt kaldiklar semantik baglamlarinin étesinde, giintik dildeki kullanimlanyla do: stindagiina biliyoruz. Ee Ayh: sozciikleri tarihin tim gicli kullammlanint da aktarmak derdindedir. © nedenle, sdzcikleri birgok an- lama gelir ve zaten her seyin basindaki ironi ve hata istihza da buradan kaynaklanmaktadit. Bu anlamda, benim Ece Ayhan'in ne demek istedigini tek anlamamin yolu, ne anlama gel digini bilmesem bile metinde gecen sozciiklere bayak bir dikkatle bakmak ve arada kulak mi safiri old gum yasanmisliklant bu genis hika yeye baglamak, Okumamin yoldaslan. bunlar olacak. Ablakdisihk ve Toplumsal Kiltiéir Eger eski uygarhiklari her yéniyle sézctklere ve daha da dtesinde mizige dondgtire Ezra Pound’u bir kaltir “fasist’i ol lasaydik, Ece Ayhan'a da bir kalttir “anarsist™i ‘anim uygun dagerdi. Ece Ayhan'in alg anya sina bakeigimizda siyasal ya da ablaki sinurlart colmayan bir dlnya tasavvur ettigini gorayoruz, Bize butin etnik ve kaltarel soyagekimlerin homojen olarak addedilemeyes sonsuz bir Keesit sunuyor: en karmasik ve ahlakdlst tant muyla toplumun “ta kendisi”nden bahsediyor siirlerinde. Bu da felsefi anlamiyla anarsizmin ngortistiyle Srigiiyor Bu Sngdrd, Ece Ayhanin sadece siirlerinde keullandga bir dainya anlayist degil. Burs Faik’in basit ama gergekgi géslemeiligi devreye giriyor diyebiliriz: Ece Ayhan'in basit toplum- sal gergekliklerden yararlandygint ve toplumun asinda hep ablakin diginda hareket ettigini Yani, toplumda hi kam sdren bir ablak gisterisi vardir ve her sey 0 ablak cergevesinden algilants. Topluma katldik islemedigini goriirdz, Igte Ece Ayhan sire bu a Sait gordagand soyleyebili ve detaylara baktikea bu ablakin da gergekliklerle giriyor ve girdigi bu yer onu Sait Faike’le benzer bir yere anyor: sadece cinsellik algisinin, toplumsal iliskilerin, arzularin ve hatta Tuirkgenin tekduzelesmedi bakildiginda siniflandinilamayacak kadar kar sik oldugu bir mikro toplum tarihi. Amacty- sa toplumsal, yani yasayan tarihin kaynaklart ni kurcalamak. Kurcaladikea da etrafa sagilan ve yakindan insan hikayeleri, insanligin topak topak olmus gieli tarihini ack ediyor, Sadece dilin birinci elden ifade ettigi an- lamlart soyup atngindan dolay: degil, kul: landi ibarelerde bile hep ters olan anlama yoneldigi icin, Ece Ayhan'in dilini problemli bulabiliriz, Zaten bundan dolayt, en t rumiyla, “cinlgiplaklik” diye tasvir ettigi ters bir Turkgeyle yazmaktadir sirlerini, Tarkgeyi tersledikce Tarkcenin dile sinmis, kaliplasmis ideofojik algisins da bozmaktadir: tarihi sézcak sit ta12 kitap-ik 160 azerinden yapnga tabrifle ters(ine) cevirin! iste gene bu yiizden, Ece Ayhanlin ters bir Tarkcey le sivil dedigi, yer yer si stir diye tamimladiga bir bagibozukluktur bu: mesru iktidar alaninin disindakilerin, kendi deyimiyle, orospularin, surlarda ve parklarda barinanlarin, fallokrat kabadayslarin, tek kisilik tramway mizest mo: darlerinin, lumpenlerin yanindan_ soyledigi, bu siirdir? Okuduklarim: Cargt ve Sehadet Ece Ayhan'n toplumla olan iliskisini anla- n Sait Faik’e bakmak gerekir. Sait Faik, la Var Bir Yilan'tyla (1954) aylaklikee sizlice anargistlige gegmis, su ana kadar ya: mak i bain dykiilerin otesini aralamts, azarin “oy kaya yazan se: "ni belirginlestirmistir. Oykar stk siktya bizim karyimizdadir ama her an yazant tarafindan lagvedilebilir. Bu. oykilerde adamlar kagilap cebine girer ve kaybolur; ger: gekastd: kurguyu rahaelikla duruma yedirit.> Yani, boylece saf gercekligi en samimi haliyle ifade ettigi dykdlerine bir kat daha samimiyet katrmis ve yazar Sait Faik’in sesini dykilerin de serbestoe konusturmustur, Hatta “Carstya Inemem"de oldugu gibi gicleri yazida ilerleyen, okuyucuya midahalelerde bulunarak tim ya: zabilecegi “son"lan acik etmis ve neden bazt sonlarla dykiisiind bitiremeyecegini kendi ig st kintisinin derinliklerini aralayarak anlatmusti, Sait aik, okuyucuya diriist olmaktadir, Oykit denen bastan sona bir kurmacadir. Ama zaten hayatin kendisi de bir kurmacadir, insan ili: kilerinin, dostluklarn, tanigikliklarin hepsi olumsaldir, Arkalarinda bir neden ve bir segim yoktur. Her sey nafile bir yanilsamadir, 1 “Tees Taken tannin Sil Denemeler Kana “ik Bey Tark Aydinindan Bir,” (YKY, 1998), Aymikitapran “Tees/ tersine geviemek” igi “ab Tuk olarak bana tam da 19 tu ally 2 Ayn ktapraki “Esas Duras Malkin Temeliie'den 3 Bhs, Alemda'da Var By Ye daki *Oyle Bir Hikaye” 1 ssi rlerGrperil bi ‘ha Kayser den glipgarpy 1. Ece Ayhan'in siirine yon veren kitap bu: onu eken aylakligin arkasindaki gicli anarsiemdir# Aylakligin hem kigik bir burjuva tarafi: da vardir, Aylaklar bir nevi toplumun sosyal ku rallarin: kullanirlar. Toplum kurallarinin igin deki bos al: Gegitree yasadiklarint dastindrler. Ablak kural art kendilerine secerler ve orada larinin mahiyetini elestirmesler. Halbuk Faik gibi gicli anarsistlerde, hep bir merdim: wirialik vardir. Ece Ayhan' gekense Alemdag’da Var Bir Yilan’daki bu gizliden gizleye topluma olan temkinli nefret ve gergekligin arkasindaki bosluk ve aidiyetsisliktir. Eee Ayhan siirinde ki Garip'in aylakligindan, ikinci Yeni’nin se hir hayatina olan uyumsualuguna evrilen gicli merdtimgirizlik iste burada yakalanabili. Bu nedenle Sait Faik garsiya inemem ve hhatta oyktye daha dikkatli bakarsak aslinda by ablaki degerler ya da oyktideki deyimiyle “ya: inmem diyor. Gankit toplumu belitley saklar” var. Sait Faik ulu orta cant gektigi icin opemes ze! cocuiu 1 gekiyor diye bir anda atamaz kendini denize... Ya da bir delilik yasansa ve herkes tim sosyal normlan bir ke: nara biraksa ve tiim ab: irk giin kirk gece sayfiye koyd kedi ve kipekleri, balikeilar ve Kart hamallarla doyasiya sarap igip mezecinin sucuklarina gomiilse! Boyle bir sblen gergek lesemez. Ctinkii firmer firin kasap kasapar: ait Faik’in o insanlarla baska baska iliskileri vardir. Herkesin mesuliyeti ve sikintilart vardir. Onlarstz yapamaz ama onlari da sevmesinin bir nedeni yoktur. Ece Ayhan'in Alemdag'da Var Bir Yilan'a baktizinda gordaga bu. Sait Faik, dykaleri aklin rastlanusallijina biraktikea aslinda her seyin ne kadar uzaktan bakildis gibi olmad- fini da fark ediyor. Hikayeyi herkesin ondan 4 Hata iol Denemeler Kananin hemen bayinda yer alan "Sir Str de Kamas" adi stlessince Eze Ay Yeni‘nin Yay Bi Yian'dan kein, ler Ekilendi metinlert sraasken ilk sci ism bud. bekledigi gekilde bitirebilir. Gazel tath bir son. bulabilir ama hikayenin sonunu rastlantya ve zihin akisina biraktikea garstya cikmamak is: temesinin (hatta o dykiiyd: yazmasinin), daha derinlerde bagka nedenlerinin oldugunu fark ediyor. Carsya hasta oldugu icin gu dogru. Zaten hemen sonra dedigi, insan her an her istedigini de yapamaz. Ama ¢arstya ¢t kanca hep aynt terane ve kosullu iliskiler, Bu nmesinin bir anlamt yok. Ece nedenle gargiya Ayhan da carsiy: kapanyor. Kinar Hanimin Denizleri’ndeki (1959) “Capali Karst” siirinde Ece Ayhan, bir “tersleme’yle hem garsiya kar sh hem de tamamen kapalt, Ece Ayhan icin Teodor Kasap, tifekgi, balik dévmeleri bir hig ten ibaret. Hiskiler anliktsr, donemliktir. Sonra unutulmustur ve oysa her sey higtir 2. Bu higligin Ece Ayhan'da kaynaklart da var ashnda.* $oyle: “E aha toplumsal boyunca, diisiince mertebelerinin assiz_ ve yalntz nerelerine varirsam varayim her daim Ebalvefa, 2 Babalilar,’ Hallact Mansur, Nesi mi, Nadajlt Sart Abdurrahman, Yunus Emre, Seyh Bedrettin... gibi [lafin gelisi] Tarkmen ko: calarin benden bir adim yarar gordrdim, 26: riiyorum.” demesiyle, Ece Ayhan'in toplumsal duzeydeki ablaki hicciligini melamilige ya da Karamustafa'nin diger heterodoks hareketler igin kullandigi mistik anargizme rahathkla bag: layabiliriz. Melamiligin son kertede gordniise itibar etmedigini biliyoruz.? Bu nedenle ki 5 Gene abil’ ses rover drpertici bir ek olarak bana ram «hs 1969'da Kayser'den geip arpmisa..” at yandan 6 Yani Babar yarn: bayatan Baba Tyas Horasant (Babs Resa ve anblt Baba Ishak Ahmet Karamustafa bu kavrami Norman Cobnlun Orta (Caifdaki Kips Hiriatiyan heterodoks harcketerini ana 1B The Purst of the Millenium: Reolitionary Milenaians land Myscal Anarchists ofthe Middle Ager (Oxfor Pres, 1970) adi ktabundan alyor. Karamstaftnin be ve makalesi in: “Kalenders, Ablals, Haydetts: The Fo ‘mation of the Bektayhe inthe Sixteenth Century, Halil lnalcik ve Cemal Kafadarin Séleynan the Second and His Time (Iss Press, 1993) cine, kitop ik 160.13 ahlakt hice sayan melamiler (fara terk etmemek ve haram islememek sartyla) dzellikle halkin kinamasina yol agan hareketleri bilerek ve iste serek yaparlar; yerlesik tore, gelenek ve gorenek Tere aykin: hareket ederler:* Melamilerin béy le hareket etmesinin ardinda nce Islamdaki Sunni hegamonyaya ve sonrasinda tasavvufun huiyerarsiklegmesine karg1 mistik bir elestiti var dir, Ece Ayhan' burada heterodoksluga geken se sadece tarihin bu ‘mistik anarsist'lerine olan ilgisinin Gtesinde, kendini onlarin hikayesinde konuslandirarak toplumun yerlesik ablaki yapt sinin disina gikabilmesidir. Bunu da tarihin ve ablakstzlary insanlarin giinlik yagamdaki g nin yaninda yer alarak yapmaktadir. Buanlamda, sosyal diizeni yazmaya gekenin benzer malzeme ce Ayhan ve Sait Faik’i girift oldugu séylenebilir. tkisinin de, sirurh kamu a) olan ilgisi celiskilidir. kisi de yekpare gdzoken bir ve sosyal iliski aglarina (mesela, ¢ 8 Sileyman Uludag, Tasso Termler Ssgu (Marier Ya yanlan, 1977), “Mlimet” males14 Kitop tik 160 toplumun ayrikstlarint ortaya koymak istemis: lerdir. Zaten iglerine dogduklart sosyal yasam da boyledir, Ama ashnda toplumun benimse digi ahlaki degerler bir higtir. Bayik resimde, tarihin yazdiklarinin Snemi vardir, ayrikst ya- sanmusin bir énemi yoktur ama bilhassa Ece Ayhan igin bu, ablaki kurallarin bir anlamt olmadiginin da igaretidir. Toplum igerisinde hhemen gizle goriinemeyen baz bozukluklar vardir. Toplumun ve ahlaki gisterinin dtesin de insanlanin zevke digkinlikleri, bastiiimis arzulant varie 3. Iyte bu nedenle, Sait Faik'in adi gegen kitap- tayeralan “Melahat Heykeli” adh éykastindeki bar kizi Melihat, ecnebi memlcketlerde oku mus ve aile evinde evlilik vehmine disen sig ‘man bir aymazt “erkek” yapan kadindir da. Bu aymaz, Melahat inanmasa bile, ona evilik sozit veren ve sonra onunla bir sene kadar beraber olduktan sonra onu terk etmis biridir. Biyak ihtimalle, “helal sit emis" biriyle evlenmis ve aile kurmustur. Onu “erkek” yaptigt halle, yi- zistt) birakilip kori hallere diigen Melahar'in halbuki topluma énemli bir katkist da olmus tur ve bu nedenle, Sait Faik bu aymazin biiyiik balkonlu evinin ondne bir Melahat heykelinin dikilmesini ister. Sait Faik’i Ece Ayhan'dan ayiran, olan. 1 ttim goplakhgayla vermesi ama Sykiiyii bir toplum parodisine déndstirerek muglaklas- turmamast. Ece Ayhan'in heykeli dikilmest gerektigini disindagi’ Melahat Gecilmes ise artik erkekleri “erkek” yapan bir bar kazt degil, dapedaz bir orospu ve mamadi. Sirketlesmis- tir. Her yerdedir. Komiser de bu isin igindedir, hem polis bandosu da bu yazden gelmistir. Sa dece kagik bir gelenkle anilmistir ama aslinda Ece Ayhanin “Mektup Nadajlidir Dom!"da sdyle Bir sultan daha yere oturur, biz oturtiyorug Kadife istemezmis, taht istemez saf bir ipek dedigi gibi, Ganakkaleli Melahat bir kralige, bir “ece” ir. Melahatlerin bu topluma emegi gok sgecmistir ama toplum kendi ablaki dege bir anhk unutuverip bu Ganakkaleli Melahat igin bir heykel bile dikemes. Aynt zamanda Pir Sultan da bir ecedir. “Ece” sizciifGi aynt za- manda “agabey” demektir. Hatta Bektasi men- kubelerinde Pir Sultan Abdal'in kiz kardesi “Bcemi Swas'a astlar” demistir? Ganakkaleli Melahat de aynen bir Pir Sultan’dhr, devlete ve onun ablaki paradigmasina yenilmistir. 4. Eve Ayhan, “Mektup Nadajlidir Dom!” adh, siirinde asten Os ant sSyledigi igin malhid ilan edilip éldtrdilen Nadajli Sari Abdurrahman‘in hikiyesini anla- tor” Ganakkaleli Melihat onun hikiyesinde arar. Nadajlt Sart Abdurrahman zindik lan edilmistir. O da toplumun ahlaki degerlerine nl’da kiyamete inanmad- uymaz. Yok edilmesi ve unutulmast gerekmek- tedir. Ayn gekilde, Canakkaleli Melahat de &y- ledit. © kendini toplum igin feda etmistir kisi dd bir nevi schadet mertebesine yikselmistir “Mektup Nadajlidir Dom!”un sonuna dog- ru ilging bir gonderme var: “Sen insanoglunn Sperek mi ele verirsin?” Burada Getsemani Bah- sesinde Isalys Sperek Romali askerlere ele ve ren Yehudalya bir ginderme var. Kazancakis, Giinaha Son Cagnstnda, Hallacs Mansur mi- sali isa'nin Allab’ina tamamen kavusabilmesi icin olmesi gerektigini sdyliyordu. Melahat de bu anlamda Yehuda gibi, (Sait Faik’in éykiist 1nd. de diistindrsek) kendini toplums igin feda ediyor ve 0 bayik sugu isliyor: Ablaki bayak sOsteriye katlmyor! Ece Ayhan, siirde Seyh 9) *Esas Durus Mallon Temeli: 10_Yen! Harman'in Agustos 2009 saysinda yayimalanan Umit Bayazoglunun *Mektup Nadaldir Dor!” hakkandaki ys Kitop hk 160 15 Bedrettinlik yapyor. Bayikk ablaki gosterinin arkasinu isaret ediyor ve o igaret ettigi verde bir- coklan isin sehadet var. Duyduklarim: Atonalite ve Cinsellik Duyulanlarin aktariimasinin bazt problemleri vardir, gtinki duyulanlarin ne kadarinin dog- ru ne kadarinin yorum oldugu hicbir zaman. bilinemez. Bu nedenle, duyduklarimt salt ger- geklikleti icin degil, sadece hep karsima giktik lant ve Ece Ayhan'in genel hikiyesiyle Grtastik leri igin aktanryorum. 1. Ece Ayhan hakkinda duyduklarimdan iki atonaliteye olan ilgisi. Seyhan Erdzcelik'le ilk tanismamuzda dntime arg bir mizik terimleri s6aliigdinden atonaliteye bakmamt istemis, onun ve Ece Ayhaniin siirdeki temel g6riiginiin ato. nalite oldugunu sSylemisti, Oysa Ece Ayhan'in atonal tanimt tarismalidir, Onun siirde atonal dedigi Garip'in siirde savundugu halis edanin da dtesine gecerek sirsel sGetin tamamen sii den atilmasidit. Garip'in siirden attigi soz sx- natlarinin Gtesinde Ece Ayhan, siirin siirligini, sdylenegeligini yani edasin: da atyor. Gariple sre eer sdz sanatt olacaksa bu siirin kendi se- sinden gelmelidir ve bu zaten Nazim Hikmet'in serbest nazimla savundugu da bir sey: Sz sa- natlar sire disardan uygulanmal yerine (arus, yapma kafiye vs), siirin dogal sdylenisinden, edasindan gelmeli. Gelmiyorsa da kullanulma: mali, Bu anlamda da serbest vezin vezinsialik legil, bitin vezin dzelliklerinin sirin soy sinden gelerek serbestce kullanilmas: demekt." Ece Ayhan ise bunu siiri dizyazryla bitistirerek, hhatta dazyazidaki lirizmini kimi yerlerde Nazim Hikmet gibi seciye deg, cdmleye, ciimlenin ku- rulusuna yaslayarak yapryor. “Mektup"tan: 1 Engin Si ‘Ciknas Soka in daha énce yayinlanmamss “Tark Siti "al konfeans metninden Ama kimbilir belki de ditzyazidir, kosuksuz sarkag!® Kosuk: islam Gncesi Turklerde ask, doga, kab: ramanlik konularint isleyen ve kopus esliginde soylenen sir. Kosuksuz sarkags yani s6ylenen, cyaurilan, sitrlegen bir sey degil, durmadan an laulan zihinde yer etmis ama siirlesmest igin herhangi bir nedeni olmayan hatira; gene aynt basladig yere dénen hikaye. Hem de diizyazt olarak. Bu anlamda, Ece Ayhan‘in siirde diz. yaayy aginlastirmasinin birineil nedeninin si rin siirsell {ni ve bu nedenle hikaye anlatrken camlenin dogalligint ve dogrudanhigint boz- mast olabilir. Biz kendimizi konusma ctimlele- riyleifade edleri,sirle degil. Gene aynt sekil de, hikiyeler cimelelerle anlatihir, hatta olaylar cimlelerle gerceklesit. 2. Ece Ayhan'n Bakissiz Bir Kedi Kara'da ta: mamen_belinginlegecek diyazt_fetisieminin kokleri gene Once Sait Faik'te ve sonra Rimba- ud ve Lautréamont da aranabilir.? Ece Ayhanla are ilk exkilesim 1952'de Illuminations'la bas- lamistir. 1940'larda Strrealis siirin Avrupa ve Latin Amerika'da yayginlagmasiyla Les Chants de Moldororun bir kez daha popilerlestigini dlstintirsek, Ece Ayhan bu tarihlerde bu ki ba “bakmis” olabilir. luminations baglaminda gene 1952 tarihi, Alemdag’da Var Bir Yilan'in cakisindan iki sene kadar énce. Aynca yukarida dipnotlarda gegen ve Sait ten bahsettigi siylesisinde Ece Ayhan, Daglarcay da hem kendisi igin hem de fl Yeni icin Onemli kaynaklardan biri olarak sayt yor. Daglarca zaten 1952'ye kadar on bir kadar kitap yayimlamis. Bu kitaplarin arasinda sade- 12 Canakkale Melahata Iki EI Meleupean (Korsan Yay, 99, 13 Konuyla ig olarak Ahmet Soysalin Adan Ze Eze Ay han'daki (2003) “Rirmbad” mackesine ve yine Amal: Deve neler deki (YKY, 1995) “Appa Soylemesi: Rimbaud” adl Beyaz deri solesine bali16 Kitopsik 160 ce Cocuk ve Allah (1940), Daha (1943) ya da Tas Devt (1945) gibi kilit kitaplar yok, Ac Y. (1951) gibi Ece Ayhan siirini anlamamuz icin «ok dnemli bir kitap da var. Ece Ayhanin aklina girmemiz imkinsiz ama yazdiklart, okumalarindan ve etrafinda duyduklarindan derlenmis bir sihin_gajnis mi olabilir mi En azindan Enis Batur, Ece Ayhaniin dlizyazyla intihal sinirlarint zorlayan metinlerarastiliskisinden bahsederken birgok kullandigi sdzciigii ve ibareyi Nihal Yalaza Taluy cevirisiyle Protopop Avvakum’un Haya tum, Metin And’in Bizans Tiyatrosu, Mahmut Gazimihal’in Musiki Sozliigi ve Ibnalemin Mahmud Kemal’in Hos Sada’st gibi ark unu: tulmus kaynaklardan aktardigint iddia ediyor- mini belki du. Siirdeki dizyaat ve ctimle fet buralarda aramak yararh olabilir 3, Ece Ayhanin bircok yerde Schonberg ve nda atonaliteden bahsettigini biliyoruz. Tanum itibariyle klasik mtizikteki ato ekilde bir “kak in kate kuturu ya da dazensiz sesler nalite, Ece Ayhan'in anlady it. Gene 1 Ag Yartnun Ese Ayhan sirndekt etki tral Sil Denemeler Kera'da yer alan “Mehmet Siyal Kalen ve "Teblikel Si all sGyleiinde Ece Aphan, Daglarcalnin Gakarn Desanina (1945) kadar Tork siinin *Siyah Ka mmemnunz clhanlan ve lem” oldugunu ama daba sonr hhakamesten” tavryla resi deol! sairine dnaseazana soyliyor. Dsflareay Siah Kalem'e benscemesint yu bag Tama alba: Daglarc bir si hayvanur,yandt siren hogal ve were! hap tek bir dona irda yerine(Siyah Kalern bablauinda Manigest, Bust, eski Tork ve Mis Taman geleneklen) bir sar etkilesime ackte. Bu neden le, Daha'dan, Gokrin Destan‘na, Yunus Emte'de Olas, Bats Acisna kalar Daglarca her tar gir formuna (estan, rub, hece dlgs, serbest asim) we ise teraya ya da ayaa (blgsayar, Vietnam Savas, Meslana, Yunus, tay det, Kartu Sava, Hiosima ws) barunebilen Kir ke be, amonimn bir ir hayvanali. 15 Enis Baturun tabi ign: Tahea Tro (Vasko, 198D. Ay rea Enis Batur, Ece Aybavin bast solellerinde soca secen Anna Kommenainin The Alesana, Inccian’a ve Mogan Gick Tarhne baktigins ama Ece Ayhan'n tu kitalandan aldir paralar baglamnda hihi bulguys omgmasina bohsett vd bask high die 31 yr. Harta Dagyanit da Exmenice kaynaklard Fulamadigin soplayr (467) Ece Ayhan‘in bu antayisi en barand dexil (oy ‘gok Mustafa Irgat'a s baran seslerin esit dagaldige bir alandir. Ato rilesmistir). Tam tersine nak vermek gok zor naliteyi cam bir tanum ol ama klasik mazik igerisindeki izdigdimiind s6y le agiklayabiliriz!® Barok, klasik ve romantik Asluplarda mazigi organize eden hiyerarsik bit prensip vardir ve buna tonalite denir. Mesela, bir mazik eseri do majondedir demek, bu eserin o eksen iizerinde duyuldugunu anlati, yani bir gekilde eserdeki sesler anatonaliteye, bu anlam da do majore gézilmek ister. Bu durum esasin- da, uyumsuz (disonans) ~ uyumlu (konsonant) sesler arasi gézilimlerin (resolution), hiyerarsik bir yapwya orurtulmasi demektir. Atonal mizik 5 ortadan, te béyle bir hiyerarsinin yavag yav Ikmakta oldugunu goriyorus, yani artik mi- te, genel bir eksen dzerindeki gézilmelerden iyade, notalarin birbiriyle (en azindan teorik olarak) daha egit bir iliski iginde oldugu bir sistem sz konusu. Hatta bu nedenden dolayt Schonberg on iki ton milzigini anlaurken hic: bir zaman atonal dememis ve hata bu tanimt szalting bulmustu. Bu anlamda atonal dedigimiz hiyerarsik yapryt bozarak genel gecer tonal hiyerarsiyi red deden esit bir sistem. Bu ise gene Ece Ayhan’in anarsik bakisiyla Srttigen bir anlayss. Burada mistik anarsistlerin, dergahlarin hiyerarsik ya pisina karst ctkist gibi bir esitik ilkesi gbra- yoruz, Seyh Bedrettin'in esitligine benzer bir esitlik bu. 4, Ece Ayhaninsa esitligini dile getirdigi yer fakirliktir. Birgok yerde Ece Ayhan'in fakir oldugu séylenirdi. Bunu zaten “parasiz yatili” ibaresiyle mitlestirmis, Ikinci Yeni'yi bir Mal kiyeli hareketi olarak canutmist."” Bu tanima 16 Atonalte tami Alcan Game dan. 17 Dab sonra (bras ion olacak ama) Sil Denemeler Ke ra daki “Bir Sik Sait Edip Cansever” ad yaesinda boron Fini Yeni aierinin Malkiye de okucugu gi dei Nejat sore, Edip Cansever disindaki Cemal Sareya, Ilhan Berk, kendisi ve Turgut Uyar genclikle rinde paraste yanl olarak okumuslardir (‘sivil” ve “Malkiyeli” bu baglamda karst karsiya getr. dligi iki kavram), Malk: mal, sahip olunan sey, egemenlik, hakimranlik, krallik. Ece Ayhan tim bunlan reddetmistir. Fakirdir ama mistik anarsistler gibi o da hayatin kolaylik ve altskan- liklarin: elinin tersiyle itmis ve fakinligi kendt elisle secmis biridir. Ahmet Gaintan'in deyimiyle Ece Ayhan’a yoksul diyemeyiz. Gankit hakiki yoksul yoksulluktan kurtulmak ister, gikmak ister. lhan Berk mesela dyledir, yoksulluktan hep Grperirmis. Ece Ayhan'in faki iis bir fakirlikei, © parasiz yagamayt segmist. ii, secil Uzun zaman elinde bir bavul gat kapt gelip baskalarinin evlerinde konaklamas, etrafinda i birgok sair ve yazardan duydugum bir sey Kaldigt evlerin birinde (Mustafa Ingat olabili), Edip Cansever’in kitaplarim yerlere firlanp at tigunt, ligme ligme ettigini ve bulundugu ev. erde Edip'in kitaplarins istemedigini duymus- ‘tum. Sonra flhan Berk'le Nilgtin Marmara'ya duyduklary bayik bir muhabbet var, Uzun zaman Istanbul'da nce onun evinde kalist (Ahmet Soysal da bu hadiseden bahsediyor) ve sonra bir elinde bavulu diger elinde pardesti “Sti bu ev benim bu ev senin gezmesi.!* Seyhan f birkag ginlogiine gelecegini siyle arka odada alt. ay: tamamlayinca aralar: ‘aziak bir killanma olmus. Koridorda her Mla karsilastiklarinda durur, dudaklarint Kenanina bazistirtip girtlaktan gikare bir sesle(belki de hadi hodri meydan durmadan “ever efendim” dermis. Bir de devaml: anlatuga bir gocukluk f Bunun daha genis okumassiierin lanky Male ad dersine usin skein i temlain yey Asha. a Kitop-hk 160 17 de karsima gikiyor. Cinsellik babinda hep bir orgie imgesi var siirlerinde. Ozellikle “Bir Sivil Sairin Olima”nde, Abdilbaki Galpinarlt Tiirkgelestirmesiyle “cumhur sikisi” tabiri goze carpiyor: Yahya Kemal ve aynt mestepten arka- daslant Eyop'te cumhur sikisi yaparlardh, yani birbirlerini ver, dost meclisleri dizenlerlerdi.!? “Cumbur sikisi” yalniz Ece Ayhan igin bir entelektiel eglencesi degil. Ona gore herkesin sehveti, herkesin ahlakin disina tasma arzus var, insanlart ortak paydada bulusturan da budur ona gore. Toplumda baylik resimden bakilehginda varolan ama aslinda devamlt deli- nen ve bundan sonra da delinecek olan ahlaki degerler. Grup seks sosyal bir fantezidir, Bas- kalarint da igerir, insan grup seks sirasinda et rafindakilere gore hareket etmek zorunda kalir. Umumilesir. Ablakdisidir ama hem topluluk igindir, hem kendi igerisinde de baska bir ah lak anlayts1 barindirir. Zaten Ece Ayhan’a gore insanlar her gin serle hemhal olurlar, hem de bu serrin aslinda ha n siradan bir parcast oldugunu bilerek Bu ant da Canakkale'deki ilkokul gtinle- rinden: mahallenin bigkin delikanlilart hep birlikte gerizekal: Eleniyi insaata gottirmasler. Olayin tabiati geregi de Eleni, durmadan “abi. ” diye bagur mus. Ece Ayhan'in aklinda ve sirlerinde bu tite ler, yapin yapin da igime igemeyi bir toplumsal gergeklikten kesitler var. Ece Ay: han igin ablaki gOsteri iki taraflidir oysa: hem toplumun hem de devletin ahlak hakkinda ahkam kesmesini sahte bulur ama kendisinin dle yapuigt bir ablak gosterisinden baska bir sey degildir. Kendi ablakdisiligins, ablaki elestire rek ggicler; hatta bazt yerlerde ego gisterisine bile dondstdrtir, Oysa o ablakstz dogmamistir. Toplumdist ve ablakdisint kendi segmisti; hae ta desifre ettigini distindiigt biydk ablaki gos- teri onun aklinda baslayan ve biten bir geydir. 19 Son Siterden (YKY, 1993)