Professional Documents
Culture Documents
a½G;aumufyGJuGif;qD wpfausmhjyef
a½G;aumufyGJuGif;qD wpfausmhjyef
&JEkdifOD;
tyuseNf rKeU d ,fav;ckwiG fjynfcik d Nf zK;d ygwrD S ckEpS Zlf vik d v f 30&ufwiG puf f r0I efBu;D tjzpf
a½G;aumufyJ0if G cMh JuonhfAdv k cf sKyBf u;D rsm; wm0efxrf;aqmifchJolvnf; jzpfonf/
½IH;edrhfcJhjcif;vnf;jzpfonf/ OD;armifjrihEf iS fh t"duNyKdib f uf
ykAÁoD&drJqE´e,fonf 2020 jzpfvmrnho f rl mS NLD ygwDrS vuf&dS
a½G;aumufyw JG iG v f nf; ud, k pf m;vS,f aqmufvyk af &;0efBu;D Xme'kw, d 0efBu;D
avmif; ud;k OD;txd 0ifNyKid Mf urnfjzpf&m OD;ausmfvif;jzpfonf/
NyKid qf ikd rf jI yif;xefvrd rfh nf[k OD;&nfreG f rdwv D ¬ mrJqE´e,fjynfcik d Nf zK;d ygwrD S
uqdkonf/ vuf&dSjynfov Yl w T af wmfu, kd pf m;vS,f
“ tck v nf ; aejynf a wmf a'guw f marmifoif;uqufvuf,SONfyKid f
&SpNf reKU d ,fv;H k rSmNLDuyJtEdik &f OD;r,fvY k d rnfjzpfonf/a'guw f marmifoif;onf
uReaf wmf,MHk unfygw,f”[k OD;&nfreG f 2015a½G;aumufyw JG iG fNyKid b f ufNLD
uqdkonf/ ud, k pf m;vS,af vmif;a'guw f m0if;pd;k OD;udk
2015a½G;aumufyw J G iG fjynfcik d Nf zK;d rJ38ç000ausmftomjzihftjywftowf
ygwDonf Owå&oD&Nd rKdeU ,fwiG f 3208 tEdik &f &Scd o hJ l vnf;jzpfonf/ vmrnfh
rJtuGm jzihv f nf;aumif;? 'u©P d oD&Nd rKUd a&G;aumufyw J G iG v f nf;tqdyk grq J E´e,fü
e,fwiG f2125rJtuGmjzihv f nf;aumif;? NLD ygwD0if a'gufwm0if;pdk;OD;yif
ykAÁoD&dNrKdUe,fwGif 176 rJtuGm jzihf 0ifNydKifrnfjzpfonf/ rdw¬DvmrJqE´ "mwfyHk¼rkd;ausmfvGif
ESpBf urd q f uf tEdik &f &Scd o hJ nhf trsK;d om; vufcHrSom a½G;aumufyGJ0ifEdkifrnf vTwaf wmftwGi;f wyfrawmfEiS fh jynf
vTwaf wmfOuú|a[mif; OD;cifarmifjrihf [kqakd omaMumihftqdyk gy*k K¾ v d Ef pS Of ;D rSm cdik Nf zK;d ygwu D ,k d pf m;vS,rf sm;tjyeftvSef
COVER STORY
onfvnf; jynfcikd Nf zKd; ud, k pf m;vS,f ud k , f p m;vS , f a vmif ; pm&if ; wG i f axmufcMH uouJo h Ykd yl;aygif;uefu Y u G f
avmif;pm&if;wGif ryg0ifay/ ryg0ifcJhacs/ rIrsm;&Sjd cif;uJo h Ykdtcsurf sm;u waygi;f
2020 a½G ; aumuf y G J w G i f jynfcdkifNzKd;ygwDonf 'kwd,t wnf;jzpfaMumif; oufaoom jzpfNyD;
tiftm;Bu;D ESpyf gwjD zpfonhfjynfcik d Nf zK;d ESif h BudrfygwDnDvmcHNyD;uwnf;uyif jynfcdkifNzKd;ygwDudk,fpm;vS,favmif
NLDygww
avmif;rsm;xyfwu
D \ Y k d emrnfBu;D ud,
k d af wGqU rH k enf
k pf m;vS,f
I ;yg;onf/
ygwDxdyfwef;wm0ef&Sdolrsm;tjyif
atmufajctqihw f iG f jyKjyifajymif;vJ
;pm&if;wGif vwfwavmtjird ;f pm;,l
xm;onhf wyfrawmfom;rsm;ryg0if
,Ofus;pGmoabmuGJyg
ygwDrsm;onf a½G;aumufyw JG iG f tEdik f rIrsm;pGm jyKvkyfcJhNyD; rEÅav;wdkif; jcif;aMumihrJf qE´&iS rf sm;\rJay;rIqE´tay:
aocsm&eftwGuf ¤if;wdkYudk tm;ay; jynfcikd Nf zK;d A[dt k vkyt f rIaqmiftzGw UJ iG f tajymif;tvJ&dS rnfr[kw[ f k r*Fvm rsm;pGmaom vlwo Ykd nf tjrifrwlnrD ?I oabmxm; rwdu k q f ikd rf ?I
axmufcHolrsm;&Sdonhf rJqE´e,fudk t&yf o m; 70 &mcd k i f E I e f ; txd 'krH q J E´e,frSjynfov Yl wT af wmf ud, k pf m; tawG;tac: ? cH,cl suf zDvmjyKrIrsm;&Syd gu ,Ofaus;pGm uGv J jJG cif;xuf
tm;jyK,OS Nf yKid &f ef jyifqifxm;Muonf/ yg0ifvsu&f ad S Mumif;a'guw f marmifoif;u vS,f OD;atmifviId 0f if;u The Voice r,Ofaus;onhb f ufoYkd a&mufomG ;onftxd jyif;jyif;xefxef qeYu f sif
qd&k vQifvuf&o dS r®wOD;0if;jrih\ f &Sif;jyonf/ Journal odkY ajymMum;onf/ jywwfMuonf/
wmarGrq J E´e,f (jynfov Yl w T af wmf) odaYk omfvnf; umv&SnMf umu OD;atmifviId 0f if;onf vTwaf wmf qihu f aJ jymif;vJw;kd wufrjI zpfpOf ed,mroabmt& vlwo Ykd nf
wGif jynfcikd Nf zKd;ygwDrS OD;rsKd;0if;ausmf wnf;uyifwyfrawmfrtj S ird ;f pm;,lxm; Edik if aH &;udkpdwyf supf jyKvmaomaMumihf ausmufacwfrS rsufarSmufumvtxd ,Ofaus;rIa&csdef wd;k wufvm
,SONf yKdirf nfjzpfNyD; aumhrLS ;rJqE´e,f olrsm;? jrefrmhpD;yGm;a&;OD;ydkifvDrd vmrnhf a½G;aumufyGJwGif 0ifa&muf onf/ urÇmay:&Sd Edik if t H oD;oD;tMum;wGirf l ordik ;f aMumif; jzwfoef;rI?
(jynfolYvTwfawmf)twGuf NLD wufrS tjidrf;pm;,lxm;olrsm;url ,SOfNyKdifrnfr[kwfacs/ usiho f ;Hk cJah om pepfrsm;? pDrcH eYcf t JG yk cf sKyfrI t&nftcsif;rsm;udk rlwnfí
ygwDOuú| a':atmifqef;pkMunfESihf jynfcikd Nf zK;d ygww D iG f yg0ifonf[k¤if;u vmrnh f a½G ; aumuf y G J w G i f zGHU NzdK;rI? ,Ofaus;rIa&csdef uGmjcm;oGm;onf/
,SOfNyKdifrnhf jynfcdkifNzKd;ygwD0ifrSm qdkonf/ jynfcikd Nf zK;d ygwrD S ud, k pf m;vS,af vmif; qdkvdkonfrSm taMumif;? tusdK;oabmt& EdkifiHwpfckcsif;pD\
OD;jrihOf ;D jzpfonf/ OD;jrihOf ;D onf a'ocH a½G;aumufyGJ jynfcdkifNzKd;ygwD 1129 OD;txd 0ifNyKdifMurnfjzpfNyD;
zGUH NzdK;rI? ,Ofaus;rI tajctae uGmjcm;oGm;onho f abm jzpfonf/ zGUH NzKd ;rI
jynfcdkifNzKd;ygwDrSjzpfNyD; ygwDtvkyf ud, k pf m;vS,af vmif; vla½G;cs,rf w I iG f NLD ygwDurl ud, k pf m;vS,af vmif;
qd&k ifwiG v f nf; ½kyyf ikd ;f qdik &f m jyify vu©Pmrsm;tjyif pdwyf ikd ;f qdik &f m
trIaqmifr[kwfaMumif; ygwDajym vla[mif; 30 &mcdkifEIef; ESihf vlopf 1143 OD; 0ifNyKid rf nfjzpfonf/ jynfcikd Nf zK;d
a&;qdck iG &fh o dS l a'gufwmeE´mvSjrihu f 70 &mcdik Ef eI ;f cefyY g0ifonf[k a'guw f m ygwo D nf¤if;wdEY k iS fr[m h rdwjf yKxm;onhf twGif;ydkif; p&dkufrsm;vnf; tusKH;0ifonf/
TheVoice Journal odYkajymMum;onf/ eE´mvSjrihfu The Voice Journal trsKd;om;'Drdkua&pDopfygwD Ouú| tmPm&Sipf epf oufwrf;&Sncf ahJ om jrefrmEdik if w H iG f tcGix fh ;l cHEiS fh
or®wOD;0if;jrihEf iS , fh OS Nf yKdif rnhf odkY ajymMum;onf/ OD;ode;f nGeYf ,SONf yKdirf nhf ouFe;f uRef; tzdESdyfcH vlwef;pm; ESpf&yfom odompGm&SdcJhNyD; vlvwfwef;pm; r&Sd
OD;rsK;d 0if;ausmo f nf2018Mum;jzwfa½G; “2015 a½G;aumufyGJwkef;u rJqE´e,f(jynfolYvTwfawmf)ESihf oavmufeD;eD; jzpfcJhonf/ jynfoltrsm;pkrSm ESdrfESif;? zdESdyf? ueYfowf?
aumufyw JG iG v f nf; 0ifNyKid cf NhJ y;D NyKid zf uf 0ifNyKid cf w hJ vh J 30
l &mcdik Ef eI ;f avmufyyJ gw,f/ tjcm;aom wdik ;f &if;om;a'orJqE´ ydwyf if? cGjJ cm;qufqrH rI sm;jzihf ,Ofyg;vmcJMh uNyD; qif;&Jcsrf;om uGm[
NLD ygwDrS OD;wdk;0if;udk rJ 20000 usew f hJ70 &mcfikd Ef eI ;f 0ef;usiaf vmufu e,fwcsKdw U iG v f nf; 0ifa&muf,OS Nf yKdif csuf tvGefBuD;rm;onf/
ausmftuGmjzihf ½IH;edrhfcJholjzpfonf/ topfawGyg”[k ¤if;uqdkonf/ jcif;rjyK[k ygwDajyma&;qdkcGihf&Sdol tusK;d qufrmS trsm;pkxw H iG f rauseyfcsu?f tvdrk usr?I a'gopdwf
jynfcikd Nf zK;d ygww D iG f wyfrawmfrS a'gufwmeE´mvSjrihfu The Voice tNrJudef;atmif;aewwfonf/ qeYfusifbuftm;jzihf rdrdwdkYtay:
wyfrawmfESihfpnf;jcm;NyDavm vwfwavmtjidr;f pm;,lxm;olrsm; Journal odkY ajymMum;onf/ wpfavQmufv;Hk zdEydS v f mcJo h rl sm;tay: rke;f wD;pdwu f xdo k rl sm;tm; zDvm
jynfaxmifpBk uchH ikd af &;ESifhzGNH zK;d a&; ryg0ifjcif;onf wyfrawmfEiS fh jynfcikd f jynfov Yl w T af wmfu, kd pf m;vS,f qeYu f sif tefwo k rl sm;tay: tvGet f usL; cspcf iftm;ud;k oGm;wwfonf/
toif;BuD;rSonf ygwDjzpfvmaom NzKd;ygwDtMum; tuGJtNyJr[kwf[k a[mif;OD;&JxeG ;f urlvmrnhaf ½G;aumuf xdEk pS cf aG om pdww f YkdtpGe;f a&mufomG ;onht f cg csKyw f nf;xm;aom a'go
jynfcik d NfzK;d ygwuD wyf
k d rawmfom;rsm;uyif a'gufwmeE´mvSjrihfuqdkonf/ yGJwGif tBudwfte,f,SOfNyKdif&rnhf pdwfrsm; yGihftHxGufvmwwfonf/
OD;aqmifcJhjcif;jzpfonf/ xdkYaMumihf “jynfcikd Nf zK;d ygwu D Edik if aH &;ygwD rJqE´e,frsm;rSm2015a½G;aumufyw JG iG f ,aeY a&G;aumufyt JG BuKd umvrsK;d wGif awGU jrif&aom taMumif;
jynfcdkifNzKd;ygwDonf wyfrawmfESihf qefqefvkyfaewmyg/ 'gudkvnf; rJ&v'f tjywftowfrjzpfcJh&onhf
tcsif;&mrsm;udk vGeu f aJ om cspfpw d ?f rke;f pdww f jYkd zihf Munhw f wfMuonf/
ruif;[kjynforl sm;uaxmufjyMuonf/ wyfrawmfu em;vnfrI&Sdygw,f/ aejynfawmf ykAo Á &D u d o hJ YkdrJqE´e,frsK;d
xdt k cg oufqikd &f m taMumif;csi;f &mwd\ Yk yuwdt&So d abmxuf vGeu f J
vuf & S d jynf c d k i f N zKd ; ygwD \ wyfrawmfeYJ jynfcikd Nf zK;d ygwt D Mum;rSm yifjzpfonf[k qdkonf/
vltcif;tusi;f wGifa½G;aumufy0JG if&ef tjyef t vS e f e m;vnf r I & S d y gw,f / jynfov Yl w T af wmfu, kdf pf m;vS,f aom tpGe;f xGuf cHpm;csufwjYkd zihf ykaH zmfxm;onhf xifjrif,q l csufwYkd
wyfrawmfrx S u G v
f mol ok;H OD;cefo Y m uRefawmfwYkd jynfcikd Nf zKd;eJY wyfrawmfeYJ a'gufwmarmifoif;uvnf; tBudwf uom vTrf;NcHKoGm;wwfonf/
&So
d nfuakd wG&U onf/ Adv k cf sKyt
f qihrf mS rwnh&f ifjynfoal wGyJepfemygw,f”[k te,f&v d S mrnha½G f ;aumufyGrJ q J E´e,frsm; tusK;d qufrmS r,Ofraus; &dik ;f jyaom? tjypfwif tqJoefaom?
tjrihfqkH;jzpfonf/ rD'D,mrsm;tay: ¤if;uqdkonf/ wGif &efuek w f ikd ;f twGi;f &Sd NrKeUd ,frsm;udk &efvdk acsrIef;vdkaom jrefrmEdkifiHom;rsm;tjzpf rdrdwdkYbmom ykHazmf
Murf;wrf;pGm qJqdkcJhonhf AdkvfcsKyf jynfcdkifNzKd;ygwD udk,fpm;vS,f csefcJhí r&[kqdkonf/ rd&ufom; jzpfomG ;jcif;yif/ xdt Yk wl rdrw d Ykd cspcf if? axmufct H m;ay;aom
wifaqG0if;rSm wyfrawmfrS tjird ;f pm; avmif;pm&if;wGif vwfwavmwyf jrefrmhEdkifiHa&;udk vTrf;rdk;Edkif vlyk*¾dKvf? tzGJUtpnf;\ ykH&dyfudkvnf; xdktpGef;a&mufaom t"dyÜm,f
,lNyD;aemuf 2020 a½G;aumufyGJwGif rSxGufí tjidrf;pm;,lxm;olrsm; pGr;f &So d nhf tiftm;BuD;ygwDBuD;ESpcf \ k aumuf,l? cHpm;wkHYjyefrIrsm;u qGJcsvdkufovdk jzpfoGm;awmhonf/
anmifO;D rJqE´e,f(jynfov Yl wT f awmf) ryg0ifjcif;onf rJqE´&iS rf sm;\ rJay;rI ud, k pf m;vS,af vmif;pm&if;rsm;onf jrefrmhEikd if aH &;onf '*kew f m&m ajymcJo h vdk &efou l kd rdwaf qGjzpf
rS 0ifa&muf,SOfNyKdifrnfjzpfonf/ tay:oufa&mufrtenf I ;i,f&Ed S ik d af Mumif; xGuf&SdvmcJhNyDjzpfonf/ atmif vkyjf cif;qdo k nfxuf rwlnaD om oabmxm;cH,cl sufrsm;udk
“tefu,fo&d wmuawmh r&Syd g Edik if aH &;apmihfMunho f lOD;&JxeG ;f uqdo k nf/ udk,fpm;vS,favmif;rsm;\ tMurf;rzuf? rqJrqd?k tjypfrwifbJ ,Ofaus;pGm uGv J wJG wf&efyif tcsed f
bl;/ok;H av;a,mufavmufyJygw,f”[k “oufa&mufr&I w d S ,fv, Ykd q l w,f/ twdwf? udk,fpm;vS,favmif;rsm;\ rsm;pGm ,l&ayOD;rnf/
jynfcik d Nf zK;d ygw0D ifjynfoYvT
l waf wmfu, kd f wyfrawmfuarG;xkww f toif h J ;Bu;D uae pGr;f aqmifcsufEiS fh jynfot Yl usKd;rnf wpfOD;csif;\ r,Ofaus;rIonf wpfOD;csif;pD\ vufOD;q&mrsm;
pm;vS,fa'guw f marmifoif;uqdo k nf/ ygwDjzpfvmwmudk;/ jynfolawGu rQxrf;½GufEdkifoenf; tp&Sdonhf tygt0if ud, k pf m;jyKaeaom tzGt UJ pnf;? vlrsKd;pk? wdik ;f Edik if EH iS fh vlt Y zGUJ
ygwDwGif; owif;t&qdkvQif 'Dvdkjzpfwmudk rBuKdufbl;qdkwm tcsut f vufwrYkd mS rJay;a&;pOf;pm;qk;H
tpnf;wpf&yfv;Hk \ yk&H yd t f xd jri§ w fh if? qGcJ sEikd pf rG ;f &So d nfukd rarhtyfay/
a½G;aumufy0JG ifNyKid rf nhfwyfrawmfom; olwdkYvnf; odykH&w,f/ 'ghaMumihf jzwf&mwGif t"dusrnfjzpfonf/
'Drdkua&pDyef;wdkifodkY OD;wnfcsufjcif; wlolrsm;tMum; ,Ofaus;pGm
ESpfOD;onf tjidrf;pm;,lNyD;aemuf rygwmjzpfr,f”[k ¤if;u zGi[ fh onf/ ygwDudk,fpm;vS,favmif;rsm;
ygwDOuú| OD;oef;aX;xHvma&mufí wpfzufwiG v f nf; jynfcikd Nf zK;d ESifh onfum; jynfoaYl &SaU rSmuf wpfausmh oabmuGJvGJwwfMuapvdkonf/
udk,fpm;vS,ftjzpf pm&if;wifoGif; wyfrawmfonf wpfzufESpfwpfzuf jyefa&mufvmayawmhrnfjzpfonf/ t,f'Dwm (13-8-2020)
aomfvnf; atmufajcygwDtqihu f rl0g'rsm;udk tjyeftvSef BuKdqdkjcif;?
https://www.facebook.com/LivingColorMediaCompanyLimited
&cdkifwGif udkApf"mwfcGJppfaq;Edkifawmhrnf
a½G;aumufyGJapmihfMunhfa&;ydwfyifrI jyefokH;oyf&ef &efukef? Mo*kwf 13
udAk pfa&m*gy;k d &Srd &Su
d k&cd
d ik jf ynfe,f? MumOD;r,f}}[k a'gufwmpd;k 0if;ydik u f
t&yfbuftzGJUtpnf;av;&mausmf awmif;qdk ppfawGNrKd &U dS jynfoUl use;f rma&;"mwfcrJG I
qdkif&mXmewGif ppfaq;Edkifawmhrnf
ajymMum;onf/
&cdik jf ynfe,f&dudS Ak pfoHo,vlem
&efefukef? Mo*kwf 13 jzpfaMumif; &cdkifjynfe,f jynfolU rsm;\ "mwfcGJerlemrsm;udk trsdK;om;
jynf a xmif p k a½G ; aumuf y G J tzGJU (PACE) udk toif;tzGJUtjzpf xHrS od&onf/ usef;rma&;OD;pD;XmerS vufaxmuf usef;rma&;"mwfcGJrI qdkif &mXme
aumf r &S i f u 2020 taxG a xG rS w f y k H w if x m;jcif ; r&S d [ k q d k u m a½G;aumufyapmih J G Mfunhaf vhvm&ef ñTeMf um;a&;rSL; a'guw f m pd;k 0if;ydik uf (&efukef)odkY ydkYaqmifppfaq;aeNyD;
a½G;aumufyw JG iG f t&yfbufvrl I tzGUJ jynfaxmifpka½G;aumufyaJG umfr&Siu f cGihfrjyKaMumif;udk PACE tzGJUxH ajymMum;onf/ "mwfcyJG pön;f &&Syd gu &cdik jf ynfe,fwiG f
tpnf;rsm; a½G;aumufyaJG pmihMf unhf 2020 taxGaxGa½G;aumufyGJwGif jynfaxmifpak ½G;aumuf yGaJ umfr&Siu f &cdik jf ynfe,f? ppfawGNrKd w U iG f TB yif ppfaq;Edkifrnfjzpfonf/
a&; vkyif ef;rsm;udk uefo Y wfyw d yf ifrI apmihfMunhfavhvmcGihf ray;aMumif; Ny;D cJo
h nhf Zlvikd vf 30 &ufaeY &ufpjJG zihf ESifh HIV ydk; "mwfcGJppfaq;ay;vsuf vuf&w dS iG f udAk pf-19 a&m*gyd;k udk
rsm;tm; jyefvnf okH;oyfjyifqif&ef PACE \ trIaqmif 'g½dkufwm taMumif;Mum;pm ay;ydkYcJhaMumif; &Sdaom jynfolUusef;rma&;"mwfcGJrI trsdK;om;usef;rma&;"mwfcrJG q I ikd &f m
t&yfbuftzGJUtpnf; av;&mausmf pdkif;&JausmfpGmjrihfu ajymMum;onf/ ¤if;u ajymqdkonf/ qdkif&mXmewGif udkApf 19 udk ppfaq; Xme(&efuek )f ? aq;okawoe OD;pD;Xme?
(443zGJU) Mo*kwfv 13 &ufaeYwGif 2020 jynhEf pS f a½G;aumufyu JG kd xdtYk jyif PACE onf Edik if w H um ay;Edik o f nfh "mwfcyJG pön;f &&Syd gu ,ck jynfolUusef;rma&;"mwfcGJrIqdkif&m
aMunmcsux f w k u
f m awmif;qdo k nf/ jynfaxmifpk rSwfykHwiftzGJUxHwGif axmufyHhrI &,lxm;onhftwGuf vukefydkif;wGif pwifppfaq;Edkifrnf Xme(rEÅav;)? (armfvNrKd i)f ESihf&efuek f
a½G;aumufyo JG nf w&m;rQwjcif;? toif;tzGt UJ jzpf rSwyf wHk ifxm;onhf toif;tzGrUJ w S yf w Hk ifOya'ESifh rnD[k jzpfaMumif; a'gufwmpdk;0if;ydkifu NrdKU? trSwf(1) wyfrawmfaq;½kHBuD;
vGwv f yfjcif;[lonhf tajccH0ad oo tzGt UJ pnf;rsm;udo k m apmihMf unhcf iG fh qdu k m a½G;aumufyaJG pmihMf unhcf iG u fh kd ajymMum;onf/ (ckwif 1000)wdu Yk wpfEikd if v
H ;Hk &S"d mwfcJG
ESpf&yfjzihf jynhfpkH&rnfjzpfaMumif;? ay;jcif;jzpfaomaMumihf PACE tzGUJ jynfaxmifpak ½G;aumufyaJG umfr&Siu f ]]'Dvukeyf ikd ;f avmufawmh ppfvYkd erlemrsm;udk ppfaq;ay;vsuf&o dS nf/
t&yfbuftzGt UJ pnf;rsm;\ a½G;aumuf jynfwiG ;f t&yfbuf tzGt UJ pnf;tjzpf y,fcscahJ Mumif; PACE tzG\ UJ xkwjf yef &Edik rf ,f/wpfaeYukdq,f*Pef;avmuf &cdik jf ynfe,frSudAk pfumvtwGi;f
yGaJ pmihMf unhfavhvma&; vkyif ef;pOfEiS fh rSwyf w Hk if&ef jynfaxmifpak ½G;aumufyJG csuft& od&Sd&onf/ awmh ppfaq;Edik rf ,f/ &efuek f trsKd ;om; udkApf-19 a&m*gydk;ppfaq;cJhonfh
owif;rD'D,m vGwfvyfcGihfrsm;udk aumfr&Si\ f axmufccH suv f t
kd yfojzihf 2020 a½G;aumufyJG apmihMf unhf "mwfccJG ef;vdk Reagent eJpY pfzu Ykd awmh "mwfceJG rlemaygif; 1873 ck&cdS o hJ nf/
wm;qD;ydwfyifuefYowfaom rl0g'? awmif;cHcJhaMumif; ¤if;qdkonf/ &ef ay;onhf Edik if w H um taxmuftyHh
Oya'? enf;Oya' trden Yf eT Mf um;csuf odaYk omf jynfaxmifpak ½G;aumuf tcsKdUudktzGJU\ bPfaiGpm&if;xJodkY
vky&f ufrsm;onf 2020 a½G;aumufy\ JG yGaJ umfr&Siu f kdyl;aygi;f ulnjD cif;r[kwb f J vTJajymif;&,l&mwGif jynfaxmifpk u w,fvzD ek ;f jzihfqufo, G af omfvnf; aumfr&SifxH avQmufxm;cJhaMumif;
w&m;0ifrEI iS fh vGwv f yfíw&m;rQwrI apmihMf unhaf vhvmrnf qdak omaMumihf a½G;aumufyJGaumfr&Siu f axmufccH suf zkef;vufcHajzMum;jcif; r&SdcJhay/ tqdkygtzGJUxHrS od&onf/ PACE
t&nftaoG;udk wdu k ½f u kd x
f cd u kd v f m aumfr&Sifu axmufcHcsufay;&ef r&ojzihftcuftcJBuKH awGaU e&aMumif; PACE onf vmrnhf Ed0k ifbmv onf2015ckEpS ftaxGaxGa½G;aumufy?J G
Edik af Mumif; xkwjf yefcsuw f iG f yg&o dS nf/ jiif;qefcJhaMumif; PACE tzGJUu pdkif;&JausmfpGmjrihfu ajymqdkonf/ 8 &ufaeYwiG f usi;f yrnhf a½G;aumufyJG 2017 ckESpf Mum;jzwfa½G;aumufyGJ?
taxG a xG a ½G ; aumuf y G J E S i h f Mo*kwf13&ufaeY xkwjf yefonhx f w
k jf yef txufygupd rö sm;ESifh ywfoufí twGuf vlO;D a& 2900 cefY tok;H jyKum 2018 ckEpS f Mum;jzwfa½G;aumufyEJG iS fh
Mum;jzwfa½G;aumufyJok G ;H Burd q f ufwu kd f csufwGif azmfjyonf/ aumfr&Sifu jynfaxmifpka½G;aumufyGJaumfr&Sif wpfEikd if v
H ;Hk twdik ;f twmjzihf avhvm 2019 ckEpS f usi;f yonhf &efuek Nf rKaUd wmf
avhvmapmihfMunhfcGihf &&SdcJhonhf axmufccH sufray;ojzihf toif;tzGUJ Ouú| OD;vSoed ;f ESifh ajyma&;qdck iG &fh o dS l apmihMf unhcf iG jfh yK&ef Zlvikd v
f 14 &uf pnfyifom,ma½G;aumufyGJwdkYwGif
a½G;aumufyq JG ikd &f m jynfov Yl yI &f mS ;rI rSwyf w Hk ifí r&awmhaMumif; PACE OD;jrihfEdkifwdkYudk The Voice Journal aeYwGif jynfaxmifpka½G;aumufyGJ avhvmapmihfMunhfcJhonf/
SPECIAL PROGRAM
7
tywfpOf we*FaEGaeY n 8 em&DwGif The Voice Journal Facebook pmrsufESm https://www.facebook.com/LivingColorMediaCoLtd/ wGif
xkwfvTifhaeonfhpum;0dkif;\ aumufEkwfcsufrsm;udk *sme,fpmrsufESmwGif azmfjyaeygonf/ 9.8.2020 &ufu xkwfvTifhcJhonfh tao;pm;ESifh
tvwfpm;pD;yGm;a&;vkyfief;&Sif OD;aiGxGef; (Genius Shan Highlands Coffee vkyfief;wnfaxmifol) ESifh owif;pmq&m OD;aZ,solwdkY pum;0dkif;rS
tcsKdUpum;rsm;udk aumufEkwfazmfjyvdkufygonf/ pum;0dkif;tjynfhtpkHudk https://thevoicejournal.com/special-program wGif zwf½IEdkifygonf/
ZYT -
tJ'ED pS cf v
2020
vnf; r&Sad o;wJah ps;uGuw f pfcu k v k d nf; azmfaqmif pD;yGm;a&;vkyif ef;awGu tj tjyifyifux kd uG w f t hJ cgcgrSrmS
w,fvYkd uReaf wmfwYkd em;vnfw,f/ aemufNy;D wJh ydNk yD;awmh tBuD;jrefw,f? aps;uGufawGvnf;
tcgusawmh jynfyudkvnf; 'gu aemufxyf xd;k azmuf0ifa&mufEikd w f m awG&U w,f/ ußeG af wmf
aps;uGufopfwpfcktaeeJY xdk;azmufw,f wdYk jrefrmEdik if rH mS u SME vkyif ef;awG &Sio f ef
qdak wmh tJ'ED pS cf v
awmh cufw,faygh/
k ;Hk uawmh uRefawmft
f hJ
pum;0dkif; zG H U Nzd K ;cG i f h t wG u f u tpd k ; &&J U t cef ; u@u
b,favmuf ta&;BuD;ovJaygh/
UNT - ajym&vd&Yk &dS ifawmh tdrw
vdkyJaygh? uRefawmfwdkY taztarawG &Sdw,f?
f pftrd rf mS
oltrsm;pku b,fvv kd yk Mf uvJqakd wmh jynfwiG ;f om;orD;awG &Sw d ,f/ tJ'aD wmh 'Dtaztaru
rSmqdv k &Ykd &dS if t&nftaoG;edrw
a&mif;r,f? jynfyudkawmh t&nftaoG;jrifhwJh
hf hJ ypön;f av;awG
tao;pm;ESifh jywfjywfom;om;eJY b,f[mudk 0ifaiG&Smr,f?
b,f[mudak wmhjzifh r&Smbl;? usew f mawGuakd wmh
ypön;f awGa&mif;r,f? 'Dvykd pHk eH YJ aps;uGuEf pS cf u
uGmaew,fvdkYxifwm/ 'gayrJh uRefawmfwdkY
'Dumvwpfckaygh? uRefawmfajym&r,fqdk&if
k
tvwfpm;pD;yGm;a&;vkyfief;rsm; SMEs om;orD;awGukd ay;vkyrf ,f? 'g wdwu
owfrSwfcsufwpfckxm;&ifawmhaumif;r,f/
tJ'aD wmh jyefajym&&ifawmh tpd;k &uvnf; 0ifryg
d susom
2011 - 12 avmufrmS uReaf wmfwYkd By-election &bl;qdw k muvnf; vk;H 0r[kwo f vdk t&rf;BuD;
( Mum;jzwfa&G;aumufy)JG awG bmawGvyk Nf y;D awmh
uReaf wmfwq Ykd rD mS uReaf wmfw&Ykd UJ b,fvakd jymrvJ
OD;aiGxGef; ¼ OD;aZ,sol 0ifpu G zf ufaewmuvnf; raumif;bl;ayg/h tJ'D
ESpfckvkH;u uRefawmfxifwm rSswzdkYvdkr,fvdkY
pD;yGm;a&;ykpH aH v;u ajymif;oGm;w,f/ vlawGu xifw,f/ t"dutm;jzifh Regulatory ae&m
ay;vdu k &f wJw h efz;kd twGuf aumif;wJyh pön;f av; aygah emf? rl0g'awGcswv hJ u l uReaf wmfwYkd bmawG
olwYkd vdck siv f mMuw,f/ tJ'v D u kd pd rö sK;d rSm Mum;zl; jzpfaew,fqw kd m odro S m? 0ifygaerSom rl0g'udk
rSmyg? uReaf wmfwiYkd ,fi,fwnf;uvnf; xkww f hJ csEdik rf mS / tckjzpfaewJt h aetxm;usawmh tJ'D
ypönf;awG&Sdw,f/ 'g Export Quality aygh? 'g rl0g'cszdYk 0ifrygbl;/ 'gayrJh tjcm;aomudpaö wG
Export vkyw f ,fqw kd [ hJ m/ tJ'aD wmh uReaf wmfu rSmuawmh 0ifygaewJhtajctaersKd;awG&Sdw
tJ'[ D mudk tajccH,Nl y;D awmh uReaf wmfpNy;D xkwf ,f/
uwnf;u jynfwiG ;f udak &mif;wJyh pön;f u jynfy ZYT - vdw k ahJ e&mrSm rygbl;? rvdw k ahJ e&m
a&mif;wJhypönf;eJY twlwlyJ? vkH;0 jynfwGif;u rSm 0ifygw,f/
qdkygpdkY/ t&nftaoG;edrfhaeNyD; jynfyu t&nf UNT - tJ'DvdkudpörsKd;jzpfawmh bmjzpfvJ
taoG;jrifhw,fqdkwm uRefawmfra&mif;cJhbl;/ qdkawmh wu,frl0g'cswJhtcgrSm tJ'Drl0g'u
tJ'v D ykd pHk eH YJ uRefawmfwYkd csOf;uyfw,f/ qdak wmh uRefawmfwYkd &Sad ewJh MSME awGtukev f ;Hk rSm
tpfudkckeajymwJh 'DxJrSmyJ aps;uGufwpfcku jynfwiG ;f aps;uGuu f oabmwpfcu k wpfxyk u f kd tckqv kd &Ykd &dS if Quality aumif;aumif;udk &SmNyD; tokH;cszdkY? 'grSr[kwf 'Drl0g'udk uRefawmfwdkYu
&Sad eNyD;om;? tJ'aD ps;uGuu f v kd nf; uRefawmfwYkd ud;k axmifeYJ a&mif;vd&Yk wJt h csed rf mS xdik ;f aps;uGuf pm;wJv h l &Sv d mNy/D tJ'tD a&twGuu f vnf; renf; a&Sq U ufNy;D oGm;zdt Yk wGuf cufw,f/ tJ'v D ckd ufwhJ
azmfaqmifNyD;om;jzpfovd?k jynfyudyk rYkd ,fq&kd if u wpfaomif;cGaJ vmufeYJ a&mif;vd&Yk w,f/ uarÇm bl;/ uRefawmfwYkd ESppf Of Organic vufrw S &f wJh tajctaersK;d udk uReaf wmfwu Ykd jyKjyifajymif;vJ
vnf; uReaf wmf xyfjyifp&mrvdak wmhb;l ? 'D Quality 'D;,m;aps;uGufaomif;&Spaf xmifavmufeY a&mif J ;vdY k aumfzDudk ESpfpOf wef 20 avmufxGufw,f/ vdu k rf ,fq&kd ifawmh uReaf wmfxifw,f? vG,o f mG ;
xuf ydNk y;D jrifah tmifvnf; vkypf &mrvdak wmhb;l / &w,f/ uRefawmf a[mifaumifaps;uGuu f us tJ'Dwef 20 vkH;u uRefawmfwdkY &moDwpfckrSm vdrrhf ,f? b,fv[ kd mrsK;d ygoifw h ,feYJ b,fv[ kd m
ZYT - jynf w G i f ; aps;uG u f u d k y J jynf y awmh ESpfaomif;avmufeJY a&mif;vdkY&w,f/ tNrw J rf;ukew f ,f/ usew f v hJ al wGu a&SyU ikd ;f wke;f u rsKd;rygoifb h ;l qdw k mvnf; uRefawmfxifw,f?
aps;uGufvdk oabmxm;vdkufw,f/ tJ'aD wmh ajym&&ifawmh uRefawmfu jynfyudk ajymMuw,f?Organic aumfzx D w k v f aY k d umb,fol jywfjywfom;om; tpuwnf;u uReaf wmfwu Ykd
UNT - oabmxm;vdu k w f ,f/ tJ'o D abm ydw
Yk t
hJ wGuf0ifaiGy&k d w,f? jynfwiG ;f rSmvnf; 'D[m u tm;ay;rSmvJ/ r[kwb f ;l ? wu,fu h kd pm;ok;H r,f a&G;cs,x f m;oifw h ,f/ Oyrmqdyk gp?Ykd oabmwpfck
xm;NyD; tJ'Djynfyudkvnf; tJ'Dypönf;yJydkYwm? udk ab;uif;vkNH cHKpGm pm;ok;H Edik w f ,f/ tJ'aD wmh qdw
k v hJ u l tckq&k d if vdu k jf yef&mS ae&wm/ wu,fukd u A[dkuaeNyD;awmh t&rf;vkyfaewmrsKd;u
tckqkd uReaf wmfwYkd a[mifaumifrmS uReaf wmfwYkd uReaf wmfwYkd MSME u pOf;pm;zdu Yk uReaf wmfwYkd Quality aumif;wJhypönf;? Organic ypönf; aumif;wmvm;? 'grSr[kwfbl;qdk&if wdkif;eJY
'Du aumfz?D jrefrmjynfu aumfzu D ykd J uReaf wmfwYkd enf;enf;av; xyfjr§izhf v Ykd wkd ,f/ bmvkyzf v Ykd v
kd J 'grrS [kwf use;f rma&;eJY nDñw G w f yhJ pön;f vd[ k mrsK;d jynfe,fawGu olwb Ykd momolwYkd vkyv f &Ykd wmu
'Dwikd ;f yJ bmrSrjyKjyifbJ a&mif;w,f/ xdik ;f rSmqdk qdak wmh jynfyudak &mif;zdt Y k wGufoD;jcm;xkww f mrsK;d udk uReaf wmfwu Ykd wu,fomxkwo f mG ;r,fq&kd if aumif;wmvm;? Oyrmtm;jzifh uReaf wmfwq Ykd &kd if
vnf; uReaf wmfwYkd 'DrmS xkww f ahJ umfzu D ykd aJ &mif; tpm;? jynfwiG ;f rSmyJ uReaf wmfwYkd 'guakd &mif;Edik w f hJ jynfwGif;rSmvnf; uRefawmfwdkY aps;uGuf &Sdyg &Srf;jynfe,frSm MSME Member 0ifw,f/
w,f/ uarÇm'D;,m;rSmqdv k nf; uReaf wmfwYkd 'DrmS xkwu f ek u
f kd jynfyudyk rYkd ,fq&kd if uRefawmfwu Ykd w,f/ odaYk omfvnf; uRefawmfwu Ykd aiGacs;csifvq Ykd w kd hJ
xkww f ahJ umfzu D ykd J uarÇm'D;,m;rSm a&mif;w,f? xyfNyD;awmh ukeu f sp&dwf ESpcf rk &Sad wmhb;l ? bmuGm ZYT - aps;uGufpD;yGm;a&;jzpfwJhtwGuf tcgusv&Ykd &dS if? &efuek rf mS uReaf wmf jyef0if&w,f/
'gayrJh uRefawmfwdkYu bmydk&vmvJqdkawmh vJvYkd twdtusajym&&ifawmh jynfwiG ;f rSmvnf; tpd;k &uodyBf uD; 0ifygp&mrvdb k ;l vdv Yk nf; ,lq pmrsufESm 8 okdY
SPECIAL PROGRAM
8
udkApfMum;u a&ab;'ku©
Or®mvGif
ESpfpOfESpfwdkif;a&BuD;aeus jrefrmEdkifiHtwGuf ,ckESpfa&BuD;csdefwGifrl udkApfpdk;&drfaomuyg uyfygvmcJhonf/ tdrfa&epfjrKyfí
ab;vGwf&ma&SmifMu&if; uyfa&m*gqdk; udkApful;pufrnhfta&;yg awG;ylvm&jyefonf/
rd;k &moDa&mufcsed f rd;k onf;xefpmG cifAs/ vmwJo h al wGu uyp (5) wyfu
&GmoGef;rIaMumihf rdk;a&csdefrsm;ojzihf puf½u Hk vmvSLw,f/ t&m&Sed YJ &Jabmf
jrpfacsmif;? tif;tdik rf sm; a&BuD;a&vQH awG MuufO? ajcmufqaJG jcmuf? qef? qD
um jrpfacsmif;teD;&Sd ae&mrsm;wGif wdYk vSL'ge;f w,f/ olwu Ykd Mask vnf;
a&0ifa&mufum a&BuD;a&vQHrIrsm; a0w,f/ olwdkYvnf; Mask 0wfNyD;
jzpfay:avh&o d S nf/ a&Bu;D csed w
f iG f aetdrf vmw,f}} [k xkH;bdka'ocH a&ab;
rsm; pGeu fY m ajymif;a&TaU exdik f Mu&onf 'kuo © nfjzpfol OD;jrihEf ikd u f ajymMum;
rSm ESppf Ofyif/ tcsKaUd 'orsm;wGif a&jyef onf/
usomG ;aomfvnf; tcsKaUd 'orsm;wGif obm0ab;tEÅ&m,f xdcdkuf
rl a&BuD;NrJjzpfonf/ cHpm;&olrsm;udk wpfO;D vQif 2100 usy?f
wpfyal y:EpS yf q l ih&f aom jynfol Mask wpfc?k acguq f JG ajcmufxyk rf sm;
wdrYk mS a&ab;vGw&f ma&Smif&if; udAk pf udk vlrI0efxrf;? u,fq,fa&;ESihf
ul;pufro I wif;rsm;udk em;pGiafh eMu& jyefvnfae&mcsxm;a&;0efBuD;Xme?
onf/ a&Bu;D Ny;D aemuf jzpfay:vmonhf ab;tEÅ&m,fqdkif&m pDrHceYfcGJrIOD;pD;
tusKd;qufrsm;udk rnfoaYkd qmif&u G f Xmeu axmufyHhay;onf/
Murnfenf;/ ESpfpOfESpfwdkif;BuHKawGU ab;tEÅ&m,fjzpfymG ;yguab;oihf
aeonhf obm0ab;tEÅ&m,fa&Bu;D rI jynforl sm;udk axmufyEhH ikd &f eftwGuf
'Pfudk rnfodkY ukpm;Edkifrnfenf;/ u,fq,fa&;tdro f ;Hk ypön;f rsm;twGuf
Photo by MN
usyfoef;aygif; 3301 'or 400 ESihf
udkApfab;xuf a&ab;cuf rd;k Bu;D umvtwGi;f jzpfay:wwfaom
vuf&SdwGif wdkif;a'oBuD;ESihf xkwfjyefxm;onf/ aMumif; OD;jrihfEdkifu qdkonf/ ausmif;rsm;wGiv f nf; vufcEH ikd jf cif; a&BuD;a&vQHrrI sm;twGuf usyfoef;
jynfe,f&pS cf ük a&Bu;D a&vQrH rI sm; jzpfay: odaYk omf a&ab;u,fq,fa&; yef;awmif;NrKd eU ,fxw J iG f obm0 r&So d jzihf rif;&ef&yfuu
G &f dS obm0ab; aygif; 1081 'or 800 okH;pGJrnfjzpf
cJo
h nf/ xdak e&mrsm;xJwiG f yJc;l wdik ;f vnf; pcef;rsm;wGirf l udAk pfumvjzpfaomf ab;tEÅ&m,fusa&mufygu a&TaU jymif; tEÅ&m,fjzpfvmvQif a&TaU jymif;aexdik f aMumif; 2019 -2020 b@mESpt f &
yg0ifonf/ yJc;l wdik ;f a'oBu;D ? yef;awmif; vnf; a&m*gumuG,af &;twGuw f pfO;D aexdik ef ikd f&ef Shelter wpfck &So d nf/ Edik rf nhf Shelter udk udAk pf Quarantine tok;H ceYrf eS ;f ajcaiGpm&if;t& od&onf/
NrdKUe,f xkH;bdk&GmwGif {&m0wDjrpfa& ESifh wpfO;D cyfcmG cGmaexdik &f ef rnforYkd Q xdak e&mwGif udAk pfumuG,af &;twGuf pifwmtjzpf xm;&S&d jcif;jzpfaMumif; 2018 -2019 ckEpS w f iG f obm0
0ifa&mufraI Mumihf a&vGw&f mae&modYk rjzpfEdkif? Mask vnf; rwyfMuay/ jynfyEdkifiHrS jyefvmolrsm;udk xm;&Sd yJc;l wdik ;f a'oBuD;? yef;awmif;NrdKeU ,f ab;tEÅ&m,fusa&mufygu vkyif ef;
aus;&Gmaejynforl sm; a&TaU jymif;aexdik f udAk pfta&;xuf a&ab;udk ydpk ;kd &dr&f onhf Quarantine ae&mtjzpf tok;H wdkif;a'oBuD;vTwfawmfudk,fpm;vS pDrcH suftwGuf vsmxm;aiG usyfoef;
Mu&onf/ ojzihf a&ab;u,fq,fa&;pcef;rsm; jyKxm;jcif;aMumihf a&ab;'ku©onf ,f trS w f (1) a':Zif r d k ; xd k u f u aygif; 10652 'or 159 ok;H pG&J ef tpd;k &
]]jrpfa&u wufawmh uReaf wmf wGif vma&muf aexdkifaeMu&jcif; rsm;rSm cdkvIHcGihfr&ay/ ajymMum; onf/ u vsmxm;cJhonf/
wdYk ajymif;a&Tw U mu Zlvikd f 28 &ufaeY jzpfonf/ jrefrmEdik if w
H iG f Mo*kwv f 12 &uf {&m0wDjrpfa& 0ifa&mufraI Mumihf vuf&SdwGif ppfudkif;wdkif;a'o
pajymif;w,f/ &GmawGrmS tedryfh ikd ;f awG ]]uRefawmfwdkY wpf&yfuGufxJ aeYtxd COVID-19 a&m*g"mwfcGJ yef;awmif;NrdKU &yfuGuf ig;&yfuGuf&Sd Bu;D ? rauG;wdik ;f a'oBu;D ? rEÅav;wdik ;f
rSm (a&0ifv)Y k d raeEdik v f Y ktd
d ru
f pajymif; qdak wmhwpfa,muftaMumif;wpfa,muf twnfjyKvlem 361 OD;? a&m*gydk; ajredrhfydkif;rsm;wGif jrpfa&0ifa&muf a'oBu;D ? yJc;l wdik ;f a'oBu;D ? weoFm&D
w,f/ NrKd v U ,frmS &Swd hJ jrode;f wefb&k m;? odw,fqakd wmhvnf; ajcmufayawmh uif;pifvmol 318 OD;ESihf aoqkH;ol ae ojzihf a'ocHrsm;rSm yef;awmif;- wdkif;a'oBuD;ESihf u&ifjynfe,fwGif
bk&m;wefaqmif;xJ ae&w,f}} [k jcm;vdYk tqifrajybl;/ 'gayrJh jyifyvleYJ ajcmufOD; &Sdonf/ awmifuw k u
f m; vrf;rBu;D ab; wpfzuf wdkYwGif a&ab;u,fq,fa&; pcef;
xk;H bdak 'ocH a&ab;'kuo © nf OD;jrihEf ikd f om ud, k af wG rawGrU w d m/ ud,
k &fh yfuuG f udkApf-19 a&m*gpwifjzpfyGm; wpfwpfcsuf&Sd wmabmifwGif wJxdk; 190ceYfzGiv f h pS x
f m;Ny;D vlO;D a&av;aomif;
u ajymMum;onf/ xJrSmyJaewJh vlawGyJqdkawmh ol&Jh onhf rwfvaemufyikd ;f wGi;f jynfyEdik if H aexdik af e&aMumif; ¤if;u qufvuf eD;yg;a&ab; 'kuB© uKHawGaU e&aMumif;
OD;jrihfEdkiftygt0if rdom;pk0if usef;rma&; udk,hfusef;rma&; odae rsm;rS tvkyform;rsm; jynfwGif;odkY ajymMum;onf/ ab;tEÅ&m,fqikd &f m pDrcH eYcf rJG OI ;D pD;Xme
ig;OD;onf yef;awmif;NrKd &dS jrode;f wef w,f}} [k OD;jrihEf ikd u
f ajymMum;onf/ jyefvnf0ifa&mufvmcsed w f iG fudAk pfa&m*g ,if;tjyif xk;H bdt k yk pf Ek iS f hjrpfv,f nTefMum;a&;rSL; a': jzLvJhvJhxGef;u
bk&m;wGif zGihfvSpfxm;onhf a&ab; tqdkyg a&ab;u,fq,fa&; ul;pufrrI &Sad p&ef aus;&Gmtkypf rk sm;&Sd acgif&dS uRef;tkypf &k mG rsm;wGif a&wuf ajymMum;onf/
u,fq,fa&;pcef;wGifacwåcv kd aHI eMu pcef;onf bk&m;wefaqmif;wGijf zpfNy;D ausmif;rsm;udk Quarantine pifwm aerIaMumihf ae&majymif;a&TU Mu&ojzihf ]]tJ'gusawmh (a&TUajymif;a&;
&onf/ ay 100 ESifh ay 40 tus,t f 0ef;&Sud m tjzpf xm;&Su d m ueYo f wfaexdik af p udAk pfumvjzpfaomfvnf; a&ab;'ku© udp)ö ajrjyifrmS wdik ;f eJY jynfe,fuvkyf
udkApful;pufrIrS umuG,f&ef vl 70 ceYfa&ab;'PfrSuif;vGwaf p&ef cJhonf/ rsm;aMumihf vlrsm; pk½;Hk pk½;Hk jzpfum wpfO;D w,f/ udkApfumuG,fa&; enf;vrf;
twGuf Mask wyf&ef? wpfO;D ESif h wpfO;D acwåvma&muf cdv k aH I eMu&onf/ bk&m; ,if;aemufyik d ;f ausmif;rsm;jyefziG fh ESifh wpfO;D cyfa0;a0; raeEdik Mf uawmh twdkif; vkyfw,f/ t&ifESpfawGxuf
ajcmufaytuGmaexdkif&ef jynfolY wefaqmif;jzpfí tumtuG,f&&ef csdefwGif Quarantine pifwmtjzpf ay/ udkApfowfrSwfcsufawGeJY xm;w,f/
use;f rma&; OD;pD;Xmeu nTeMf um;csuf yvwfpwpf wmvywfrsm; um&Hxm; tok;H jyKciG rf h &aomaMumihf bke;f awmfBu;D ]]jyifyvlawGawmh rvmbl; pmrsufESm 27 okdY
FEATURE
10
½kwfcsnf;ajymif;rl0g'ESifh ,SOfNydKifrIjyif;xefvmrnfh
um;aps;uGuf
ppfNidrf;ol
tpdk;&ESpfquftwGif; armfawmf,mOfrl0g'trsKd;rsKd; ajymif;vJcJhNyD;jzpfonf/
pmrsufESm 11 | ½kwfcsnf;ajymif;rl0g'ESifh ,SOfNydKifrIjyif;xefvmrnfh um;aps;uGuf rStquf ... wpf ywf t wGif; a&T aps;
ok;H aomif;txd 15 &mcdik Ef eI ;f ? usyo f ed ;f 'Dum;udak &mif;Ny;D ud, k &f xm;wJh aiGjzL rl0g'rSm tvSnfhtajymif;ESifh rm,m &ufpGJ jrefrmha&Taps; (usyf) urÇmYa&Taps; (a':vm)
ok;H aomif;txufukd 30 &mcdik Ef eI ;f jzifh yrmPeJ Y tvm;wl u m;rsKd ; ud k rsm;onf/
aumufcHvsuf&Sdonf/ jyef0,f&if tcGefxyfaqmifp&m rvdk ,ckEpS q f ef;ydik ;f wGivf nf; jynfoYl 10.8.2020 1ç325ç000 2029
2020 jynfEh pS f jynfaxmifpt k cGef awmhbl;av}} [k OD;atmifrdk;vGifu 0efxrf;rsm;udk armfawmf,mOfygrpf 11.8.2020 1ç328ç000 2021
taumuf Oya'rlMurf;wGirf l tqdyk g &Sif;jyonf/ cGihjf yK&ef pD;yGm;a&;ESihf ul;oef;a&mif; 12.8.2020 1ç287ç000 1930
0ifaiGcGefudk wpfusyfrS usyfodef; taumufceG ?f unerSwyf w kH if 0,fa&; 0efBu;D Xmeu pDpOfcah J omfvnf; Source / / atmiform"d &wema&Tqkdif (reufydkif; tzGifhaps;rsm;jzpfonf)
wpfaxmiftxd 6 &mcdik Ef eI ;f ? usyo f ed ;f aMu;ESihf 0ifaiGceG Ef eI ;f xm;rsm; avSsmch s uefu Y u G f rIwcsKaUd Mumifhazazmf0g&v D wGif
wpfaxmiftxufrSusyo f ed ;f oH;k axmif xm;onfh vuf&t dS csdeo f nf armfawmf Ekid if aH wmf or®w½Hk;rS xdktpDtpOfudk
txd 10 &mcdik Ef eI ;f ? usyo f ed ;f oH;k axmif ,mOf0,fvdk olrsm;twGuf tcsdef &yfqik d ;f aMumif; aMunmcsux f w
k cf h onf
J / wpfywftwGif;jzpfay:cJhaom ukefpnfaps;EIef;
txufrS usyfodef;oHk;aomif;txd aumif;jzpfonf/ odkY&mwGif tqdkyg 0efxrf;armf ukefpnf aps;EIef; a&wGufyHk
20 &mcdik Ef eI ;f ESihf usyfoed ;f oH;k aomif; ]]'Dtcsdefu yGifhyGifhvif;vif; awmf,mOfygrpfrmS vH;k 0&yfqikd ;f oGm;jcif; (ay:qef;arG;) 2700 wpfjynf
txufudk 30 &mcdkifEIef;aumufcH&ef ajym&&if um;0,f&wm taysmfqkH; r[kwfbJ rMumrD jyefvnfpwifrnfh qef
(ZD,m) 1800
jyifqifxm;onf/ tcsed af yg/h bmjzpfvv Ydk qJ ad k wmh um;aps; t&dyt f a,mif rsm;&Sad eNy;D ,if;ygrpfukd
]]udAk pfaMumifh 'D0ifaiG&rvrf; awGvnf; 0kid ;f csay;w,f/ ckeajymwJh cGijhf yKvdu k rf nf qdv k sS if um;aps;EIe;f rSm (ESrf;qD) 6700 wpfydom
razmfjyEkid w f hJ 0ifaiGtcGeEf eI ;f udk wpfEpS f 0ifaiGceG u f vnf; rwk;d ao;bl;qkad wmh ,ckxuf usqif;oGm;Ekid af Mumif; armf qD (ajryJqD) 6500
xyfwdk;r,fvdkY ,lqw,f/ rlMurf;rSm 'Dtcsed u f 0,fob l ufu acgi;f acguNf y;D awmf,mOfavmutodkif; t0dkif;u (pm;tkef;qD) 1900
awmh 6 &mcdkifEIef;vdkY jyxm;w,faygh/ 0,fvkdY&wJhtcsdefaygh}} [k Soueast qdkonf/ (ig;jrpfcsif;) 5000 wpfydom
yHkrSefqdk&ifawmh 15 &mcdkifEIef;? 30 Smart Road Showroom \ tkycf sKyrf I rwnfNidrfonfh armfawmf,mOf ig;
(ig;Muif;) 7000
&mcdik Ef eI ;f udkjyefomG ;oifah eygNy/D wu,f 'g½duk wf m OD;,Ofo[ D xG#u f qdo k nf/ rl0g' tajymif;tvJrsm;Mum;wGif
aqmifae&olawGu epfemw,fav/ ,ckwpfBurd f tcGe?f tcavSsmch srI armfawmf ,mOfvkyfief;&Sifrsm;rSm (arG;jrLa&;) 8000 wpfydom
Muuf
'gayrJh tckuAkd pfaMumifh pD;yGm;a&;udk wGif oufa&mufrt I enf;qH;k ESihf aps;EIe;f BuHK&mwufjzifh avSmfcwfaeMu&qJ/ (ArmMuuf) 10000
vIyfEdI;csifwJhtwGuf wpfESpfavmuf tvI y f t cwf tenf ; qH k ; jzpf r nf h ]]wu,ftvkyv f yk af eolawGrmS 0uf 10000 wpfydom
xm;ay;vdrfhr,f xifygw,f}} [k aps;uGurf mS usyo f ed ;f 150 rS usyo f ed ;f oGi;f xm;wmawGu vrf;wpf0ufrmS yJ
OD;atmifrdk;vGifu oHk;oyfonf/ 200 0ef;usif wpfywf&pfarmfawmf &Sad o;wmrsKd;? tNyD;tjywf rjzpfao; &if;jrpf / / jyifyaps;uGufaygufaps;
tqdyk gtcGeEf eI ;f xm; ajymif;vJ ,mOfrsm;jzpfonf/ wmrsKd;awG&w dS ,f/ SKD xkww f ohJ l
rnfqv kd sS ifvuf&w dS nfqt J cGeEf eI ;f xm; 2018 ckEpS rf wdik rf t D xd jrefrmjynf awGqv kd nf; csucf si;f xajymif;vd&Yk wm tar&duefa':vm? ,l½kdESifh pifumyla':vmaygufaps;
rSm ydkrdkoufomvsuf&SdNyD; ,if;tcGifh odYk *syefwpfywf&pf nmarmif;um;rsm; r[kwb f ;l / vufxrJ mS Stock vufusef tar&duefa':vm (usyf) ,l½kd (usyf)
ta&;udk ,ckESpf pufwifbmvukef wifoiG ;f cGi&hf cJah omfvnf; vuf&t dS csed f awGbmawGvnf; &SMd uao;wmud;k }} &ufpGJ
0,faps;^a&mif;aps; 0,faps;^a&mif;aps;
txd &,lEidk o f nfh tajctaejzpfonf/ wGif b,farmif;wpfrsK;d om wifoiG ;f cGihf [k a'gufwmpdk;xGef;u qdkonf/ 10.8.2020 1358 1376 1530 1570
tcGeu f pd Eö iS yh f wfoufvsS ifjynfol jyKxm;onf/ ½kwfcsnf; rl0g'tajymif;tvJ 11.8.2020 1363 1383 1530 1570
rsm;tMum; em;vnfrv I rJG mS ;aeqJjzpf&m ,cktajymif;tvJonf tqdyk g rsm;aMumifh vkyfief;&Sifrsm;bufwGif
12.8.2020 1370 1390 1530 1570
tdrf? NcH? ajr? um; uJhodkY tajcypönf; wpfywf&pf nmarmif;,mOfrsm;twGuf BudKwifjyifqifcsdef? pD;yGm;a&; tusKd;
0,f,&l mwGif0ifaiG&vrf;azmfjyEkid yf gu tusKd;oufa&mufrI r&Sdoavmuf tjrwf cefrY eS ;f wGucf sucf sed rf &vdu k b f J Source / / KBZ
xyfrHaqmif&ef rvdktyfay/ 0ifaiG& enf;yg;onf/ qH;k ½H;I rIwcsKdU BuHKawG&Y onf/ nTeMf um;
vrf; razmfjyEkid yf gu tcGeaf qmif&rnf ]]tay:um;awG u sNyD q k d & if csufxw k jfyefNy;D aemufwpf&ufwiG f pwif wpfywftwGif; pufokH;qDaps;EIef;rsm;
jzpfaomfvnf; 0,f,o l nft h Burd w f ikd ;f atmufum;vnf;enf;enf;awmhtdomG ; tusKd;oufa&mufaponfhtwGuf aeYpJG ½kd;½kd;'DZ,f y&DrD,H'DZ,f atmufwdef; (92) atmufwdef; (95)
tcGeaf qmif&rnf[k rSw, f x l m;olrsm; rSmyJav/ wpfck&Sdwmu vlpD;rsm;wJh aqmif&u G q f J vkyif ef;pOfwcsKdU tcuf 8.8.2020 540 550 490 620
vnf; &SdMuonf/ ode;f 150? 200 wef;u bmyJajymajym awGUoGm;onf/ 9.8.2020 540 550 490 620
]]wu,fu wpfcg0,fNyD; tcGef tJ'aD vmufBu;D rusEidk b f J ykrH eS t
f wkid ;f ]]t"duawmh um;vkyif ef;rSmrS 10.8.2020 540 550 490 620
aqmifxm;Ny;D &if&Ny/D Oyrm - ode;f ig;&m oGm;r,fvdkYxifw,f/ olwdkYtwGuf r[kwfygbl;/ b,fvkyfief;rSmrqdk
11.8.2020 540 550 490 620
wefum;udk wpfcg0,fxm;NyD; tcGef tusd K ;ouf a &muf r I r &S d b l ; }} [k wnfNird w f rhJ 0l g'ukd vkcd siMf uwmyJav}}
12.8.2020 540 550 490 620
aqmifvdkufr,faygh/ aemufwpfcg OD;,Ofo[ D xG#u f rSwcf sufay;onf/ [k OD;,OfoD[xG#fu qdkonf/
odef;ig;&mwefum; 0,fcsifw,fqdk jref r mjynf \ armfawmf,mOf &if;jrpf / / Yangon Petrol
PERSPECTIVE
13
ta&;MuD;aom jynfolYqufqHa&;
aZ,sol
jynfoq Yl ufqaH &;taMumif; ajymcsiyf gonf/ ,cifuvnf; rsm;pGmtaMumif; rodEikd o f nfth wGuf olwYkd Public Relations
ajymcJNh y;D Ny/D ,ckvnf; xyfajymcsiyf gonf/ jynfoq Yl ufqaH &;onf aumif;atmif tpd;k &rif;wdt Yk em;&Sd rif;wdik yf ifrsm;\ tcef;u@
Edik if t H yk cf sKyaf &;wGif ta&;Bu;D aom tpdwt f ydik ;f jzpfonf/ jynfol BuD;rm;vmonf/ w&m;0if^tvGwo f abm rif;wdik yf ifrsm;onf
wdu Yk kd t"duxm;aom 'Dru kd a&pDpepfwiG f jynfoq Yl ufqaH &;onf wwfodem;vnf tjrifus,folrsm; jzpfzdkYvdkonf/ olwdkYonf
omNyD;yif ta&;BuD;onf/ 'Drdkua&pDpepf &SifoefzGHU NzdK;a&;? EdkifiH rif;em;aygu&f efvnf; vdo k nf/ olwb Y k d mom odaewwfaeaomfvnf;
atmifjrifpmG wnfaqmufEikd af &;twGuf aumif;rGex f ad &mufaom olwpYkd um;udk oufqikd &f m tpd;k &rif;wdu Yk em;r0ifvQif tcsn;f ES;D /
jynfolYqufqHa&; vdkonf/ Edik if aH &;ody?HÜ ynma&;? odyyHÜ nmpaom ynm&yfwYkd uRr;f usio f rl sm;
]jynfolY} ]qufqHa&;} Public Relations wGif ]jynfol} vdkovdk People Skill [kac:aom vltaMumif;od vlwdkYESifh ta&;BuD;w,f[k ajymcsifolrsm; ]rkef;w,f} [kajymNyD; rcdkYw½dkU
Public rsKd;pk&H o dS nf/ tvkyt f udik ?f ynmwwfajrmufr?I aemufcH qufqHwwfolrsm;vnf; udk,fhem;ac: xm;Edkif&efvdkonf/ NyHK;Munfhyg/
tajctae? touft&G,?f wdr;f nGwrf I ay:vdu k Nf yD; jynfot l yk pf k ajymcGi&hf yk*Kd¾ vrf sm;ok;H um jynfou l kd qufo, G pf um;ajymí taMumif;t&mvnf; ta&;BuD;onf/ taMumif;t&mudk
trsKd;rsKd;&Sdrnf/ tpdk;&wpf&yftaeESifh ajym&rnfhowif;pum;? r&ay;bl;vm;/ &ygonf/ tNrJawmhr[kw/f tpd;k &rif;jzpfvmvQif vufcHolxH ta&mufydkYenf;onfvnf; ta&;BuD;onf/
today;csifaomowif;pum;rsm;udk jynfoltkyfpkrsdK;pkHodkY vla&So U al &SxU uG u f x kd u G &f onf/ a&G;aumufwifajrSmufc&H olrsm; ,aeYacwfwiG f Public Relations ae&mXme pifjrifrh sm;
ta&muf ydEYk ikd jf cif;onf jynfoq Yl ufqaH &;aumif;jcif;jzpfonf/ qdv k Qif jynfoEl iS hf tNrx J ad wGaU e&efvo kd nf/ jynfoEl iS hf pum; ajymudk Platform onf trsK;d pkv H mNy/D tjyif Offline a&m Online twGuf
vltrsm;a&Sw Y iG f pum;ajymqdjk cif;? Facebook wGiaf &;om; ajym&rnf? jynfolYtoHudk tNrJem;pGifhxm;&rnf/ yg ajymykaH jymenf; wifjyykw
H ifjyenf; ta&;BuD;vmonf/ online
jcif;? owif;rD'D,m &Sif;vif;yGJrsm;jyKvkyfjcif;? owif;rD'D,mESifh tpd;k &u tpd;k & tvkyaf usyeG v f Qif Ny;D a&mr[kwv f m;/ jynfol wGif how you say it ESihf offline wGif how you say it wlcsifrS
tar;tajzjyKvyk jf cif; ponfwo Ykd nf jynfoq Yl ufqaH &;enf;rsm; wdEYk iS hf qufqaH e&efvo kd vm;/ tpd;k &onf jynfow l t Ykd wGuf tpdk;& wlrnf/ online wGiyf if facebook ESihf twitter? linkedin wdw
Yk iG f
jzpfonf/ txl;wvnf owif;pm&Sif;vif;yGJvkyfaerS jynfolY vkyjf cif;? rl0g'csrSwjf cif;jzpfonf/ jynfot Yl wGuf t"du/ jynfol how you say it uGmjcm;Edkifonf/
qufqHa&;r[kwf/ jynfolESifhqdkifaom yk*¾dKvfrsm;onf jynfolY rsm;u wifajr§mufa&G;aumufxm;olrsm;u jynfolrsm;tusKd;
Mum;xJ xGuv f u kd o
f nfEiS hf ud, k tf rlt&mEIwt f rlt&m? t0wftpm; twGuf jynforl sm;ud, k pf m;rl0g' csrSwt f aumiftxnfazmfjcif;
wdYo k nf Public Relations jzpfjyD/ tpd;k &rif;rsm;onf Public jzpfonf/ by the people, for the people/ xdaYk Mumifh rl0g'rsm;ESihf ajyma&;qdkcGifh&Sdol
Person jzpf&m Public Person wdYk vkyo f rQajymorQ? rvkyo f rQ ywfoufvQif tenf;qk;H tm;jzifh jynfoel m;vnfvmatmif &Si;f vif; tpd;k &tzGo UJ nf Bu;D rm;onft h wGuf Xmetvdu k f a'otvku d f
rajymorQonf Public Relations jzpfonf/ ,aeYacwfumvwGif ajymjyoifo h nf/ jynfoel m;vnfvQif rl0g'onf wpf0ufatmifNy/D ajyma&;qdck iG &hf o dS rl sm; ceft Y yf&efvv kd monf/ tpd;k &tzGaUJ cgi;f aqmif?
Facebook tvGeaf cwfpm;Ny;D ? vufuik d zf ek ;f rsm; vlwik d ;f vufxw J iG f vQK0Ud u S u f pd rö sm;? tao;pdwrf sm;xkwrf ajymvdv k Qivf nf; em;vnf 0efBuD;Xmeacgif;aqmifrsm;onf udpw ö ikd ;f ? aMunmcsufwikd ;f wGif
&So
d nft h wGuf tpd;k &rif;rsm; ajymvdu k o f nfph um;? [efyefwo Ykd nf oabmayguaf tmif ajymjy&Edik o f nf/ xdaYk Mumifh jynfoq Yl ufqaH &; xGuf&Sif;jyaeEdkifrnfr[kwf/
wpfEikd if v H ;Hk odYk rdepfyikd ;f em&Dyikd ;f twGi;f ysHEU o YHS mG ;Edik o f nft h wGuf Public Relations onf rl0g'csrSwfazmfaqmifjcif;jzpfpOfwiG f ajyma&;qdck iG &hf o dS l Spokesperson rsm;udk aocsmtuJjzwfNy;D
tcsdefwdkif;wGif Public Relations owd tNrJ&Sdae&efvdkonf/ tvGet f a&;Bu;D onf/ txl;ojzifh ,aeY'rD u kd a&pDacwfwiG f omNy;D rS cefo Y ifo h nf/ pdwv f yI &f mS ;vG,o f l a'gojzpfv, G o
f rl sm; ajyma&;qdck iG h f
Public Relations owdtNr&J d S qdo k nft h wGuf rajym&Jrqd&k J rvky&f J ta&;BuD;onf/ &So
d l rvkyo f if/h ajyma&;qdck iG &hf o dS rl eS v f Qif ta&xl&rnf/ ajyma&;
rudkif&EJ iS hf a':awrd? OD;awrdrsm; jzpf&rnf[k rqdv k /kd rajym&J rqd&k J qdck iG &hf o
dS rl sm;onf ajymonfph um; wm0efcEH ikd &f rnf/ wm0efcEH ikd f
jzpfum jynfoEl iS rh f qufq?H jynfou l ak d &SmifaevQifjynfoq Y l ufqaH &; How you say ajymykHajymenf; atmifvnf; olwu Ykd kd tcGit hf mPmay;tyfxm;&rnf/ olwo Ykd nf
aumif;&ef a0;pG? jynfolYqufqHa&;[kyif ac:qdkEdkifrnfr[kwf/ ]igu aumif;atmifvkyfaewmyJ? b,folY*½kpdkuf&rvJ}/ jzpfysufaeonfrsm;? odoifhodxdkufonfrsm;udk odcGifh&Sd&rnf/
Public Relations aumif;atmif udk,fawGU&BuHK&rnfh ] ud,k af umif; acgi;f b,frrS a&G}U / r[kwyf g aumif;atmifvyk v f nf; olwdkYudk bmrQajymjyrxm;vQif bmrQajzEdkifrnf r[kw/f bmrQ
ud, k hf Public taMumif;udo k &d rnf/ olw\ Y k d aemufc?H olw\ Y k d pOf;pm;ykH *½kawmhpdkuf&rnf/ tpdk;&rif;rsm;\ tvkyfonf jynfolYtusKd; ajymjyrxm;bJ ajyma&;qdck iG &hf o dS v l yk cf ikd ;f jcif;onf wpfEikd if v H ;Hk
pOf;pm;enf;?vdkvm;csufrsm;udk em;vnf&rnf/ udk,fajymonfh aqmif&u G jf cif;jzpfonft
h wGuf jynfow l eYkd m;vnfzv Ykd okd nf? jynfol odatmif t&SufcGJonfESifh wlonf/
bmom&yf\ twdrfteufudkod&rnf/ wpfckowdxm;&rnfrSm wdYk todtrSwjf yKvQif aumif;onf/ em;vnfatmif? todtrSwjf yK ajyma&;qdkcGifh&SdolwdkYudk avhusifhoifMum;ay;xm;&ef
Facebook acwfwiG f ud, k phf um;? ud, k t hf ajymtqdu k kd vltyk pf k atmif xdxad &mufa&muf pum;qdw k wfzv Ykd o
kd nf/ pum;qd&k mwGif vnf;vdo k nf/ roifMum;ay;bJ ]a&xJuefcsNy;D rS a&ul;wwfatmif
aygif;rsm;pGmu wpfNydKifeufxJ t"dyÜm,faumuf,lMuvdrfhrnf/ jynfojl rif& Mum;&onfh ajymorQ? vkyo f rQ tm;vk;H udq k v
kd o
kd nf/ armif;} vQif tzGt UJ pnf;a&m vlygxcd u kd Nf y;D 'Pf&mudk awmfawmfEiS hf
v,form;rsm;ESihf awG&U mwGif ud, k af jymaompum;udk ausmif;om; trSwfwrJh? wrifoufouf tukefygonf/ aysmufatmif ukwwfrnfr[kw/f uifr&ma&SUaewwfatmif? ar;cGe;f
rsm;uyg em;axmifMurnf/ vli,frsm;ESihf tjyeftvSepf um;0dik ;f udk jynfoaYl &;&mrl0g'orm;rsm; public policy specialists ajzwwfatmif? udk,fae[efxm;xm;wwfatmif tenf;qkH;
oufjynft h Nird ;f pm;rsm;uyg Munf½h MI urnf/ xdaYk Mumifh vltyk pf w k pfck rsm;\ aqmifyk'f&Sdonf/ 'It is not what you say, it is how &ufwdkoifwef;ay;oifhonf/
udk tm½kpH u kd af jymqdak eaomfvnf; tjcm;vltyk pf rk sm; Public rsm;yg you say.’ ]ajymwJhtaMumif;t&mxuf ajymykHajymenf; ta&; ajyma&;qdck Gifh&SdolwdkY\ rsufESmxm; udk,fae[efyefvnf;
em;vnfEikd af tmif? t"dymÜ ,faumufrvGaJ tmifvnf; *½kpu kd &f ef Bu;D w,f}/ taMumif;t&mu aumif;rGev f Qiyf if av;eufr?I ta&; ta&;Bu;D onf/ rsuEf mS xm; rIeu f yk u f yk Ef iS hf owif;pm&Si;f vif;yGw J iG f
vdkonf/ BuD;rIonf ajymaomolay: rlwnfNyD; oufa&mufru I mG oGm;onf/ ar;cGe;f rsm;udak jzvQif ay;vdak om owif;pum;udk Munfo h rl sm;?
tpd;k &rif;rsm;onf bmom&yfaygif;rsm;pGm? vltyk pf ak ygif; pum;vkH;wlvQifyif rsufESmtrlt&m? udk,fae[efxm;aMumifh ar;cGef;ar;olrsm;u wvGJt"dyÜm,faumufrnf/
rsm;pGmESihf qufqaH e&ojzifhxdb k mom&yfaygi;f rsm;pGm? vltyk pf ak ygi;f xda&mufykHuGmonf? vltaumuft,luGmonf/ pum;vkH;u aZ,sol
Publisher - U Zeya Thu (00943), Business Director - Phyu Yamin Myat, Finance - San Thida (Manager), Htet Htet Nyein (Deputy Manager),
Marketing - Kyaw Than (Manager), Nu Nu Nge, Shwe Sin Tun, Production - Soe Win Zaw, DTP - Khin Mar Myint,
Distribution - Khin Myo Chit (Deputy Manager), Receptionist - Lai Yee Oo,
The Product of Myanmar Partners Office - Room 502, Bayintnaung Tower II-A, Corner of Hle Dan Road & Kanner Road, Kamaryut Township, Yangon, Myanmar.
Think Tank Group Website : www.voicejournalmm.com., Email: editor@voicejournalmm.com, Phone : +95 (9) 451009191, +95 (9) 451009292,
(A Sister Publication of Marketing - 09 51 76835, 09 421107770, Distribution - 09 421118327
Living Color Magazine)
Press - Daw Win Kalayar Swe- Hnit Thit Oo Press (00601), 27(A), Conor of U Hmoo St and U Tun Nyo St., Dagon (East) Industrial Zone
14 PERSPECTIVE Monday, August 17 - 23, 2020
bk&m;jzpfr,fh tkwfcJ
rif;vGifxuf
raumif;owif;[m atmifjrifrIjzpfaeNyDvm;
armifrdk;ZGef
]]cifAsm; vlrkef;rsm;wm cHcsifovm;? raumif;owif;eJY csuaf wG vkyw f ,f/ ueOD;rSmawmh 'Dvl bmawGvyk x f m;rSe;f rodb;l
ausmMf um;csio f vm;}} vdYk vrf;rSmawGw U hJ omref vlwpfa,mufukd qdkNyD; ywf0ef;usifu 0dkif;[m;&if[mMuvdrhfr,f/ 'Dvdk[m;Mu
ar;Munhf ]][if rjzpfcsiyf gb;l }} vdY kajzMuvdrrf h ,f/ 'gayrJh'Dar;cGe;f udyk J avSmifMu ajymifMu&if; tcsif;csif;jyMur,f? rQa0Mur,f/ 'Dvekd YJ
vlrI uGe&f ufay:rSmyJ ar;Munhrf ,fq&kd if b,fvt kd ajzxGurf ,f wpfzufvlu emrnfausmfoGm;cJhwmawGvnf; OyrmawG &SdcJhNyD;
xifovJ/ om;av/
vlrek ;f rsm;w,f? raumif;owif;eJY ausmMf um;w,fvYkdqdv k ukd f wcsKdUvlawGu Negative Publicity udk rodbl;/ 'gayrJh
&if vlwdkif;uawmh ESmacgif;½HIUoGm;Muwmcsnf;ygyJ/ b,folrS vky&f if;udik &f if; tJvo kd abmjzpfNy;D xatmifjrifomG ;wmawGvnf;
raumif;owif;eJY rausmMf um;csiMf ubl;av/ 'gayrJh vlru I eG &f ufay: trsm;om;/ ckqkd wcsKw Ud csKaUd om vkyif ef;awGu olw&Ykd v UJ yk if ef;awG
rSmqd&k if awmh Private Chat Box awGuae b,fvekd nf;rsK;d eJv Y v J Ykd vlord sm;apzdYk tjiif;yGm;zG,&f mudpaö wGukd wrif&mS Ny;D vload tmif
tenf;qkH; vmpkHprf;Muvdrhfr,f/ vky&f if; jzwfvrf;enf;eJY atmifjrifatmifvyk v f maeMuw,fav/
rtHMh ooGm;yge/YJ acwfu wjznf;jznf; ajymif;vJvmaew,f/ jrefrmjynfvkd pdwcf pH m;csuu f NJ y;D a&wufig;Zif½ikd ;f vdv k al wG rsm;wJh
tawG;tac:awG t,ltqawG[m aeYpOfet YJ rQ ajymif;vJvmw,f/ wdkif;jynfrSm Negative Publicity tvkyfjzpfaewm odyfawmh
rwlujJG ym;wJh ½Iaxmihaf wG? csOf;uyfyaHk wG[m ydv k yYkd v kd Ykd wd;k yGm;vm rxl;qef;vSbl;/
aew,f/ awG;NyD; 'Denf;vrf;twdik ;f vSr;f avQmufvmwJh vli,fawG ydrk sm; pdwyf nmoabmt&vnf; vlawG&hJrke;f wm? rESpo f ufwm[m
odyaf 0;a0; rMunhef /YJ vGecf w hJ hJ ESpf 20 avmuftxd emrnfq;kd ? vmawmhwmaygh/ Negative Publicity u jrefrmjynfrmS odyu f kd aMumuf&rUHG w I pfrsK;d vdYk qdx k m;w,f/ rke;f w,fqw kd m[m taMumuf
trnf;pufusefcrhJ mS udk vlwikd ;f ? vkyif ef;wdik ;f u pd;k &drcf MhJ uzl;w,f/ tpGrf;xufaeNyDvdkY qdk&awmhr,hf oabmyJ/ w&m;jzpfaewmaMumihv f nf; 'Dpw d [f m tvG,w f ultok;H cscaH e&
'gayrJh NyD;cJhwJh 10 pkESpfwpfckqdkwJh umvtwGif;rSmawmh qdk&S,f Positive Effects of Negative Publicity wdkY? Is the wmyJ/ Negative Publicity Bu;D 'Dwikd ;f jynfrmS cGiw f nhaf ewmvnf;
rD', D mawGet YJ wl tawG;tac:awGu vdu k yf gajymif;vJvmoGm;w,f era of 'All publicity of good publicity', Over? wdkY tJ'gaMumihfyJ/
vdkY qdk&r,f/ Everybody Lie wdv Yk Ykd pmawGukd zwfMunhw f thJ cg 'Dtcsuaf wGukd ydNk yD;tao;pdwu f swJh Data-mining Techniques awGukd
Negative Publicity vdaYk c:wJh emrnfq;kd eJaY usmfMum;rIukd ydkNyD;odem;vnfvm&w,f/ vuf&Sd tar&duefor®w a':e,f ok;H NyD; avhvmMunh&f if vlawGu olwrYkd ek ;f w,f rESpo f ufb;l vdYk
wpfzufwpfvrf;uae tusKd;tvdiYk mS tok;H csvd&Yk w,fqw kd mudk x&rh[ f m Negative Publicity udk ususee tok;H csNy;D a&G;aumuf xifwJht&mawGudk wu,frrkef;Mubl;/ rkef;w,fqdkwJhtawG;&JU
vlwcsKdUu em;vnfvmMuw,f/ wpfcsdefwkef;u Negative yGrJ mS atmifyq JG ifczhJ ;l wmudk Everybody Lies qdw k phJ mtkyx f rJ mS aemufrmS odvpkd w d u f uyfygvmaew,f/ tJ'g qeYu f sifvrYkd &wJh
Publicity qdw k m emrnf*P k o f u d m© ysu, f iG ;f rIvYkdrSw, f cl cH &hJ ayr,hf pma&;q&m qufof pwDAif-a';AD'dk0pfZfu aocsmcsufeJYvufeJY obm0w&m;BuD;yJ/ t&rf;rkef;ygw,fqdkNyD; 0dkif;qJaevsufeJY
q,fpkESpf wpfcktwGif;rSmyJ vlyk*¾dKvf? ukrÜPD? trSwfwHqdyfeJY a&;zGJU jyxm;w,f/ Follower wpfoef;wdk;oGm;wJhvlBuD;vdkaygh/
vkyif ef;awG taMumif;udk vljrefjrefoad tmifvyk Ef ikd w f hJ tjrefq;Hk 'DuaeYacwfrmS qd&k if Negative Publicity udk rodroma&m? wcsKu Ud awmhjrifygvrd rfh ,f/ igwu Ykd rke;f aewm tNrq J aJ erSmvd/Yk
enf;vrf;vdkY rSwf,lcHvm&NyD/ ododomoma&m tokH;csvmMuwJh vkyfief;awG? at*sifpDawG? 'Dvrkd sKd;jzpfaezdu Yk b,fvrkd S rjzpfEikd yf gbl;/ r,k&H if jrefrmjynfrmS
wpfurÇmvk;H rSm Negative Publicity udk tok;H csNy;D vlawG vly*k Kd¾ vfawG rsm;vmw,f/ Negative Publicity [m xkwu f ek f Influencer jzpfaewJv h w l ikd ;f udk tao;pdwaf vhvmMunhpf rf;yg/
&JpU wd qf E´ukd qef;ppfavhvmwmawG? jzwfvrf;enf;eJY ausmfMum; a&mif;tm;udk wd;k apw,f? vlord sm;apw,f? vlpw d 0f ifpm;rI jrihrf m; Negative Publicity r&Sb d J atmifjrifvmwJv h l b,fEaS ,muf
atmif vkyw f mawG aeYpOfet YJ rQwd;k yGm;vmaew,f/ txl;ojzihf apw,fwYkdoDt&kd o D pfawGu qdv k mw,f/ aemufqufwq JG ;kd usK;d awG &SdovJvdkY/
ay:jyLvmjzpfrIudk tmomirf;irf;tvdk&SdaeMuwJh qdk&S,frD'D,m &Sad yr,hf &if;aysmw f hJ jzwfvrf;enf;vdYk awG;awm½Ijrifoal wG ydw k ;kd yGm; Negative Publicity [m aumif;rGew f hJ enf;vrf;r[kwyf g
tokH;jyKolawGtMum;rSm ydkwdk;vmaecJhw,fvdkY qdk&r,f/ vmwm[m vlt Y zGt UJ pnf;twGufpd;k &drzf , G &f m tajctaewpf&yfygy/J bl;/ 'gayrJh acwfumvtajctaerSm vlawG&JU ajymif;vJvmwJh
vGecf w hJ hJ 2010 ywf0ef;usirf mS tar&duvdw k ikd ;f jynfawGrmS 'Dae&mrSm Oyrmwpfckay;&&if t&ifacwfawGwkef;u tawG;tac:awGaMumihf tokH;csrIawGrsm;vmaewmudkawmh
Negative Publicity u pNy;D wGiu f s,v f maeNy/D jrefrmjynfrmS awmh e,l;a,mhcw f ikd ;f pf owif;pmBu;D uae raumif;wJrh w S cf suaf y;cH&&if jiif;r&ygb;l / tvkyjf zpfw,fvYkd rSw, f v l molawG ydrk sm;vmwmudk
qd&k , S rf 'D ,D mu 2014 avmufrSpNy;D acwfpm;wmqdak wmh Negative b,favmufemrnfausmfwhJ pma&;q&ma&;om;xm;wJh pmtkyf awmh a&SmifvzJ T Y kcuf d cv J maeygNy/D atmifjrifraI emufuk daumufaumuf
Publicity taMumif;udk tJ't D csed af wGwek ;f u vloyd rf odMuao; jzpfjzpf a&mif;tm;usomG ;wwfygw,f/ ckacwfrmS awmh qd&k , S rf 'D , D m ygatmifvu kd Mf u&if; 'Dvrf;aMumif;ay:ukd xyfwufvmr,hv f al wG
bl;/ 'gayrJh rawmfwqeJY 'Denf;vrf;ok;H NyD; atmifjrifomG ;wJh awGrmS Influencer jzpfaeolawGu pmtkyzf wfaewJyh Hk "mwfyaHk v; b,favmufwdk;vmè;rvJ b,folrS rceYfrSef;EdkifMubl;/
o½kyaf qmif rif;orD;wpfa,mufawmh &SdcJhzl;w,fav/ tGefvdkif;rSmwifvdkuf&if a&mif;tm;wufzdkY aocsmaeNyDvdkY qdkyg olwu Ykd kd &yfweYzf Ykdcufygw,f/ acwfa&pD;wpfcv k jkdzpfaewmud;k /
ckcsed rf mS awmh jrefrmjynfrmS vnf; Negative Publicity vdk w,f/ tJ'Dpmtkyfudk olwu,fzwfvm;? rzwfvm; b,folrS 'gayrJh &yfweYv f &Ykd edik w f hJ enf;vrf;uvnf; &Sx d m;Ny;D om;yg/ &yfweYf
r[kww f ef;w&m;enf;awGeYJ tvGet f rif; atmifjrifomG ;wJo h al wG rodMuayr,hf Idol bmvkyv f yk ?f vdu
k 0f ,fMur,f? vdu k v f yk Mf ur,f csi&f if olweYkd nf;vrf;rrSew f hJ tjyKtrlawG? wifjyrIawG? ajymqdck suf
vlrIuGef&uftodkif;t0dkif;rSm wdk;yGm;vmaew,f/ 'DvdkvlawGudk qdw k hJ y&dwo f wftrsK;d tpm;wpfrsK;d vnf; ay:vmaeNyrD [kwv f m;/ awGukd Oyu©mjyKzdYk vdt k yfygw,f/ pdwcf pH m;csufuNJ yD; 0ifjiif;vdu k f
r[kww f mvkyaf ewm? vltjrifuyfatmifvyk af ewm? trsm;olig olYt&yfeJY olYZmwfvdkY qdk&r,f/ r,f? 0ifqv J u kd rf ,fqw kd hJ pdwu f kd xde;f zdv Yk t kd yfygw,f/ r[kw&f if
tjrifrwihw f ,fatmifvyk af ewmvdq Yk Nkd y;D qd&k ,S rf 'D , D mtok;H jyKol jrefrmjynfq&kd if ,Ofaus;rIawG? "avhx;Hk wrf;awGeYJ oufBu;D awmh oifvnf; olw&Ykd UJ om;aumifjzpfomG ;rSmyg/ ckcsderf mS olwu Ykd kd
tawmfrsm;rsm;u 0dkif;qJwwfMuw,f/ 0gBu;D awG&hJ qk;H rMo0g'awGukd vdu k ef mMu&wJh tm&Swikd ;f jynfwpfcyk g/ oift&rf;rkef;ae&ifawmif aemifwpfcsdefrSm olwdkY&JU y&dowf
'gayrJh tcsed w f pfcak pmihMf unhv f u kd f tJ'h v D al wGu wjznf;jznf; 'gayrJh Conservative t,ltqawGeY JrGe;f usyaf ewJh'Dvw k d ik d ;f jynfrsK;d jzpfroGm;bl;vdkY ajymvdkYr&bl;av/
vlodydkrsm;vmMua&m/ Oyrm - tEkynme,fy,fyJqdkMuygpdkY/ rSm trsKd;orD;wcsKdU Sexy 'grSr[kwf Nude "mwfykHawG½dkufNyD; ckcsed t f xdawmh vlawGu Ignore vkyzf Ykd ysuu f u G af eMuqJyg/
wu,f tEkynmudk&ife&Y J if;Ny;D zefw;D aeolawG[m tJ'v D k day:jyLvm Attention &Smwm[m Negative Publicity udk tokH;csjcif; 'gaMumihv f nf; Negative Publicity ok;H Ny;D atmifjrifausmMf um;
jzpfzYkd vlrek ;f cHwm? aygawmawmtjyKtrlawG zefw;D jywmrsdK;awG wpfrsKd;yJav/ vmolawG wd;k yGm;vmaeqJ? vli,fawGvnf; twk,rl mS ;aeMuqJ
vkyaf ewJo h al wGavmuf ratmifjrifb;l / txifBu;D av;pm;rcH&bl;/ 'Dvykd aHk wG½u kd u f ;l wmu ,Ofaus;rIeYJ rudu k n f b D ;l vdYk vltrsm;pk jzpfaewmaygh/ jrefrmhpw d &f if;twdik ;f ]igwdu Yk awmh 0ifqv J ukd &f rS
[kww f ,f/ tapmydik ;f wke;f uawmh 'Dvekd mrnfq;kd eJY ausmMf um; u 0dik ;f 0ef;½Iwcf sqq J akd eMuayr,hf 'Dvq kd zJ t
Ykd wGuf t&ifq;Hk awmh pdwaf useyfr,f} qd&k ifawmh oihu f ,kd w f ikd f olwYkd atmifjrifatmif
aeolawGudk rkef;cJhMuwmyJ/ aemufydkif;usawmh jrifygrsm;awmh 0ifMunhfMu&wmyJ/ txl;ojzihf a,musfm;wcsKdUqdk&if a0zefcsif 0ifun l aD ewmjzpfaeNyDqw kd mudk em;vnfoabmaygufzYkd vdak eNyD
cspfuRrf;0ifNyD; rke;f cJo h al wGawmif cspfcifol y&dwo f wfjzpfomG ;Mu a,mifaqmifNyD; 0ifMunhfoGm;MuwmawG rsm;ygw,f/ vdkYyJ qdk&ygawmhr,f/
wmawG 'keJYa';av/ 'Dawmh cPwmtqJcH&wmwefygw,fvdkY wcsKaUd wGq&kd ifvnf; t&rf;udck smwl;vefaewJh tEkynmzefw;D armifrdk;ZGef
16 PERSPECTIVE Monday, August 17 - 23, 2020
21 &mpk yifvHk Nird ;f csr;f a&;nDvmcHukd aemufwpfausmt h jzpf ynm&Sifrsm;? yg0ifolrsm;u tuJjzwfMuayvdrfhrnf/
udAk pfEiS hf a&G;aumufyt JG Mum;rSyif usif;yawmhrnf/ Nidr;f csrf;a&; jrefrmhNidrf;csrf;a&;udk vGwfvyfa&;&NyD;uwnf;u tpdk;&
onf tuJqwfonf?h cufonft h wGufNird ;f csr;f a&;nDvmcH usi;f y&ef tqufquf BuKd ;pm;Muonf/ 2010 aemufyikd ;f wGirf l ykrH eS u f si;f yEdik f
vnf; cufonf/ xdo k Y ke*d
d u k wnf;u cufonfMh um;rSyif wpfurÇmvk;H onfh Nidrf;csrf;a&; Institution rsm;udk wnfaqmufEdkifcJhonf?
xdcu kd af eonfh udAk pfuyfumvESihf jrefrmhordik ;f rSww f ikd jf zpfrnfh ½kH;tzGJU jzifh pepfwusvnfywfonfh Nidrf;csrf;a&; Institution
2020 a&G;aumufyGJumvwdkYESifh Nidrf;csrf;a&; wdkufqdkifusif;y& rsm; wnfaqmufEikd cf o hJ nf/ Nird ;f csr;f a&;jzpfpOfonf 2010 aemufyikd ;f
aomtcg ydNk yD;yifcufonf/ xdo k t Ykd cufaygif;pko H nfMh um;xJryS if wGiv f nf; wufvu kd u f svu k d f &Sad ecJah omfvnf; Nird ;f csr;f a&; Institution
yifvkHudk usif;yEdkifawmhrnf/ rsm;rSmrl qufvufvnfywfEdkifcJhonf qufvufwnf&SdcJhonf/
udAk pfaMumifh pDpOf& ½Iyaf xG;onf? vuf0ifonf/ yGjJ zpfrjzpfyif nDvmcHwiG f xkwaf qG;aEG;csirf S aqG;aEG;rnfjzpfaomfvnf; tav; Nidr;f csrf;a&;wGif txufwiG af zmfjyouJo h Ykd tcuftcJrsm;
&ifwrrESihf pDpOfjyifqifNy;D aemufq;Hk rS rD;pdr;f jrifMu&onf/ jynfy xm;&rnfh aemufct H jzpf yg0iforl sm;u oabmxm;Muayvdrrhf nf/ rsm;jym;vSaomfvnf; yifvkHnDvmcHudk xdktcuftcJrsm;Mum;rS
rS vmvdo k nft h zGrUJ sm;onf nDvmcHwuftNy;D wGif oufqikd &f mEdik if H 21 &mpk yifvn Hk v
D mcHwiG af ysmu
h u G f aumif;uGurf sm; a&m>yrf; usif;yEdik jf cif;onfyif Nidr;f csrf;a&;twGuf atmifjrifrjI zpfonf/
(Oyrm - xdik ;f ) odYk jyefMuvQif jyef0ifEik d yf grh vm;? jynfywGif ajccsKyf aeaomfvnf; xdn k vD mcHonf Nird ;f csr;f a&;qdik &f m tzGt
UJ pnf;abmif Nidr;f csrf;a&;ESihf zGUH NzdK;rIonf 'Gew f aJG eonft h wGuf Nidr;f csrf;a&;ESihf
rdrnfvm; pd;k &drMf uonf/ a0;uGmaeaom ESv;Hk om;rsm; eD;Muatmif rlabmif Institution tjzpf cdik rf mvmaeonf/ Nird ;f csr;f a&;? Edik if aH &; twl jrefrmhzUHG NzKd ;a&;twGuv f nf; tvm;tvmopfrsm; ,ckyifvHk
rsufEmS csif;qdik f Nidr;f csrf;a&;nDvmcHukd usif;yjcif;jzpfaomfvnf; ESihf a0;aom jynforl sm;u Nidr;f csrf;a&;yGaJ wmf[k todtrSwjf yK nDvmcHrS aqmifMuOf;ay;apcsifygonf/
udAk pfaMumifh vlcsif;tvGerf eD;atmif pDMurHMu&onfrsm;rSm e*dk apmifMh unfMh uaom Institution jzpfvmonf/ vlrsm;rsm;yg0ifEikd f Nidr;f csrf;a&;onf cufonf/ odaYk omf NydKifww l eG ;f vQif a&GEU ikd f
Nird ;f csr;f a&;nDvmcHrsm;xuf tao;pdwaf yvdrrhf nf/ e*du k wnf;urS aom? owif;rD', D mrsm;u tm;yg;w& azmfjyMuaom Nird ;f csr;f a&; ygonf/
Nidr;f csrf;a&;nDvmcHrsm;wGif ae&mxdik cf if;udpö tuJqwfMuay&m Institution jzpfvmonf/ nDvmcHrSxGufaom &v'frsm;udkrl ZT
udkApfESifh xyfaygif;onfhtcgwGif pDpOf& odrfarGUayvdrfhrnf/
a&G;aumufy\ JG t&dyo f nfvnf; Nird ;f csr;f a&;nDvmcHtay:wiG f
rdk;aeMuonf/ Nidrf;csrf;a&;aqG;aEG;rIrsm;udk a&G;aumufyGJESifh
csdwq f ufvo kd w l v Ykd nf; &Srd nf/ Nidr;f csrf;a&;xuf a&G;aumufyu JG kd
tm½kaH &mufaeol tpktzGrUJ sm;vnf;&Srd nf/ a&G;aumufyJG ra&mufrD
Nird ;f csr;f a&;&v'ftcsKu Ud kd t&,lvo kd rl sm;vnf;&Srd nf/ a&G;aumufyJG
tNyD;wGif tpd;k & ajymif;rnfvm;? wufvmaom tpd;k & rnfojl zpf
rnfvJ? a&G;aumufyGJNyD;vQif Nidrf;csrf;a&;rl0g' ajymif;rnfvm;?
'Dtwdik ;f qufomG ;rnfvm;? paom odaYk vmodaYk vm a&G;aumufyJG
ar;cGe;f aygi;f rsm;onfvnf; nDvmcHwiG f &pf0aJ eonf/ a&G;aumuf
yGJwiG f wdkuf½dkufjzpfap? oG,f0dkufNyD;jzpfap yg0ifMurnfh tzGJUrsm;?
tpd;k &zG&UJ mwGif yg0ifMurnft h zGrUJ sm;onf Nird ;f csr;f a&;jzpfpOfEiS hf &if;ES;D
aeMuojzifh a&G;aumufyt JG NyD;wGiv f nf; Nidr;f csrf;a&;jzpfpOfonf
reD;½d;k pGq J ufomG ;Murnf? tESpo f m& rajymif;bJ vkyx f ;Hk vkyef nf;rl
ajymif;aumif;ajymif;Edkifonf[k cefYrSef;&onf/
Nidr;f csrf;a&;nDvmcHudk aemufxyf t&dyrf ;kd aernfrmS a'o
wGif; yx0D0ifEdkifiHa&;jzpfonf/ ,cifu xdkif;EdkifiHonf jrefrmh
Nird ;f csr;f a&;wGif ta&;ygaom Player jzpfonfqv kd Qif w½kwo f nf
,ckacwf jrefrmhNidr;f csrf;a&;wGif ta&;ygaom Player jzpfonf/
xdik ;f ESihf w½kwf rwlaomtcsufrmS xdik ;f onf zGUH NzdK;qJEikd if iH ,frQ
omjzpfonf/ w&kwrf mS rl r[mtiftm;Bu;D Edik if aH vmif;vsmjzpfonf/
w½kwv f ckd siaf omt&mtcsKo Ud nf jrefrmEdik if w H iG &f adS eonf/ w½kwf
ESihf tar&duefw\ Ykd urÇmwGif NyKd iq f ikd rf o
I nf ppfat;umv qdAk , D uf
ESihf tar&duefNyKd iq f ikd rf t I oGirf sKd ; aqmifvmonf/ xdNk yKd iq f ikd rf o I nf
jrefrmEdik if w H iG ;f wGif rMumao;rDu vlo&d iS Mf um; aygufux JG u G cf hJ
onf/ jrefrmEdik if q H ikd &f m tar&duefo½H ;Hk ESihf w½kwo f ½H ;Hk wdYk tjyef
tvSef pmwdpk m&Snrf sm; xkwMf uonf/ jrefrmEdik if u H kd qufqyH EHk iS hf
ywfoufNy;D wpfEikd if EH iS hf wpfEikd if H tjyeftvSef pGypf aJG 0zefMuonf/
xdt k Eå&m,frsm;aom yx0D0ifEik d if aH &;taMumif;udkyifvH kNird ;f csr;f a&;
vwfwavma0zefrIcHae&wJh igwkdYtm;vkH;&JUajr (pnf;vkH;oihfNyD jrefrmjynf) 17
Music Video rSm yg0ifoDqkdxm;MuwJh Myanmar Idol NydKifyGJuae y&dowf
tm;ay;rI&vmwJh aw;oH&Sifrl;vmeJY ykd;rDwkdYukd oDcsif;rSmyg0ifjzpfykHeJY vwfwavm
vm
pdwfcHpm;csuftaMumif;awGukd ar;jref;xm;wmjzpfygw,f/
qktdajE´OD;
Voice : 'D Music Video rSm b,fvakd Mumifh em;rvnfbeJ YJ Ekid if aH &; vkycf sifw,f/ uRefawmf Voice : tckvkdjzpfoGm;rS yg0ifwJh olawG a0zefajymqkad eMuwJt h ay:rmS bmrsm;ajymcsiv f /J
yg0ifjzpfwmvJ/ wku Yd tEkynmukd vkyzf &Ydk mtwGuf avSsmufvrS ;f jyefvnfajz&Si;f MuwJt h ay:rSm wcsKdaU 0zefajymqkd PM : ykd;rDwYv dk nf; pmom;awG tay:rSm
ML : 'DocD si;f rwkid cf if a&SrU mS vnf; pDe, D m aecsdefrSm t&ifwkef;u b,fvkdrsKd;jzpfcJhjzpfcJh aeMuwJt h ay: b,fvdk jrifrdvJ/ cHpm;Ny;D qkcd w hJ ,f/ 'Dvrkd sK;d Bu;D om jzpfomG ;r,fvYdk
tpfukd? tpfrawG trsm;BuD;eJYtwlwl Save tEkynmvrf;aMumif;ay: avSsmufvSrf;vmNyD; PM : wcsdKUy&dowfawGusawmh tjrif tpuwnf;u tm;vk;H u BuKd ocd &hJ if vkyrf mS vm;
the World oDcsif;av; qkx d m;ygw,f/ 'Dtay: qkw d nf;u aocsmw,f tpGaJ wmhxm;vkdY r&awmh apmif;Muw,f/ bmvJqkdawmh olwkdYuodae&JU ayghaemf y&dowfukd ajymjycsifygw,f/ bmjzpf
rSmvnf; trsm;BuD;tm;&ovkd uk, d w f idk v f nf; bl;/ Personal tm;jzifh tpGJ&Sdaumif;&Sdr,f/ om;eJY ykd;rDwkdYonf 'gajz&Sif;wm r[kwfygbl;/ vkdYvJqkdawmh vlwkdif;vlwkdif;rSm ,kHMunfcsuf?
Motivation &cJw h ,f/ ukAd pfumvBu;D tcuftcJ 'gayrJu h Refawmfwu Ydk dk tm;ay;aewJh rdbaqGrsKd; yd;k rDw&Ydk UJ &ifxu J apwemtrSew f &m;udk ajymjy &yfwnfcsufawG&Sdygw,f/ ykd;rDwkdYrSmvnf;
awG &SdaewJhxJrSm uRefawmfwkdYu wpfaxmifh tm;vkH;twGufukd uRefawmfwkdYonf b,fvkdrS wmyg/ b,fvkdajymrvJ olrsm;awGu ajymMu Personal t&ajym &if &yfwnfcsuaf wG &Syd gw,f/
wpfae&muae ESpfodrfhay;zkdY wm0efuvnf; tpGx J m;vkrYd &bl;/ uReaf wmfwaYdk wG tm;vH;k onf w,f/ eifwu Ydk jzpfvmrS ½ke;f xGuw f mvm; tJ'rD sK;d 'gayrJh 'D[monf Personal t&ajymwm r[kwf
oDcsif;qkdwJholawGa&m? tEkynmvkyfwJhol b,fvydk jJ zpfjzpf uReaf wmfwu Ydk dk cspw f myJ vkv d m; vnf; r[kwyf gb;l / uk, d ek af v;vnf; tm;vk;H a&SU bl;/ 'DoDcsif;[m wpfEkdifiHvkH; EkdifiHom;wkdif;eJY
awGa&m wm0ef&Sdygw,f/ 'Dwpfyk'frSmvnf; MuwJo h al wGy/J ykq d ;dk wmu uReaf wmfwYdk tEkynm rSm olajymjyw,f/ ol&aUJ pwemtrSm;ygvYdk 0efcNH y;D qkid w f hJ pnf;vk;H nDnw G &f r,fqw dk hJ jzpfapcsifwhJ
uRefawmfwu Ydk dk tultnDawmif;w,f/ wu,f &Siaf wG ykq d ;dk w,f/ tenf;qk;H awmh trke;f awmh awmh y&dowfukd awmif;yefoGm;w,f/ 'gu pdwaf v;eJY oDqcdk w hJ myg/ 'DvBdk u;D omjzpfomG ;r,f
vnf; Nidrf;csrf;a&;oDcsif;ygyJ/ Nidrf;csrf;rIukd rcHcsifMubl;/ tckvkdrsdK;rkef;wJh tay:rSmvnf; ol&UJ Music Video tykid ;f / nDrwkYd tckajymwm od&if yk;d rDwv Ydk nf; tpwnf;u qkcd rhJ mS r[kwb f ;l /
a&S;½INyD;awmh yg0ifjzpfw,f/ oDqkdjzpfw,f/ uReaf wmfwu Ydk ajymjywmyg/ Ekid if aH &;vkyzf rYdk ajymeJY onf nDrwkdYoDqkdcJhwJhtwGuf nDrwkdYb,fvkd Voice : 'Dxu J ae uk, d t hf wGufoifcef;pmqkd
'Dtay:rSm uRefawmfwkdY wu,fvnf;cHpm;NyD; yg0ifywfoufzkdYawmif wu,fwrf;ajym&if pdwef YJ *Dwtay:rmS b,fvv dk yk cf v hJ q J w dk m rD',D m bmjzpfrvJ/
oDqdv k kdufwJhtykdfif;yJjzpfygw,f/ aMumufygw,f/ bmjzpfvkdYaMumufvJqkdawmh awG uaewpfqifh ajymjywmyg/ NyD;wJhtcg PM : ykd;rDwkdYonf ay;csifwJh apwemyJ
Voice : Music Video vkyfae wJhtcsdef y&dowfawGrek ;f rSm? txiftjrifrmS ;rSm uk, d vf nf; 'DocD si;f av; jzpfay:vmatmif b,fvrdk sK;d BuKd ;pm; &Scd whJ ,f/ aZmyJ&cdS w hJ ,f/ 'Dtay:rmS yk;d rDwaYdk pwem
awGrSm oGm;MunfhjzpfwmrsKd;awG &Sdvm;/ em;vnfwmr[kwfbl;qkdawmh t½kd;om;qkH; cJhvJqkdwm ajymjywmyg/ Music Video tykid ;f tay:rmS xkwjf ywm y&dowfawGtjrif rSm;aumif;
ML : uRefawmfwkdYu oDcsif;yJqdkwwf ajym&&if aMumuf y g w,f / tJ ' D t ay:rS m
onf nDrwkYd rodbl;/ olwkdYawGajymMuw,f rSm;oGm;cJ&h if apwemtrSm;uae a0'emjzpfomG ;
w,f/ oDcsif;yJqkdaewJholjzpfwJhtwGuf ukd,fh txiftjrifav;rvGzJ eYdk YJ uRefawmfwYdk jzpfwnfrI
Group Chat xJrSm ajymMuwmyJ? rSm;ygw,f/ wJhtwGuf y&dowfawGukd awmif;yefw,f/
oDcsif;ykid ;f ukd ykpd w d 0f ifpm;w,f/ uk, d qf x dk m;wJh av;ukd em;vnfay;NyD;awmh yg0ifywfoufwJh
Group Chat xJrmS ajymMuw,fqw dk m yk;d rDwYdk ykd;rDwkdY&JUtjrif? oDcsif;av;tay:rSmxm;wJh
oDcsi;f jzpfwt hJ ay:rmS uReaf wmfomG ;Munfw h ,f/ tay:rmS ajz&Si;f &if;eJY pdwt f aESmift h ,Suf jzpfwhJ
paemufaewmyJ &Sdygw,f/ 'D Music Video pdwcf pH m;csuftrSeu f dk odapcsifwt hJ wGuf &Si;f jy
okaYd omf uReaf wmfqw dk hJ oDcsi;f tay:rmS Mixing tay:rSm awmif;yefygw,f/
ukd zGijhf yvku d w f mrsKd;awG tJ'v D rdk sKd; r[kwyf gbl;/ csifwmjzpfygw,f/ NyD;awmh uk, d u f bmyJjzpfjzpf
b,fvdkjzpfoGm;vJ? NyD;&if uRefawmftykd'fu Voice : oDcsif;xGufNyD;aemufykdif; ukd,fh
b,fae&mrSmxnfv h /J 'Dvrdk sK;d yJ Munfjh zpfygw,f/ udk,fukd,f xdcdkufrIqkdbmjzpfrvJ/ bmjzpfvv Ydk q J adk wmh olu, kd w f idk v f nf; ½ku d u f iG ;f y&d o wf t wG u f a y;csif a yr,f h tjrif u
Voice : vwfwavmrSmvnf; tcaMu;aiG ML : txiftjrifvw JG mjzpfomG ;wJt h ay: uaejywm/ Edit qufNyD;wJhtykdif;rSmjywJh[m wpf a ,muf e J Y w pf a ,muf w l c sif r S wl r ,f /
,lNyD;awmh qkdMuw,fvkdY ajymaewJh tay:rSm rSmawmh bmrSajymp&mr&Sdygbl;/bmjzpfvdkYvJ awG r[kwfbl;/ tJ'Dtykdfif;ukdykd;rDwkdY ra0zefyg uk, d u fh ,dk u
f , dk yf Ndk yD;awmh avhvm&r,f/ pl;prf;
bmrsm;ajymcsifvJ/ qkdawmh wu,fwrf;u ajymvkdYvnf; r&bl;/ &apeJY/ wu,fhwwfodem;vnfwhJ olu, dk w f idk f &r,f/ qifjcif&r,fqkdwJh oifcef;pmawmh
ML : tusKd ; jyKoD c sif ; jzpf w J h t wG u f ajymvkdYr&bl;qkdwm yg0ifywfoufwJholawG vnf; awmif;yefcNhJ yD;NyDqadk wmh yk;d rDweYdk YJ ywfouf y&dowfawGu jyefNy;D awmh oifjyay;vku d wf mvkYd
b,forl v S nf; yku d q f rH ,lb;l / ,lvv Ykd nf;r&bl;/ jzpfcw hJ t hJ wGuf rSm;cJw h t hJ ay:rmS jyefo;Hk oyfwmyJ aom oDcsi;f tykid ;f rSmawmh wjcm;tqkad wmfawG xifygw,f/
uReaf wmfwo Ydk nf vlaY bmiftzGt UJ pnf;rSm wpfO;D eJY &Sdr,f/ 'gayrJhjzpfomG ;wJhtay:rSm bmrSajymvkdY vnf; olwkdYcH,lcsufawG&Sdr,f/ ykd;rDw k d Y o nf Voice : bmrsm;jznfph u G af jymcsiw f mrsK;d &Sv
d /J
wpfO;D ½kid ;f yif;&r,f? uln&D r,fqNkd yD; uRefaf wmf r&ayr,fh uRefawmfw&Ydk UJ cH,cl suf? &Sw d ahJ pwem? Nidr;f csrf;a&;? pnf;vk;H a&; Ekid if o H m;wpfa,muf PM : 'DoDcsif;av;ukd pdwftjzLpifqkH;?
wkYd vltm;eJY yg0ifcw hJ myg/ 'gBuD;uawmh odom &nf&, G cf sufudk txiftjrifvo JG mG ;wJt h ay:rSm taeeJYqkdcJhwm jzpfygw,f/ oDcsif;tay:rSm t½kd;om;qkH;pdwfeJYqkdcJhwm jzpfygw,f/ wcsKdU
ygw,f/ 'Dtay:rSmawmh uRefawmfwu Ydk dk txif pdwrf aumif;bl;/ bmjzpfvv Ydk q J adk wmh &nf&, G f b,fEidk if aH &;rS vkyw f mr[kwyf gbl;/ yk;d rDwYdk Ekid if H wcsKaUd wGu oDcsi;f av;u aumif;w,f? Music
tjrifvw JG hJ tay:rmS ajymukad jymjy&r,f/ b,fvdk csuf&Sd&Sd vkyfjcif;vnf;r[kwfovkd tukef a&; vkyf&atmifvnf; EkdifiHa&;ukd em;vnfwJh Video u wpfrsKd;jzpfaew,fvYkd ajymMuayr,fh
txiftjrifvv JG nf;qkad wmh tcaMu;aiG,Nl yD; vk;H uvnf; apwemtrSm;jzpfaew,f/ wu,f olawG r[kwyf gb;l / yk;d rDwYdk touft&G,t f m;jzif?h wcsKdUawGusawmh tukev f ;Hk ukd odr;f usK;H NyD;awmh
awmh qkdw,f/ tckawmh em;vnfaeMuygNyD/ vnf; tusKd;jyKoDcsif;qkdwm jrifomygw,f/ todÓPftm;jzifh Ekid if aH &;rSm yg0ifywfoufciG hf ajymwmawG&adS wmh yk;d rDwaYdk wGu &ifxu J b,fvd k
yxrppcsi;f wke;f uawmh uReaf wmfvnf; cHpm; okaYd omf y&dowfcpH m;wJhtay:rmS pdwt f aESmif, h u S f vnf; r&Sw d JhtwGuf ydk;rDwkdY EkdifiHa&;vkyfcJhwm pdwef YJ vkycf w hJ q hJ kdwmukd tjrifrapmif;apcsifwJh
&ygw,f/ tcaMu;aiG,lNyD;awmh qkdw,f/ jzpfoGm;&w,f/ tJ'DtwGuf &ifxJawmfawmf r[kwb f ;l qkw d m y&dowfuo dk ad pcsifwhJ twGuf twGuf y&dowfudk &Si;f jywmyg/ a&Sq U ufNy;D awmh
b,fvdk vkyf ,l&ufrmS vJcifAsm/ 'gBuD;u odom raumif ;jzpf &ygw,f/ taygif;toif ;awG ajymjywmjzpfygw,f/ b,fvydk jJ zpfjzpf uk, d t fh wGuf pOf;pm;csichf sed pf &m?
ygw,f/ NyD;awmh aemufwpfcsufu bmrSvnf; uvnf; apwemeJY ajymMuwm &Sdygw,f/ Voice : 'DxJrSm yg0ifoDqkdMuwJholawGukd oifcef;pmav;awG &wmayhg/
LIFE
18
-
ykHqGJoifr,f
International
tm;v
ykqH 0JG goemygayr,hf oifwef;wufzYkd tcsderf ay;Edik o
tm;vyfyfcsdefawGrSm pdwftyef;ajzzdkYtwGuf ykHqGJoifwm avhusihfwm
vkycf sifoal wGtwGuf tGev f ikd ;f uaewpfqihf ud,
f al wGeYJ ud,
J af v;awGukd
Books
nTeaf y;vdu k yf gw,f/ uav;av;awGtwGuv
ykHqGJwmudk pdwf0ifwpm;oif,lEdkifrSmyg/
f nf; tGev f ikd ;f uaewpfqihf
aysmhuGufudk omuGufajymif;enf;
[m;Awfwuúov kd f Harvard Business School
Draw and
Tell HD rSm pD;yGm;a&;pDrHcefYcGJrIoifwJh wGJzufygarmu© Laura
uav;i,f Huang u olu Y , kd af wGaU wGeYJ ,SONf y;D a&;xm;wJph mtkyyf g/
av;awG ykq H w JG mudk rde;f uav;jzpf? tm&SaoG;jzpfwt hJ wGuf vlawGu olu Y kd aemufwpfcg pmpDpmuk;H a&;&wJt h cg rdcifbmompum;u
pdwf0ifpm;aeNyDqdk avQmhwGufwmawG BuHK&ayr,fh pdwfrysufbJ tJ'D t*Fvyd b f mompum;r[kwb f J Bu;D jyif;vm&olwpfa,muf
&if 'Daqmhz0f v
J af v; aysmhuu G af wGukd tm;tjzpfe, YJ Nl yD; cke&f if;eJY ol'v D b kd 0 &ifqikd &f wJh tcuftcJawGukd a&;csvu kd wf ,f/ olyY garmu©
eJY rdwq
f ufay; olw Y Ykd a&mufvmwmyg/ okawoeawG&U cdS suaf wGeYJ wpfu, kd af & u olcsw d w f w d w f w
d af &;wmudk owdrxm;rdbJ B-minus
bmomoif , l E d k i f tawGt U BuKH awGukd arTa&;xm;wJt h wGuf zwf&wm cdik cf ikd f ay;vdkufw,f/
rSmyg/ ta&mifawG rmrm&Sdovdk zwf&vG,f? acgif;xJvnf; pGJapygw,f/ wjcm;olawGu? ywf0ef;usiu f ud, k t h f ay: owfrw S f
pdwBf udKufxnhEf ikd rf ,f? ud,
k w
f ikd f a&;jcpfEikd rf ,f? rl&if;ygwJh ykaH v;awGukd aysmhuu G u f ae omuGuaf jymif;zdu Yk zdBudK;pm;½keH YJ vdu k wf hJ ud, k &hf aUJ ysmu
h uG af wGukd vufrcHyge/YJ a&Smifvnf;
aq;a&mifjc,fEdkifr,f povdkawG vkyfaqmifEdkifrSmyg/ App Store rSm rvkHavmufygbl;/ AsL[mvdkygw,f/ raebJeYJ Huang vdk &ifqikd v f u kd yf g/ Oyrm - tvkyaf c:pm
&Edkifygw,f/ oHk;csuf ajymcsifygw,f/ rSm vdt k yfwt hJ &nftcsi;f ajcmufcsuaf vmufrmS ud, k uf
(1) wjcm;olawG tusK;d &Sad pr,fh ud, k &hf UJ ]tajccH oH;k csufavmufyJ jynfph v Hk Ykd tm;ravSsmhygeJ/Y ud, k rhf mS &Sw d hJ
Drawing & oH;k csuu f tvky&f iS af wGtwGuftvGet f a&;Bu;D wJhtcsuf
t&nftcsif;awG Basic Goods} u bmvJ/ Huang
PaintingLessons
u tar&duefEikd if H Texas jynfe,fxu J ta0;ajy;vrf;r awGjzpfaMumif; oufaojyEdkif&if usefwJhoHk;csufu
emrnftwdkif;ygyJ/ ykHqGJ
enf;awG oif,lavhvmEdkif awGay:rSm 1982 u pzGifhcJhwJh Bu'cee "mwfqDqdkifudk olwdkYtwGuf rSdefoGm;vdrfhr,f/
rSmyg/ ud,
k Ef pS o
f uf&m ykq
H eJG nf; Oyrmay;ygw,f/ Bu'cee u um;armif;c&D;oGm;awG (3) wjcm;olawG tHMh oNyD; auseyftm;&oGm;ap
eJY ywfoufwJh oifcef;pmawG tvdktyfqkH;t&mawGjzpfwJh "mwfqD? aps;csKdwJha&cJeJY atmif b,fvdkvkyfrvJ/
avhvmoif,lEdkifrSmyg/ urÇm oef&Y iS ;f wJth rd o f mawGukd t"duxm; 0efaqmifraI y;w,f/ udk,fhaysmhuGufawGMunfhNyD; tjrifrMunfvif
ausmf yef;csDq&mBuD;awG&JU tar&duefawGu olwt Ykd at;ykvif;awGukd a&cJprd cf siMf u jzpfaeolawGukd ausmfvmT ;zdYk taumif;qk;H enf;u olwYkd
taMumif;yg wpfygxJ 'Daqmhzf w,f/ tJvkpd cJw h hJ Bu'cee [m vrf;BuHKvdYk "mwfq0D if awG tHhMoauseyfoGm;atmif vkyfwmyg/
0Jvf xJuaewpfqihf avhvmEdik yf gw,f/ Google Play uae &,lEikd yf gw,f/ xnfMh uwJq h ikd rf [kwaf wmhbJ wrif0ifcsiv f uYkd kd 0ifMu&wJh Huang &JU rdwaf qGwpfa,mufu ukrP Ü wD pfcrk mS
qdik jf zpfaeNy/D Bu'cee rSm qDu tv sS yH ,f/ wcsKq Ud ikd af wGrmS tvkyfvkyfaewkef;u tJvdktHhMoauseyfatmif vkyfcJh
Skillshare "mwfq?D 'DZ,fxnfw h yhJ u kd f 120 awmif &Sw d ,f/ a&cJu w,f/ Huang rdwfaqG[m tvkyfavQmhcH&r,fh
ykq
H eJG nf;udk vnf; aps;aygaygeJY BudKufoavmuf&w,f/ a,musfm; olpm&if;xJrmS ygaew,f/ ESpv f twGi;f rSm tem;,lae
tajccHuae rvm;? tvkyq f ufvmrvm;qdNk y;D a&G;cs,cf iG ahf y;wJt h cg
tayghoGm;pifawGqdk wpfqdkifxJrSmwif 33 pif &Sdw,f/
pavh vmcsifol
tJ'v D kd ud, k &hf UJ Basic Goods udk odzYkd olrsm;awG? useo f al wGu tdrrf mS em;olem;? aemuftvkyaf vSsmufol
awGtwGuf
skillshare. wjcm;tzGt UJ pnf;awGeYJ ud, k ef rYJ wl uGx J uG af ewJh xl;jcm; avSsmufvyk Mf uw,f/ Huang rdwaf qGuawmh tvkyf
com/browse/ csufu bmvJodzdkYvdkw,f/ udk,fu bmvkyfwwfvJ vmw,f/ wm0efopfawG ay:vmwJhtcgvnf; ,lvkyf
art rS m tcrJ h od&r,f/ ud, k u f pD;yGm;a&;vkyif ef;Bu;D axmifcsiw f ,f/ w,f/ tJ'ED pS v f vnf;jynfah wmh oluukrP Ü &D UJ ta&;Bu;D
avhvmEdik yf gw,f/ Idea uvnf; odyaf umif;w,f/ 'gayrJh tJ't D ikd 'f , D mu vkyfief;awmfawmfrsm;rsm;rSm ygaeNyD/ tJ'geJY olYudk
cJ j cpf ? Acrylic Software Programming udk tajccHNyD; udk,fu ukrÜPDxdyfwef;acgif;aqmifawGu quftvkyfvkyfzdkY
Painting? Portrait povdk ykq
H eJG nf;pku
H kd tajccHukd avhvmEdik rf mS jzpfygw,f/ Program ra&;wwf&ifawmh rjzpfbl;/ zdwfac: Muw,f/ olvnf; ukrÜPDrmS aemufxyfESpf
(2) wjcm;olawG jrifxm;wJh udk,faysmhuGufu 40 avmuf quftvkyfvkyfcJhw,f/
TakeLessons bmvJ/ 'gudk jrifatmif Munf/h NyD;&if ud, k ahf ysmhuu G u f kd 'DoHk;csufu pmtkyfxJuae qGJxkwf,lxm;wJh
qDaq;udak vhvm wjcm;olawGu ausmfNyD; jrifatmifvkyf/ oHk;csufyg/ wpftkyfvkH;zwfwmawmh taumif;qkH;yg/
oif,lvdkolawG ygarmu© Huang wuúov kd w f ufpu pma&;enf; wpfrsuEf mS wdik ;f u zwf&wmwefygw,f/ pD;yGm;a&;pDrcH efcY JG
twGuf jyifyoifwef; enf;awG? ukrÜPDawG atmifjrifatmifvkyfenf;awGeJY
oifwef;rSm pmpDpmuk;H wpfy'k f tdrpf ma&;&w,f/ olt Y rSwf
oGm;rwufcsifwt hJ cg wpfudk,fa& atmifjrifa&;enf;vrf;? udk,fhudk,fudk,f
u enf;vdYk ygarmu©uv kd nf;ar;a&m ygarmu© jyefajzwm
takelessons uae
u ]pdwfryleJY/ t*Fvdyfpmu rif;rdcifbmompum;rS jyef&mS awGzU eYkd nf;vrf;awGukd pmwpftyk x f rJ mS zwf½EI ikd w f hJ
wpfqihf avhvmoif,l
Edik rf mS yg/ oifMum;ay; r[kww f myJ/ aemiftqifajyoGm;ygvrd rhf ,f} wJ/h Huang tcGit hf a&;jzpfw,f/ oDt&kd aD wGcsn;f r[kwb f J ud, k af wGU
wJh yef;csDq&mawGukd ud,
k Ef pS of uf&ma&G;cs,Ef ikd rf mS jzpfNy;D Live Section &JU emrnfudkMunfhNyD; ygarmu©u trSwfay;vdkufwm awGygwJt h wGu?f ta&;tom;aumif;wJt h wGuf zwf&
awGuaewpfqihf oif,El ikd rf mS yg/ oifwef;aMu;uawmh tar&duef a':vm jzpfaew,f/ oGufw,f/
30 ausmfavmufuae p&Sdygw,f/ Huang u ody&f n S &f nS af 0;a0; &Si;f rjyaeawmhb;l / aZ,sol
LIFE
20
0ifaiGtaumif;qHk; trsdK;om;o½kyfaqmiftjzpf
'D0def;*Gsefqif 2 ESpfqufwkduf&yfwnf
a[mvd0k'f Mo*kwf? 12
The Rock vdkYvlodrsm;wJh trsdK;om;o&kyaf qmiftjzpf &yfwnf
a[mvd0'k o f ½kyaf qmif'D0ed ;f *Req f if[m EkdifcJhwmyJ jzpfygw,f/
,ckESpftwGuf 0ifaiGtaumif;qHk; 'D0def;*GsefqiftaeeJY NyD;cJhwJh
trsd K ;om;o½k y f a qmif p m&if ; rS m wpfEpS t f wGi;f ol&Y 0U J ifaiGxuJ tar&duef
eHygww f pf ae&mu&yfwnfEikd cf ahJ Mumif; a':vm 23 'or 5 oef;udk Netflix
Forbes r*¾Zif;&JU azmfjycsuft&od& u ½du k u f ;l wJhonf;xdw&f ifzkdZmwfum;
ygw,f/ Red Notice rSmyg0ifo½kyaf qmif&m
'D 0 d e f ; *G s ef q if [ m Forbes uae&&SdcJhNyD; olY&JU tm;upm; t0wf
r*¾Zif;uxkwjf yefwhJ,ck 2019?ZeG v f rS txnfvyk if ef; Project Rock uae
2020?ZG e f v twG i f ; a[mvd 0 k ' f vnf; 0ifaiGawG&&SdcJhwmudkawGU&yg
o½kyfaqmifawG&JU 0ifaiGpm&if;rSm w,f/
tar&duef a':vm 87 'or 5 oef;eJY Ny;D cJw
h EhJ pS t
f wGuf0ifaiGtaumif;
xdyfqHk;ae&mu &yfwnfEkdifcJhwmyg/ qH;k o½kyaf qmifpm&if;&JU 'kw, d ae&m "mwfyHk¼qdk;ay FB
'D0def;[m 2018 ZGefvrS 2019 rSmawmh ½dkif,efa&;Edk;u tar&duef
ckESpf ZGefvtwGif; a[mvd0k'fo½kyf a':vm 71 'or 5 oef;eJY&yfwnfaeNy;D
aqmifawG&JU 0ifaiGpm&if;rSmvnf; wwd,ae&mrSm rmhc0f v J b
f wf? pwkwe¬ YJ qkd;ayZmwfvrf;wGJwGif npfnrf;? atmufvkH;pum;vkH;rsm; ryg0if[kqkd
tar&duefa':vm 89'or 4 oef;eJY yOörae&mawGrSm biftufzvufeJY &efukef? Mo*kwf 12
xdyq f ;kH ae&mu &yfwnfEikd cf w hJ maMumifh Aif'ZD ,f wdu Yk toD;oD;&yfwnfvsu&f dS
2 ESpfqufwkduf 0ifaiGtaumif;qHk; wmudkawGY&ygw,f/ pma&;q&mBuD; Z0e&JU qkd;ay ygwJh pum;vkH;awG trsm;BuD;a&Smif wmyg/ um;r½ku d cf if aumufpu dk af wG
0w¬Kudk Zmwfvrf;wGt J jzpf ykaH zmf½u dk uf ;l w,f/ ay;wJh Message ukv d nf; tjzL bmawG oGm;oif&wmawG &Sdr,f/
wJhtcgrSmawmh uav;Zmwfvrf;wGJ pifqkH;ay;zkdYtwGuf twwfEkdifqkH; NyD;awmh okow k qYdk rD Sm uav; Main
jzpfwthJ wGuf npfnrf;Ny;D atmufv;Hk yg BudK;pm;xm;ygw,f}} vkdY ¤if;uqkdyg um½du k w f m r&Sw d m MumNyDav/ tckyg
wJph um;vk;H awG ryg0ifb;l vkYd 'g½u kd w f m w,f/ wJh uav;awG&UJ tku d w f ifav;awGu
tjzpf ykHazmf½kduful;r,fh cifvIdifu ,if ; Zmwf v rf ; wG J r S m awmh tukefvkH;cspfzdkYaumif;w,f/ tJ'D
ajymMum;ygw,f/ o½kyaf qmif xGe;f xGe;f ? xGe;f 0D&? ykid Nf zKd ;ok? twGufy&dowftwGuf&otopfav;
]]tykid ;f wkid ;f tykid ;f wkid ;f rSmawmh oZifx;l jrifeh YJ qk;d aytjzpf Zmwfobif jzpfrmS yg}} vkYd o½kyaf qmif ykid Nf zdK;oku
wwfEidk o f rSs taumif;qk;H jzpfatmif ynm&Sif wifarmifqef;rif;0if;&Jo U m; qkdygw,f/
Message av;awG ay;xm;w,f/ rif;a&Ta&mifwifet YJ wl wjcm; uav; 'DZmwfvrf;wGJrSmawmh tykdif;
uav;Zmwfvrf;wGq J Ndk y;D awmh aygah ygh o½kyfaqmifawGvnf; yg0ifo½kyf 15 ykid ;f yg0ifrmS jzpfNyD; rEåav;NrdKt U eD;
wefwef rvkyyf gb;l / uav;Zmwfvrf;wGJ aqmifoGm;MurSm jzpfygw,f/ rwå&meJY aeyluek ;f &GmwdrYk mS oGm;a&muf
jzpfwt hJ wGuf npfnrf;wJah tmufv;Hk ]]qk;d ay&JU tpfr r,fjrum;½du k f ½kduful;rSmjzpfygw,f/
MANDALAY
21
k ?f a,mu©rESihf &efjzpfvu
f yI jf cif; BuD;pGm
kd ?f
oifcef;pm 21 ck onf/ odrYk [kwv
olwv Ykd v
rsm;\ um;wif; tpkvu
kd m;onft
f nf; ydv
h &mjzpfNy;D ydv
kd f tNyKH vu
Yl zGt UJ pnf;xJ aygi;f pnf;Edik zf u
k efppfwyfwiG f trIxrf;&if; qdAk ,
kd f owfjzwfrw I iG f owfwmcHc&hJ
f nf; aemuf
Ykd om
D uf
owdarhjcif;udk ukozdYk taemuf aew,f/ ckvkd udAk pfumvrSm pdwyf ikd ;f toufBuD;vmwmeJt Y rQ ]oli,fjyef}
wdik ;f aq;ynm&Siaf wG BuKd ;pm;cJMh uwm qdkif&mcHpm;rIrsm; ydkrdkjzpfvG,fw,f/ h ufae&m 2016 ckEpS rf mS oli,f
rI jrifw
&mpkESpf wpfck&SdcJhygNyD/ owdarhjcif; pdw"f mwfusw,fqw kd m tvkycf iG rf mS jyefjcif;&JUtp t,fZdkif;rm;a&m*g&Sdol
qd;k &Gm;vm&iftwdwaf rhjcif; t,fZik d ;f rm; a&m? vlrIqufqHa&;e,fy,frSmyg 26 'or 6 oef; urÇmwpf0ef;rSm &Sad e
(Alzheimer's Disease) jzpfjcif;? tqifrajyrIawG tawmfrsm;w,f/ w,f/ c&pfouú&mZf 2050 rSm 'Dx h uf
oli,fjyefjcif; (Dementia) a&m*gwYkd pdwx f rJ mS taumif;jrifwhJ tawG;awG rsm;vmEdik w f ,f/ tqdyk g tcsK;d wdik ;f om
&apygw,f/ t,fZdkif;rm;a&m*geJY u ydkrsm;aewwfNyD; ,HkMunfrIuif;rJh qd&k if vl 85 OD;rSm wpfO;D oli,fjyefEikd yf g
ywfouf&if teHrY &jcif;[m a&m*gudk aewJh taetxm;udk pdw"f mwfusjcif; w,f/ wdu k ½f u kd f ukoaq;r&Sad o;yg/
apmapmodjcif;jzpfwwf/ vdkY ac:ygw,f/ 0rf;enf;ovdkawG vu©Pm oufomapwJh aq;0g;awG
t,fZikd ;f rm;a&m*g[m owdarh ae&Ny;D ? t&rf;pdw0f ifpm;wJt h &m? yHrk eS f &Syd gw,f/ touft&G,Bf u;D &ifv h mwm
jcif;? todvjJ Gcif;rsm;jzpfum tm½Hak Mum vkyaf eustvkyaf wGyg pdw"f mwfus&if eJt Y rQ oli,fjyefzYkd ydNk yD;eD;pyfvmw,f/
cHpm;rIawG qd;k qd;k &Gm;&Gm;cHpm;Mu&yg pGefYvTwfcJhw,f/ "mwfyHk¼rkd;ausmfvGif
tjcm;jzpfEdkifajcwpfckrSm tydk
w,f/ 21 &mpkrmS vlo Y ufwrf;&Snv f m uav;upNy;D tdy&f mxJvaJ ewJh vDydky½dkwdef; (Apolipoprotein
wmeJ Y t rQ touf B uD ; ol a wG r S m vlrrm oufBuD;bdk;bGm;awG? tdrfol taysmh p m;pd w f " mwf u srI u pdw½f yI af xG;w,f? jyif;xefwhJ pdw"f mwf E-Apoe E4) rsKd;ADZu t,fZikd f;rm;
t,fZdkif;rm; twdwfarhjcif;a&m*g tdrfom;awGtm;vHk; jzpfEdkifw,f/ tjyif;txef pdw"f mwfusaewJh tae usa&m*g (Psychotic Depression) a&m*g&iS af wGrmS jrifw h ufvmNy;D aq;vdyf
jzpfEeI ;f rsm;vmwmeJt Y wl a&m*gapmapm pdw"f mwfusjcif;vu©PmawGu tNrJ xm;rsKd;r[kwfao;bl;/ tvkyfawG jyif;xefwhJ pdw"f mwfusrI tajctae aomufjcif;? aoG;aygifcsdefjrifhwuf
od&zdkY wduswJha&m*g &SmazGenf;awG vdv k kd yifyef;aer,f/ ud, k u
hf , kd u f , kd f yHkrSeftwdkif; qufvkyfaeEdkifw,f/ wpf&yfjzpfw,f/ ,HkrSm;vGefwmrsKd;? jcif;? aoG;wd;k eJY qD;csKad &m*gwu Ykd oli,f
r&Sad o;bl; jzpfaew,f/ a&m*g&mS azGrI ,HkMunfrI tm;enf;aew,f/ tpm; yHkrSefxufawmh tm;pdkufvkyf&vdkY oHo,pdwv f eG uf w
J hJ tajctae cHpm; jyefjcif; (Dementia) a&m*g qd;k apyg
rjynfrh pHk rod&jcif;[m a&m*gEkpOfrmS pm;csifpdwf r&Sdjzpfr,f/ tpmawG yifyef;aewmrsKd; &SdEdkifw,f/ &ygw,f/ w,f/ vlvwfyikd ;f OD;aESmufa&mif&rf;usKUH
ausmv f mT ;Edik af yr,fh a&m*gpodocd si;f t&rf;pm;aerdu 0vmw,f/ tm½Hk odyrf jyif;xefwhJ pdw"f mwfusrI &moDtvdkuf pdwf"mwfusrI 0ifjcif;u oli,fjyefjcif; (Dementia)
tusKd;&Sd&Sd oufa&mufwJh ukorIawG rpdu k Ef ikd b
f ;l jzpfaer,f/ tdyrf aysmfjf zpf uawmh omref x uf ? taysmh p m; (Seasonal Disorder SAD) rSm jzpfapzdYk wGe;f tm;ay;aeygw,f/ odyHÜ
twGuf aemufusaeNyDyJ jzpfw,f/ r,f/wpfcsed v f ;k H tdyaf er,f/ arQmv f ifch suf pdw"f mwfuswmxuf jyif;xefvmNyD; aea&mif&&Srd eI nf;wJhaqmif;wGi;f umv ynm&Siw f u Ykd OD;aESmifa&mif&rf;usK0UH if
a&m*g&SmazGpOf y½dkwdef;wpfrsKd;u rJ h o vd k j zpf r ,f / 0rf ; enf ; aer,f / yHrk eS w
f pfu, kd af & oef&Y iS ;f a&;wdYk yHrk eS f rsK;d rSm cHpm;&Edik wf ,f/ &moDOwkaMumifh a&m*geJY ESv;kH aoG;aMuma&m*g? qD;csKdeYJ
t,fZikd ;f rm;a&m*gjzpfapzdYk OD;wnfae taMumif;rJh idkaer,f/ wpfcsdefvHk; tvkyu f kd vkyaf qmifzYkd tcufawGw U m jzpfwhJ pdw"f mwfusryI g/ vlrq I ufqaH &; uifqma&m*g? pdwf"mwfusjcif;eJY
w,fqNkd y;D tqdyk g y½dw k ed ;f rsK;d rjzpfay: a'gojzpfr,f/ tjypf&o dS vdk cHpm;&r,f/ rsKd; &SdEdkifygw,f/ jyóem&Sw d m wpfcsed v f ;kH tdyaf erdwm? pdwfa&m*gwdkYu qufpyfaew,fvdkY
apzdYk jzpfEikd w f ehJ nf;awGeYJ wdu k zf sufEikd f 0rf;csKyrf ,f/ tqpfawG emusiu f u kd cf J jyif;xefwJhpdwf"mwfusrIu ud, k tf av;csed f wufvmwmawG[m qdyk gw,f/ t,fZikd ;f rm;? yguifpeG af &m*g
a&; BuKd ;yrf;cJMh uygw,f/ wpfqufwnf; w,f/ udk,fhudk,fudk,f xdcdkufatmif rdom;pkukd apmifah &Smufz?Ykd tvkyaf wG &moDOwkaMumifhpdw"f mwfus vu©Pm wdkY[m oli,fjyefjcif; (Dementia)
t,fZdkif;rm;a&m*geJY ESD;EG,fwJha&m*g vkycf sifaerdr,f/ jyóem ajz&Si;f Edik f yHrk eS ftwdik ;f vkyaf qmifEikd zf Ykd rjzpfEikd f awGyJ/ &JU vu©PmawGyJ jzpfw,f/
awG[m vlwpfOD;csif;&JU usef;rma&; pGr;f enf;aer,f/ Home Stay umv awmhovdk udk,fhudk,fudk,fawmif pdwf"mwfuswmudk oufom Ak'b ¨ mom0ifwt Y k d aeeJY ud, k phf w
d f
rSww f rf;&mZ0ifeq YJ ikd Nf y;D awGU jrifaeus rSm pdwfydkif;qdkif&m xdcdkufvG,fw,f/ aumif;aumif; *½krpdu k Ef ikd af wmhygb;l / atmif vl,kH odrYk [kwf cifrif&if;pG&J o dS l udk tNrJowd&adS tmif w&m;rSwjf cif;yJ
tjyKtrl? vlwpfO;D csi;f pD&UJ ajymif;vJvm owfaocsifr,f/ ,HkMunfrIvnf; awmfawmftm;enf; wpfa,muftay:rSm zGifhajymwdkifyif jzpfygw,f/ w&m;rSww f o hJ [ l m q&m&JU
rI rSwÓ f PfeYJ prf;oyfrrI sKd;? tqifjh rifh pdw"f mwfuswhJ taMumif;t&if; oGm;ygNyD/ oifhw,f/ ESpfodrfhaqG;aEG;rIcH,loifh nTefjyoGefoifrItwdkif; xGufouf?
prf;oyfrrI sm;? OD;aESmufpw D pD wif (CT uwpfcw k nf;r[kwo f vdvl k wpfa,muf pdw"f mwfusjcif;trsK;d tpm;awG w,f/ &if;ES;D uRr;f 0ifwhJ rdwaf qGawGxH 0ifouf? 0ifav? xGufavudk rvGwf
Scan) ½dkufjcif;wdkYuae odEdkifvmNyD pDrSm pdwf"mwfus&wJhtaMumif;&if; &Sdygw,f/ tNrJpdwf"mwfusrI rlrrSef oGm;a&mufvnfywfNyD; pdwaf jymif;vJ atmifrw S af e&ifowdtm;tvGeaf umif;
jzpfw,f/ trsKd;rsKd; &SdEdkifygw,f/ rdom;pk0if a&m*g? uav;arG;NyD;p pdwf"mwfus apoifhw,f/ wwfygw,f/ wpfcg pdwu f v kd nf; vdu k f
aemuftm½H tm½HkaMumazmufjyef wpfO;D OD; odrYk [kwf cspcf if&ol wpfO;D OD; a&m*g? &moDajymif;csdef pdwf"mwfus vdktyfwJh aq;ukorI cH,loifh MunfhNyD; pdwfylyifaeovm;? a'go
a&m*gpkwpfrs;KdrSmyguifpeG f(Parkinson's) &JU vspfvsL½IcH&wm? rdom;pkwGif;rSm a&m*gwdkY jzpfw,f/ w,f/ aeYpOf em&D0ufrS wpfem&D xG u f a eovm;? aysmf a eovm;?
a&m*gjzpfw,f/ tar&duefjynfaxmifpk jyóem&Sad ewm? tvkyv f ufrjhJ zpfomG ; tNrpJ w d "f mwfusa&m*g(Persistcnt tm;upm;jzpfwhJ tajy;? vrf;avQmuf? vd k u f r S w f E d k i f r ,f / 'D v d k ½ I r S w f w m
wuú q uf w uú o d k v f [l p wef N rd K U um pD;yGm;a&;t½HI;ay:um 0ifaiGr&Sd Depression Disorder) u t&rf; &G&aG jy;? pufb;D pD;? a&ul;vkyo f ifw h ,f/ rsm;vm&if owdu cGet f m;jynfv h myg
b,fvmaq;aumvdyf (Baylar jzpfaewm? vlrq I ufqaH &;rSm jyóem rjyif;xefayr,fh umv&SnMf um cHpm; c&D;xGuo f ifwh ,f/ tdyrf aysm&f if q&m0ef w,f/ w&m;xdik jf cif;u pdwu f kd pkpnf;
Collage of Medicine) u yguifpeG f awG &Sdaewm? tvkyfcGifrSm rw&m; &wJh pdw"f mwfusrI jzpfw,f/ ESpef cYJ sND y;D nTefwJh tdyfaq; (Valium 5 mg) xm;wmjzpfvYkd wnfNidraf ew,f/ pdwf
vu©PmwlwhJ rSm;,Gi;f wJAh ZD (Gene) zdESdyfcH&wm? rQwrIr&SdwJh vkyfief;cGif cHpm;&w,f/ wcsKdU udk,fhudk,fudk,f aomufNyD; tdyf&r,f/ aemufxyf tm½Hkpl;pdkufrI aumif;rGefapygw,f/
jzpfwhJ (Fruit fly model) udk rarQmf tajctae? ywf0ef;usiftajctaeeJY owfaooGm;Edkifw,f/ okawoet& vlYoufwrf; touf vufawGv U yk Mf unf&h if c&D;oGm;zdYk
vifb h J awG&U cdS &hJ m owdarhjcif;udk yHak zmf BuH K awG U & wm? uav;arG ; NyD ; prS m uav;arG;NyD;cgp pdw"f mwfus 40-50 ESpt f wGi;f OD;aESmufa&mif&rf; ,loGm;r,fhypönf;udk pm&GufeJY trsKd;
Edkifygw,f/ awGU BuKH &wJh tajymif;tvJawGaMumifh a&m*g[m trsK;d orD;awG ud, k 0f efaqmif usKHU0ifoGm;rIeJY oufBuD;ydkif; ]oli,f trnf pDwef;a&;oifw h ,f/ 'grrS [kwf
pd w f " mwf u sjcif ; wcsKd U r S m pdwf"mwfuswmawG jzpfEdkifw,f/ csed ef YJ rD;zGm;Ny;D csed rf mS awG&U w,f/ t&rf; jyefjcif;} wdYk qufpyfaew,fqw kd ,f/ aps;0,fpm&if;udk a&;rSwNf y;D vdu k 0f ,f
oli,fjyefjcif; (Dementia) eJY qufpyf 'D*&DumG jcm;rI tenf;trsm;&SEd ikd w f ,f/ 0rf;enf;w,f? pdk;&drfpdwfrsm;w,f? ,aeY o uf B uD ; yd k i f ; awG r S m pmrsufESm 35 okdY
POLITICS & ECONOMY
25
&JEdkifOD;
(,cifwpfywfrS tquf)
The Voice Journal - KNU uae tck rajymcsifao;bl;/ uRefawmft"du 0if&wJh
Ekwx f u G wf ,fqakd wmh umv&SnMf um vufwJG taMumif;&if;u ygwDwpfcck &k UJ t&dyaf tmufrmS
cJw
h hJ KNU u yk*Kd¾ vfawGua&m 'DEw I x f u G rf ,hf &Sdoihfw,f/ &SdrSomvQif uRefawmhfrdwfaqGu
udpörSm q&meJY tjrifcsif; wl&JUvm;/ MunfMunf tBujH yKwmu &Srd oS mvQif a&Sq U ufEikd if aH &;c&D;udk
omomeJY EdkifiHa&;vrf;aMumif;avQmufzdkYudka oGm;wJhtcgrSm tcuftcJawGenf;r,fqdkNyD;
&m cGihfjyK&JUvm;/ ajymw,f/
MNM - uReaf wmf KNU rSm Ekwx f u G pf mwifcsed f The Voice Journal - ygwDrSmusawmh
rSm A[dak umfrwDtpnf;ta0;eJY wdu k q f ikd w f ,fAsm/ avmavmq,f ygw0D iftaeeJyY J &Sad o;wmvm;/
wdu k q f ikd w f thJ cgusawmh uReaf wmfEw k x f u G pf mu KPP A[dt k vkytf rIaqmifpm&if;rSm q&mhemrnf
pmeJYwifwJh[mudk olwdkYuvnf; uRefawmhfudk rawGUao;vdkYyg/
ar;w,fav/ yxr CEC tpnf;ta0;rSmxdik f MNM - uRefawmfp0ifuwnf;u olwdkYu
awmh uRefawmfvnf; CEC wpfa,mufudk;/ acgi;f aqmifrw I pfae&m ,lygwhJ uReaf wmfuakd jym
cifAsm;udk wu,fvdkY EkwfxGufcGifhrjyK&ifa&m w,f/ uRefawmfr,lb;l vd/Yk omreftzG0UJ ifwpfO;D
cifAsm; xGufrSmvm;wJh/ uRefawmfxGufrSmvdkY/ taeeJyY J uReaf wmfaer,fv/Ykd bmvdq Yk kd uReaf wmf
qk;H jzwfcsuf csNyD;NyDv/Ykd xGurf mS vd/Yk uRefawmfu vnf; [drk mS armyef;vmw,f/ tzGt UJ pnf;wpfck
Ekwx f u G cf iG fh ray;vnf; xGurf mS yJvYkd uReaf wmfu "mwfyHk¼rkd;ausmfvGif
twGif;rSm t,ltqrwlvdkY&Sd&if pdwfarmzdkY
ajymxm;wmud;k / tJ'aD wmh uRefawmfu tJ'v D kd odyaf umif;w,f/ tawG;tac:jcif;rwl? pOf;pm;
wifwt hJ cgusawmh uReaf wmfOh uú|u bmajymvJ qdkawmh 'Dvdkvlu jynfolYygwDudk b,fvdkpHeJY ykHjcif;rwl&if armvdkY/ uRefawmfu r,lbl;vdkY/
qdak wmh …/ uReaf wmhEf w k x f uG pf mudk tcrf;tem; a&G;wmvJ/ olu 'Dpum;yJajymw,f/ b,favmuftxd acgif;aqmifraI e&m r,lb;l / tJ'gqdk tBuHay;eJY
rSL;u zwfNyD;awmh ol (Ouú|) u pum;ajymvdYk MNM - [kwu f AhJ s/ uRefawmfxu G vf mwke;f u ajymvJq&kd if vmNyD;awmh OD;aqmifraI y;ygqdNk yD; em,uae&mawmh ,lay;ygqdkawmh at; tJ'g
rxGufbl;av/ ol pdwfxdcdkufaewm/ olu 'DbufuiG ;f (vTwaf wmfEikd if aH &;) tajctaeudk tJ'Dvdkawmif zdwfwmav/ awmxJuxGufNyD; qd&k ifawmh ,lr,fvq Ykd kNd yD; tckawmh uRefawmf
bmajymvJ qdw k t
hJ cgusawmh ud, k yf ik d jf y|mef;cGiyf h wJ /h J odyv f nf;ruRrf;ao;bl;/ ESEYH pYHS yfpyfr&Sad o;bl;/ zke;f qufv&Ykd wJt h cgvnf;us&if zxD;apmxGe;f KPP rSm tBuaH y;?em,uaygAh sm/ aemuftpnf;
tukev f ;Hk u udk,hf[mudk vGwfvGwfvyfvyf ta0;uGi;f vnf; jzpfw,f/ rD', D mawGuar;awmh atmifjrihu f olvY al wGeYJ uRefawmhuf vkd u kd &f mS NyD; ta0;awG &Sd&ifvnf; wufay;ygayghAsm/ 'gqdk
qk;H jzwfEikd w f ,f aygh/ cGijfh yK&r,haf ygh/ cGijfh yK&r,f uRefawmfwpfoD;yk*¾v0ifr,fvdkYyJ ajymw,f/ qufcikd ;f awmhwmyJ/ qufcikd ;f vd&Yk wJt
h cgusawmh wufay;r,fayg/h uReaf wmfuawmh yvufazmif;
qdak wmh A[dak umfrwD0ifu 50 ausm&f w dS ,fAsm/ uReaf wmfveG o f mG ;rSmpd;k vdY k 'Dvyk d aJ jzw,f/ uReaf wmhf 0ifygqNkd y;D t&ifpum;twdik ;f yJ olxyfajymwmyJ/ wpfckvdkwJhtwGuf yvufazmif;wpfck&SmwJh
tukev f ;Hk u wdwNf y;D awmh pum;rajymEdik af wmh tusKd;pD;yGm;udkvdkvm;wJh wpfoD;yk*¾vawGu tJ'gaMumihrf Ykd uReaf wmfuawmh u&ifEikd if aH &;ygwD oabmygyJ/
bl;/ uReaf wmhf udk cGijfh yKw,fqakd wmh uReaf wmfu zxD; cifAsm;wpfo;D yk*v ¾ qd&k if trsm;Bu;D apmih&f wpfcck &k UJ t&dyfa&mufrmS &Sdoihw f ,fqw kd hJ t,l The Voice Journal - 'gqdk a&&SnfMuawmh
uRefawmfvnf; (KNU) tzGJU0ifwpfa,muf r,f/ tJ'v D t
kd BuaH y;wJt h wGuf KPP udk a&G;cs,f tqeJY 0ifwmaygh/ a&m/ KPP eJY a&&Snrf mS vufwjJG zpfrjzpfqw kd m
r[kwaf wmhb;l / uRefawmf 'Dtpnf;ta0;cef;r &jcif;jzpfw,f/ KPPudka&G;cs,&f jcif; taMumif;&if; The Voice Journal - q&majymwmudk tck rsKd;aygh/
xJuae xGufr,fqdkNyD; xGufvmcJhw,fav/ u [d;k uReaf wmfwYkd KNU udk 2015 uwnf;u em;axmifMunhfawmh KPP ygwD0ifjzpfwmu MNM - a&&Snu f sawmh uReaf wmfwMJG unhrf mS
uRef a wmf e J Y y wf o uf N yD ; 'D t zG J U t pnf ; rS m rw&m;toif;½kwNf y;D uwnf;u KPP ygwOD uú| vlyk*¾Kdvfcsif;&if;ESD;wmuwpfaMumif;? olwdkYu aygh/ ygwDeJYwGJMunhfrSmaygh/ uRefawmhf b0
xGufcGmwJhtcsdefudk ajymjywmyg/ zxD;apmxGe;f atmifjrihu f uRefawmfwYkd olweYkd YJ zdwaf c:wmuwpfaMumif;aMumihf 0ifjzpfwmaygh wpfavQmufvH;k jzwfoef;cJw h hJ tawGt U BuHKawG
The Voice Journal - tckawmh q&mu yl;aygif;aqmif&u G yf gqdNk yD;awmh uRefawmftyg av/ uRefawmfem;vnfvdkufwmu tJ'Dvdkyg/ &Sw
d ,fav/ uReaf wmfu ud, k u fh ,
kd u
f , kd af jym&&if
u&ifjynfolYygwDuae a&G;aumufyGJ0ifr,f t0if KNU u acgif;aqmifwcsKdu U kd zdwrf EÅu qdkawmh u&ifjynfolYygwD&JU &yfwnfcsufeJY [dk ... oli,fESyfpm;r[kwfbl;/ EdkifiHa&; oli,f
qdak wmh q&mu vufeufuikd v f mwJv h jl zpfw,f/ jyKcJw
h ,f/ 2015 uqdak wmh tck 2020 qdak wmh ywfoufNyD;a&m q&mhtaeeJY oabmus&Jv U m;/ ESyfpm; r[kwfbl;av/ wGJMunhfvdkY uRefawmfeJY
tajym&J&?J tvky&f &J &J w dS ,fvv Ykd nf; ajymMuw,f/ ig;ESpfavmuf&SdNyDaygh/ vlcsif;awGUwdkif;vnf; MNM - oabmusjcif;? rusjcif;uawmh uReaf wmf pmrsufESm 26 okdY
26 POLITICS & ECONOMY Monday, August 17 - 23, 2020
tawG;tac: rwlb;l bmnmqd&k if vrf;cGo J ih&f if rygbl;avAsm/ [kww f ,frvm;/ 'g tmPmAs/ w,f/ Nird ;f csr;f a&; b,fv&kd atmif vkyrf vJqw kd m 'gayrJh wjcm;tajz&Sv d m;/ wjcm;vrf;aMumif;
vnf; vrf;cGw J mayg/h uReaf wmhw f pfb0vk;H u&ihf Power Sharing ayg/h Resources Sharing rSm rsK;d olwpfcgrS rajzxkwrf jyEdik b f ;l / em;axmifvYkd &Sv
d m; olwu Ykd akd r;awmh wjcm;vrf;aMumif;vnf;
trsKd;om;a&;vIyf&Sm;rIrSm tokH;awmfcHr,fvdkY vnf; 'Dtwdik ;f yJav/ 'gawGu u&ifrS r[kwb f /l awmh aumif;w,fav/ wu,hv f ufawGU tajz r&Sbd ;l / rBuKu d w f mbJ &Sw d ,f/ wjcm;vrf;r&Sb d ;l /
oHE|dé mefcsxm;wJv h w l pfa,muf[m tcsed w f efus wpfwikd ;f jynfv;Hk u 'Dvjkd zpfaewm/ 'gudk cifAsm; rxkwEf ikd b f ;l / Nird ;f csr;f a&;uawmh olwaYkd jymrSvm; 2008 'DZmwfpifx;k d xm;/ 'Day:rmS yJ wufu&rSmayg/h
awmh ud, k qf h ;H k jzwfcsuu f k d ajymif;cJ&h ao;wmyJav/ b,ftpdk;&wufwufyg/ 'Dtpdk;&udk uRefawmf As/ uRefawmfwdkYu y#dyu©xJuvlawGyJav/ r[kwfbl;vm;/ Zmwfpifu wdkifraumif;bl;
uRefawmfajymwm oabmaygufw,frvm;/ rqdv k b kd ;l / wdik ;f jynfukd acgif;aqmifwo hJ al wGu uRefawmfwdkYom;orD;awG vufxufus&if Murf;rnDb;l qd&k if jyifayg/h tayguu f RrH ,fq&kd if
uRefawmf ajymwmvnf; awmfawmf&n S o f mG ;NyD/ tajrmftjrif&zd S v Ykd w
k d ,f/ oabmxm;Bu;D zdY kvdw k ,f/ vufeufuikd w f m uRefawmfwYkd rvdck sifawmhb;l zmayghAsm/ wdkifaqG;&if wdkiftopfvJ 'gyJ&Sdwm
OyrmawGa&m Oyar,sawGa&meJYAsm/ wdkif;jynfacgif;aqmifw,fqdkuwnf;u rdb [kww f ,frvm;/ 'gayrJh Nird ;f csr;f a&;udk b,fv&kd aygh/ cifAsm;uvnf;Asm 'DtmPm&ygwDvnf;
The Voice Journal - ygwu D ae a&G;aumufyJG ae&mrSm &Sw d maemf/ uReaf wmfww Ykd ikd ;f jynf&UJ yuwd atmif vkyrf vJqw kd hJ tajzayg/h y#dyu©&t UJ ajz[m 2008 bmjzpfw,f? nmjzpfw,fajymNy;D olvnf;
0ifr,fqdkawmh rJqG,fpnf;½kH;zdkYawG bmawGu tajctaeudk ... tckacgi;f aqmifawGukd ajymwm Nird ;f csr;f a&;? Nird ;f csr;f a&;&atmif b,fvv kd yk rf vJ 'DZmwfpifay:uaeyJ wufu&wmyJavAsm/ tck
jyifqifNyD;NyDvm;/ r[kwb f ;l / vmr,haf cgif;aqmifawGa&m? NyD;cJw h hJ qdw k hJ tajzrsKd;udk ajym&rSm/ olwYkd wyfrawmfu usrS olu NidrhfaewmyJ/
MNM - &Sw d mayg/h &Sw d mayg/h 'guawmh xkwrf ajym acgi;f aqmifawGa&m 'Dwikd ;f jynfbmvdYk y#dyu©jzpf vnf; tajzrxkwEf ikd b f ;l / tpd;k &uvnf; tajz The Voice Journal - aemufq;Hk ar;cGe;f taeeJY
bl;/ cifAsm;'DrmS uReaf wmhu f kd <um;w,fvYkd rxif vJqdkwJh y#dyu©taMumif;&if;udk uRefawmfwdkY rxkwEf ikd b f ;l /aemufwufvmr,hf tpd;k &uvnf; tck q&mu a&G;aumufy0JG ifr,hf ud, k pf m;vS,f
yge/YJ uReaf wmhrf mS tpDtpOfawG&w dS ,f/ uReaf wmf pOf;pm;yg/ 'Dy#dyu©uk d b,fvak d jz&Si;f &if aumif;rvJ 'gawGudk aocsmjyefokH;oyfzdkYvdkw,f/ avmif;vnf;jzpfawmh jynfou l kdpmzwfy&dowfukd
u uReaf wmhu f u k d Reaf wmf odyaf Mumfjimp&mrvdb k ;l / qdkwmudk pOf;pm;yg/ tJ'g 'Dtpdk;&udk ajymwm The Voice Journal - q&majymwJt h wdik ;f qdk bmrsm;jznhfpGufajymcsifwm &SdvJcifAs/
uReaf wmhu f kd aMumfjimay;r,ho f al wGu wpfyBHk u;D r[kwb f ;l / aemufb,ftpd;k &wufwuf 'Djyóem ,kHMunfrIwnfaqmufEdkif&if Nidrf;csrf;a&;ydkeD; MNM - taxGtxl;awmh r&Syd gb;l Asm/ uReaf wmf
&Sw
d ,f/ vlwpfa,muf[m olo Y rdik ;f &Sw d ,f/ olY eJY BuHKOD;rSmyJ/ tJ'gudk uRefawmfu tBuHjyKcsif w,fqdkawmh t&iftpdk;&wkef;uawmh NCA u yef;waemfuae 0ifNyKid rf ,fqakd wmh uReaf wmhf
jzwfoef;rI&Sdw,f/ olay;qyfrIawG&Sdw,f/ wmyg/ &SpfzGJU xdk;EdkifcJhw,f/ 'Dtpdk;&vufxufrSmawmh yef;waemfo?l yef;waemfom;awG uRefawmhu f kd
ref;Nidr;f armifqw kd hJ emrnfwpfv;Hk [m tvum; The Voice Journal - NNidird ;f cs csrfr;f a&;nDvmcHukd tzGo UJ pfEpS zf UJG xyfx;kd w,f/ qdak wmhu t&iftpd;k & rJxnhfaygh/ cifAsm;udk ajymjyr,f/ uRefawmfu
&vmwmr[kwb f ;l As/ uRe;f jyefBu;D qdw k hJ wpfuu G f 'DMo*kwfvrSm usif;yr,fvdkYajymxm;w,f/ vufxufrSm ,kHMunfrI ydkwnfaqmufEdkifwJh ESpaf ygif; 50 ausmf ud, k afh 'oeJu Y if;uGmNyD; tck
wnf;eJw Y if cifAsm; vkaH vmufw,f [kww f ,f wyfrawmfuvnf; 'DEpS rf mS jynfov Y l uf Nird ;f csr;f a&; oabm jzpfraebl;vm;/ jyefa&mufvmwm b,fEES pS v f /J uReaf wmf jyefa&muf
rvm;/ 'gu <um;wmr[kwb f ;l / vdt k yfvY k dajymwm tyfr,fqdkNyD; ajymxm;w,f/ 'gayr,hfvnf; MNM - cifAsm;uvnf; uRefawmfajymjyr,f/ wJhtcg arG;Zmwdudk b,fvdkaus;Zl;qyf&rvJ
yg/ b,ft&mrS tvum; r&bl;As/ cifAsm;rde;f r tajctaeawGu odwt hJ wdik ;f yJ/ nDvmcHusi;f y Nidr;f csrf;a&;udk Oyrmajym&&if (t&iftpd;k &u) pOf;pm;wJhtcgus ausmif;awG? aq;cef;awG
&Sdvm;/ zdaYk wmif renf;BuKd ;pm;ae&w,f/ qdak wmh 'Dtpd;k & vrf;opfukd azmufc&hJ wmAs/ vufeufuikd f y#dyu© aqmufw,f/ xl;azmifa';&Si;f eJY ausmif;q,fv;Hk ?
The Voice Journal - uRefawmhfrSm r&Sdbl; vufxuf Nird ;f csr;f a&;jzpfpOfBu;D rSm bmutcuf qdw k hJ vrf;aMumif;rSm&Sad ewJh Edik if w H pfc?k vlt Y zGUJ aq;cef;q,fv;Hk avmuf aqmufw,f/ ausmif;ol
qdak yr,hf pmzwfy&dowfawGxrJ mS tdraf xmif&dS tcJjzpfaewmvJ/ ,kMH unfrw I nfaqmufa&;vm;? tpnf;wpfcu k ae Edik if aH &;vrf;aMumif;udk azmuf& ausmif;om;awG uav;awGuk d uav;u pmawmf
olawG trsm;BuD;yg/ ajymomajymygq&m/ vk y f e nf ; ud k i fe nf ; vm;/ 'grS r [k w f wjcm; w,fqdkwm enf;wJhowådr[kwfbl;/ enf;wJh w,f/ rdbu csKw Ud w
hJ ,f/ wuúov kd f rydEYk ikd bf ;l qd&k if
MNM - cifAsm;uawmh yd;k wke;f yef;wke;f aerSm taMumif;vm;ayghcifAsm/ tajrmftjrifr[kwfbl;/ enf;wJht&nftcsif; olYq&mq&mrawGu a&G;w,f/ tck 2013 u
aygAh sm/ tJ'rhD ed ;f rwpfa,muf&zdq Yk w kd m trsm;Bu;D MNM - wyfrawmfuvnf; a<u;aMumfwmyg r[kwfbl;/ olu Nidrf;csrf;a&;vrf;aMumif;udk ae 2020 txdukd ynma&;aumvdy?f ynma&;
ydk;&yef;&w,fAs/ t&ifay;qyf&wmayghAsm/ Asm/ olu a<u;aMumfrSmyJ/ olYarQmfrSef;csufyJ/ azmufw,fav/ oabmwlnDrI&wJhajymajym? wuúov kd ?f enf;ynmwuúov kd f tp&So d nfjzihf
uRefawmfqv kd w kd o hJ abmu avmuBu;D rSm bmrS pDrHudef;wpfckudk arQmfrSef;w,fqdkwmu ol vufrSwfxdk;w,fajymajym olu &SpfzGJUeJYawmh ayghAsm 250avmuf&SdaeNyD/ tJ'DtxJu 57
tvum;r&bl;/ ref;Nidrf;armifudk rD'D,mawG arQmrf eS ;f ovdv k nf; atmifjrifcsirf S atmifjrifrmS aoewfoHwdwfoGm;wmaygh/ BudKMum;BudKMum; a,mufu bG&UJ NyD; Edik if w hH m0efxrf;aqmifaeNyD/
ar;w,fqdkwmuvnf; ar;oihfar;xdkufwJh av/ jynfou l kd Nird ;f csr;f a&; 2020 rSm tyfr,fvYkd jzpfwmawmh &Sdwmaygh/ 'gu t"dur[kwfbl;/ 'gawG vkyfay;cJhw,f/ 'gawGvkyfwm u&if
taMumif;t&mawG &SdvdkYayghAsm/ arQmfrSef;w,f/ olrtyfEdkifbl;/ aemufwpfcg qdkawmh 'gu enf;wJhpGefYpm;rIr[kwfbl;As/ trsK;d om; wd;k wufa&;azmifa';&Si;f udk axmifxm;
The Voice Journal - u&iftrsKd;om;xk tpd;k &uvnf; 'Dtwdik ;f yJ/ Nidr;f csrf;a&;&atmif 'Dvrf;aMumif;udk cifAsm;u 'kw, d ESpaf vmufusrS w,f/ ydu k qf w H pfjym;rS r&Sb d u J kd vkyw f m/ wpfv
wpfckvkH; wef;wltcGihfta&;&zdkY 'DaeYtcsdefrSm vkyrf ,fajymw,f/ rvkyEf ikd b f ;l / 'g bmrS tjypf ('Dtpd;k &u) xkwaf zmfajymvmw,fav/ 'gor®w wpfvudk odef; 20 ausmf ? okH;q,feD;yg; &Sm&
bmawGu t"du vdktyfcsufjzpfrvJAs/ ajymp&mr&Sb d ;l / olwaYkd rQmrf eS ;f csu/f vkyu f ikd af qmif OD;ode;f pdew f Ykd t&iftpd;k &vufxufu azmufcw hJ hJ w,f/ vdu k t f vSLcH&w,f/ cifAsm; b,favmuf
MNM - u&iftrsK;d om;xkawGu 'DaeY zGpUJ nf;ykH &Guw f thJ cg rarQmv f ihwf hJ tcuftcJawG awGv U m vrf;aMumif;ygqdkwmudk xkwfajymazmf&w,f/ yifyef;rvJ/ bmrSudk r&SdwJhtajctaeuae
udk jyefMunhv f u kd &f if wdik ;f &if;om;awG&UJ qk;H ½I;H rI w,f/ tJ'gbmvJqakd wmh uReaf wmfwYkd wdik ;f jynf olwYkd ('Dtpd;k &) vnf; wjcm;vrf;aMumif;r&Sb d ;l / vky&f wm/ wu,fvYkd uReaf wmfvyk yf ikd cf iG o fh m&S&d if
awGu trsm;Bu;D As/ OyrmAsm 2008 pum;eJaY jym rSm r,kHMunfrIawG jzpfaewm/ ,kHMunfrI uRefawmfww Ykd ikd f;jynfu 'Dvrf;aMumif;wpfcyk J uReaf wmhf yef;waemfwifrubl;/ wpfEikd if v H ;Hk udk
r,fAsm/ yk'rf 261 u u&ifjynfe,fol jynfe,f wnfaqmufa&;[m odycf ufw,f/ bmeJw Y v l J &Sw
d ,f/ y#dyu©vrf;aMumif;eJY Edik if aH &;t& awGq U Hk 'gxufru ulnaD pmihaf &SmufEik d w f ,fvY k duReaf wmf
om;awG? &Sr;f jynfe,fol jynfe,fom;awG? ucsif qd&k if rufapmufaewJah wmifBu;D udk wuf&wmeJY aqG;aEG;wJhvrf;aMumif; 'gawGyJ&Sdw,f/ ,kHw,f/ 'gaMumihfrdkY uRefawmhfvkyfaqmifrIudk
jynfe,fol jynfe,fom;awGu ucsiaf cgi;f aqmif twlwyl /J ,kMH unfrw I nfaqmufjcif;&JU [db k ufrmS uRefawmfwdkY wdkif;&if;om;awGrSmvnf; yef;waemfuodw,f/ wu,fwrf;olwYkd tusKd;
udk ucsifa&G;rS? &Srf;acgif;aqmifudk &Srf;a&G;rS? u Nidrf;csrf;a&;/ Nidrf;csrf;a&;&JU wpfzufjcrf;u 'Dvykd /J NCA rBuKd uo f &l w
dS ,f/ uJ [kwNf yD NCA vk y f a qmif r ,h f vT w f a wmf u d k , f p m;vS , f
&cdik af cgif;aqmifukd &cdik af &G;rS obm0usrSmaygh y#dyu©/ BuHKvdYk uRefawmfajymvdu k Of ;D r,f/ Edik if hH rBuKu d bf ;l qd&k if NCA xufaumif;wm bm&Sv d J wpfa,muftjzpf uReaf wmhu f kd ,kMH unf&if rJay;
Asm/ &Srf;jynfe,fudk tkyfcsKyfzdkY A[dktpdk;&u acgi;f aqmifawGu yGBJ u;D vrf;Bu;D qd&k if Nird ;f csr;f a&; ajymyg uReaf wmfwv Ykd nf; odcsiyf gw,fv/Ykd olwYkd ygvdkY uRefawmfajymcsifw,f/
a&G;cs,w f ,fqw k d mu cifAsm; &Sr;f vlxkoabmxm; udk tem*wfrsKd;qufawGudk tarGay;r,fajym rSm tpDtpOfr&Sb d ;l / NCA rBuKduw f myJ&w dS ,f/ The Voice Journal - aus;Zl;wifygw,fcifAs/
b,favmuf&vJ? tylcsed f b,favmuf&v dS ?J 'DrmS tJ'D[mudk oGm;zkdY vdkw,f/ tJ'Dawmh MSME qkv d nf; ajym&wJt h cgrmS ESprf sK;d &Syd gw,f/ wpfrsK;d aps;uGufa&m NydKifEkdifrSm/ aemufwpfckuawmh
&Sad ewJh a&pdx k idk ;f q b,favmuf&v dS J tJ'gawG wpfcu k uReaf wmft f aeeJY tm;ay;csiw f mu oleYJ uawmh tckukd Ready jzpfaewJh enf;ynmaygh/ wcsKduU ajymw,f/ i,fi,fwek ;f u Education
tukefvHk;udk oluaeNyD;awmh uReffawmfwkdYudk qufpyfwhJ enf;ynmudk wwfEidk o f a&GU Advance 'guawmh tck rkb d ikd ;f vfzek ;f awG? usewf hJ qufpyfwhJ raumif;bJJ enf;ynm&Ekid yf grh vm;/ tckvufawGU
xkwaf y;NyD;awmh uRefawmfu tdru f ae tJ'gudk jzpfzYdk vkyu f v kd yk &f r,f/ uReaf wmfwYdk tJ'eD nf;ynm [mawG aemufwpfrsKd;uawmh udk,fhvkyfief; rSm Education eYJ enf;ynmeJu Y enf;enf;av;
xkid Mf unfah e&kyH /J tJ'g xkid Mf unfNh y;D oabmwpfcu k rygbJeYJ 'Dwidk ;f yJ vkyif ef;wpfcu k kd oGm;r,fq&dk if twGuf ud, k &hf UJ Individual twGuf ud, k w
f idk u
f uGo J mG ;NyD/ Education t&rf;BuD; raumif;cJ&h if
a&yef;zGiv fh u
dk w f mrsKd;wkYd 'grSr[kwf yd;k owfaq; uRefawmfwrY d k mS tjrifawG tMum;awGr&Sw d h Jowå0g ae wDxiG q f ef;opfxm;wJhenf;ynmvnf; vdw k ,f/ awmifrS enf;enf;avmuf tajccHawG &S&d ifawmif
jzef;wmrsKd;wkdY tJ'gawGutp enf;ynm&NyD/ wpfcv k ykd J jzpfaerSm/ uReaf wmfwu Ykd b,fomG ;vkYd tJ'eD nf;ynmu ydNk y;D ta&;Bu;D w,fvYdk ac:w,f/ rS enf;ynmu &atmif,v l &Ydk NyD/ bmaMumifv h J
aemuf w pf c k u awmh AI (Artificial oGm;aerSe;f rodb;l / b,fukd a&mufvYdk a&mufae tJ'eD nf;ynmuaeNy;D awmh uReaf wmfwaYdk jymwJh qkad wmh uReaf wmfwYdk enf;ynm&Ekid w f hJ Source
INTELLIGENCE) aygah emf/ AI qkw d muawmh rSef; rodbl;/ Wisdom aygh/ ußGeaf wmfw&Ydk UJ tod onm tod (&if;jrpf) awG trsm;BuD; &Sdygw,f/ tJ'DxJu
uRefawmfwkdY vuf&SdvkyfaewJh uRefawmfwkdY aemufq;kH tqk;d qH;k uawmh ud, k o f mG ;csif ynmudk uRefawmfwkdYu &vmrSm / 'D Wisdom wpfcck u k kd &atmifvyk rf ,fq&dk if jzpfEidk yf gw,f/
pOf;pm;wJh yHkpHtwdkif; olu pOf;pm;ay;w,f/ ayr,fh 'Denf;ynm r&Sv d yYkd g qkNd y;D awmh/ enf;ynm eJY NydKifro
S mvSsifyJ jynfwiG ;f aps;uGuaf &m jynfy
Monday, August 17 - 23 , 2020 SPECIAL REPORT 27
urÇmuajymaom jrefrmhtaMumif;
{ausmf
jrefrmtay: tar&duefydktm½kHpdkufvmNyDvm;
awG&U v Sd su&f NSd y;D ,ckAidk ;f &yfpaf wG&U rSd rI mS yifv,fpmxkyfrsm;wGif udkApf-19 í qdyu f rf;NrKdrU sm;jzpfMuaom Xiamen? xdkif;w½kwfwef;
vwfwavmtusq;Hk awG&U rSd jI zpfonf/ Adik ;f &yfpaf wG&U cSd NhJ y;D ,ck tef;a0S;jynfe,f 'gvD,ef NrdKw U w Ykd iG f udAk pf-19 a&m*gyd;k
w½kwfEkdifiH tef;a0S;jynfe,f
0l[lNrdKUawmf tpdk;&wm0ef&dSolrsm;u
wGiv f nf; jynfyrS wifoiG ;f vmaom
at;cJykpGefxkyfwGif udk½dkemAdkif;&yfpf
awG&U &Sd jcif;aMumifh tDauGa'gEikd if &H Sd ykpeG f
xkwfvkyfa&;vkyfief;okH;ckrS ukefwif
xkdif;wGif udkApf-19 qkdif&m uefYowfcsufrsm;
Ak d i f ; &yf p f ppf a q;rI j yKvk y f &mwG i f awGU&dSjcif; jzpfonf/ oGif;jcif;udk ydwfyifxm;cJhonf/ ajzavQmh
befaumuf? Mo*kwf 12
xdik ;f Edik if w
H iG f udAk pf-19 uyfa&m*g rsm; jyefziG jhf cif;rSm rjzpfraer[kwb f J
ESifh ywfoufí pmoifausmif;rsm;? tajctaet&? ausmif;wm0ef&o Sd rl sm;
trsm;jynfol o,f,yl aYkd qmifa&;ESihf \ qkH;jzwfcsuft&om jzpfonf/
tm;upm;yGrJ sm; ydwyf ifxm;rIuk dMo*kwf xdjYk yif a&vrf;? ukev f rf;aMumif;
v 13 &ufrS pwifí jyefziG ahf y;rnfjzpf qdik &f m trsm;jynfol o,f,yl aYkd qmif
aMumif; The Nation owif;wGif a&; vkyif ef;rsm;udv k nf; ,ciftwkid ;f
azmfjyxm;onf/ jyefvnf oGm;vmvkyfudkifcGifhjyKrnf
xdik ;f tpd;k &u\ udAk pf-19 tajc jzpfonf/
taeqdik &f m pDrcH efcY aJG &;tzGu UJ ,if;uJh ½kw
H iG ;f ? ½kjH yify tm;upm;yGrJ sm;udk
odYk aMunmcJjh cif;jzpfNyD; ,ckjyefziG ahf y; jyefvnfciG jh fyKrnfjzpfaomfvnf; ½k;H wGi;f
rnfh tpDtpOft& wpfEikd if v H ;Hk &dS pmoif yGMJ unfyh &dowfurkd l uefo Y wfomG ;rnf
ausmif;rsm;rSm ykrH eS t f wdik ;f pmoifMum; jzpfaMumif; ,if;owif;wGif azmfjyxm;
CGTN cGifh jyefvnfcGifhjyKrnfjzpfonf/ onf/
ykpGefponfh pm;aomufukefrsm;udk Adkif;&yfpfppfaq;aeykH odaYk omf ,ckuo hJ Ykdpmoifausmif;
NEWS ANALYSIS
30
&Jvufa&mufrS jynfolao&jcif;
atmifNzdK;OD;
&JtcsKyfwGif ESdyfpufcH&í jynfolwpfOD;aoqkH;onf[kqdkum &JwyfzGJU pGyfpGJcH&jyefonf/ ,if;udpöudk trSefw&m;twdkif;jzpfapa&;twGuf
rdom;pk0ifrsm;uvnf; vdkvm;aeonf/
jynforl sm;twGutm;ud
f ;k tm;xm; vnf;&Sdaeonf/ OD;av;awmfpyfojl zpfaMumif; rdom;pk0if ,if;odaYk jymqdo k nfukd &Jpcef;rS “pm;p&mawG oGm;ydaYk wmh ,lxm;
&mtjzpf &Sad e&rnhf &Jwyfzv UJG ufxw J iG f jrefrmEdik if w
H iG f&Jwyfz\
U J G zrf;qD;jcif; rsm;xHrS od&onf/ &Jt&m&Swd pfO;D u“tJ'grif;udprö [kwb f ;l / vdu k w f ,f/ awGv U Ykr&ao;bl
d ;qdNk y;D awmh
jynfow l pfO;D aoqk;H onf[k pGypf cJG &H cH&oltcsKdUwGif ppfaq;cHae&onhf udak usmfoufO;D onf Mo*kwv f igwdu
Yk pd ”ö [k jyefvnfajymqdo k nf[k ajymvdkufw,f/ tJ'Dvdk okH;av;Budrf
jcif;yifvQif &JwyfzGJUtwGuf ar;cGef; tcsed t
f wGi;f yif toufaoqk;H rIrsm;u 6 &ufaeY nydik ;f u teD;em;u aus;½Gm&Sd pufavSyik d &f iS u f jyefvnfajymqdak Mumif; avmuf oGm;ayr,hf uav;jzpfoleJY
xkwfzG,f&m jzpfonf/ rMumcPqdo k vdk jzpfavh&adS eonf/ ema&;rS tjyefwiG f pufavSukd,laqmif udkausmfoufOD;\zcif OD;zdk;vkH;u awGcU iG rfh &cJb h ;l / aoqk;H wJah eY (Mo*kwf
{&m0wDwikd ;f a'oBu;D bdu k av; oGm;jcif;jzpfNy;D ,if;tcsed w f iG f pufavS ajymMum;onf/ OD;zd;k vk;H rSm vuf&w dS iG f 9) reuf 8 em&DavmufrS aoqk;H wmudk
NrKeUd ,f jrif;uuke;f aus;½GmwGif pufavS udkausmfoufOD; aoqkH;rI ydik &f iS uf wdik cf suzf iG cfh jhJ cif;jzpfaMumif;? OD;yOöif; 0wfaeoljzpfonf/ odc&hJ wm” [k udak usmfoufO;D \ zcif
aysmufonhfwdik w f ef;rIwiG f zrf;qD;cH&ol Mo*kwv f 6 &ufaeYwiG f pufavS pufavS,o l mG ;olrmS wljzpfol jzpfae ,if;aemuf&JwyfzUzrf J G ;qD;ppfaq; u ajymqdkonf/
trsK;d om;rSm &JtcsKyt f wGi;f xde;f odr;f wpfp;D aysmufq;Hk ojzihf &Jwyfzx UJG w
H ikd f onf[k od&SdNyD;aemuf (wdkifwef;NyD; pOfumvwGif udak usmfoufO;D aoqk;H udak usmo f ufO;D onf use;f rma&;
cH&NyD; av;&ufajrmufaeYjzpfonhf Mum;NyD;aemufwGif touf 27 ESpf em&Dydkif;tMum) wGif pufavSydkif&Sif oGm;cJhjcif; jzpfaMumif;? zrf;qD;cHxm; raumif;íwyfrawmfrSw&m;0ifxu G cf iG f h
Mo*kwfv 9 &ufaeYwGif jyify'Pf&m t½G , f jrif ; uuk e f ; aus;½G m om; ud, k w f ikd w
f ikd cf sufukd ½kyo f rd ;f um trI &pOftwGi;f rdom;pk0ifrsm;u awGq U cHk iG fh &cJjh cif;jzpfNyD; ¤if;aexdik o
f nhf jrif;u
rsm;pGmjzihf aoqkH;oGm;jcif;jzpfonf/ udkausmfoufOD;udk jruukef;e,fajr rzGiafh wmhaMumif; zke;f jzihq f ufo, G u
f m &&efaeYpOfEiS t f h rQ&Jpcef;odYoG
k m;a&mufciG f h uke;f aus;½GmodYkjyefvnfa&muf&adS eonf
xdkYaMumihf,if;trIudk w&m;rQwrI &Jwyfzu UJG zrf;qD;vdu k o
f nf/ pufavS ajymqdkcJhaMumif; udkausmfoufOD;\ awmif;aomfvnf; awGcU iG rfh &aMumif; rSm wpfvcefo Y m &Sad o;aMumif; a'ocH
&&Sad tmif vkyaf qmifay;&ef awmif;qdrk I aysmufwikd wf ef;olrmS udak usmo
f ufO;D \ rdom;pk0ifrsm;xHrS od&onf/ rdom;pk0ifrsm;xHrS od&onf/ pmrsufESm 31 okYd
31
wdkufvdkYr&ygbl;/ bmjzpfvdkYvJqdk&if
uReaf wmfwu Ykd MuufOawGew YJ yl gw,f/
olwdkYu eH&HtjrifhBuD;wpfckyg}} [k
tmrcHjzifh jyefvTwfvmonfh rD'D,m
olaX;Bu;D *sirf v D ikd ;f u ajymMum;onf/
a[mifaumifr'D , D molaX;BuD;
*sifrv D ikd ;f \ ydik qf ikd <f u,f0rIrmS tar
&duefa':vm wpfbv D , D H (pwmvif
aygif 766 oef;) cefY&dSonf/ ¤if;rSm
t0wftxnfvyk if ef;jzifh atmifjrifchJ
Ny;D aemufNy;D rD', D mvkyif ef;udk vkyu f ikd f
cJo
h jl zpfonf/ 1990 jynfEh pS w f iG f Next
Digital ukrÜPDudk wnfaxmifcJhNyD;
aemufydkif;wGif a[mifaumifwGif
vlBuKd urf sm;aom xif&mS ;aMumfMum;ol
rsm; twif;tzsi;f owif;rsm;udka&;om;
aom? w½kwftpdk;&udk yspfyspfESpfESpf
a0zefa&;om;avh&dSaom Apple
Daily owif;pmudk xkwaf 0cJo h nf/
2019 ckESpfwGif tqdkygowif;pmrSm
a[mifaumifwiG f owif;pmt&om
ru tifwmeufteG v f ikd ;f uyg vlzwf
trsm;qk;H owif;pmjzpfvmcJah Mumif; South China Morning Post
Chinese University of Hong
Kong u azmfjyxm;onf/ ¤if;tzrf; ay;azmfjyonfh Next Magazine xkwfa0cJhonf/ qlnHaygufuGJrIrsm; a[mifaumifvyk if ef;&Sirf sm;u ¤if;\ 2014 ckEpS u f a[mifaumifowif;Xme
cH&tNyD; aemufwpf&uf Mo*kwv f 12 udk xdik 0f rfü pwifxw k af 0cJo h nf/ xdk jynhEf u
S af eaom xdik 0f rfr'D ,
D mavmu owif;pmwGif aMumfjimrxnfha&; rsm;odkY aygufMum;a&muf&dSvmonfh
&ufaeYwiG f Apple Daily owif;pmudk r*¾Zif;\ yxrqk;H xkwaf 0aom pmapmif wGif Next Digital xkwf owif;pmrS oydwfarSmufrIESifh &ifqdkifcJh&onf/ tcsut f vufrsm;t& ¤if;onf jrefrm
xkwfa0aom ¤if;\ ukrÜPD&S,f,m wGif xdt k csed u
f xdik 0f rfor®w cseaf &TAse;f rMumrD a&mif ; tm;taumif ; qk H ; Next Media \ xdkif0rfvkyfief;rSm Edik if H &efuek Nf rdKaU wmfü aqmufvyk af &;
aps;EIe;f rSm av;qtxd jrifw
h ufomG ; \ om;rufjzpfol\ &nfpm;a[mif; jzpfvmcJhonf/ xdkYjyif xkdif0rfrD', D m vnf; wpfEpS v f sS if a[mifaumifa':vm vkyif ef; ESpcf v k yk uf ik d &f ef ajymqdak qG;aEG;
cJhonf/ taMumif; a&;om;xm;onf/ avmuudv k nf; rauseyfrrI sm;? a'go oef; 200 ( tar&duefa':vm 25 rIrsm;&do S nf[k qko d nf/ a[mifaumif
odjYk zifh xdik 0f rfwiG f xdu k o hJ aYkd om rsm;udk qGay;aomowif;a&;om;jcif; 'or 8 oef;) t½HI;jycJhonf/ xdkYjyif wGif rSwyf w Hk ifxm;aom *sifrv D ikd ;f \
xdkif0rfESifh jrefrmodkY ajcvSrf;rsm; ]tzG o wif ; ta&;tom;rsm;} ykHpH (Provocative Reporting)? 2009 ckEpS u f pwifcsay;cJo h nfhaub,f ukrP Ü w D pfcjk zpfonfh Best Combo
a[mifaumifrD'D,mwdkifuGef; (Sensationalist Reporting) aMumifh xif&mS ;ausmMf um;olrsm;ESihf ywfouf wDAD Next-TV vkdifpifudkvnf; r& uk r Ü P D o nf jref r mEd k i f i H o m;yd k i f
BuD; *sifrDvdkif;rSm a[mifaumifwGif tjiif;yGm;zG,&f rsm;&dcS Nh Jy;D ? Next owif; ívnf; ygyg&mZDpwdkif owif;ta&; cJb
h aJ emufyikd ;f xkid 0f rfwiG f *sirf v D ikd ;f \ aqmuf v k y f a &;vk y f i ef ; jzpf a om
omru tdref ;D csi;f xdik 0f rftxd rD',
D m rD', D m½k;H cef;udk ESpBf udrw f ikd f wdu k cf u kd f tom;bufodkY ydkíwGef;ydkYcJhonf/ ukrÜPDrSm qufvuft½HI;jycJhonf/ Shambhala Group ESifh &efukef
vkyif ef;rsm; wd;k csJcU o
hJ nf/ 2001 ckEpS f cHc&hJ aomfvnf; 2003 ckEpS w f iG f xdik 0f rf xdkYuJhodkYaomatmifjrifrIrsm; odjYk zifhNext Media \ owif;pm NrKd aU wmfwiG f txyfjrift h aqmufttkH
wGif twif;tzsi;f owif;rsm;udk OD;pm; üApple Daily owif;pmudk pwif &&dSaevifhupm; 2007 ckESpfwGif xkwfa0a&;ESifh ½kyfoHxkwfvTifhrIudk ESpfck aqmufvkyf&ef pDpOfcJhonf[k
2012 ckESpfwGif e,l;xdkif0rfa':vm qdo k nf/ xkjYd yif jrefrmEdik if o H Ykdvma&muf
17 'or 5 bDv, D H (tar&duefa':vm vnfywfczh J ;l onftar&d h uefvufaxmuf
594 'or 5 oef;) jzifh a&mif;cs&ef umuG,af &;0efBuD; a[mif;vnf;jzpf?
BudK;yrf;&mwGif 0,f,lrnfhukrÜPDrSm urÇmb Y PfOuú|a[mif;vnf; jzpfaom
w½kwjf ynfrBu;D udk vdv k m;onfh ukrP Ü D ay:vf0lzdk0pfZf (Paul Wolfowitz)
jzpfjcif;aMumifh uefu Y u G qf E´jyrIrsm;ESihf udk jrefrmtpdk;&wm0ef&dSolrsm;ESifh
BuHKawGUcJh&NyD; ysufjy,foGm;cJhonf/ csd w f q uf a y;cJ h o nf h t wG u f tc
xd k Y a Mumif h a[mif a umif r D ' D , m aMu;aiG tar&duefa':vm 75ç000
olaX;BuD; *sifrv D ikd ;f rSm xdik 0f rf&Sd ¤if; ay;cJhaMumif;vnf; owif;xGufcJh
ydkifqdkifaom tdrf? NcH? ajrrsm;udk e,l; onf/
Foreign Policy
w½kwftrsKd;om;vkHNcHKa&;Oya'jzifh
tqGJcHvdkuf&aom a[mifaumifrD'D,molaX;BuD;
wifat;ausmf
vGefcJhaom&ufydkif;u a[mifaumifrD'D,molaX;BuD;wpfOD;udk w½kwftpdk;&u rMumao;cifu twnfjyKcsrSwfxm;onfh trsKd;om;vkHNcKHa&;
qdkif&mOya'jzifh zrf;qD;vdkufonf/ a[mifaumif\vGwfvyfcGifhudk zdESdyfonfhOya'tjzpf ½Ijrifxm;aom trsKd;om;vkHNcKHa&;Oya'jzifh
a[mifaumifwGif zrf;qD;w&m;pGJrIrsm;&dSaeNyDjzpf&m ,ckwpfBudrf rD'D,molaX;BuD;*sifrDvdkif;udk zrf;qD;rIrSm emrnftBuD;qkH; txif&mS ;qkH;
vlwpfOD;udk zrf;qD;vdkufjcif;jzpfonf/ a[mifaumifrD'D,molaX;BuD; *sifrDvdkif;rSm w½kwfjynfrBuD;tpdk;&udk a0zefavh&dSaom Apple Daily
owif;pmwdkufydkif&Sifjzpfonf/ xdkYjyif¤if;onf xdkif0rfwGifvnf; owif;rD'D,mvkyfief;ESifh tjcm;aom &if;ESD;jr§KyfESHrIrsm;&dSNyD; jrefrmEdkifiH tdrf? NcH?
ajr vkyfief;wGifvnf; &if;ESD;jr§KyfESH&ef BudK;pm;cJholwpfOD;jzpfonf/
,ckzrf;qD;rIwiG f Next Digital &Jwyfzt UJG iftm; &m*Pef;jzifh 0ifa&muf Ny;D Mo*kwv
f 13 &ufaeY tapmydik ;f wGif *sifrDvdki;f u ¤if;udk zrf;qD;jcif;rSm tp cJhonf/
ukrP Ü yD ikd &f iS v
f nf;jzpfaom *sirf vD ikd ;f &SmazGco hJ nf/ ¤if;udk jynfytiftm;pk tmrcHjzifh jyefvTwfay;cJhonf/ ysKd;rIwpfckjzpfNyD; a[mifaumif'Drdk ]]uRefawmfwYkd &,f'u D ,fjzpfvYkd
udk zrf;qD;jcif;tjyif ¤if;\om;ESpOf ;D ESihf rsm;jzifhvQK0d u
S yf ;l aygi;f BupH nfrIoHo, tmrcHjzifh jyefvGwfvmaom ua&pD vGwfvyfcGift h wGuf a&&Snf r&ygbl;/ olwdkYeJY rsufESmcsif;qdkifNyD;
Apple Daily owif;pmwdu k u
f v kd nf; jzifh Mo*kwv f 10 &ufaeYwiG f zrf;qD;cJh a[mifaumifrD'D,mwdkifuGef;BuD; wduk yf 0JG ifomG ;&rnfjzpfaMumif; ajymqdk pmrsufESm 34 okdY