Professional Documents
Culture Documents
Zmiany Strukturalne A Wydajność Pracy W Krajach Europy Środkowej
Zmiany Strukturalne A Wydajność Pracy W Krajach Europy Środkowej
eISSN: 2300-5238
3(307)2021, 63–96
DOI: 10.33119/GN/139050
gnpje.sgh.waw.pl
Alina SZEWC-ROGALSKA*
0000-0001-8776-1539
Tomasz JAKIEL**
0000-0002-5104-4308
Artykuł złożony 28 października 2020 r., w wersji poprawionej nadesłany 26 kwietnia 2021 r.,
zaakceptowany 16 czerwca 2021 r.
Abstract:
The aim of the study was to determine the intensity and direction of structural
change processes as well as their impact on labour productivity in Central Europe from
1995 to 2018. The shift-share analysis method was used to conduct an analysis of these
interrelationships across nine sectors. In the majority of the analysed countries, a major
driver of productivity was a shift of the workforce to sectors with a relatively high level
of labour productivity. Structural change was the key driver of labour productivity in the
Polish economy. Across the studied Central European countries, the highest level of labour
productivity was recorded in hi-tech knowledge-intensive services, while hi-tech indus-
tries showed the fastest growth in terms of labour productivity. The sectors that drove the
growth of labour productivity made a relatively low contribution to total employment. As
a result, these sectors contributed much less to aggregate labour productivity growth than
low knowledge-intensive services and low-technology industries.
Keywords: economy, structural changes, labour productivity
JEL classification codes: E23, E24, O47
Article submitted October 28, 2020, revision received April 26, 2021,
accepted for publication June 16, 2021.
Wprowadzenie
Konkurencyjność gospodarki zależy od wielu czynników, m.in. przekształ-
ceń strukturalnych, postępu technicznego, poziomu i dynamiki wydajności
pracy. Znaczenie tych czynników oraz charakter i siła ich oddziaływania
są zróżnicowane w poszczególnych krajach, m.in. w zależności od poziomu
rozwoju gospodarczego. Wydajność pracy, mająca fundamentalne znaczenie
dla konkurencyjności gospodarki, jest uzależniona zarówno od postępu tech-
nicznego, jak i przekształceń strukturalnych. Zmiany strukturalne znajdują
odzwierciedlenie w przepływach siły roboczej między sektorami i branżami
gospodarki zróżnicowanymi pod względem poziomu i dynamiki wydajności
pracy. Z punktu widzenia kształtowania się wydajności pracy w gospodarce
oczekiwanym kierunkiem zmian strukturalnych są przepływy siły roboczej
do sektorów i branż charakteryzujących się wyższym poziomem wydajności
pracy lub wyższą dynamiką wydajności pracy.
Charakter i natężenie zmian strukturalnych oraz ich oddziaływanie
na kształtowanie się wydajności pracy w różnych systemach gospodarczych
są przedmiotem ożywionej dyskusji zarówno w literaturze ekonomicznej, jak
i w praktyce gospodarczej. Istnieje jednak pewna luka badawcza w zakresie
oceny wpływu zmian strukturalnych na wydajność pracy w krajach Europy
Środkowej. Dotychczasowe badania zazwyczaj koncentrowały się na tzw. „sta-
3 Badane kraje to: Portugalia, Irlandia, Finlandia, Francja, Niemcy, Belgia, Austria, Wielka Bry-
tania, Szwecja, Hiszpania, Holandia, Dania, Włochy, Grecja.
4 Autorzy badań [Kotlewski, Błażej, 2020a; Kotlewski, Błażej, 2020b] posługują się pojęciem wie-
loczynnikowej produktywności gospodarki (Multifactor Productivity – MFP), która jest traktowana
jako wariant łącznej produktywności czynników wytwórczych (Total Factor Productivity – TFP).
5 W dalszej części niniejszej pracy, dla potrzeb zachowania poprawności obliczeń statystycznych
konieczne było przyjęcie wspólnych wielkości granicznych dla poszczególnych podokresów,
a zatem: 1995–2004, 2004–2018. Takie podejście jest stosowane w przypadku stosowania metody
shift-share nie tylko w całym badanym okresie, ale również w wyodrębnionych podokresach
[Padilla-Perez, Villarrreal, 2017].
6 Dla potrzeb wyznaczenia przelicznika wykorzystano dane z 2018 r.
K = ∑ SiC − SiR
i
gdzie:
SiC – udział sektora i w całkowitym zatrudnieniu w kraju C,
SiR – udział sektora i w całkowitym zatrudnieniu w kraju referencyjnym R.
Podczas obliczania indeksu Krugmana uwzględniono szczegółową struk-
turę zatrudnienia, zgodnie z klasyfikację przedstawioną w tabeli 1.
Jak już zaznaczono w poprzedniej części artykułu, badania nad dekompozy-
cją wzrostu gospodarczego i szacunkami produktywności czynników wytwór-
czych prowadziło wielu polskich autorów [por. m.in. Florczak, Welfe, 2000;
Welfe, 2003; Growiec, 2008a; Growiec, 2008b; Rapacki, Próchniak, 2012;
Gradzewicz i in., 2018; Próchniak, 2019; Górajski, Błażej, 2020; Kotlewski,
Błażej, 2020a; 2020b]. W rachunkowości wzrostu gospodarczego wyodrębnia
się tzw. resztę Solowa, która jest określana jako łączna produktywność czyn-
ników wytwórczych (Total Factor Productivity – TFP), a w nowszych publika-
cjach – jako wieloczynnikowa produktywność gospodarki (Multifactor Pro-
ductivity – MFP) [por. np. Kotlewski, Błażej, 2020a; 2020b].
Należy wyjaśnić, że w niniejszej pracy nie przeprowadzono pełnej dekom-
pozycji wzrostu gospodarczego, uwzględniającej łączną produktywność czyn-
ników wytwórczych. Natomiast skoncentrowano się wyłącznie na wydajno-
ści pracy i jej czynnikach (w tym m.in. zmianach strukturalnych). Zamiarem
było bowiem włączenie się – poprzez przeprowadzone badania empiryczne
– do dyskusji prowadzonej w ramach jednego z nurtów ekonomicznych. Obej-
muje on rozważania teoretyczne i badania empiryczne nad kształtowaniem się
wydajności pracy i jej uwarunkowań (ze szczególnym uwzględnieniem zmian
strukturalnych) w krajach o różnym poziomie rozwoju gospodarczego. Świad-
czą o tym liczne prace z tego zakresu [por. m.in. Fagerberg, 2000; Fernandez,
Palazuelos, 2009; Ceccobelli i in., 2012; Najarzadeh i in. 2014; Martino, 2015;
Yilmaz, 2016; Padilla-Peres, Villarreal, 2017; Fernandez, Palazuelos, 2018;
Glocker, Wegmueller, 2018; Kinfemichael, Morshed, 2019].
Δyt
( ) ( ) ( )
n n n
= ∑ w j,t−k y! j,t−k g j, t + ∑ y! j,t−k Δw j, t + ∑ y! j,t−k g j,t Δw j,t ,
yt−k j=1 j=1 j=1
gdzie:
�yt
• – stopa wzrostu wydajności pracy w gospodarce narodowej, wyzna-
yt−k
czona jako iloraz przyrostu (spadku) wydajności pracy w okresie t oraz
poziomu wydajności pracy na początku okresu t–k,
• w j,t−k – odsetek zatrudnionych w sektorze j na początku badanego okresu t–k,
• Δw j,t – przyrost (spadek) odsetka zatrudnionych w sektorze j w badanym
okresie t,
• y! j,t−k – względna wydajność pracy, czyli relacja wydajności pracy w sekto-
rze j na początku badanego okresu t–k do wydajności pracy w gospodarce
narodowej na początku badanego okresu t–k,
• g j,t – stopa wzrostu wydajności pracy w sektorze j w badanym okresie t.
Stopa wzrostu wydajności pracy w gospodarce narodowej stanowi zatem
sumę trzech elementów składowych, tj. efektu wewnętrznego (W), efektu
zewnętrznego statycznego (S) oraz efektu zewnętrznego dynamicznego (D),
zgodnie z następującym wzorem:
Δyt
= W + S + D,
yt−k
gdzie:
( )
n
W = ∑ w j,t−k y! j,t−k g j,t ,
j=1
( )
n
S = ∑ y! j,t−k Δw j,t ,
j=1
( )
n
D = ∑ y! j,t−k g j,t Δw j,t .
j=1
Rysunek 1. I ndeks Krugmana dla struktury zatrudnienia w badanych krajach Europy Środkowej
w porównaniu do gospodarki referencyjnej (niemieckiej) (w %)
50
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
Polska Czechy Słowacja Węgry
1995 2004 2018
047_GN_3_2021.indb 82
Sektor
1995 2004 2018 1995 2004 2018 1995 2004 2018 1995 2004 2018 1995 2004 2018
Rolnictwo 20,42 17,11 9,62 5,69 4,21 3,44 10,42 4,96 3,24 8,49 5,31 4,11 2,30 1,81 1,37
High-tech 0,58 0,68 0,79 0,75 1,04 1,11 0,97 0,87 0,72 1,99 3,38 2,10 1,32 1,14 1,15
Medium-high-tech 5,27 4,71 5,18 6,41 7,16 9,09 6,20 5,91 7,14 4,65 5,06 5,78 7,82 7,31 7,00
Medium-low-tech 5,32 4,90 6,69 8,28 8,37 8,66 7,50 7,86 7,97 4,88 5,02 4,92 5,88 5,10 4,92
Low-tech 10,97 9,91 8,77 10,66 9,94 7,12 10,21 9,41 6,27 11,79 9,22 6,31 6,38 5,39 4,36
przemysłowe
Przetwórstwo
Razem 22,13 20,20 21,42 26,10 26,51 25,98 24,88 24,04 22,10 31,80 27,99 23,23 21,40 18,95 17,43
Pozostałe sektory przemysłowe
8,72 10,33 10,92 14,10 12,10 10,53 10,19 10,39 10,12 9,70 10,01 9,20 10,89 7,55 7,02
i budownictwo
High-tech KIS 1,21 1,66 1,21 1,68 2,01 2,94 2,62 2,23 2,98 1,65 1,99 3,48 2,12 2,63 3,10
Pozostałe KIS 26,33 26,45 26,33 25,62 26,33 28,08 29,80 30,14 31,69 29,94 31,50 35,38 34,49 39,05 42,57
Usługi
Pozostałe usługi 20,85 24,25 20,85 26,80 28,84 29,03 22,08 28,24 29,88 26,91 28,51 28,71 28,80 30,03 28,51
Razem 48,73 52,36 48,73 54,11 57,18 60,05 54,50 60,61 64,54 58,50 61,99 67,57 65,41 71,70 74,18
Gospodarka narodowa 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0
Źródło: obliczenia własne na podstawie danych Eurostatu.
Tabela 3. Wydajność pracy w poszczególnych sektorach w latach 1995–2018 (w EUR za roboczogodzinę, ceny stałe z 2015 r.)
przemysłowe
Przetwórstwo
GOSPODARKA NARODOWA / The Polish Journal of Economics / 3(307)2021
Razem 6,80 7,84 12,22 8,23 10,32 19,38 4,13 9,83 19,68 11,20 11,44 13,07 42,41 50,78 62,19
30/09/2021 11:32
Pozostałe sektory przemysłowe
14,87 13,96 16,47 16,90 17,88 16,42 12,22 19,97 20,97 10,69 11,42 10,78 42,93 48,15 51,55
047_GN_3_2021.indb 83
i budownictwo
High-tech KIS 7,29 19,62 25,29 21,05 24,74 36,89 16,80 25,08 30,45 15,80 23,71 24,31 40,24 56,54 82,57
Pozostałe KIS 5,27 9,62 11,47 13,85 15,32 16,23 11,30 11,87 17,28 9,53 9,06 8,84 49,74 38,82 36,23
Usługi
Pozostałe usługi 9,58 12,71 17,27 12,96 14,64 17,98 17,59 17,57 18,93 10,62 11,55 13,65 39,75 44,96 49,06
Razem 7,13 11,37 14,57 13,63 15,31 18,09 14,11 15,01 18,65 10,21 10,68 11,68 45,03 42,04 43,10
Źródło: obliczenia własne na podstawie danych Eurostatu.
Tabela 4. Średnia roczna stopa wzrostu wydajności pracy w poszczególnych sektorach (w %)
przemysłowe
Przetwórstwo
Razem 2,58 1,60 3,22 3,80 2,55 4,60 7,03 10,12 5,09 0,67 0,24 0,95 1,68 2,02 1,46
Pozostałe sektory przemysłowe
0,44 –0,70 1,19 –0,13 0,63 –0,61 2,38 5,61 0,35 0,04 0,74 –0,41 0,80 1,28 0,49
i budownictwo
Alina Szewc-Rogalska, Tomasz Jakiel,Zmiany strukturalne a wydajność pracy…
High-tech KIS 5,56 11,63 1,83 2,47 1,81 2,89 2,62 4,55 1,40 1,89 4,61 0,18 3,17 3,85 2,74
Pozostałe KIS 3,44 6,91 1,27 0,69 1,13 0,42 1,86 0,55 2,72 –0,32 –0,55 –0,17 –1,37 –2,72 –0,49
Usługi
Pozostałe usługi 2,60 3,19 2,21 1,43 1,36 1,48 0,32 –0,01 0,53 1,10 0,94 1,20 0,92 1,38 0,63
Razem 3,15 5,32 1,79 1,24 1,29 1,20 1,22 0,69 1,56 0,59 0,50 0,65 –0,19 –0,76 0,18
Objaśnienia: średnia roczna stopa wzrostu wydajności pracy została obliczona z wykorzystaniem średniej geometrycznej.
Źródło: obliczenia własne na podstawie danych Eurostatu.
83
30/09/2021 11:32
Tabela 5. W
kład poszczególnych sektorów i zmian strukturalnych do wzrostu wydajności pracy w badanych krajach Europy Środkowej w latach 1995–
2018 (zagregowana stopa wzrostu wydajności pracy w gospodarce narodowej = 100%)
84
047_GN_3_2021.indb 84
Polska Czechy Słowacja Węgry
Sektor
W S D Z W S D Z W S D Z W S D Z
Gospodarka narodowa 75,94 15,08 8,98 24,06 85,85 2,81 11,34 14,15 94,81 16,01 –10,82 5,19 82,82 44,26 –27,08 17,18
Rolnictwo 3,43 –3,23 –1,81 –5,05 5,28 –2,74 –2,09 –4,83 18,11 –1,03 –12,47 –13,51 49,17 –17,79 –25,38 –43,18
High-tech 1,02 0,17 0,37 0,54 4,07 0,45 1,95 2,41 1,73 –0,08 –0,44 –0,52 17,70 0,67 1,01 1,68
Medium-high-tech 7,56 –0,05 –0,14 –0,19 22,26 2,25 9,30 11,55 12,73 0,44 1,91 2,36 –21,01 21,02 –5,11 15,92
Medium-low-tech –1,71 3,44 –0,44 3,00 2,69 0,98 0,12 1,10 15,54 0,22 0,97 1,20 –35,83 0,90 –0,35 0,55
przemysłowe
Przetwórstwo
Low-tech 10,27 –1,30 –2,06 –3,36 14,08 –3,20 –4,67 –7,87 9,55 –1,80 –3,69 –5,49 19,93 –26,23 –9,26 –35,49
Pozostałe sektory
2,15 5,03 0,54 5,58 –1,18 –10,50 0,30 –10,21 9,96 –0,10 –0,07 –0,18 0,63 –3,73 –0,03 –3,76
przemysłowe i budownictwo
High-tech KIS 3,36 1,45 3,58 5,02 4,63 4,62 3,48 8,10 4,00 0,66 0,54 1,21 9,76 20,10 10,82 30,92
Pozostałe KIS 25,14 3,39 3,99 7,38 10,63 5,91 1,02 6,93 19,89 2,38 1,26 3,65 –14,21 36,01 –2,58 33,43
Usługi
Pozostałe usługi 24,71 6,17 4,96 11,13 23,39 5,03 1,95 6,98 3,30 15,31 1,16 16,48 56,68 13,31 3,80 17,10
Objaśnienia: W – efekt wewnętrzny, S – efekt statyczny, D – efekt dynamiczny, Z – efekt zewnętrzny razem, Z = S + D.
Źródło: obliczenia własne na podstawie danych Eurostatu.
Tabela 6. W
kład poszczególnych sektorów i zmian strukturalnych do wzrostu wydajności pracy w badanych wybranych krajach Europy Środkowej
w latach 1995–2004 (zagregowana stopa wzrostu wydajności pracy w gospodarce narodowej = 100%)
przemysłowe
GOSPODARKA NARODOWA / The Polish Journal of Economics / 3(307)2021
Przetwórstwo
Low-tech 3,39 –1,52 –0,33 –1,85 12,13 –2,07 –0,82 –2,89 12,51 –0,90 –0,98 –1,89 5,73 –31,26 –1,25 –32,51
30/09/2021 11:32
Pozostałe sektory
–2,97 8,97 –0,55 8,42 7,64 –18,67 –1,08 –19,75 21,66 0,67 0,42 1,09 12,63 5,87 0,41 6,27
047_GN_3_2021.indb 85
przemysłowe i budownictwo
High-tech KIS 5,60 1,21 2,05 3,26 3,42 3,83 0,67 4,50 5,96 –1,84 –0,91 –2,74 23,03 9,45 4,73 14,18
Pozostałe KIS 42,84 0,23 0,19 0,42 20,78 5,42 0,57 6,00 4,64 1,07 0,05 1,13 –24,56 26,16 –1,28 24,88
Usługi
Pozostałe usługi 24,46 12,21 3,99 16,20 24,86 14,56 1,88 16,45 –0,14 29,71 –0,04 29,67 44,07 30,00 2,62 32,62
Objaśnienia: W – efekt wewnętrzny, S – efekt statyczny, D – efekt dynamiczny, Z – efekt zewnętrzny razem, Z = S + D.
Źródło: obliczenia własne na podstawie danych Eurostatu.
Tabela 7. W
kład poszczególnych sektorów i zmian strukturalnych do wzrostu wydajności pracy w badanych wybranych krajach Europy Środkowej
w latach 2004–2018 (zagregowana stopa wzrostu wydajności pracy w gospodarce narodowej = 100%)
przemysłowe
Przetwórstwo
Low-tech 13,62 –1,39 –1,57 –2,96 14,98 –5,19 –3,96 –9,15 6,93 –5,06 –2,31 –7,37 22,81 –23,88 –7,19 –31,07
Pozostałe sektory
6,79 2,15 0,39 2,53 –5,23 –7,14 0,58 –6,56 1,97 –1,04 –0,05 –1,09 –7,40 –10,65 0,60 –10,05
przemysłowe i budownictwo
High-tech KIS 2,46 4,35 1,25 5,60 5,18 5,86 2,88 8,73 2,25 3,56 0,76 4,32 1,37 40,55 1,03 41,58
Alina Szewc-Rogalska, Tomasz Jakiel,Zmiany strukturalne a wydajność pracy…
Pozostałe KIS 12,83 10,23 1,97 12,20 5,96 6,79 0,41 7,19 30,71 3,45 1,57 5,02 –7,86 40,35 –0,97 39,38
Usługi
Pozostałe usługi 28,95 2,59 0,93 3,52 22,71 0,74 0,17 0,90 7,23 5,42 0,42 5,84 68,73 2,66 0,48 3,15
Objaśnienia: W – efekt wewnętrzny, S – efekt statyczny, D – efekt dynamiczny, Z – efekt zewnętrzny razem, Z = S + D.
Źródło: obliczenia własne na podstawie danych Eurostatu.
85
30/09/2021 11:32
Tabela 8. W
kład poszczególnych sektorów i zmian strukturalnych do wzrostu wydajności pracy w referencyjnej gospodarce niemieckiej (zagregowana
86
047_GN_3_2021.indb 86
Niemcy 1995–2018 Niemcy 1995–2004 Niemcy 2004–2018
Sektor
W S D Z W S D Z W S D Z
Gospodarka narodowa 120,70 31,07 –51,77 –20,70 184,75 164,65 –249,40 –84,75 105,67 –1,37 –4,30 –5,67
Rolnictwo 3,38 –4,54 –1,37 –5,90 78,44 –25,34 –16,97 –42,31 –3,59 –3,89 0,86 –3,03
High-tech 28,67 –1,59 –3,67 –5,26 109,66 –16,89 –14,27 –31,16 17,47 0,06 0,05 0,10
Medium-high-tech 61,32 –14,65 –6,41 –21,06 245,27 –95,79 –16,08 –111,87 39,07 –7,05 –1,63 –8,68
Medium-low-tech 18,20 –11,89 –2,99 –14,88 163,47 –100,80 –21,83 –122,62 2,41 –2,99 –0,09 –3,07
przemysłowe
Przetwórstwo
Low-tech 13,63 –20,15 –4,31 –24,46 36,45 –102,60 –5,63 –108,23 9,48 –12,02 –1,81 –13,84
Pozostałe sektory
29,86 –52,85 –10,61 –63,46 188,52 –475,41 –57,82 –533,22 9,03 –8,99 –0,63 –9,62
przemysłowe i budownictwo
High-tech KIS 28,58 12,56 13,21 25,77 114,76 67,15 27,21 94,35 24,05 9,50 4,37 13,88
Pozostałe KIS –148,31 127,92 –34,76 93,16 –1249,41 752,45 –165,23 587,22 –35,64 48,11 –3,21 44,90
Usługi
Pozostałe usługi 85,37 –3,74 –0,88 –4,61 497,58 161,88 21,21 183,09 43,40 –24,10 –2,20 –26,31
Objaśnienia: W – efekt wewnętrzny, S – efekt statyczny, D – efekt dynamiczny, Z – efekt zewnętrzny razem, Z = S + D.
Źródło: obliczenia własne na podstawie danych Eurostatu.
GOSPODARKA NARODOWA / The Polish Journal of Economics / 3(307)2021
30/09/2021 11:32
Alina Szewc-Rogalska, Tomasz Jakiel,Zmiany strukturalne a wydajność pracy… 87
Dyskusja wyników
Duży odsetek zatrudnionych w sektorze rolnictwa w badanych krajach
Europy Środkowej jest jednym ze wskaźników ekonomicznych świadczących
o tradycyjnej strukturze gospodarki i niższym poziomie rozwoju gospodar-
czego. Przyczyn dużego udziału rolnictwa w strukturze większości badanych
Podsumowanie
Z podjętej próby określenia natężenia procesów zmian strukturalnych
oraz identyfikacji kierunku i zakresu ich oddziaływania na wydajność pracy
w krajach Europy Środkowej w latach 1995–2018 wynikają następujące usta-
lenia i wnioski.
W badanym okresie nastąpiły istotne zmiany strukturalne polegające
na znaczącym odpływie siły roboczej z rolnictwa (zwłaszcza w gospodarce
polskiej) i przetwórstwa przemysłowego (zwłaszcza w gospodarce węgierskiej)
na rzecz sektora usług. Przebieg zmian strukturalnych w gospodarce polskiej,
zwłaszcza w przypadku rolnictwa, był znacznie intensywniejszy niż w innych
gospodarkach, charakteryzujących się wyższym poziomem rozwoju. Struk-
tura zatrudnienia w gospodarce polskiej w ostatnim roku badanego okresu
Bibliografia
Applebaum E., Schettkat R. [1999], Are prices unimportant? The changing structure of the
industrialized economies, Journal of Post Keynesian Economics, 22: 387–398.
Baumol W. J. [1967], Macroeconomics of unbalanced growth revisited: the anatomy of urban
crisis, American Economic Review, 57: 415–426.
Brondino G. [2018], Productivity growth and structural change in China (1995–2009): a sub-
systems analysis, Structural Change and Economic Dynamics, 49: 183–191.
Ceccobelli M., Gitto S., Mancuso P. [2012], ICT capital and labour productivity growth: a non-
parametric analysis of 14 OECD countries, Telecommunications Policy, 36: 282–292.
Daveri F. [2002], The new economy in Europe: 1992–2001, Oxford Review of Economic Policy,
18: 345–362.
Dietrich A. [2008], Does growth cause structural change, or is it the other way around? A dynamic
panel data analysis for seven OECD countries, Empirical Economics, 43: 915–944.
Fagerberg J. [2000], Technological progress, structural change and productivity growth: a com-
parative study, Structural Change and Economic Dynamics, 11: 393–411.
Fernandez R., Palazuelos E. [2009], Demand, employment, and labour productivity in the Euro-
pean economies, Structural Change and Economic Dynamics, 20: 1–12.
Fernandez R., Palazuelos E. [2018], Measuring the role of manufacturing in the productivity
growth of the European economies (1993–2007), Structural Change and Economic Dyna
mics, 46: 1–12.
Fixler D. J., Siegel D. [1999], Outsourcing and productivity growth in services, Structural Change
and Economic Dynamics, 10: 177–194.
Florczak W., Welfe W. [2000], Wyznaczanie potencjalnego PKB i łącznej produktywności czyn-
ników produkcji, Gospodarka Narodowa, 11–12: 40–55.
Glocker C., Wegmueller P. [2018], International evidence of time-variation in trend labor pro-
ductivity growth, Economic Letters, 167: 115–119.
Glossary: High-tech classification of manufacturing industries [2018], Eurostat, http://ec.europe/
eurostat/statisticsexplainded (dostęp: 27.12.2020).
Glossary: Knowledge-intensive services (KIS) [2017], Eurostat, http://ec.europe/eurostat/statis-
ticsexplainded (dostęp: 27.12.2020).
Górajski M., Błażej M. [2020], A Control Function Approach to Measuring the Total Factor
Productivity of Enterprises in Poland, Bank i Kredyt, 51 (3): 293–316.
Gradzewicz M., Growiec J., Kolasa M., Postek L., Strzelecki P. [2018], Poland’s uninterrupted
growth performance: New growth accounting evidence, Post-Communist Economies,
30 (2): 238–272.
Grela M., Majchrowska A., Michałek T., Mućk J., Stążka-Gawrysiak A., Tchorek G., Wagner M.
[2017], Is Central and Eastern Europe converging towards the EU-15?, NBP Working Papers
no. 264, Narodowy Bank Polski, Economic Research Department.
Grodzicki M. [2014], Sektorowa dekompozycja wzrostu wydajności pracy w krajach Unii Euro-
pejskiej, Gospodarka w Praktyce i Teorii, 9: 35–50.
Growiec J. [2008a], A new class of production functions and an argument against purely labor-
augmenting technical change, International Journal of Economic Theory, 4: 483–502.
Growiec J. [2008b], Production functions and distributions of unit factor productivities: Uncovering
the link, Economics Letters, 101: 87–90.
Hagemejer J., Kolasa M. [2011], Internationalization and economic performance of enterprises:
Evidence from Polish firm-level data, The World Economy, 34 (1): 74–100.
Hagemejer J., Mućk J. [2019], Export-led growth and its determinants: Evidence from Central
and Eastern European countries, The World Economy, 42 (7): 1994–2025.
Jorgenson D. W. [2003], Information technology and the U. S. economy, American Economic
Review, 91: 1–32.
Kinfemichael B., Morshed A. [2019], Unconditional convergence of labor productivity in service
sector, Journal of Macroeconomics, 59: 217–229.
Kotlewski D., Błażej M. [2020a], KLEMS growth accounting implemented in Poland, Statistics
in Transition, 21 (1): 95–122.
Kotlewski D., Błażej M. [2020b], Sustainability of the convergence between Polish and UE
developed economies in the light of KLEMS growth accounting, Bank i Kredyt, 51 (2): 121–142.
Kruger J. [2008], Productivity and structural change: a review of the literature, Journal of
Economic Surveys, 22: 330–363.
Lee J. W., McKibbin W. [2018], Service sector productivity and economic growth in Asia, Eco-
nomic Modelling, 74: 247–263.
Martino R. [2015], Convergence and growth. Labour productivity dynamics in the European
Union, Journal of Macroeconomics, 46: 186–200.
McMillan M., Rodrik D. [2011], Globalization, structural change, and productivity growth,
NBER Working Paper no. 17143, The National Bureau of Economic Research Working,
Cambridge M. A.
Mucha-Leszko B. [2016], Technologie ICT, zmiany strukturalne i wydajność pracy jako czyn-
niki rosnącej luki gospodarczej Unii Europejskiej wobec Stanów Zjednoczonych, Finanse,
Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, 3 (81): 179–190.
Najarzadeh R., Rahimzadeh F., Reed M. [2014], Does the Internet increase labour productivity?
Evidence from a cross-country dynamic panel, Journal of Policy Modeling, 34: 986–993.
Oliner S. D., Sichel D. E. [2002], Information technology and productivity: where are we now and
where are we going?, Federal Reserve Bank of Atlanta Economic Review, 87: 15–44.
Padilla-Peres R., Villarreal F. [2017], Structural change and productivity growth in Mexico,
1990–2014, Structural Change and Economic Dynamics, 41: 53–63.
Próchniak M. [2019], Zmiany łącznej produktywności czynników wytwórczych w dobie czwar-
tej rewolucji przemysłowej, w: Kowalski A. M., Weresa M. A. (red.), Polska. Raport o kon-
kurencyjności 2019: Konkurencyjność międzynarodowa w kontekście rozwoju przemysłu 4.0:
231–244, Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
Próchniak M., Witkowski B. [2013], Time stability of the beta convergence among EU countries:
Bayesian model averaging perspective, Economic Modelling, 30 (C): 322–333.