Professional Documents
Culture Documents
(1-1-4) Πρακτικά Οικουμενικών Συνόδων. (Acta Conciliorum Oecumenicorum) - 1. Concilium Ephesenum (431) - 1. Acta Graeca - 4. Collectio Vaticana 120-139. GR
(1-1-4) Πρακτικά Οικουμενικών Συνόδων. (Acta Conciliorum Oecumenicorum) - 1. Concilium Ephesenum (431) - 1. Acta Graeca - 4. Collectio Vaticana 120-139. GR
SOCIETATIS SCIENTIARVM
ARGENTORATENSIS
EDIDIT
EDVARDVS SCHWARTZ
TOMVS PRIMVS
VOLVMEN PRIMVM
PARS QVARTA
MDCCCCXXVIII
WALTER DE GRUYTER & CO.
VORMALS G. J. GÖSCHEN*SCHE VERLAGSHANDLUNG • J. GUTTENTAG, VERLAGS-
BUCHHANDLUNG / GEORG REIMER / KARL J. TRÜBNER / VEIT & COMP.
BEROLINI ET LIPSIAE
Unauthenticated
Download Date | 9/7/15 6:44 PM
CONCI LI VM VNIVERSALE
EPHESENVM
EDIDIT
EDVARDVS SCHWARTZ
VOLVMEN PRIMVM
ACTA GRAECA
PARS QVARTA
COLLECTIO VATICANA 120—139
MDCCCCXXVIII
WALTER DE GRUYTER & CO.
VORMALS O. J. GÖSCHEN*SCHE VERLAGSHANDLUNG / J. GUTTENTAG, VERLAGS-
BUCHHANDLUNG / GEORG REIMER / KARL J. TRÜBNER / VEIT & COMP.
BEROLINI ET LIPSIAE
Unauthenticated
Download Date | 9/7/15 6:44 PM
Unauthenticated
Download Date | 9/7/15 6:44 PM
PRAEFATIO
Postquam quinqué Collectionis Vaticanae partes editae sunt, tempus est de
collectionum quae acta Ephesena continent, origine et historia breuiter praefari ñeque
ineptum uideatur hanc praefationem ei Collectionis Vaticanae parti praemittere,
qua olim illam terminatam esse uel obiter últimos eius numéros perlustranti apparet.
quod uero sexta et séptima pars huius uoluminis publico usui nondum praesto
sunt, non obstat; nam ut mox eas in lucem prodituras esse praeteream, et ultima Col-
lectionis Vaticanae pars [165—172] et Collectionis Atheniensis additamenta tam
singularem locum tenent, ut sua quaeque praefatione indigeant.
Actorum concilii Epheseni et eorum quae iis addita sunt, collectiones sunt tres,
Vaticana [V], cuius breuiorem recensionem praebent MP, Seguierana [S], a qua Dur-
lacensis [D] fere non distat, Atheniensis [A]. Vaticanae capitulatio ex codicibus
edita est uol. I I p. 3sq.; Seguieranam et Atheniensem ante hos octo annos descripsi
numerisque distinxi in dissertatione Neue Aktenstücke zum ephesinischen Konzil von
431 [Abkandl. d. Bayer. Akad. d. Wz ss. XXX 8], qua descriptione utantur rogo
lectores, dum huius uoluminis pars séptima edita erit. iam ut recte procedat
inquisitio, ante omnia statuendum est collectiones S et A non singula esse corpora
eiusdem originis atque finis, sed alteras partes inde a S 93 et A 137 esse appendices
corporibus primariis extrinsecus adiectas. quod ita se habere uel inde elucet quod
in codice A inter 136 et 137 spatium haud paruum relictum est; grauioris momenti est
temporum ut ita dicam regressus, quoniam a S 92 [ = V 133], quae est epistula Cyrilli
ad Iohannem Antiochenum synodumque Antiochenam aliquot annis post pacem
quae inter illos facta est, scripta, et ab A 135 136 [ = V 171. 172], id est Cyrilli epistulis
ad Successum, quae item longiore temporis interuallo a pace ilia distant, saltus fit
ad Procli sermonem [S 93 = V 19] uel ad Cyrilli epistulam ad apocrisiarios Constan-
tinopoli constitutos [A 137 = V 22]. unde autem hae appendices desumptae sint,
ex ipsa serie cum collectione V comparata primo obtutu elucebit; quae in A uel S non
ad appendices pertinent, asteriscis signaui:
S 93 = A 19* = V 19
S 9* = A 137 = V22
S 94 = A 138 = V23
S 95 = A 139 = V 26
S 96 = A 140 = V27
S 97 deest in A = V 28
S 98 = A 141 = V29
S 99—103 = V 54 ad finem. 55—59 1 )
S 104 — A 142 = V69
I Pertinent ad ea quae d. 22. m. Iul. a. 431 gesta [A 74—78] et a collectore V eis inculcata sunt,
quae de Nestorii damnatione d. 22. m. Iun. eiusdem anni gesta sunt; cf. quae ad I 2 p. 45, 3 adnotaui.
S 105 = A 143 = V 70
S 106 deest in A = V 71
S 107 = A 144 = V 72
deest in S A 145 = V 73
S 108 = A 146 = V 74
S 109 deest in A = V 79
S 110 [ = 51] deest in A = V 86
Sui = A 61 * = V 96 [I 3 p. 38,10—39,26]
S 112 = A 147 = V97
S 113 = A 148 = V 99
S 114 = A 59* = V 108
S 115 = A 149 = V 109
S 116 = A 150 = V 110
S 117 = A 151 = V m
S118 = A 152 = V 112
S 119 [cf. 61] = A 153 [cf. 91] = V 113 [cf. 91]
S 120 = A 154 = V 116
S 121 [cf. 109] deest in A = V 117 [cf. 79]
S 122 = A 104* = V 121
S 123 = A i u * = V 124
S 124 = A 112* = V 125
S 125 = A 113* = V 126
S 126 = A 129* = V 129
S 127 = A 122* = V 130
S 128 = A 125* = V 131
S 129 = A 155 = V 134
S 130 = A 156 = V 137
S 131 = A 157 = V 138
S 132 = A 158 = V 139
S 5* = A 159 = V 150
S 38 = A 160 = V 143
S 39 = A 161 = V 144
S 40 = A 162 = V 145
S 42 = A 163 = V 146
S 133 = A 164 = V 151
S 134 = A 165 = V 152
S 135 = A 166 = V 153
S 136 = A 167 = V 154
S 137 = A 168 = V 155
S 138 = A 169 = V 156
S 139 = A 170 = V 157
deest in S A 171 = V 158
S 140 = A 172 = V 159
S 141 = A 173 = V 160
S 142 = A 174 = V 161
S 143 = A 175 = V 162
S 144 = A 176 = V 163
S 145 = A 177 = V 164
S 8i deest in A = V 77 = C T 54
S 82 deest in A = V 80 [ = 136] deest in C T
S 37 = V 140—1421)
S 38 = A 160 = V 143
S 39 = A 161 = V 144
S 40 = A 162 = V 145
S 41 = A 20 = V 14
S 42 = A 163 = V 146
S 43 = A 22) = V 149
S44 = A 31 = V 147 [ = 3 1 ]
S 45 deest in A = V 98
V 9 Sis = CT 12 = A6
ν 10 ----- S 16 = C T 10 = a 7
VII = S 17 = C T il = A8
V12 = S 18 = CT 13 = a 9
V13 S 19 = CT 16 = A 16
V 14 = S 41 --- C T 19 = A 20
Vis s 23 = CT 17 = A 18
V16 = S 21 = CT 14 = A 35
V 17 = S 22 = C T 15 = A 36
V 18 = S 10 = C T s2) = A 21
V19 [S 93] deest in C T = A 19
V20 = S 8 = C T 18 = A 15
V2I = S 7 = CT 4 = A 14
V 22 [ A 137] = S 9 deest in C T
V 2 3 [S 94 A 138] deest in C T
V24 - S 14 = CT 9 = A 22
V25 = S 24 = C T 22 = A 30
V 26 [ S 95 A 139] deest in C T
V 27 [ S 96 A 140] deest in C T
V 2 8 [S 97] deest in CT deest
V 29 [ S 98 A 141] deest in C T
V30 S 20 = C T 21 = A 17
V 3 i [ = I 4 7 ] = S 44 = C 23 = A 31
Primo eliminanda sunt quae in A ex collectione codicis Vaticani 1431 [R] de-
prompta esse nuper \Abhandlg. d. Bayer. Akad. d. fVùs. XXXII 6 p. 89] demonstraui:
A 2 [ = V 149 = S 43] = R 8
A3 = R9
A 4 [ = V 13s, deest in S] = R 5
A 24 = R 6
A 25 = R 7
A 26—29 = R ι—4
addendus est Prodi sermo [19 = V 19], quem non ex actorum quadam collectione,
sed ex Collectione R [46] desumptum esse probatur lectionibus. hanc memoriam
ea quae in V et appendice S extat, multo meliorem esse et ipsis lectionibus probatur
et testatur Timotheus Aelurus [cf. 1 2 p. VI]. quod pauca ex V in A irrepserunt,
non mirum, immo sine exemplo çollectionis V sermo in A omnino non intrasset.
Collectionis S [ = D] initium turbatum esse inde apparet quod S 2 in S 7 repe-
titur, ita tarnen ut textus différât ñeque pateat ulla excusatio erroris nisi collectionis
compilatorem postquam codicem quo primo usus est, abiecerit et ad alterum transierit,
oblitum esse epistulae 2 quam ex priore transscripserit, atque eam iterum scripsisse.
ultra coniectando progredì periculosum; coniciat quis in codice priore post S 2 ex-
cidisse e. g. V 4. 5. 6, in altero epistulam Cyrilli quae in V S et CT prima est. ean-
dem ob causam iudicium incertum est quem locum in collectionum quae nunc sunt,
archetypis habuerint Cyrilli orationes ad Theodosium [V 7], ad augustas [V 149],
ad dominas [V 150]. a quibus separari nequit sacra [V 8] qua Cyrillus uituperatur
quae in fine epistulae [p. 1 1 2 , 30. 3 1 ] habetur allusio de episcopis uituperatione non
immunibus, qua tecte tangitur Cyrillus [cf. V 8 p. 73, S sq.], extat in sacra quoque
[p. 1 1 5 , 13. 14]. concedendum est epistulae locum deberi non ante, sed post sacram
uniuersalem ; multo uero grauius peccauere recentes inde ab editione Romana collec-
tores conciliorum, dum contra testimonium Collectionis V , praeter quod in hac epistula
nullum est, epistulam inter V 121 et 130 eis inserunt quae ad pacem inter Cyrillum
et Iohannem factam pertinent.
In S extat breuis quaedam Cyrilli epistularum collectio ab illa [V 26—29] de
qua supra [p. XII] disputaui, diuersa:
S 7 = C T 4 = A 14 = V 21
S 8 = C T 18 = A 15 = V 2 0
S 9 [ = A 137] deest in C T = V 22.
S 7 inscripta est Κυρίλλου έπισκόπου άλείανδρείασ α β καί γ; quamuis autem
hoc modo coniunctae, argumento et intentione tres illae epistulae quam maxime
distant. priores enim duo [S 7. 8] in eo concordant quod ad homines scriptae sunt
quibus Cyrilli rixa cum Nestorio displicebat, tertia ipsius apocrisiarii qui Costanti-
nopoli erant, monentur ne uerbis pacificis Anastasii presbyteri, quem Nestorius Anti-
ochia secum illuc duxerat [Socr. 7, 32], fiduciam tribuant, atque ex chartis recens
Alexandriam portatis Nestorius haereticus esse probatur; in fine cautum tectumque
consilium exponitur quo utendum sit ut ille a Cyrillo non priuatae inimicitiae, sed fidei
causa peti uideatur. quam haec arcana Consilia uulgo patefieri Cyrillus noluerit,
inde apparet quod Marius Mercator epistulae accepit exemplar ad transferendum ab
ipsis, ut uidetur, apocrisiariis immutatum [cf. uol. V 1 p. XII], neque praeter-
mittendum Nestorium in Heraclida [p. 154] imprimis huius epistulae ultima parte
uti ut Cyrillum perfidiae accuset 1 ). iam apparet cur S 9 = V 22 non extet neque
in parte priore collectionis A neque in uersione Latina: nocere uidebatur memoriae
Cyrilli. neque tarnen eam primariae collectioni epistularum gestis praemissarum
infuisse et postea eiectam esse, sed primo utpote collectionis fini intentionique con-
trariam reiectam postmodum receptam esse, cum collectores a controuersiae Nestoria-
nae odiis et ardoribus longe distantes quaecumque illis memoria digna esse uide-
bantur, arriperent, elucebit, cum collectionis primariae consilium patefactum erit.
Trium collectionum Graecarum uersionisque Latinae antiquae communia
sunt haec:
ι Non inutile est ea enumerare quae Nestorii libro atque actorum collectionibus communia
sunt ; non commemoro nisi ea quae expressis uerbis a Nestorio adferuntur :
V 22 p. 154
V2 p. 157, sequitur lacuna
C 82 p. 162
V 3 1 p. 165
C 84 p. 170
V 83 p. 176
V 8 4 p. 178 sq.
Gesta contra eum p. 193 sq.
inter ea quae in synodo lecta sunt
V 4 et V 5 p. 209 sq. 246
V 151 p. 368
V81 p. 369
V 152 p. 371
V 128 p. 404 sq.
CT I = S ι = V ι deest i
CT 2 = S 2(7) = V2 = A 10
CT 3 = S3 == v3 = A il
CT 4 = S7 = V21 = A 14
CT 5 = = S 10 = V 18 = A 21
CT 6 = S il = v4 = A 12
CT 7 = S 12 = V5 = A 13
CT 8 = S 13 = V6 = A 23
CT 9 = S 14 V24 = A 22
:
CT 10 = S 16 - V 10 = A 7
CT Ii -
S17 = V H = A8
CT 12 = Sis = V9 = A6
CT 1 3 S 18 = V 12 = Aç
CT 14 -- S 21 = V 16 = A 35
CT I S = S 22 = V 17 = A 36
CT 16 - S 19 = VI3 = A 16
CT 17 = S 23 = V is = A 18
CT 18 = S8 V20 = Aïs
CT 19 = S 41 — V 14 = A 20
CT 20 = S6 = V8 = AS
CT 21 = S 20 = V30 = A 17
CT 22 = S 24 = V25 = A 30
A 3 1 = V 3 1 [ = 1 4 7 = S 44 = C 23]
A 35 = V 16 = S 2 1 = C T 14
A 36 = V 1 7 = S 22 = C T 15
natam [V 82, I 3 p. 9, 14 sq.] et concilii epistulam generalem [ V 9 1 , 1 3 p. 27, 16. 25. 28, 9]
in synodo de Caelestianis Pelagianisque qui Constantinopoli degebant [cf. Nestorii
epistulas in Coll. Veron. 3. 4 [II p. 12. 22 sq. 15, 5 sq.], actum esse nouimus, ipsa tamen
gestorum monumenta iam non extant. unde sequitur non ipsa gesta plena atque
integra transscripta et diuolgata fuisse, sed eas tantum partes quae certo cuidam fini
partisque cuiusdam studio utilia uidebantur; cf. quae de his rebus alio loco [ Z e i t s c h r .
/. neutestamentl. Wiss. 25 p. 43 sq.] exposui.
Peculiari egent tractatione quae in concilio gesta esse feruntur d. 22. m. Iul. a.
431. quorum monumenta integra diu non nota erant nisi per uersiones Latinas
quae extant et in Collectionibus Palatina atque compluribus aliis de quibus egi uol.
V 2 p. v i l l i sq., et in Collectione C T 46 [ = uol. Ili] et in gestorum Chalcedonensium
uersione antiqua a Rustica correcta, quae edetur in t. II 3. Graecum exemplar
plenum apparuit in A 7 3 — 7 9 , quod descripsi in dissertatione de hac collectione [Ai-
handig. d. Bayer. Akad.d. Wiss. XXX 8 p. 28 sq.], edam in parte VII huius uoluminis.
incipit a solemni notatione temporis et loci et catalogo episcoporum qui adfuerunt,
secuntur symbolum Nicaenum et eaedem ex patribus excerptae eclogae quae lectae
erant in primo concilii synedrio quo Nestorius depositus erat [I 2 p. 3 9 , 6 sq.], quattuor
tamen ex Attico Constantinopolitano et Amphilochio eclogis additis [cf. quae ad I 2
p. 45,3 adnotaui]. adnectitur introductione noua praeposita actio concilii de Charisii
presbyteri Philadelphiensis libello [ A 76], quae ab editoribus Romanis dicta est actio
VI, quamquam in codicibus nulla actionum numeratio extat; hic mos actiones siue
collationes conciliorum numerandi non ante Chalcedonense concilium inualuit. tum
habentur concilii decretum [A 77] et quae in decreto subter annexae esse dicuntur
eclogae ex Nestorii sermonibus excerptae, quae sine discrimine eaedem sunt atque eae
quae in synedrio de Nestorii depositione lectae erant [A 78] ; finem faciunt subscrip-
t i o n s episcoporum [A 79]. quae omnia quominus ita ut scripta sunt, credantur
esse gesta, obstat primo mira illa et insolita altera quae gestorum continuationem
interrumpit introducilo, quae caret temporis locique notatione, sed eius loco breuiter
ea quae ante acta sunt, complectitur [συνεδρευούοης όριΣούσης Te κρατειν καί -βεβαίαν
είναι την πίστιν τήν έκτεθεΐσαν . . . παρά των αγίων πατέρων των κατά καιρούς èv τήι
Νικαέων πόλει συνειλεγμένων . . . τυπούσης τε τα περί τούτων καθ* δν έδει τρόπον],
deinde grauem mouet suspicionem quod catalogus episcoporum qui adfuerunt, plerum-
que erroribus scripturaeque lapsibus conseruatis, raro correcturis adhibitis ex eo trans-
scriptus est, qui quae in primo synedrio gesta sunt, introducit [cf. Miscellanea F r .
Ehrle 2 p. 59sq.], ne quis tamen falsarli Consilio posterioris opera hic aliquid tur-
batum esse putet, Cyrillus gestorum testimonio utitur talium qualia et Graece et
Latine tradita sunt. in epistula enim q u a m aliquanto post pacem cum Iohanne
Antiocheno f a c t a m controuersia denuo exardescente ad monachos Antiochenos Iohanni
infestos de recta symboli Nicaeni interpretatione scripsit [V 135], postquam claris
uerbis decretum synodi Ephesenae de Nestorii damnatione et eorum qui siue post siue
ante eum eadem senserunt dixerunt scripserunt, id est id quod extat A 77, laudauit
[ 1 4 p. 50, 34 sq.], post pauca pergit [p. 5 1 , 9]: υπέρ δέ του μή άγνοείσθαι παρά τισί
του συμβόλου τήν όύναμιν . . . πάτερων αγίων δό£ας Ρ] γοΟν εκθέσεις ένέταία τοις αυτόθι
πεπραγμένοις ύπομνήμασιν, ΐν' είδεΐεν οι έντυγχάνοντες αύταις τίνα προσήκει νοείσθαι τρό-
πον των άγίων πατέρων τήν έκθεσιν ήτοι τό ακραιφνές της ορθής πίστεως συμβολον,
quae ad uerbum fere deprompta sunt ex gestis A 74. similiter antea in
epistula V 128 [ 1 4 p. 24, 1 sq.] ad A c a c i u m Melitinensem attulit decretum syno-
dale A 77 ncque dubito quin ea quae in concilio gesta contra Nestorium et eos
I Quoniam interlocutio Petri presbyteri, quae éclogas relegendas proponit [A 75], ex gestis
prioribus [I 2 p. 39, 1] et conexu diuerso sine mutatione transcripta est, factum est ut cum äynodi de-
positione quae symbolum sequitur [A 74], non bene concordet.
C*
dd. 16. 17. m. lui. [i 3 p. 15, 1 3 . 2 1 , 7] libellis a Cyrillo et Memnone oblatis Iohannes
Antiochenus ter frustra uocatus a concilio Cyrillianorum damnatus est
[V 8 7 - 9 0 = S 5 4 - 5 9 = C T 39 = A 37. 38].
d. 22. m. lui. in concilio Cyrillianorum de Charisii presbyteri libellis actum est.
sacra per Iohannem comitem sacrarum largitionum ad concilium periata damnatio
Nestorii Cyrilli Memnonis confirmata est illique custodiae traditi sunt [V 93
= S 66 = C T 40 = A 44; A 45].
d. 1 3 . m. A u g . [I 3 p. 42, 33] episcopi Cyrilliani Constantinopoli consistentes epistu-
lam ad concilium Cyrillianorum miserunt [V 98 = S 45 = C T 47].
octoni legati ab utraque parte imperatoris iussu ad comitatum missi sunt [V 95 =
S 75 = C T 60 = A 58; V 96 = S 76 = C T 62 = A 6 1 ] .
d. 1 1 . m. Sept. primo legati Orientalium ad imperatoris audientiam admissi sunt
[A 65].
d. 25. m. Oct. [Socr. 7, 3 7 1 9 ] Maximianus Constantinopoli Nestorii loco ordinatus
est adsistentibus Cyrillianorum legatis [V 109 = C T 64 a ].
ci. 3 1 . m. Oct. [I 3 p. 67, 9 adn.] Cyrillus postquam ex custodia effugit, A l e x a n -
'driam ingressus est.
V t primo secernam quae a pristina collectione aliena esse constat, in V sicut
uni Cyrilli epistulae ad Alexandrinos tres aliae [cf. supra p. XII], ita in hac parte [V 99]
litteris episcoporum Constantinopoli consistentium ad concilium [V 98 = S 45 = C T 47]
accessit concilii responsum. deinde collectionis V propria est epistula q u a m
A l y p i u s presbyter ecclesiae apostolorum Constantinopolitanae dedit ad Cyrillum,
postquam custodiae traditus est [V 1 1 6 ] . mirum uero quid accidit in epistula
qua V 1 1 7 Cyrillus presbytero respondisse dicitur. neque enim aliud quidquam est
ista epistula q u a m sermo quem Cyrillus Ephesi habuit priusquam in custo-
diam abductus est [V 79 = C T 55]: quin uera sit inscriptio V 79, spuria V 1 1 7 , per
argumentum et elocutionem non licet dubitare. uidetur in aliqua collectiuncula,
qualibus V uti solere plus semel apparuit et apparebit, sermo litteris Alypii adnexus
fuisse, quoniam et is ad Cyrilli custodiam spectabat; inscriptione per casum uel negle-
gentiam deficiente pro responso quod Cyrillus A l y p i o scripsisset, uolgabatur. de-
nique una Collectio V [97] seruauit litteras quas octo Orientalium legati R u f o epi-
scopo Thessalonicensi scripserunt, a collectione pristina sine dubio alienas; quoniam
legati una cum litteris et tomum quem imperatori obtulerunt [V 96 (I 3 p. 3 8 , 9 — 3 9 , 26)
- - A 6 i ] , et mandatum suum [V 96 (p. 36, 37—38,8) = S 76 = C T 62 = A 60] ad
R u f u m destinarunt, V in horum exemplar quoddam cum epistula ad R u f u m coniunc-
tum incidisse uidetur.
Neque ea quae V cum A communia sunt, a S et C T uero absunt, collectioni
primariae adiudicari posse uidentur. aliunde utique accessit epistula Cyrilli ad V a l e -
rianum. deest in S et C T , in V [ 1 1 9 ] posita est quasi appendix huius partis ante
earn quae ad pacem inter Cyrillum Iohannemque factam pertinet, q u a m q u a m ut haec
p a x excusaretur, scripta est ; in D , qui hoc uno a S recedit quod eam recepii, ultimum etiam
post appendicem locum obtinet; aptius in A et W , epistulis aliquibus quae post illam
pacem scriptae sunt, a g g r e g a t u r , primo loco in W [76], cuius uaria lectio proxime ad
collectionem codicis Vaticani 1 4 3 1 accedit, haud multo ante m a g n u m illud inter-
uallum quo appendix distinguitur [cf. p. V] collocata in A . duae aliae epistulae,
V 98 et 1 1 3 , quod et in V et in A neque tamen in ceteris collectionibus extant, si ut
par est, appendicum S et A ratio non habetur, hoc magis casui q u a m originis com-
munitati debetur. tomum Orientalium [V 98 = A 6 1 ] in V ex litterarum ad R u -
fum exemplari desumptum esse modo exposui, cui et tomus et mandatum adnexa
fuerint; in A istae litterae desunt. epistulae generalis quam Cyrillianorum legati
episcopique Constantinopoli consistentes post Maximiani ordinationem ad uniuersos
prouinciarum metropolitas miserunt, formam A 91 exhibet uere uniuersalem, cui
nomen metropolitae singulare nondum inscriptum erat, V 1 1 3 uero illam quae ad
Epirum ueterem peruenit.
His exceptis quae relinquuntur, eorum tabulam propono, omitiendo tamen
S 46—48 = V 66—68 = C T 33. 31. 32 quippe de quibus actum sit [cf. p. XVIIII]; ad-
duntur numeri Collections W [cf. I 1 p. IUI sq.], ut eluceat illius cum S affinitas:
S 45 = CT 47 deest in A = V98
S. 49 = W 31 CT 30 deest in A = V81
S 50 = W 32 = CT 36 deest in A = V85
S 51 [ = 110] = W 33 = C T 37 deest in A = V86
S 52 = W 34 = CT 34 deest in A = V 8 3
S 53 = W 35 = CT 38 deest in A = V 8 4
S 54—59 = C T 39 = A 37. 3« = V 87—90
S 60 = 36 = C T 39 = A 39
w = V92
S 61 = W 37 = A 40 = V91
S 62—64 = C T 35 = A 41. 42 = V 106
S 65 - W 38 - C T 63 - A 43 = V 107
S 66 = W 39 = CT 40 — A 44 = V93
S 67 = W 40 = CT 41 — A 47 = V94
S 68 = W 41 = CT 42 = A 51 — V 100
S 69 = CT 43 = A 52 = V 101
S 70 = CT 44 = A 49 = V 102
S 71 = CT 45 = A 50 = V 105
S 72 = CT 48 = A 53 = V 103
s 73 = CT 59 = A 54 = V82
S 74 = W 42 = CT 49 =-= A 46 = V 104
CT 50—58 sermonum collectio
S 75 r,= W 43 = CT 60 — A 58 = V95
CT 61 = A 59 = V 108 [S 114]
S 76 = CT 62 = A 60 = V96
S 78—82 sermonum collectio
CT 64
W 49 = C T 64a = V 109 [S 115 A 149]
W 50 = C T 67 = V 110 [S 116 A 150]
W 50 = C T 68 = V m [S 117 A 151]
CT 68 = V 112 [S 118 A 152]
S 83 = W 51 = C T 65 — A 88 = V 114
S 83 = w 51 = C T 65 — A 88 = V 114
S 84 — W 52 = A 89 = V 115
CT 66 = A 90
S 85 = W 53 = A 96 = V 118
petit ut quoniam Nestorio damnato concilium muñere suo perfunctum sit, dimittatur;
qui pro petitionis commendatione proferuntur questus, simillimi sunt illis qui in frustulo
ilio, de quo modo locutus sum, CT 64 exhibentur. atqui in V quoque gesta et relatio
quam proxime a narratione illa [V 109 = CT 64 a ] stant, quam a CT 64 seiungi
non posse probaui; qua enim illic dirimuntur epistula [V 108], eam de proprio loco
delatam esse clarum est infraque etiam magis apparebit, quando de turbis in ordine
Collectionis V agam. hie latere uidetur pristinae ordo collectionis, quo propter
illam dimissionis petitionem etiam contra temporis rationem et gesta et relatio in fine
omnium eorum quae Maximiani ordinationi praecedebant, collocata sunt. qui
ordo correctus est in S et A, quippe quae totam illam narrationem omitterent; in CT
propter diei notationem gesta a relatione diuolsa et in locum superiorem translata
sunt post sacram per Palladium destinatam [CT 34 = V 83 = S 52] et ante epistulam
concilii de Nestorii damnatione ad clerum populumque Constantinopolitanum mis-
sum [CT 36 = V 85 = S 50].
Gesta de Charisio posteriore tempore in V [55—59] et A [32] eis quae antea
de Nestorii damnatione acta sunt, inserta esse supra [p. XVIIII] exposui; in antiqua col-
lectione S desunt. neque tamen credibile illum Cyrilli fetum qui summa ñeque
apud Cyrilli tantum asseclas auctoritate fruebatur, a pristina collectione afuisse,
etsi quem locum ibi tenuerit, eruere iam non licet. in A 73—79 initio stant ceterorum
gestorum quae in A [80—83] praeter ceteras collectiones additae sunt ; praecedit magna illa
moles additamentorum [62—72], quae ex Irenaei libro deprompta secuntur tomum quo
episcopi Orientales legatos suos instruxerunt [A 61 = V 96]. ordo exemplaris quo
utebatur uersio Latina, hoc loco turbatus est ; gesta enim illa [CT 46] mediis inserta
sunt epistulis quae ad Cyrilli Memnonisque custodiam pertinent.
Iam restât ut examinetur sermonum collectio, cuius certe partem ex antiqua
collectione actorum Ephesenorum deriuandam esse supra [p. XX] dixi. hic quoque
commodum erit tabulam proponere:
CT 50
S 78 = CT SI
= V 76
S 79 = CT 52
= V 78
S 80 = CT S3
= V 75
S 81 = CT 54
= V 77
CT 55
= V 79 [S 109]
S 82 = V 80 [ = 136]
CT 56 = V 73 [A 145]
CT 57 = V 72 [S 107 A 144]
V 71 [S 106]
V 74 [S 108 A 146]
CT 58 = V 70 [S 105 A 143]
In CT et V praeter Cyrilli aliorum quoque sermones exhibentur; hos tamen
postea accessisse concluditur cum ex eo quod desunt in S, tum ex inscriptione quae
in CT exhibetur : sermones diuersi santissimi archiepiscopi Cyrilli dicti apud Ephesum
collectis celebratis damnato haeretico Nestorio et excommunicatis factis Orientalibus
a sancto concilio. primus sermo totüs fere interiit, ni fallor, propter detrimentum
quod chartae initia subierunt; frustulum quod remansit, uni ei librario qui exemplar
uersionis Latinae scripsit, dignum uisum est quod transcriberetur. olim tamen
illum sermonem in collectione primaria extitisse eo proditur quod loci notatio quae
in C T 50 frustulo illi inscripta est in maiore ecclesia quae uocatur Maria, apte con-
uenit ei quae in capite V 76 per codices S D W tradita est έν τώι άγίωι Ίιυάννηι τώι
ευαγγελιστή ι, quod non bene uertit A* in Iokannis euangelistae sermonibus, recte
intellexit Rusticus pro sermonibus reponendo basilica, pessime uero V mutauit in
έν ημέρα ϊω toû εύαγγελιστου ; ilio enim die [26. m. Sept.] Cyrillus in custodia erat,
quod sermo quem Cyrillus habuisse dicitur antequam custodiae traditus sit [V 79 =
C T 55], in S (et W ) deest, nescio an ex eo possit explicari quod in epistulam Cyrilli
ad A l y p i u m conscriptam transmutatus est [cf. p. XXI] ; sermonemuero V 8 o [ = 136] = S 82,
quia in fine chartae stabat collectionis primariae, in Graeco exemplari uersionis La-
tinae excidisse crediderim. ceterum eum re uera paulo post d. 25. m. Oct. a. 431
habitum esse ab episcopo quodam, qui Ephesi remanserat cum concilio — I 2 p. 104,
18—20,~iam refero 1 ) ad litteras quibus Nestorius ad synodum uocabatur [I2 p. 10,
6 sq. i l , 14 sq.] — , cum legati Cyrillianorum post Maximiani ordinationem Ephesum
rediissent, ex ipsis uerbis clare elucet [cf. inprimis p. 103, 7 sq.], sed non minus certum
est, eum nomen Cyrilli non recte prae se ferre. quoniam enim Cyrillus d. 31. m.
Oct. a. 431 Alexandriam ingressus est, non ante legatorum tantum reditum, sed uel
ante diem quo Constantinopoli Maximianus ab illis ordinatus est, Epheso ex custodia
effugisse putandus est. alterum sermonis exemplar inerat collectiunculae V 136—139,
de qua infra agendum erit.
Et memoriae communitas et inscriptiones partim certe ex ipsa rerum notitia
petitae hos sermones satis antiquo tempore Alexandriae in unum congestos esse testantur
neque quidquam obstat quin antiquitus putentur pertinuisse ad istam antiquam actorum
Ephesenorum collectionem cuius uestigia nunc rimamur. quod si uerum est,
forma atque intentio illius perclare illustratur: seruiebat, ut dixi, studio partis Cy-
rillianae. atque eodem studio factum est ut haec collectionis pars non minus ceteris
augeretur sermonibusque Cyrilli etiam alii adderentur uel propter auctores uel propter
tempus notabiles, quo sunt habiti. accreuere enim duo sermones Theodoti Ancy-
rani, qui quam Cyrilli sectatoribus placuerint, testatur frequentia locorum quos Ti-
motheus Aelurus inde excerpsit; aliter se sentire Rusticus feruidus concilii Chalec-
donensis duarumque naturarum propugnator non a se impetrauit quin profiteretur
[cf. notam eius I 2 p. 84, 12]. habiti sunt in Christi natiuitatem, id est dd. 25 m.
Dec. [V 72, cf. 1 2 p. 77, 10] et 6. m. Ian. [V 73, cf. p. 83, 26], quo tempore a. 431/2
concilium dudum dimissum erat; ut tarnen lectores conexum inter eos conciliumque exti-
tisse sciant, inscriptum est eos in concilio coram Cyrillo praeside relectos fuisse. cuius
lectionis quoniam in eis quae extant gestis, ne minimum quidem inuenitur uestigium,
aliquid suspicionis de inscriptionum fide quae in uno Collectionis V , unde ceterae
Graecae pendent, testimonio nititur, mihi obortum esse fateor, malui tamen rem in
incerto relinquere. praeterea sermo quem Reginus episcopus Cypri insulae inter
alios episcopos post ipsam Nestorii damnationem pronuntiauit Cyrilli, ut uidetur,
iussu [cf. I 2 p. 70, 22], accessit et in V [70] et in C T [58], ex diuersis tamen exemplari-
bus, unde apparet quantum operae his sermonibus a collectoribus datum sit. non
mirum igitur quod in Collectione V etiam alii duo additi sunt, alter Theodoti Ancyrani,
alter Acacii Melitinensis [V 74], uterque Ephesi prolatus.
Propter Regini sermonem collector V ordinem antiquae collectionis mutauit:
initio ilium quippe qui ceteris antiquior esset, collocauit, deinde sequi iussit eos qui
i Deleátur rogo notula indicis I 2 p. 109 de breui epistula ab auctore sermonis V 80 ad Nestorium
scripta.
A c t a conciliorum oecumenicorum. 11,4. D
antiquae Cyrilli sermonum collectioni additi erant, ipsos Cyrilli sermones in finem
distulit paulo aliter dispositos. ñeque in his mutationibus acquieuit, sed quoniam
Regini sermo quem intio posuerat, Nestorii damnationem sequebatur, totam sermo-
num collectionem post epistulas quae cum gestis de illa damnatione cohaerent [V 63—69]
inseruit; similiter earn in A quoque olim collocatam fuisse supra [p. vili] exposui.
neque melius in duobus aliis locis ordo pristinus in V mutatus est. relationi quam
synodus Cyrillianorum de Nestorii damnatione ad imperatorem misit [V 81 = S 49
= CT 30], adiuncta est eiusdem synodi relatio ad Caelestinum papam [V 82 = S 73
= CT 59 = A 54] quamuis multo posterior, atque mandatum quo ilia synodus legatos
suos instruxit [V 95 = S 75 = CT 60 = A 58], una cum Orientalium mandato
[V 96 = S 76 = CT 62 = A 60] litterisque ad Rufum Thessalonicensem [V 97]
sequitur relationem [V 94 = S 67 = CT 41 = A 47] qua synodus Cyrillianorum re-
spondit sacrae per Iohannem comitem perlatae, quia in eiusdem synodi mandato legati
iubentur pro Cyrillo et Memnone ab ilio in custodiam abductis agere [I 3 p. 34,8 sq.].
Haud multo postquam Maximianus ordinatus Nestorioque permissum est ut
Epheso in monasterium prope Antiochiam abiret [A 55· 56], imperator ita concilium
dissoluit [A 97 = C 122], ut Cyrillus et Memnon sedibus restituerentur, de Orientalibus
autem nullum iudicium ferretur, quoniam Cyrilliani legati illorum opiniones refellere
noluissent. remanserunt igitur illi separati [I 3 p. 67, 9], dum Theodosius, ni fallor, a
sorore Pulcheria incitatus, ecclesiae unitatem reddere coepit Aristolao tribuno et notario
mense Augusto uel Septembri a. 432 [cf. uol. IIIlp. 91, 12 et p. XV] ad Iohannem An-
tiochenum Cyrillumque misso, ut eos pacem facere iuberet. post longas tractationes
inprimis Pauli Emeseni, quem Iohannes Alexandriam direxit, opera euenit ut pacis
formula redigeretur et ab utroque acciperetur. quae ab actis Ephesenis eo minus
abesse poterai, quoniam non in Chalcedonense tantum symbolum, sed in Zenonis
imperatoris quoque edictum, quod uulgo henoticon dicitur, recepta est. ultima
igitur pars actis adicienda erat, quae et imperatoris sacram quae pacem fieri iussit,
et huius ipsius formulam contineret; notandum uero pristinam collectionem his fere
non plura exhibuisse. in S et CT enim haec tantum insunt:
S 86 = W 54 = CT 69 = V 120 = A 102
S 87 = W 55 = CT 70 = V 122 = A 104
S 88 = W 56 = CT 71 = V 123 = A 110 = E [cod. Vat. 504] Σ1) = H X [cod. Mus.
Brit. Arundelianus 529 et Paris. 1 1 1 5 ] 1
S 89 = CT 72 = V 127 = A 114 = Εϊβ = H X 6 = W84
CT 73 = Ε ία [Α. Mai Scriptt. uett. VIIÏ 149 =
Noua bibl. patr. I I 1 1 3 ]
addidi numéros collectionum E et HX, quas in ultima huius voluminis parte edam,
quoniam aut totae aut maxima ex parte ad pacem pertinent ; hic adnoto et in exemplari
Graeco uersionis Latinae et in E coniunctam fuisse epistulam Cyrilli ad Iohannem
Antiochenum cum serfnone illius, post quem et suam ipsius et Iohannis in ecclesia
relegendas curauit. W 54—56, ut plurima alia, ex collectione Seguieranae simil-
lima depromptae sunt; W 84 quae singularem obtinet locum [cf. Ι ι p. IUI], exemplari
debetur quod proxime accessit ad illud quo is utebatur qui collectionem H X composuit.
Plurima omissa esse et id consulto uidebis, si magnam epistularum copiam
perlustraueris, quae in A congesta est, neque multa addidit V, nihil autem quod non
aliunde notum sit:
monasticam, d. 23. m. Pharmuthi ind. I anni Diocletiani 164 [d. 18. m. Apr.
a. 448].
Egi de hac collectiuncula in appendice libri quem u. d. F. de Woess de asylis
in Aegypto sub regibus Ptolemaeis conscripsit \Münchener Beiträge z. Papyrusfor-
schung 5 p. 254 sq.]; quae ibi longius exposui, hic breuiter comprehendere liceat.
monachus aliquis uel, si mauis, duo ex iis qui habitabant in loco deserto quinqué m. p. ab
urbe Alexandria, qui postea Πέμπτον appellabatur, conscripserunt in charta post
sermonem qui Cyrilli ferebatur contra Nestorium [V 80], et Cyrilli epistulam contra
Theodorum [V 133] duas constitutiones quae in ecclesia eorum publicatae erant;
alterius eis intererat quoniam asylum illius ecclesiae prope ad urbem sitae frequenter
adibatur, alterius propter zelum quo monachi illi Nestorianos, id est Chalcedonenses
oderant uenerabanturque Dioscorum fidei suae propugnatorem confessoremque. col-
lectori V conexum aliquem fuisse cum Alexandrinorum ecclesia et ea quidem quae
Dioscorum Timotheumque Aelurum pro ueris Cyrilli successoribus colebat, non in-
de solum constat, quod hanc chartam in monasterio prope Alexandriam sito perscrip-
tam accepit; praesto illi erant e. g. etiam epistulae quas Cyrillus in itinere et ex urbe
Ephesi ad ecclesiam suam destinauit [cf. supra p. XII]. quin etiam ipsam antiquam
collectionem cui opus suum superstruxit, primum Alexandriae compositam esse si
quis contenderit, difficile erit ei fidem negare uel ualida opponere argumenta; tantus
in seligendo et omitiendo spirat fauor zelusque partis Cyrillianae.
Longe ab ilio diuersus erat qui haud paulo, opinor, post primariam Collec-
tionis V redactionem addidit id supplementum quod continet 140—164. cuius partem
alteram [140—147] additam esse epistularum quae gestis praemissae erant collectioni,
alteram gestis et quae ea sequebantur usque ad Maximiani ordinationem, interpositas esse
Cyrilli ad augustaset ad dominas orationes supra [p. XII] exposui. quae sicut in S et A
aut aliorsum delatae aut omnino aliunde desumptae sunt, ita eiusdem Cyrilli solutiones
uel interpretationes XII capitulorum, quas V [128] illis orationibus praeposuit, S [77]
ante collectionem antiquam sermonum collocauit. item supra [p. VIII] exposui
Nestorii relationem [V 146] et earn quae hic proponitur recensionem sacrae per Can-
didianum ad synodum perlatae [V 147 = 31], deinde omnia Orientalium gesta re-
lationes epistulas quae exhibentur V 151—164, petitas esse ex libro Irenaei, quod
fieri non potuit nisi tempore adeo ab ipsorum illorum studiorum acerbitate remoto,
ut curiositati cuidam historicae locus dari posset, id est non ante saeculum VII. ini-
tium supplementi facit Cyrilli sermo breuis, qui receptus est propter concilii Epheseni
quae in fine fit [I5 p. 4, 21] mentionem. cui nescio quomodo adhaesit breuis expo-
sitio per interrogationem et responsionem quae qua occasione a Cyrillo conscripta sit,
latet. ceterum cur hae scriptiones Cyrillo indignae iudicentur, non uideo: eius
sunt et doctrina et elocutio. confessio quae appellatur uulgo Confessio Antiochena
[cf. Lietzmann, Apollinaris p. 158], extat praeter V [S 37 W d, cf. I I p. III] in col-
lezione codicis Vaticani 1431, unde migrauit in A [27] et W, ubi iterum exhibetur loco
singulari in farragine aetatis recentioris [cf. I 1 p. V] ; fetum esse Apollinaristarum
dudum constat.
De codice Laurentiano VI 12 in parte sexta huius uoluminis, de Parisino 1115 in
parte séptima agendum erit.
Monachii mense Decembri a. h. s. XXVII
E. Schwartz
Acta Chalcedonensia
Δ» = Codex Vindobonensis hist. gr. 27 s. XII
Δ·α = Codex Venetus 555 s. XII
ΔΡ = Codex Parisinus 415 s. XII, unde descriptus est codex Venetus 165 s. X V
Δ® = Codex Sinaiticus 1690 s. XIII
Excerpta ex Actis Chalcedonensibus
Θρ = Codex Parisinus 415
Qr = Codex Vaticanus 712
Fcyr = Florilegium Cyrillianum cod. Parisini 415 [Ven. 165] et Sinaitici 1690
Ίσον θείου γράμματος άποσταλέντος òià Άριστολάου τριβούνου καί νοταρίου Ίωάννηι L I I I 1082
έπισκόπωι 'Αντιοχείας περί τ η ς ειρήνης καί έ ν ώ σ ε ω ς τ ώ ν έκκλησιών 277
V , Ρ [ = hk]. S, D [ = ran], A J W A t A c A u
ι ήμών S D τε om. V P ι προείπαμεν A J ύπογράφοισ A J W ύπογροίφεισ S D ύπο-
γράψεισ V ύπογράψαισ Ρ 3 άναθεματίίοισ S A J W άναθεματίίεισ D άναθεματίσεισ V άναθεματίσησ Ρ
κα
άμφιβολίασ S D A J W A t c άντιλογίασ V P A " 4 ' AJAtcu 0 m. VPSDW έπίσκοπος om. V καί
— αύτού om. PA« οί om. S A J W καί ό] καί ή σή θεοσέβεια και οί μετ' αύτήσ καί ó VPAuc
bè om. V P 6 γέ om. S είεν W 8 αύτούσ V P τε om. V P ποίντεσ A J ύμών S
9 είναι om. V P βούλευμα S D A J W A t c βούλημα V P A " io τοΟ] τό S D A J W γινομένησ Ρ γενα-
μένησ S γιναμένησ W τήσ W είρήνην SDAAtc είρήνησ W είρήνην ταύτην V P A « καί βεβαίως om. Ρ
l i ταΐσ τε S D άγιωτάταις om. V P άπανταχού V P τούτο SDWAtc τούτων V P A J A " τοις
om. V 12 έφ' S D W ήμάσ P A J W A t c ύμάσ V S D A u τήι] άναλαβείν καί τή Ρ Α " πήΣασθαι
V P A J W έπείίασθαι D έπείΕεσθαι Ρ et hoc et illud uertunt Atcu καί om. P S D W πλείστησ S D A J W A t c
πάσησ VPAu 1 3 νικομηδεία J νικαέων PAu έπίσκοπον A J 14 καί om. A J 1 5 έκεΐσε
V A J A t c ύ>σ καί σέ Ρ καί σέ A " om. S D W 16 τούτω S D A J τούτο JcorrAtc αύτώ τε V P παρεγ-
γυησάμενοι S D W παρεγγυήσασθαν PAu μή öv W 1 7 ή ftv V P έαυτοίσ S D A J W A t c άλλήλοισ VPAu
καί τά] κατά S 1 7 / 1 8 άλλήλουσ S D A J W A t c έ α υ τ ο ύ σ ν ρ ι 8 βεβαιώσαιϋ 2θ τοσούτοι όντεσ V P
21 άνέχεται S D A J W A t u άνέΕονται V P A c ήμάς άπερ S 22 έν δσωι ή om. Ρ ή τε S D W
σπουδαΣομένησ P S W A t c 23 ήμετέρασ V 24 μή δέ μιάσ S D W ή VAtcu τε ή S D A J τήσ Ρ
25 καθαιρέσεωσ V καθαιρέσεαισ ών Ρ καί om. S D χειροτονία D καινοτομία προσγέ-
νοιτο Ρ προσγένοιτο καινοτομία V προσγένηται D έν τώι om. V P 26 μένον V μέν Ρ μεΐναν
SDAJW 28 παρακολουθήσοι V 29 έχειν Au 3 ° άΕίαν τήσ W
σ τ ά σ ε ω ς , συμπράΗεις καί αύτός καί ούδένα κάματον ή σκυλμόν, ούχ ύβρεως καταφρόνησιν,
ουκ άμνηστίαν οργής άναδέΣασθαι παραιτήσηι υπέρ του τά παρά της ημετέρας εύσεβείας
έ'νεκεν τ η ς όρθοδόΗου π ί σ τ ε ω ς καί της τ ω ν ά γ ι ω τ ά τ ω ν εκκλησιών έ ν ώ σ ε ω ς προσταχθέντα
περατι παραδοθήναι. εί δε, δπερ où πιστεύομεν, εναντίον τι ταύτης η μ ώ ν της γ ν ώ μ η ς καί L III ιο86
του ούτως όρθοΰ βουλεύματος φρονήσαι ίδίωι τινί σκοπώι καί ένστάσει ανθρωπίνου π ά - 5
θους έπιχειρήσειας τ ώ ν τε άλλων παρ' ή μ ώ ν κελευσθεντων άμελήσειας, σαυτώι λογιήι, ώ ς
τ η ς προθυμίας της περί τήν συγκρότησιν τ ώ ν του θεου εκκλησιών ή σ ή όσιότης καταφρο-
νήσασα άΕίας άμοιβάς άπενέγκηται.
Όλον τον τής σ ή ς εύλαβείας βίον έπεστράφθαι προς τον θεόν καί ο ύ τ ω ς ί ή ν ώστε
δύνασθαι τήι παρρησίαι καί τήν περί ημάς προκαλεΐσθαι εύμενειαν, ακριβώς έπιστάμενοι,
άναγκαίως νυν Ιπί τάδε τά γράμματα έλθει ν προετράπημεν, ίνα αληθώς πράγμα τής του
θεου προνοίας εχόμενον èv τούτωι μάλιστα τ ώ ι χρόνωι κατορθώσαι σπουδάσηις, φαμέν δή
τήν καλώς ριΣωθεΐσαν είρήνην βεβαιωθήναι, τήν δε διαβόλου τινός κακομηχανίαι έμβληθεΐσαν 15
μάχην εκποδών γενέσθαι παρασκευάσηις. e στα ι δέ τοότο, eu ϊσμεν πεποιθότες τ α ΐ ς τε
εύχαΐς τής σής όσιότητος καί τήι προς τ ο ύ ς δυναμένους ταύτην θεμελιώσαι καί διεσπα-
σμένην άνανεώσασθαι ένστάσει τε καί προτροπηι. ό γάρ ευλαβέστατος Ι ω ά ν ν η ς ό τ ή ς M ν 284
Άντιοχέων επίσκοπος έάν τήι καθαιρέσει τοΟ έμβαλόντος τά τής φιλονεικίας σπέρματα
ύπογράψαι βουληθήι καί πείσηι ώ ς ού συναινεί τ ώ ι κατά καινοτομίαν καί άφροσΰνην επι- 20
χειρηθέντι δόγματι, πάλιν ή τ ώ ν ά π ο σ π α σ θ έ ν τ ω ν μελών έ ν ω σ ι ς έπακολουθήσει, εις τοΟτο
πάντων όμου συντρεχόντων. εί γαρ τούτο ποιήσειε καί τ ώ ι εύλαβεστάτωι έπισκόπωι
τής Άλε£ανδρέων Κυρίλλωι όμονοήσειεν, ώιπερ οΐ τε έν τήι Δ ύ σ ε ι καί οί ένταύθα καί οί
πανταχού συντρέχουσιν, τά πάλαι τήι του θεου φιλανθρωπίαι συγκροτηθέντα καί νυν άρ-
μοσθήσεται. τήν γαρ άηδίαν καί τον θόρυβον ή περιττή καί άνόνητος, μάλλον δε καί 25
επιβλαβής διδασκαλία ένεγέννησεν, ήτις έ ί ω σ θ ε ί σ α καί πόρρω π ο υ τ ώ ν ψ υ χ ώ ν ή μ ώ ν έλα-
θείσα ταΐς ύμετέραις εύχαις ημάς άναπαύσαι, καθώς εις τήν του θεοί) π ρ ο σ τ α σ ί α ν έλπί-
Ζομεν, καί άνακτήσασθαι δυνήσεται. οΰτω γαρ ημάς ή νύν διχόνοια καί ψιλονεικία
ταράττει, ώστε καί π ρ ώ τ η ν ταύτην αίτίαν είναι τ ώ ν συμβαινόντων δυσχερών λογίίεσθαι,
θαρρείν bè ώς πάντα τα της ημετέρας βασιλείας κατά γνώμην της τοΰ θεού φιλανθρωπίας
προβήσεται, τών της έκκλησίας καί της όρθοδόΣου πίστεως μελών συναπτομένων τε καί
ένουμένων. έπί τούτωι τώι κατορθώματι καί άγώνισαι αγώνα τον κάλλιστον, ώστε περι-
γενέσθαι τών τοΰ δαίμονος επιχειρημάτων. λογισθήσεται γάρ σοι καί τούτο εις αθλον
μέγιστον καί νίκην ίσχυροτάτην, ης τευ£όμενος σαυτώι ακολουθήσεις, ταύτα πράττων απερ
έπαγγέλληι' οϊς δή καί πιστούμενος παρακέκλησο πρεσβείαις ταΐς συνήθεσιν αδιαλείπτως
ημάς τε καί τήν ήμετέραν βασιλείαν πάντας τε τους ύφ' ημών άρχομένους τώι θεώι παρα-
τίθεσθαι προς τό ήμιν εΕαιρέτως τοις ποιουμένοις τήν άρμόΣουσαν περί τήν είρήνην της
αυτού θρηισκείας φροντίδα τα αγαθά παρά της αυτού δυνάμεως αφθονα χορηγεισθαι.
Τώι δεσπότηι μου τώι πάντων ενεκα άγιωτάτωι καί όσιωτάτωι έπισκόπωι Κυρίλλωι
Παύλος èv κυρίωι χαίρειν. Οί ευσεβέστατοι καί καλλίνικοι ημών βασιλείς ήν άνωθεν
εχειν άΗιοΟσι σπουδήν καί έπιμέλειαν περί τό ύπήκοον καί μάλιστα περί τάς αγίας τοΰ
θεοΟ εκκλησίας καί τήν ευσεβή και ειλικρινή καί όρθήν πίστιν ήν εκ πατέρων διεδέ£αντο,
ep. 120 ένδεικνύμενοι γράμμα εξέπεμψαν δια του περιβλέπτου τριβούνου καί νοταρίου Άριστολάου
πρός τε τήν σήν όσιότητα καί προς τον όσιώτατον καί άγιώτατον έπίσκοπον Ίωάννην
ep. Α 103 πρός τε τον όσιώτατον καί άγιώτατον πατέρα ημών Άκάκιον τον έπίσκοπον της Βεροιαίων
τό κελευον ώστε συνελθόντας ή κατά πρόσωπον ή γνώμην γουν λύσιν δούναι ταΐς άνακυ-
ψάσαις διαφοραΐς μεταίυ τών θεοφιλεστάτων επισκόπων τών εις τήν Έ φ ε σ ο ν συνεληλυ-
θότων καί ημών αυτών καί ταΐς άγίαις τοΰ θεού έκκλησίαις τήν τώι θεώι φίλην είρήνην
πρυτανεϋσαι παυσαί τε τάς όσημέραι έγγινομένας ταραχάς ταΐς άγίαις του ΘεοΟ έκκλησίαις
συνθέσθαι τε τήι Νεστορίου καθαιρέσει καί άναθεματίσαι τήν φαυλην αυτοΟ διδασκαλίαν.
δεΗάμενοι ουν τό εύσεβες τούτο καί φιλόχριστον γράμμα δ τε προειρημένος άγιώτατος
έπίσκοπος Ιωάννης καί ó άγιώτατος επίσκοπος Άκάκιος καί λογισάμενοι ώς 'έστι πολλά
δεόμενα της κατά πρόσωπον υμών συντυχίας εις τό μή μακρόν χρόνον έντριβήναι τήι
V, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], Α Λ
ι — 9 θ α ρ ρ ε ί ν — χορηγεισθαι ora. P S D 4 εις om. V 5 νίκη ισχυρότατη V
V , Ρ [ = hk], S, D [ = mn], A W R A t A c Z
ρκβ V ρΐγ Ρ πί>' D 13 λίβελλοσ ¿πιόοθείσ V P R A Z λίβελλοσ ήγουν 6μολογία έπιδοθεΐσα Α
λίβελλοι έπιδοθέντεσ [όοθέντεσ S] S D W τ ώ — κυρίλλιυ ν Ρ Λ Σ τ ώ άγιιυτοίτυυ άρχιεπισκόπω [έπι-
σκόπψ W ] κυρίλλιυ S D W τ ώ άγιωτάτω κυρίλλιυ Α τ ώ μακαρίιυ κυρίλλιυ έπισκόπαι R έμίσησ V D A
13/14 του — 'Αντιοχείας om. Α 13 τοΟ om. S D W 13/14 άποσταλέντεσ SD 14 ίιυάννου
άντιοχείασ S D W R Iohunne Antiocheno Λ Ίιυάννου Σ ϊϊϋ άντιοχείασ [τοΟ άντιοχείασ Ρ] έπισκόπου V P
15 τώι 2 ] τ ώ πανεντίμιυ καί Ρ ι 6 παΟλοσ V P R A A I πΛΟλοσ ¿πίσκοποσ S D W 17 τάσ] τήσ R
cf. Λ ι8 περί τήν R i g γράμματα Α Σ 20/21 τήν σήν — πρός τε om. Α 2θ πρός 2
om. Ρ 2ΐ πρός τε] καί πρόσ V P άγιώτατον και όσιώτατον Α Λ όσιώτατον R βερροιαίιυν
V P D βερροιαίιυν πρόσ τε τήν σήν όσιότητα Α 22 τά κελεύοντα Α Σ ώστε om. Ρ γνώμη P W
κατά γνώμην V γοΟν om. V λυσιτελή R 22/23 άνακύψασι R 24 ύμών PAt
αύτών om. A ut uidetur 25 έμπρυτανεύσαι S έγγινομένασ ταισ — έκκλησίαισ ταραχάσ R ταρα-
χάσ ¿γγινομ^νασ Α άγίαις om. Α 26 συντεθεΐσθαί S D W A c τε] bè καί Α Σ ιη τούτο
τό εύσεβέσ S D W άγιώτατος] άγιοσ V 28 ¿πίσκοπος 1 ] άρχιεπίσκοποσ A om. VP Ιτι
πολλά είσι καιρού W 29 ύμών συντυχίασ V A ήμών συντυχίασ Ρ συντυχίασ ύμών D W R συντυχίασ
ημών S μή μακρόν] μικρόν Α χρόνον om. V συντριβήναι Ρ
υποθέσει, απέστειλαν με προς τήν σήν όσιότητα ώστε συσκοπήσαί σου τήι άγιότητι τίνα
beî τρόπον τά της ειρήνης ασφαλώς διατεθήναι καί τήι άρίστηι ταύτηι πράΣει τέλος τό
δέον καί λυσιτελές έπιθεΐναι. έλθών ουν καί συντυχών καί διαλεχθείς εύρον τήν σήν
όσιότητα παρεσκευασμένην ήμέρως καί είρηνικώς καί ώς άρχιερεΰσι πρέπει, όιαθεΐναι τά έν
χερσίν καί δή γράμμα ήμίν ένεχείρισεν ή σή άγιότης κηρύττον ήν έκ πατέρων διεδεΣάμεθα
όρθήν καί άκηλίδωτον πίστιν, δ πρώτον ήν καί αΣιον πόνου καί σπουδής. έπειδή δε
έδει καί τά κατά Νεστόριον τύπον λαβείν τον άνωθεν ήμίν δόΣαντα, πεποίημαι παρών προς
παροΰσάν σου τήν όσιότητα τόδε τό γράμμα, δι* ου ομολογώ καταδεδέχθαι ημάς τήν κα- L III 1091
τάστασιν του όσιωτάτου καί άγιωτάτου έπισκόπου ΜαΣιμιανου, έχειν δε Νεστόριον τον προ
τούτου γεγονότα της μεγίστης Κωνσταντινουπόλεως καθηιρημένον. καί άναθεματίΖομεν ίο
τά έν διδασκαλίας μέρει ασεβώς αύτώι είρημένα καί άσπαΣόμεθα τήν καθαράν καί ειλικρινή
προς υμάς κ ινωνίαν κατά τήν έπιδοθεΐσαν τήι σήι θεοσεβείαι παρ' ήμών δια βραχέων
περί της τοΟ θεοΰ λόγου ενανθρωπήσεως έκθεσιν, ήν καί έπήινεσας καί ώς ιδίαν έδέΣω
πίστιν' ής καί τό ϊσον έντέτακται τώιδε τώι γράμματι. καί ταύτηι τήι καθαράι κοι- ep. 123. 127
νωνίαι λύσιν διδόαμεν απασι τοις έν μέσωι παρ' έκατέρων τών μερών ώς έν ταραχαΐς is
γεγενημένοις καί έπανερχόμεθα εις τήν προτέραν τών έκκλησιών τήι του θεού χάριτι γαλήνην.
V , Ρ [ = hk], S, D [ = mn], A W R A t A c I
ι άπέστειλάν μ€ V P A W Z άπέστειλαν μέν Λ άπεστείλαμεν S D R συνσκοπήσαι D σκοπησαι S
σου om. S τ η όσιότητι D τήν άγιότητα S A A 2 beî Ρ Σ δή V S D A R χρή W άσφαλώσ τά
τήσ είρήνησ R είρήνησ όφείλει SDAc πράΕει om. R τό om. D 3 συντυχών δια-
λεχθείσ S εύρον καί V P 4 παρασκευασμένην V R είλικρινώσ W διατιθέναι W
5 καί δή καί Α άγιότησ S D W R Z όσιότης V P A κηρύττον ήν V P A R A I περιέχον ήντινα κηρυτ-
τομένην S D W 6 άμώμητον S ειλικρινή καί άκηλίδυυτον Α δ — σπουδής om. W spat. rei. καί
άΣιον P S D R A Z άξιον V A τόνου R ¿πει W R δέ om. V S , coir. V 7 (bei καί τά κατά νεστόριον
[τοΟ νεστορίου Ρ] τύπον V P A R τά [om. S W ] κατά νεστόριον [νεστορίου W ] τύπον έδει S D W ύμίν V
δοθέντα S D W 8 καί όμολογώ R καταδέχεσθαι V P W g όσιωτάτου καί άγιυυτάτου Α Σ
άγιωτάτου καί όσιωτάτου V P R A άγιωτάτου S D W άρχιεπισκόπου A om. V δέ V S W R τέ Α
δέ και Ρ τόν om. S πρόσ S 10 μεγάλησ Ρ κωνσταντινουπόλεωσ έπίσκοπον Ρ
11 τά] ε! τι αίιτώ Α έκ διδασκαλίασ μέρη Ρ άσεβώς om. W αύτώι είρημένα] εΐρηται Α
12 δοθεΐσαν Ρ έκδοθεΐσαν R παρ' ήμών om. S D W δια βραχέων om. Σ 13 τής om. Ρ
15 διδόμεν R πάσι V P R άμφοτέρων V P ταραχή S D 16 γενομένοισ SD τών
— χάριτι] τοΟ θϋ έκκλησιών χάριτι R τηι om. Α
V , Ρ [ = hk]. S, D [ = mn], A J W R H , X [usque ad p. 8, 3 μάλιστα], X x [inde a φροντίσαι], ΕΛΐΛοΛ"Σ
ρκγ V ριδ Ρ πε' D inscr. om. S D W E A t c ; έπιστολή ίωάννου έπισκόπου [άρχιεπισκόπου
Η Χ om. Σ] άντιοχείασ πρόσ κύριλλον [κύριλλον άλεΗανδρείασ Σ κύριλλον άρχιεπίσκοπον άλείανδρείασ
περί ένώσεωσ Η κύριλλον έπίσκοπον άλεϊανδρείασ Ρ Χ , in fine add. περί πίστεωσ Χ ] ν Ρ Η Χ Λ « Σ έπι-
στολή [om. J] τοΟ μακαρίου ίωάννου έπισκόπου άντιοχείασ [τού αύτοΟ J] πρόσ [πρόσ τον αύτόν J]
κύριλλον τόν άγιώτατον A J ¡ωάννου έπισκοπου άντιοχειασ έπιστολή πρόσ τόν μακάριον κύριλλον R
20 τ ώ άγιωτάτω [όσιωτάτωι Σ άγαπητώ R ] καί θεοφιλέστατοι έπισκόπω [WRAcuZ άρχιεπισκόπω S D
om. Λ»] SDWRAtcuX τ ώ δεσπότη μου τ ώ [τώ om. Η Χ ] θεοφιλεστάτω καί άγιωτάτιο συλλειτουργώ [pro
συλλ. habent εύλαβεστάτω Η Χ ] V P A J H X E cf. notam ad Ate 21/22 τ ώ ν θεοφιλεστάτων Ρ θεοφιλών
ΗΧ 23 καί ήμών V P A W R H E A t o * ήμών S D X J A »
πόλιν καί ύττοστρεψάντων έκτος της προς αλλήλους συντυχίας (περιττόν δέ τάς αιτίας
της διχονοίας έν καιρώι ειρήνης νυν ειπείν), διηιρημένων δέ προς διχόνοιαν τών έκκλησιών
PG χηι τούτωι τώι τρόπωι, έττειδή τούτου μάλιστα φροντίσαι πάντας έχρήν όπως συναφθείεν έκ
μέσου γενομένης bixovoiaç άπάσης, καί τών εύσεβεστάτων καί φιλοχρίστων βασιλέων αύτό
bή τούτο γενέσθαι θεσπισάντων το ένώσαι τάς τοΰ Χρίστου έκκλησίας και εις αύτό δή 6
τούτο άποστειλάντων τον κύριόν μου τον θαυμασιώτατον καί περίβλεπτον τριβοΰνον καί
ep. Ι20 νοτάριον Άριστόλαον έπιφερόμενον το ευσεβές αυτών γράμμα το παρακελευόμενον έντεΰθεν
ηδη συμβήναι ημάς καί περιελείν τά σκávbaλa έκ του μέσου καί κατευνάσαι πάσαν ταραχήν
καί πάσαν λύπην' ώι εϊκοντες εύσεβεΐ γράμματι εύθυς καί παραχρήμα άπεστείλαμεν τον
L III 1094 κύριόν μου καί κατά πάντα θεοφιλέστατον καί άγιώτατον έπίσκοπον ΤΤαΟλον, τούτο συνα- ίο
ρέσαν καί τώι άγιωτάτωι και όσιωτάτωι πατρί ημών Άκακίιυι καί τοίς παρ' ήμίν θεοφι-
λεστάτοις έπισκόποις (υπέρ δε πλείονος συντομίας τούτο πεποιήκαμεν δια τό μή δύνασθαι
ημάς συνελθόντας τά θεσπισθέντα υπό τών εύσεβεστάτων ημών βασιλέων κατά πρόσωπον
εις πέρας άγαγεΐν), έντειλάμενοι αύτώι ώστε καί άνθ' ημών καί ύπέρ ήμών καί εις πρό-
σωπον ήμέτερον τυπώσαι μέν τά περί της ειρήνης, όπερ έστί προηγούμενον, έγχειρίσαι δε is
τήι σήι θεοσεβείαι την έκθεσιν την παρ' ήμών συμφώνως γενομένην περί της ένανθρωπή-
σεως τοΰ κυρίου ήμών Ιησού Χρίστου, ήν άπεστείλαμεν τήι σήι θεοσεβείαι δια του προ-
λεχθέντος θεοφιλεστάτου ανδρός' ήτις έστίν αϋτη
M ν 292 2 Περί δέ τής Θεοτόκου παρθένου δπως καί φρονοΟμεν καί λέγομεν, του τε τρόπου τής
ep. 127, 3· 4 ενανθρωπήσεως του μονογενούς υίου τοΟ θεού άναγκαίως, ούκ έν προσθήκης μέρει, αλλ' έν 20
πληροφορίας ε'ίδει, ώς άνωθεν έκ τε τών θείων γραφών έκ τε τής παραδόσεως τών άγίων
πατέρων παρειληφότες έσχήκαμεν, δια βραχέων έρουμεν, ούδέν τό σύνολον προστιθέντες
ep. 96 τήι τών άγίων πατέρων τών έν Νικαίαι έκτεθείσηι πίστει. ώς γαρ έφθημεν είρηκότες,
προς πάσαν έΕαρκεΐ καί εύσεβείας γνώσιν καί πάσης αιρετικής κακοδοΗίας άποκήρυΗιν.
έρουμεν δέ ού κατατολμώντες τών ανέφικτων, άλλα τήι όμολογίαι τής οικείας άσθενείας 26
άποκλείοντες τοις έπιφύεσθαι βουλομένοις έν οίς τά ύπέρ ανθρωπον διασκεπτόμεθα.
3 ΌμολογοΟμεν τοιγαρουν τον κύριον ήμών Ίησουν τον Χριστόν τον υίόν τοΰ θεού τον
μονογενή, θεόν τέλειον καί ά'νθρωπον τέλειον έκ ψυχής λογικής καί σώματος, προ αιώνων
μεν έκ τού πατρός γεννηθέντα κατά τήν θεότητα, έπ' έσχάτου δέ τών ήμερών τον αύτόν
δι' ημάς και δια τήν ήμετέραν σωτηρίαν έκ Μαρίας τής παρθένου κατά τήν ανθρωπότητα, so
όμοούσιον τώι πατρί τον αυτόν κατά την θεότητα και όμοούσιον ήμίν κατά τήν ανθρωπότητα,
δύο γαρ φύσεων έ'νωσις γεγονεν ' δι' ö èva Χριστόν, ενα υΐόν, ê'va κύριον όμολογούμεν.
κατά ταύτην την της άσυγχύτου ένώσεως ëvvoiav όμολογοΟμεν την άγίαν παρθένον θεο-
τόκον δια τό τον θεόν λόγον σαρκωθήναι καί ένανθρωπήσαι καί έΣ αύτής της συλλήψεως
ένώσαι έαυτώι τον ε£ αυτής ληφθέντα ναόν. τάς δε εύαγγελικάς καί άποστολικάς περί 5
τοΟ κυρίου φωνάς ϊσμεν τους θεολόγους άνδρας τάς μεν κοινοποιοΟντας ω ς εφ' ενός προ-
σώπου, τάς δε διαιρουντας ω ς έπί δύο φύσεων καί τάς μεν θεοπρεπείς κατά τήν θεότητα
τοΟ Χρίστου, τάς δε ταπεινάς κατά τήν ανθρωπότητα αύτοΰ παραδίδοντας.
4 Γ Ης δεχθείσης, συνήρεσεν εις άναίρεσιν άπάσης φιλονεικίας καί ύπερ του τήν οίκου-
μενικήν είρήνην βραβευθήναι ταΐς του θεού άγίαις έκκλησίαις καί εκποδών τα άναφυεντα ίο
γενέσθαι σκάνδαλα ?χειν ημάς Νεστόριον καθηιρημένον τον πάλαι γενόμενον έπίσκοπον τής
Κωνσταντινουπόλεως, καί άναθεματίίομεν τάς φαύλας αυτού καί βεβήλους κενοφωνίας δια
το τάς παρ' ήμίν αγίας τοΟ θεού εκκλησίας τήν όρθήν καί υγιή εσχηκέναι πίστιν καί ταύτην L I I I 1095
φυλάττειν καί παραδιδόναι τοις λαοίς, καθά καί ή υμετέρα όσιότης. συναινουμεν δε καί
τήι χειροτονίαι τοΟ όσιωτάτου καί θεοσεβεστάτου επισκόπου ΜαΣιμιανου τής Κωνσταντίνου- is
πόλεως αγίας του θεου εκκλησίας καί κοινωνικοί πάσιν έσμεν τοις κατά πα σαν την οί-
κουμένην θεοσεβεστάτοις έπισκόποις δσοι τήν όρθήν καί άμώμητον ?χουσί τε καί τη-
ρουσι πίστιν.
Έρρωμένος ύπερευχόμενος ήμών διατελοίης, δέσποτα θεοφιλέστατε καί όσιώτατε και
πάντων έμοί γνησιώτατε αδελφέ. 20
124 = S 123 A m
Όμιλία Παύλου επισκόπου Έμέσης λεχθείσα Χοιάκ κθ εν τήι μεγάληι εκκλησίαι ΆλεΣαν- ^ ^
δρείας, καθημένου τοΟ μακαρίου Κυρίλλου, εις τήν γένναν τοΟ Χρίστου καί δτι Θεοτόκος ή Dec. 432
αγία παρθένος Μαρία καί δτι ού δύο υίους λέγομεν, άλλ' ενα υίόν κύριον τον Χριστόν, καί
εις τον άρχιεπίσκοπον εγκώμια 25
1 Ευκαιρον σήμερον τήν υμετέραν παρακαλέσαι εύλάβειαν ιερόν τινα χορόν αμα ήμίν
συστήσασθαι καί μετά τ ω ν αγίων αγγέλων άναβοήσαι δόία èν ύψίστοις θεώι κ α ί Le. 2, 14
27 άγιων o m . W
Acta conciliorum oecumenicorum. I ι, 4. 2
έπί γης ειρήνη, έν άνθρώποις ευδοκία. σήμερον γαρ ήμίν παιδίον έγεννήθη
έφ' ώι πάσα ή όρωμένη καί αόρατος κτίσις βεβαίας τάς έλπίδας τής σωτηρίας κέκτηται"
σήμερον ή ύπερφυής λύεται λοχεία καί τής άπειρογάμου παρθένου λύονται αί ώδίνες.
ώ του θαύματος' τίκτει ή παρθένος καί μένει παρθένος" γίνεται μήτηρ καί ού πάντα τα
μητρός ακριβώς υπομένει. έτικτεν μέν γάρ, ώ ς νόμος γυναιξίν, ή παρθένος, Ιμεινεν òè 6
παρθένος, ώς où νόμος ταΐς τικτούσαις γυναιΗίν. άνωθεν προορώμενος ó προφήτης
les. 7. 14 Ήσαίας το θαύμα άνεβόα' ιδού ή παρθένος έν γαστρί ë Η e ι καί τέΗεται υίόν
καί καλέσουσι το όνομα αύτοΟ 'Εμμανουήλ. τούτο διασαφών ó ευαγγελιστής
Mt. ι , 23 εϊπεν έρμηνευόμενον μεθ' ημών ó θεός. τίκτει ουν ή Θεοτόκος Μαρία τον
Εμμανουήλ. ίο
2 Έβόησεν ó λαός' ιδού ή πίστις αΰτη έστίν, Θεού δώρον Κύριλλε όρθόδοΗε" τούτο
άκούσαι έίητούμεν. ó μη ουτω λέγων ανάθεμα Ιστοί.
8 Λοιπόν εϊπεν ó έπίσκοπος Παύλος' ó τούτο μή λέγων καί νοών καί φρονών ανά-
θεμα έστω άπό τής έκκλησίας.
Έτεκεν oûv ήμίν ή Θεοτόκος Μαρία τον 'Εμμανουήλ, 'Εμμανουήλ δέ θεόν έναν- «
θρωπήσαντα. ó γαρ προ τών αιώνων έκ πατρός άρρήτως καί άνεκφράστως γεννη-
θείς θεός λόγος έπ' έσχατου τών ημερών τίκτεται καί έκ γυναικός, τήν γαρ ήμε-
τέραν τελείως άνειληφώς φύσιν καί το άνθρώπινον έκ πρώτης συλλήψεως οίκειώσας
έαυτώι και το ήμέτερον σώμα ναόν έαυτώι κατασκευασάμενος, προήλθεν έκ τής Θεο-
τόκου θεός τέλειος καί άνθρωπος τέλειος ó αυτός. δύο γαρ φύσεων τελείων συν- 2ο
δρομή, θεότητος φημί καί άνθρωπότητος, τον ένα ήμίν άπετέλεσεν υίόν, τον ένα Χριστόν,
τον ένα κύριον.
4 Ό λαός έβόησεν ' καλώς ήλθες, όρθόδοΕε έπίσκοπε. ó άΣιος τώι άΗίωι. Χριστια-
νοί λέγουσιν, θεού δώρον Κύριλλε όρδόδοΕε.
L i l l 1098 ó Ό έπίσκοπος ΤΤαΰλος εϊπεν ' ήιδειν κάγώ, αγαπητοί, ώ ς προς όρθόδοξον άφικόμην 25
M V 2Q6 '
y πατέρα.
Δ ι ά τούτο τριάδα, ού τετράδα προσκυνουμεν, πατέρα καί ένα υίόν καί πνεύμα αγιον,
άναθεματίίομεν δε τους λέγοντας δύο υίους καί τ ώ ν ιερών τής έκκλησίας έκβάλλομεν περι-
βόλων. ουτε ουν δύο υίους λέγομεν ουτε ψιλόν ανθρωπον τον 'Εμμανουήλ τον έκ τής
Θεοτόκου γεννηθέντα ουτε χάριτος ήΗιωμένον ώ ς προφήτην ή ώ ς δίκαιον πλέον τών άλλων, so
Col. ι , ΐ 9 . 2 , 9 έ ν α ύ τ ώ ι γάρ η ύ δ ό κ η σ ε ν κατοικήσαι πάν τό π λ ή ρ ω μ α τ ή ς θ ε ό τ η τ ο ς σώμα-
τι κ ώ ς , τουτέστιν ώς έν ίδίωι σώματι ' τό γάρ ήμέτερον ϊδιον έποιήσατο σώμα. έπί
ταύτηι τήι πίστει τεθεμελίωται ή έκκλησία τού θεού " έπί ταύτηι τήι προσδοκίαι έπί τής
V, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], A W R H X E
ι γάρ om. H X παιδίον ήμιν W 3 ή om. R E 4 καί μένει παρθένος om. Η Χ
4/5 άκριβώσ τά μητρόσ Ρ 4 τά om. V 5 έτεκε V A μέν om. Η Χ ¡ ¡ 6 ή παρθένος
— γυναιΕίν om. S D W 5 ίμενεν R E μεμένηκε Η Χ 6 itpoopûiv Α προορώμενοσ δ' W η άνε-
βόα A R H X E ¿βόα V P S D W g μεθερμηνευόμενον Η Χ Ε ι ι ή πίστισ îboù V 12 έστω
άνάθεμα Α άνάθεμα R H X E 1 3 είπε λοιπόν Η Χ Ε ΤΤαΟλος] παΟλοσ φησίν S D R ό om. Η
φρονών καί νοών Ρ φρονών Ε 14 έστω om. R H X E àitò τής έκκλησίας] τή έκκλησία Η Χ Ε
ποίλιν εϊπεν ò έπίσκοποσ ιταύλοσ Α 15 δέ λέγομεν W ι 6 τών om. S D A 16/17 πρσ
— γεννηθείσ θσ [θσ om. Η Χ ] λόγοσ V P W R H X E έκ πρσ γεννηθείσ θσ λόγοσ άρρήτωσ καί άνεκφράστυυσ
SD άρρήτωσ καί άνεκφράστωσ έκ πρσ γεννηθείσ θσ λόγοσ A ìy έσχατων V D και om. S D
18 άνθρώπειον S D W 20 τελείων om. D 21 τέ φημι W τόν ένα Χριστόν om. Η Χ Ε
23 έβόησεν 6 λαόσ Α λαόσ έβόησε Χ ηλθασ R έπίσκοπε όρθόδοΕε Α Η Χ Ε 23/24 δ &£ιος
— όρθόί>ο£ε om. W 25 ποίλιν λέγει 6 έπίσκοποσ παΟλοσ Α 6 [om. Χ ] έπίσκοποσ εϊπεν Η Χ Ε 26 πρα
πάλιν λέγει Α 27 ένα P W R H X E om. V S D A Λγιον ίτνα S D 28 δέ om. Ρ 28/29 περι-
βόλων έκβάλλομεν S D 28 έβάλλομεν Α 3 ° ή ώσ Η Χ Ε f| καί ώσ D πλέον om. Η Χ Ε
3ΐ γάρ καί S om. Α ευδόκησε P D X 33 ή τοΟ θϋ έκκλησία Ρ 33/ρ· J I > 1 έπί τήσ πέτρασ
P S D W R H E έπί τή πέτρα Χ έπί ταύτησ τήσ πέτρασ V A , deleuerim
πέτρας έθετο τά θεμέλια ó δεσπότης θεός. δτε άνήιει ó δεσπότης, περί τα 'Ιεροσόλυμα
ήρώτα τους μαθητάς λέγων' τίνα με λέγουσιν οί υίοί των ανθρώπων τον υίόν του άνθρώ- Mt. 16,13-16
που; λέγουσιν οί απόστολοι' οΐ μεν Ήλίαν, έτεροι δε Ίερεμίαν ή ένα των προφητών,
λέγει" ύμείς δέ, τουτέστιν ή εμή εκλογή, τάς διεψευσμένας λέγετε δόξας δτι οί μεν Ήλίαν,
έτεροι δέ Ίερεμίαν ή ένα τών προφητών' ύμείς δέ οί παρακολουθήσαντές μοι τρία ετη καί 5
ίδόντες μου την δύναμιν καί τά τεράστια και θεασάμενοί με έπί θαλάσσης περιπατούντα, οί
τραπεζών μοι κοινωνήσαντες, τίνα με λέγετε ; ευθέως ó κορυφαίος, το στόμα τών αποστό-
λων, Πέτρος' σ ύ ε ϊ ó Χ ρ ι σ τ ό ς ó υ ι ό ς τ ο υ θ ε ο ύ τ ο υ Σ ώ ν τ ο ς ' σ ύ ε ϊ ó Χ ρ ι σ τ ό ς ,
ή διττή φύσις, ó ένανθρωπήσας ' σ ύ ε ΐ ó Χ ρ ι σ τ ό ς , καί ούκ είπεν υιοί, αλλ' ó υ ι ό ς τ ο υ
θ ε ο Ο τ ο υ Σ ώ ν τ ο ς ' έπέγνω καί τό μοναδικόν πρόσωπον. ίο
ΤΤαρακαλέσωμεν τον πατέρα τήν συνήθη παραθεΐναι ήμίν. τράπεΣαν καί τά πολυτελή
καί ποικίλα τοΰ πνεύματος οψα, στεφανώσαι τον κρατήρα της διδασκαλίας καί μεθύσαι
ημάς μέθην σωφροσύνης μητέρα. ε'ιπωμεν έίεγέρθητι, ώ πάτερ, έίεγέρθητι, ή δό£α μου'
έΕεγέρθητι, ψαλτήριον καί κιθάρα τοΟ άγίου πνεύματος" ώι ή δόΕα εις τους αιώνας τών
αιώνων, άμήν. 15
ΤοΟ αύτοϋ ομιλία λεχθείσα έν τήι μεγάληι έκκλησίαι ΆλεΕανδρείας Τυβί ς εις τήν ένανθρώ- d. m. ι Ian
πησιν του σωτήρος ημών Χρίστου και είς τόν άρχιεπίσκοπον Κύριλλον εγκώμια 433
V, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], A W R H X E
ι θεμέλια τήσ έκκλησίασ V θεός] χσ AW δτε άνήει A R H X δτε άνείη Ε δταν ήει S D W
ίωσ &ν εϊη Ρ δτε oùv ήλθεν V δεσπότησ χσ VA 2 ol uioì — τόν V A R H X E oí uíoi — είναι
τόν S D είναι οί övöi τόν Ρ οί άίνοϊ είναι τόν W 4/5 λέγει — προφητών om. PW 4 λέγει R
καί λέγει V λέγει αύτοίσ SDA om. Η Χ Ε δέ om. V λέγεται R H X , corr. R H έλεγον SD
5 έτεροι] oí S D έτη τρία W γ/8 τό — αποστόλων S D W R H X E τών άποστόλων τό τοΟ χϋ
στόμα Ρ τών άποστόλων τό στόμα τών μαθητών VA 8 ó πέτροσ Η Χ Ε πέτροσ φησίν W είπε Ρ
θϋ Σώντοσ S 9 ol υίοί V A E υίόσ S D 10 έπέγνιυκε καί Ε έπέγνω γαρ W έπεγνωκα Ρ
i l παρακαλέσωμεν οΟν S D W τόν om. Η Χ , corr. Χ ήμίν παραθειναι Α παραθηναι ύμίν Ε
καί om. Η Χ Ε 13 ημάς om. Ρ ύμάσ H E il — έΕεγέρθητι 2 om. V P ώ om. Η Χ 14 δόΕα
καί τό κράτοσ S D δόΣα— κράτοσ καί ή προσκύνησισ νυν καί άεί καί Η 14/15 είς — άμήν om. W
τών αιώνων om. S D E 15 άμήν om. S
V, Ρ [ = _ h k ] . S, D [ = mn], A W R H X E A
pici V ριΕ Ρ ριΓ D 17 του αύτοΟ εύλαβεστάτου έπισκόπου παύλου Α του εύλαβεστάτου έπι-
σκόπου παύλου έμεσών Ε όμιλία γ Η Χ τη αύτη Α ΆλεΕανδρείας om. Α Η Χ Ε τυβί ς
R E τυβί καί Η Χ spat, καί S τιβί ς καί V τυβί W om. ΡΑΛ ι 8 του] του κΰ καί V σωτήρος
ήμών om. Η Χ Ε ήμών Χριστού om. Α ϊϋ χΰ PW έγκώμια P S R H X E έγκώμιον VDW om. Α
ig διαλεγόμενος S 20 ήμάς om. V 21 άπωσαμενοι S D άναπαυσαμενοι Ρ άψόμεθα Ρ
22 ούτοσί R X ούτοσ ex ούτοσ εί corr. Η πατήρ V P A W R H X άνήρ S D καί — ποιείτω
om. Ε δειΕάτω Η Χ 23 γεγαννυμένω P D A R X E γεγαννωμένω V S γεγανωμένυυ W έδείκνυ
P S W R X E A έδείκνυτο V D A χαίρειν W χρών Η Χ 24 άγαπώσι R τούσ παΐδασ Η Χ τών
παίδων Ε τήν δεϋιάν δίκην S D έπισείω Α δήλος ήν] δήλωσιν Η Χ 25 στεφανίτην]
κηρυχθήναι στεφανίτην Α άναδειχθήναι V P A H X
2»
M V 297 2 Ό λαός έβόησεν " θεού δώρον Κύριλλε, όλους έποίησας ώ ς έαυτόν. ó αΕιος τ ώ ι
L i l i 1099 ά£ίωι. ó λαός σου ε'ιρηκεν. τ ώ ν έπισκόπων τ ο ν πατέρα, κύριε, σ ώ σ ο ν . καλώς
ήλθες, επίσκοπε ορθόδοξε, της οικουμένης παιδευτά. ó πιστεύω ν οΰτω φιλειται. μεγά-
λου διδασκάλου μέγας έπαινέτης.
3 Ό επίσκοπος Παύλος εΐπεν" Έπανέλθωμεν ουν επί την θεοτόκον Μαρίαν και τον H 5
αυτής τεχθέντα 'Εμμανουήλ, τον θεόν τον ενανθρωπήσαντα. έτεκεν γαρ ήμίν ή παρ-
θένος τον 'Εμμανουήλ, κατά μεν την θεότητα τ ώ ι πατρί όμοούσιον, κατά δε την άνθρω-
Ies. i l , ι πότητα τον αυτόν ήμίν όμοούσιον. έπεί π ώ ς αν λεχθείη ρ ά β δ ο ς εκ τ η ς ρ ίCη ς
Gal. 3, 16 Ί ε σ σ α ί ; π ώ ς δε σπέρματος 'Αβραάμ; π ώ ς δε υιός Δ α υ ί δ ; π ώ ς δ' αν νοηθείη τ ο έΗ αύ-
Rom. 9 . 5 τ ώ ν κ α τ ά σάρκα Χριστός ó ών επί π ά ν τ ω ν θ ε ό ς ; τ ό δέ του θεσπεσίου Παύλου ίο
Rom. ι, 3·4 π ώ ς αν έκλάβωμεν περί τού υίοΰ αυτού τού γενομένου έκ σπέρματος Δαυίδ
κ α τ ά σ ά ρ κ α , τ ο ύ ο ρ ι σ θ έ ν τ ο ς υίοΰ θεοΟ έν δ υ ν ά μ ε ι κ α τ ά π ν ε ύ μ α άγιωσύνης
íl αναστάσεως νεκρών, ΊησοΟ Χρίστου του κυρίου ή μ ώ ν ; Ιτεκεν οδν ή
Μαρία τόν 'Εμμανουήλ, κατά μεν τήν θεότητα, καθά προειρήκαμεν, όμοούσιον τ ώ ι πατρί,
κατά δε τήν ανθρωπότητα ήμίν όμοούσιον, κατά τήν θεότητα απαθή, κατά τήν άνθρωπο- is
τητα παθητόν. εί γαρ καί οίκειούται του ιδίου σώματος τ ά πάθη ó θεός λόγος καί εις
έαυτόν αναφέρει, αλλά γε αυτός μεμένηκεν εν τ ο ι ς τής άπαθείας δροις, κάν άκούσηις αύ-
les. 50, 6 τού λέγοντος έ δ ω κ α τόν νώτόν μου εις μάστιγας, τ ά ς δε σ ι α γ ό ν α ς μου είς
ραπίσματα, τ ό δε π ρ ό σ ω π ο ν μου ούκ ά π έ σ τ ρ ε ψ α α π ό α ι σ χ ύ ν η ς έμπτυσμά-
των, μηδέν αυτόν πεπονθέναι είς τήν ιδίαν φύσιν υπολάβηις, οίκειώσασθαι δε μάλλον τού 20
4 ιδίου σώματος τάς μάστιγας ' ó γαρ θεός λόγος μεμένηκεν απαθής. οί δε άντιταττόμενοι
ταΐς θείαις γραφαΐς καί τ α ΐ ς όρθαίς δόΗαις έροΰσιν ήμίν" εί απαθής ó θεός λόγος καί
οίτρεπτος καί αναλλοίωτος, π ώ ς ó λόγος σάρΗ έγένετο ; άκουε, αγαπητέ ' ó λόγος σάρ2
έγένετο ου μεταπεπτωκώς είς σάρκα" ουτε γαρ ó θεός λόγος μεταπέπτωκεν είς σάρκα
ουτε ή αναληφθείσα σάρ£ έχώρησεν είς τήν φύσιν του άνειληφότος. τί ουν έστιν ό 25
ioli, ι , 14 λ ό γ ο ς σ ά ρ Σ έ γ έ ν ε τ ο ; τουτέστιν σάρκα άνέλαβεν, καί σάρκα ού ψιλήν, άλλά τήν μετά
ψυχής λογικής καί νοερας, δπερ έστί τελεία ή ημετέρα φύσις. ούτως ó λόγος σάρΗ
έγένετο. έβουλόμην δε υμάς καί τήν διάνοιαν τοΰ μεγαλοφωνοτάτου 'Ιωάννου γνώναι,
Me. 3. 17 ϊνα είδήτε του προειρημένου τήν δύναμιν. ó θεολόγος Ι ω ά ν ν η ς ó τής βροντής υιός ó
loh. 13, 23 καταξιωθείς επί τοΟ δεσποτικού στήθους κατακλιθήναι κάκείθεν ήμίν τα ύψηλότερα καί so
θειότερα άρυσάμενος δόγματα βούλεται παραστήσαι τήν ύπερβάλλουσαν του ΘεοΟ περί ημάς
loh. ι, 1-3 φιλανθρωπίαν και π ρ ώ τ ο ν είρηκώς τά θειότερα ( έ ν άρχήι ήν ó λόγος καί ó λόγος
ν
2 καλώς — 3 φιλειται adfert Facundus ι , 5
V , Ρ [ = hk]. S, D [ = mn], A W R H X E A
ι έίεβόησε Α έπεβόησεν Η σαυτόν REHcorr αυτόν Η Χ 2 σου om. V A W A είρήνησε Χ
ειρήνευσε Η 3 όρθόδο£ε έπίσκοπε Η Χ 3/4 μεγάλη διδασκαλία S D 5 ΤΤαΟλος om. Η Χ Ε Α
6/7 τόν θεόν—'Εμμανουήλ om. Ρ έτεκεν— 'Εμμανουήλ om. V 8 ήμίν om. Χ έπεί] είπέ Η Χ
ή ()αβί>οσ S H X , corr. Η g σπέρμα Α Η Χ Ε Λ έκ σπέρματοσ Wcorr υίοΟ Η Χ τό om. P W
9/10 αυτών] ών τό Ρ ών Α ίο χσ V P W ό χσ Α τόν χν S D R H X E et Christum et Christus A
12 τοΟ θϋ V P E 13 κυρίου] θϋ S D οίιν ήμίν Η Χ 14 άγια μαρία D W άγια μαριάμ S καθαπερ
είρήκαμεν Ρ τώ πρϊ όμοούσιον S D 15 τήν άνθρυυπότητα δέ W κατά μέν S D κατά bè S D
16 θεός om. Ρ 17 αότόν Η Χ αύτόσ μεμένηκεν A R H X E A ό αότόσ μεμένηκεν Ρ μεμένηκεν αύ-
τόσ V μεμένηκεν S D 18 τό νώτον Ρ 18/19 τάς — ραπίσματα om. V 19 τό πρόσωπον S
20 ύπολάβοισ Α δέ om. Ε 2ΐ οικείου Ρ ό] δτι R άντιδιαταττόμενοι Η Χ Ε 22 θυ
D om. R λόγος] λέγεται S 23/24 άκουε — έγένετο om. Χ 24 ουτε — σάρκα om. V H
25 οϋτε μήν Α άναλημφθείσα R είληφότοσ S D 26—28 τουτέστι — έγένετο om. W
26 ελαβε V P S D 27 ώπέρ Α τελεία om. V ύμετέρα S 28 ήβουλώμην Η
δέ om. W ήμάσ Η 3 ° άνακλιθήναι V ήμιν om. W 3 1 θεία S D ίίδατα Η Χ
32 πρότερον W
ή ν π ρ ο ς τ ο ν θ ε ό ν κ α ι θ ε ό ς η ν ó λ ό γ ο ς , ο ύ τ ο ς ή ν èv ά ρ χ ή ι π ρ ο ς τ ο ν θ ε ό ν . π ά ν τ α όι'
α ύ τ ο υ έ γ έ ν ε τ ο κ α ί χ ω ρ ί ς α ύ τ ο Ο έ γ έ ν ε τ ο ο ύ δ έ έ ν ο γ έ γ ο ν ε ν ) , δτε έδειίεν αύτόν
συναίδιον τώι πατρί (τοΟ γαρ ε ν άρχήι ουδέν πρεσβύτερον εύρίσκομεν, καν άναδράμηις
τήι διανοίαι, προλαμβάνει σε τό ην" τοΰ γάρ ή ν ουδέν τέρμα ευρίσκεται), δτε ταύτα
ε'ίρηκεν καί έδειΗεν συναίδιον τώι πατρί καί δημιουργόν τών πάντων, τότε επάγει ó λ ό γ ο ς L I I I 1102
σ άρ£ έγένετο, μόνον ουχί λέγων δτι ó συναίδιος τώι πατρί καί τών πάντων κύριος καί ^ ν 'j^4
δημιουργός τοσούτον έταπείνωσεν έαυτόν δι' ημάς καί τήν ήμετέραν σωτηρίαν, ώστε σάρ£
έγένετο, ίνα άπό τοΰ εύτελεστέρου τής φ ύ σ ε ω ς ημών μέρους τους υπερβάλλοντας του θεοΟ
περί ημάς οίκτιρμούς δεί£ηι. ó λ ό γ ο ς ούν, φησί, σ ά ρ Η έ γ έ ν ε τ ο , καί ούκ έστη μέχρι 9
τούτου, άλλ' έπήγαγεν κ α ί έ σ κ ή ν ω σ ε ν έν ή μ î ν , τό δε δεύτερον του πρώτου ερμηνεία loh. 1, 14
έστίν. τί έστιν ó λ ό γ ο ς σάρ£ έγένετο; έσκήνωσεν έ ν ή μι ν , τουτέστιν έν τήι
ήμετέραι φύσει. δρα καί τον Ίωάννην δύο φύσεις κηρύττοντα καί ένα υίόν. έτερον
σκηνή καί έτερον τό σκηνούν' έτερον ναός καί έτερον ó ένοικών θεός. πρόσεχε τώι
λεγομένωι" ούκ εϊπον έτερος καί έτερος ω ς έπί δύο προσώπων ή δύο Χριστών ή δύο υιών,
άλλ' έτερον καί έτερον ω ς έπί δύο φύσεων. δτε ουν εϊπεν έ σ κ ή ν ω σ ε ν έ ν ή μ ΐ ν καί is
έκήρυΗεν τάς δύο φύσεις, τότε έπήγαγεν κ α ί έ θ ε α σ ά μ ε θ α τ ή ν δ ό £ α ν α ύ τ ο υ , δ ό £ α ν loh. 1, 14
ως μονογενούς. ούκ είπε δύο υίών, άλλ' ώ ς μ ο ν ο γ ε ν ο ύ ς . Ήσαίας ουν κηρύσσει les. 7. 14
τον Εμμανουήλ, τουτέστι θεόν ένανθρωπήσαντα' Πέτρος λέγει σ ύ ε ϊ ó Χ ρ ι σ τ ό ς ó υ ι ό ς Mt. 16, 1 ,
τοΰ ΘεοΟ τοΰ ζώντος, τήν διττήν φύσιν καί τό μοναδικόν πρόσωπον του υίου' ó
Θεολόγος Ιωάννης λέγει κ α ί έσκήνωσεν έν ή μι ν , δύο φύσεις καί τοΰ μονογενούς τό 2ο
5 ιέν πρόσωπον. έμεινεν δέ ó Θεός λόγος απαθής (πάλιν γάρ έπ' έκεΐνο έρχομαι ' πρόσεχε
τώι λεγομένωι) καί τών μεν θειοτέρων μεταδέδωκεν τήι άνειλημμένηι φύσει, τών δέ τής
άνθρωπότητος ούδενός μετέλαβεν. περιεπάτησεν έπί θαλάσσης, άλλα μετά τού ιδίου Mt. 14. 25
σώματος. έπετίμησε τοις ανεμοις και τήι θαλασσηι, άλλα δια τού ιδίου σώματος, 8 2 3
άπήντησεν αύτώι λεπρός λέγων" κύριε, έάν θέληις, δύνασαί με κ α θ α ρ ί σ α ι . 25
λέγει' θέλω, καθαρίσθητι' καί ήψατο αύτοΟ τό σώμα τό δεσποτικόν καί έδραπέτευ-
σεν τό νόσημα, άπεΣύσθη ή λέπρα. έθρεψεν πεντακισχιλίους έκ πέντε άρτων, άλλα διά
του ημετέρου σ ώ μ α τ ο ς ' λαβών γάρ ηύχαρίστησεν τώι πατρί καί κλάσας έδωκεν τοις μαθη- loh. 6, 11
ταις, οί δέ μαθηταί τώι πλήθει, καί έπερίσσευσαν δώδεκα κόφινοι κλασμάτων. μόνου 'Ι4'19 20
θεού έστιν άφιέναι αμαρτίας' λέγει ί ν α δέ είδήτε δτι έΕουσίαν εχειόυίόςτού30 Mt. g, 6
άνθρωπου άφιέναι αμαρτίας. πάλιν λέγει" ο ύ δ ε ί ς ά ν α β έ β η κ ε ν ε ι ς τ ο ν ο ύ ρ α ν ό ν loh. 3, 13
εί μη ó έκ τ ο Ο ο ύ ρ α ν ο ΰ κ α τ α β ά ς , ó υίός του άνθρωπου ó ώ ν έν τ ώ ι ούρα-
9—12 ci. Eulog. ap. Phot. 230 p. 269a 38 ι ι τί έστιν — i8 adfert Facundus 1, 5 cf. 7, 7
12—17 adfert Eulog. 1. c. p. 269b 2 12—15 adfert Leontius c. Monophys. [Mai, scriptt. uet. 7, 131J
νώι. όραΐς; τ ω ν θειοτέρων μεταδέδωκεν. δταν δε ϊδηις αυτόν πεινώντα καί διψώντα,
κοπιώντα ίδροΟντα, παραδιδόμενον ΤΤιλάτωι, άγόμενον και περιαγόμενον χερσί δημίων, άγω-
Mt. 27, 4 6 νιώντα, εύχόμενον έ λ ω ΐ ελωί, λίμα σαβαχθανί, τουτέστιν θεέ μου θεέ μου,
Mt. 26, 39 ' ί ν α τ ί μ ε έ γ κ α τ έ λ ι π ε ς ; καί πάλιν π ά τ ε ρ , εί δ υ ν α τ ό ν , π α ρ ε λ θ έ τ ω άπ' è μου το
ποτήριον τούτο' π λ η ν ο ύ χ ώ ς ε γ ώ θ έ λ ω , ά λ λ ' ω ς σ ύ , δταν ϊδηις αύτόν άνασκο- 5
loh. 19, 34 λοπιϋόμενον, δταν ϊδηις ήλους έπί τών χειρών καί τ ω ν ποδών, κεκεντημένον την πλευράν,
τότε νόει ότι ó θεός λόγος απαθής μεμένηκεν, ταύτα δε πάντα οίκειουται τα γινόμενα εις
το 'ίδιον αύτοΟ σώμα. ίνα δε δείΕηι δτι ουτε εν τώι καιρώι του πάθους άπέστη του
Mt. 27, 45 ιδίου ναοΟ, δτε οί Ιουδαίοι ταΰτα έδραματούργουν κατά τοΰ δεσπότου, άπέσβεσεν ώ ς θεός
L I i i 1103 ακτίνα ήλιακήν, σκότον κατέχεεν του κόσμου, εσχισεν τό καταπέτασμα του ναοΟ, πέτρας ίο
M V 3°ι < >- . > > « ν '
Mt 2 7 , 5 1 52 oifeppriEev, νεκρούς ηγειρεν. ταύτα παντα ειργασατο, ινα γνωις δτι συνην τωι πασχοντι
καί τά μεν πάθη ώικειοΰτο, αυτός δε απαθής άπαντα είργάίετο.
6 Τά υμών ύμίν παρεθήκαμεν' αυτη γαρ του πατρός ή διδασκαλία' ούτος ó θησαυρός
προγονικός υμών, του μακαρίου 'Αθανασίου τά δόγματα, τοΟ μεγάλου Θεοφίλου τά δι-
δάγματα, τ ώ ν στύλων της ορθοδοξίας. αλλ' έπειδή μακροθύμως τ ώ ν ημετέρων ήνέσχεσθε is
ψελλισμάτων, αναμείνατε τοΟ πατρός τήν σοφίαν. ήκούσατε καλάμου ποιμενικού "
ακούσατε καί σάλπιγγος μεγαλοφωνοτάτης.
7 Ό λαός εϊπεν' υίε Θεοφίλου καί 'Αθανασίου, Κυρίλλου σοφίας άκούσωμεν
8 Ό επίσκοπος Παύλος εϊπεν' ημών μέν τών όμοδόΗων τά φρονήματα διεγειρούσης,
τών δε εναντίων της έκκλησίας τά στίφη καταβαλλούσης. τώι θεώι τοίνυν δόΗαν άνα- 2ο
πέμψωμεν νΟν καί αεί καί εις τους αιώνας τ ώ ν αιώνων, αμήν.
Κυρίλλου αρχιεπισκόπου 'Αλεξανδρείας εις τον προεΕηγησάμενον καί εις τήν ένανθρώπησιν
τοΟ κυρίου 25
Ies. 12, 3 Ό μακάριος προφήτης Ήσαίας τών έν Χριστώι διδασκάλων τάς εύστομίας προανα-
κηρύττων ελεγεν α ν τ λ ή σ α τ ε υδωρ μετ' ε υ φ ρ ο σ ύ ν η ς έκ τ ώ ν π η γ ώ ν τ ο ΰ σωτη-
ρ ίου. ιδού τοίνυν ήντλήσαμεν ύμίν υδιυρ èS αγίας πηγής, τοΰ προλαβόντος φημί
διδασκάλου, δς καί ταΐς διά του πνεύματος δαιδουχίαις λελαμπρυσμένος διεσάφησεν ήμίν
το μέγα και σεπτόν του σωτηρος μυστήριον, δι' ou σεσώσμεθα πιστεύσαντες εις αύτόν
καί άπεφορτισάμεθα την δυσαχθή καί δυσφόρητον άμαρτίαν και προς έτι τούτοις τα τοΰ 4
θανάτου διαρρή£αντες δεσμά έκεΐνο φαμέν τό προφητικόν π ο υ ή ν ί κ η σ ο υ , θ ά ν α τ ε ; Os. 13, 14
π ο υ τ ό κ ε ν τ ρ ο ν σ ο υ , οίιδη; ούκοΟν ó ών έν άρχήι θεός λόγος, ó έν κόλποις ών loh. ι, ι. ι8
τοΰ πατρός, ό δι' ου τα πάντα καί έν ώι τα πάντα, τήν δι' ήμας κένωσιν ύπέμεινεν έκών
καί γέγονεν σάρΗ, τουτέστιν άνθρωπος. έταπείνωσεν έαυτόν δι' ημάς καί κεχρημάτικεν
υιός ανθρώπου, ίνα καί ήμεις δι' αύτόν πλουτήσυυμεν πατέρα τον θεόν. δεδιδάγμεθα γαρ
λέγειν έν προσευχαΐς π ά τ ε ρ η μ ώ ν ó έν τ ο ι ς ο υ ρ α ν ο ί ς. ούκοΟν διά τούτο γέγονεν ίο
ó μονογενής πρωτότοκος, ίνα ημείς, ώς ?φην, τα αύτου πλουτήσωμεν' ύ π έ μ ε ι ν ε σ τ α υ ρ ό ν Hebr. 12, 2
α ι σ χ ύ ν η ς κ α τ α φ ρ ο ν ή σ α ς καί δέδωκεν έκών τώι θανάτωι τό ϊδιον σώμα, ούχ ίνα μεθ' ήμών
τών υπό θάνατον άπομείνηι νεκρός, αλλ' ίνα ημάς έαυτώι συναναστήσηι, πατήσας τοΰ
θανάτου τό κράτος. εϋχαριστήσωμεν τώι δι' ημάς ένανθρωπήσαντι λόγωι νυν καί αεί
καί εις τους αιώνας τών αιώνων, αμήν. ΐ5
βείας άριστοι ί η λ ω τ α ί γεγονότες ασφαλή μέν καί άκατάσειστον έν ίδίαις ψ υ χ α ΐ ς τήν όρθήν
φυλάττουσι πίστιν, έΕαίρετον δέ ποιούνται φροντίδα τήν υπέρ τ ώ ν αγίων έκκλησιών, 'ίνα
καί διαβόητον εχωσιν εις αιώνα τήν δό£αν καί εύκλεεστάτην ά π ο φ ή ν ω σ ι τήν έαυτών βασι-
λείαν, οις καί αυτός ó τ ώ ν δυνάμεων κύριος πλουσίαι χειρί διανέμει τα αγαθά καί δίδωσι
PG 176 μέν κατακρατείν τών άνθεστηκότων, χαρίζεται δέ τό νικάν. ου γαρ αν διαψεύσαιτο δ
ι Reg. 2, 30 λέγων £ώ εγώ, λέγει κύριος, ότι τ ο υ ς δοΕάίοντάς με δοίάσω.
2 Άφικομένου τοίνυν εις τήν ΆλεΕάνδρειαν του κυρίου μου του θεοσεβεστάτου αδελφού
καί συλλειτουργού Παύλου, θυμηδίας έμπεπλήσμεθα καί σφόδρα εικότως, ω ς ανδρός τοιούτου
μεσιτεύοντος καί τ ο ι ς υπέρ δύναμιν πόνοις έλομένου προσομιλείν, ίνα τ ο ν τού διαβόλου
νικήσηι φθόνον καί συνάψηι τα διηιρημένα καί τα μετα£ύ διερριμμένα σκάνδαλα περιελών ίο
όμονοίαι καί είρήνηι στεφανώσηι τ ά ς τε παρ' ήμίν καί τ ά ς παρ' ύμίν έκκλησίας. τίνα
μέν γάρ διήιρηνται τρόπον, περιττόν ειπείν - χρήναι δέ μάλλον ύπολαμβάνω τα τ ώ ι τ η ς
ειρήνης πρέποντα καιρώι καί φρονείν καί λαλεΐν. ήσθημεν τοίνυν έπί τήι συντυχίαι του
μνημονευθέντος θεοσεβεστάτου ανδρός, ος τάχα π ο υ καί α γ ώ ν α ς ëSeiv ού μικρούς ύπενόησεν
άναπείθων ημάς δτι χρή συνάψαι προς είρήνην τάς έκκλησίας καί τον τ ώ ν έτεροδόΕων 15
άφανίσαι γέλωτα άπαμβλΰναί τε προς τούτωι της του διαβόλου δυστροπίας τό κέντρον.
έτοίμως δέ ο ύ τ ω ς έχοντας εις τούτο κατέλαβεν, ώ ς μηδένα π ό ν ο ν ύποστήναι π α ν τ ε λ ώ ς "
loh. 14, 27 μεμνήμεθα γάρ του σ ω τ ή ρ ο ς λέγοντος είρήνην τήν έμήν δίδωμι ύμίν" είρήνην
les. 26, 12 7 ή ν έ μ ή ν ά φ ί η μ ι ύ μ ί ν , δεδιδάγμεθα δέ καί λέγειν έν π ρ ο σ ε υ χ α ΐ ς κ ύ ρ ι ε ó θ ε ό ς ημών,
είρήνην δός ήμίν, πάντα γάρ άπέδωκας ήμίν, ώστε εΐ Ttç έν μεθέΣει γένοιτο 20
8 της παρά θεού χορηγούμενης ειρήνης, άνενδεής έσται π α ν τ ό ς αγαθού. δτι δέ περιττή
π α ν τ ε λ ώ ς καί ουκ εύάφορμος τ ώ ν έκκλησιών ή διχοστασία γέγονεν, νυνί μάλιστα πεπληρο-
φορήμεθα, τ ο ύ κυρίου μου τ ο ύ θεοσεβεστάτου Π α ύ λ ο υ τού έπισκόπου χάρτην προκομίσαντος
άδιάβλητον έχοντα τής πίστεως τήν όμολογίαν καί ταύτην συντετάχθαι διαβεβαιουμένου
παρά τε τής σ ή ς όσιότητος καί τ ώ ν αύτόθι θεοσεβεστάτων επισκόπων. ?χει δέ ο ύ τ ω ς ή 26
συγγραφή καί α ύ τ α ΐ ς λέ£εσιν έντέθειται τήιδε ή μ ώ ν τήι έ π ι σ τ ο λ ή ι '
ι ι / ΐ 2 adferuntur ibid. p. 214, 20 21—23 adferuntur ibid. p. 214, 28. 29 et p. 150, 31. 32
23—25 adferuntur ibid. p. 214, 36—38 et p. 151, 6sq. 21—26 Facund. 1, 5. 6, 1
L 111 ΙΙ0
4 TTepì òè της Θεοτόκου παρθένου ό π ω ς καί φρονοΰμεν καί λέγομεν, τοΰ τε τρόπου της 7
J y ep 123 2
ένανθρωπήσεως του μονογενούς υίου του θεού άναγκαίως, ούκ èv προσθήκης μέρει, αλλ' εν
πληροφορίας εϊδει, ώ ς άνωθεν εκ τε τ ώ ν θείων γ ρ α φ ώ ν έκ τε της παραδόσεως τ ω ν αγίων
πατέρων παρειληφότες έσχήκαμεν, δια βραχέων έροΟμεν, ουδέν τό σύνολον προστιθέντες
τήι τ ώ ν αγίων π α τ έ ρ ω ν τ ώ ν έν Νικαίαι έκτεθείσηι πίστει. ώ ς γαρ έφθημεν είρηκότες, 5
π ρ ο ς π ά σ α ν έ£αρκεΐ καί εύσεβείας γ ν ώ σ ι ν καί π ά σ η ς αιρετικής κακοδοΣίας άποκήρυΕιν.
έροΰμεν δέ, ού κατατολμώντες τ ώ ν ανέφικτων, αλλά τήι όμολογίαι τής οικείας ασθενείας
άποκλείοντες τοις έπιφύεσθαι βουλομένοις έν οίς τα υπέρ ανθρωπον διασκεπτόμεθα. M V 305
5 Όμολογουμεν τοιγαρουν τον κύριον ημών Ίησουν Χριστόν, τον υίόν του θεοΟ τον
μονογενή, θεόν τέλειον καί ανθρωπον τέλειον έκ ψυχής λογικής καί σώματος, προ αιώνων io PG 177
μεν έκ του π α τ ρ ό ς γεννηθέντα κατά την θεότητα, έπ' έσχατου δέ τ ώ ν ημερών τον αύτόν
δι' ημάς καί διά την ήμετέραν σωτηρίαν έκ Μαρίας τής παρθένου κατά την ανθρωπότητα,
όμοούσιον τώι πατρί τον αύτόν κατά την θεότητα καί όμοούσιον ή μι ν κατά την ανθρω-
πότητα. δύο γαρ φ ύ σ ε ω ν ενωσις γέγονεν' δι' ö ένα Χριστόν, ένα υίόν, ένα κύριον
όμολογουμεν. κατά ταύτην την τής άσυγχύτου ένώσεως έννοιαν όμολογουμεν τήν άγίαν 15
παρθένον θεοτόκον διά τό τον θεόν λόγον σαρκωθήναι και ένανθρωπήσαι καί έ£ αύτήσ τής
συλλήψεως ένώσαι έαυτώι τον Ιί. αύτής ληφθέντα ναόν. τάς δέ εύαγγελικάς καί αποστο-
λικός περί του κυρίου φ ω ν ά ς ισμεν τους θεολόγους ανδρας τ ά ς μέν κοινοποιοΟντας ώ ς
έφ' ένός προσώπου, τ ά ς δέ διαιρουντας ώ ς έπί δύο φύσεων, καί τάς μέν θεοπρεπεις κατά
τήν θεότητα τοΰ Χριστού, τ ά ς δέ ταπεινός κατά τήν ανθρωπότητα [αύτού] παραδίδοντας. 2ο
9—25 Fcyr 8 έκ τ η ς πρός ΊωοΙννην 'Αντιοχείας άρχιεπίσκοπον Επιστολής, ής ή άρχή ' Εύφραινέσθαι-
σαν οί ούρανοί καί άγαλλιάσθω ή γή ' "όμολογοΟμεν— έκκλησίαι'. a d f e r u n t u r L a t i n e uersa in I n n o -
centii M a r o n i t a e epistula de collatione c u m Seuerianis 41. 42 [t. I U I 2 p. 176] et F a c u n d . 1, 5
9 — 1 4 Coli. Casin. p . 2 1 5 , 14—18 9 — 1 2 Coll. Cas. p. 153; 1 6 — 1 8 14—17 Theodoret. eran. 2, 168
[ = flor. Chale. 1 5 ] 15—17 Co'l. Casin. p . 2 1 5 , 32—34 17—20 Coll. Cas. p. 153, 1 2 — 1 4 2 1 Coll.
Casin.p. 216, 28
έκ της αγίας παρθένου λέγοντος τό όίγιον σώμα Χριστού, δείν ώιήθην ολίγα περί τούτου
προς αυτούς ειπείν. ώ ανόητοι και μόνον είδότες τό συκοφαντείν, π ώ ς εις τούτο πα-
ρηνέχθητε γνώμης και τοσαύτην νενοσήκατε την μαιρίαν; eòei γαρ ëbei σαφώς έννοείν δτι
σχεδόν άπας ήμίν ó ύπερ της πίστεως άγων συγκεκρότηται διαβεβαιουμένοις δτι Θεοτόκος
εστίν ή αγία παρθένος. αλλ' ε'ιπερ έ£ ουρανού και ούκ έ£ αυτής τό όίγιον σώμα γεγεν- 5
νήσθαι φαμεν του πάντων ημών σωτήρος Χριστού, π ώ ς αν ετι νοοίτο Θεοτόκος; τίνα
γαρ δλως τέτοκεν, εί μή έστιν αληθές δτι γεγέννηκε κατά σάρκα τον Εμμανουήλ ; γελά-
8 σθωσαν τοίνυν οί ταύτα περί εμού πεφλυαρηκότες. ού γαρ ψεύδεται λέγων ό μακάριος
ι. I l l ι ι ι ο προφήτης Ήσαίας ι δ ο ύ ή π α ρ θ έ ν ο ς ε ν γ α σ τ ρ ί ε£ει και τ έ ί ε τ α ι υίόν καί καλέ-
Mt. ι,' It σ ο υ σ ι τ ό ό ν ο μ α α υ τ ο ύ Ε μ μ α ν ο υ ή λ , δ έστι μεθερμηνευόμενον μ ε θ ' η μ ώ ν ó ιο·
θεός. αληθεύει δε π ά ν τ ω ς καί ό άγιος Γαβριήλ προς τήν μακαρίαν παρθένον ειπών '
Le. ι, 30. 31 μ ή φ ο β ο ΰ , Μ α ρ ι ά μ ' εΰρες γαρ χάριν παρά τώι θ ε ώ ι , καί ιδού σ υ λ λ ή ψ η ι èv
Mt. ι, 21 γ α σ τ ρ ί καί τ á £ η ι uiòv καί καλέσεις τό όνομα αύτού Ίησούν' αυτός γαρ
Μ V jo8 α ώ σ ε ι τον λαόν αύτού άπό τών αμαρτιών αύτών. δταν δε λέγωμεν &
ουρανού καί άνωθεν τον κύριον ημών Ίησούν Χριστόν, ούχ ως άνωθεν καί έ£ ουρανού ΐ5
PG ι8ο κατενεχθείσης της αγίας αύτού σαρκός τα τοιαύτα φαμέν, έπόμενοι δε μάλλον τώι θεσπε-
• Cor. 15,47 σίωι ΤΤαύλωι διακεκραγότι σαφώς ό πρώτος άνθρωπος εκ γ η ς χ ο ι κ ό ς , ό δ ε ύ τ ε -
ρος ά'νθρωπος ό κύριος έ£ ουρανού. μεμνήμεθα δε καί αύτού τού σωτήρος
ioli. 3. 13 λέγοντος ο υ δ ε ί ς άναβέβηκεν ε ι ς τ ο ν ο ύ ρ α ν ό ν εί μ ή ό εκ τ ο ύ ο υ ρ α ν ο ύ κατα-
βάς, ό υιός τού ανθρώπου, καίτοι γεγέννηται κατά σάρκα, καθάπερ ?φην άρτίως, έκ 20
της αγίας παρθένου. επειδή δε ό άνωθεν καί έΕ ούρανοΰ καταφοιτήσας θεός λόγος
Phil. 2, 7 κεκένωκεν έ α υ τ ό ν μορφήν δ ο ύ λ ο υ λ α β ώ ν καί κεχρημάτικεν υίός άνθρωπου μετά τού
μεΐναι ο ήν, τουτέστι θεός (άτρεπτος γάρ καί αναλλοίωτος κατά φύσιν έστίν), ώ ς εις ήδη
νοούμενος μετά τής ιδίας σαρκός εΕ ούρανοΰ λέγεται κατελθείν, ώνόμασται δε καί ά ν -
θρωπος έΗ ούρανοΰ, τέλειος ων έν θεότητι καί τέλειος ό αύτός έν άνθρωπότητι καί 25
ώς εν évi προσώπωι νοούμενος. είς γαρ κύριος Ιησούς Χριστός, καν ή τ ώ ν φύσεων
3—7 Fcyr 9 YÒp — ' Ε μ μ α ν ο υ ή λ 2ΐ—ρ. ig, 1 Coll. Cas. p. 1 5 2 , 18 sq. 24—-p. 19, 3
Fcyr 10 ώ ν ό μ α σ τ α ι — έπιστομίΖειν 26/ρ. ig, 1 Theodoret. e r a n . 2, 168 = flor. Chale. 13 €Ϊς — φαμέν
4 σχεδόν] περ S D περ σχεδόν Β α π α σ ι ν Fcyr περί ΡΔ™Ρ5 τής om. Ρ άγών συγκεκρότηται]
συγκεκρότηται λόγοσ W συγκεκρότηκε S διαβεβαιούμενοσ P W 5 ουρανών Η Χ ¡¡6 γε-
γεννήσθαι [γεγενήσθαι S] φαμέν τοΟ — χ ΰ τ ό πανάγιον σώμα SD γεγενήσθαι VAJ, Β [corr. Β],
Ε Η Χ , Δ«φ [αύτού γεγενήσθαι Δ«·], Θργ [φαμέν γεγενήσθαι Θρ], AtcukrX γεγεννήσθαι et γεγενήσθαι
Fcyr codd.; cf notara Rustici ita GR naium, hoc est ΓΕΓΕΝΝΗΣΘΑΙ et non ΓΕΓΕΝΗΣΘΑΙ 6 ήμών
om. E ïïï χϋ WQr κυρίου Aq om. Fcyr 7 γεγένηκε S 8 περί έμοΟ ταΟτα S
9 προφήτης om. VP 11 π ά ν τ ω ς om. Ε όίγιος] ά γ γ ε λ ο σ S μ α κ ά ρ ω σ m W ! om. VA$ τήν
μακαρίαν] τήν μαρίαν Ρ μαριάμ τήν R 12 τ ώ ι o m . V P B H X συλλήμψη R 13 τ έ £ ε ι σ R B
τέΣησ As καλέσουσι V 14 α ύ τ ο Ο AJUAws, corr. J 15 τ ό ν χν V D R οίιρανών R
16 τ ά om. S D B H X οίόμενοι Χ 17 κεκραγότι A J 18 άνθρωπος ό κύριος om. A J R
ό κύριος om. Aq'™'«' καί αύτοΟ om. Ρ ig ούδείσ VSPAJUWAwQpAqtcukX καί ουδείς
DRBEHXAmpsAr (ι) ώσ ουδείσ ΘΓ, cf. notam R u s t i c i GR istud et in multis non est 20 άνθρώ-
που ό ών έν τ ώ ούρανώ Ε 20/21 καίτοι — παρθένου om. Χ 2ο γεγένηται hSJBZ, corr. JB
21 ó om. AJRUAmps ò θσ VAJUAs 22 κεκοινώνηκεν S καί om. Aq άνθρώπου
w
om. W A » τό E 23 είναι RE γάρ om. EA'uk ώς om. WA Qp 24 ϊδίασ
αύτοΟ SDB ϋ ούρανοΰ om. R 25 έν άνθρωπότητι ό [καί 0r] αΐιτόσ PWAwQrAr ών έν
άνθρωπότητι SD έν άνθρωπότητι A J U A ' c u k Fcyr και2 om. Χ 26 έν om. PR Ιη-
σούς] ό H I
άλλότριον τού υιού κατά τ ο ν τής ούσίας λόγον. καί πρός γε τ ο ύ τ ο ήμάς οί τ ώ ν ά γ ί ω ν 26
μυσταγωγών πιστούνται λόγοι. έν μεν γαρ τ α ΐ ς Π ρ ά ί ε σ ι ν τ ώ ν α π ο σ τ ό λ ω ν γέγραπται
έλθόντες δέ κατά τήν Μυσίαν έπείραίον εις την Βιθυνίαν π ο ρ ε υ θ ή ν α - , Act. ίο, η
καί ούκ ε ι α σ ε ν αύτούς τό πνεύμα 'Ιησού. έπιστέλλει δέ καί ό θεσπέσιος Παύλος
128 = S 90 Α 127. Latina uersio extat in Collectione CT 76 cf. Coll. Casin. 172 a
[uol. 1111 ρ ι iç]. ultimae partis inde a p. 25, 22. altera uersio adnexa est Dionysianae
translationi Cyrilli epistulae alterius ad Successum [Coll. Sichard. 9]
1 Κυρίωι μου άγαπητώι άδελφώι καί συλλειτουργώι Άκακίωι Κύριλλος èv κυρίωι χαίρειν.
Χρήμα μεν άδελφοίς ή πρόσρησις γλυκύ τε καί ά£ιάγαστον καί του παντός α£ιον λόγου
παρά γε τοις άρτίφροσιν αληθώς" χρήναι δέ φημί τους όμοπίστους τε καί όμοψύχους
αδιαλείπτως έπείγεσθαι τούτο δράν, ούδενός δντος έμποδών ουτε μην ανακόπτοντος τήν
εϊς γε τοΟτο θερμήν εφεσίν τε καί προθυμίαν. άλλ' Ισθ' δτε βασκαίνει καί ούχ έκοΟσιν
PG 184 ήμίν ή τ ώ ν μεταΗύ διαστημάτων τό μήκος ή τ ώ ν του γράμματος διακομιστών ή σπάνις"
καιρού δέ τό δύνασθαι προσειπείν είσφέροντος, ευρεμα ποιείσθαι προσήκει τό πράγμα καί
Coll. Cas. 172 τοίς τριποθήτοις άσμένως έπιπηδάν. ήσθείς δή oöv αγαν έπί τοίς παρά της σής τελειό-
1 7 — i g Fcyr 29 ¿κ τής προς Άκάκιον τόν Μελιτινής έπίσκοπον έπιστολής ής ή άρχή " Χρήμα —
πρόσρησις
τητος έπεσταλμένοις καί τεθαυμακώς την διάθεσιν, δείν ώιήθην της τών εκκλησιών ειρήνης L I I I mz
καταμηνύσαι τον τρόπον εκαστά τε δ π ω ς γέγονεν, διειπείν.
2 Ό ευσεβέστατος καί φιλόχριστος βασιλεύς την ύπερ τών αγίων έκκλησιών φροντίδα
πλείστην τε δσην καί άναγκαίαν ποιούμενος ού φορητήν ήγείτο τήν τούτων διχόνοιαν"
μεταπεμψάμενος τοίνυν τον εύλαβέστατον καί θεοσεβέστατον έπίσκοπον της αγίας Κων- 5
σταντινουπολιτών έκκλησίας ΜαΕιμιανόν, καί έτερους δε πλείστους τών αυτόθι κατειλημμέ-
νων, τίνα δή τρόπον έκ μέσου μεν γένοιτ' αν τών έκκλησιών ή διαφορά, κεκλήσονται δε Μ ν 312
προς είρήνην οί τών θείων μυστηρίων ιερουργοί, διεσκέπτετο. οΐ δέ εφασκον ως ούκ
αν έτέρως γένοιτο τουτό ποτε ούδ' αν εις όμοψυχίαν ελθοιεν τήν προς αλλήλους οί περί
ων ó λόγος, μή προανατείλαντος αύτοίς καί οιονεί προεισκεκομισμένου του συνδέσμου της ίο
όμοπιστίας, έφασκόν τε δτι τον της Αντιοχείας θεοσεβέστατον έπίσκοπον Ίωάννην άναθε-
ματίσαι χρή τα Νεστορίου δόγματα καί έγγράφως όμολογήσαι τήν καθαίρεσιν αύτοΰ καί
τό γε ήκον εις λύπας ιδίας ó της Αλεξανδρείας επίσκοπος άμνημονήσει τε δια τήν άγάπην
καί παρ' ούδέν ήγήσεται τό ύβρίσθαι κατά τήν Έφεσίων, καίτοι παγχάλεπόν τε καί δύ-
8 σοιστον ον. συναινέσαντος τοίνυν καί ήσθέντος άγαν έπί τούτοις του εύσεβεστάτου is
βασιλέως, απεστάλη τούτο αυτό κατορθώσων ó κύριος μου ó θαυμασιώτατος τριβοΰνος καί
νοτάριος Άριστόλαος. επειδή δέ τοις κατά τήν Έ ώ ι α ν τό βασιλικόν ενεφανίσθη θέσπισμα ep. 120
καί ώς μετά γνώμης γεγονός τών ευρεθέντων επισκόπων κατά τήν μεγάλην Κωνσταντινού-
πολιν, ούκ οιδ' δτι σκοπήσαντες συνήχθησαν μεν προς τον όσιώτατον καί θεοσεβέστατον
τής Βεροιαίων έπίσκοπον Άκάκιον γράψαι τε πρός με παρεσκεύασαν δτι τον της συμβάσεως 2ο Α 105
τρόπον ήτοι τον τής ειρήνης τών άγίων έκκλησιών ούχ έτέρως γενέσθαι προσήκει, εί μή
κατά τό αύτοίς δοκούν. ήν δέ δή άρα τούτο φορτικόν καί βαρύ τό αίτημα. ήθελον
γάρ άργήσαι μέν σύμπαντα τά παρ' έμου γραφέντα έν τε έπιστολαΐς καί τόμοις καί βιβλι-
δίοις, μόνηι δε έκείνηι συνθέσθαι τήι έν Νικαίαι παρά τών άγίων ημών πατέρων όρισθείσηι
πίστει. έγώ δέ προς ταύτα έγραφον δτι τήι μέν έκθέσει τής πίστεως τήι όρισθείσηι 25 Α ίο·/
παρά τών άγίων πατέρων κατά τήν Νικαέων πόλιν έπόμεθα πάντες, ούδέν τό παράπαν
τών έν αύτήι κειμένων παρασημαίνοντες (έχει γάρ πάντα όρθώς καί άλήπτως καί τό περί-
εργον έτι μετ' έκείνην ούκ ασφαλές), α δέ γεγράφαμεν όρθώς κατά τών Νεστορίου δυσφη-
μιών, ουδείς ημάς άναπείσει λόγος ώς ούκ ευ γεγόνασιν, ειπείν, χρήναι δέ μάλλον αύτούς PG 185
κατά γε τό δόίαν καί τώι εύσεβεστάτωι καί φιλοχρίστωι βασιλεΐ, καί αύτήι δέ τηι άγίαι 3ο
συνόδωι τήι κατά την Έ φ ε σ ί ω ν πόλιν συναγηγερμένηι ποιείσθαι μεν άποκήρυκτον τον τήι
του σωτήρος δό£ηι μεμαχημένον, άναθεματίσαι δε τάς ανοσίους αυτού όυσφημίας όμολο-
γήσαί τε την καθαίρεσιν αύτοΟ καί συναινέσαι τήι χειροτονίαι του όσιυυτάτου καί θεοσε-
4 βεστάτου επισκόπου ΜαΕιμιανου. τούτων τοίνυν αύτοίς τών γραμμάτων άποδοθέντων,
πεπόμφασιν εις τήν ΆλεΕάνδρειαν τον εΰλαβέστατον και θεοσεβέστατον έπίσκοπον ΠαΟλον s
της Έμεσηνών ' προς ον πλείστοι μεν δσοι καί μακροί γεγόνασι λόγοι περί τ ώ ν κατά τήν
Ι. n i i l 15 Έ φ ε σ ί ω ν ώμώς καί άκαθηκόντως είρημένων τε καί πεπραγμένων. επειδή òè τούτων
άμνημονήσαντας τ ώ ν αναγκαιοτέρων εχεσθαι μάλλον εχρήν σπουδασμάτων, ήρώτων ει έπι-
Α ιο8 κομίζεται γράμματα τοΰ θεοσεβεστάτου επισκόπου Ιωάννου. ειτά μοι προεκόμισεν επιστο-
λήν, α μεν εχρήν εχειν, ούκ εχουσαν, ύπαγορευθεΐσαν δε μάλλον ού καθ1 ον εδει τρόπον (παρο- ίο
Ευσμοΰ γάρ, ού παρακλήσεως εΐχεν δύναμιν, καί ταύτην ου προσηκάμην), καίτοι γε δέον
τ α ΐ ς άπολογίαις τήν έμήν καταγοητευσαι λύπην τήν επί γε τοις φθάσασι καί παρ' αυτών
γεγονόσι κατά τήν Έ φ ε σ ί ω ν . καί εύαφόρμως εφασκον παρωΕύνθαι κατ' εμού διά τοι τον
M ν 313 Ζήλον τον υπέρ γε τών ιερών δογμάτων. άλλ' ήκουον δτι ουτε Ζήλος αυτούς κεκίνηκεν
θείος ουτε τ ώ ν της αληθείας δογμάτων ύπερμαχόμενοι συνεφράττοντο κατ' εμού, άλλα τ α ΐ ς 15
ανθρώπων εϊΗαντες κολακείαις καί τάς τ ώ ν ισχυόντων το τηνικάδε φιλίας εφ' εαυτούς
άρπάΖοντες. όμως του θεοσεβεστάτου επισκόπου φάσκοντος έτοίμως εχειν άναθεματίΣειν
τάς Νεστορίου δυσφημίας καί όμολογείν αύτού τήν καθαίρεσιν εγγράφως καί τούτο δραν
ύπερ πάντων καί ώς έκ προσώπου πάντων τών κατά τήν Άνατολήν θεοσεβεστάτων
ep. 122 επισκόπων, άντενήνεγμαι λέγων τον παρ 1 αυτού περί τούτου προκομιΖόμενον χάρτην άρκέ- 2ο
σειν αύτώι καί μόνωι προς το χρήναι τυχείν τής παρά πάντων ημών κοινωνίας, διεβεβαι-
ούμην δε ότι πάντηι τε καί πάντως εγγραφον όμολογίαν περί τούτων εκθέσθαι προσήκει
τον εύλαβέστατον καί θεοσεβέστατον τής Άντιοχέων έπίσκοπον Ίωάννην ' ô δή καί γέγονεν,
καί πέπαυται τό μεσολαβούν καί άποφοιτάν αλλήλων άναπείθον τάς εκκλησίας.
5 Άλλ' ήν ούδαμόθεν άμφίβολον οτι τ ώ ν Νεστορίου δυσφημιών τους ύπασπιστάς κατα- 25
τήΣειν εμελλεν τ ώ ν αγίων εκκλησιών ή ειρήνη. καί μοι δοκούσι τοιούτον τι παθείν όποΐόν
τι συμβαίνειν εθος τοις νήχεσθαι μεν ούκ είδόσι, νεώς γε μήν άδοκήτως άπολισθήσασιν '
οΐ έπειδάν καταπνίγωνται, πόδας τε καί χείρας ώδε κάκεΐσε διαρριπτοΟντες ατάκτως του
παρατυχόντος άπλώς έπιδράττονται φιλοψυχοΟντες οί δείλαιοι. ή ούκ αληθές ειπείν ώ ς
τεθορύβηνται λίαν, εκπεσόντες καί μεμονωμένοι καί ε£ω γεγονότες εκκλησιών, ας ενόμιΖον
εσεσθαι προς έπικουρίαν αύτοίς; η ουκ άσχάλλουσι, καί τούτο ού φορητώς, άποπη- PG ι88
δώντας αύτών τους ήπατημένους όρώντες καί λοιπόν ανανήφοντας εις άλήθειαν τους ταΐς
παρ' αυτών βεβήλοις κενοφωνίαις οιονεί π ω ς έκμεμεθυσμένους ; καίτοι φαίη τις αν
αύτοις καί λίαν επί καιρού τό δια της τοΰ προφήτου φωνής σ υ ν ά χ θ η τ ε κ α ί σ υ ν δ έ - Sophon. 2, 1
θ η τ ε , τ ό έ θ ν ο ς τ ό ά π α ί δ ε υ τ ο ν , π ρ ο τοΟ γ ε ν έ σ θ α ι ύ μ ά ς ώ σ ε ί ά ν θ ο ς π α ρ α - e
πορευόμενον. δια τί γαρ δλως γεγόνασιν αλλότριων έμέτων παράσιτοι, ουκ αίσχύ-
νονται δε τοις ετέρου βορβόροις τάς εαυτών καρδίας καταμιαίνοντες ; o i κ ω φ ο ί α κ ο ύ σ α τ ε les. 42, 18
κ α ί οί τ υ φ λ ο ί ά ν α β λ έ ψ α τ ε ί δ ε ί ν ' φ ρ ο ν ή σ α τ ε π ε ρ ί τ ο ΰ κ υ ρ ί ο υ α λ η θ ή κ α ί Sap. Sal. ι, ι
εν ά π λ ό τ η τ ι κ α ρ δ ί α ς ζ η τ ή σ α τ ε α υ τ ό ν . ποία γάρ χρεία πολύπλοκων ύμίν εύρη- ίο
μάτων καί λόγων διεστραμμένων; τί την έπ' εύθύ περιυβρίΖοντες τρίβον καμπύλας ποιείτε
τάς εαυτών τροχιάς ; ν ε ώ σ α τ ε έ α υ τ ο ί ς ν ε ώ μ α τ α κ α ί μή σ π ε ί ρ ε τ ε έ π ' ά κ ά ν θ α ι ς . 1er. 4. 3
6 άλύοντες γάρ, ώς έφην, επί τήι είρήνηι των αγίων εκκλησιών, τούς μή άνασχομένους τα L Iii m s
ϊσα φρονειν αύτοίς κακουργότατα διασύρουσιν καί καταγορεύουσι πικρώς τής απολογίας των
αγίων επισκόπων, τών από γε τής Έ ώ ι α ς φημί ' εϊτα περιέλκοντες αύτήν προς τό αύτοίς is
ήδΰ τε καί φίλον καί νοούντες ούκ όρθώς, ούκ άπαιδόντως γενέσθαι φασί ταις Νεστορίου
κενοφωνίαις. συγκαταψέγουσι δε καί ημάς ώς οίς ήδη γεγράφαμεν, πεφρονηκότας τα
εναντία. μανθάνω δε ότι κάκεινό φασιν ότι πίστεως έκθεσιν ήτοι σύμβολον καινόν
άρτίως κατεδείάμεθα, τάχα που τό άρχαΐον έκεΐνο καί σεπτόν άτιμάσαντες. καί ó μεν
μ ω ρ ό ς μ ω ρ ά λ α λ ή σ ε ι κ α ί ή κ α ρ δ ί α α ύ τ ο Ο μ ά τ α ι α ν ο ή σ ε ι , πλήν έκεΐνο φαμέν' 20 íes. 32,6
ού πίστεως εκθεσιν ή έΣήιτηνται παρ' ήμών τίνες ή γοΟν καινοτομηθεΐσαν παρ' ετέρων κα- Μ ν 3ΐ<>
τεδεΣάμεθα. άπόχρη γάρ ήμίν ή θεόπνευστος γραφή καί τών αγίων πατέρων ή νήψις
καί τό προς παν ότιούν τών εχόντων ορθώς έκτετορνευμένον τής πίστεως σύμβολον.
7 επειδή δε ήσαν οί κατά τήν Άνατολήν όσιώτατοι επίσκοποι διχονοήσαντες προς ημάς κατά
τήν Έφεσίων καί γεγόνασί πως έν ύποψίαις τοΰ καί εναλώναι βρόχοις τών Νεστορίου 2δ
δυσφημιών, ταύτηι τοι καί μάλα έμφρόνως άπαλλάττοντες εαυτούς τής έπί τούτοις αιτίας
καί τους τής άμωμήτου πίστεως έραστάς πληροφορειν σπουδάζοντες οτι τής έκείνου βδε-
λυρίας άμοιρείν έγνώκασιν, πεποίηνται τήν άπολογίαν, καί τό χρήμα έστι ψόγου τε παντός
καί μώμου μακράν. άρα γαρ ει καί αύτός Νεστόριος κατ' εκείνο καιρού καθ' δν αύτώι
προετείνετο παρά πάντων ήμών τό χρήναι καταψηφίσασθαι τών έαυτοΰ δογμάτων καί άν- 3ο
θελέσθαι τήν άλήθειαν, εγγραφον έποιήσατο τήν έπί τούτοις όμολογίαν, και αύτόν άν τις
εφη πίστεως ήμίν καινοτομήσαι σύμβολον ; τί τοίνυν διαλοιδοροΟνται μάτην, εκθεσιν συμ-
βόλου καινήν όνομάΖοντες τήν συναίνεσιν τών κατά τήν Φοινίκην θεοσεβεστάτων επισκόπων,
ήν πεποίηνται χρησίμως τε και άναγκαίως άπολογούμενοί τε καί θεραπεύοντες τούς οϊη- PG 189
θέντας δτι ταΐς Νεστορίου κατακολουθοΟσι φψναΐς; ή μέν γάρ αγία καί οικουμενική
Α 77 σύνοδος ή κατά τήν Έφεσίων πόλιν συνειλεγμένη προενόησεν άναγκαίως τοΟ μή δείν ταΐς
έκκλησίαις του θεοΟ πίστεως εκθεσιν έτέραν είσκρίνεσθαι παρά γε τήν ουσαν, ήν οί τρισμα-
Kápiot πατέρες εν άγίωι πνεύματι λαλοΟντες ώρίσαντο. οΐ γε μήν απαΗ ούκ οιδ' δπυυς
προς αυτήν διχονοήσαντες, γεγονότες δε καί έν ύποψίαις του μή ορθώς έλέσθαι φρονειν β
μήτε μήν τοις άποστολικοίς τε καί εύαγγελικοίς έπεσθαι δόγμασιν apa σιιυπώντες απηλλά-
γησαν αν της επί τούτωι δυσκλείας ή μάλλον άπολογούμενοι καί της ένούσης αύτοίς δόξης
ι Petr. 3. 15 τήν δύναμιν έμφανίΕοντες ; καίτοι γέγραφεν ό θεσπέσιος μαθητής" έτοιμοι αεί προς
άπολογίαν παντί τώι α ι τ ο Ο ν τ ι υ μ ά ς λ ό γ ο ν π ε ρ ί τ η ς έν ύ μ ί ν έ λ π ί δ ο ς ' ó δέ
τοΟτο δράν ήιρημένος καινουργει μέν ούδέν, άλλ' ούδέ πίστεως έκθεσιν όράται καινοτομών, ίο
έναργη δε μάλλον καθίστησιν τοις έρομένοις αύτόν ην αν έχοι πίστιν περί Χριστού.
8 Έπυθόμην δε προς τούτοις δτι ταΐς των θεοσεβεστάτων έπισκόπων όμοψυχίαις ού
I, III i l 19 μετρίως έπιστυγνάίοντες οί της αληθείας εχθροί άνω τε καί κάτω διακυκώσι [τα πάντα]
καί τοις άνοσίοις έαυτών εύρήμασι συμβήναί φασι της παρ' αύτών γεγενημένης ομολογίας
τήν δύναμιν, ην έπί τήι όρθήι πεποίηνται πίστει, καινοτομοΟντες μέν, ώς έφην, ή γοΟν προ- 15
σεπάγοντες τοις πάλαι διωρισμένοις το σύμπαν ούδέν, έπόμενοι δε μάλλον τοις των αγίων
πατέρων άνεπιπλήκτοις δόγμασιν. ϊνα δέ ψευδοεπουντας έλέγχωμεν, φέρε, παραγάγωμεν
εις μέσον τάς Νεστορίου φλυαρίας καί τάς τούτων φωνάς. έκδείΗειε γάρ αν ώδέ τε
9 καί ούχ έτέρως τό αληθές ή βάσανος. ούκοΰν Νεστόριος μέν άναιρών εις οίπαν ευρίσκεται
του μονογενούς υίου τοΟ θεού τήν κατά σάρκα γέννησιν' ού γάρτοι τετέχθαι φησίν αυτόν 2ο
έκ γυναικός κατά τάς γραφάς. εφη γαρ ούτως'
riana ρ. 277, Τ 6 παρελθείν τον θεόν έκ της Χριστοτόκου παρθένου παρά της θείας έδιδάχθην γρα-
25—278, 2 φ ή ς · τό δέ γεννηθήναι θεόν έ£ αύτης ούδαμου έδιδάχθην.
M V λ 17
ibid. ρ. 278, Έ ν έτέραι δέ πάλιν εξηγήσει ' Ούδαμου τοίνυν ή θεία γραφή θεόν έκ της Χριστοτόκου
5-7 παρθένου λέγει γεγεννήσθαι, άλλα ΊησοΟν Χριστόν υιόν κύριον. 25
"Οτι δέ ταύτα λέγων εις υιούς δύο μερίΣει τον ένα καί έτερον μέν ίδικώς ειναί φησιν
υίόν καί Χριστόν καί κύριον, τον έκ θεου πατρός γεννηθέντα λόγον, έτερον δέ πάλιν άνά
μέρος τε καί ίδικώς υίόν καί Χριστόν καί κύριον, τον έκ της αγίας παρθένου, πώς αν έν-
ep. 127 10 δοιάσειέ τις, αύτό δή τοΟτο σαφώς μόνον ούχί βοώντος εκείνου ; οΐ δέ θεοτόκον όνομά-
Εουσι τήν άγίαν παρθένον ένα τε ειναί φασιν υίόν καί Χριστόν καί κύριον, τέλειον έν θεό- so
ι — 4 adfert Timoth. arm. p. 256 19—p. 27, 24] Doctr. patr. 23, 5 έκ τής πρός Άκάκιον
έπιστολής' 'ούκοΟν Νεστόριος— καί έν ταυτώι'
.τητι, τέλειον έν άνθρωπότητι, are δή και ¿ψυχωμένης αυτού τής σαρκός ψυχήι voepâi.
δτι γάρ ούχ ετερον εϊναί φασιν uiòv τον εκ θεού πατρός λόγο ν, έτερον δε πάλιν τον εκ
τής αγίας παρθένου, καθά Νεστορίωι δοκεΐ, ενα δε μάλλον καί τον αυτόν, σ α φ έ ς αν γένοιτο PG 192
και μάλα ραιδίως διά γε τών έφεΣής. προσεπάγουσι γάρ, τίς αν εϊη σημαίνοντες ó 4
τέλειος ώ ς θεός, τέλειος δε καί άνθρωπος, >τόν προ αιώνων μεν έκ του πατρός γεννηθέντα ep. 123· 127
κατά την θεότητα, έπ' εσχάτου δε τών ημερών δι' ημάς καί δια την ήμετέραν σωτηρίαν έκ
Μαρίας τής αγίας παρθένου κατά την ανθρωπότητα, όμοούσιον τώι πατρί τον αύτόν κατά
την θεότητα καί όμοούσιον ήμίν κατά την ανθρωπότητα·«. ούκοΰν ήκιστα μεν εις δύο
διαιρουσι τον èva υίόν καί Χριστόν καί κύριον Ίησούν, τον αύτόν δε είναί φασιν τον προ
αιώνος καί έν έσχάτοις, δήλον δέ δτι τον έκ θεού πατρός ώ ς θεόν καί έκ γυναικός κατά ίο
11 σάρκα ώ ς ανθρωπον. π ώ ς γάρ αν νοοίτο προς ημάς όμοούσιος εϊναι κατά τήν άνθρω-
πότητα, καίτοι γεννηθείς έκ πατρός, κατά γε φημί τήν θεότητα, ει μή νοοίτο καί λέγοιτο
θεός τε όμου καί άνθρωπος ó αύτός; αλλ' ούχ ώδε ταύτ' εχειν Νεστορίωι δοκεΐ, τέ-
τραπται δέ μάλλον ó σκοπός αύτώι προς πάν τυύναντίον. εφη γουν έπ' έκκλησίας
έϋηγούμενος ' is
Δ ι α τούτο καί Χριστός ó θεός λόγος όνομάΣεται, έπειδήπερ έχει τήν συνάφειαν τήν Loofs, Ne-
V ' ν - storiana p.
προς τον Χριστον διηνεκη. 2?5
r
Καί πάλιν' Άσύγχυτον τοίνυν τήν τών φύσεων τηρώμεν συνάφειαν' όμολογώμεν τόν ibid. ρ. 249.
έν άνθρώπωι θεόν' σέβωμεν τόν τήι θείαι συναφείαι τώι παντοκράτορι θεώι συμπροσκυ- "4
νούμενον ά'νθρωπον. 2ο
Όράις ουν δσον έχει τό άπηχές ó λόγος αύτώι; δυσσεβείας γάρ τής άνωτάτω L 111 "22
μεμέστωται. Χριστόν μεν γαρ ίδικώς ώνομάσθαι φησίν τόν του θεού λόγον, έχειν δέ
τήν συνάφειαν τήν προς τόν Χριστόν διηνεκή. dp' ουν ού δύο Χριστούς έναργέστατα
λέγει; ούκ ανθρωπον θεώι συμπροσκυνούμενον σέβειν ουκ οιδ' δ π ω ς όμολογεί; ταΰτ' ουν
άδελφά τοις παρ' έκείνων όραται; ούκ άντείάγουσαν εχει πρός αλληλα τών έννοιών τήν 25
δύναμιν; ο μεν γάρ δύο φησίν έναργώς, οΐ δέ Χριστόν ένα καί υίόν καί θεόν καί κύριον
όμολογοΰσι προσκυνεΐν, τόν αύτόν έκ πατρός κατά τήν θεότητα καί έκ τής αγίας παρθένου
κατά τήν ανθρωπότητα. δύο μέν γάρ φύσεων ενωσιν γενέσθαι φασίν, πλήν ενα Χριστόν,
loh. ι, 14 ενα υίόν, ενα κύριον όμολογοϋσιν σαφώς. γέγονε γαρ ffàpS ó λόγος κατά τάς γραφάς
καί σύμβασιν οίκονομικήν καί απόρρητον αληθώς πεπραχθαι φαμεν άνομοίων πραγμάτων
M V 3 2 ° 12 εις εναισιν άδιάσπαστον. ού γάρτοι κατά τινάς τ ώ ν αρχαιοτέρων αιρετικών έ£ ίόίας
λαβόντα φύσεως, τουτέστι της θεϊκής έαυτώι κατασκευάσαι το σώμα τον του θεού λόγον
ύπονοήσομεν, έπόμενοι δε πανταχήι ταΐς θεοπνεύστοις γραφαΐς εκ της αγίας παρθένου 5
λαβείν αύτόν διαβεβαιούμεθα. ταύτηι τοι τα έ£ ων έστιν ό εις καί μόνος υιός καί κύριος
Ι η σ ο ύ ς Χριστός, ω ς έν έννοίαις δεχόμενοι, δύο μεν φύσεις ήνώσθαι φαμεν, μετά δε γε την
ενωσιν, ώς άνηιρημένης ήδη τής είς δύο διατομής, μίαν είναι πιστεύομεν την του υίοΟ
PG 193 φύσιν ώς ενός, πλην ένανθρωπήσαντος καί σεσαρκωμένου. εί δε δή λεγοιτο σαρκω-
θήναί τε καί ένανθρωπήσαι θεός ών ó λόγος, διερρίφθω που μακράν τροπής υποψία (μεμέ- ίο
13 νηκε γαρ δπερ ην), όμολογείσθω δε προς ημών καί άσύγχυτος παντελώς ή ένωσις. άλλα
γαρ ϊ σ ω ς εκείνο φαιεν αν οί δι' εναντίας' ιδού δή σαφώς οί τής ορθής πίστεως τήν
όμολογίαν ποιούμενοι δύο μεν όνομάζουσι φύσεις, διηιρήσθαι δε τάς τών θεηγόρων φωνάς
διατείνονται κατά γε τήν διαφοράν αύτών ' είτα πώς ούκ έναντία ταύτα τοις σοίς ;
ούδε γάρ άνέχηι προσώποις δυσίν ή γοΰν ύποστάσεσιν τάς φωνάς διανεμειν. άλλ', ώ is
ep. 6, 12, 4 βέλτιστοι, φαίην ά'ν, γέγραφα μεν έν τοις κεφαλαίοις' ε'ί τις προσώποις δυσίν ή γοΰν
ύποστάσεσι διανέμει τάς φωνάς καί τάς μεν ώ ς άνθρώπωι παρά τον έκ θεού λόγον ίδικώς
νοουμένωι προσάπτει, τάς δέ ώ ς θεοπρεπεις μόνωι τώι έκ θεου πατρός λόγωι, ούτος Ι σ τ ω
κατάκριτος' φωνών δε διαφοράν κατ' ούδένα τρόπον άνηιρήκαμεν, εί καί άπόβλητον
πεποιήμεθα το μερίίειν αυτάς ώ ς υίώι κατά μόνας τώι έκ πατρός λόγωι καί ώ ς άνθρώπωι 2ο
πάλιν κατά μόνας υίώι νοουμένωι τώι έκ γυναικός. μία γαρ ομολογουμένως ή του λόγου
14 φύσις, ϊσμεν δε δτι σεσάρκωταί τε καί ένηνθρώπησε, καθάπερ ήδη προείπον. τίνα δε
τρόπον έσαρκώθη τε καί ένηνθρώπησεν, εί περιεργάίοιτό τις, καταθρήσειεν αν τον έκ
Phil. 2, 7 θεου θεόν λόγον δούλου τε λαβόντα μορφήν καί έν όμοιώματι ανθρώπων γενόμενον, καθά
γέγραπται. καί κατ' αυτό δή τουτί καί μόνον νοηθείη âv ή τών φύσεων Ρ| γουν 25
υποστάσεων διαφορά ' où γάρτοι ταυτόν ώ ς έν ποιότητι φυσικήι θεότης τε καί άνθρωπότης.
L m 1123 έπεί π ώ ς κεκένωται θεός ών ó λόγος, καθείς έαυτόν έν μείοσιν, τουτέστιν έν τοις καθ'
ημάς; όταν τοίνυν ó της σαρκώσεως πολυπραγμονήται τρόπος, όύο τα άλλήλοις άπορ-
ρήτυυς τε καί ασυγχύταις συνενηνεγμένα καθ' ένωσιν όρόίι δή πάντως ó ανθρώπινος νους,
ένωθέντα γe μήν διίστησιν ουδαμώς, αλλ' έ'να τον έί άμφοίν καί θεόν καί uiòv καί
15 Χριστόν καί κύριον εϊναί τε πιστεύει καί άραρότως είσδέχεται. έτερα δέ παντελώς
παρά ταύτην ή Νεστορίου κακοδο£ία. υποκρίνεται μεν γαρ όμολογείν δτι καί έσαρκώθη 5
καί ένηνθρώπησε θεός ών ó λόγος, την δέ γε τού σεσαρκώσθαι όύναμιν ούκ είδώς δυο
μεν ονομάζει φύσεις, άποδιίστησι δε αλλήλων αύτάς, θεόν ίδίαι τιθείς καί ομοίως ανθρωπον
ανά μέρος συναφθέντα θεώι σχετικώς κατά μόνην την ίσοτιμίαν ή γουν αύθεντίαν. εφη
γαρ ούτως ' 9
Αχώριστος τού
φαινομένου θεός. δια τούτο του μή χωριΣομένου τήν τιμήν οΰ Loofs, Ne-
/ , »»Mt , S t 0 r · Ρ' 2 Ô 2 '
χωριΖω ' χωριίω τας φύσεις, αλλ ενω τήν προσκυνησιν. 4 _6
ι — 4 Ephr. ap. Phot. 229 p. 262b 15 έν τηι προς Άκάκιον τον Μελιτηνής ' δ τ ε — είσδεχεται'
ι—3 Fcyr 3 2 δταν — ούδαμώς 22—24 Fcyr 33 ° t ° v — αύτώι
ουκ ε π ο ί η σ ε ν , άνθρωποπρεπώς είρήσθαι τά τοιάδε φαμέν, πλην του ένός υιού τάς θεο-
πρεπείς και μέντοι τάς άνθρωπίνας. θεός γαρ ών γέγονεν άνθρωπος, ού τό είναι θεός
άφείς, εν προσλήψει δε μάλλον σαρκός καί αίματος γεγονώς' επειδή òè είς è στ ι ν Χριστός
17 καί υιός καί κύριος, 'εν αύτοΰ καί πρόσωπον είναι φαμεν ημείς τε κάκεΐνοι. μέσας
Hebr. 13, 8 òè είναι φωνάς έκείνας διαβεβαιούμεθα, οίον οταν ó μακάριος γράφηι Παύλος Ι η σ ο ύ ς 5
L I I I 1126 Χ ρ ι σ τ ό ς χθες καί σήμερον, ó αυτός καί εις τους αιώνας. καί πάλιν'
ι Cor. 8 , 5 . 6 ε ' ί π ε ρ είσί θεοί πολλοί καί κύριοι πολλοί εν τε τώι ούρανώι καί επί τής
γης, ά λ λ' ή μι ν ε ι ς θεός ó πατήρ, έ £ ou τ ά π ά ν τ α καί η μ ε ί ς έ £ α ύ τ ο υ , καί
εις κύριος Ιησούς Χριστός, δι' ου τά πάντα καί ήμεις δι' α ύ τ ο υ . καί
Rom. 9. 3-5 πάλιν' ηύχόμην γάρ αύτός εγώ ανάθεμα είναι από του Χ ρ ι σ τ ο ύ ύ π ε ρ τ ώ ν ίο
αδελφών μου τών συγγενών μου κατά σάρκα, οϊτινές είσιν Ίσραηλίται,
ών έστιν ή υιοθεσία καί ή ν ο μ ο θ ε σ ί α καί ή δ ι α θ ή κ η καί ή δ ό Η α , ώ ν οί πα-
τέρες καί ε£ ώ ν ό Χ ρ ι σ τ ό ς τ ό κ α τ ά σάρκα ó ών επί πάντων θεός εύλογη-
τ ό ς εις τ ο ύ ς αιώνας, άμήν. ιδού γάρ ιδού Χριστόν Ίησούν όνομάσας, χ θ è ς κ α ί
σήμερον τον αύτόν ειναί φησι καί είς τούς αιώνας καί δ ι ' α υ τ ο ύ γενέσθαι τ ά ι»
πάντα καί τον κατά σάρκα έξ Ιουδαίων επί πάντων όνομάΖει θεόν καί μην καί
PG 197 εύλογητόν είναί φησιν είς τούς αιώνας. μή τοίνυν διέληις εν τούτοις τάς έπί τώι
κυρίωι φωνάς (Ιχουσι γαρ εν ταυτώι τό θεοπρεπες καί τό άνθρώπινον), έφάρμοσον δε
μάλλον αύτάς ώ ς évi τώι υίώι, τουτέστιν τώι θεώι λόγωι σεσαρκωμένωι. έτερον τοίνυν
εστίν τό διαιρείν τάς φύσεις, καί τούτο μετά την ενωσιν, καί κατά μόνην ίσοτιμίαν συ- 2ο
M ν 3^4 18 νήφθαι λέγειν άνθρωπον θεώι καί όμοίως έτερον τό φωνών είδέναι διαφοράν. πού τοι-
γαρούν ταΐς Νεστορίου κενοφωνίαις τά εκείνων συντρέχει; ει γάρ καί τισιν δοκει τών
λέξεων ή συνθήκη καί τών ρημάτων ή προφορά της ισχνής αγαν ακριβείας άπολιμπάνεσθαι,
Eph. 6, 19 θαυμαστόν ουδέν' δυσεκφώνητα γάρ τά τοιάδε λίαν. ταύτηι τοι καί ó θεσπέσιος Παύλος
είήτει παρά θεού λόγον ε ν άνοίΗει τοΰ στόματος αύτού. δτι γάρ où μερΚουσιν 25
είς δύο τον ενα κύριον Ίησούν Χριστόν, χρήναι λέγοντες έφαρμόΣεσθαι τάς φωνάς, τήι
μεν θεότητι αύτού τάς θεοπρεπείς, τήι δε άνθρωπότητι πάλιν αύτού τάς άνθρωπίνας, π ώ ς
ούχ άπασιν εναργές; διαβεβαιούνται γάρ, ώς εφην, δτι αύτός ó εκ θεού πατρός λόγος,
γεννηθείς προ αιώνων, καί èv εσχάτοις καιροίς έγεννήθη κατά σάρκα έκ τής άγίας παρ-
ep. 123. 127 θένου' προσεπάγουσι δε δτι δια τήν άφραστόν τε καί άσύγχυτον ενωσιν καί θεοτόκον 3ο
1 4 — i g Fcyr 34 ί&ού γάρ - - υίώι 25—p. 2g, 15 Doctr. patr. 23, 6 οτι γάρ — πάσας évi
είναι πιστεύουσι τήν άγίαν παρθένον, και ένα υίόν καί Χριστόν και κύριον όμολογούσι
σαφώς. άπίθανον δε παντελώς το και έ'να λέγειν καί διατέμνειν είς δύο τον ένα νομίίειν
αυτούς. ου γαρ αν εις τούτο προήλθον αποπληξίας, ώς παραβάτας εαυτούς συνιστάνειν,
α κατελυσαν ορθώς, οίκοδομούντες άβούλως. εί γαρ ταΐς Νεστορίου συμφέρονται δόΗαις,
19 π ώ ς αύτάς άναθεματίίουσιν ώς βεβήλους καί μυσαρός ; οϊμαι òè δειν καί τάς αιτίας ειπείν, 5
δι' ας εις τούτο προήλθον ίσχνομυθίας. επειδή γαρ οί τής 'Αρείου δυσσεβείας ύπασπισταί,
της αληθείας τήν δύναμιν άνοσίως έκκαπηλεύοντες, τον εκ θεοΟ φασι λόγον γενέσθαι μεν
άνθρωπον, πλήν άψύχωι προσχρήσασθαι σώματι (πράττουσι δε τούτο φιλοκακούργως, ίνα
τάς άνθρωπίνας φωνάς αύτώι προσνέμοντες ώς εν μείοσιν όντα τής του πατρός υπεροχής
τοις παρ' αυτών πλανωμένοις καταδεικνύωσιν έτεροφυά τε αύτόν εϊναι λέγωσιν), ταύτηι ίο
τοι δεδιότες οί έκ τής Ανατολής, μή άρα π ω ς ή του θεού λόγου κατασμικρύνοιτο δόΗα τε
καί φύσις άπό γε τών ανθρωπίνως είρημένων διά τήν μετά σαρκός οίκονομίαν, διορίΣουσι L III 1127
τάς φωνάς, ούκ εις [πρόσωπα] δύο τέμνοντες, ώς έφην, τον ενα υίόν καί κύριον, αλλά
τάς μεν τήι θεότητι αυτού προσνέμοντες, τάς δε τήι άνθρωπότητι πάλιν τήι αύτού, πλήν
τάς πάσας ενός. is
20 Έπυθόμην δε δτι γέγραφεν τισί τών επιτηδείων ó εύλαβέστατος καί θεοσεβέστατος
επίσκοπος Ιωάννης ώσανεί εμού σαφώς διδάξαντος καί λαμπραι τήι φωνήι όμολογείν μέν PC ¿οο
τών φύσεων το διάφορον, διαιρείν δε τάς φωνάς καταλλήλως ταΐς φύσεσιν, καί έπ' αύτώι <·ρ A n g
δή τούτωι σκανδαλίίονταί τίνες. ήν ουν άναγκαΐον καί πρός γε τούτο ημάς ειπείν.
ούκ ήγνόησεν ή σή τελειότης δτι τής Άπολιναρίου δόίης τον μώμον τών εμών καταχέοντες 2ο
επιστολών ώιήθησαν δτι καί αψυχον εϊναι φημί το αγιον σώμα Χριστού καί δτι κράσις ή
σύγχυσις ή φυρμός ή μεταβολή τού θεού λόγου γέγονεν είς τήν σάρκα ή γοΰν τής σαρκός
μεταφοίτησις εις φύσιν θεότητος, ώς μηδέν 2τι σώιϋεσθαι καθαρώς μήτε μήν είναι δ εστίν,
ώιήθησαν δε προς τούτωι καί ταΐς 'Αρείου με συμφέρεσθαι δυσφημίαις διά τοι τό μή θέλειν
διαφοράν είδέναι φωνών καί τάς μεν εϊναι λέγειν θεοπρεπείς, τάς δε άνθρωπίνας καί πρε- 25
πούσας μάλλον τήι οίκονομίαι τήι μετά σαρκός. εγώ δε δτι τών τοιούτων άπήλλαγμαι, Μ ν 325
μαρτυρήσειεν αν έτέροις ή σή τελειότης, πλήν εδει σκανδαλισθείσιν άπολογήσασθαι. ταύτηι
1 9 — ρ . 3 ° . 6 Fcyr 3 5 ή ν — ά ν θ ρ ω π ο ς
ep. 127 τοι γέγραφα προς τήν θεοσέβειαν αυτού ώς ουτε πεφρόνηκά ποτε τά Αρείου τε καί Άπολι-
ναρίου ουτε μήν μεταπεποιήσθαι τον του θεοΰ λόγον εις σάρκα φημί, άλλ' ούδε εις φύσιν
θεότητος μεταφύναι τήν σάρκα δια το ατρεπτον είναι και άναλλοίωτον τον τοΟ θεού λόγον '
άνέφικτον òè καί το ετερον ούτε μήν άνήιρηκά ποτε φωνών διαφοράς, αλλ' οιδα τον κύριον
θεοπρεπώς τε α μα καί ανθρωπίνως διαλεγόμενον, έπείπερ εστίν εν ταύτώι θεός και αν- s
θρωπος. ούκοΰν αύτό δή τουτί κατασημήναι θέλων γέγραφεν δτι έδίδαδεν όμολογείν
τών φύσεων το διάφορον καί διαιρείν τάς φωνάς καταλλήλως ταΐς φύσεσιν ' αί δε τοιαΟται
διαλέξεις έμαί μεν ουκ είσιν, έΕεφωνήθησαν δε παρ' αύτοΰ.
21 Κάκεΐνο δε, οίμαι, τοις είρημένοις προσεπενεγκεΐν άναγκαΐον. άφίκετο γαρ πρός
με ó θεοσεβέστατος επίσκοπος Παύλος τής Έμεσηνών, εϊτα λόγου κεκινημένου περί της ίο
ορθής τε καί άμωμήτου πίστεως διεπυνθάνετό μου καί μάλα έσπουδασμένως ει συναινώ
τοις γραφεισιν παρά του τής αοιδίμου μνήμης καί τρισμακαρίου πατρός ημών Αθανασίου
προς Έπίκτητον έπίσκοπον τής Κορινθίων. εγώ δε εφην δτι εί σώιίεται παρ' ύμΐν où
νενοθευμένον το γράμμα (παραπεποίηται γαρ τών έν αύτώι πολλά παρά τών τής αληθείας
έχθρων), συναινέσαιμι αν πάντηι τε καί πάντως. ο δε προς τοΰτο &ρασκεν έχειν μεν is
καί αυτός τήν έπιστολήν, βούλεσθαι òè έκ τών παρ' ήμΐν αντιγράφων πληροφορηθήναι καί
μαθειν πότερόν ποτε παρεποιήθη τά αύτών βιβλία ή μή. καί δή καί λαβών αντίγραφα
παλαιά καί οΐς έπεφέρετο, συμβαλών, ηΰρισκεν ταύτα νενοθευμένα καί προέτρεψεν έκ τών
L III 1130 παρ' ημών βιβλίων 'ίσα ποιήσαι πέμψαι τε τήι Άντιοχέων έκκλησίαΓ ö δή καί γέγονεν.
Α 119 καί τοϋτό έστιν ο γεγραφεν ó ευλαβέστατος καί θεοσεβέστατος έπίσκοπος 'Ιωάννης τώι 2ο
PG 20Ι Καρρηνώι περί έμοΟ οτι =>έ2έθετο τά περί τής ένανθρωπήσεως, συνυφάνας ήμΐν καί τήν
πατρώιαν παράδοσιν, μικρού και έ£ ανθρώπων, ϊ ν ' οϋτως εϊπω, γενέσθαι κινδυνεύσασαν«.
22 Έ ά ν δε περικομίΣωσί τίνες έπιστολήν ώς γραφεΐσαν παρά τοΟ εύλαβεστάτου πρεσβυ-
τέρου τής 'Ρωμαίων εκκλησίας Φιλίππου ώσανεί τοΟ όσιωτάτου έπισκόπου Ξύστου χαλεπή-
ναντος έπί τήι Νεστορίου καθαιρέσει καί ένρή£αντος αύτώι, μή πιστευέτω ή σή όσιότης ' 25
σύμφωνα γάρ τήι άγίαι συνόδιυι γέγραφεν καί πάντα έβεβαίωσεν τά παρ' αύτής πραχθέντα
καί έστιν όμόφρων ήμΐν. εί δέ δή καί ώς παρ' έμοΟ γραφεΐσα παρακομΚοιτο πρός
τίνων έπιστολή ώς μετανοουντος έφ' οις πεπράχαμεν κατά τήν Έφεσίων, γελάσθω καί
V , Ρ [ = hk], S, D [ = mu], A W R B U M A t A c
1/2 πεφρόνηκα ποτέ τά [τά om. R ] άρείου τε [τε om. W R ] καί άπολιναρίου V P A W R U F c y r πε-
φρόνηκα τά άρείου ποτέ καί άπολιναρίου D τά άρείου καί άπολλιναρίου πεφρόνηκα S πεφρόνηκα τά
άρείου Β 2 τον του θϋ λόγον είσ σάρκα μεταπεποιήσθαι Β 3 μεταφυήναι V και άναλλοίωτον
είναι Β 4 το om. Β διαφοράν W R B F c y r 5 θεοπρεπώσ άμα καί άνθρωιτίναισ Ρ θεοπρε-
πώσ τε καί άνθραιπίναισ αμα V θεοπρεπώσ τε καί άνθρωπίνυυσ W R τούτω S θεός τε όμοΟ Fcyr
6 αύτώ Ρ τούτο V S D om. Ρ κατα tum spat. rei. Ρ 0τι bè R έδίδαΣεν όμολογείν
V P A R B U A d t c èbibaïev W ϊδει νΟν συνιδεΐν S D 7 καταλλήλων R 8 λέζεισ Ρ g οίμαι
om. V P άναγκαιον προσεπενεγκεΐν Β προσενεγκεΐν P S D προσεπινοείν W áEiov V S ,
corr. Vmg μέν γάρ A U 10 παυλοσ ό W R B om. V τής] τών S έμισηνών V A
i l τε om. V P S D καί μάλα έσπουόασμένιυς om. S D συναινώ] άρα συμφωνώ S D 12 καί
— Αθανασίου] άθανασίου του τρισμακαρίστου ήμών πρσ SD 13 τής om. W R ότι om. W
ήμΐν Ρ 14 παραπεποίηνται W R U πολλά τών έν αύτώ W R αύτου πολλά Ρ bià S
τής om. Ρ 1 5 τε om. R τούτοισ D ι 6 δέ καί έκ S D πληροφορηθήναι τοΟτο S
1 7 τά αύτών βιβλία παρεποιήθη V καί δή καί V A U καί δή P S D B καί W R ι 8 συνεφέρετο D
εϋρισκε P D B U deprehendi Ad 19 ίσα] τούτο S πέμψασ S 20 τό V 2ΐ καρρηνώ
S A R A ' c καρήνω P D καρίνα) V W B U Careno pontifici Ad τά om. W R B περί om. Ρ συ-
νυφήνασ A U 22 κινδυνεύουσαν V W κινδυνεύσασαν ex κινδύνευσαν corr. R 23 παρακομίΣωσι D
προκομίΣαισι Bcorr ώς om. D του om. V εύλαβεστάτου om. W R 24 Συστάτου Β
25 καθαιρέσει νεστορίου S ένρήϋαντοσ [έναρήΕαντοσ U ] αύτώ [αύτό W ] P S D W R U increpa-
uerit ei Ac άρήΕαντοσ αύτώ V B άρήϋαντοσ αύτοΟ A scripserit ei At eamque irritarti duxerit Ad πι-
στευέτω τοΟτο [τούτω S ] S D B A d 26 παρ' αύτής om. Α 2 7 όμοφρονών S D δή om. U
28 έφεσίων πόλιν V P γενέσθω V
τ ο ύ τ ο ' έσμεν γαρ δια τήν τοΰ σωτήρος χάριν έν καλώι φρενός καί τοΰ εικότος ούκ έκπε-
φορήμεθα λογισμού.
ΤΤρόσειπε τήν παρά σοι αδελφότητα σε ή σύν ημών έν κυρίωι προσαγορεύει.
Toû αύτοΰ πρός Δυνατόν έπίσκοπον Νικοπόλεως Παλαιάς Ηπείρου επιστολή Γ>
γνώριμα. άφίκετο τοίνυν ó κύριος μου ó θαυμασιώτατος τριβοΰνος καί νοτάριος Άριστόλαος
είς τήν Άντιόχειαν, έπιφερόμενος καί βασιλικός συλλαβάς, αΐ παρεκελεύοντο τον εύλαβέστατον ep. 120
της Άντιοχέαιν εκκλησίας έπίσκοπον Ίωάννην άναθεματίσαι μεν τά μιαρά Νεστορίου δόγματα, ίο
καταψηφίσασθαι δε καί τήν καθαίρεσιν αυτού καθ' ομοιότητα της αγίας συνόδου ίητήσαί τε
οΰτω τήν παρ' ημών κοινωνίαν. καί ή μεν δύναμις τ ώ ν γεγραμμένων αυτη ' τίνες δε
τ ώ ν κατά τήν Άνατολήν έπισκόπων, ουπω τάχα Νεστορίου καταγινώσκοντες ή καί προστα-
σίαν αύτώι νέμοντες τήν όρθήν ημών λυπούσαν πίστιν καί τήι δό£ηι τοΰ πάντων ημών
σωτήρος Χρίστου προσκρούουσαν ού μετρίως, παρεσκεύασαν γράψαι πρός με τον θεοσε- is ep. A 105
βέστατον καί όσιώτατον της Βεροιαίων έπίσκοπον Άκάκιον είκαιά τινα, ώς αύτών αιτούν-
τ ω ν χρήναι μεν άπαντα τά παρ' ημών γραφέντα κατά Νεστορίου παραλύεσθαι καί ώς
ακυρα £ίπτεσθαι, συνθέσθαι δε μόνωι τ ώ ι συμβόλωι της πίστεως της ορισθείσης παρά τ ώ ν
άγίων ημών πατέρων έν τήι Νικαέων πόλει. οΐδε δε ή σή όσιότης ότι τοιαυται πάλαι αύτών ep. <•>>
·
2 αί προτάσεις ήσαν κατά τήν Έ φ ε σ ί ω ν πόλιν. έγώ δε πρός ταύτα γέγραφα ότι πράγμα 2ο ep. Α 107
αίτοΰσιν ούκ ένδεχόμενον' γεγράφαμεν γαρ όρθώς S γεγράφαμεν, τήι όρθήι καί άμωμήτωι
συναγορεύοντες πίστει, καί ούδεν το παράπαν τ ώ ν ίδιων άρνούμεθα. ού γαρ εϊρηταί τι,
καθάπερ αυτοί φασιν, άτημελώς, αλλά της όρθότητος έχόμενα πανταχού καί τήι της αλη-
θείας δυνάμει συντρέχοντα' χρήναι δε μάλλον αύτούς μή περιδρομαΐς τισι καί άναβολαΐς
κεχρήσθαι τοιαύταις μήτε μήν εΗω φέρεσθαι τ ώ ν αναγκαίων, άλλα κατά τό δόΗαν ευ έχειν 25 M V 349
καί αύτώι τ ώ ι εύσεβεστάτωι καί θεοφιλεστάτωι βασιλεΐ καί τήι άγίαι συνόδωι τάς Νεστορίου PG 252
φλυαρίας καί τάς κατά Χριστού γενομένας δυσφημίας άναθεματίσαι όμολογήσαί τε τήν
καθαίρεσιν αύτου καί συνθέσθαι τήι χειροτονίαι του όσιωτάτου καί θεοσεβεστάτου έπισκόπου
3 ΜαξιμιανοΟ. τούτων τοίνυν παρ' έμού διαπεμφθέντων αύτοίς τ ώ ν γραμμάτων, συνεω-
ρακότες δτι ούκ αν λάβοιεν τήν κοινωνίαν, μή είς πέρας ένηνεγμένων ω ν εδει ποιείν αύτούς, so
άποστέλλουσιν εις τήν ΆλεΕάνδρειαν τον εύλαβέστατον καί θεοφιλέστατον έπίσκοπον της
Έμεσηνών ΤΤαύλον έπικομιίόμενον πρός με γράμματα κοινωνικά μέν, ΰπαγορευθέντα δε ού ep. Λ ios
σφόδρα καθηκόντως. προσεποιοΰντο γαρ καί μέμψεις προσάγειν ώ ς ούκ όρθώς τίνων
είρημένων καί πεπραγμένων έν τήι άγίαι συνόδωι. καί τάς μεν τοιαύτας έπιστολάς ού
προσηκάμην, άλλ' έφην οτι οί καί συγγνώμην αίτείν όφείλοντες έπί τοις φθάσασι πώς καί 3γ,
V, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], Α Λ
2 ένομότωσ V D τέ Α τέ καί V S D bè Ρ 3 "κρόσ D παρήκα μέν Ρ παρήκαμεν Α Λ
παρηκάμην V προσηκάμην SD 4 δούσ V 6 και θεοσεβεστάτου S D A A om. V P 8 γαρ om. V P
συνέπεμψα SD 9/10 Άριστολάωι — Άντιόχειαν om. S D 10 τήν om. Ρ έγχειρήσασ Ρ Α
il Επίσκοπος om. Α δέΗησθε SD Α ΐ2 έδυσχέραι bè superscr. γάρ V μνημονευθείς
om. SD 14 bè V P τέ SDAA 15 συνθεμένων τέ V A A καί συνθεμένων Ρ καί συντί-
θεσθαι SD εύλαβεστάτου καί θεοσεβεστάτου SD 16 καί om. D 18 θεοφιλέστατοσ V
19 παλλαδίου V φημί om. V εύθηρίου ίμερίου V ήμερίου SD 21/22 έγώ — τούτο
om. V 22 έσόμενον V 23 σχίσματι D 24 τών άγιων V καί τούσ S καί τοίσ D
25 θεοφιλεστάτουσ Ρ θεοσεβεστάτοισ D όσιωτάτοισ έπισκόποισ D έπισκόπους om. V τώ
— Εύστω D 25/26 τ ώ — μαίιμιανώ D 27 ταύτα om. V 29 άπεστείλαμεν A bè καί SD
30/31 τόν εύλαβέστατον — πρός om. V 3° άντιοχείασ D 31 <Jè V 3 1 /3 2 καί — αύτοΟ
om. Α 33 κομιΣέτω Ρ 34 σύν V σέ.— προσαγορεύει om. V
V, Ρ [ = hk]. S, D [ = mn], A
ρλ V ρκα Ρ ρκ' D 2 'Ιωάννου— Αντιοχείας] τοΟ αύτοΟ Α λοιπών] λοιπών έπισκόπων Α
3 ιτρός om. Α ¡/6 Ξύστωι — χαίρειν om. D 6 oí λοιποί — έμοί] οί σύν έμοί παντεσ S
7 änaai DA 10 θεσπισμάτων A 11 θεοφιλέστατων— συνήχθη SDA ήθροίσθη θεοφιλεστάτων
έπισκόπων Ρ θίοφιλεστάτιυν έπισκόπων V ΐ2 χάριν γέγονεν V 13 άγίας om. SD 14 biba-
σκάλω S 14/15 χρώμενον V P S D 15 καί2 om. SD όρθοποΜσαντα SD 17 γενομένησ
μεταξύ Ρ γενομένησ V ι8 εϊσ τ ά σ — πόλεισ υπεστρέψαμεν V εϊσ τάσ — πόλεισ Ρ συναχθέν-
τεσ Ρ ig τηνικαΟτα V ΐ9/ 2 ° τήσ κατά νεστορίου καθαιρέσεωσ Α ig τοϋ νεστορίου SD
20 bè om. V έπειδή bè V τοΟτο P S 21 πάντας om. V 22 θεοσεβεστάτων V
γενέσθαι om. Ρ 23 θαυμάσιον V 24 εις — φιλονεικίας] άπάσησ φιλονεικίασ έΕαιρεθείσησ Ρ
25 καί vûv SD om. V τηδε τη VSD 29 όσιωτάτου καί θεοσεβεστάτου] θεοσεβεστάτου καί
θεοφιλεστάτου Ρ 3° άγίας om. SD àvà SD πάσαν τήν A 3 1 όρθόδοίον V
Επιλαμβάνονται τίνες της εκθέσεως ης πεποίηνται οί Ανατολικοί, καί φασιν ' δια τί ^ "3 127
δύο φύσεις όνομαΣόντων αυτών ήνέσχετο ή καί έπήινεσεν ó της Αλεξανδρείας ; οί δε τα 6
Νεστορίου φρονουντες λέγουσιν κάκεινον οί/τω φρονείν, συναρπάΣοντες τους ούκ είδότας
το ακριβές. χρή δε τοις μεμφομένοις εκείνα λέγειν δτι ού πάντα δσα λέγουσιν οί
αιρετικοί, φεύγειν καί παραιτεΐσθαι χρή ' πολλά γάρ όμολογουσιν ων καί ημείς όμολο-
γουμεν. οίον Άρειανοί όταν λέγωσιν τον πατέρα δτι δημιουργός έστι τ ώ ν όλων καί
κύριος, μη δια τοΰτο φεύγειν ημάς άκόλουθον τάς τοιαύτας ομολογίας; οί/τω καί επί ίο
Νεστορίου, καν λέγηι δύο φύσεις την διαφοράν σημαίνων της σαρκός καί του θεού λόγου'
έτερα γάρ ή του λόγου φύσις καί ετέρα ή της σαρκός. αλλ' ούκέτι την Γνώσιν όμολογεί
μεθ' ημών. ημείς γάρ ένώσαντες ταύτα ένα Χριστόν, ëva υίόν, τον αύτόν ëva κύριον όμο-
λογοΰμεν καί λοιπόν μίαν τήν του υίου φύσιν σεσαρκωμένην, όποιον έστιν καί έπί του
κοινού ειπείν άνθρωπου' Ιστιν μεν γαρ εκ διαφόρων φύσεων, από τε σώματος φημί καί is
ψυχής, καί ó μεν λόγος καί ή θεωρία οϊδεν τήν διαφοράν, ένώσαντες δέ,. τότε μίαν ποιουμεν
ανθρώπου φύσιν. οϋκοΟν ού τό είδέναι τ ώ ν φύσεων τήν διαφοράν διατέμνειν έστίν εις
δύο τον ενα Χριστόν. επειδή δέ πάντες οί έκ της Ανατολής νομίίουσιν ημάς τους M ν 345
ορθοδόξους ταΐς Άπολιναρίου δόίαις άκολουθείν καί φρονείν δτι σύγκρασις έγένετο ή
σύγχυσις (τοιαύταις γάρ αυτοί κέχρηνται φωναΐς, ώς του θεού λόγου μεταβεβηκότος είς 2ο
φύσιν σαρκός καί τής σαρκός τραπείσης εις φύσιν θεότητος), συγκεχωρήκαμεν αύτοίς ού
διελείν είς δύο τον ενα υίόν, μή γένοιτο, άλλ' όμολογήσαι μόνον δτι ουτε σύγχυσις έγένετο
2 Fcyr 12 έν τής προς Εύλόγιον έπιστολής τόν έν Κωνσταντινουπόλει άποκρισιάριον, ής ή άρχή '
'Επιλαμβάνονται — 'Ανατολικοί 4— Τ 4 σεσαρκωμένην Doctr. patr. 23, ι 4—8 χρή Eulogius ap.
Phot. bibl. 230 p. 270b 23 7 ού π ά ν τ α — ΐ2 σαρκός Coll. c. Seuer. 47 [ 4 · I U I 2 Ρ· Γ 77] 11 κάν
— 14 σεσαρκωμένην Eulogius p. 270b 35 17/18 οϋκοΟν — Χριστόν Doctr. patr. 23, ι où τ ό — Χριστόν
Fcyr 15 18—p. 36, 2 Fcyr 12 έπειδή — φωνήν
οΰτε κράσις, αλλ' ή μεν σάρ2 σάρΗ ήν ώ ς έκ γυναικός ληφθείσα, ó δέ λόγος ώ ς έκ πατρός
loh. ι, 14 γεννηθείς λόγος η ν ' πλην εϊς ó Χριστός καί υιός καί κύριος κατά την 'Ιωάννου φωνή ν ώ ς
γεγονότος σαρκός του λόγου. παρασκεύαζε δέ αυτούς προσέχειν τήι αναγνώσει της
επιστολής του μακαρίου πάπα 'Αθανασίου, δτι έκεΐ φιλονεικούντων τινών καί λεγόντων δτι
έκ της ιδίας φύσεως ó θεός λόγος μετεποίησεν εαυτώι σώμα, άνω καί κάτω ισχυρίζεται 5
δτι ούχ όμοούσιον ήν τώι λόγωι τό σώμα. εί δε ούχ όμοούσιον, έτέρα π ά ν τ ω ς καί
ετέρα φύσις, έΗ ών ó εΐς καί μόνος νοείται υιός. κάκεΐνο δε μή άγνοείτωσαν " δπου
γάρ ένωσις ονομάζεται, ούχ ενός πράγματος σημαίνεται σύνοδος, αλλ' ή δύο ή καί πλειόνων
καί διαφόρων άλλήλοις κατά την φύσιν. εί τοίνυν λέγομεν ένωσιν, όμολογούμεν δτι
L III 1150 σαρκός έψυχωμένης νοερώς καί λόγου, και οί δύο λέγοντες φύσεις ουτω νοοΰσΓ πλην της ίο
ένώσεως όμολογουμένης ούκέτι διίστανται αλλήλων τα ένωθέντα, άλλ' είς λοιπόν υίός, μία
φύσις αύτοΟ, ώ ς σαρκωθέντος τοΟ λόγου. ταΟτα ώμολόγησαν οί έκ της Ανατολής, εί
ep. 123. 127 καί περί την λέΣιν ολίγον έσκοτίσθησαν. οί γαρ όμολογούντες δτι ó έκ θεού πατρός
PG 228 γεννηθείς μονογενής λόγος έγεννήθη ó αυτός καί κατά σάρκα έκ γυναικός, καί δτι Θεοτόκος
έστίν ή αγία παρθένος, καί δτι 'έν αύτοΟ τό πρόσωπον, καί δτι ου δύο υιοί, ού δύο 15
Χριστοί, άλλ' είς, π ώ ς τ α ΐ ς Νεστορίου συμφέρονται δόΕαις; Νεστόριος μεν γάρ έν ταΐς
έαυτοΰ έΗηγήσεσιν προσποιείται λέγειν =·εΐς υιός καί είς κύριος*, άλλ' αναφέρει την υίότητα
καί τήν κυριότητα έπί μόνον τον τού θεοΰ λόγον, δταν δε Ιλθηι είς την οίκονομίαν, πάλιν
ώ ς ετερον κύριον τον έκ γυναικός ίδίαι άνθρωπόν φησιν συναφθέντα τήι άίίαι [τήι ίσο-
τιμίαι]. τό γάρ λέγειν δτι δια τούτο ó θεός λόγος Χριστός ονομάζεται, δτι έχει τήν 20
συνάφειαν τήν προς τον Χριστόν, π ώ ς ουκ έναργώς έστιν δύο λέγειν Χριστούς, εί Χριστός
πρός Χριστόν έχει συνάφειαν ώ ς άλλος προς άλλον; οί δε έκ τής 'Ανατολής ούδεν
εΐρήκασι τοιούτον, τάς δε φωνάς διαιροΰσι μόνον. διαιροΰσι δε κατά τούτον τόν τρόπον,
sp. 123. 127 ώ ς τάς μεν θεοπρεπείς είναι λέγειν, τάς δε άνθρωπίνας, τάς δέ κοινοποιηθείσας, ώ ς έχούσας
όμου και τό θεοπρεπές καί τό άνθρώπινον, πλήν είρημένας παρ' ένός καί του αύτυύ καί 25
ούχ ώ ς Νεστόριος τάς μεν τώι θεώι λόγωι ίδικώς άπονέμει, τάς δέ τώι έκ γυναικός ώ ς
V , Ρ [ = h k ] , S, D [ = mn], AWRBEUZA'Ac
ι σύγκρασισ V P σάρ? alterum om. P S D Z , corr. S λημφθείσα R ώς] ó R τοΟ πρσ A
2 6 om. S καί υίός om. W R είσ υίόσ S 3 σαρκός — αύτούς om. Ρ παρασκεύαζε
D W R B E U Z A t Coll. Fcyr procuranti Ac παρασκευάΖεσθαι V S A 4 μακαριωτάτου Α πάππα D
έκείνων Ρ τ ι ν ώ ν om. Ρ 5 μετεποίησεν ó θσ λόγοσ Ζ 6 om. Ε αύτιΐι Ε διισχυ-
ρίΣεται W R B διισχυρίΖεται λέγων Fcyr Coll. 6 ούκ R σώμα άνω V ούκ R 7 ή φύσισ
SDWR υίόσ V P A B E U A θσ καί υίόσ Ζ χσ S D W R Coll. μή άγνοείτωσαν] μανθανέτωσαν VP
7/8 οö γάρ Ε δτι δπου Ζ δπου γάρ δλωσ S D A 8 ή2 om. Fcyr καί om. V P R , corr. R
9 άλλήλων S D τ ή ν om. S D W R 10 έμψυχωμένησ D Z νοεράσ W E τού λόγου Ζ
h διίσταται SZ ΐ2 τοΟ λόγου] Επινοείται Β λόγου S καθωμολόγησαν Β όμολογείτωσαν Ζ
έκ om. S D W R B E Z 13 καί om. U oí] εί W R 13/14 δτι έκ — γεννηθείσ ó W R 14 λόγοσ
μονογενήσ S αύτόσ κατά σάρκα και S 15 έστίν om. Ζ αύτώ S τό om. V P où
δύο 2 ] oùbè Ζ 17 αύτού Ρ αύτοΟ Ζ λέγειν προσποιείται Β λέγειν δτι S D υίόσ
εισ V P 18 καί τήν κυριότητα om. Λ τ ή ν 1 om. Ε 19 ώς om. k S D W R 19/20 τ ή
ισοτιμία V P A B E U Z A ή τή ισοτιμία WR τήσ ϊσοτιμίασ SD dittographiam antiquissimam deleui
20 δτι om. Ρ Χριστός om. S R τ ή ν om. Ζ 2i χ ν διηνεκή Ζ έναργέσ V P λέ-
γειν δύο W υίούσ ή χριστούσ Ζ εί Χριστός om. Ε εί γάρ S 23 μόνασ V P E
25 καί 1 om, W R B U παρ'] περί V καί 4 om. U
έτέρωι υιώι. έτερον δέ έστι το φ ω ν ώ ν είδέναι διαφοράν και ετερον το μερίΖ!ειν δύο
προσώποις, ώ ς έτέρωι καί έτέρωι.
Ή δέ έπιστολή ή προς Άκάκιον μάλιστα ης ή αρχή 'Χρήμα μέν άδελφοίς ή πρόσρησις M V 348
γλυκύ τε καί άΗιάγαστον' καλήν απολογίαν ίχει περί πάντων. έχεις δέ πλείστας έπιστολάς ep' 12
βιβλίον καί συντόμους έκθέσεις περί τής κατά Χριστόν οικονομίας, σφόδρα καλός καί ίο
ώφελήσαι δυναμένας. προσάγαγε δέ ομοίως αύτώι έκ τ ώ ν έχουσών δέρμα έπιστολάς
πέντε, μίαν μέν του μακαρίου πάπα Αθανασίου προς Έπίκτητον καί αλλην προς Ίωάννην ep. 127
παρ' ημών καί προς Νεστόριον δύο, μίαν την μικράν καί μίαν την μεγάλην, καί τήν προς ep. 4 ep· 6
Άκάκιον. ταύτα γαρ έΣήτησεν παρ' ήμών. ep. 128
133 = S 92 Α 132 is
Του αύτου Κυρίλλου προς Ίωάννην έπίσκοπον 'Αντιοχείας καί τήν συναχθεΐσαν έκεί σύνοδον L ill 1206
M V 4Ο8
Ούκ ήρέμησεν ó δράκων ó αποστάτης, τό παγχάλεπον αληθώς καί θεομάχον θηρίον, PG 77. 332
ουτε μήν κατέληΗε πώποτε τής ένούσης αύτώι δυστροπίας, άκατάπαυστον δέ τον φθόνον PG 333
τον κατά τ ώ ν αγίων έκκλησιών ώδίνων έν έαυτώι γ λ ώ σ σ α ς ακρατείς άνοσίων καί βεβήλων
ανθρώπων κεκαυτηριασμένην έχόντων τήν συνείδησιν άνταναστήσαι τετόλμηκεν τοις τής 2ο
αληθείας δόγμασιν. αλλ' ήλω πανταχού καί νενίκηται, άπρακτον αύτου τήν σκαιότητα M ν 409
καί τ ώ ν έγχειρημάτων τήν δύναμιν άποφήναντος του πάντων ήμών σωτήρος Χριστού,
πλείστοι μέν οΰν οί προ ήμών τοις άγίοις ήμών πατράσι μεμαχημένοι καί κατά τής αρρή-
του δόΣης τά τής έαυτών αθυροστομίας δπλα κινήσαντες, άλλ' ήλέγχοντο θρασείς οντες
καί αμαθείς καί κενολογουντες μάλλον ή γουν έγνωκότες τι κατά άλήθειαν τ ώ ν δσα εστίν 25
έ£ αύτής τής αληθείας μαρτυρούμενα ώ ς εϊεν ορθά καί άμώμητα καί διαβολής άπάσης ώ ς
άπωτάτω' έπειδή δέ προς έκείνοις ó δυσσεβείας άπάσης ευρετής καί διδάσκαλος ήγειρεν
ήμίν τάς Νεστορίου κενοφωνίας, ìboù δή σύμπαντες δια την του θεού χάριν καί τήν
δοθεΐσαν ήμίν παρ' αύτου σ ύ ν ε σ ι ν μιαι γλώττηι τον άποστάτην άναθεματίΣομεν, τον εύκλεα
τών πατέρων ίχνηλατοΟντες Ζηλον καί κατανδρι£όμενοι τών εχθρών του σταυρού του
Χρίστου καί τήν αληθή πρεσβεύοντες π ί σ τ ι ν καί διδάσκοντες έν έκκλησίαις μή τ α ΐ ς έκείνου
δυσσεβείαις προστίθεσθαι μάλλον δύο λέγοντος Χριστούς καί υίούς, ëva μεν φύσει καί 6
αληθή, τον έκ θεού πατρός λόγον, έτερον δε θέσει καί χάριτι, τον έκ σπέρματος του
Δαυίδ, άλλα κατά τήν άνωθεν καταβαίνουσαν εις ημάς άκραιφνή καί άνεπίληπτον π ί σ τ ι ν
εν α υίόν καί κύριον ΊησοΟν Χριστόν τον έκ ΘεοΟ πατρός λόγον ένανθρωπήσαντα καί
σεσαρκωμένον κατά τήν τ ώ ν α γ ί ω ν π α τ έ ρ ω ν όμολογίαν, ώστε τον αύτόν εϊναί τε καί
λέγεσθαι καί έκ ΘεοΟ πατρός θεικώς, ω ς λόγον αύτου καί έκ τής ούσίας αύτου προελθόντα ίο
φυσικώς, καί έκ σπέρματος τοΟ Δ α υ ί δ κατά σάρκα ή γούν έκ τής αγίας καί Θεοτόκου
Luc. ι, 2 Μαρίας. ού γάρ έτερον καί ετερον, ώ ς έφην, παρέδοσαν ο ί [απ' α ρ χ ή ς ] αύτόπται
καί ύπηρέται γενόμενοι τού λ ό γ ο υ , αλλ' èva καί τον αύτόν Θεόν τε όμου καί αν-
Rom. 8, 29 Θρωπον, μονογενή καί πρωτότοκον, ί ν α το μεν εχοι Θεικώς, το δέ ανθρωπίνως, δτε γέγονεν
έν πολλοίς άδελφοίς, τήν προς ημάς όμοίωσιν ΰπελθών καί ούκ άνθρωπον άλλον σ υ ν ά ψ α ς ΙΒ
έαυτώι, καθά φρονείν έδοΗε τισίν, άλλ' αύτόχρημα γενόμενος άνθρωπος καί ούκ ά π ο σ τ ά ς
του είναι ο ήν. θεός γαρ ω ν φύσει καί άπαθής, δια τούτο σαρκί τήι ίδίαι πέπονθεν
έκών. ού γαρ τό ετέρου τινός σώμα δέδωκεν υπέρ ημών, αλλ' αύτός εαυτόν ò μονο-
Hebr. g, 14 γενής τοΟ ΘεοΟ λόγος γενόμενος άνθρωπος ώ ς άμωμον ίερείον προσεκόμισε τώι θεώι καί
L III 1207 πατρί. ήν ουν άναγκαΐον λαμπράν ήμάς έπί τούτοις άγειν έορτήν, συνεκβεβλημένης 2ο
δηλονότι ταΐς Νεστορίου κακοδοΣίαις καί φ ω ν ή ς άπάσης παρ' ότουουν, εί τ α ΐ ς έκείνου
συμβαίνοι ψευδηγορίαις. κεχώρηκε γάρ κατά π ά ν τ ω ν τ ώ ν τά 'ίσα φρονούντων έκείνωι,
PG 336 ή γουν καί πεφρονηκότων π ώ π ο τ ε τό άπολύτως ημάς τε καί τήν όσιότητα ύ μ ώ ν ειπείν
δτι άναθεματίίομεν τούς υιούς λέγοντας δύο καί δύο Χριστούς ' εις γάρ, ώ ς ?φην, κηρύττεται
πρός τε ή μ ώ ν καί ύμών Χριστός καί υιός καί κύριος ó μονογενής τοΟ ΘεοΟ λόγος έ ν 25
Phil. 2, 7 ό μ ο ι ώ μ α τ ι άνθρώπων γενόμενος καί σ χ ή μ α τ ι ευρεθείς ώς ά ν θ ρ ω π ο ς κατά
τήν τοΟ σ ο φ ω τ ά τ ο υ Παύλου φωνήν. δτι δε τήν τοΟ κυρίου σάρκα έψυχώσθαι φαμέν
t. I U I 2 ψυχήι νοεράι, δέδεικται πλεισταχου" ταύτα καί έν τήι προς 'Αρμενίους έπιστολήι τον τής
^Μ ν 7 4 ? 2 αληθείας λόγον όρθοτομών διεκήρυΗε σ α φ ώ ς ó όσιώτατος καί θεοσεβέστατος αδελφός ή μ ώ ν
καί συνεπίσκοπος Πρόκλος, άνήρ εύσεβής καί τ ο ι ς τά όρθά διαστρέφουσιν άνταποδύεσθαι so
μεμελετηκώς, δ τι καί νικάν εθος αύτώι πρεσβεύοντι τήν άλήθειαν. διαβεβλημένας δέ
Coli. Sichard. δόΣας, Δ ι ο δ ώ ρ ο υ τε φημί καί Θεοδώρου ή καί έτέρων τ ι ν ώ ν , ους ήν άμεινον ούκ έπαινείν,
Ι4 7
' ϊ ν α μή τι λέγοιμι φορτικόν, διά τό δλοις ώ σ π ε ρ ίστίοις κατενεχθήναι τής δόΣης Χρίστου,
V, Ρ [ = hk]. S, D [ = mn], A W R
2 φαμέν P R καί om. SZ γρηγορίοισ Ρ Α Σ γρηγορίω V S D W R τε καί om. SDAW
λοιποίς] άλλοισ R Z που Ρ 4 άπό πάσησ V όρθότητος] όρθώσ S άντεγειρομίνουσ V
5 άφέντεσ Ρ γάρ om. V τάσ W R τ ώ ν om. Α ¡ / β πεφρονήκασί τε πρό αύτου D
6 ίδιοπράττειν S μή ί>έ SDAW η καθηρεμήσαντασ SDW του om. P W καί om. D
άπανταχοΟ V P άπανταχοΟσε R 8/g τά του νεστορίου D 10 μεθοριίομίνουσ SW 6έ]
τέ Α πρός γε om. S γε] τε V καί όρθήν om. V 11 μή 1 om. Ρ ΐ 2 έπεργάση-
ται V έργοίσηται SDAW 13 τούτων Vcorr τούτουσ V P S D A W R 14 συμβαίνοντοσ R 15 μετά
συνεώήσεως om. SDAW άγαθώσ SD καί άγαθήσ A om. W 16 άγίοις om. V P D οΐδεν]
oùbév S ή όσιότησ ύμών W τοΟτο R αυτά V P S D A W \η ¿ν] θ ν Ρ ποίσαις D
ταΐς om. W 19 κληρικοίσ V P έκκλησία Ρ 2ΐ περί om. W hi A R hi δή V P hi &μ S
hi äv D bè δρα W 22 όρθοτάτησ SA ¿άν] κατά Ρ 23 ¿πει SW άποκείρασθαι
PDAW 24 καί om. SW γροίφομεν W 25 ή om. Ρ τ ώ ν κληρικών Α ¿γκα-
λοΟνται V S μέν] έν SW 26 προσκείσθω SD άκρόασιν R 27 ίθύνουσιν V P W R
συνιοΟσιν SD Α 29 προίεσθαι SD προίσθαι R 30 K t » τυποϋσθαι om. A 3 1 τισίν om.
SDAW περί τούτων SDAW 32 προείπατε S πρόσειπε V P παρά σοι V P ύμάς
— προσαγορεύει om. V ύμάς — ήμΐν] ή ήμών σύν έμοί W προσαγορεύει] χαίρειν Ρ
134 = S 129 A i s s
L I I I 1130 "Ισον επιστολής γραφείσης παρά τοΰ αύτοΟ προς Άκάκιον έπίσκοπον περί τοΟ άποπομπαίου
M V 328
PG 7 7 · 2 0 1 1 Τοίς παρά της σής όσιότητος άρτίως έπεσταλμένοις έντυχών ήσθην άγαν, μόνον δέ
ούχί καί περιφύς ήσπαΖόμην. γνώμης γάρ εις τούτο προήλθον, ώς τάχα που μηδέ
άπείναι δοκειν. αί γάρ των γνησίων προσρήσεις ίκαναί τοιαύτην έμποιήσαι διάθεσιν. 5
τα è μα μέν εν τούτοις, πέπεισμαι δε δτι καί τα της σής θεοσεβείας ούχ έτεροτρόπως έχει.
έπειδή δε μηνΟσαι κατηίίωσας ώς χρή παρ' έμοΟ γενέσθαι τινάς λόγους περί του άπο-
πομπαίου, δι' ών έσται καταφανές τό έπ' αύτώι μυστήριον, άναγκαίως εκείνο φημί " τής
σής άγχινοίας άποχρών εχούσης τό εύμαθές καί τών ιερών γραμμάτων εύφυα και ούκ
άθαύμαστον έπιστήμην, περιττόν μέν ϊσως τό λέγεσθαί τι παρ' έτερου περί τών ίητουμέ- ίο
νων' έπειδή δέ τό λυποΟν ούδέν καί τα εις νουν ιόντα καί τον έμόν ειπείν, γεγράφαμεν"
ού γαρ ήν άνήνασθαι τό έπιταχθέν. εί δέ δή τής εις λήΕιν άκριβείας βραχύ πως ημάς
άφαμαρτείν συμβαίνοι, συγγνώμων Ισο. τά γάρτοι δυσπρόσιτα τών θεωρημάτων
δυσχερή προς διασάφησιν καί ού ραιδίαν έλείν τήν κατάληψιν έχει. πλήν έλπίδος έσμέν
ού μακράν ώς δια τών τής σής θεοσεβείας εύχών καί πρός γε τούτο ήμας κατευθυνεΐ is
lob 12, 22 Χριστός ó ά π ο κ α λ ύ π τ ω ν β α θ έ α έκ σ κ ό τ ο υ ς καί σοφών τυφλούς καί ρήμα διδους
Psal. 145. 8. .
67, 12 ω ? λ °τος·
2 Γέγραπται τοίνυν έν τώι Λευιτικώι περί του άποπομπαίου" καί λ ή ψ ε τ α ι τους
LeV P G 7 ο° ΧιΜ"Ρου(5 κ α ι στήσει αύτούς έναντι κυρίου παρά τήν θύραν τής
σκηνής του μαρτυρίου, καί έπιθήσει Ααρών έπί τ ο υ ς δύο χιμάρους, κ α ί 20
κλήρον ένα τ ώ ι κυρίωι καί κλήρον ένα τ ώ ι άποπομπαίωι, καί προσά£ει
Ααρών τον χίμαρον έφ' δ ν έ π ή λ θ ε ν έπ' α ύ τ ό ν ó κλήρος τώι κυρίωι, καί
προσοίσει περί αμαρτίας, καί τόν χίμαρον èq>' δ ν έπήλθεν έπ' α ύ τ ό ν ó
κλήρος του άποπομπαίου, σ τ ή σ ε ι α ύ τ ό ν Σ ώ ν τ α έ ν α ν τ ι κ υ ρ ί ο υ τ ο υ έΗιλά-
σασθαι έπ' α ύ τ ο Ο , ώστε άποστείλαι αύτόν εις τήν άποπομπήν" ά φ ή σ ε ι 25
α ύ τ ό ν ε ι ς τ ή ν έ ρ η μ ο ν.
L i l i 1131 3 Καί μεθ' έτερα' κ α ί σ φ ά Η ε ι τ ό ν χ ί μ α ρ ο ν τ ό ν π ε ρ ί τ ή ς α μ α ρ τ ί α ς τ ο ν π α ρ ά
Lev 16, 15· γ ο ο χ α ο ΰ έ ν α ν τ ι κ υ ρ ί ο υ καί ε ί σ ο ί σ ε ι τ ο υ α ί μ α τ ο ς α ύ τ ο Ο έ σ ώ τ ε ρ ο ν τ ο υ
16 cf · Ρ· 44. , , , . , „ „ , , r
10-16 κ α τ α π ε τ α σ μ α τ ο ς και π ο ι ή σ ε ι το αιμα α υ τ ο υ δν τ ρ ο π ο ν ε π ο ι η σ ε το αιμα
του μόσχου, καί ρ ά ν ε ι τό αιμα α ύ τ ο ύ έ π ί τ ό ί λ α σ τ ή ρ ι ο ν κ α τ ά π ρ ό σ ω π ο ν so
του ίλαστηρίου καί έΣιλάσεται τό άγιον άπό τ ώ ν ά κ α θ α ρ σ ι ώ ν τ ώ ν υιών
Ισραήλ καί άπό τών αδικημάτων αύτών περί πασών τών αμαρτιών, καί
ο ϋ τ ω π ο ι ή σ ε ι τ ή ι σ κ η ν ή ι τ ο ύ μ α ρ τ υ ρ ί ο υ τ ή ι έ κ τ ι σ μ έ ν η ι έν α ύ τ ο ί ς έν μ έ σ ω ι
τής άκαθαρσίας αύτών.
Phot. 169 p. i i 6 b 19 συμπερίΕίχετο bè καί ή πρός Άκοίκιον έπίσκοπον Σκυθοπόλεως περί τοΟ
άποπομπαίου Fcyr 21 έκ τής έρμηνείας τοΟ άποπομπαίου ή ς ¿ποίησε πρός Άκάκιον τόν Σκυθοπόλεως
έπίσκοπον, ης ή άρχή ' Τοις παρά — άγαν Ephr. ap. Phot. 229 p. 253 a 9 Κύριλλος . . πρός Άκάκιον Σκυ-
θοπόλευυς γράφων, καί έν τήι έρμηνείαι bè τοΟ άποπομπαίου. scripta est in ultimis uitae annis cf.
Theodoret. ep. 83
V, Ρ [ = hk]. S, D [ = mn], A
ρλδ V ρκε Ρ ρκβ' D 2 γραφείσης παρά om. ΡΑ αύτοΟ] άγιου Κυρίλλου Α έπίσκοπον
μελιτηνήσ Ρ 3 άρτίως om. V 3/4 μονονουχί bè Α μονονουχί V 4 περιφυείσ V 6 καί
τά] κατά S 7 καταΕιώσασ S 9 άποχρόντωσ V ίο τι om. SD 13 συμβαίνει D
15 κατιθυνεΐ SD 19 χιμάρρουσ S et ita usque ad 27 24 ίναντι κΰ ίώντα Ρ 24/25 έ£ι-
λάσκεσθαι SD 25 άφίσει V 27 σφάΣει Ρ τόν παρά om. Ρ παρά VA περί SD
31 τό άγιον] τό αίμα τό άγιον V 33 αύτώ D
i Καί ταύτα μέν περί του σφαΣομένου χιμάρου καί άγιάΣοντος τώι α'ίματι τήν άγίαν
σκηνήν, π€ρί òé γε τοΰ Σώντος καί άφιεμένου πάλιν ώδε φ η σ ι ' κ α ί π ρ ο σ ά Σ ε ι τ ο ν Lev.16,20-22
χ ί μ α ρ ο ν τ ό ν Σ ώ ν τ α καί έ π ι θ ή σ ε ι ' Α α ρ ώ ν τ ά ς χ ε ί ρ α ς α ύ τ ο ΰ έ π ί τ ή ν κ ε φ α λ ή ν 0 · ρ· 45, 4-9
τ ο υ χ ι μ ά ρ ο υ τ ο υ Σ ώ ν τ ο ς καί έ ί α γ ο ρ ε ύ σ ε ι έπ' α ύ τ ο ΰ π ά σ α ς τ ά ς α ν ο μ ί α ς
τ ώ ν υ ι ώ ν Ι σ ρ α ή λ καί π ά σ α ς τ ά ς α δ ι κ ί α ς α ύ τ ώ ν καί π ά σ α ς τ ά ς ά μ α ρ τ ί α ς s
α υ τ ώ ν καί έ π ι θ ή σ ε ι α ύ τ ά ς έπί τ ή ν κ ε φ α λ ή ν τ ο υ χ ι μ ά ρ ο υ τ ο ύ Σ ώ ν τ ο ς καί
έ Η α π ο σ τ ε λ ε ι έν χ ε ι ρ ί α ν θ ρ ώ π ο υ έ τ ο ι μ ο υ εις τ ή ν έ ρ η μ ο ν καί λ ή ψ ε τ α ι ó
χ ί μ α ρ ο ς έ φ ' έ α υ τ ώ ι τ ά ς α δ ι κ ί α ς α ύ τ ώ ν ε ι ς τ ή ν α β α τ ο ν κ α ί έ Σ α π ο σ τ ε λ ε ΐ M ν 329
τ ο ν χ ί μ α ρ ο ν ε ι ς τ ή ν έ ρ η μ ο ν.
6 Πάσα μέν ουν γραφή θεόπνευστός τε καί ωφέλιμος ' δ γαρ αν φθέγΣαιτο θεός, τούτο ίο
δή π ά ν τ ω ς εστί σωτήριον. καί τοίς μέν ουσιν οΐοις τε συνιδείν της αληθείας τήν
δύναμιν τό ταύτης κάλλος ύπανται φ ω τ ό ς δίκην έναστράπτον τώι νώι του κατά Χριστόν
μυστηρίου τήν γνώσιν, τοις γε μήν ούκ έχουσιν ευ βεβηκότα τον νουν, άλλ' οίον έτι σκά-
Σοντά τε καί νηπιάΣοντα, τούτοις αν ειεν καί τα έΣαίρετα τ ώ ν θεωρημάτων ύπό μώμον έσθ'
β δτε καί γραφήν. καί ταύτα φημί τοις παρά της σης θεοσεβείας γραφεΐσιν ούκ άβασα- is
νίστως έντυχών. ώιήθησαν γάρ ϊ σ ω ς τ ώ ν αυτόθι τινές τον μέν ένα τ ώ ν χιμάρων ήτοι
τ ώ ν τράγων τώι έπί π ά ν τ ω ν έκνεμηθήναι θεώι προς καθιέρωσιν καί θυσίαν, τόν γε μήν
έτερον άποπομπαίωι τινί καί πονηρώι καί άκαθάρτωι δαίμονι πεμφθήναι κατά τήν έρημον,
καί τούτο διά χειρός ιεράς καί έκ νομικού θεσπίσματος. αύτόθεν μέν ουν τό χρήμά
έστιν ευηθές τε καί καταγέλαστον, φαίη δ' αν τις τοίς οϋτω ταΰτα έχειν ύπειληφόσΓ 20
καίτοι π ώ ς ούκ έδει μάλλον έκεΐνο περινοείν; ó γάρτοι τ ώ ν δλων δημιουργός ó π α ν τ ό ς
έπέκεινα καί νου καί λόγου καί μόνος ών φύσει θεός καί κύριος π ώ ς αν ήνέσχετο κοι-
νωνόν ώσπερ τινά της έαυτού βασιλείας καί δόΣης τόν άποστάτην είσδέΣασθαι σαταναν; PG 205
καίτοι λέγοντος άκηκόαμεν έναργώς δι' ένός τών. αγίων προφητών τ ή ν δ ό Σ α ν μ ο υ Ies. 42, 8
έ τ έ ρ ω ι ού δ ώ σ ω . ε ί δ έ αύτώι καί μόνωι τό χρήναι καθιερουν α αν βούλοιτό τις, ó 25
διά του π α ν σ ό φ ο υ Μωυσέος προστέταχε νόμος, είτα αύτός ó λαλήσας τόν νόμον κατεχρη-
σμώιδησε δείν καί πνεύμασι πονηροίς τήν αύτώι καί μόνωι πρεπωδεστάτην άπονέμεσθαι
δόΣαν, π ώ ς ούχί τοίς ιδίοις άντιτάΣεται λόγοις; δ γαρ άπέφησε δράν, τούτο γενέσθαι
προστέταχεν. άλλ' έστί τών άγαν έκτοπωτάτων τό οϊεσθαι μέν άλογείν της οφειλομένης
αύτώι τιμής τε καί δόΣης τόν τ ώ ν δλων κατεΣουσιάΣοντα θεόν, άνάψαι δέ καί έτέροις 30
έθέλειν αύτήν, καίτοι σ α φ ώ ς λέγοντα διά Μωυσέος" κ ύ ρ ι ο ν τ ό ν θ ε ό ν σ ο υ π ρ ο σ κ υ - Deut. 6, 13.
r f \ t y 1 y t η \ a » » IO, IO
ν ή σ ε ι ς και α υ τ ω ι μ ο ν ω ι λ α τ ρ ε ύ σ ε ι ς και ο υ κ έ σ ο ν τ α ι σ ο ι θ ε ο ι έ τ ε ρ ο ι π λ η ν E x o d 2 0 3
7 έμού. διά τούτο καί ó θεσπέσιος Μωυσης τ α ΐ ς άνωθεν καί παρά θεού ψήφοις εύ μάλα L III 1134
συμπλάττεται και δή καί φησι τοίς έΣ α'ίματος Ι σ ρ α ή λ ' κ α ί τ α ύ τ α τ α π ρ ο σ τ ά γ μ α τ α Deut. 12,1-3
κ α ί τ ά κ ρ ί μ α τ α , & φ υ λ ά Σ ε σ θ ε π ο ι ε ί ν έ π ί τ η ς γ η ς ή ς κ ύ ρ ι ο ς ó θ ε ό ς τ ώ ν ss
π α τ έ ρ ω ν η μ ώ ν δ ί δ ω σ ι ν ύ μ ί ν έν κ λ ή ρ ω ι π ά σ α ς τ ά ς η μ έ ρ α ς â ç ύ μ ε ί ς Σήτε
έπί της γης. ά π ω λ ε ί α ι ά π ο λ ε ί τ ε π ά ν τ α ς τ ο υ ς τ ό π ο υ ς έν ο ί ς έ λ ά τ ρ ε υ σ α ν
V, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], A
6 αύτών om. VPA 7 έΕαποστελλεΐ Ρ άποστελεΐ A χειρί κϋ àvou V 10 τε om. VSD
φθέγΕοιτο VSDA 11 δή om. SD καί σωτήριον SD μέν ουσιν SD θέλουσιν VPA
οί'α τέ V otoi τισ Ρ ΐ2 Μκην φωτόσ SD 13 eö βεβηκότα] έμβεβηκότα Ρ τόν νοϋν om.
SD 14 εΐεν âv V άπορημάτων Ρ ύπό μώμον om. SD 17 πάντασ PSA 18 και1
om. SD 19 μέν om. D 20 ύποειληφόσι S 21 δ2] καί V 22 καί νοΟ] καιροΟ S
24 έναργώς om. D άγιων om. D οικείων S 25 εί δέ] ούδέ S καθιεροΟν] καί iepoûv Ρ
26 μωυσέωσ SD 26/27 κατεχρησμώδευσε D 28 άντιτετάΕεται VSA λόγοις om. VPA
γενέσθαι om. D 31 θέλειν V αύτήν om. Ρ διά μιυυσέοσ σαφώσ λέγοντα SD μωυ-
σέωσ VS, corr. S 35 φυλαΕασθε Ρ φυλάΕασθαι S 36 ύμιν Vn ήμίν PSmA έν κλή-
ρωι] τόν κλήρον A ύμείς om. D Ζητείτε V 37 τοίντας om. D
Acta conciliorum oecumenicorum. 11,4.
V, Ρ [ = hk]. S, D [ = mn], A
3 κατασκάψατε Pn συντρίψατε Ρ 4 τά om. V έκκόψατε Ρ κατακαύσατε Ρ
5 άπολείται PS αυτού SD 6 άποίτης] άπάσησ τήσ Ρ καθορμίΣεσθαι Ρ μωυσέωα S
7 προστάττοντοσ S τά om. VA καί Ρ τεμίνει V ι ι μοσχοποιήσαντοσ SD τοΟ D
12 θαυμασίω SD 13 α ου om. Α γής] τήσ S 13/14 αύτοίσ S 14 δτε ΡΑ όίτε SD
δτι V 14/15 ένεπλέκοντο Α 15 σεσαλευμίνοι SD πικράν om. D 15/16 έπαρτίσασ D
17 άκαθίκτου Α ig θυσίασ Ρ 2ΐ καί κεκρυμμένοισ PSD 23/24 σπουδάσωμεν Ρ σπου-
δαίο μεν SD 25 έπί Α σκότει D μιυσ^ωσ V 26 καί2 om. D 28 κεκρυμμίνα
SD ένορώντεσ S 30 καί2 om. D 31 καθά] ώσ V 32 ούκ αύτό που SD αύτό ού
VA αύται ού Ρ 33 προβάλει V 34 γράμματοσ Ρ 35 Κω φανείσι V τόποισ SD
τούτοισ Ρ 35Í36 KQ ì κεκρυμμίνοισ SD 36 σκίασμα SD 37 έπιβλημάτων] συγκαλυπτόν-
των Ρ
δύο μέν γαρ χιμάρους προσκομισθήναι προστέταχε και δύο γράφεσθαι κλήρους έπ' αύτοίς, ώς
τον μέν ένα τών χιμάρων όνομασθήναι κύριον, τόν γε μην έτερον άποπομπαΐον. ούκοΟν
ονόματα τοις χιμάροις κύριος τε και άποπομπαίος, σημαίνεται δε δΓ άμφοίν ό εις και μόνος
υιός καί κύριος ΊησοΟς Χριστός. και τίνα τρόπον ; έροΰμεν ώς evi, τηι τών θεωρημάτων
άκριβείαι προσβάλλοντες. αΐΕ τοίνυν η τράγος ή γουν έριφος ην ύπέρ αμαρτίας το θύμα 5
κατά γε τό τώι νόμωι δοκούν. προβάτωι μεν γάρ άφομοιοΐ πλεισταχοΟ τόν δίκαιον ή θεό-
πνευστος γραφή, αίγί δε τόν φιλαμαρτήμονα. καί διά ποίαν αίτίαν; πλήρης μέν γάρ ó
δίκαιος αύχημάτων τών εις άρετήν, έγκαρπος δέ δια τοΰτο νοοίτ' αν είκότως ' έριοφορει μ ν 333
δέ τό πρόβατον" ταύτηι τοι καί μάλα είκότως προβάτωι παρεικάίεται. γυμνήν δέ καί
ακαρπον καί αγαθοεργίας άπάσης έρήμην την του πλημμελοΰντος ψυχήν κατίδοι τις αν. ίο
αΐΕ ουν άρα τύπος αύτής, απρακτον δε τό Σώιον καί της του προβάτου τιμής κατόπιν
άρχεται. δια τούτο καί ó κύριος ημών ΊησοΟς Χριστός, δ τ α ν κ α θ ί σ η ι , φησίν, ó υ ι ό ς Mt.25.3 I -34·
τ ο υ ά ν θ ρ ω π ο υ έ π ί θ ρ ό ν ο υ δ ό Ε η ς α ύ τ ο ΰ , σ τ ή σ ε ι τ α μ έ ν π ρ ό β α τ α έκ δ ε Ε ι ώ ν , pQ 20g
φιλανθρωπίαν γέγονε σάρ2, τουτέστιν άνθρωπος σύμμορφός τε ήμίν τοις ύφ' άμαρτίαν
Hebr. 2, 9 και τον ήμών ύπέστη κλήρον. ώ ς γαρ ó πανάριστος γράφει ΤΤαΟλος, χ ά ρ ι τ ι θεού
υπέρ π α ν τ ό ς έγεύσατο θ α ν ά τ ο υ καί της α π ά ν τ ω ν Σωής αντάλλαγμα τήν έαυτου ψυχήν
έποιήσατο καί εις ύπερ π ά ν τ ω ν άπέθανεν, ι'να οί πάντες θεώι Σήσωμεν, άγιαΖόμενοί τε καί
Σωοποιούμενοι διά του αίματος αυτού δικαιούμενοι τε δωρεάν τήι παρ' αύτοΟ χάριτι. ώς Β
ι loh. ι, 7 γάρ φησιν ó μακάριος ευαγγελιστής Ι ω ά ν ν η ς , το αίμα ΊησοΟ Χρίστου καθαρίζει
13 ή μα ς α π ό πάσης αμαρτίας. όνομα δη οδν τ ώ ι σφαίομένωι χιμάρωι κύριος, καί
PG 212 κληρωτήν έδέχετο τήν σφαγήν αγιόν τε θύμα καί ιερόν ήν εις τύπον Χρίστου, ού δι' έαυτόν
Μ V 336 άποθνήισκοντος, άλλ' ύπερ ήμών, ώ ς εφην, καί άγιάΖοντος τήν έκκλησίαν τ ώ ι ίδίωι αϊματι.
Leu. ι6, ΐ5· σ φ ά £ ε ι γ α ρ τ ο ν χ ί μ α ρ ο ν , φησίν, τ ο ν π ε ρ ί τ η ς α μ α ρ τ ί α ς τ ο ν π α ρ ά τ ο υ λ α ο Ο ίο
ι6 cf. έναντι κυρίου καί είσοίσει του αίματος αύτου έσώτερον του καταπε-
τάσματος καί ρανεΐ τό αίμα αύτοΰ έπί τό ίλαστήριον κατά πρόσωπον
του ίλαστηρίου καί έΣιλάσεται τό αγιον από τ ώ ν ακαθαρσιών τών υίών
Ισραήλ καί α π ό τ ώ ν α δ ι κ η μ ά τ ω ν α ύ τ ώ ν π ε ρ ί π α σ ώ ν τ ώ ν α μ α ρ τ ι ώ ν αύτών.
καί ο ύ τ ω ς ποιήσει τήι σκηνήι του μαρτυρίου τ ή ι έ κ τ ι σ μ ε ν η ι è v α ύ τ ο ί ς è v is
Hebr. g, 12 μ έ σ ω ι τ ή ς α κ α θ α ρ σ ί α ς α ύ τ ώ ν . εισήλθε γαρ ó Χριστός εις τ α άγια τ ώ ν άγιων, ο ύ δ ι'
αίματος τράγων καί μ ό σ χ ω ν , δ ι ά δέ τ ο υ ι δ ί ο υ α ί μ α τ ο ς αίωνίαν λύτρωσιν
ε ύ ρ ά μ ε ν ο ς καί άγιάίων, ώ ς εφην, τήν άληθεστέραν σκηνή ν, τουτέστι τήν έκκλησίαν, καί
Hebr. 13.12 όίπαντας δε τους εν αύτήι. γράφει γοΰν ó θεσπέσιος ΤΤαΟλος ποτέ μεν δτι δ ι ό καί
Ίησους, ίνα άγιάσηι τώι ίδίωι αϊματι τον λαόν, έ£ω τής πύλης έ π α θ ε , 20
Eph. 5. !· 2 ποτε δε πάλιν γ ί ν ε σ θ ε ουν μιμηταί του θεοί) ώς τέκνα αγαπητά καί περι-
πατείτε έν α γ ά π η ι, καθώς καί ó Χριστός ήγάπησεν ημάς καί έαυτόν
π α ρ έ δ ω κ ε ν ύπερ ήμών π ρ ο σ φ ο ρ ά ν καί θ υ σ ί α ν εις ό σ μ ή ν εύωδίας. άθρη-
τέον δή ουν έν τ ώ ι σ φ α γ έ ν τ ι χιμάρωι γενόμενον μέν έν θανάτωι σαρκός τ ο ν Εμμανουήλ,
πλήν έπί λύσει θανάτου καί αμαρτίας. ήν γάρ έν νεκροίς έλεύθερος, τουτέστιν άνάλωτος 25
άμαρτίαις καί ούκ ένοχος μεθ' ήμών τήι του θανάτου δίκηι.
14 Ίδωμεν <ουν> αύτόν εν τ ώ ι έτέρωι χιμάρωι τ ώ ι Εώντι καί άφιεμένωι καί έν τ ώ ι
παθείν ανθρωπίνως μή πάσχοντα θεικώς καί έν τ ώ ι τεθνάναι σαρκί θανάτου κρείττονα καί
ου κατά τήν 'Ιουδαίων ύπόνοιαν άπομείναντα μεθ1 ήμών έν μνήματι καί κάτοχον γεγονότα
L III il39 ταΐς αιδου πύλαις τοις άλλοις όμού. ώ ς γάρ ó αύτοΰ φησι μαθητής, ουτε έγκατε-80
Act. 2, 31 χ e ί φ θ η e j ç αιδου ή ψυχή αύτοΟ ουτε ή σάρΗ α ύ τ ο ΰ εϊδε δ ι α φ θ ο ρ ά ν ' άνεβίω
Ies. 49. 9 Υ"Ρ σκυλεύσας τον αιδην καί τ ο ι ς έν δ ε σ μ ο ί ς ειπών έ Η έ λ θ ε τ ε , καί τοις έν τώι
σκότει άνακαλύφθητε, καί προς τον άνω καί έν τοις ούρανοίς πατέρα καί εις τήν
άνθρώποις άβατον άνεπήδησε χώραν, αυτός έφ' έαυτώι τάς αμαρτίας ήμών άναλαβών καί
ίλασμός υπάρχων περί αύτών. γράφει γουν ó θεσπέσιος Ιωάννης τοίς είς αύτόν 85
t loh. 2, ι.2 π ι σ τ ε ύ σ α σ Γ τ ε κ ν ί α , ταύτα γράφω ύμίν, ίνα μή ά μ α ρ τ ά ν η τ ε . καί έάν τις
δέ άμάρτηι, παράκλητον έχομεν προς τον πατέρα ΊησοΟν Χριστόν δί-
καιον, και αυτός ιλασμός έστι περί των αμαρτιών ημών, ού περί τών
15 η μ ε τ έ ρ ω ν δέ μόνον, αλλά και π ε ρ ί δλου του κόσμου. οϊμαι δέ δείν καί
αύτήν ποιήσασθαι την παράθεσιν τών νομικών γραμμάτων εις άνάμνησιν τοις άκροωμένοις,
έχει δε ο ύ τ ω ς ' καί π ρ ο σ ά γ ε ι τον χίμαρον τον Σώντα και έπιθήσει Α α ρ ώ ν Le«· «6, 20.
τάς χείρας αύτοΰ έπi την κεφαλήν του χιμάρου τοΟ Ζ ώ ν τ ο ς καί έ ί α γ ο - 2_g° ' ρ' 4
ρεύσει έπ' αύτοΟ πάσας τάς ανομίας τών υιών 'Ισραήλ καί πάσας τάς β PG 213
αδικίας αυτών καί πάσας τάς άμαρτίας αύτών καί έπιθήσει αύτάς έπί
τήν κεφαλήν του χιμάρου του Ζώντος καί έ Σ α π ο σ τ ε λ ε ΐ έν χ ε ι ρ ί άνθρωπου
έ τ ο ι μ ο υ ε ι ς τ ή ν έ ρ η μ ο ν. άθρει δή ουν δπως, καίτοι του πρώτου σφαγέντος χιμάρου,
Σώντα πλεισταχοΰ τον έτερον ονομάζει ' ήν γαρ, ω ς έφην, έν άμφοίν γραφόμενος ó είς ίο
καί μόνος υίός καί κύριος Ίησους Χριστός ω ς έν πάθει σαρκός ιδίας καί έ£ω πάθους, ω ς
έν θανάτωι καί υπέρ θάνατον. έΣη γαρ ó του θεού λόγος, καί γευομένης θανάτου της
αγίας αύτοΟ σαρκός, καί μεμένηκεν άπαθής, καίτοι τού ιδίου σώματος τό πάθος οίκειού-
μενος καί είς έαυτόν άναφέρων αύτό.
16 "Ιδοι δ' αν τις τούτο τό μέγα καί βαθύ μυστήριον καί έτεροτρόπως ήμίν γραφόμενον μ ν 337
έν τώι Λευιτικώι. μεμολυσμένον μεν γάρ άποφαίνει τον λεπρόν ó διά Μωυσέος νόμος, ιβ
έκπέμπεσθαι δέ προστέταχε της παρεμβολής ω ς άκάθαρτον. εί δε συμβαίη καταλωφήσαι
τό πάθος, τότε δή τότε παράδεκτον γενέσθαι κελεύει καί δή καί φησιν" ούτος ó ν ό μ ο ς Leu. 14. 2-7
τ ο υ λ ε π ρ ο ύ " ή ι αν ή μ έ ρ α ι κ α θ α ρ ι σ θ ή ι , και π ρ ο σ α χ θ ή σ ε τ α ι π ρ ό ς τόν ιερέα,
καί έ £ ε λ ε ύ σ ε τ ι * ι ó ιερεύς έΗω τ ή ς παρεμβολής καί δψεται ó ιερεύς, κ α ί 20
ιδού ίάται ή άφή τ ή ς λ έ π ρ α ς από του λ ε π ρ ο ύ , καί π ρ ο σ τ ά ξ ε ι ό ι ε ρ ε ύ ς καί
λήψονται τώι κεκαθαρισμένωι δύο όρνίθια Σώντα καθαρά. καίπροστάΗει
ó Ιερεύς καί σφάίουσι τό όρνίθιον τό έν είς άγγείον όστράκινον έφ'
υ δ α τ ι Σ ώ ν τ ι , καί τ ό ό ρ ν ί θ ι ο ν τ ό Σ ω ν , λ ή ψ ε τ α ι α ύ τ ό καί β ά ψ ε ι ε ί ς τ ό αίμα
του όρνιθίου του σφαγέντος έφ' υδατι Σώντι καί περιρανεΐ έπί τ ό ν 25
καθορισθέντα άπό τής λέπρας έπτάκις, καί κ α θ α ρ ό ς έ σ τ α ι . καί έΗαπο-
σ τ ε λ ε ΐ τό όρνίθιον τό Σών ε ί ς τό πεδίον. δύο μέν ουν τά πτηνά καί άκίβδηλα,
τουτέστι καθαρά καί μηδεμίαν έχοντα διαβολήν, τήν άπό γε φημί του νόμου. καί τό
μέν 'έν έσφάΣετο έφ' υδατι Σώντι, τό γε μήν έτερον, έ£ω μένον σφαγής, είτα βαπτισθέν
έν τώι α'ίματι τοΟ τετελευτηκότος καί έ φ ' υδατι Σώντι, κατά τόν ϊσον τώι χιμάρωι τρόπον 30
είς τήν έρημον έίεπέμπετο. ύπεμφήνειε δ' αν ó τύπος ήμίν κάν τούτωι δή πάλιν τό
17 μέγα καί σεπτόν τού σωτηρος ήμών μυστήριον. ήν μέν γάρ άνωθεν, τουτέστιν έκ L III 1142
τοΟ πατρός καί έ£ ουρανών ό λόγος (ταύτηι τοι καί μάλα είκότως πτηνώι παρεικάΣεται),
καταπεφοίτηκε δέ οικονομικώς είς όμοίωσιν τήν προς ήμάς καί έλαβε δούλου μορφήν
πλην καί οϋτως άνωθεν ήν. καί γοΰν έφασκεν έναργώς, Ίουδαίοις προσλαλών' υ μ ε ί ς loh. 8, 23
έκ τ ώ ν κ ά τ ω έ σ τ έ , έ γ ώ έκ τ ώ ν ά ν ω ε ι μ ί . έ γ ώ ο υ κ ε ί μ ι έ κ τ ο ύ κ ό σ μ ο υ τ ο ύ - 3β
του. καί πάλιν' ο υ δ ε ί ς άναβέβηκεν είς τόν ούρανόν, εί μή ό έ κ τ ο υ ο ύ ρ α - loh. 3. 13
V, Ρ [ = hk]. S, D [ = mn], A
ι έστι om. Ρ 2 μόνον] μάλλον Ρ τοΟ δλου V 3 αϋτιΐιν Ρ 4 γάρ Ρ
5—8 καί έϊΐαγορεύσει — Ζώντος om. S 6/7 άνομίας — τάς om. Fcyr 10 έν] δι" Fcyr
6 om. V 12 θανάτωι] άθανάτωι Fcyr 12/13 θανάτωι— πάθος om. D 12 γευόμενοσ Ρ
13 άγιας — σαρκός] ίδίασ σαρκόσ αότοΟ Ρ 15 βαθύ καί μέγα VPA ι6 μέν om. V P μω-
σέωσ Α \η συμφαΐη S συμβαίνει Ρ συνέβη V 2ΐ—23 καί λήψονται — Ιερεύς om. Ρ 22 κε-
καθαρμένω V P καθαρά om. SD 23 σφάΣουσι Ρ τό όρνίθιον om. D 25 έν SD
περιρρανεΐ VPA 26/27 έϊαποστελλεΐ Ρ 28 άπό του νόμου φημί V 29 ϊν om. V
έν SD 33 δ o m · V 34 τήζ Ρ 35 τλήν om. Ρ άνωθεν οϋτοσ ήν V ούτοσ Ρ
καί — ϊφασκεν] αύτό δή τούτο άπέδειΕεν Ρ τοίσ ίουδαίοισ Ρ 3 6 ¿γώ ! ] καί Ρ
νοΰ καταβάς, ó υιός του ανθρώπου. ώ ς γαρ ?φην άρτίως, καί σάρί γεγονώς
ή τοΟν τέλειος άνθρωπος, où γήινος ή ν ή χοικός καθ' ημάς, αλλ' ουράνιος τε καί ύπερ-
κόσμιος καθό νοείται θεός. πλην έστιν ìòeìv εν τοις όρνιθίοις, καθά καί έν τοις χι-
I Petr. 4. ι μάροις, σαρκί μεν παθόντα κατά τάς γραφάς, μείναντα bè καί έπέκεινα του παθειν καί
PG 2 ΐ 6 άποθνήισκοντα μεν ανθρωπίνως, Ζώντα δε θεικώς ' Σωή γαρ ó λόγος ήν. καί γουν ó
πάνσοφος μαθητής θανατωθήναι μεν αυτόν εφη σαρκί, ίωοποιηθήναι bà πνεύματι. πλήν
e r. 3, ι βτι κ -ν e ¡ τ ο - τταθειν τον θάνατον εις ιόίαν φύσιν άμοιρος ήν ό λόγος, αλλ' ουν οίκειοΰ-
ται το πάθος τής εαυτού σαρκός, ώς ηόη προείπον. έβαπτίίετο γαρ το όρνίθιον το
2ών έν τώι αϊματι του τετελευτηκότος, πεφυρμένον bè τώι αΐματι, μόνον bè ουχί καί κοι-
νώνησαν του πάθους εις την έρημο ν έίεπέμπετο. άναπεφοίτηκε γαρ έν τοις ούρανοίς
ó μονογενής του θεού λόγος μετά τής ένωθείσης αύτώι σαρκός καί £ένον ήν έν ούρα-
νοίς τό θέαμα. κατεπλήττετο γουν ή των αγίων αγγέλων πληθύς έν εϊδει βλέπουσα
τώι καθ' ημάς τόν βασιλέα τής όόΗης καί τ ώ ν bυvάμεωv κύριον. καί bή καί Ιφασκον"
Ies. 63, ι τ ί ς ο ύ τ ο ς ó π α ρ α γ ε ν ό μ ε ν ο ς ε£ Έ δ ώ μ , τουτέστιν εκ γής, ε ρ ύ θ η μ α ιματίων έκ
Βοσόρ; bιεpμηvεύετaι bè τό Βοσόρ σάρ£ ήτοι συνοχή καί θλιψις. είτα τούτωι προ-
Μ V 34° σεπυνθάνοντο' τί α ύ τ α ι αί π λ η γ α ί àvà μέσον τών χειρών σου; δ bè προς αύ-
Zach. 13, 6 , . « > . , , „ „ , „ <, ν > _ /_
τους α ς ε π λ ή γ η ν εν τ ω ι οικωι του αγαπητού μου. ωσπερ γαρ απιστήσαντι
loh. 20, 27 τώι Θωμαι οΐκονομικώτατα λίαν και μετά την εκ νεκρών άναβίωσιν έπεbεíκvυ τάς χείρας
καί τους έν αύταΐς τών ήλων τύπους, εκέλευσε bè ψηλαφαν καί τάς έν τήι πλευράι δια-
τρήσεις, ουτω καί έν ούρανώι γεγονώς πεπληροφόρηκε τους άγιους αγγέλους δτι bικaíως
τής προς αύτούς οίκειότητος έκβέβληται καί άπώλισθεν ó ήγαπημένος Ισραήλ. bià
τούτο πεφυρμένον αΐματι τό άμφίον καί τάς έν χερσίν έπεbεíκvυ πληγάς, ούκ άναποβλή-
τους έχων αύτάς (έγηγερμένος γαρ έκ νεκρών άπεδύσατο τήν φθοράν καί συν αύτήι
E p h . 3 . 1 0 . i l πάντα τά έ£ αύτής), άλλ' ί ν α , ώς εφην, οικονομικώς γ ν ω ρ ι σ θ ή ι vöv τ α ΐ ς άρχαΐς
καί ταΐς έΕουσίαις έν τοις έπουρανίοις bià τής έκκλησίας ή πολυποί-
κιλος σοφία του θεού, ήν έποίησεν έν τώι Χριστώι κατά πρόθεσιν τών
αιώνων" γράφει γάρ ούτως τισίν ó ίερώτατος Παύλος.
19 "Ωσπερ ουν έν τοις χιμάροις έγράφετο σ ο φ ώ ς τό του Χριστού μυστήριον, οϋτως καί
έν τοις όρνιθίοις. άλλ' ϊ σ ω ς έρεΐ τις" π ώ ς ουν ενα καί τόν αυτόν φής είναι υίόν καί
κύριον Ίησοϋν Χριστόν, καίτοι búo χιμάρων παρενηνεγμένων όρνιθίων τε búo ; ή τάχα
L III 1143 που καταδεί£ειεν αν ούκ άσυμφανώς ó νόμος ώ ς δύο που πάντως είσίν υίοί καί Χριστοί;
καί δυσσεβείας μεν εις τούτο κατεβιβάσθησαν η&η τινές, ώ σ τ ' οϊεσθαί τε καί λέγειν έτερον
μεν είναι Χριστόν ίδικώς τόν έκ θεού πατρός λόγον, ετερον δε au τόν έκ σπέρματος του
Δ α υ ί δ ' ήμείς δε φ αμέ ν τοις ώδε ταυτ' έχειν έζ άμαθίας ύπειληφόσιν" ó θεσπέσιος γράφει
V , Ρ [ = hk], S, D [ = mn], A
2 τελείυυσ S D οίιχί S D 8 αύτοΟ Fcyr οϋ βαπτίζεται S 9 πεφυρμένον Fcyr
πεφυραμένον V P S D A μονονουχί bè V A μόνον ού Fcyr καί om. Fcyr n λόγος om. S
παις D αύτό V ΐ 2 γοΟν] γάρ V 1 3 τώι] τό Ρ καί] τόν D κσ S καί 8
om. V D ϊφασκε D 14 παραγινόμενοσ S D τήσ γήσ S D 1 5 ήτοι] εϊτε S τοΟτο
SD 1 5 / 1 6 προσεπυνθάνετο D 1 7 8ς] ώσ Ρ γάρ om. V 1 8 Θιυμάι] θω μάλλον S
άνάστασιν V έδείκνυ D om. V 20 έν om. S 2 1 αύτόν Ρ 23 έχον S γάρ post
άπεδύσατο iterum habet S 25 οόρανοίσ Ρ 26 τών om. S D 28 οΟν V P A γάρ S D om. Fcyr
έγράφη Fcyr σαφώσ S D Fcyr 29 τοίσ δυσίν όρνιθίοισ S D Fcyr τίσ έρεΐ V φήσ
είναι Α φησιν είναι D είναι φήσ V είναι φησίν P S 3 ° ή] e ¡ S D 3 1 κ «ί καταδείΕειεν Ρ
6 νόμοσ ούκ άσυμφανώσ S D άσύμφαινοσ k άσύμφωνον h ώσ V P A εί D είσ S 3 2 ώστ*
S D ώσ V P A τε om. V 3 3 ™ 0 om. S D 34 ώσ δ D
V, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], A
ι φασίν ex φαμέν COÏT. V 2 είεν dv SD 3 έφ' έαυτόν V ^ καί om. SD
5 γάρ] δέ καί Ρ η ούκ — θεόν om. Ρ g φραΣέτωσαν ήμίν Α ΐ2 σπέρματοσ δαδ DFcyr
σπέρματοσ τοΟ δαδ ϊτερον δέ αΟ και àvà μέροσ S 14 δράσσομεν Ρ 15 κατά — είναι om.
SD 17 τών όρνιθίων Fcyr 18 άλλ' — λόγου om. SD έγώμαι] πρότερον έφην Ρ ήγοΟμαι
Fcyr τοιούτου Α τοιοΟδε VPFcyr 21 τήν ένδειΕιν τών σημαινομένων SD 22 παρατεθείσα
VSD τά Ίτροίγματα VSD 24 άπαστράψει SD έδει δή] έπειδή Fcyr 25 μωσέοσ ex
μωυοέαιο corr. S σ ο φ ώ ς Fcyr τοΟ om. Fcyr ούχ om. V P έν ένί Fcyr 26 ή D
όρνίθων Ρ καταδεικνύει Fcyr 27 σκηνική - - είναι VPA σκηνική πωσ είναι δόΕη S σκηνίπωσ
είναι δόΕη n σκηνική πωσ δόΗη m μέν om. Ρ έν om. Ρ 29 δέ καί Ρ 3 2 προς
αύτόν] αύτώ V 35 εϊπω VPA δείΕυυ SD τό om. SD
Ηύλα efς δλοκάρπωσιν, άναστάς έπορεύθη. καί ήλθεν έπί τον τόπον δν
εϊπεν αύτώι ó θεός, τ ή ι ή μέ ρ α ι τ ή ι τ ρ ί τ η ι . καί ά ν α β λ έ ψ α ς Α β ρ α ά μ τοις
όφθαλμοις είδε τον τόπον μακρόθεν καί ειπεν Αβραάμ τοις παισίν αύ-
τοΰ' καθίσατε αύτοΟ μετά της δνου, έγώ òè καί τ ο π α ι δ ά ρ ι ο ν διελευσό-
μεθα έως ώδε καί προσκυνήσαντες άναστρέψομεν προς υμάς. έλαβε δέ 5
τ α Ηύλα τ η ς ό λ ο κ α ρ π ώ σ ε ι υ ς καί έ π έ θ η κ ε ν ' Ι σ α ά κ τ ώ ι υ ί ώ ι α ύ τ ο υ , έ λ α β ε δέ
μ ε τ ά χ ε ί ρ α ς τό π υ ρ καί τ ή ν μ ά χ α ι ρ α ν καί έ π ο ρ ε ύ θ η σ α ν οί δ ύ ο άμα. καί
Gen.22,9.10 μεθ' έτερα' καί ώικοδόμησεν έκεΐ 'Αβραάμ θυσιαστήριον καί έπέθηκε τα
£ύλα καί συμποδίσας Ισαάκ τον υίόν αύτοΟ, έπέθηκεν αύτόν έπί τό
θυσιαστήριον έπάνω των £ύλων. καί έίέτεινεν Αβραάμ τήν χείρα α ύ τ ο υ ίο
22 λ α β ε ί ν τήν μάχαιραν σφάΗαι τ ο ν υίόν αύτοΟ. αρ' ουν εϊπερ τις τών καθ'ήμάς
έπεθύμησεν ίδείν καταγεγραμμένην έν πίνακι τήν έπί γε τώι 'Αβραάμ ίστορίαν, π ώ ς δν αύτόν
έχάραΗεν ó Ζωγράφος; dp1 έν évi πάντα δρώντα τα είρημένα ή ανά μέρος καί έτεροίως
ή γουν έτεροειδώς πλεισταχοΟ τον αύτόν; οΐόν τι φημί, ποτέ μέν έφιΣήσαντα τήι δνωι,
συμπαραληφθέντος τοΟ παιδαρίου καί έπομένων τών οίκετών, ποτέ δέ aö πάλιν άπομεινάσης 15
της όνου κάτω τοις οίκέταις όμοΰ, καταφορτίσαντα μέν τοις Ηύλοις τον Ισαάκ, έχοντα δέ
μετά χείρας τήν μάχαιραν καί τό πυρ, καί μήν και έτέρωθι τον αύτόν έν εΐδει πάλιν έτέρωι,
συμποδίσαντα μέν τό μειράκιον έπί τα Ηύλα, όπλίσαντα δέ τήι μαχαίραι τήν δεΣιάν, ϊν'
έπαγάγοι τήν σφαγήν. άλλ' ήν ούχ έτερος καί έτερος 'Αβραάμ πλεισταχοΟ τής γραφής
Μ V 344 όρώμενος έτεροίως, άλλ' ó αύτός πανταχού, ταΐς τών πραγμάτων χρείαις συγκαθισταμένης 20
αεί τής τοΟ γράφοντος τέχνης. ού γαρ ήν εικός ή γοΰν τών ένδεχομένων έν évi κατιδείν
23 αύτόν πάντα δρώντα τά είρημένα. γραφή τοιγαρουν ó νόμος ήν καί τύποι πραγμάτων
ώδίνοντες τήν άλήθειαν, ώστε καν εί δύο χιμάρους παρεκόμισεν ή χρεία προς παράδει£ιν
του κατά Χριστόν μυστηρίου, καν εί δυάς όρνιθίων ήν, άλλ' εις ήν ό έν άμφοιν, καί ώ ς
έν πάθει καί έΗω πάθους, καί έν θανάτωι καί ύπέρ θάνατον καί άναβαίνων εις ούρανους 26
απαρχή τις ώσπερ δευτέρα τής άνθρωπότητος άνανεωθείσης εις άφθαρσίαν. αύτός γαρ
ήμίν άνεκαίνισε τήν εις τά άνω τρίβον, καί έψόμεθα κατά καιρούς αύτώι. πορεύσομαι
loh. 14. 2 . 3 ϊ ά ρ φησιν, καί έτοιμάσω τόπον ύμιν καί πάλιν έρχομαι καί παραλήψομαι
υ μ ά ς μεθ' έ α υ τ ο ύ , 'ίνα δ π ο υ ε ι μ ί έ γ ώ , έ κ ε ΐ κ α ί ύ μ ε ί ς μετ' έ μ ο υ ή τ ε . ταύ-
τας έχομεν τάς αληθείς έλπίδας. 30
24 Έ γ ώ μέν ουν απερ ήιδειν, γέγραφα, τής δέ σής θεοσεβείας έστίν άκριβεστέραν τοις
γεγραμμένοις έπενεγκείν τήν βάσανον, ϊν' εϊπερ τι τών άμεινόνων εύρεθήναι συμβήι, ημάς
Iob^i2 ^22 τ ε και αύτόθι ^αους ώφελήι. Χριστός γάρ έστιν ó άποκαλύπτων βαθέα καί άπό-
Coi. 2, 3 κρυφά καί σύνεσιν καρδίαις ένιείς' έν αύτώι γαρ καί παρ' αύτοΟ π ά ν τ ε ς είσίν ο ί θη-
σαυροί τής σοφίας καί γνώσεως απόκρυφοι δι' αύτου τε καί σύν αύτώι τώι 35
θεώι καί πατρί δόΗα καί τό κράτος σύν άγίωι πνεύματι εις τους αιώνας τών αιώνων, άμήν.
V, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], A
ι — 3 καί ήλθεν—μακρόθεν om. V 4 παιδίον SD 5 bè om. A 7 μετά— μάχαι-
ραν] καί τό πΟρ μετά χείρασ Ρ 8 άβραάμ έκεΐσε V ι ι μάχαιρα S τοΟ σφάΕαι SD
εϊ τισ D 12 άναγεγραμμένην SD γε om. V 13 δρ' ουν Ρ ι6 μέν τοίσ V A μέντοι PSD
ξύλα SD 18 τών ξύλων Ρ τήι om. Ρ ig ¿πάγοι Ρ και έτερος om. Ρ
2ο όρώμενον S 22 δρώντα om. VPA 23 εί om. V 23/24 παράδειΗιν μυστηρίου τοΟ κατά
Χριστόν Fcyr 24 μυστηρίου om. S εί om. V δύο D Fcyr όρνίθων PSDFcyr ήν
άλλ* om. Fcyr 25 έν — θάνατον] ύπέρ θάνατον έν θανάτω V έν om. Fcyr 27 ένεκαίνισε
PSD Fcyr τό S πορεύομαι D 28 καί έτοιμάσω VPA έτοιμάσαι SD 29 μεθ' έαυ-
τοΟ V A μετ' ίμοΟ Ρ μετ' έμαυτοΟ SD έκεΐ om. V 31 ήιδειν] ήδη V 33 τε om. Ρ
ιΐιφελεΐ Ρ 33/34 κρύφια SD 34 καρΜασ SD καρδία Ρ παρ' αύτώ D om. Ρ 3 6 ή δόξα
SD τών αιώνων om. SD
lob i2, 22 μην έκ σκότους άποκαλύπτων βαθέα το της αληθείας ένίησι φ ώ ς τοις έθέλουσιν όρθώς
τήν περί αυτού γνώσιν έλεΐν. χρή τοιγαρούν ημάς θεώι προσπίπτειν λέγοντας" φώ-
Ps. ΐ2, 4 τ ι σ ο ν τους οφθαλμούς μου, μήποτε υπνώσω εις θάνατον. τό γαρ της
όρθότητος τών ιερών δογμάτων άπολισθειν εϊη αν έτερον ούδεν πλην δτι σαφώς τό
ύπνουν εις θάνατον' έκπίπτομεν δέ της όρθότητος, δτε μή ταις θεοπνεύστοις έπόμεθα ε
γραφαΐς, άλλ' ή προλήφεσιν ούκ έπαινουμέναις ή κατά πρόσκλισιν τήν πρός γέ τινας ουκ
όρθοποδούντας περί τήν πίστιν τάς της έαυτών διανοίας απονέμοντες ροπάς και πρό γε
PG 293 4 τ ώ ν άλλων τάς έαυτών ψυχάς άδικοΰντες άλισκόμεθα. πειστέον δή ουν τοις της όρθό-
τητος έπιμεληταΐς προς τό τοις ίεροις κηρύγμασι δοκούν, α και δια πνεύματος αγίου
Le. ι, 2 π α ρ έ δ ο σ α ν ή μ ί ν οί α π ' α ρ χ ή ς α ύ τ ό π τ α ι κ α ί ύ π η ρ έ τ α ι γ ε ν ό μ ε ν ο ι τ ο υ λ ό γ ο υ , ίο
ών τοις ϊχνεσιν άκολουθείν ¿σπούδασαν και οί πανεύφημοι πατέρες ημών οί τό σεπτόν τε
καί οι'κουμενικόν της πίστεως όρισάμενοι σύμβολον έν τήι Νικαέων συναγηγερμένοι κατά
Mt. ι8, 2ο καιρούς. οίς δή καί αύτός σύνεδρος ή ν ó Χριστός' έφη γαρ δτι δ π ο υ έ ά ν ώ σ ι δύο
ή τρεις συνηγμένοι εις τό έμόν δνομα, εκεί ειμί έν μ έ σ ω ι αύτών. δτι
γαρ πρόεδρος ήν άοράτως της αγίας καί μεγάλης έκείνης συνόδου Χριστός, π ώ ς έστιν 15
άμφιβάλλειν ; κρηπίς οιά τις καί θεμέλιος αρραγής καί ακράδαντος τοις άνά πάσαν τήν γήν
κατεβάλλετο της ακραιφνούς τε καί άμωμήτου πίστεως ή ομολογία ' είτα π ώ ς άπήν ó
ι Cor. 3. ι 1 Χριστός, ε'ίπερ εστίν αύτός ó θεμέλιος κατά τήν του σοφωτάτου Παύλου φωνή ν ; θεμέ-
λ ι ο ν γ α ρ ά λ λ ο ν , φησίν, ο υ δ ε ί ς δ ύ ν α τ α ι θ ε ι ν α ι π α ρ ά τ ο ν κ ε ί μ ε ν ο ν , δ ς έστιν
Ιησούς Χριστός. τήν τοίνυν έκτεθεΐσαν παρ' εκείνων καί όρισθεΐσαν πίστιν τετηρή- 2ο
κασιν άδιαβλήτως καί οί μετ' αύτούς γεγονότες άγιοι πατέρες καί ποιμένες λαών καί
φωστήρες εκκλησιών καί εύτεχνέστατοι μυσταγωγοί. έλλελοιπός bè δλως ούδεν ή γουν
παρεωραμένον τ ώ ν αναγκαίων εις ονησιν κατίδοι τις αν έν τ α ΐ ς τ ώ ν πατέρων όμολογίαις
ή γοΰν έκθέσεσιν ας πεποίηνται περί της όρθής καί άκαπηλεύτου πίστεως εις έλεγχον μέν
καί άνατροπήν αίρέσεως άπάσης καί δυσσεβούς αθυροστομίας, εις βεβαίωσιν bè καί άσφά- 25
2 Petr. ι, 19 λειαν τοις όpθoπoboûσι περί τήν πίστιν, οίς ó λαμπρός άνέτειλεν έωσφόρος καί διηύγασεν
ή ημέρα κατά τάς γραφάς καί τό της αληθείας ένίησι φ ώ ς ή bià του αγίου πνεύματος χάρις.
5 'Επειδή bè γέγραφεν υμών ή εύλάβεια ω ς παροχετεύουσι τινές έφ' α μή προσήκεν,
τα έν τώι συμβόλωι, τ ώ ν έν αύτώι ρημάτων τήν bύvaμιv ή ού συνιέντες όρθώς ή καί έκ
του προσκεκλίσθαι τ α ΐ ς τίνων συγγραφαΐς εις άόόκιμον άποφερόμενοι νουν, εϊτα χρήναι 3ο
L n i 1183 κάμέ τους περί τούτων αύτών προς υμάς ποιήσασθαι λόγους καί διερμηνεύσαι σ α φ ώ ς τήν
της έκθέσεως δύναμιν, δείν ώιήθην απερ εις νούν ήκει τον έμόν, έπιδρομάδην ειπείν.
M ν 388 έψόμεθα δε πανταχού ταΐς τών άγίων πατέρων όμολογίαις τε καί δό£αις, ορθώς καί
Α 77 άπροσκλινώς βασανίίοντες τά παρ' αύτών είρημένα. ήδη μέν γάρ καί ή αγία σύνοδος,
ή κατά γε φημί τήν Έ φ ε σ ί ω ν συνειλεγμένη κατά βούλησιν θεού, τής Νεστορίου κακο- 35
28—ρ. ¿ ι , ι8 adferuntur in gestis Concilii quinti [LY 468. 469 = M V i l l i 246. 247] 34—p. 51, ο
adferuntur in gestis Concilii quinti [L V 479. 565 = M V i l l i 260. 372]
V, Ρ [ = hk], ÄRA
ι βαθέοσ A 2 τήν om. Ρ 3—5 τό γάρ — θοίνατον om. Ρ 5 έπόμεθα VPA έπόμενοι
AR 6 άλλ' ή VAR άλλα Ρ πρόσκλησιν PR, corr. R exhortaíionibus Λ η άποπέμποντεσ V
superscr. νέμον tolUnius Λ 8 πειστέον VAR alias πειστέον Λ in mg. ίτέον kA ίστέον h δή oöv]
bâ R τήσ Vcorrp 0 m. V A R 11 τε om. R 12 σύμβουλον Ρ άγηγερμένοι Ρ 14 ¿μ-
μέσυϋ R 15 έκείνησ om. Ρ χσ kA ό χσ VhR 16 κρηπίσ γάρ ΡΑ 17 άνεβάλλετο
μάλλον bè κατεβαλλετο V τε AR om. VP 18 έστίν ARA ήν V P 19 φησίν om. PA
20 ΐσ ô χσ V 22 έκκλησίασ Ρ bè VARA γάρ Ρ δλιυς om. Ρ ζη πνσ PARA
βαπτίσματοσ V 28 ή ύμών Ρ 29 άγίιυ συμβάλω Ρ γραμμάτων, in mg. γρ. βημάτων V
3° προσκεκλήσθαι Ρ προσκεκλεΐσθαι R ποιήσθαι R 35 τήν] τών V κατά — τής] κατα-
βάλλουσα θϋ χάριτι τάσ τοΟ Ρ 35lp· 51» 1 κακοόοΕΙασ καί κενοφαινίασ Ρ
δοίίας όσίαν και ακριβή κατενεγκοΰσα τήν ψήφον καί τάς των έτερων κενοφωνίας, οΐπερ
αν ή γένοιντο μετ' αύτόν ή και προ αύτου γεγόνασιν, τα ίσα φρονοΟντες αύτώι καί ειπείν
ή συγγράψαι τολμήσαντες, συγκατέκρινεν έκείνωι, τήν ϊσην αύτοίς έπιθείσα δίκην. καί
γαρ ήν άκόλουθον, ένός απαΣ επί ταΐς οΰτω βεβήλοις κενοφωνίαις κατεγνωσμένου, μή καθ'
ενός μάλλον έλθείν, αλλ', ιν' οΰτως εϊπω, κατά πάσης αύτών τής αΐρέσεως ήτοι τής συκο- 5 P G 296
φαντίας, ής πεποίηνται κατά των ευσεβών τής εκκλησίας δογμάτων, δύο πρεσβεύοντες
υίους καί διατέμνοντες τον άμέριστον καί άνθρωπολατρείας έγκλημα καταγράφοντες ου-
ρανού τε καί γ ή ς ' προσκυνεί γάρ μεθ' ημών ή τ ώ ν άνω πνευμάτων αγία πληθύς τον ένα
6 κύριον Ίησοΰν Χριστόν. υπέρ δέ του μή άγνοείσθαι παρά τισι του συμβόλου τήν
δύναμιν, ö καί έν άπάσαις ταΐς άγίαις του θεού έκκλησίαις καί κρατεί καί κεκήρυκται, ίο
πατέρων άγιων δό£ας ή γοΟν εκθέσεις ένέτα£α τοις αυτόθι πεπραγμένοις ύπομνήμασιν, ΐν' Α 75
είδείεν οί έντυγχάνοντες αύταΐς τίνα προσήκει νοείσθαι τρόπον τών αγίων πατέρων τήν
έκθεσιν ήτοι το ακραιφνές τής όρθής πίστεως σύμβολον. οϊμαι δε τήν άγάπην ύμών
καί έντυχείν τώι βιβλίωι ö περί τούτων αυτών συγγεγράφαμεν. αυτό δέ καί vûv, ώ ς
έφην, επί λέΗεως αυτής παραθείς το σύμβολον, τετράψομαι σύν θεώι πρός γε τό δείν is
έκαστα τ ώ ν έν αύτώι κειμένων διερμηνεΰσαι σαφώς. γεγραφότα γάρ οιδα τον παναοί-
διμον ΤΤέτρον" έ ' τ ο ι μ ο ι dei προς άπολογίαν παντί τώι αίτοΰντι υ μ ά ς λ ό γ ο ν ι Petr. 3, 15
π ε ρ ί τ ή ς èv ύ μ ί ν ελπίδος.
7 ΤΤιστεύομεν εις ένα θεόν πατέρα παντοκράτορα, πάντων όρατών τε καί άοράτων
ποιητήν" καί εις έ'να κύριον Ίησοΰν Χριστόν τον υίόν του θεου, γεννηθέντα έκ τού 20
πατρός μονογενή, τουτέστιν εκ τής ουσίας αύτου, θεόν έκ θεου, φ ω ς έκ φωτός, θεόν
άληθινόν έκ θεου αληθινού, γεννηθέντα, ού ποιηθέντα, όμοούσιον τώι πατρί, δι' ού τά πάντα
έγένετο τά τε έν τώι ούρανώι καί τά έν τήι γήι, τον δι' ημάς τους ανθρώπους καί δια
τήν ήμετέραν σωτηρίαν κατελθόντα καί σαρκωθέντα καί ένανθρωπήσαντα, παθόντα καί
άναστάντα τήι τρίτηι ήμέραι, άνελθόντα εις ουρανούς, έρχόμενον κρΐναι Ζώντας καί νεκρούς' 25
και εις τό πνεύμα τό αγιον.
Τους δέ λέγοντας »ην ποτε δτε ούκ ήν< και *πρίν γεννηθήναι ούκ ήν< καί δτι έ£ ούκ
όντων έγένετο, ή έ£ έτέρας υποστάσεως ή ούσίας φάσκοντας είναι ή τρεπτόν ή άλλοιωτόν
τον υίόν του θεου, τούτους αναθεματίζει ή αποστολική καί καθολική έκκλησία.
8 ΤΤιστεύειν έφασαν εις ένα θεόν, έκ βάθρων ώσπερ αύτών κατασείοντες τάς Ελλήνων 30
δόίας, οΐ φ ά σ κ ο ν τ ε ς ε ί ν α ι σ ο φ ο ί έ μ ω ρ ά ν θ η σ α ν κ α ί ή λ λ α Ε α ν τ ή ν δ ό Η α ν τ ο υ Rom.1,2223
, „ , Λ ~ > < , , - Λ . - . L U I 1186
α φ θ α ρ τ ο υ θ ε ο υ εν ο μ ο ι ω μ α τ ι ε ι κ ο ν ο ς φ θ α ρ τ ο ύ ά ν θ ρ ω π ο υ και π ε τ ε ι ν ώ ν και
τετραπόδων κ α ί έ ρ π ε τ ώ ν , προσεκύνησαν δέ καί τ ή ι κ τ ί σ ε ι π α ρ ά τ ο ν κ τ ί σ α ν τ α Rom. 1, 25
καί τοις του κόσμου στοιχείοις δεδουλεύκασι, πολλούς καί αναρίθμητους ύποτοπήσαντες Gal. 4. 3
V, Ρ [ = hk], ARA
ι κενοφωνίασ Vcon-pARA Cone, καινοφιυνίασ V εϊπερ Ρ οίσπερ V 2 η γένοιντο ARA
ή γένοιτο V γένοιντο Ρ 3 συγγράψαι scripsi componete Λ συνάψαι AR γράψαι VP scribere
Cone. 6 oí δύο Ρ η άνθρωπολατρίασ V P έγκλήματα Ρ η\ΐ> οϋρανου — γης] ούκ
όρθώσ V 8 καί ή ΡΑ άγία om. Ρ 8/g τον — Χριστόν om. Ρ g ύπέρ — μή] ώστε
μηδέ Ρ ίο πάσαισ Ρ τάσ τών άγιων πρων Ρ ι ι ή γούν έκθέσεις om. R ένέταΕε
ΡΛ om. R πεποιημένοισ AR 13 οίδα Ρ 14 έντυγχάνειν Ρ OD VA συγγεγράφασιν Ρ
15 τρέψομαι Ρ 17 άί\ γίνεσθε Ρ γίνεσθε superscr. R siiis semper Λ ι8 έλπίδοσ AR οϋσησ
έλπίδοσ VP inscriptio symboli deest in VA τά σύμβολον AhR τό σύμβολον τήσ πίστεωσ k
20/21 γεννηθέντα — πατρός] τον VP 21—26 τουτέστιν — άγιον] καί τά έίήσ V 24 κατελθόντα έκ
τών ουρανών Ρ σαρκωθέντα ένανθρωπήσαντα Ρ 25 ήμέραι om. Α καί άνελθόντα Ρ
τούσ ούρανούσ Ρ 27 λέγοντασ δτι V 29 τούτους om. Ρ 3°h1 πιστεύειν— δόξας om.
VP 3 ° έφασκον Ρ 3 1 ήλλάΕαντο V 34 ύποτοπήσαντεσ VP ύποπτεύσαντεσ AR
7'
είναι τούς θεούς. ουκοΰν είς άναίρεσιν της πολυθέου πλάνης ένα θεόν όνομάίουσιν,
M ν 389 έπόμενοι πανταχού τοις ίεροίς γράμμασι καί της αληθείας το κάλλος τοις άνά πάσαν τήν
ύφ' ηλιον κατασημαίνοντες. τούτο καί ó πάνσοφος έδρα Μωυσής, σαφέστατα λέγων"
PG 297 ά κ ο υ ε Ι σ ρ α ή λ " κ ύ ρ ι ο ς ó θ ε ό ς σ ο υ κ ύ ρ ι ο ς ε ι ς έ σ τ ι ν . καί αύτός δέ πού φησιν
E x o d " 1 2ο, 3 ^ Τ^νεσιουργός καί δεσπότης" ούκ έ σ ο ν τ α ι σ ο ι θ ε ο ί έ τ ε ρ ο ι π λ η ν έ μ ο ύ ' β
Ies. 44» 6 vai μην καί διά φωνής των αγίων προφητών" ε γ ώ θ ε ό ς π ρ ώ τ ο ς κ α ί έ γ ώ μ ε τ ά
τ α Ο τ α καί ο ύ κ ε σ τ ί ν π ά ρ ε £ έμοΟ. άριστα δή ουν οί πανεύφημοι πατέρες κρηπίδα
τήι πίστει καταβαλλόμενοι τό χρήναι φρονειν καί λέγειν ως είς καί μόνος εστί φύσει τε
καί άληθείαι θεός, πιστεύειν Ιφασαν είς έ'να θεόν.
9 ΤΤροσονομάΣουσι δε αύτόν καί πατέρα παντοκράτορα, 'ίνα συνεισφέρηται τώι πατρί ίο
δήλωσις υίοΟ, δι' δν έστι πατήρ, συνυφεστώτός τε καί συνυπάρχοντος αεί. ούδέ γάρ
γέγονεν èv χρόνωι πατήρ, αλλ' ήν δ έστιν, άεί, τουτέστι πατήρ, παντός υπάρχων έπέκεινα
γενητοΰ καί εν ύπερτάτοις ύψώμασιν. τό γάρτοι κρατείν καί κυριεύειν των δλων
10 λαμπράν ουτω καί άπαράβλητον αύτώι προσνέμει τήν δόΗαν. παρ' αύτου δέ φασι
δεδημιουργήσθαι τα πάντα τά τε εν τοις ούρανοίς καί τα επί της γης, 'ίνα κάντεΰθεν τό ΐ6
άσυμφυες αύτου προς πάσαν κτίσιν νοοίτο" ασύγκριτος γαρ ή διαφορά ποιητου καί ποιή-
ματος, άγενήτου καί γενητοΰ φύσεως τε της υπό Συγόν καί δουλείαν καί της τοις δεσπο-
τικούς άΗιώμασιν έΕωραισμένης θεοπρεπή τε καί ύπερκόσμιον λαχούσης τήν δόΗαν.
11 Yioû γε μήν διαμνημονεύσαντες, ίνα μή δοκοΐεν όνομα κοινόν προσνέμειν αύτώι,
δπερ αν ϊσως τάττοιτο καί έφ' ημών αύτών (κεκλήμεθα γάρ καί ημείς υιοί), νουνεχέστατα 20
προσεπάγουσι τά δι' ών εστίν ίδείν της ένούσης αύτώι φαιδρότητος φυσικής τό ύπέρ
κτίσιν ά£ίωμα. γεγεννήσθαι γάρ καί ού πεποιήσθαί φασιν, άσύντακτον μεν ούσιωδώς
τήι κτίσει διά του μή πεποιήσθαί νοουντες αύτόν, έκφυναι δέ μάλλον διισχυριΣόμενοι τής
loh. ι, ι ουσίας του θεού καί πατρός άχρόνως τε καί άπερινοήτως" ήν γάρ ó λόγος εν άρχήι.
εϊτα τής ώδίνος τό γνήσιον (ανθρωπίνως δέ καί τούτο ειρήσθω δια τό χρήσιμον) ευ μάλα 25
κατασημαίνοντες, θεόν έφασαν έκ θεου γεγεννήσθαι τον υίόν' ένθα γάρ δλως γέννησις
αληθής, εκεί που πάντως έποιτο αν τό χρήναι νοείν καί λέγειν ούκ άλλότριον τής ούσίας
του τεκόντος τό τεχθέν, αλλ' ϊδιον αύτής, δτι καί έ£ αύτής κατά τον αύτήι πρέποντά τε
καί έοικότα λόγον. ού γάρ κατά σώμα τέΗεται τό άσώματον, ουτω δέ μάλλον ώς φώς
έκ φωτός, ϊν' εν τώι άπαστράψαντι φωτί τό άπαυγασθέν νοοίτο φώς, και έΗ αύτου κατά so
πρόοδον απόρρητον τε καί άφραστον καί εν αύτώι καθ' ένωσιν καί ταυτότητα φυσικήν.
ουτω γάρ είναι φαμεν έν μεν τώι πατρί τον υίόν, έν δε τώι υίώι τον πατέρα' υπογράφει
L III 1187 γάρ ό υιός έν ίδίαι φύσει τε καί δόΕηι τον εαυτού γεννήτορα. καί γουν έφη σαφώς
toh. ΐ4, ίο.g προς ένα τών αγίων μαθητών' Φίλιππος δέ ούτος ήν' ού π ι σ τ ε ύ ε ι ς δ τ ι έ γ ώ èv τ ώ ι
loh. 10, 3° π α τ ρ ί καί ó π α τ ή ρ έν έ μ ο ί έ σ τ ι ν ; ó έ ω ρ α κ ώ ς έ μ έ έ ώ ρ α κ ε ν τ ο ν π α τ έ ρ α ' έ γ ώ 35
καί ó π α τ ή ρ ëv έ σ μ έ ν . ούκοΰν ομοούσιος ó υιός τώι πατρί. ταύτηι τοι καί
PG 3°° θεός αληθινός εκ θεου αληθινού γεγεννήσθαι πιστεύεται. καί τό μέν τής γεννήσεως
Ies. ι, 2 όνομα τεθέν εύρήσομεν καί επί τών κτισμάτων, κατά γε φημί τό υ ί ο υ ς έ γ έ ν ν η σ α κ α ί
V. Ρ [ = hk], ARA
ι τους om. R όνομάΣοντασ R , ασ in εσ corr. 3 ύφηλίιυ R μαισήσ A R 6 vai
VAR καί Ρ 8 « om. V P 10 όνομοίΣουσι Ρ δέ om. Α Λ π α τ έ ρ α ] θν R , s u p e r s c r .
πρα il δν V P A oö R σ υ ν ε φ ε σ τ ώ τ ο σ P R , corr. R άεί ουδέ γάρ V A A εΐπερ où PR
13 γεννητοΟ V A 14 α ό τ ή V τήν om. Ρ 15 τοις om. A R της om. Α κάν
ταΟθα V ι 6 πάσαν τήν A R 1 7 ά γ ε ν ν ή τ ο υ καί γ ε ν ν η τ ο ϋ V A A Συγά V δουλείασ VP
22 γάρ — πεποιήσθαί o m . Ρ 23 τοΟ] τ ό V ισχυριζόμενοι Ρ 24 θεού καί o m . Ρ ήν]
καί Ρ 26 κατασημαίνοντοσ R γεγενήσθαι Α 28 τε om. R 29 τ ό σ ώ μ α AR
30 άπαυγασθέν ARA άπαυγασθέν ένθεν V άπαύγασμα ίνθεον Ρ 31 ΰρρητόν Α ταυτώ Ρ
32 γράφει Ρ 33 'bia V A R A έαυτώ Ρ 34 μ α θ η τ ώ ν αύτοΟ Ρ δέ o m . Ρ Α 35 κ«ί 6
π α τ ή ρ δέ Ρ ¡ 6 καί2 om. Ρ 37 γεγενήσθαι Α 3 8 τ ό ] τοΟ R γεγέννηκα Α
ύψωσα περί των έί αίματος 'Ισραήλ είρημένον παρά θεοΰ ' αλλ' έν χάριτος τά£ει τήν
τοιάνδε κλήσιν αποκερδαίνει το ποιηθέν, επί δε γε τοΰ κατά φύσιν υίοΰ καταχρηστικώς
μεν των τοιούτων ουδέν, αληθή δε πάντα, και δια τούτο μόνος έκ πάντων έ γ ώ e ι μ ι , M V 392
φησίν, ή α λ ή θ ε ι α ' ώστε καν γέννησιν καν υίότητά τις έπ' αύτοΰ λέγηι» ψευδοεπήσειεν loh. 14. ο
αν ουδαμώς" αύτός γάρ έστιν ή αλήθεια. ασφαλίζονται τοίνυν τάς ημετέρας ψυχάς οί 5
πανεύφημοι μυσταγωγοί, πατέρα και υίόν πανταχού καί γέννησιν όνομάΣοντες και θεόν
άληθινόν έκ θεού αληθινού καί φώς έκ φωτός άπαστράψαι λέγοντες, 'ίνα και τό άσώματον
καί τό απλούν ή γέννησις εχοι καί τό έ£ αύτοΰ γε καί έν αύτώι καί έκάτερος υπάρχων
ίδιοπροσώπως νοήται. πατήρ γάρ έστιν ó πατήρ καί ούχ υίός, καί υιός ó τεχθείς καί
ού πατήρ, καί έν ταυτότητι φύσεως ϊδιον έκατέρου τό είναι δ έστιν. ίο
12 'Απάντων δε ποιητήν ορατών τε καί αοράτων άποφήναντες τον πατέρα, δι' υίου τά
πάντα δεδημιουργήσθαί φασιν, ού τό μείον έν δόΗηι καθάπερ τινά κλήρον αύτώι πρέποντα
προσνενεμηκότες, πολλοί) γε καί δει " που γάρ δλως έστί τό έλαττον ή γοΰν τό μειΣον όράν
έν ταυτότητι της ούσίας; άλλ' ώς του θεού καί πατρός ού πεφυκότος έτέρως έργάίεσθαί
τι καί εις τό είναι καλειν πλήν δτι δι' υίου έν πνεύματι ώς δια δυνάμεως καί σοφίας της is
έαυτοΟ. γέγραπται γάρ δτι τ ώ ι λ ό γ ω ι τ ο υ κ υ ρ ί ο υ οί ο ύ ρ α ν ο ί έ σ τ ε ρ ε ώ θ η σ α ν Ps. 32, 6
καί τ ώ ι πνεύματι του στόματος αύτοΰ πάσα ή δύναμις αυτών. ναι μήν
καί ó πάνσοφος 'Ιωάννης έν ά ρ χ ή ι ή ν ó λ ό γ ο ς ειπών κ α ί ó λόγος ήν π ρ ο ς τ ο ν loh. 1, ι. 3
θ ε ό ν καί θ ε ό ς ή ν ó λ ό γ ο ς , προσεπήνεγκεν άναγκαίως δτι π ά ν τ α δι' α ύ τ ο ΰ έγένετο
καί χ ω ρ ί ς α ύ τ ο ΰ έ γ έ ν ε τ ο ο ύ δ έ ëv. 20
13 Όμοούσιον τοίνυν ίσοκλεα τε καί ίσουργόν τώι πατρί τον υίόν άποδεδειχότες, δια-
μέμνηνται χρησίμως της ένανθρωπήσεως αύτοΰ χαί τής μετά σαρκός οικονομίας διατρα-
νοΰσι τό μυστήριον, τελεωτάτην ?σεσθαι καί άπροσδεα δια τούτου τής πίστεως τήν παρά-
δοσιν ευ μάλα διεγνωκότες. ου γάρτοι μόνον άπόχρη τοις πιστεύουσιν είς αύτόν τό
διακεΐσθαι καί φρονείν ώς θεός έκ θεού γεγέννηται του πατρός ομοούσιος τε αύτώι καί 25
χαρακτήρ υπάρχων τ ή ς υ π ο σ τ ά σ ε ω ς αύτοΰ, άλλ' ήν άναγκαΐον είδέναι προς τού- Hebr. 1, 3
τοις ώς τής απάντων ένεκα σωτηρίας και Εωής καθείς έαυτόν είς κένωσιν έλαβε δούλου Phil. 2, 7
μορφήν καί προήλθεν άνθρωπος, γεννηθείς κατά σάρκα έκ γυναικός. δια τοΰτό φασι
τον δι' ημάς τους ανθρώπους καί δια τήν ήμετέραν σωτηρίαν κατελθόντα σαρκωθέντα
ένανθρωπήσαντα. αθρει δέ όπως έν κόσμωι τώι δέοντι καί έν τάΗει τήι πρεπωδεστάτηι 3ο PG 301
πρόεισιν ó λόγος αύτοις. κατελθείν γαρ Ιφασαν, 'ίνα δια τούτου τον επάνω πάντων
έννοώμεν φύσει τε καί δόΗηι καί τούτον καταφοιτήσαντα δι' ημάς, είς τό θελήσαι φημί L III 1190
τήν προς ημάς όμοίωσιν ύπελθειν καί έπιλάμψαι τώι κόσμωι μετά σαρκός. γέγραπται
γαρ έν βίβλωι ψαλμών' ó θ ε ό ς έ μ φ α ν ώ ς η £ e ι, ó θ ε ό ς η μ ώ ν , καί ού π α ρ α σ ι ω - Ps. 49, 3
πήσεται. νοηθείη δ' άν, ¿ΐπερ έλοιτό τις, καί καθ' έτερον τρόπον ή κάθοδος, οίον έ£ 35
ούρανοΰ καί άνωθεν ή καί απ' αύτοΰ τοΰ πατρός. φωναΐς γαρ ταΐς καθ' ήμάς καί τά Μ ν 393
ύπερ νουν καταδηλοΰν Ιθος τοίς ίεροΐς γράμμασι. καί γοΰν έφη τοις άγίοις προσδια-
λεγόμενος μαθηταΐς' έΗήλθον έκ τ ο ΰ πατρός καί έλήλυθα είς τον κ ό σ μ ο ν ' loh. ι6, 28
πάλιν άφίημι τον κόσμον καί πορεύομαι προς τόν πατέρα. καί πάλιν'
V, Ρ [ = hk], ARA
2 τοιαΰτην Ρ 4 ούτω Ρ λίγοι VA λέγει R ψευδοεπήσειεν Α ψευ&οεπήσει R
ψεΟδοσ έπήσειεν V ψεύδοσ έπάσειεν Ρ 6 πατέρεσ R 8 γε VAR τέ Ρ ϊτεροσ ΡΛ
9 έτεροπροσώπωσ Ρ ιι υίου ed. Rom. Λ oö VPAR 15 €ίσ τό VAR αϋτό Ρ της om. Ρ
ι6 τοϋ om. VP 17 vai VAR καί Ρ ig ότι om. VP 20 oùbè ïv R ούόέν VPA
23 τελειοτάτην Ρ 24 γάρ τι Ρ 28 φασί PAR φασί τήν γενεάν αύτου τίσ διηγήσεται V
3ο καί τοίίει Ρ 3 1 πάντων κύριον V ' 3 2 νοιίιμεν Ρ πάλιν τούτον V έθελήσαι VP
34 βιβλίω Ρ 34/35 παρασιιυπηθήσεται Α 38 άπό V 39 τόν κόσμον άφίημι Α πατέρα
VARA πέμψαντά με Ρ
loh. 8, 23 ύ μ ε ί ς έκ τών κάτω έστέ, έγώ έκ των άνω ειμί. έτι τε προς τούτοις" έγώ
loh. 3 . ' 3 ΐ π α τ Ρ0ς έ ξ ή λ θ ο ν καί ήκω. γράφει δέ καί ó θεσπέσιος Ιωάννης" ó ά ν ω θ ε ν
ερχόμενος έπάνω πάντων εστί. καίτοι γαρ υπάρχων εν ίιπερτάταις ύπεροχαΐς
καί επάνω πάντων ουσιωδώς μετά του ιδίου πατρός, ατε δή καί ταυτότητι φ ύ σ ε ω ς της
Phil. 2, 6-8 προς αυτόν στεφανούμενος, ούχ άρπαγμόν ήγήσατο το είναι ϊσα θεώι, αλλ' δ
εαυτόν έκένωσεν μορφήν δούλου λαβών έν όμοιώματι ανθρώπων γενό-
μενος καί σχήματι ευρεθείς ως άνθρωπος έταπείνωσεν εαυτόν. επειδή
γαρ θεός ών ó λόγος την ημών ήμπέσχετο σάρκα, μεμένηκε δε και οϋτω θεός, ταύτηι τοι
θεόν ó ίερώτατος Παύλος èv όμοιώματι ανθρώπων γενέσθαι φησίν εύρεθήναί τε ώς άν-
θρωπον σχήματι. θεός γαρ ήν, ώς εφην, έν ε'ιδει τώι καθ' ημάς καί ούκ άψυχόν γε ίο
τήν σάρκα λαβών, καθά φρονείν εδοΗε τισί τών αιρετικών, έψυχωμένην δέ μάλλον ψυχήι
νοεράι. αύτόν ουν άρα τον έκ τής ούσίας τοΰ πατρός προελθόντα λόγον καί υίόν μο-
νογενή, τόν θεόν άληθινόν έκ θεοΰ αληθινού, τό φ ώ ς το έκ του φωτός, τον δι' ου τά
πάντα έγένετο, κατελθείν έφασαν οί πατέρες σαρκωθήναί τε καί ένανθρωπήσαι, τουτέστιν
υπομεΐναι γέννησιν τήν κατά σάρκα έκ γυναικός καί προελθείν έν ε'ιδει τώι καθ' ημάς ' is
τούτο γαρ τό ένανθρωπήσαι έστιν.
14 Ε ι ς ουν άρα κύριος Ίησους Χριστός, αυτός ó μονογενής τοΰ πατρός λόγος γενόμενος
άνθρωπος, ουκ άποφοιτήσας δέ τοΰ είναι ο ήν " άπομεμένηκε γαρ καί έν άνθρωπότητι θεός
καί έν δούλου μορφήι δεσπότης καί έν κενώσει τήι καθ' ημάς τό πλήρες έχων θεικώς καί
έν άσθενείαι σαρκός τών δυνάμεων κύριος καί έν τοις τής άνθρωπότητος μέτροις 'ίδιον 20
έχων τό υπέρ πάσαν τήν κτίσιν. α μεν γαρ ήν προ σαρκός, άναποβλήτως έχει, θεός
γαρ ήν καί υιός αληθινός μονογενής τε καί φ ώ ς , £ωή καί δύναμις" α δέ γε ούκ ήν, ταύτα
προσειληφώς όράται δια τήν οίκονομίαν. ϊδια γαρ έποιήσατο τά τής σαρκός" ού γαρ
ήν έτέρου τινός, αύτοΰ δε μάλλον ή άφράστως αύτώι καί άπορρήτως ένωθείσα σάρΗ.
P G 3°4 ουτω και ó σοφός 'Ιωάννης σάρκα φησί γενέσθαι τόν λόγον" γέγονε δέ σάρΣ ού κατά 26
loh. ι, 14 μ 6 τ ά σ τ α σ ι ν fj χροπήν ή άλλοίωσιν εις τήν τής σαρκός φύσιν μεταβαλών ουτε μήν φυρμόν
ή σύγκρασιν ή τήν θρυλουμένην παρά τισί συνουσίωσιν ύπομείνας (άμήχανον γάρ, έπείπερ
έστί κατά φύσιν άτρέπτως τε καί άναλλοιώτως έχων), σάρκα δέ μάλλον, ώ ς έφην, έψυχω-
μένην ψυχήι νοεράι έκ παρθενικού καί αχράντου σώματος λαβών καί ιδίαν αύτήν ποιησά-
L i l l 1 1 9 1 μένος. έθος δέ τήι θεοπνεύστωι γραφήι καί από μόνης εσθ' δτε τής σαρκός δλον αν- 30
loel 2, 28 θρωπον ύποδηλοΟν. έκχεώ γάρ φησιν άπό του πνεύματος μου έπί πάσαν
σάρκα, ού γάρτοι σαρΣίν ούκ έψυχωμέναις ψυχήι νοεράι τήν τοΰ πνεύματος χάριν ένή-
σειν θεός έπηγγέλλετο, άνθρώποις δέ μάλλον τοις συνεστώσιν έκ ψυχής καί σώματος.
15 Ούκουν ούκ άποδραμών ó λόγος του είναι ò ήν, γέγονεν άνθρωπος, άλλα καί έν
ε'ιδει τώι καθ' ημάς πεφηνώς άπομεμένηκε λόγος καί ού πρότερον άνθρωπος νοείται Χριστός, 35
Μ ν 396 εΐθ' ούτως προελθών εις τό είναι θεός, άλλα θεός ών ó λόγος γέγονεν άνθρωπος, ΐν' έν
ταυτώι νοήται θεός υπάρχων όμοΰ καί άνθρωπος ó αύτός. ο'ί γε μήν αύτόν εις υϊους
μερίίοντες δύο καί τολμώντες λέγειν δτι τόν έκ σπέρματος τοΰ Δαυίδ άνθρωπον έαυτώι
συνήψεν ó θεός λόγος καί μετέδωκεν αύτώι τής άίίας καί τής τιμής καί του τής υίότητος
V , Ρ [ = hk] A R A
4 καί2 έν V g/ίο άνοσ R 13 του om. Ρ ι 8 άποφοιτήσασ P A R άποβεβληκώσ V
bè A R A om. V P του P A R τό V καί om. A 19 μορφή δούλου V P 20 ó τών Ρ
22 γε om V 23 τής om. R τά τής om. A 27 θρυλλουμένην V P A 29 ¿κ PAFcyr om. V A R
32 σαρκί ούκ ¿ψυχωμένη Ρ τήν — χάριν om. V 3 2 / 3 3 ένθήσειν Ρ 33 θεός om. Ρ
37 Μ Τ € μήν R 3^ τολμόλτεσ [sic] R τοΟ om. Α
αξιώματος και παρεσκεύασεν αυτόν ύπομειναι σταυρόν, άποθανείν καί άναβιώναι και άνελ-
θειν εις τον ούρανόν καί εν δεΗιαι καθίσαι του πατρός, ϊνα προσκυνήται παρά πάσης της
κτίσεως, άναφοραι θεοΟ δεχόμενος τάς τιμάς, πρώτον μεν υιούς πρεσβεύουσι δύο, είτα του
μυστηρίου τήν δύναμιν άντιστρέφουσιν άμαθώς. ού γαρ έ£ ανθρώπου θεός γέγονεν ό
Χριστός, ώς εφην, άλλα θεός ών ó λόγος γέγονε σάρΗ, τουτέστιν άνθρωπος" κεκενώσθαι 5
òè λέγεται ώς προ της κενώσεως τό πλήρες έχων έν ίδίαι φύσει καθ' ô νοείται θεός.
ού γαρ εκ του κενός ειναί τις εις τό πλήρες άνέβη, έταπείνωσε δέ μάλλον εαυτόν έ£ υψω-
μάτων θεϊκών καί άρρητου δόίης' ού ταπεινός ών άνθρωπος ύψώθη δεδοίασμένος, έλαβεν
δέ δούλου μορφήν ώς ελεύθερος ' ούχί δούλος ών εις τήν τής ελευθερίας άνεπήδησε δό£αν"
εν όμοιώματι ανθρώπων γέγονεν ó εν μορφήι καί ίσότητι του πατρός, ούκ άνθρωπος ών ίο
τό έν όμοιώματι γενέσθαι θεού πεπλούτηκεν μεθεκτώς.
16 Τί τοίνυν άντιστρέφουσι τής οικονομίας τους λόγους καί παρασημαίνουσι τήν άλή-
θειαν, άπάσαις άντανιστάμενοι ταις θεοπνεύστοις γραφαΐς, αϊ θεόν οντα γινώσκουσι καί
ένανθρωπήσαντα τον υίόν ένα τε αύτόν όνομάίουσι πανταχού; καί γουν έν τώι τής u
κοσμοποιίας βιβλίωι γέγραφεν ó Μωυσής ώς διεβίβασε μέν ó θεσπέσιος Ιακώβ τον χεί- Gen 32,
μάρρουν Ίαβώκ τά παιδία αύτοΰ καί άπέμεινε μόνος, έ π ά λ α ι ε δέ ά ν θ ρ ω π ο ς μετ' α ύ - 2 2 2 4 ' 3 °· 3 1
του έ'ως πρωί καί έκάλεσεν Ιακώβ τό ονομα του τόπου εκείνου είδος
θεού' ειδον γάρ, φησίν, θ ε ό ν πρόσωπον προς πρόσωπον καί έ σ ώ θ η μου
ή ψυχή. ά ν έ τ ε ι λ ε ν δ έ α ύ τ ώ ι ó ή λ ι ο ς , ή ν ί κ α π α ρ ή λ θ ε ν τ ό ε ί δ ο ς τ ο ΰ θ ε ο ύ ' PG 305
Ιακώβ δέ έ π έ σ κ α ί ε τώι μηρώι αύτοΰ. προανεδείκνυ γαρ τώι πατριάρχηι θεός 2ο
οτι καί ένανθρωπήσει κατά καιρούς ó μονογενής αύτου λόγος καί άντίπαλον έ'£ει τον
'Ισραήλ καί ότι περί αύτόν ούκ όρθοποδήσουσι, χωλανουσι δέ ώσπερ, καθά φησιν αύτός
δια τής του ψάλλοντος λύρας' υ ι ο ί άλλότριοι έψεύσαντό μοι, υιοί ά λ λ ό τ ρ ι ο ι Ps. 17,45-46
έπαλαιώθησαν καί έχώλαναν έκ τ ώ ν τ ρ ί β ω ν α ύ τ ώ ν . τουτί γάρ οϊμαι κατα-
δηλουν τό επισκάσαι τόν Ιακώβ τώι μηρώι αύτοΰ. πλήν έκεΐνο άθρει' άνθρώπου πα- 25
λαίοντος προς αύτόν, έωρακέναι φησί θεόν πρόσωπον πρός πρόσωπον καί είδος αύτόν
ονομάζει θεου. άπομεμένηκε γάρ ó του θεού λόγος, καί άνθρωπος γεγονώς, έν μορφήι L III 1194
του πατρός, κατά γε φημί τήν νοητήν εικόνα καί τό κατά πάν ότιουν άπαραλλάκτως εχον.
καί γουν εφη προς Φίλιππον, χαρακτήρα τής υποστάσεως του πατρός έαυτόν άποφαίνων Hebr. 1, 3
17 καί μετά σαρκός' ό έ ω ρ α κ ώ ς èμ è έώρακε τόν πατέρα. επειδή δέ τινα τ ώ ν έκ 30 loh. 14,9
γενετής τεθεράπευκε τυφλόν, εύρών αύτόν έν τώι ίερώι, σ ύ π ι σ τ ε ύ ε ι ς , έφασκεν, ε ι ς loh. g,35-37
τόν υίόν του ΘεοΟ; έκείνου γε μήν προς τοΟτο λέγοντος τίς έστιν, κύριε, 'ίνα
π ι σ τ ε ύ σ ω ε ι ς α ύ τ ό ν ; άπεκρίνατο λέγων' και έ ώ ρ α κ α ς α ύ τ ό ν καί ό λ α λ ώ ν μ ε τ ά Μ ν 397
σου έκεινός έστιν. τεθέαται δέ ό τυφλός ού γυμνόν ή άσαρκον αύτόν, άλλ' έν
ε'ίδει μάλλον τώι καθ' ημάς, καί πεπίστευκεν εις τόν έωραμένον ούχ ώς εις υίόν υ'ιώι 35
συνημμένον έτέρωι, άλλ' ώς εις ?να τόν φύσει τε καί άληθώς ού δίχα σαρκός έπιλάμψαντα
18 τοις έπί τής γής. Μωυσής γε μήν ό θεσπέσιος έν εύλογίαις φησί" δ ό τ ε Λευί τ ή ν Deut.33.8.9
V, Ρ [ = hk], ARA
2 καί om. Ρ καθίσαι έν δεΕιά VP τής om. Ρ $ b om. A η bè μάλλον om. Ρ
io γενόμενοσ Ρ καί έν ίσότητι RA 11 τό om. Ρ ΘεοΟ γενέσθαι V 13 άνθιστά-
μενοι Ρ καί VARA τόν Ρ 14 τόν υίόν om. Ρ αύτόν ARA Tim. om. VP 15 μω-
σήσ AR 16 ίαβόκ' R 18 θν φησί Α 18/19 ή ψυχή μου R ig 6 om. V 21 μονο-
γενήσ VPA μονογενησ γοΟν R 22 αύτών Ρ bè om. Ρ bè τοις τρίβοις ώσπερ 'Ιακώβ έπέ-
σκαΣε τώι μηρώι αύτοΟ Tim. 24 άπό V τούτο R 26 αύτόν*] αύτό Ρ 28 κατοί γε
τό R ϊχον VCOITAA ϊχων VP έχειν R 3° καί έπειδή δέ R τόν R 31 Τήσ Α
τυφλών Α 35 °ύχ ώσ eia ΡΑΛ ούχ ώσ ha R ούχ ώσ VRcorr 36 T e om. Ρ 37 τής
om. Α μιυσήσ AR τήν om. PR
δήλωσιν αύτου καί την άλήθειαν αύτοΟ τώι άνδρί τώι ό σ ί ω ι , δν èHeirei-
ρασαν αύτόν έν π ε ί ρ α ι ' ¿λοιδόρησαν αυτόν έφ' ύ δ α τ ο ς άντιλογίας. ó
λέγων τώι πατρί καί τήι μ η τ ρ ί ούχ έ ώ ρ α κ ά σ ε , καί τ ο υ ς α δ ε λ φ ο ύ ς αύτοΟ
Exod.28.3sq. ο υ κ έ π έ γ ν ω . προστέταχε μεν γαρ ó των όλων θεός τον ποδήρη γενέσθαι τώι Ααρών
ποικίλως έΗυφασμένον' φόρημα δέ τοΟτο μόνηι τήι άρχιερωσύνηι πρέπον καί έκνεμηθέν 5
Exod. 28, αύτήι. προς δέ γε τώι στηθεί του άρχιερέως λίθοι τινές ήσαν άπηρτημένοι τον αριθμόν
Exod 28 δυοκαίδεκα, ων έν μέσωι τετάχατο δήλωσίς τε καί αλήθεια, δύο πάλιν έτεροι λίθοι. αίνιγμα-
τωδώς δε διά τούτων ó των αγίων αποστόλων έδείκνυτο χορός οίον έν κύκλωι περιέχων
τον Εμμανουήλ, δς έστι δήλωσις καί αλήθεια' δεδήλωκε γαρ ήμίν την άλήθειαν, τήν έν
19 σκιαίς καί τύποις άποστήσας λατρείαν. ότι δέ γέγονεν ημών άρχιερευς ó μονογενής ίο
του θεού λόγος, δτε καί άνθρωπος γέγονε, πώς εστίν άμφιβάλλειν, γεγραφότος ώδί του
Hebr. 3. ι· 2 θεσπεσίου Παύλου' κ α τ α ν ο ή σ α τ ε τ ό ν ά π ό σ τ ο λ ο ν κ α ί αρχιερέα της όμολογίας
ήμών Ίησουν, πιστόν οντα τώι ποιήσαντι αύτόν; τό γάρτοι της ίερωσύνης
ά£ίωμα τοις της άνθρωπότητος μέτροις ουκ άπεοικός νοοίτ' αν είκότως καί μείον μεν ή
κατά τήν του θεου λόγου φύσιν τε καί δόΗαν, ούκ άνάρμοστον δέ τήι μετά σαρκός οίκο- is
PG 3 ° 8 νομίαι' γεγόνασι γαρ αυτού τά ανθρώπινα. δ ό τ ε τ ο ί ν υ ν , φησι, τ ώ ι Λ ε υ ί , τουτέστι
τώι ίερεί τ ή ν δήλωσιν καί τήν άλήθειαν. ποίωι δέ φησιν άρα Λευί ή γουν ίερεί
ι Petr. 2, 22 διεσάφησεν ειπών τ ώ ι άνδρί τώι όσίωι; ού γαρ έποίησεν άμαρτίαν ó κύριος ήμών
Hebr. 7. 26 Ίησους ó Χριστός. γράφει γουν ó Παύλος περί αύτου' τοιούτος ήμίν έ π ρ ε π ε ν
άρχιερεύς, δσιοςάκακος ά μ ί α ν τ ο ς κ ε χ ω ρ ι σ μ έ ν ο ς ά π ό τ ώ ν α μ α ρ τ ω λ ώ ν κ α ί 20
Deut. 33. 8 υψηλότερος τών ούρανών γενόμενος. τούτον έ Η ε π ε ί ρ α σ α ν έν πείραι"
έλοιδόρησαν αύτόν έφ'ύδατος άντιλογίας. ώ παραδόξου πράγματος. άνδρα
λέγων αύτόν θεόν άπέφηνεν εύθύς, δν δή παρώΗυνέ τε καί έΣεπείρασεν ó 'Ισραήλ έν τέ
τήι έρήμωι καί έπί του ύδατος τής άντιλογίας. καί πιστώσεται λέγων ó ψαλμωιδός'
Ps. 77. Γ 5· ι6 δ ι έ ρ ρ η Η ε ν πέτραν έν έρήμωι καί έ π ό τ ι σ ε ν α ύ τ ο υ ς ω ς έν ά β ύ σ σ ω ι π ο λ λ ή ι 25
κ α ί έ Η ή γ α γ ε ν υ δ ω ρ έκ π έ τ ρ α ς κ α ί κ α τ ή γ α γ ε ν ω ς π ο τ α μ ο ύ ς ύ δ α τ α . καί τί
Ps. 7 7 . ι 8 " 2 0 μ € τ ( * τούτο; κ α ί έ £ ε π ε ί ρ α σ α ν , φησίν, αυτόν έ ν τ ή ι κ α ρ δ ί α ι α ύ τ ώ ν κ α ί κατελά-
λησαν του θεού καί ειπον' μή δυνήσεται ó θεός έτοιμάσαι τ ρ ά π ε ί α ν έν
L I I I 1195 έ ρ ή μ ω ι , δ τ ι έ π ά τ α Η ε ν π έ τ ρ α ν καί έρρύησαν ύδατα καί χείμαρροι κατε-
κλύσθησαν; μή καί άρτον δυνήσεται δούναι ή έτοιμάσαι τράπεΣαν τ ώ ι 30
λαώι αύτου; σύνες ουν δπως διαλελοιδόρηνται θαυματουργοΟντι τώι θεώι, δν δή καί
ι Cor. 10, 4 άνδρα φησίν ó Μωυσής. συνείς γαρ ούτως καί ó θεσπέσιος ΠαΟλος γράφει' Ιπινον
γαρ έκ πνευματικής άκολουθούσης πέτρας" ή δέ πέτρα ήν ó Χριστός.
ούκοΟν ó λοιδορηθείς άνήρ αύτός ήν έκεΐνος δς ουπω σεσαρκωμένος έπειράίετο παρά τών
20 έ£ Ισραήλ. δτι γαρ ούχ έτερος ήν υιός ό προ σαρκός, έτερος δέ παρ' αύτόν ó έκ 35
Μ V 400 σπέρματος του Δ α υ ί δ , καθά φάναι τολμώσί τίνες, άλλ' εις τε καί ό αύτός προ μέν
τής σαρκώσεως γυμνός έτι λόγος, μετά δέ γε τήν άπότεΗιν τήν έκ τής αγίας παρθένου
σεσαρκωμένος καί ένανθρωπήσας, καθά γεγράφασιν οί θεσπέσιοι πατέρες, σημείωι πάλιν
έτέρωι πεπληροφόρηκεν ό Μωυσής. ώσπερ γαρ έρομένου τινός καί άναμαθείν έθέλοντος
περί ποίου γέγονεν άνδρός ό λόγος αύτώι, δν δή καί έκπεπειράσθαι καί λελοιδορήσθαί φησι 40
V , Ρ [ = mn], ARA
ι δήλωσιν αύτοΟ VAA δήλουσ αύτοΟ [αύται Ρ ] P R 2 αύτόν 1 om. V 4 έπέγνυυν Ρ ?γνα) A R
4 6 θσ τών δλυυν Ρ η—g δύο πάλιν — άλήθεια om. Α η Ιτεραι R 8 ό om. R διε-
δείκνυτο V g τε καί Ρ ί ο ύποστήσασ VA 13 ημών om. Ρ 15 άνάρμοστα Ρ
ι 6 γαρ om. Ρ τά om. R 17 άρα φησι V φασίν άρα Α 19 ϊσ χσ Ρ ήμίν Vcorr
ΑΛ γαρ ήμίν VPR 24 του ίίδατοσ τής A R Οδατοσ V τήσ τοΟ δδατοσ Ρ 25 ¿ν έρήμυυ πέ-
τραν V 28 είπαν R 3 ° δύναται V P R , corr. V ή V A R καί Ρ 3 1 σύνες ουν om. R
πώσ Α τώι om. P R 32 μιυσήσ R 36 τοΟ om. A R 37 γ £ om. Ρ 38 άγιοι
καί θεσπέσιοι V 39 μωσήσ A R 4 ° K Q ì λελοιδορήσθαί om. R φασί V
παρά τών έ£ Ισραήλ, μόνον ούχί καί χείρα προτείνων καταδείκνυσιν τον Ίησοΰν καί φησιν '
ó λ έ γ ω ν τ ώ ι π α τ ρ ι καί τ ή ι μ η τ ρ ί ουχ έ ώ ρ α κ ά σ ε , καί τ ο υ ς α δ ε λ φ ο ύ ς α ύ τ ο ΰ Deut. 33. 9
ούκ έ π έ γ ν ω . μεμνήμεθα δε γεγραφότος ένός τών άγιων ευαγγελιστών ώς διδάσκοντος Mt. 1 2 , 4 6 - 5 0
ποτε του Χριστού καί μυσταγωγουντός τινας έπέστησαν ή μήτηρ αύτοΰ καί οί αδελφοί, cf. Luc. 8,
2
είτα προσδραμόντος τινός τών μαθητών καί λέγοντος ι δ ο ύ ή μ ή τ η ρ σ ο υ καί οί °' 21
α δ ε λ φ ο ί σ ο υ έ σ τ ή κ α σ ι ν Ι £ ω ί δ ε ΐ ν σε θ έ λ ο ν τ ε ς , έ κ τ ε ί ν α ς τ η ν χ ε ί ρ α α ύ τ ο ΰ ο
έπί τ ο υ ς μ α θ η τ ά ς α ύ τ ο Ο , ε ϊ π ε ν ' μ ή τ η ρ μου καί α δ ε λ φ ο ί μ ο υ ο ύ τ ο ί ε ί σ ι ν
οί ά κ ο ύ ο ν τ ε ς τ ο ν λ ό γ ο ν τ ο υ θ ε ο ύ καί π ο ι ο ΰ ν τ ε ς . ο ς γ α ρ αν π ο ι ή σ η ι
το θ έ λ η μ α τ ο υ π α τ ρ ό ς μου τ ο υ έν τ ο ι ς ο ύ ρ α ν ο ί ς , ο ύ τ ο ς α δ ε λ φ ό ς μου καί 9
α δ ε λ φ ή καί μ ή τ η ρ ε σ τ ί ν . τούτο, οΐμαι, έστίν δπερ Ιφη Μωυσής' ó λ έ γ ω ν τ ώ ι Deut.33. 9
π α τ ρ ί καί τ ή ι μ η τ ρ ί ούχ έ ώ ρ α κ ά σε, καί τ ο υ ς α δ ε λ φ ο ύ ς αύτοΟ ούκ έ π έ γ ν ω . PG 309
21 ναι μήν καί ó πάνσοφος Δανιήλ èv εϊδει τώι καθ' ημάς τεθεάσθαί φησι τον μονογενή τοΟ
θεού λόγον. ίδεΐν μέν γαρ έφη παλαιόν ημερών καθήμενον επί θρόνου μυρίας τε μυριάδας
τών παραστατών καί χιλίας χιλιάδας τών λειτουργών, καί δια μέσου τινά παρενθείς έτερα,
τούτοις έπάγει' έ θ ε ώ ρ ο υ ν εν ό ρ ά μ α τ ι τ η ς ν υ κ τ ό ς , καί ι δ ο ύ μ ε τ ά τ ώ ν ν ε φ ε - Dan. 7.1314
λ ώ ν τ ο ΰ ο ύ ρ α ν ο ΰ ώ ς υ ι ό ς ά ν θ ρ ω π ο υ ε ρ χ ό μ ε ν ο ς καί £ ω ς τοΟ π α λ α ι ο ύ τ ώ ν ιβ
ή μ ε ρ ώ ν έ φ θ α σ ε ν καί έ ν ώ π ι ο ν α ύ τ ο ΰ π ρ ο σ η ν έ χ θ η καί α ύ τ ώ ι έ δ ό θ η ή τ ι μ ή
κ α ί ή β α σ ι λ ε ί α καί π ά σ α ι αί φ υ λ α ί καί γ λ ώ σ σ α ι α ύ τ ώ ι δ ο υ λ ε ύ σ ο υ σ ι ν .
ιδού δή πάλιν σαφώς τε καί έναργώς άναβαίνοντα προς τον εν τοις ούρανοίς πατέρα καί
θεόν τεθέαται τον 'Εμμανουήλ. νεφέλη γάρ ύπέλαβεν αύτόν, δν δή καί ούκ άνθρωπον 2ο Act. 1, g
άπλώς, άλλ' ώς υίόν άνθρώπου φησί' θεός γάρ ήν εν ομοιώσει τήι προς ημάς γεγονώς ό
λόγος. ουτω συνείς καί ó πάνσοφος Παύλος έν όμοιώματι άνθρώπων γενέσθαι φησίν 7
P h i l . 2,
αύτόν, εύρεθήναι δε καί ώς άνθρωπον σχήματι καί έν όμοιώματι σαρκός άμαρτίας ώφθαι Rom. 8, 3
τοις έπί της γής. ει δε άνθρωπος ήν συναφείαι τήι πρός θεόν ώς θεός τιμώμενος,
εφη γ' αν ó προφήτης ώς θεόν ή ώς υίόν θεού τεθεάσθαί τον μετά τών νεφελών έρχό- 25
μενον" άλλ' ου τούτό φησιν, έκεΐνο δέ μάλλον τό ώς υίόν άνθρώπου. οΐδεν άρα θεόν
όντα καί ένανθρωπήσαντα τον υίόν ή γοΰν έν όμοιώματι άνθρώπων γενόμενον κατά τήν
του Παύλου φωνήν. πλήν καί έν σαρκί πεφηνώς £ ω ς τ ο υ π α λ α ι ο ύ τ ώ ν ή μ ε ρ ώ ν L I I I 1198
έ φ θ α σ ε ν , τουτέστιν εις τόν του άιδίου πατρός άναπεφοίτηκε θρόνον, καί α ύ τ ώ ι έ δ ό θ η
ή τ ι μ ή καί ή β α σ ι λ ε ί α καί π ά σ α ι αί φ υ λ α ί καί γ λ ώ σ σ α ι α ύ τ ώ ι δ ο υ λ ε ύ σ ο υ σ ι . 3ο
καί τούτο ήν άρα τό είρημένον παρ' αύτου' π ά τ ε ρ , δ ό ί α σ ό ν με τ ή ι δ ό Ε η ι ήι ε ί χ ο ν loh. 17. 5
22 π ρ ο τ ο ΰ τ ό ν κ ό σ μ ο ν ε ϊ ν α ι π α ρ ά σοί. δτι δέ σαρκωθείς ó τοΰ θεού λόγος σύνε-
δρος έστι καί ίσοκλεής τώι θεώι καί πατρί καί μετά σαρκός, ώς είς υπάρχων υιός καί δτε
γέγονεν άνθρωπος, σαφηνιεί γράφων ó πάνσοφος Παύλος' τ ο ι ο ύ τ ο ν έ χ ο μ ε ν ά ρ χ ι ε ρ έ α , H e b r . 8, 1
δ ς έ κ ά θ ι σ ε ν έν δ ε ί ι ά ι τ ο ΰ θ ρ ό ν ο υ τ η ς μ ε γ α λ ω σ ύ ν η ς έν ύ ψ η λ ο ΐ ς . ναι μήν 35
καί αύτός ó κύριος ήμών 'Ιησούς ó Χριστός έρομένων αύτόν τών 'Ιουδαίων ειπερ έστίν Μ ν 401
αύτός άληθώς ó Χριστός, έ ά ν ε ϊ π ω , φησίν, ού μή π ι σ τ ε ύ σ η τ ε " καί έ ά ν έ π ε ρ ω - Le. 22,67-69
τ ή σ ω , ού μή ά π ο κ ρ ι θ ή τ ε . ά π ό τ ο υ ν υ ν δε Ι σ τ α ι ό υ ί ό ς τ ο ύ ά ν θ ρ ώ π ο υ
κ α θ ή μ ε ν ο ς έκ δ ε Ε ι ώ ν τ ή ς δ υ ν ά μ ε ω ς τ ο ύ θ ε ο ύ . ούκουν έν τοις της θεότητος
V , Ρ [ = hk], ARA
ι μονουχί V 3 έπέγνιυν Ρ bè P R A γάρ V A γροίφοντοσ Ρ ί ο μαισήσ AR
ό om. V P i l έπέγνων Ρ ΐ 2 ναι V A R καί Ρ 14 παραστατών Ρ Α παραστάντιυν V παρε-
στώτων R 1 5 έθεώρουν γάρ V ι 6 ώσεί A R ι 8 αί om. A R καί om. A R δου-
λεύουσιν R 1 9 τε om. A 23 σχήματι A R A έν σχήματι V P 24 τησ V , R i n mg., om.
PAR 25 γ" ûv V γάρ Ρ άν A R ώσεί A R ducei Ρ 26 έκεΐνον V τον V
ώσεί Ρ είδεν Ρ 2 7 υίόν V P A A χν R ήγουν V A R A του θεού Ρ 29 ιδίου Ρ
3ο αί om. A R καί om. P R δουλεύσουσι in δουλεύουσι corr. R 3 5 τοίσ ϋψηλοίσ VP
36 ισ χσ Ρ 3 7 φηοίν A R φησίν ύμίν V P A 38 δέ om. Ρ 39 τοΰτοισ τοίσ Ρ
Acta conciliorum oecumenicorum. 11,4· 8
28 θώκοις καί ένανθριυπήσαντα τον υίόν ó τών αγίων προφητών έθεάτο χορός. ϊδωμεν δέ
καί τούς της νέας διαθήκης κήρυκας τους της ύφ' ήλιον μυσταγωγούς, οίς αύτός ?φη
Mt. ίο, 2ο Χριστός' ο ύ χ ύ μ ε ί ς έ σ τ έ οί λ α λ ο ύ ν τ ε ς , α λ λ ά τ ό π ν ε ύ μ α τ ο ΰ π α τ ρ ό ς ί ι μ ώ ν
loh. ι, 30 τ ò λ α λ ο ύ ν έν ύ μ ί ν . εύρήσομεν τοίνυν λέγοντα τον θεσπέσιον βαπτιστήν' ό π ί σ ω
PG 312 μ ο υ έ ρ χ ε τ α ι ά ν ή ρ , δ ς έ μ π ρ ο σ θ ε ν μ ο υ γ έ γ ο ν ε ν , ό τ ι π ρ ώ τ ο ς μ ο υ ήν. εϊτα 5
πώς ó μετ αύτόν ιών πρώτος ήν αύτοΰ; δτι γαρ ύστερί£ει κατά τον της σαρκός χρόνον
Ιωάννου Χριστός, πώς ούχ απασιν έναργές; τί ουν προς ταΟτα φαίη τις αν;
loh. 8, 58 έλυσεν ήμίν αύτός ó σωτήρ τό ίητούμενον. έφη γάρ Ίουόαίοις προσλαλών' α μ ή ν
λ έ γ ω ύ μ ί ν , π ρ ι ν 'Αβραάμ γ ε ν έ σ θ α ι , έ γ ώ ειμί. ήν μέν γάρ καί προ "Αβραάμ
θεικώς, νοείται òè μετ' αυτόν καθό πέφηνεν άνθρωπος. είτα του θεού καί πατρός ίο
íes. 42, 8 βοώντος αναφανδόν τ ή ν δ ό Ε α ν μ ο υ έ τ έ ρ ω ι ού δ ώ σ ω (θεός γάρ έτερος παρ' αύτόν
Me. 8, 38 ούδείς), έφη προς ήμας ó Χριστός' δ τ α ν δε έ λ θ η ι ό υίός του ανθρώπου έν τ ή ι δόΗηι
του π α τ ρ ό ς αύτοΰ μετά τ ώ ν α γ ί ω ν αγγέλων. υίού δέ ανθρώπου καταβαίνειν
Tit. 2, 11-13 προσδοκωμένου έΗ ούρανών, γράφει πάλιν ó πάνσοφος Παύλος" έ π ε φ ά ν η γ ά ρ ή χ ά ρ ι ς
τ ο υ θ ε ο ΰ ή σ ω τ ή ρ ι ο ς π ά σ ι ν ά ν θ ρ ώ π ο ι ς , ί ν α ά ρ ν η σ ά μ ε ν ο ι τ ή ν ά σ έ β ε ι α ν is
κ α ί τ ά ς κ ο σ μ ι κ ά ς έ π ι θ υ μ ί α ς σ ω φ ρ ό ν ω ς κ α ί δ ι κ α ί ω ς καί ε ύ σ ε β ώ ς κ α ί
έ π ι ε ι κ ώ ς Ζ ή σ ω μ ε ν έν τ ώ ι ν υ ν α ί ώ ν ι , π ρ ο σ δ ε χ ό μ ε ν ο ι τ ή ν μ α κ α ρ ί α ν έ λ π ί δ α
καί έ π ι φ ά ν ε ι α ν τ η ς δ ό ί η ς τ ο υ μ ε γ ά λ ο υ θ ε ο ΰ καί σ ω τ ή ρ ο ς η μ ώ ν Ι η σ ο ύ
Rom. 9, 4· 5 Χ ρ ι σ τ ο ύ . ϊφη δε καί έτέρωθι περί τών il αίματος Ισραήλ τους λόγους ποιούμενος
δτι αύτών είσιν αί έπαγγελίαι καί ή νομοθεσία καί ή διαθήκη καί ί ί αύτών τ ό κ α τ ά 20
σάρκα Χ ρ ι σ τ ό ς ό ών επί π ά ν τ ω ν θεός ε ύ λ ο γ η τ ό ς είς τ ο ύ ς α ι ώ ν α ς , άμήν.
24 ΟύκοΟν κατ' ϊχνος ίόντες άπροσκλινώς της τών πατέρων ομολογίας αύτόν φαμέν
τον έκ του θεού πατρός γεννηθέντα υίόν μονογενή σαρκωθήναί τε και ένανθρωπήσαι, πα-
θείν, άποθανείν, τήι τρίτηι ήμέραι άναστήναι έκ νεκρών. απαθής μεν γάρ όμολογου-
μένως τό γε ήκον εις ιδίαν φύσιν ό τού θεού λόγος καί ούδείς ούτως έμβρόντητος, ώς 25
νομίσαι δύνασθαι πάθους είναι δεκτικήν τήν υπέρ πάντα φύσιν" επειδή δέ γέγονεν άν-
θρωπος ιδίαν ποιησάμενος σάρκα τήν έκ τής αγίας παρθένου, ταύτηι τοι τοις της οίκονο-
L III 1201 μίας έπόμενοι λόγοις σαρκί τήι ίδίαι παθείν ανθρωπίνως διαβεβαιούμεθα τόν έπέκεινα τού
παθείν ώς θεόν. ει γάρ θεός ύπάρχων γέγονεν άνθρωπος, άποπεφοίτηκε δέ ούδαμώς
τού είναι θεός, εΐ γέγονε κτίσεως μέρος καί μεμένηκεν ύπέρ κτίσιν, εί νομοθέτης ών ώς 80
Gal. 4. 4 θεός γέγονεν ύπό νόμον καί νομοθέτης ήν ίτι καί δεσπότης ών θεικώς δούλου μορφήν
ΰπέδυ καί άναπόβλητον έχει τό τής δεσποτείας άξίωμα, εί μονογενής υπάρχων γέγονε πρω-
Rom. 8, 29 τότοκος έν πολλοίς άδελφοίς καί έστι μονογενής, τί τό παράδοΕον, εί σαρκί παθών άν-
Μ ν 404 26 θρωπίνως απαθής καί ούτως νοείται θεικώς; καί γούν ό πάνσοφος Παύλος τόν έν μορφήι
Phil. 2, 8 κ α ; | ν { σ ότητι τού θεού καί πατρός υπάρχοντα λόγον τόν αύτόν ύπήκοον γενέσθαι φησί καί 85
μ έ χ ρ ι θ α ν ά τ ο υ , θ α ν ά τ ο υ δέ σ τ α υ ρ ο ύ . έν έτέραι δέ τών ιδίων έπιστολών περί
Col. ι, 15-18 αύτοΰ φησιν" δ ς έ σ τ ι ν ε ί κ ώ ν τ ο ύ θ ε ο ύ τ ο ΰ α ο ρ ά τ ο υ , π ρ ω τ ό τ ο κ ο ς π ά σ η ς
κ τ ί σ ε ω ς , δ τ ι έ ν α ύ τ ώ ι έ κ τ ί σ θ η τ α π ά ν τ α τ ά τ ε έν τ ώ ι ο ύ ρ α ν ώ ι κ α ί τ ά έ π ί
τ ή ζ ϊ ή ζ κ ° ί α ύ τ ό ς έ σ τ ι π ρ ό π ά ν τ ω ν κ α ί τ ά π ά ν τ α έν α ύ τ ώ ι σ υ ν έ σ τ η κ ε ν ,
PG 313 καί αύτόν δεδόσθαι φησίν κεφαλήν τηι έκκλησίαι, γενέσθαι δέ καί άπαρχήν τών κεκοιμημένων ω
ι Cor. 15, 20 καί πρωτότοκον έκ νεκρών. καίτοι Σωή καί Ζωοποιός ό έκ θεού πατρός έστι λόγος όίτε
ν , ρ [ = hk], A R A
I θώκοισ Α θάκοισ R θρόνοισ V P έθεάτο V P έθεάσατο A R A 2 ήλιον Vcorr ήλΐιυ V P A R
3 δ χσ V P ήμών Ρ 4 εύρήσωμεν V 6 αύτοΟ ήν Α η ό χσ V P 8/9 άμήν
— ύμίν om. Λ 8 άμήν A R άμήν άμήν V P 13/14 προσδοκωμίνου καταβαίνειν V 14 γάρ
om. Ρ 15 ή om. R 16/17 κ α ' Επιεικώς om. V 21 ποίντασ R 22 φασίν R
24 άναστήναι έκ νεκρών τή τρίτη ή μέρα V 27 καί tbiav R 3° τήσ κτίσεωσ V τήν
κτίσιν V 35 καί ίσότητι V A τοΟ om. Ρ 3 8 τε om. V
δή καί έκ Ζωής άναφυς του τεκόντος αυτόν' εϊτα πώς γέγονε πρωτότοκος έκ νεκρών καί
απαρχή των κεκοιμημένων ; έπειδή γάρ την του θανάτου δεκτικήν ιδίαν έποιήσατο σάρκα,
χάριτι θεού, καθά φησιν ó πάνσοφος Παύλος, ύπέρ παντός έγεύσατο θανάτου τήι παθείν Hebr. 2, 9
αυτόν δυναμένηι σαρκί, ούκ άποβαλών αυτός τό εϊναι Ζωή. ούκοΰν κδν ει λέγοιτο σαρκί
παθείν, ού φύσει θεότητος είσδέίεται τό παθείν, άλλ' ώς έφην άρτίως, ΐδίαι σαρκί τήι του 5
26 πάθους δεκτικήι. καί γουν ó μακάριος προφήτης Ήσαίας ένανθρωπήσαντα θεόν τόν
σαρκί παθόντα γινώσκων έφη που περί αύτοΟ' ώ ς π ρ ό β α τ ο ν έ π ί σ φ α γ ή ν ή χ θ η κ α ί Ies. 53. 7· 8
ώ ς α μ ν ό ς έ ν α ν τ ί ο ν τ ο υ κ ε ί ρ ο ν τ ο ς α ύ τ ό ν ά φ ω ν ο ς , ο ύ τ ω ς ούκ α ν ο ί γ ε ι τό
σ τ ό μ α α ύ τ ο Ο . èv τ ή ι τ α π ε ι ν ώ σ ε ι α ύ τ ο Ο ή κ ρ ί σ ι ς α ύ τ ο υ ή ρ θ η ' τ ή ν γ ε ν ε ά ν
α ύ τ ο ύ τ ί ς δ ι η γ ή σ ε τ α ι ; ότι α ί ρ ε τ α ι από τ ή ς γης ή Ζωή αύτου. καίτοι είπερ ίο
τις ήν άνθρωπος καί ίδικώς νοούμενος υιός, συνημμένος δέ θεώι, καθά φασιν οί των ανο-
σιών δογμάτων είσηγηταί, πώς έτι δυσεύρετος ó τήν γενεάν αύτού διηγεισθαι δυνάμενος;
γέγονεν ουν έκ σπέρματος Ίεσσαί καί Δαυίδ, τήν δέ γε τοΟ θεού λόγου γέννησιν ήτοι τόν
τής γεννήσεως τρόπον τίς ó φάναι δυνάμενος; α ί ρ ε τ α ι γάρ α π ό τ ή ς γ ή ς ή Ζ ω ή
α ύ τ ο ϋ , τουτέστιν ή ϋπαρίις (τέθεικε γάρ αντί τής ύπάρίεως τήν Ζωή ν), ύψοΰ δέ διάιττει is
καί ύπερνήχεται τους έπί τής γής' άπερινόητος γάρ καί απρόσβλητος παντελώς ταις άν-
27 θρώπων διανοίαις ó περί τής αρρήτου φύσεως λόγος. προσεποίσω δέ τοις είρημένοις καί
τόδε. ε ι ς κ ύ ρ ι ο ς , μ ί α π ί σ τ ι ς , êv β ά π τ ι σ μ α , καθά φησιν ó ίερώτατος Παύλος. Eph. 4. 5
ένός ουν οντος κυρίου πίστεως τε μιας καί ένός βαπτίσματος, τίς ó κύριος καί εις τίνα
πεπιστεύκαμέν τε καί βεβαπτίσμεθα ; άλλ' ϊσως πρέπειν δτι μάλιστα φαίη τις αν τώι 2ο
έκ θεού πατρός δντι λόγωι τήν τε κυριότητα καί την πίστιν τήν προς ήμών, έπ' αύτώι
δέ τελεΐσθαι καί τό σωτήριον βάπτισμα. ουτω γάρ που τοις άγίοις άποστόλοις ένετεί- L i l i 1202
λατο λέγων' π ο ρ ε υ θ έ ν τ ε ς μ α θ η τ ε ύ σ α τ ε π ά ν τ α τ α έ θ ν η , β α π τ ί Ζ ο ν τ ε ς α ύ τ ο υ ς Mt. 28, 19
εις τό δ ν ο μ α τ ο υ π α τ ρ ό ς καί τ ο υ υίοΟ καί τ ο υ α γ ί ο υ π ν ε ύ μ α τ ο ς . δ γε
μήν θεσπέσιος Παύλος τήν τής κυριότητος δόΣαν καί τής πίστεως τήν όμολογίαν καί τήν 25
τοΟ αγίου βαπτίσματος δύναμιν έμφανή καθίστησι, λέγων' μή ε ϊ π η ι ς έν τ ή ι κ α ρ δ ί α ι Rom. 10,6-9
σ ο υ ' τίς ά ν α β ή σ ε τ α ι εις τ ό ν ο ύ ρ α ν ό ν ; τοΰτ' έ σ τ ί Χ ρ ι σ τ ό ν κ α τ α γ α γ ε ί ν ' ή
τ ί ς κ α τ α β ή σ ε τ α ι ε ι ς τ ή ν α β υ σ σ ο ν ; τ ο υ τ ' έ σ τ ί Χ ρ ι σ τ ό ν έκ ν ε κ ρ ώ ν ά ν α γ α -
γείν. ά λ λ α τ ί λ έ γ ε ι ή γ ρ α φ ή ; έ γ γ ύ ς σ ο υ τ ό ί>ήμά έ σ τ ι ν έν τ ώ ι σ τ ό μ α τ ί
σ ο υ κ α ί έν τ ή ι κ α ρ δ ί α ι σ ο υ , δ τ ι έ ά ν ε ϊ π η ι ς ' κ ύ ρ ι ο ς ' Ι η σ ο ύ ς , κ α ί π ι σ τ ε ύ - so
σ η ι ς έν τ ή ι κ α ρ δ ί α ι σ ο υ δ τ ι ó θ ε ό ς α ύ τ ό ν ή γ ε ι ρ ε ν έκ ν ε κ ρ ώ ν , σ ω θ ή σ η ι . Μ ν 405
γράφει δέ πάλιν' ούκ οϊδατε δ τ ι δ σ ο ι έ β α π τ ί σ θ η μ ε ν ε ι ς Χ ρ ι σ τ ό ν Ί η σ ο ύ ν , ε ι ς Rom. 6, 3
τ ό ν θ ά ν α τ ο ν α ύ τ ο ϋ έ β α π τ ί σ θ η μ ε ν ; ίδου δή σαφώς περιίστησιν εύτεχνώς τής τε PG 316
κυριότητος καί τής πίστεως τήν όμολογίαν, καί αύτήν δέ τήν του αγίου βαπτίσματος χάριν
28 εις τόν παθόντα τόν θάνατον καί έγηγερμένον έκ νεκρών. άρ' ουν εις υιούς πιστεύομεν ss
δύο; αρα τόν έκ θεού πατρός άπαστράψαντα παραδραμόντες λόγον ώς υίώι παρ' αύτόν
έτέρωι τώι παθόντι προσάψομεν τήν τής κυριότητος δόΣαν, καί αύτήν δέ τής πίστεως τήν
όμολογίαν καί τό ούράνιον βάπτισμα ; εϊτα πώς ούκ ευηθες, μάλλον δέ άναμφιλόγως δυσσε-
βές τό ουτω φρονείν ή λέγειν ; τί ουν έρουμεν; εις κύριος άληθώς μία τε πίστις καί έν Eph. 4. 5
βάπτισμα. καί γάρ έστιν είς υιός καί κύριος ούκ ανθρωπον κατά συνάφειαν λαβών ó 40
V, Ρ [= hk], ARA
3 σοφώτατοσ Ρ 4 δυναμένη οΟτόν R g αύτού1 om. AR Tim., corr. R τήν bi Ρ
12 διηγήσασθαι V 13 oüv ΡΑΛ γάρ VRTim. 16 τής om. Ρ 16/17 άνϊναισ Ρ 17 ^
om. V 19 tè om. Ρ 26 βαπτίσματοσ VPRA πνσ Α καθιστή R 28/29 άναγαγείν ¿κ
νεκρών V 3 1 ήτ€ιΡ€ν αύτόν V 33 παρίστησιν Ρ ¿τεχνώσ k άτεχνιίισ h.\ 35 ιπστεύ-
σομεν V 37 ΤΠν o m - et ante bóEav superscr. R αύτήσ V τήν superscr. R 38 bè καί V
8*
λόγος καί μέτοχον αύτόν άποφήνας των ιδίων άίιωμάτων καί μεταδους υίότητός τε καί
κυριότητος αύτώι, καθά φασι καί γεγράφασι ληροΟντές τίνες, αλλ5 αύτός ένανθρωπήσας
καί σαρκωθείς ó εκ θεοΟ θεός λόγος, τό φ ω ς τό έκ του φωτός. εις τον τούτου θάνατον
βεβαπτίσμεθα, παθόντος μεν ανθρωπίνως αύτοΟ ίδίαι σαρκί, μεμενηκότος δέ απαθούς θεικώς
καί Ζώντος αεί' Ζωή γάρ έστιν έκ Ζωής του θεού καί πατρός. ουτω νενίκηται θάνατος, 5
έπιπηδήσαι τολμήσας τώι σώματι τής Ζωής ' καταργείται òè ουτω καί εν ήμίν ή φθορά καί
loh. 6, 53 tò αυτού του θανάτου κράτος ασθενεί. καί γουν έφη Χριστός' αμήν λέγω ύμίν'
έάν μή φ ά γ η τ ε τήν σάρκα του υίου του ανθρώπου καί πίητε αύτοΟ τό
αίμα, ούκ έχετε Ζ ω ή ν εν έ α υ τ ο ί ς. Ζωοποιόν ουν άρα τό αγιον σώμα καί αίμα
Χρίστου. σώμα γάρ, ώς εφην, έστίν ουκ ανθρώπου τινός μετόχου Ζωής, ϊδιον δε μάλλον ίο
29 τής κατά φύσιν Ζωής, δήλον δε δτι του μονογενούς. ταύτα φρονεί μεθ' ημών ó φιλό-
χριστος τών αγίων πάτερων χορός, καί αύτός δε ό νυνί τον τής αγίας Κωνσταντινουπολι-
τών εκκλησίας κατακοσμήσας θρόνον ó όσιώτατος καί θεοσεβέστατος αδελφός καί συνε-
πίσκοπος Πρόκλος. γεγραφε γάρ καί αύτός προς τους τής Έ ώ ι α ς θεοσεβεστάτους
επισκόπους αύταΐς λέ£εσιν ώδε' =·καί σαρκοΟται μεν άτρέπτως ό άνείδεος, τίκτεται òè κατά ΐ5
σάρκα ό άναρχος" προκόπτει δε τήι κατά σώμα ήλικίαι ό φύσει παντέλειος καί παθών
ανέχεται ό παθών ανώτερος, ούχ ώι ήν, ύπομείνας τάς ύβρεις, άλλ' ώι γέγονε, καταδεΗά-
μενος τά του σώματος πάθη.« έλέγχεται τοίνυν τών έτερα παρά ταΟτα φρονούντων ή
L I I I 1203 γεγραφότων ή κακοπιστία πανταχού νοσούσα τό βέβηλον καί τό τοις τής αληθείας άπαι-
δον δόγμασι. 20
30 Διαπεράναντες δε τον περί Χρίστου λόγον οί τρισμακάριοι πατέρες του άγίου πνεύ-
ματος διαμνημονεύουσι ' πιστεύειν γαρ έφασαν εις αύτό καθάπερ άμέλει εις τον πατέρα
καί τον υίόν. όμοούσιον γάρ έστιν αύτοίς καί προχείται μέν ή γουν έκπορεύεται
καθάπερ από πηγής του θεού καί πατρός, χορηγείται δέ τήι κτίσει δια τοΟ υίοΟ' ένεφύσησε
PG 317 γουν τοις άγίοις άποστόλοις λέγων' λ ά β ε τ ε π ν ε ύ μ α α γ ι ο ν . ούκουν έκ ΘεοΟ καί 25
loh 20 22 λ * / \ /
θεος τό πνεΟμά έστιν καί ούκ άλλότριον τής άνωτάτω πασών ούσίας, άλλ' έ£ αύτής τε καί
έν αύτήι καί ϊδιον αύτής.
31 Αϋτη μέν ουν τών άγίων πατέρων ή εύθυτενής καί άπλανεστάτη πίστις ήτοι τής
2 Cor. 4. 4 πίστεως ή ομολογία' άλλ5 ώς ό ΤΤαΟλός φησιν, ό θ ε ό ς του αιώνος τούτου έτύ-
Μ V 4ο8 φ λ ω σ ε ν τ ά ν ο ή μ α τ α τ ώ ν απίστων είς τό μή α ύ γ ά σ α ι τον φωτισμόν τ ο υ 3ο
εύαγγελίου τής δόίης Χρίστου. άφέντες γουν τό εύθύ τής αληθείας ίέναι τίνες
ι Tim. ι, 7 αιττουσι κατά πετρών, μή ν ο ο ύ ν τ ε ς μήτε α λέγουσιν, μήτε περί τίνων δια-
βεβαιουνται. περιιστάντες γάρ την τής υίότητος δόΗαν είς μόνον τον έκ ΘεοΟ πα-
τρός φύντα λόγον, ώς υίόν έτερον τον έκ σπέρματος Ίεσσαί καί Δαυίδ συνήφθαί φασιν
αύτώι καί μετέχειν υίότητος καί τιμής θεοπρεποΟς καί τής ένοικήσεως αύτου τοΟ λόγου 35
καί πάντα μάλλον έσχηκέναι παρ' αύτοΟ, ϊδιον δέ παντελώς ούδέν. περί τών τοιούτων,
lud. 4 ώς γε οϊμαι, γεγράφασι τοΟ σωτήρος οί μαθηταί' π α ρ ε ι σ έ δ υ σ α ν γ ά ρ τ ί ν ε ς άνθρω-
ποι οί καί πάλαι προγεγραμμένοι είς τ ο ύ τ ο τό κρίμα ασεβείς, τήν του
ΘεοΟ χ ά ρ ι ν μ ε τ α τ ι θ έ ν τ ε ς ε ί ς ά σ έ λ γ ε ι α ν κα'· τ ο ν μ ό ν ο ν δ ε σ π ό τ η ν κ α ί κ ύ ρ ι ο ν
ημών Ίήσουν Χριστόν άρνούμενοι. Ιησούς δέ Χριστός όνομάΖοιτο αν είκότως 4ο
έν άνθρωπείαι μορφήι πεφηνώς ό λόγος. έπεί φραΖέτωσαν έρομένοις οί δι' εναντίας
V, Ρ [= hk], ARA
oí τα Νεστορίου τε καί Θεοδώρου φρονείν και λαλείν έκ πολλής άγαν άσυνεσίας ού παραι-
τούμενοι' έκβάλλετε τοΟ είναι θεόν καί υίόν άληθινόν τοΟ θεού και πατρός τον έκ της
αγίας παρθένου, τό παθείν αύτώι προσνέμοντες μόνωι καί άποσοβοΟντες αύτό του θεοΟ λόγου,
'ίνα μή θεός λέγοιτο παθητός; ταύτα γαρ της εκείνων έθελακριβείας τα ευρήματα καί
ή τών έννοιών χυδαιότης. ούκοΰν μή όνομαΖέσθω Χριστός ίδικώς καί κατά μόνας ó 5
έκ θεού πατρός λόγος ' ώσπερ γάρ έστιν άπεοικός αύτώι τό παθείν, δταν lèw νοήται σαρ-
κός, οϋτω καί ή χρίσις άνάρμοστόν τι χρήμα καί άλλότριον αύτοΟ. Ίησουν γάρ τον Act. 10, 38
από Ναίαρέτ έχρισεν ó θεός πνεύματι άγίωι, αύτοτελής δέ πάντως ό έκ ΘεοΟ λόγος καί
ούκ αν έδεήθη χρίσεως τής δια του αγίου πνεύματος. ούκοΟν άρνήσασθε την οίκονο-
μίαν, άποστήσατε τον μονογενή τής εις τον κόσμον αγάπης ' μή όνομαΕέσθω Χριστός παρ' ίο
υμών. ή ού σμικρόν αύτώι τό έν τοις καθ' ημάς γενέσθαι μέτροις; ούκοΟν έπειδήπερ
καί τοΟτό έστιν άπεοικός αύτώι, όμολογείτω μηδείς δτι γέγονεν άνθρωπος, 'ίνα καί αύτοΐς
εϊπηι Χριστός" π λ α ν ά σ θ ε μή ε ί δ ό τ ε ς τ ά ς γ ρ α φ ά ς μ η δ έ τ ή ν δ ύ ν α μ ι ν τ ο ύ ΘεοΟ. Mt. 22, 29
ούκοΟν ώς τής αληθείας έχθρους τους ώδε φρονείν ήιρημένους ηγούμενοι φεύγωμεν αύτών
τάς ολέθριους κενοφωνίας, έπώμεθα δέ μάλλον ταΐς όόΣαις τών άγίων πατέρων καί τήι is
παραδόσει τών αγίων αποστόλων καί εύαγγελιστών. αύτός γάρ ήν ó λαλών έν αύτοίς PG 320
ó ένανθρωπήσας λόγος, δι' ου καί μεθ' ου τώι θεώι καί πατρί τιμή δόΣα κράτος σύν άγίωι L III 1206
πνεύματι εις τους αιώνας τών αιώνων, άμήν.
136 = 8ι. subscribitur ΤοΟ αύτοΰ Κυρίλλου έπισκόπου ΆλεΣανδρείας πρός Ίωάννην έπίσκο-
πον 'Αντιοχείας καί τήν συναχθεΐσαν έκεΐ σύνοδον [i33l> i p s a epistula hoc loco non 20
repetita est
137 = S 130 A 156. excerptum et Latinum et Graecum [(t)] extat in Theodos. 9, 45, 4;
lectiones non adfero nisi selectas
Βασιλικός νόμος περί τών προσφευγόντων έν έκκλησίαι
1 Αρχαία τις καί άπό τών καιρών τής πλάνης συνήθεια καί νόμου φυσικού διάταΣις δι' 25 LUI 1234
εύσέβειαν αεί τις τοιαύτη κεκράτηκεν ώστε τάς θείας θρηισκείας τών δημοσίων διοικήσεων Μ ν 4 3 7
καί τών ανθρωπίνων χρήσεων έν παντί τε χώρωι καί έθνει διορισθήναι καί ταύτας ού μό-
νον έν τώι άκροτάτωι τών πραγμάτων, αλλ' ώσπερ έν τινι έπί γής ούρανώι άνατίθεσθαι
καί δποι πλησιάΣειν μόνοις καθαροίς καί όσίοις θέμις. έντεΰθεν κάκεΐνο συμβαίνει τό
πάντων φυσικώς ταΐς διανοίαις έγκεΐσθαι μηδενί τρόπωι δύνασθαι τά τώι θεώι άφιερω- 30
θέντα μιαίνεσθαι μήτε κατά τής θείας δυνάμεως τήν ανθρώπων ϋβριν χωρείν. πώς
γαρ οιόν τε μολύνεσθαι άπερ αεί καθαρεύειν άνάγκη ; ή πώς οΐόν τε ρυποΰσθαι απερ όίπαΣ
2 άγιασθέντα τοΟ τοιαύτα είναι ού παύεται ; δθεν ει καί πεπείσμεθα ύπό τών έναγχος άθε-
μίτως έκ τής βαρβαρικής μανίας κατά τοΟ θείου τολμηθέντων θυσιαστηρίου μήτε μολύνεσθαι
V, Ρ [ = hk], ARA
i r e om. A 2 έκβάλλεται P R , corr. R 3 μόνιυ Vcon-pARA Tim. μόνον V αύτό R<»n·
αύτόν V P A R 4 βήματα Ρ 6 νοοίτο V η χρήσισ V A R Tim., corr. A R 8 vap¿9 R
14 τούς om. R 15 καί έπόμεθα μάλλον V ι 6 6 λαλών έν αυτοισ Ρ Α έν αϋτοίσ ò λαλών V R
ι 8 είσ P A R A νΟν καί άεί καί είσ V
V S , D [ = mn], Α
ρXI V ρκγ' D 24 έν τη D 25 συνήθεια] σύνηθεσ άεί S νόμοισ S φυσική V S
26 ταΐσ θείαισ θρηκείαισ S ταισ θρησκείαισ D 27 χώροι Α χρόνοι V S D ταύτα SD 28 γήσ
ούρανώ VA τησ ουρανών SD 29 μόνοισ V νόμοισ SDA ¡ 2 καθαριεύειν S καθαρειεΰειν n
33 του SD τό V om. Α
το καθαρόν μήτε κεχράνθαι οπερ είναι πέφυκεν άγιο ν, όμως έπειδή γέγονεν οπερ ουδαμώς
ήλπίσθη γενέσθαι, και μέχρι της εύσεβείας ή των μυσαρών έφθασε τόλμα, ώστε μή τοις
άνοσίοις γοΟν δοκείν βέβηλα είναι ταύτα απερ θεία τυγχάνει, μήτε έν τοις άγιασθείσι καί
άφιερωθείσι τόποις έΣήι ταύτα απερ ούδε èv άλλοις χύδην αδίκως άνεκτόν γίνεσθαι, καί
υπέρ του τήν θρηισκείαν καί την της εύσεβείας παραφυλακήν άνόθευτον παραμένειν, πάσαν 5
υβριν της τοΰ θεού του παντοκράτορος έκκλησίας, τήν τε παρά τ ώ ν τολμώντων καί άκόν-
3 των έγγινομένην, άπείργομεν. καί γαρ ει έθνικής αρχαιότητος ή θρηισκεία πλάνη και
θεός τό δοκούν, ούτως της οικείας δεισιδαιμονίας έίήσκει τήν παρατήρησιν, ώ σ τ ε τους
βωμούς μή πάσιν, άλλα γαρ τισίν έπιτρέπειν τ ώ ν ιερέων τούς τε ναούς ώσπερ καί διά
της γης υψουμένους έν ταΐς άκροπόλεσι καί τοις όχυρωτέροις τ ώ ν πόλεων άναθεΐναι τό- ίο
ποις τά τε κατασκευασθέντα είδωλα προσκυνειν καί μετά σεπτής μεγίστης Ιχειν ματαιό-
Μ ν 44° τητος. πόσωι μάλλον ημάς προσήκει τήν θρηισκείαν μετά πάσης φυλάττειν παρατηρή-
σεως, προς οΟς ó θεός μετά της αληθούς θρηισκείας, ούρανούς μή άπολιπών, καταβέβηκε
καί ώσπερ τινός μεταξύ θεοΰ τε καί ανθρώπων άντιδόσεως γενομένης, άνθρωπος θεόν εις
γήν ύπεδέΣατο καί θεός είς ούρανούς άνήγαγεν ανθρωπον ; προ δέ γε τών άλλων καί τού- 15
τωι μάλιστα έΗιλεοΰνται θεόν οί της ακρας έΣουσίας τών πραγμάτων έπειλημμένοι τώι
σωτηρίας ίωής τε καί άμεριμνίας φροντίίειν ανθρώπων, απερ κατά τό ήμίν έμφυτον ού-
L I I I 1235 δαμώς * θάτερον τώι έτέρωι δίχα τής έκατέρου βλάβης συνάπτομεν, ώστε μήτε τοις έκκλη-
σιαστικοίς οϊκοις ή τοις άγίοις θυσιαστηρίοις έκ τής πολλής τών προσφευγόντων απαγο-
ρεύσεως τε καί δειλίας προπετείας τε καί καταφρονήσεως τόλμης ή καί μανίας υβριν παρά 20
τό πρέπον γενέσθαι τινά καί τον τών αθλίων τε καί άβοηθήτων μόνον έσχατόν γε λιμένα
4 εύρυτέροις τοις πεποιημένοις ύποδέΗασθαι κόλποις. ούδένα τών τον κλύδωνα τής θα-
λάττης καί τούς σκοπέλους έκκλινόντων προσήκει τήν τής γής άφαιρείσθαι γαλήνην ' πολέ-
μου καθ' ού συνέστη παράταζις, τήν κατά τοΰ προσφεύγοντος άπειλήν άποτίθεται' τό
άσυλόν ποτε ύπερήσπισε τ ώ ν διαφόροις ένοχων έγκλήμασι τήν τών νόμων παρωθούμενον 26
αύθεντίαν. καί ώστε μηδαμοΟ τοις εύλαβουμένοις άναιρεθήναι φιλανθρωπίαν, βωμόν
σωτηρίας καί έν τοις ήμετέροις άφιδρύμασιν ή άρχαιότης άνέθηκε καί οί τά ϊχνη τών
ημετέρων χαρακτήρων καταλαμβάνοντες κατά τών απειλών τής σκαιάς τύχης έλευθερω-
θέντες τε καί άμεριμνούντες γεγήθασι. τοσαύτην τοιγαροΟν τής αφής του ιδρύματος
διά τό βασιλικόν σέβας τ ο ί ς δεομένοις έπικουρίαν διδούσης, πόσην χρή τοις εις τά άγιώ- so
τατα καταφεύγουσι θυσιαστήρια ύπάρχειν βοήθειαν;
5 Άνεώιχθωσαν τοίνυν τοις δεδιόσιν οί ναοί του μεγάλου θεού καί τούς προσφεύγοντας
ίκέτας ó κοινός ύποδεχέσθω βωμός καί τήν θείαν βοήθειαν τήν κοινήι προσκομιίομένην
οίπασιν έκ τ ώ ν ταύτης οϊκων μηδεμία ώ ς ύπερτέρα διωθείτω απειλή. ποιος γαρ ταΐς
συμφοραΐς οίκτος ύπολειφθήσεται έν τ ο ι ς ναυαγοΟσιν, εί τον αίγιαλόν αποκλείσεις καί τήν ss
πηγή ν τοις διψώσι θολώσεις ; ή ποία ταΐς ανθρωπίναις περιέσται συμφοραΐς θεραπεία, έάν
αύτοίς ό θεός άρνηθείη ; έπί γαρ τών ημετέρων καιρών ού μόνον τα θεία θυσιαστήρια
και τό εύκτήριον του λαοΰ το τετραγώνων τοίχων περιβολήι τειχιΣόμενον εις άσφάλειαν
συντελείν τ ώ ν προσφευγόντων θεσπίΣομεν, άλλ' εϊ τι και περαιτέρω τούτου τυγχάνει άχρι
τών τελευταίων θυρών της έκκλησίας, ών τοις ευΣασθαι προηιρημένοις π ρ ώ τ ω ν έπιβαίνειν 5
συμβαίνει, έλέου βωμόν τοις προσφεύγουσιν είναι προστάττομεν, ώστε μεταίύ του ναού,
ον τώι προειρημένωι τρόπωι προσφυγαΐς όιεγράψαμεν, καί τών πρώτων μετά τους δημο-
σίους τόπους της αγίας έκκλησίας θυρών τά περιεγκείμενα, είτε έν οίκίαις εϊτε έν κήποις
εϊτε èv αύλαΐς ή έν λουτροίς ή καί έν στοαίς τυγχάνει, τους είσδύντας πρόσφυγας καθ'
ομοιότητα του ένδοτάτου ναοΟ φυλάττειν. καί ει καί τα μάλιστα θρηισκείας τε καί εύλα- ίο
βείας λόγωι τά μικρώι αλλήλων διεστώτα τώι τόπωι ού μικρώι τώι της παρατηρήσεως
διώρισται τρόπωι, δμως ύπέρ του τήν άμεριμνίαν πλατυναι τοις προσφεύγουσι καί τοις
εύλαβουμένοις τήν βοήθειαν έκτεΐναι, πάσαν τήν προδηλουμένην περίοδον άδιάκριτον είναι M ν 441
λιμένα της ησυχίας προστάττομεν καί μηδένα εις τό έϋωθεΐσθαι τούτους ίεροσύλους έπι-
βάλλειν χείρας, μή που γε ό τούτο τολμών, έν συμφοραϊς έαυτόν ίδών, καί αύτός έΕαιτών is
β βοήθειαν καταφύγηι. τό δε τοιούτο τών διαστημάτων πλάτος έν καιρώι τοΟ φόβου εις
αδειαν του διάγειν, μάλλον δέ τοΰ περινοστείν φιλανθρώπως συνεχωρήσαμεν, 'ίνα μή τινι
τ ώ ν προσφευγόντων έν τώι τοΰ θεού ναώι ή έν τ ο ι ς άγίοις θυσιαστηρίοις μένειν ή έσθίειν
ή καθεύδειν ή παννυχΚεσθαι έΣήι, τούτο τών μέν κληρικών της θρηισκείας χάριν κωλυόν- L I I I 1238
των καί τών προσφύγων της εύσεβείας ένεκα φυλαττόντων, ίνα μήτε οί προσφεύγοντες 2ο
βεβήλωι γνώμηι προσφεύγειν δοκοΐεν τήι θρηισκείαι καταμιγνύντες τάς οικείας χρείας μήτε
οί τά ούτως αισχρά δυνάμενοι του θείου άπείργειν οίκου δόΣωσι τήν εύσέβειαν ής ΰποφή-
ται τυγχάνουσι, καταβλάπτειν. προκειμένου δέ τοΰ θατέρωι πάντως προσκρούσαι, αί-
ρετώτερον τους κληρικούς τάς άνθρωπίνας καί φυσικάς τών αγίων θυσιαστηρίων άπωθου-
μένους ύβρεις θραοείς μάλλον ή ασεβείς νομΚεσθαι καί περί ανθρωπον ή περί θεόν άμαρ- 25
τάνειν, όπότε τούτου τεθέντος του νόμου μήτε άπανθρωπίας τις υπόνοια δικαίως δν
φθάσειεν εις τους κληρικούς, έπειδή πολλή τοΰ τε φόβου καί της άμεριμνίας τ ώ ν προσφευ-
γόντων πρόνοια γέγονε. καί γαρ καί τήι άνθρωπίνηι χρήσει τε καί άνάγκηι ρυπουσθαι
τον τοΰ θεού ναό ν καί τό θείον μυστήριον τήι έφυβρίστωι άσθενείαι καταμίγνυσθαι, τά
θεία ύπό βεβήλων χραίνεσθαι, τά ιερά υπό τ ώ ν σαθρών μολύνεσθαι μή βουλόμενοι, του 30
αίτείν βοήθειαν τοις προσφεύγουσιν ούκ άπεκλείσαμεν, άλλα καί προσέτι καί πλατυτέροις
διαστήμασι μακροτέροις τε χωρήμασιν άσφαλισθήναι τούτους έψηφισάμεθα, του πρέποντος
τήι τε άνθρωπότητι καί τήι θεότητι φυλαχθέντος.
VS, D [ = mn], A, (t) [2—5 o ò — έκκλησίας, 6 έλέου—ίο φυλάττειν, 14 καί μηδένα—16 πλάτος,
17 συνεχωρήσαμεν— 2ο φυλαττόντων]
3 τά — τό] τόν εύκτήριον ναόν τόν (t) τετράγαινον SD 5 πρώτον VA 6 Ιλέω SD
7 δν (t) ¿v VSDA τρόπω (t) τόπω VSDA προσφυγαις scripsi πρόσφυγεσ Α προσφυγέσ SD
πρόσφυγασ V περιπεφράχθαι (t) 7/8 δημόουσ m δημώουσ n δημίουσ S 8 είτε 2 ] ή V 9 ή1
VA €Ϊτ€ SD τούσ V (t) και τούσ SDA πρόσφυγας om. SD 10 ένδοτάτω Α και ei
VSA eí D τά om. SD 1 1 άλλήλων] δλίγων V ΐ 2 διώρισται τρόπωι scripsi διώρισται
τόπω SDA τόπω διώρισται V 13 τήν om. V 14 τούτοισ SD ίεροσυλίασ SD Α 15 Τ €
V S D καί Α ι6 καταφύγοι Α τοιούτον VD ι8 προσφευγόντων SD (t) προσπεφευγό-
των VA 19 τοΟτον Α 2ο καί τών VSA τών δέ D iva om. SD 21 βεβήλωι —
προσφεύγειν om. Α ώσ βεβήλω D ώσ βεβήλου S τή — χρείασ V τήσ θρησκείασ τάσ οίκείασ
καταλιπόντεσ χρείασ SDA 22 δόΕουσι S 23 γεγόνασι SD 28 χρήσει VA φύσει SD
(>υπΔσθαι SD 3 ° μή βουλόμενοι om. V τοϋ] malim τό 32 δέ Α τούτοισ V
32/33 τοΟ — θεότητι Α τοΟ πρέποντοσ τη τε άνθρωπότητι V τή τε άνθρωπότητι καί τη θεότητι τοΟ
πρέποντοσ SD
138 = S 131 A 157. excerptum extat in ea Codicis Iustinianei primi libri e p i t o m a quae
Constitutionum ecclesiasticarum collectio dici solet, cf. C o d . lustin. ed. K r ü g e r ι , ι 8
L III 1214 "Ισον θείου θεσπίσματος του εύσεβεστάτου βασιλέως Θεοδοσίου κατά τε ΤΤορφυρίου και
Μ Υ 417 Νεστοριανών καί κατά Ειρηναίου του Τυρίων επισκόπου
ΤΤρεπειν ηγούμεθα τήι ήμετέραι βασιλείαι τους υπηκόους τους ημετέρους περί της
εύσεβείας ύπομιμνήσκειν. ουτω γαρ καί πλείονα κτήσασθαι τήν του θεού καί σ ω τ ή ρ ο ς
ημών ΊησοΟ Χρίστου εύμένειαν δυνατόν είναι νομίΖομεν, δταν καί ήμείς τ α κατά δύναμιν
αύτώι άρέσκειν σπουδάίωμεν καί τους ήμιν υπακούοντας εις τούτο προτρέπωμεν. θεσπί-
Σομεν τοίνυν ώστε πάντα όσα ΤΤορφύριος ύπό της έαυτοΟ μανίας έλαυνόμενος κατά της
ευσεβούς θρηισκείας τ ώ ν Χριστιανών συνέγραψε, παρ' οίωιδήποτε εύρισκόμενα πυρί παρα-
δίδοσθαι' πάντα γάρ τά κινοΟντα τ ο ν θεόν εις όργήν συγγράμματα καί τάς ψυχάς άδι-
κοΰντα ούδε εις άκοάς ανθρώπων έλθείν βουλόμεθα. Ι τ ι θεσπίΣομεν ώ σ τ ε τούς Ζηλοΰντας
τήν άσεβη Νεστορίου πίστιν ή τήι άθεμίτωι αυτοί) διδασκαλίαι άκολουθούντας, eì μέν
έπίσκοποι ειεν ή κληρικοί, τ ώ ν αγίων έκκλησιών έκβάλλεσθαΓ εί δε λαϊκοί, αναθεματίίεσθαι
nr. i n κατά τα ήδη νομοθετηθέντα παρά τής ήμετέρας θειότητος, έίουσίαν εχόντων τ ώ ν βουλο-
μένων όρθοδόΗων τ ώ ν έπομένων τήι εύσεβει ημών νομοθεσίαι δίχα φόβου καί βλάβης δη-
μοσιεύειν αυτούς καί έλέγχειν. έπειδή δέ ήλθεν εις τάς ευσεβείς ήμών άκοάς ω ς τίνες
διδασκαλίας τινάς συνέγραψαν καί είέθεντο αμφιβόλους καί οϋκ ακριβώς συμφωνούσας τήι
εκτεθείσηι όρθοδόΗωι πίστει παρά τής αγίας συνόδου τ ώ ν συνελθόντων εν Νικαίαι καί έν
Έφέσωι αγίων πατέρων καί Κυρίλλου του τής εύλαβοΟς μνήμης του γεγονότος τής Άλε-
ίανδρέων μεγάλης πόλεως έπισκόπου, κελεύομεν τ ά μεν γεγονότα τοιαύτα συγγράμματα ή
L III 1215 καί προ τούτου ή και νυν έμπίπρασθαι καί τελείωι άφανισμώι παραδοθήναι, ώ σ τ ε μήτε εις
άνάγνωσίν τίνος έλθείν, τ ώ ν τ ά τοιαύτα συγγράμματα ήτοι βιβλία έχειν καί άναγινώσκειν
άνεχομένων τήν έσχάτην τιμωρίαν ύφορωμένων' του δε λοιπού μηδενί έΗείναι παρά τήν
έκτεθεΐσαν πίστιν, καθάπερ είρήκαμεν, Ι ν τε Νικαίαι καί έν Έ φ έ σ ω ι λέγειν τι ή διδάσκειν,
δηλαδή τ ώ ν παραβαινόντων τούτο ήμών το θείον θέσπισμα τήι έγκειμένηι τιμωρίαι τ ώ ι
nr. m έκπεμφθέντι περί τής δυσσεβούς π ί σ τ ε ω ς Νεστορίου νόμωι υποβαλλομένων.
"Ωστε δε πάντας τήι πείραι μαθείν ως ή ήμετέρα θειότης αποστρέφεται τούς 2η-
Μ V 42° λούντας τήν άσεβή Νεστορίου πίστιν, θεσπίίομεν Είρηναΐον τ ο ν πάλαι δια τήν αίτίαν ταύ-
Coll.Cas.277 την παρ' ήμών αγανακτήσει υποβληθέντα καί μετά τούτο ούκ ΐσμεν δ π ω ς μετά δύο γάμους,
ι Tim. 3. 2 ώ ς μεμαθήκαμεν, παρά τούς αποστολικούς κανόνας τής Τυρίων πόλεως έπίσκοπον γεγονότα
τής μέν έν Τύρωι αγίας εκκλησίας έκβληθήναι, έν δέ τήι αύτού μόνηι πατρίδι διάγειν ήσυ-
χάίοντα, παντελώς του σχήματος καί του ονόματος του ιερέως έστερημένον.
Ταύτα τοίνυν ή σή μεγαλοπρέπεια ακολουθούσα τ ώ ι σκοπώι τής ήμετέρας εύσεβείας
παραφυλάΗαι καί πέρατι παραδούναι σπουδάσει.
VS, D [ = mn], A
ρλη V ρκδ' D 4 rup¿u)v S 5 praemittit Αυτοκράτορες Θεοδόσιος και Ούαλεντινιανός ΑΑ.
Όρμίσδαι ¿πάρχωι πραιτωρίαιν Cod. lust. 11 πρόσ όργήν τον θν V ΐ2 άκοάσ άνθρώπων
έλθείν V A Cod. άκοάσ έλθείν άνθρώπαιν S άκοάσ έλθείν D βούλομαι SD 13 bóEov V 17 ευσέ-
βεια ήμών άκοάσ VCod. εύσεβείσ άκοάσ τησ ήμετέρασ θειότητοσ Α ήμετέρασ άκοάσ τάσ εύσεβεισ καί
θειοτάτασ SD 18 άμφιβολάσ S 19 έκτεθείσηι om. SD 20 εόλαβοΟσ V A εύσεβοΟσ SD Cod.
21 μεγάλης om. SD 21—23 ή καί πρό — συγγράμματα om. D 24 περί D 31 τυρίων S
πόλεως om. SD 33 κ 0 " τού σχήματοσ SD 35 σπουδάση S
Διάταγμα προτεθεν παρά τ ω ν έπαρχων μετά τοΰ θείου πραγματικού κατά Πορφυρίου καί
Νεστορίου καί Ειρηναίου
Καί νόμων καί αύτής της πολιτείας σύστασιν είναι την όρθόδοΕον θρηισκείαν καλώς
δοκιμάσας ό θειότατος ημών αυτοκράτωρ δια ιδίου θεσπίσματος παν ασεβείας άνείλε 6
σπέρμα, ίώμενος μεν δια σωφρονισμού συμμέτρου τους ταύτην νοσοΰντας, όδόν δέ εύΣωίας
πάσιν υποδεικνύς. οια τοίνυν περί τε των βιβλίων Πορφυρίου τ ω ν κατά της ευαγούς
τ ω ν Χριστιανών θρηισκείας συγγραφέντων καί τών τάς αθέμιτους Νεστορίου διδασκαλίας
συγγραψαμένων εθέσπισε καί ώς ούδεν δόγμα περί θρηισκείας δει κρατειν, εί μή τό δοκι-
μασθεν παρά τών συνεληλυθότων εύλαβεστάτων επισκόπων πάλαι τε έν Νικαίαι καί μετά ίο
ταύτα άμα Κυρίλλωι τώι τής ευλαβούς μνήμης κατά την Έ φ ε σ ί ω ν πόλιν, ίτι μήν και περί
της καθαιρέσεως Ειρηναίου τοΟ γεγονότος τής Τυρίων πόλεως έπισκόπου, άπαντες εϊσεσθε
εκ τοΰ προλάμποντος θείου θεσπίσματος δηλουμένου Έλληνίδι φωνήι, ώστε μηδένα τούτων
αγνοιαν προφασίίεσθαι. προσήκει τοίνυν απαντας μετά πάσης ακριβείας ταΰτα παρα-
φυλάΗαι, προ οφθαλμών έχοντας τήν τώι θείωι γράμματι περιεχομένην άγανάκτησιν. is
Άνεγνώσθη èv τήι έκκλησίαι τ ώ ν μοναζόντων έν τοις έρημικοΐς Φαρμουθί κγ ίνδικτιώ- d.i8. m.Apr.
νος α Ιτους Διοκλητιανου ρΣδ 448
V S , D [ = mn]," Α
ρλθ V ρκε' D 2/3 καί νεστορίου S D νεστορίου V om. Α 4 νόμον V 5 ^ιά—θί-
σπίσματοσ V S D ¡Mu) θεσπίσματι Α η περί V S A κατά D 9 τήσ θρησκίίασ S D 11 ¿(μα
om. V 12 τυρέιυν S 13 προλαβόντοσ S D 17 α V A δ δ S D
9 *
II
AD FERVNTVR
Gen. 22, ι—6 Deuter. 12, 1—3 . . . 41. 34
. . . . 48, 8
32, 22—24. 30. 31 .
Exod 20, 3 • · 4 1 ' 32. 52, 5 8. 9 . - - -
28, 3 sq . . . . 56, 4 33. 8 56, 21
28, 15 sq . . . . 56, 6 33. 9 • . . . 57. 2. 10
28, 26 • · · · 59, 9 ι Reg. 2, 30 16, 6
32. 7· «
Leuit • · · · 43. 17 17. 7 • · · · 34. 7
14, 2—7 . . . . . . . . 45. 18 17. 45· 46 55. 23
ι6, 7—10 . . . . 32, 6 53. 16
16, 15. 16 . . . . 49. 3 53. 34
16, 20—22 . . . . . . . . 41, 2 67. 12
16, 20. 21 . . . . • · · · 45. 4 77. 15· 16 56, 25
Num. 25. 1—9 77. 18--20 56, 27
Deuter. 6, 4 · . . · 52, 4 95. II 15, 24
6. 13 . . . . 41, 31 145. 8
Unauthenticated
Download Date | 9/7/15 6:47 PM
INDICES 69
Unauthenticated
Download Date | 9/7/15 6:47 PM
70 COLLECTIO VATICANA: INDICES
Unauthenticated
Download Date | 9/7/15 6:47 PM
Unauthenticated
Download Date | 9/7/15 6:47 PM
Unauthenticated
Download Date | 9/7/15 6:47 PM