Professional Documents
Culture Documents
УДК 355.02(438:497.1)“1918/1941“(093.2)
355.014(438+497.1)“1918/1941“(093.2)
- Х ИЧ И
И И Х / И
Ђ КИЋ
А АК : ђ
К Х /Ј ђ -
. ђ -
, .
ључне речи: - х , ,К -
Х /Ј , ,
ђ 1918.
, , .
.
. ђ ,
. , , 1918.
79.000 , 228
43 .
.1
1919.
1919. 1920. ,
1
M. Bjelajac, Vojska Kraljevine SHS 1918–1921, Beograd, 1988, str. 268–269; . ,
.Ђ ,„ ђ
ђ 1918. “, – , . 34, , 2007, . 73–76.
172
.Ђ И - Х ИЧ И ...
1918. .2 , .
1921. 230.000 27.000
, 12 14 .
50% .
. 200 350 ,
. 1.000 .3
-
ђ . 1921. 254 30
, 730 1.000 -
. . -
ђ , ђ -
100 140
. (
) , ђ , 12 14
.4
18,
.
, .
-
.
, 1922.
500.000 , -
1923. ,
.5
, 1922. 800
.6
ђ , 1919. -
.7
1922.
2
, 4, 107, . 19/27, . 6, 4–6; .Ђ ,„
1919. “,
, . 5/2008, , 2008, . 293–300.
.
3
EMAT SH, 7 N 3.200, D 1, 1921.
. ; M. Bjelajac, n. d., str. 287–289.
4
EMAT SH, 7 N 3.200, D 1, 1921.
. ; M. Bjelajac, n. d., str. 287–289.
5
: Ž. Avramovski, Britanci o Kraljevini Jugoslaviji 1921–1930,
Zagreb, 1986, str. 107, 154, 217.
6
И , . 154
7
B. Bogdanović, Puške – dva veka pušaka na tlu Jugoslavije, Beograd, 1990, str. 121
173
ИИ ИЈЕ 1–2/2008.
. , 1924.
7,9 wz. 24
.8 1922/23. -
. 1923.
(FN)
. 1924.
(Fabrique Nationale)
7,9 24. -
9
100.000 110 .
24 ђ 22. 1928.
,10 -
.11
7,9 . -
1923. 50.000 98
( . ).12 1925. ,
ђ
-
100.000 100 .
.
1925, 50-60.000 .
„ “
15.000 wz. 24 ( 1925)
27.000 -
( џ 1925). -
20.000 98 ( .„ -
“ )
. 1926. .13 -
.
,
1921.
.14 ђ
8
B. Bogdanović, n. d., str. 122–123.
9
(FN) 60.000 (Brown-
ing). Ž. Avramovski, Britanci o Kraljevini Jugoslaviji 1921–1930, Zagreb, 1986, str. 278; B.
Bogdanović, n. d., str. 116.
10
, . 12, ( ) 1928.
11
B. Bogdanović, n. d., str. 116.
12
1924. . Ž. Avramovski, Britanci o Kraljevini Jugoslaviji
1921–1930, Zagreb, 1986, str. 217, 278; Branko Bogdanović, n. d., str. 123.
13
B. Bogdanović, n. d., str. 123.
14
Marek Piotr Desczynski, Wojciech Mazur, Na krawedzi ryzuka, Eksport polskiego sprzetu wojs-
kowego w okresie miedszywojennym, Warszawa, 2004, str. 26–27.
174
.Ђ И - Х ИЧ И ...
. 1922.
523.700 259.300 ,
197.300 . 25% -
.15 17. 1925. ђ -
37
100 , 7,9 25.000 98.
28. 1925.
1927. .
,
1925. . 1926.
25.000 98 -
.
,
. 1926. 33.454
1927. 43.556. 1929.
40.000 .16
ђ , , 3. 1924.
ђ
. y 1924.
1925. 82 8
87 10 14 .
450.000
.17
15
И , . 27.
16
: Marek Piotr Desczynski, Wojciech Ma-
zur, n. d., str. 56–60; , 6, 654, 4, 39/1,2; M. Bjelajac,
n. d., str. 276–278.
17
Marek Piotr Desczynski, Wojciech Mazur, n. d., str. 30–31 i Tabela 1.
18
И , . 62–72.
175
ИИ ИЈЕ 1–2/2008.
1931. .
ђ 25 –
, ( , ,
, ) -
(Lublin R-XIII P.1 P.7) -
.19 1931.
– .
Н
1931.
. (Wladislaw
Swiatecki) 1932. . џ
100.000 . , 9. 1935.
.
1938. . , ,
, -17 . I.20
, , , . ђ -
. -
SW 12X10 wz.30 12
10 12 ( . 12,5 ).21
XXV ђ .22
1.000 12 wz. 27
18. 1933. 98.040 .23 12 wz.
27
19
И , . 242.
20
И , . 242, 248, 6; Wojciech Mazur, „Wbrew regule nieudane interesy z Jugo-
slawia“, Militaria XX wieku, Nr 2 (5) marzec–kwiecen 2005, . 9; . Ђ , . ,
. , . ., . 28.
21
Adam Popiel, Uzbrojenie lotnictwa polskiego 1918–1939, Warszawa, 1991, . 118–119.
22
, XXV A2 – , ,( );
.Ђ , . , . , . ., . 28.
23
Marek Piotr Desczynski, Wojciech Mazur, n. d., Tabla 6; Wojciech Mazur, n. d., 9; . Ђ , .
, . , . ., . 27.
176
.Ђ И - Х ИЧ И ...
12,5 PUW
1927. ђ FA PWU.24
„ 12 .“25
, , 1941,
, ,
12,5 PUW, 1 ,
10 „ -
“ 12 . ђ -
- .26
ђ 1932.
(
e ) ђ .
ђ .
75 1897
ђ .
1931. 30
75 1897
10 14/19 . 14
76,2 .
10,5
13 15,5 17 .
ђ 15,5
30,5 . -
75 . 1897 10 .27
8 . 05/8 ,28 ,
24
Adam Popiel, n. d., str. 106–107; Marek Piotr Desczynski, Wojciech Mazur, n. d., str. 242.
25
– . , II , ,
1941. , 3; . Ђ , . , . , . ., . 27.
26
– . , II , ,
1941. , 3; Adam Popiel, n. d., str. 92; . Ђ , . , . , . ., . 28.
27
„ , , “,
, . 16/1931. ., , 1931, . 159–160.
28
, ђ
. ђ
.
, ђ .
1916.
.
05/8. . Ђ , . ,
. , . ., . 28, . 13.
177
ИИ ИЈЕ 1–2/2008.
.29 1928.
8 28 (
ђ . 05/8 . 28 76,5 ).
10 . 14 10 . 16,
( ђ ) 10 . 28 .
1932. . 27.
1932. 22 10 . 16,
15 . 14, 104 . 15, (3.200
104 ) 32.000 (28.100) 15 .
70 (69) 75 . 1897,
( 152 09) (3.800 75 ).30
-3 7
. Carden
Loyd Mk.VI Vickers-Armstrong -
1928. . ,
– -
.31
1929. Carden
Loyd Mark VI a je ,
1929, -1.
-2
-3. 1931. 300 .
(TKS) 1933. 1934. . -
390 . -
7 -3
1939. .32
29
.
( ) . . . ,
, , 1936; – -
. . .– ђ . . .
4420 1926. , , .
30
, -17, -202, -4/1-3, 27.
1932. ; Mile Bjelajac, n. d., str. 105; . Ђ , . , . , .
., . 29.
. Marek Piotr Desczynski, Wojciech Mazur, n. d., Tabela 1.
31
Vladimir Francev, „Malé tanky s okrídleným šípem“, HPM, 4/1995, . 2; . Ђ , . -
, . , . ., . 29.
32
Miloš Ludvík, „Polské tanky v roce 1939“, HPM, 7/92, str. 27; Christopher F. Foss, Tanks and
fighting vehicles, London, 1979, p. 166; . Ђ , . , . , . ., . 29.
178
.Ђ И - Х ИЧ И ...
. Praga P-I
1931. 1932. 17. 1933.
70 ,
33
Tančík vz. 33.
ђ , 1931. ,
MU-2.
. 07/24. ,
1932. , , MU-4
1933.
.34
1932. ,
. 1933.
MU-4/I. -
-3 Praga P-I.
Polaci-Ursus TK-3 Praga
1933. .35 –
.36
, ђ
40 .
1934. , 20. 31.
, . MU-4
,
40 MU-4.
MU-4 ђ . 1939.
MU-4 ђ
1940. .37
33
Vladimír Francev, Charles Ch. Kliment, Československá obrnená vozidla 1918–1948, „ARES“
Praha, 1999, str. 50–51 i 331; Vladimir Francev, „Malé tanky s okrídleným šípem“, HPM,
4/1995, str. 2; Vladimir Francev, „Tančik vzor 33, československa ulitba dobove mode“, HPM,
str. 4/1993, 6–9; . Ђ , . , . , . ., . 29.
34
Vladimir Francev, „Malé tanky s okrídleným šípem“, HPM, 4/1995, str. 3; . Ђ , . -
, . , . ., . 29.
35
Vladimir Francev, „Malé tanky s okrídleným šípem“, HPM, 4/1995, str. 3; Marek Piotr Desczyn-
ski, Wojciech Mazur, n. d., str. 154, n. 38; . Ђ , . , . , . ., . 29
36
Vladimir Francev, „Malé tanky s okrídleným šípem“, HPM, 4/1995, str. 3.
1933.
. Miloš, Ludvík, n. d., . 7; . Ђ , .
, . , . ., . 29.
37
Vladimír Francev, Charles Ch. Kliment, n. d., str. 43–44 i 332–333; Vladimir Francev, „Malé tanky
s okrídleným šípem“, HPM, 4/1995, 3; . Ђ , . , . , . ., . 30.
179
ИИ ИЈЕ 1–2/2008.
1935.
37 . Š-I-d ( delový
tj. ).38 -
. -
, -
. 30. 1936.
. 6856 ђ
5.930.920 ,
Š-I-d, 11
.
14. 25. 1937. . -
, ђ 21. 1936.
. XIV
.39 37 mm
A3 7,9 mm ZB vz. 30J.40 1940.
- .41
1938. 7 . -
. 1939.
36 . , -
, . 10. -
120 7 , 36
, , 56
.
–
, .42
-
-
17. , 1936/37. ,
(15 16 ) -
. ђ ,
. ђ
38
Vladimír Francev, Charles Ch. Kliment, n. d., str. 45 i 334; . Ђ , . , .
, . ., . 30
39
Vladimír Francev, Charles Ch. Kliment, n. d., str. 47 i 335; Vladimir Francev, „Malé tanky s okrí-
dleným šípem“, HPM, 4/1995, str. 5–7; . Ђ , . , . , . ., . 30
40
Vladimír Francev, Charles Ch. Kliment, n. d., str. 47 i 335; . Ђ , . , .
, . ., . 30.
41
И .
42
Marek Piotr Desczynski, Wojciech Mazur, n. d., str. 249, 334.
180
.Ђ И - Х ИЧ И ...
ђ ,
( ).
64 90
ђ 1936. 1939. , 15
16 .
,
. ђ
( „ “
renault FT-17 CWS).43
Н
-
( ) 57 -
wz. 16 ( 663.567
) 76.000
15 ( wz. 24/31 – 1.142.733 -
) џ 5. 1934. . , 12. ,
74.000 ( 990.417 )
PWP ( )
.44
.
20. 1935, 60 ,
8.000 wz. 15 ( 692.600 -
). 15. 1936. 90
( 1.422.000 ) 27. 1936. 125,35
( 1,547.977 ). 1937.
џ , 22. 55
91 . џ
PWP. , , 1938.
187 .45
1939. „H. Cegielskie“ PWP
, ,
46
.
43
Janusz Magnuski, „Czołgi Renault w Wojsku Polskim - Czesc I Renault FT“, Nowa Technika
Wojskowa, nr. 8/97, na više mesta. Jan Tarczyński, K. Barbarski, A. Jońca, Pojazdy w Wojsku
Polskim – Polish Army Vehicles – 1918–1939, Ajaks – Pruszków, 1995, takođe na više mesta.
44
Marek Piotr Desczynski, Wojciech Mazur, n. d., str. 245, Tab la 6.
45
И , . 247 – 249, 6.
46
И , . 249.
181
ИИ ИЈЕ 1–2/2008.
Н 7,9 mm wz. 29
-
7,9 mm wz. 29 .
1938–1939.
. -
wz. 29
ђ . ,
,
.
1934. ђ.
( )
.: „F.B./RADOM/1934“.
, , : „wz. 29“.
„7,9 mm Gew.
298(j)“.49 wz. 29
ђ
: 1924. XV
.51
47
wz. 35 Vis .
1935. RADOM. -
ђ , . . .
, , 1992, . 254.
48
Marek Piotr Desczynski, Wojciech Mazur, n. d., str. 158.
49
Peter Chamberlain and Terry Gander, Axis Pistols, Rifles and Grenades, WW2 Fact Files, Lon-
don, 1976, p. 13–14; Marek Piotr Desczynski, Wojciech Mazur, n. d., na više mesta; Branko
Bogdanović, n. d., str. 123; . Ђ , . , . , . ., . 30.
50
.Ђ , . , . , . ., . 30.
51
И , . 43, 26. 1924.
182
.Ђ И - Х ИЧ И ...
, 1929,
-
-
: PWS-5, PWS-10, PWS-11SM1, PWS-12S2, PWS-20, bartel
BM-4, bartel BM-5 lublin R-X.52
/ ,
. -
„ “
– P.1/I 10. 1929. ђ
(Mokotów) ,
(PZL – Pánstwowe Zaklady Lotnicze).53
ђ -33
.27
. 1931. -
. (Zygmunt Pulawski),
PZL P-11/I,54
„ “ .
, „ “, 1933.
-
. ,
. 55
1933.
20 50 ,
28. 1933. .
: , (Hawker Fury Mk.I),
(Dewoitine D.500), ( - -
- – Fokker F.XVII) (Avia B.534).56 ,
52
Wojciech Mazur, n. ., str. 4; . Ђ , . , . , . ., . 31.
53
„The Era of the Gulls – The Chronicles of the Pulawski Fighter Line“, Air Enthusiast, 28, July–
October 1985; . Ђ , . , . , . ., . 31; . , .Ђ ,
„
“, , 1/2007, , 2007, . 58.
54
J. Cynk, Sily Lotnicze Polski i Niemec Wrzesien 1939, WKL, Warszawa, 1989, str. 171; Andrzej
Glass, „PZL P.11“, Aero-Technika Lotnicza, nr. 10/1992; Pzemislav Skulski, Jedenastka, Let Let
Let 1, sine anno; . Ђ , . , . , . ., . 31; . , .Ђ ,
. ., .58.
55
Živko Avramovski, Britanci o Kraljevini Jugoslaviji 1931–1938, knj. II, Zagreb/Beograd, 1986,
str. 212; Mile Bjelajac, n. d., str. 124; . Ђ , . , . , . ., . 31; .
, .Ђ , . ., . 58.
56
Kenneth Munson, Fighters between the wars 1919–39, Poole, 1977, p. 134; Raymond Danel
et Jean Cuny, Les avions Dewoitine, Docavia, Paris, 1982, p. 119; Živko Avramovski, Britan-
ci o Kraljevini Jugoslaviji 1931–1938, knj. II, Zagreb/Beograd, 1986, str. 212; . Ђ , .
, . , . ., . 31; . , .Ђ , . ., . 59.
183
ИИ ИЈЕ 1–2/2008.
,
.
1934.
vi B-534 II
395 / .57
-
.500 (Dewoitine D.500) 1933,
( )
. ђ , .500
,
.510. Leo-SAF
.
12. 1934. (Denaine),
.
10 .510
30 40 . 5. ,
10 ( , ,
) 267.000 ,
58
1.040.000 40 .
(Lotnictwo Wojskowe),
-7 (PZL P-7a)
(Lublin), ђ . (Ludomil Rayski)
1934. , ,
. . (Jerzy
Bajan), 4. ђ (4 Challenge
de Tourisme Internationale) 1934. .
, . (Mieczyslaw Medwecki)
. ђ , 18. 1934,
-7 No6.119 ( . )
59
.
57
Jirí Rajlich, Jirí Sehnal, Vzduh je naše more, Praha, 1993, str. 123–125; V. Nemeček, ČS letadla
1, str. 127; Christophe Cony, „L’Avia B–534 – 1ère partie“, Avions, No38 mai, 1996; Modelár-
ské listy/Modeller’s pages 1, Avia B-534, Praha, 1990; Jirí Vrany, Aeroarchiv – Avia B 534, Pra-
ha, 1991, str. 16. ( : K. Munson, Fighters 1919–39,
. 134–5; Josef Krybus, „The Avia B.534“, Profile No152; V. Nemeček, ČS letadla 1, str. 130)
14 -534.
-534 1936. . .Ђ , .
, . , . ., . 31; . , .Ђ , . ., . 59.
58
Raymond Danel et Jean Cuny, n. d., str. 119–120; . Ђ , . , . , . .,
. 31; . , .Ђ , . ., . 59.
59
. ,„ ђ -
“, , . 9/1934. . „
.11“ (Lublin R-XI) ,
SP-AMG (Lublin
184
.Ђ И - Х ИЧ И ...
534, 510
.I 1934. .60
,
, :„ , 15.
1934, “.61 ђ ,
-7 .62 ђ ,
, (
-11 ,
-24, ).
, „ “ (Lorrai-
ne) -
12H ( 1934.
-8 (P-8) -28). ,
ђ ,
. 1936,
-
24/III ( , ,
, , ), -
. .
ђ
, , ,
.63
ђ , 1936. ђ -
185
ИИ ИЈЕ 1–2/2008.
-23.
џ .64
Н Д-8
-
RWD ( Stanislaw Rogalski, Stanislaw Wi-
gura, Jerzy Drzewiecki), 1927,
DWL (Doswiadczalne Warsztaty Lotnicze) .
1932. . . -
ђ -
1934. - -8 (RWD-8),
65
1933. . „ “
1935. ,
.
-8, YU-PCY, YU-PCZ YU-PDM.66
-8 „ “ SEPEWE
.67 1938.
-13.
ђ - 100 200 ,
7,9 , wz. 28 ,
15, , ,
, 37 , , . -
, , .
PZO 6X30, , -
.68
1937.
wz. 32 1938.
PWU, - .69
64
Wojciech Mazur, n. ., . 9; . Ђ , . , . , . ., . 32.
65
Andrzej Glass, Samolot Szkolno – Łącznikowy RWD – 8, Warszawa, 1981, . 1–4.
66
Andrzej Glass, n. d., str. 10; Wojciech Mazur, n. d., str. 9; Marek Piotr Desczynski, Wojciech
Mazur, n. d., str. 245; . ,„ 1925–1941“,
, . 1/1998, . 103, 141; . Ђ , . , . , . ., . 32–33.
67
Marek Piotr Desczynski, Wojciech Mazur, n. d., str. 246, n. 165.
68
И , . 246.
69
И , . 248.
186
.Ђ И - Х ИЧ И ...
1939. -
. 36 7 , ,
, 400 37 wz. 36 450
, 1.000 46 wz. 36, 140 ,
, 6X30, , wz. Ng 30,
.70 -
( 800 -
), 200 37 , -
, 1.200 46 .
.71
Н џ -37 Ц
,
( ) -
. , / 1938.
ђ
-37 (P-37 Los), .
12 1939. -
-37 . ,
, , 20
-37 ,72 .
-37
14 ђ .73
-37,
ђ -
13, ( „Lublin“).74
70
И , . 249, 334.
71
И , . 334.
72
J. Cynk, Sily Lotnicze Polski i Niemec Wrzesien 1939, WKL, Warszawa, 1989, str. 58, 180–185;
Jerzy B. Cynk, Samolot bombovy PZL P-37 Los, WKL, Warszawa, 1990, str. 65; „The Elegant
Elk“, Air International, October 1988; Weal/Barker, Combat aircraft WWII, str. 184; . Ђ ,
. , . , . ., . 33.
73
Wojciech Mazur, n. d., str. 9; . Ђ , . , . , . ., str. 33.
74
. . , ђ 1938 .,
, 1939, . 69–70; . Ђ , . , . , . ., . 33.
187
ИИ ИЈЕ 1–2/2008.
Д-13 Д-13 „ “
1933. DWL- -
RWD-13, De
Havilland DH.80 Puss Moth. 15. 1934, DWL
, 1935. 1939, 90 ,
PZL/Major 4 130 walter major 4 DH gipsy major.
- .
1937. RWD-13S. ђ
, 14
.75
ђ
RWD-13, (6 ),
(4 Polacca), ( 2), (3), ђ -
( 1). 1939. 28
,
Tp-11. 1947.
.76
RWD-13 SP-AOA 6–13. 1935.
. -
(1. 1935)
( ) SP-ATE.77
„ “, -
( RWD-8 1934), 1938.
RWD-13. -13.
( . 1-2) 1938. -
. YU-PFE YU-PFO
ђ
. .
-13
75
Jerzy Cynk, Polish Aircraft 1893–1939, Putnam Books, London, 1971, pp. 539–542; Vaclav
Nemeček, DWL RWD-13, L + K 1/90; Weal/Barker, Combat aircraft WWII, p. 184; J. Cynk, Sily
Lotnicze Polski i Niemec Wrzesien 1939, WKL, Warszawa 1989, str. 204; Enzo Angelucci, Paolo
Matricardi, Guida pratica aeroplani di tuto il mondo V, Milano, 1978, str. 268; . Ђ , .
, . , . ., . 33.
76
V. Nemeček, DWL RWD-13, L + K 1/90; Malcolm Passingham et Jean Noël, „Les avions mili-
taires roumains de 1910 à 1945“, Le FANA, No245, Avril 1990; Mark Axworthy, „Flank Guard“,
Air Enthusiast, No64, July/August 1996; J. Cynk, Sily Lotnicze Polski i Niemec Wrzesien 1939,
WKL, Warszawa 1989, str. 59; Pawel Przymusiala, „Haganah“ (I), Aero-Technika Lotnicza, nr
6/1990; . Ђ , . , . , . ., . 34.
77
, 242–244 (28. ) 254 (7. 1935); . , . .,
. 106; . Ђ , . , . , . ., . 34
188
.Ђ И - Х ИЧ И ...
.„ “ -13 ( )
-13 .78
ђ 20 -13 -
79
1939.
.80 -13
,
.
1941. -13 721.
(721. )81 722. , .82
722. -13 .3 „ “
(
1940, 31. 1941. 95% ).83 -13
702. , 5. (
).84 1941, -13
.
78
Wojciech Mazur, n. d., str. 9; , . ., . 117; „ “, ђ
, ; „ “ 1935–1941 ( ),
, . „ -
“ , 1938. 4 -13 1.444.930 .
( )
( ) , „ “,
( . 1–2) 1938, ( 4 -13).
, -13 -13 ( 7).
21 X Xa,
, ( Xa X .
1). , -13 (4
-13 2 -13 )
-13 ( . 3
). . Ђ , . , . , . ., . 34.
79
Leszek Duleba, Andrzej Glass, Samoloty RWD, Biblioteczka Skrzydlatej Polski, WKL, Warsza-
wa, 1982; . Ђ , . , . , . ., . 34.
80
, „ -
-
“, , . 12/1939; . Ђ , . , .
, . ., . 34.
81
,„ -
1941. “, , No361, 1991, , . 28–
33; . Ђ , . , . , . ., . 34.
82
, . 90, Lahr, Bundes Republik Deutschland, 1980 ( ,
722. ). . 4 ( -13,
) . .Ђ , . , .
, . ., . 34.
83
, (
„ . “ 31-III-1941. ., . .
47 . . .
21: „R.W.D.13S, . 3, ђ . 4438 15. 1940,
, ђ 95%“. . Ђ , . , . , . ., . 34.
84
5. , 1973,
.
189
ИИ ИЈЕ 1–2/2008.
-13 1944.
5501.85
-13 -
, -13
. „ “
walter major 4 ( 120 )
„ “.
-13 , ,
. -13 -
„
130 “.86
1923. 1928. , , -
, -
. 1923. 1. 1.
, . 1928,
, : 2. ( ) 4. ( )
. , 1929. 5.
, 1. -
. 1930. 1.
1. 1.
( ) .87
, 1923. -
„ “ (Caquot typ R) 1927. „ -
“ (Zodiac typ BD). 1928. 1929.
„ “ (Aerazur typ BD).
85
NAW, T-177-17; Bundesarchiv Militärarchiv Freiburg im Breisgau ( : BA-MA),
RL 3/1953 ( Luftwaffe Nr. 955/41 geh. v. 10. 6. 41. .
20. 5. 41. 10. 6. 41). -13 1941,
47, ; Vojislav Mikić, Zrakoplovstvo Nezavisne države Hrvatske 1941–1945, Beograd,
2000, str. 144; Danijel Frka, Josip Novak, Siniša Pogačić, Zrakoplovstvo Nezavisne Države Hrvat-
ske 1941–1945, Zagreb, 1998, str. 349; . ; .Ђ , . , .
, . ., . 34.
86
. , . , , , 1940, str. 380; V. Nemeček,
ČS letadla 1, str. 272; . 754 „ “,
, ; .Ђ , . , . , . ., . 35.
87
: ,„
XIX XX “, , 7/1997, . 179; . Ђ , . , . , .
., . 35.
190
.Ђ И - Х ИЧ И ...
-
. -
„Fabriky Srub Toczonych J. Wagner“
„Fabriky Dykt
Lotniczych i Wodoodpornich Bracia Konopaccy“.91 ,„ -
“ 1933. 1.050 9 (
13.164 ), 1934. 2.500 (29.645 ).92
46 mm wz. 1936
1939.
46 mm Granatnik wz. 1930 46 mm Granatnik wz. 1936.
3.850 ђ . -
46 .
.93
88
STAe
typ Bd (Service Technique d’ Aeronautique, typ BD (ballon dilatable)). ,
„ “,
1935, , . 35–40; ,„ XIX
XX “, , 7/1997, 184; . Ђ , . , . , . ., . 35.
89
,„ XIX XX “, ,
7/1997, . 184. 1936. .
Wojciech Mazur, n. d., str. 9; Marek Piotr Desczynski, Wojciech Mazur, n. d., str. 247. A
, , .
90
,„ XIX XX “, ,
7/1997, . 179.
91
Wojciech Mazur, n. d., str. 9; . Ђ , . , . , . ., . 35–36.
92
Marek Piotr Desczynski, Wojciech Mazur, n. d., Tabela 6.
93
Geir Aalberg, „Reference notes for SW“, VIEW FROM THE TRENCHES, no. 31 (may–ju-
ne)/2000, p. 9; я я , , 2004, . 263–264. SW -
support weapons . ђ . -
46 mm wz. 1936. : 46 , 0,76
95 / 800 . ђ
30 .
46 mm wz. 1936. . Ђ , . , . , . ., 36.
191
ИИ ИЈЕ 1–2/2008.
1. 1939.
1.200
46 wz. 36 ( ), .94
, ,
6. 1941.
„ “ ,„
“ „ “
џ 8.000 46 . 36 -
95
. ,
,
.96
46 mm wz.
1936 1938. 1.032 . ђ
1938. 1939. 7,92 mm
wz. 29 ( ) 164,69 , 7,92 mm wz. 28
( – ) 1.432
7,92 mm wz. 30 2.102 .97
„ “ SEPEWE -
(Lwowskich Warsztatów Lotniczych) 1938.
„ “ (Sokól).98
. , -
. , -
, .
, , , , -
94
Marek Piotr Desczynski, Wojciech Mazur, n. d., 249, str. 334.
95
Velimir Terzić, Slom Kraljevine Jugoslavije, Beograd–Ljubljana, 1983, str. 139; Stanislaw Ko-
mornicki i dr., Wojsko Polskie 1939–1945, Warsawa, 1984, str. 147; . Ђ , . ,
. , . ., . 36.
96
Velimir Terzić, n. d., str. 122–126; . Ђ , . , . , . ., . 36.
97
1938. 1939. 2,1254
( ). : Rajmund Szubañski, Polska broñ
pancerna 1939, Warszawa, 1989; Andrzej Glass, Polskie konstrukcje lotnicze 1893–1939,
Warszawa, 1977.
98
Marek Piotr Desczynski, Wojciech Mazur, n. d., str. 248.
192
.Ђ И - Х ИЧ И ...
.
ђ . -
. .
/ . ђ -
, -
. -
, , , ,
,
, - -
.
,
.
( )
. ,
, , ђ -
.
.
, , . ,
, 24
wz. 29 ( -26 -37)
.
wz. 35 vis -
. ,
-
– .
,
, ,
.
-7
. -11. , ,
, ,
, ,
,
33,
.
.
193
ИИ ИЈЕ 1–2/2008.
Summary
194
.Ђ И - Х ИЧ И ...
also purchased aircraft equipment in Poland. Through the syndicate SEPEWE the
Lvov Aircraft Shop (Lwowskich Warsztatów Lotniczych) managed to sell to the
newly-founded factory in Pančevo, „Utva“, and the license for the glider Sokol.
The light Polish mortars of 45 mm Granatik wz. 1936 were on probation
in Kragujevac and soon a contract about purchase of 1.200 mortars of 46 mm
wz. 36 (with ammunition) was concluded, as well as about production of 8.000
light mortars 46 mm Mod. 36 in Yugoslavia. Due to the outbreak of the war, the
mortars were not delivered, but a significant number of them were produced in
Yugoslavia until April 6, 1941 in the factories „Jasenica“ in Smederevska Palan-
ka, the „Wagon Factory“ in Kruševac and in the „Wagon Factory“ in Slavonski
Brod.
195