Lebed Bukvar Polska 1kl Ch2

Regina Lebiedź, Irena Słobodiana
Język polski
ELEMENTARZ
ELEMENTARZ
Regina Lebiedź, Irena Słobodiana

2018
Część 2
Право для безоплатного розміщення підручника в мережі Інтернет має

Міністерство освіти і науки України http://mon.gov.ua/ та Інститут модернізації змісту освіти https://imzo.gov.ua
Regina Lebiedź
Irena Słobodiana
Język polski
ELEMENTARZ
Podręcznik dla klasу 1.
szkół ogólnokształcących z polskim językiem nauczania
(w 2 częściach)
Część 2
Zalecany przez Ministerstwo Oświaty i Nauki Ukrainy
Львів
Видавництво «Світ»
2018

УДК 811.162.1(075.2)
Л 33
Рекомендовано Міністерством освіти і науки України

(наказ МОН України від 06.07.2018 № 734)
Видано за рахунок державних коштів. Продаж заборонено
Oznaczenia umowne
Posłuchaj Pomyśl
Zapamiętaj Opowiedz
Przeczytaj
Лебедь Р. К.
Л 33 Польська мова. Буквар : підруч. для 1 кл. закл. заг. серед. осв. з навч.
польськ. мов. (у 2-х частинах) : Ч. 2 / Р. К. Лебедь, І. А. Слободяна. – Львів :
Світ, 2018. – 80 с.
ISBN 978-966-914-121-7
ISBN 978-966-914-123-1 (Ч. 2)
УДК 811.162.1(075.2)
© Лебедь Р. К., Слободяна І. А., 2018

ISBN 978-966-914-121-7 © Дунаєва В. А., Шутурма М. С., ілюстрації, 2018
ISBN 978-966-914-123-1 (Ч. 2) © Видавництво «Світ», оформлення, 2018

NOWY ROK
O co prosimy Nowy Rok?

Podaruj nam, Nowy Roku,
blask promieni znad obłoków.
Wszystkim bliskim zdrowie, spokój
podaruj nam, Nowy Roku.
Podaruj nam dni wesołe,
dobrą klasę, miłą szkołę.
Podaruj nam blask na twarzy
i to, o czym każdy marzy.
3
CO TY DASZ NAM, NOWY ROK?
Kalendarz pełen radości

Nowy Rok. Dwa krótkie słowa Potem nad sadem rozbłyśnie
i wszystko będzie od nowa: sierpień rumiany jak wiśnie,
styczeń, luty i marzec. sierpień okryty błękitem.
Bałwanki, sanki, sasanki, Srebrny od nitek pajęczyn
ciepły wiatr wydmie firanki – wrzesień dzwonkami zadźwięczy:
i już wiosna pokaże. Dzieci, już pora do szkoły!
Powrócą ptaki z południa, Ech, pora kolorowa,
las się rozśpiewa jak lutnia: błyszcząca, kasztanowa –
kwiecień maj – październik, październik
dwa pachnące miesiące. wesoły!
A potem stanie pod domem Listopad – wiatr jak latawiec
czerwiec z koszykiem poziomek, i biały szron na murawie,
czerwiec promienny jak słońce! i chmury śniegiem pachnące.
A lipiec przysiądzie na lipie, Grudzień z choinką i w szubie.
miodowym kwiatem posypie, Lubię choinkę i grudzień lubię,
zapachnie żniwem i żytem. cały rok – wszystkie miesiące.
Maria Terlikowska
1. Jakie nazwy miesięcy wystąpiły w wierszu?

2. Ile miesięcy ma rok?
3. Jaki miesiąc rozpoczyna rok, a jaki kończy?
4
Białe psoty
Biały puszek po kryjomu
ukradł mi kawałek domu.
Ukradł okna, komin, drzwi.
Trochę smutno mi.
Biały puszek po kryjomu
ukradł mi kawałek domu.
Ukradł płotek, schodki trzy,
lecz wesoło mi.
Przez te figle, przez te psoty
teraz dużo mam roboty.
Lecz wesoło mi.
1. Kto figlował i psocił?

2. Dlaczego dziecko przestało się smucić?
3. O jakiej pracy wspomina autor wierszyka?
4. Czy lubisz zimę i dlaczego?
1. Jak należy zachować się w lesie?

2. Czego można się dowiedzieć od leśniczego?
3. Opowiadamy, co widzieliśmy w zimowym lesie.
5
Uu ●●
ul
ul
Uu
To Ula i tata.
A to ule taty.
Tata ma matę.
Matą otuli ule.
Ile uli ma tata?
Co słychać w ulu zimą?

Na ośnieżonych polach stoją ule. Każdy ul jest domem jednego
roju pszczół. Jednej królowej matki i tysięcy pszczół robotnic. Zimą
pszczoły skupiają się w wielką żywą kulę. Poruszają skrzydełkami,
grzejąc się wzajemnie. W samym środku roju zimuje królowa
matka, którą własnymi ciałami chronią pszczoły. Zimą pszczoły nie
wylatują z ula, trwają w półśnie. Pszczelarz nadsłuchuje odgłosów
z ula i słysząc cichutkie brzęczenie roju odchodzi spokojny.
1. Opowiedz, jak zachowują się w zimie pszczoły.

2. Jak dba o pszczoły pszczelarz w zimie?
6
kura rura mur lupa
Ula ●●●● ●●●● ●●● ●●●●

• Kto składa jaja w ulu?
• Kto zbiera nektar i pyłek?
• Kto nosi pyłek do ula?
• Kto robi miód?
• Dlaczego nie należy drażnić
os, pszczół i szerszeni?
pszczoła
szerszeń
osa
Uwaga! N
ie zbliżaj się i nie drażnij os, pszczół i szerszeni.
Ich użądlenia są bardzo niebezpieczne dla życia.
7
wróbel
Óó wró-bel
●●●●●● w r ó b e l
Óó
Wróbel
W
W – jest piękne,
r – równiutkie,
r l
ó – jak piłka okrąglutkie,
b – się cieszy, ó
e – zaś chwali,
l – zachęca: “Pisz tak dalej”. b e
Stoi równo rząd literek,
stoją równo różne słowa,
nietrudno je ładnie pisać,
tylko trzeba chcieć spróbować.
Stanisław Aleksandrzak
Zagadka:
Ptaszek co ludziom wiosnę zwiastuje,
Gniazda pod dachem sobie buduje.
Przed deszczem nisko, zatacza kółka.
Wiadomo wszystkim, że to ... .
8
ołówek góra róża królik
król ●●●●●● ●●●● ●●●● ●●●●●●

KARNAWAŁ W MOJEJ SZKOLE
1. Przyjrzyj się ilustracji i opowiedz, za kogo są przebrane dzieci na

balu karnawałowym?
2. Czy są jakieś postacie z bajek?
3. Za kogo ty chciałbyś się przebrać?
9
ŚWIĘTO BABCI – 21 STYCZNIA
Babcia
Pachnie ciastem i wanilią,
i azalią,
ma dla wszystkich ciepły uśmiech,
miłe słowa,
przed złem świata, straszydłami
i wichrami
zawsze chronić mnie i bronić
jest gotowa.
Komputery ma po prostu
w małym palcu
i jest w grach ode mnie nawet
dużo lepsza,
a do tego ma niezwykły,
wielki talent –
najcudowniej i najpiękniej
mnie rozpieszcza...
Małgorzata Strzałkowska
10
ŚWIĘTO DZIADKA – 22 STYCZNIA
Dziadek
Dziadek zawsze tak ciekawie
opowiada,
zna historii chyba z milion
albo więcej,
wie, jak działa helikopter
i odkurzacz,
i dlaczego czasem w górze
widać tęczę.
Z dziadkiem można snuć marzenia
o podróżach,
pójść do lasu i do kina,
a w dodatku
latać w kosmos, szukać skarbów,
patrzeć w gwiazdy...
Jak to dobrze, że ty jesteś
przy mnie, dziadku!
11
Pp ●●●●
ptak
ptak
Pp
Anka karmi ptaki.

I pani karmi ptaki.
A to my:
Paweł, Ola,
Adelka i Kamil.
Mamy pokarm
dla
Nakarmimy
1. Jakie przysmaki niosą dla ptaszków dzieci?
2. Opowiedz, co lubi wróbel, gil i sikorka?
3. Czy ty też dbasz o ptaszki w zimie?
4. Jak im pomagasz przetrwać mroźną zimę?
12
pole półka piórnik paw
Paweł ●●●● ●●●●● ●●●●●●● ●●●

DOKARMIAMY ZWIERZĘTA W ZIMIE
To polana.
A na polanie .
Mamy karmę
dla .
Kto nakarmi
nią ?
Pan .
A my pomożemy.
1. Dlaczego dokarmiamy zwierzęta zimą?

2. Kto dowozi karmę do paśnika?
3. Jakie zwierzęta przyszły do paśnika i co będą jadły?
4. Czy widziałeś paśnik w lesie?
13
ZACHĘCAMY DO ZABAW ZIMOWYCH
Zabawy w „Bałwankowie”
Dziś zabawa w Bałwankowie, Mają dziwne kapelusze,

disco, tam gdzie lodowisko. miski, wiadra, kryją uszy,
Tańczą panie i panowie, kolorowe mają zęby
ale fajno, ale ślisko! i uśmiechy pełne gębą!
Mają stroje odlotowe, Tańcowały, aż się zgrzały,

śnieżnobiałe i lodowe, a gdy z czół pociekła woda
z guzikami kamykami zjadły lody dla ochłody,
według mody bałwankowej! mróz do tańca sił im dodał!
Na lodowej tafli boso

tańczą pary bałwankowe,
marchewkowe gubią nosy,
a niejeden zgubił głowę.
1. Jaki nastrój panuje w Bałwankowie?

2. Opowiedz, jak wyglądały tańczące bałwanki?
3. Czy lepiłeś bałwanka i jak on wyglądał?
14
BEZPIECZEŃSTWO ZABAW NA ŚNIEGU
1. Na jakich obrazkach dzieci bawią się bezpiecznie?

2. Jakie niebezpieczeństwo może spotkać nieostrożne dzieci?
3. Jakie sporty zimowe uprawiasz?
4. Gdzie spędzasz czas podczas ferii zimowych?
15
narty
Nn nar-ty
●●●●● narty
Nn
Od rana pada .
A tam daleko Nela i Irenka.
Ale upadek! Nela tam, a narty na dole.
Kto poda Neli narty?
Przygody Koziołka Matołka (fragment)

Dali mu wspaniałe narty I poleciał przez powietrze.
I powiedli go wysoko. Prosto na łeb i na szyję.
A on z lęku najpierw lewe, Leci, leci, a wciąż żywy!
Potem prawe zamknął oko. Czy to czary, czy to cudy?
Kornel Makuszyński
1. Dokąd spieszył się Koziołek Matołek?

2. J
ak myślisz, czy Koziołek pierwszy raz brał udział w skokach
narciarskich?
3. Powiedz, jak mógł zakończyć się skok Koziołka.
16
nuta nitki notes
Nela ●●●● ●●●●● ●●●●●

Zima w górach
Góry zimą są szczególnie

piękne. Podczas pieszych
wędrówek można podziwiać
ośnieżone szczyty i oddychać
zdrowym, czystym powietrzem.
Stoki przykryte miękkim,

białym puchem przyciągają
wielu amatorów sportów
zimowych.
1. Jak wyglądają góry zimą? Opisz wybraną ilustrację.

2. Dlaczego zimą w górach trzeba zachować szczególną ostrożność?
3. Jakie sporty można uprawiać zimą w górach?
Uwaga! Zimą góry bywają niebezpieczne. Często występują w

nich groźne lawiny. Turyści mogą wędrować po górach tylko
wyznaczonymi szlakami. Jeśli nie zna się dobrze trasy, lepiej
skorzystać z pomocy przewodnika.
17
buty
Bb bu-ty
●●●● buty
Bb
To Bolek.
On ma buty.
Obok Bolka Burek.
Burek to
Jest ranek. Bolek musi biec na lekcje, a Burek

zostanie w domu.
Bolek zakłada kurtkę i ciepłe buty. Ojej, Bolek
zostawił na półce z butami jabłko i bułkę! Burek
miałby na bułkę ochotę.
1. Wskaż w tekście wyrazy z literą „b”.

2. O czym zapomniał Bolek?
3. Jak ubrał się Bolek? Czy ty też się ciepło ubierasz gdy wychodzisz
do szkoły w porze zimowej?
18
bank bat banan balon
Basia ●●●● ●●● ●●●●● ●●●●●
To bank.
Tu tata ma konto.
W banku pani
poda nam banknoty.
A potem do marketu
po buty.
To market.
Tu tata kupi mi buty.
To buty na narty.
Takie buty ma Beata
i Bartek.
1. Czy byłeś z rodzicami w banku?

2. Do czego służą bankomaty?
3. Czy lubisz chodzić na zakupy do marketu? Co kupuje Basia z tatą?
4. Jakie zakupy możemy zrobić w markecie?
19
ser
Ss ●●● ser
Ss
Walentynkowe przyjęcie
To kanapki dla nas. Kromka i plaster sera.

Na nim nos i usta. To kanapka-smok.
A tu kromka, ser i 2 plasterki pomidora.
Nos i usta to paski papryki. To kanapka-lis.
A inne kanapki?
1. Jak obchodzisz „Walentynki” w twojej szkole?

2. Co przygotujecie na przyjęcie Walentynkowe – może ciekawe
kanapki lub ciasteczka?
20
seler smok sanki stół
Stasio ●●●●● ●●●● ●●●●● ●●●●

Nierozważny Stasio
Stasio wybiera się z łyżwami na staw. Stasio ślizga się po stawie.
Lód pęka i chłopiec wpada do wody. Nieznajomy ratuje chłopca.
Przeziębiony Stasio leży w łóżku. Chorego Stasia odwiedzają przyjaciele.
1. Opowiedz o przykrej przygodzie Stasia.

2. Dlaczego nazwano Stasia „nierozważny”?
4. Czym mogła się zakończyć przygoda chłopca?
21
POGODA MARCOWA
Marzec Rano padał deszcz
Miesiąc marzec tak się maże ze śniegiem.
jak niegrzeczne dzieci.
To kroplami deszczu kapie Po południu
to znów słońcem świeci. świeciło słońce.
Wiatr, swawolnik, czasem jeszcze Wieczorem znów
garścią śniegu rzuci,
ale wszyscy dobrze wiedzą, prószył śnieg.
że zima nie wróci.
Irena Suchorzewska
1. Opisz marcową pogodę.

2. Naucz się wierszyka na pamięć.
W marcu
Raz śnieg pada, a raz deszczyk.
Na jeziorze lód już trzeszczy.
Błękit nieba lśni w kałuży,
bałwan w słońcu oczy mruży.
– Koniec zimy. Przerwa. Dzwonek.
– To nie dzwonek, to skowronek!
Suchorzewska Irena
1. Co świadczy o tym, że zima powoli odchodzi?

2. Kto ogłosił koniec zimy?
3. Opowiedz o zmiennej marcowej pogodzie.
4. Jak należy się ubierać, aby nie zachorować?
22
Kra przy krze
Płynie sobie rzeka Wkra,
a po Wkrze sunie kra,
a po krze wrona skacze
i kracze: – Krra! Krra!
Na moście siedzi kruk nastroszony
i prosto z mostu woła do wrony:
– Dokąd to pani po rzece Wkrze
tak naprzód prze na krze?
– Już lody prysły, więc płynę Wkrą
z lodową krą do Wisły.
Łochocka Hanna
1. Kto z kim rozmawia w wierszu?

2. Dokąd płynie wrona i na czym?
3. Przeczytamy wiersz z podziałem na role.
Przysłowia
A po lutym marzec spieszy,
koniec zimy wszystkich cieszy.
Gdy w marcu topnieje,

to na wiosnę mróz bieleje.
W marcu, jak w garncu.
Gdy gęś dzika w marcu przybywa,

ciepła wiosna bywa.
23
woda
Ww wo-da
●●●● woda
Ww
Woda
Wie to stary oraz młody,
że nie sposób żyć bez wody.
To co żyje, wodę pije,
kwiaty, trawy, zboża, drzewa,
a na drzewie ptak, co śpiewa.
Konie, krowy, psy i koty,
wielkie mogą mieć kłopoty
gdy się wody nie napiją.
Bo bez picia nie przeżyją.
Stanisław Karaszewski
1. Komu potrzebna jest woda? Do czego służy woda?

3. Jakie rośliny rosną w wodzie?
4. Do jakich celów człowiek używa wodę?
5. Dlaczego wodę nazywano skarbem?
24
worek wrona wrotki walizka
Wanda ●●●●● ●●●●● ●●●●●● ●●●●●●●
Co to jest? – rozwiązujemy zagadki

Białe gwiazdki z nieba wirują nad ziemią,
gdy słońce przygrzeje, w kropelki się zmienią.
Jest ulotna, biała, ale nie jest dymem,

gdy nadejdzie, świat zmienia w bajkową krainę.
W niebie ktoś wodę przesiał przez sitko,

aż się zrobiło szaro i brzydko.
Białe kulki lecą z nieba,

tu na ziemi ich nie trzeba.
Na wodzie tafla twarda i śliska

zawsze się zjawia, kiedy mróz ściska.
Mróz pozamrażał zimowe mgiełki,

i świat przystroił w białe igiełki.
Rozwiązania zagadek szukaj wśród słów:

deszcz, śnieżynki, mgła, grad, lód, szron.
25
cebula
Cc ce-bu-la
●●●●●● cebula
Cc Cela ma katar.
Mama Celi kroi cebulę.
Mama robi syrop dla Celinki.
Doda do cebuli cukru i mamy sok.
To dobry lek na katar.
Mama kupi krople do nosa i cytrusy.
1. Powiedz, jaki kształt ma cebula?

2. Da jakich potraw mama dodaje cebulę?
3. Cebula jest również lekarstwem gdyż ma wiele witaminy C.
4. Co będzie leczyć mama Celi sokiem z cebuli?
Ogródek na parapecie
Cyryl posadził cebulę w
skrzynce na parapecie.
Będzie ją podlewał, a
niedługo wyrośnie z niej
zielony szczypiorek.
Warzywa, które pojawia
ją się wczesną wiosn ą
nazywamy nowalijkami.
1. Co posadził Cyryl?
2. Jakie warzywa nazywamy nowalijkami?
26
cyrk cytryna cukierek cymbałki
Cyryl ●●●● ●●●●●●● ●●●●●●●● ●●●●●●●●

To cyrk
Na widowni pani Celina i jej klasa biją brawo.
Występują klauni.
Klaun z cytrynami nazywa się Celek.
A na cymbałkach gra klaun Cyryl.
W cyrku jest naprawdę wesoło!
1. Opowiedz, jak wyglądają na ilustracji klauni?

2. Dokąd poszły dzieci ze swoją panią?
3. Co robią klauni w cyrku?
27
zima
Zz zi-ma
●●●● z i m a
Zz
Zimowe dywany
Przy trzepaku stoi Zima
i trzepaczkę w rękach trzyma.
A jak jej się znudzi stanie,
to się weźmie za trzepanie.
Jeden dywan – z lodu tkany.
Drugi – śniegiem posypany.
Trzeci – zimny i błyszczący,
a ostatni latający!
No i proszę! Właśnie na nim
siadła Zima z bagażami
i wrzasnęła cienkim głosem:
Chyba wiosnę czuję nosem!
Nie chcę słyszeć nic o wiośnie!
Odlatuję, gdzie pieprz rośnie!
1. Gdzie w wierszu spotykamy Panią Zimę?

2. Co robi Zima przy trzepaku?
3. Z czego wykonany był pierwszy dywan?
4. Co posypie się z drugiego dywanu?
5. Jak wygląda trzeci dywan?
6. Jak nazywa się ostatni dywan?
7. Dlaczego Zima odleciała na latającym dywanie?
28
znak zamek zegar zupa
Zenek ●●●● ●●●●● ●●●●● ●●●●

Panna Marzanna
Ruszamy gromadą, Zgiń, przepadnij, zimo,
wesołym pochodem, i nie wracaj do nas,
niesiemy Marzannę na przyjęcie wiosny
nad zieloną wodę. otwórzmy ramiona.
Płyń sobie, Marzanno, A teraz, gdy zima
szumiącym potokiem, poszła już daleko
na morze szerokie, zatańcz z nami, wiosno,
na morze głębokie. nad zieloną rzeką.
Wanda Chotomska
Ciekawostka. Marzanna to kukła, najczęściej słomiana. Ma

symbolizować wszelkie zło i choroby, które nękają ludzi zimą.
Zgodnie z ludowym zwyczajem pierwszego dnia wiosny, czyli
21 marca, kukłę tę topi się lub pali na znak końca zimy.
1. Narysuj Marzannę i opowiedz o swojej kukle.
2. Kogo przedstawia Marzanna i dokąd płynie?
3. Jaka pora roku następuje po zimie?
29
JUŻ WIOSNA
Barwy wiosny
Wiosna w marcu się pojawiła,
świat szary w barwny zamieniła.
Zielony jest listek, zielona żaba,
zielone pąki, zielona trawa.
Zielone zrobiły się wszystkie drzewa,
żółte jest słonko co nas ogrzewa.
Czerwone maki i dziób bociana,
Różowe płatki są tulipana.
Białe krokusy i przebiśniegi,
niebieskie niebo i wody rzeki.
Wszędzie barwy wiosenne, nowe,
wszystko pachnące i kolorowe.
Regina Gruchalska
Pierwiosnek
– Kto pierwszy wita wiosnę?
– Pierwiosnek.
– A jak ją wita?
– Ukłonem.
Ukłon jej składa niski
i wyciągając listki woła:
Gramy w zielone!
Wanda Chotomska
1. Gdzie znajdziemy wiosnę?

2. Jak przyroda budzi się z zimowego snu?
30
PRZYRODA BUDZI SIĘ Z ZIMOWEGO SNU
Jest taki moment kiedy przyroda budzi się do życia, kiedy świat
staje się kolorowy i bogaty w rośliny i zwierzęta. Wiele zwierząt
budzi się ze snu zimowego. Na drzewach pojawiają się pierwsze
listki, pączki. Rozkwitają pierwsze wiosenne kwiaty. Wiele ptaków
wraca z ciepłych krajów. Wszędzie słychać ich radosny śpiew.
Bociany
Klekoce bocian bocianowej
w Afryce nad rzeką:
– Czas się zbierać do podróży,
do Polski daleko!
Kiwa dziobem bocianowa,
brodząc w ciepłej rzece:
– Bardzo chętnie już, mój mężu,
do domu polecę.
Tu mi jakoś za gorąco,
duszno, słońce męczy.
Nigdy nie ma niepogody
deszczu, chmur i tęczy!
– Tam nas czeka chłodna łąka,
czekają topole,
złote jaskry i kaczeńce
i gniazdo na szkole!
Irena Suchorzewska
1. W jaką podróż miały się wybrać bociany?

2. Na co narzekała pani bocianowa?
3. Przeczytajcie wiersz z podziałem na role. Ile osób jest do tego
potrzebnych?
31
jajko
Jj jaj-ko
●●●●● jajko
Jj
Małe, większe i największe
Posłuchajcie, oto bajka:
były sobie ptasie jajka:
małe, większe i największe,
co nie mogły dojść do zgody,
które z nich jest najważniejsze.
Tak się jajka wykłócały,
aż skorupki popękały
i wykluły się pisklęta.
Żadne kłótni nie pamięta.
Ani pisklę koliberka,
co z muchami grywa w berka.
Ani ara, to, co papuguje,
cudze głosy naśladuje.
Ani wielki struś głuptasek
co wciąż głowę chowa w piasek.
Mały, większy i największy
razem zgodnie się bawiły.
Nigdy się nie pokłóciły,
który z nich jest najważniejszy.
Według Stanisława Karaszewskiego
1. Kto toczył z sobą spór?

2. O co kłóciły się jajka?
3. Co stało się z ptasimi jajkami w czasie kłótni?
32
jeleń jabłko jeż jaskółka
Jola ●●●●● ●●●●●● ●●● ●●●●●●●●

Powrót jaskółki
Z ciepłych, dalekich krajów wraca jaskółka. Śmiga tak szybko
i wysoko, jakby goniła obłoki. Spieszy się do swego gniazda, bo
wiosna tuż-tuż.
Nagle obniżyła swój lot. Zrobiła kilka kółek
nad zagrodą i zaświergotała wesoło:
– Wit! Wit! To mój dom.
Zajrzała pod okap dachu. Znalazła swoje
gniazdo. Było zniszczone, ale nadawało
się do naprawy. Wystarczą słomki i kilka
grudek błota. Tak tęskniła do tego gniazda. To w nim zniesie
jajeczka i wychowa swoje pisklęta. Najpierw musi się przywitać
z gospodarzami.
Zaczęła nisko krążyć nad podwórzem, pokazując swój granatowy
fraczek i białą kamizelkę.
Pierwszy zauważył ją Marek i radośnie zawołał:
– Mamo, mamo! Nasza jaskółka wróciła. – A ona głośno za
świergotała i śmignęła nad jego głową.
Złapała grudkę błota i wróciła pod dach naprawiać swoje gniazdo.
Regina Laskowska
1. Opowiedz, gdzie powróciła jaskółka?

2. Co będzie robiła na wiosnę?
3. Jak witała się jaskółka z innymi ptakami?
4. Kto z domowników zauważył jaskółkę?
5. Czy znasz przysłowie o jaskółce?
33
gniazdo
Gg gniaz-do
●●●●●●● g n i a z d o
Gg
W pewnym gospodarstwie,
w gniazdku ponad drzwiami,
mieszkała jaskółka razem z pisklętami.
Kot nie ruszał piskląt,
choć zerkał ciekawie.
Kogut im się kłaniał,
pies ich strzegł łaskawie.
Kret spod ziemi znosił
tłuściutkie pędraki:
– Nakarm, jaskółeczko,
te swoje pisklaki!
Jaskółczęta rosły,
chciały latać same.
– Śmiało, drogie dzieci!
Naśladujcie mamę!
1. Kto pomagał jaskółce nakarmić pisklęta?

2. Jak zachowywały się inne podwórkowe zwierzęta?
34
globus gra garnek gumka
Gutek ●●●●●● ●●● ●●●●●● ●●●●●

Gwar wiejskiego podwórka
Na podwórku Gutka było cicho i spokojnie. Tylko gałązki drzew
delikatnie muskał wiosenny wietrzyk. Gutek siedział na ganku
i nawlekał siostrze Gosi czerwone korale. Zobaczył to indyk, rozłożył
skrzydła, zagulgotał i z trzepotem skrzydeł, rzucił się na czerwone
kulki. Porwał korale w dziób i zaczął uciekać. Na podwórku zawrzało.
Najpierw odezwał się piesek. Potem nisko zamruczała krowa, tuż za
nią zabeczały owce, a zaraz po nich pokwikiwały świnki. Następnie
odezwało się ptactwo. Zagulgotały indyczki, kury z kogutem na
przemian prześcigały się w wydawaniu okrzyków jakby chciały
powiedzieć: „Co ten indyk rozbójnik wyprawia?”
1. Jakie ptaki domowe są na podwórku Gutka?

2. Co się wydarzyło na podwórku?
3. Dlaczego nazwano indyka „rozbójnikiem”?
35
łopata
Łł ło-pa-ta
●●●●●● łopata
Łł
Zrobię dołek, zrobię rów,
tu usypię kopczyk znów.
Chwyć mnie mocno, oprzyj nogę,
cały ogród skopać mogę.
Wiosna w ogródku
Ogrodnicy zaczynają wiosenne porządki w ogrodzie.
Muszą przygotować ziemię do uprawy roślin.
1. Nazwij narzędzia na rysunkach.

2. Jakie prace wykonujemy w ogródku na wiosnę.
36
łuk ławka łódka łatka
Łukasz ●●● ●●●●● ●●●●● ●●●●●

Mali ogrodnicy
Łukasz, Łucja i Agata
to mali ogrodnicy.
Wiosną mają dużo pracy.
Łukasz przekopuje łopatą ziemię
i wyrzuca korzenie chwastów.
Agata sadzi cebulki kwiatów,
sieje kwiaty i warzywa.
Łucja obcina gałązki krzewów.
Na koniec ogrodnicy podleją
Konewką nasiona.
1. Co robi Łucja?
2. Kto sieje kwiaty?
3. Czym Łukasz przekopuje ziemię?
Wiosenne przebudzenie przyrody

Dmuchnął ciepły wiatr od łąki, Wszędzie szczebiot, gwar wesoły.
Już na gruszy pierwsze pąki! W ulu się zbudziły pszczoły.
Na jabłonce skrzeczy kawka: Jaki ruch i gwar w ogródku!
– Tam pod płotem wzeszła trawka! Witaj, wiosno, żegnaj, smutku!
1.Jak wyglądają drzewa owocowe wiosną? Co się dzieje w ogrodach?

2. Spośród podanych wyrazów wybierz te, które określają nastrój
wiersza: wesoły, smutny, pogodny, radosny, żartobliwy.
37
farby
Ff far-by
●●●●● f a r b y
Ff
Trzy farby Filipa
Było ich trzy: czerwona, niebieska i żółta. Każda leżała w osobnej,
porcelanowej miseczce.
„Farby”! – ucieszył się Filip i zaraz zabrał się do malowania.
Namalował domek i dwa drzewka po obu stronach. Nabrał czerwonej
farby na pędzelek i pomalował
nią dach domku. Potem opłukał
pędzelek w wodzie i umoczył go w
farbie niebieskiej. Przesunął nim
kilka razy ponad domkiem.
„Moje niebo jest takie niebieskie
jak prawdziwe – pomyślał. – Teraz
trzeba pomalować drzewa i trawę”.
– Mam zieloną farbę! – ucieszył się.
– Już teraz mogę namalować trawę
i listki na drzewie! A żółtą?... Żółtą
pomaluję słońce i dmuchawce
kwitnące w trawie!
Hanna Zdzitowiecka
1. Jakie kolory farb Filip wykorzystał do namalowania obrazka?

2. Z połączenia jakich kolorów otrzymał zieleń?
3. Czy ty też umiesz otrzymywać inne kolory?
4. Jakie kolory ma tęcza?
38
foka firanka filiżanka
Filip ●●●● ●●●●●●● ●●●●●●●●●

Śmieszny portret
Karton, farby, pędzel mam.
Śmieszny portret namaluję wam.
Mała głowa, wielki nos,
cztery piegi, jeden włos.
Z przodu krzywe zęby dwa,
to ty jesteś, a nie ja!
Śmieszny portret z tęczowych kolorów,
pełen żartu, dobrego humoru!
1. Jaki portret namalował autor wiersza?
2. Czy próbowałeś namalować swój portret?
3. Jak rozumiesz dwie ostatnie linijki wiersza?
4. Czy portret ten rozśmieszył cię?
Fotografie z wycieczki na wieś
W kwietniu klasa Alka wyjechała na wycie
czkę do gospodarstwa ekologicznego.
Dzieci były zachwycone zwierzętami, które
hodowano w gospodarstwie. Widziały
krowy z cielętami, kozy, barany i owce.
Karmiły kury, indyki i kaczki. Zrobiły zdjęcia
wszystkim zwierzętom. Będzie z tych
fotografii piękny album.
1. Gdzie dzieci były z klasą?

2. Jakie zwierzęta widziały?
39
żaba
Żż ża-ba
●●●● żaba
Żż Żabie zawody
Zorganizowały raz żaby
nad stawem zawody,
która zgrabniej i dalej
skoczy do wody. 1. Czy widziałeś żabkę?
Najpierw największa żaba 2. Opisz jej wygląd.
wykonała skok wspaniały. 3. Jak porusza się żabka?
A potem, po kolei,
inne żaby skakały.
Najdalej skoczyła
mała żabka zielona,
ale która najzgrabniej?
Dotąd nie wiadomo.
Ciekawostka. W ogrodzie żyje wiele pożytecznych zwierząt. To

prawdziwi pomocnicy ogrodnika. Sikory, jaskółki, jeże, jaszczurki,
ropuchy i biedronki zjadają szkodniki roślin. Pszczoły i trzmiele
zapylają kwiaty. Dżdżownice spulchniają i użyźniają glebę.
40
żmija żyrafa żubr żonkil
Żaneta ●●●●● ●●●●●● ●●●● ●●●●●●

WIOSENNA ŁĄKA
ślimak
żaba rzekotka
pająk
ważka
bocian
pasikonik
motyl – paź
królowej
1. Jakie zwierzęta zauważyłeś?
2. Jakie zwierzęta jedzą trawę na łące?
3. Czyim domem jest łąka?
4. Co łąka daje zwierzętom?
41
herbata
Hh her-ba-ta
●●●●●●● h e r b a t a
Hh
Hubert jest w zoo z mamą i tatą.
Ogląda hieny, małpy i hipopotama.
Teraz mama i tata piją w kawiarni herbatę,
a Hubert je herbatniki.
Alejką spaceruje Henio, kuzyn Huberta.
1. Wskaż w tekście wyrazy z literą „h”.

2. Jakie zwierzęta zobaczył Hubert w Zoo?
3. Co piją rodzice Huberta?
4. Czy ty też byłeś w Zoo? Opowiedz, co tam widziałeś?
42
hulajnoga hiacynt helikopter
Halinka ●●●●●●●●● ●●●●●●● ●●●●●●●●●●

Ale heca!
H – w dziedzinie hec jest specem,
strasznie ceni sobie hece.
Takie właśnie hobby ma:
„Gdzie jest heca, tam i ja!”
Na biwaku raz w Hajnówce
harcerz grał na hejnałówce.
A H myśli: „Heca hecą,
trzeba dmuchnąć mocniej nieco!”
I dmuchnęło takim dmuchem,
że zrobiło zawieruchę,
wydmuchało halny wiatr
od Hajnówki aż do Tatr.
Ale heca! Heca hecą – Krzyczy baca, krzyczy juhas:
z halnym wiatrem wszyscy lecą. hipopotam to nie mucha!
Ludzie oprzeć się nie mogą – Szałas z hukiem się zawalił
dzieciak leci z hulajnogą, juhas goni H po hali.
kołki się huśtają w płotach, To nie heca – to jest piekło!
w Zoo fruwa hipopotam! A gdzie H jest? H uciekło.
Huk, harmider straszny hałas – Zamiast płacić za te straty,
hipopotam wpadł na szałas! dało nura do herbaty.
Wanda Chotomska
1. Opowiedz, jakie wydarzenie opisane jest w wierszu.

2. Objaśnij, jak rozumiesz słowo „heca”.
3. Czy ten wiersz jest śmieszny? Opisz co cię najwięcej rozśmieszyło.
43
chmura
Ch ch chmu-ra
●●●●● chmura
[] Wesoła
chmura
Deszcz leje
A chmura w górze się śmieje.

Dlaczego jest taka rada?
Bo na nią nic nie pada.
Deszcz mży Marek Książek
Do domu! Do domu!
Idzie chmura
ciemna, bura, duża.
Ojej! Będzie burza!
Szumią, gną się,
skrzypią drzewa.
Oj! Będzie ulewa!
Już zagrzmiało.
Już błyska.
Już i kropla...
Deszcz pryska!
Ewa Szelburg-Zarembina
1. Jaki panuje nastrój w wierszu?

2. Czy wiosną deszcz jest potrzebny?
3. Jakie bywają chmury?
44
choinka chustka chomik chłopiec
Сhinka ●●●●●● ●●●●●● ●●●●● ●●●●●●

Walizeczka Rocha
Pewien Roch miał walizeczkę,

na kółeczkach i w krateczkę.
Roch ją bardzo, bardzo lubił,
aż tu bach! trach! i ją zgubił!
Szukał walizeczki w bankach,
w parkach, w bramach,
na przystankach,
w kamienicach, na ulicach
i na dworcach, i w piwnicach...
W końcu, po godzinach trzech
westchnął cucho: – Ech! To pech!
Potem, smucąc się troszeczkę,
kupił nową walizeczkę,
po czym buch! zjadł miskę kluch,
bo Roch to był zuch za dwóch.
1. Jaką walizeczkę miał Roch?

2. Gdzie Roch szukał swoją walizeczkę?
3. Czy długo Roch się smucił?
45
szałas
Sz sz sza-łas
●●●●● szałas
%&
Ogłoszenie!
Jutro o szóstej
koło szkoły
budujemy szałas.
Zapraszamy
chętnych,
Chłopcy z l a
1. Kto ogląda ogłoszenie?

2. Kto zaprasza do budowy szałasu?
3. W jakim miejscu jest zbiórka?
Budujemy szałas
Budujemy szałas
z patyków i sznurka
gdy skończymy, zaprosimy
kolegów z podwórka.
No my Indianie, Nasz indiański wigwam

mamy wigwamy, cały jest gotowy,
w szałasie naszym mały ciasny, ale własny
dziś zamieszkamy! domek patykowy.
1. Z czego dzieci budowały szałas?
2. Czy szałas przypomina indiański wigwam?
3. Dlaczego dzieciom jest potrzebny taki domek?
46
szafa szyszka szpak szalik
Szymek ●●●● ●●●●● ●●●● ●●●●●

Szymek pomaga mamie
Mama pracuje w ogródku, a Szymek jej pomaga.
– Szymku, podaj mi kosz – mówi mama.
Pieski Pimpek i Szyper buszują pośród krzewów bukszpanu.
– Może szukają myszy? – zastanawia się mama.
– No co ty, mamo, przecież to psy, a nie koty.
Ciekawe, kto ma rację.
1. Opowiedz, w jaki sposób pomaga Szymek mamie.

2. Jak myślisz, czego pieski szukają?
3. Czy ty też masz ogród i w jaki sposób pomagasz rodzicom lub
dziadkom?
47
czapka
Cz cz czap-ka
●●●●● c z a p k a
^_
Przygoda Czarka
Był czwartek. Padał deszcz. Czarek czekał w bramie na kolegę.

Wtem usłyszał głos: – Masz ładną czapkę. Oddaj mi ją!
Czarek poczuł ciarki na plecach. Odważnie nasunął czapkę na
czoło. I wtedy z bramy wyskoczył piesek.
Co on takiego zrobi? Czy wiesz?
1. W jaki dzień tygodnia miało miejsce opisane zdarzenie?

2. Jaka była pogoda?
3. Jak miał na imię chłopiec, o którym jest mowa w opowiadaniu?
4. Na kogo czekał?
5. Co się wtedy wydarzyło?
6. Co zrobił Czarek?
7. Kto ruszył na ratunek chłopcu?
8. Czy powinno się spełniać żądania starszych kolegów?
9. Czy można ukrywać takie zdarzenie?
10. Wymyśl swoje zakończenie tego opowiadania.
48
kaczka czosnek czapla taczka
Czarek ●●●●● ●●●●●● ●●●●● ●●●●●

PRACE WIOSENNE NA WSI
Wiosną na wsi jest wiele pracy. Babcia Czesia dba o szklarnię,
w której rosną: czosnek, sałata, pietruszka i szczypiorek. Tato
Czarka wraca z pasieki. Zaraz weźmie taczkę i łopatę, żeby skopać
ziemię na nową rabatę.
– Czarku, poczekaj! Zobacz, jak pięknie wyrosły szpinak i czosnek
– woła babcia.
– Zapowiada się pyszna kolacja – mówi tata i dodaje: – Potrafisz
dbać o nasze zdrowie, mamo.
– Co robi nasz gość, pan Szczepan?
– Jest nad wodą. Obserwuje przez lornetkę czaplę. Po stawie
pływają kaczki, a w stawie – leszcze i szczupaki.
1. Czym zajmuje się babcia Czarka?

2. Skąd wraca tata Czarka?
3. Co obserwuje pan Szczepan?
4. Opowiedz o pracy na wsi w porze wiosennej.
49
rzeka
Rz rz rze-ka
●●●● rzeka
Xx
Kotki
Jerzy i Adam szli brzegiem rzeki. Nagle patrzą... W rzece płynie
koszyk. A w nim trzy kotki. Rzucili się na ratunek. Ale koszyk oddalał
się. Krzyczeli: – Pomocy!
Na ratunek ruszył starszy pan.
Laską wyciągnął z rzeki koszyk. Kotki całe trzęsły się z zimna.
– Co z nimi zrobicie? – zapytał.
– Wysuszymy i nakarmimy. A potem poszukamy weterynarza.
1. Co zobaczyli chłopcy? Co było w koszyku?

2. W jaki sposób wzywali pomocy?
3. Kto ruszył na ratunek?
4. Jak się zachowywały kotki w wydostanym koszyku?
5. Jak myślisz, co wydarzyło się potem?
50
burza zorza morze wierzba
Marzena ●●●● ●●●● ●●●● ●●●●●

Polska rzeka Wisła
Wisła, błękitna rzeka, Najpierw Kraków spotyka,

królowa polskich rzek, ten sławny polski gród.
w górach bierze początek, Potem Kazimierz stary
do morza płynie hen! wita ją u swych wrót.
Dalej, nasza stolica – A gdy pożegna Warszawę,

Warszawa – na nią czeka. do Gdańska kieruje swój bieg.
Płynie i płynie Wisła, A potem w morzu ginie
najmilsza polska rzeka. najmilsza z polskich rzek.
51
dzwonek
Dz dz dzwo-nek
●●●●●● dzwonek
{} Dziwna wizyta
Kto tam?
Dz... dz!
Dz... dz... dz!
Nie biorę
Otwórz! To ja. prezentów od
Babulka-Jędzulka. nieznajomych!
Mam dzbanek Zjedz je sama!
pełen rodzynek
w czekoladzie.
Otwórz! Mam
Nie znam cię!
czarodziejskie
Nie otworzę!
dzwonki.
Do widzenia.
Zagrają każdą
melodię.
1. Kto dzwonił do drzwi?

2. O co prosiła Baba-Jędza dziewczynkę?
3. Co proponowała nieznajoma babulka?
4. Co zrobiła dziewczynka?
5. Jak twoim zdaniem zachowała się dziewczynka?
6. Dlaczego nie wolno otwierać drzwi nieznajomym?
52
dzbanek dzwon dziadek dziecko
Dzwinka ●●●●●● ●●●● ●●●●● ●●●●●

Dobre rady
1. Nie mów nieznajomym, jak się

nazywasz i gdzie mieszkasz.
2. Nie wsiadaj do samochodu

nieznajomej osoby.
3. Nie wpuszczaj obcy

ch do domu.
w s ię d a le k o o d domu.
4. Nie ba d ny c h miejsc do
ra j o d lu
Nie wybie
zabawy.
5. Nie bierz żadn

ych prezentów
od nieznajomych
.
1. Czy przestrzegasz wskazówek, które pouczają cię o bezpiecznym

zachowaniu?
2. Dlaczego nazywamy te wskazówki „dobrymi radami”?
53
Dź dź ●●●●
dźwig
dźwig
WX Głos królewny
W pięknym pałacu mieszkała królewna,
a głos miała piękny bardzo miły.
Zła wiedźma ukradła królewnie
głos, a dała jej swój piskliwy i kłujący
jak igła w serce.
Wiedźma leciała nad
dźwigiem, zaczepiła
się spódnicą o hak
i zawisła.
Wydawała dziwne dźwięki

aż wypadł jej głos królewny,
który złapał lecący łabędź.
Królewna w ogrodzie zobaczyła

krążącego nad nią łabędzia.
Otworzył dziób i oddał małej
królewnie jej głos.
I co było dalej?
1. Jaki głos miała królewna i co zrobiła wiedźma?

2. Co się stało z wiedźmą, gdy leciała nad placem budowy?
3.Kto złapał głos królewny i co z nim zrobił?
4. Wymyśl swoje zakończenie bajki.
54
dzieci
Dzi dzi dzie-ci
●●●● dzieci
P|i] d|z|i]
Dzieci
To nic, że ktoś krzyknie na nie: Łobuziaki!
To nic, że wciąż w kółko biegają.
To nic, że jak zwariowane latają.
Choć stale psocą dziewczynki i chłopaki,
to są wasze, kochane dzieciaki!
1. O jakich psotach mowa jest w wierszu?

2. Co dorośli powinni wybaczyć dzieciom?
W krainie dźwięków
Dzisiaj rozpoznawaliśmy dźwięki:
fortepianu, skrzypiec, perkusji, trąbki.
– Mój dziadek gra na trąbce – pochwalił
się Karol.
– Moja kuzynka Madzia uczy się grać
na flecie – dodała Ula.
– A ja mam dla was niespodziankę –
powiedziała pani. – Za tydzień,
w poniedziałek, pójdziemy na koncert
do domu kultury.
1. Jakich instrumentów słuchały dzieci?

2. Dokąd pójdą w poniedziałek?
3. Jak wyglądały instrumenty dzieci?
55
ślimak
Śś śli-mak
●●●●●● ś l i m a k
Śś
Ślimak, ślimak pokaż rogi,
dam ci sera na pierogi.
Jak nie sera, to kapusty,
będziesz bardzo tłusty.
Order Uśmiechu
Ciekawostka. Wśród osób odznaczonych Orderem Uśmiechu

są ludzie dobrzy i mądrzy, tacy, którzy są wzorem postępowania
dla innych. Są to: lekarze, pisarze, piosenkarze, znani
sportowcy i wiele, wiele innych osób.
1. Powiedz, jakie cechy, według ciebie, powinien mieć kandydat do
nagrody Orderu Uśmiechu.
2. Może masz pomysł, kto zasługuje na Order Uśmiechu?
56
osiem
Si si o-siem
●●●● osiem
S:i] &:i] Osiem nut
Do, re, mi, fa,

sol, la, si, do –
podśpiewują,
polem idą.
do, re, mi, fa, sol, la, si, do
Osiem nut,
osiem sióstr Osiem tonów
rozśpiewanych osiem dźwięków –
w cieniu brzóz. wszystkie razem‚
są piosenką.
Tadeusz Kubiak
Do, re, mi, fa,
sol, la, si, do –
podskakują,
łąką idą.
Ośmiu braci,
osiem tonów
idzie łąką
w dal zieloną.
1. Jaki nastrój jest w wierszu?

2. O jakich braciach i siostrach mówi autor wiersza?
3. Czy umiesz zaśpiewać dźwięki gamy?
57
ń ●●●
koń
koń
ń Konie wujka Wiktora
Wujek Wiktor karmi konia. Daje mu

siano, owies i wodę. Ten koń ma na
imię Siwek. To jest stary koń.
A to jest inny koń.

Ten koń to Karusia.
aś karmi Karusię.
Daje jej siano.
1. Jakie imiona mają konie?

2. Czym karmi się konia?
3. Czy widziałeś wyścigi konne?
4. Czy jechałeś na koniu lub kucyku?
58
niebo
Ni ni ●●●●
nie-bo
niebo
Ni ni
W ZOO
Niebo nad zoo takie niebieskie!
Słonie, jelenie i lwy spacerują
spokojnie po niewielkich wybiegach.
Małpy siedzą na pniach drzew.
Ich małe gonią jedno za drugim wokół pni
Franio i Ania uważnie je obserwują.
W domu pobawią się w zoo.
Zabawa w ZOO
Dzieci narysowały zwierzęta.

Poskładały kartki.
Wilk! Wilk!
Auuu...
A na końcu
losowały. Zenek naśladował wilka.
1. Jakie zwierzęta narysowały dzieci?
2. Kogo wylosował Zenek?
3. Czy umiał naśladować wilka?
59
Ćć ●●●
ćma
ćma
Ćć
Skarga ćmy
Jest noc. Wszyscy już poszli spać.
Tylko ja, ćma, muszę latać i szukać pożywienia.
Każdy podziwia tylko dzienne motyle. A o mnie mówią – nocny
motyl. Jednak nikt nie chce malować ćmy. Może ty spróbujesz?
1. Na co skarży się ćma?
2. Czy widziałeś ćmę? Opisz, jak ona wygląda.
Zwierzęta aktywne nocą
Ciekawostka. Większość zwierząt nocą śpi. Ale nie wszystkie. Część

z nich w nocy prowadzi aktywny tryb życia. Należą do nich: sowa,
borsuk, ćma, nietoperz. Zwierzęta te nocą wychodzą ze swoich
kryjówek i zdobywają pokarm.
1. Jakie zwierzęta w nocy nie śpią?

2. Co one robią w nocy, gdy jest ciemno?
60
ciastko
Ci ci ●●●●●●
cia-stko
ciastko
C?i] c?i]
Do mamy
Prosimy Cię,
Mamciu miła,
żebyś zawsze się cieszyła:
Ciągle brała nas w objęcia,
mówiąc do nas:
„moje szczęścia!”.
Ciastko z kremem upieczemy
do łóżeczka zaniesiemy!
Bo my bardzo
Cię kochamy!
Nie ma drugiej
takiej mamy!
1. Do kogo są skierowane słowa wiersza?
2. Jak wy się odnosicie do swojej mamusi?
Bukiet
W małym bukiecie Majowe kwiatki

majowe kwiatki wstążką związane.
zakwitły wczoraj Niech sto lat żyją
na Święto Matki. Mamy kochane!
1. Kiedy obchodzimy Dzień Matki w Polsce i na Ukrainie?

2. Naucz się wiersza na pamięć.
61
źrebak
Źź ●●●●●●
źre-bak
źrebak
Źź
Źrebak
– Mam dla was dobrą nowinę – mówi tata i pokazuje list.
– Od kogo ten list? – pyta Jasio.
– To list od wujka Wiktora –
odpowiada tata.
– A co wujek napisał w tym
liście? – pyta Jasio.
– Wujek Wiktor pozdrawia
was i donosi – mówi powoli
tata – i donosi... i donosi...
Jasio niecierpliwie spogląda
na ojca.
– Wujek napisał: Karusia
ma małego konika, małego
źrebaka. Źrebak jest zdrowy
i podobny do Karusi. Wujek nazwał go Kary.
– To wspaniale – mówi Jasio. – Będę się tym źrebakiem opiekował
w wakacje.
– A ja będę mogła pogłaskać tego małego źlebaka? – pyta mała Lilka.
– Nie źlebaka, tylko źrebaka – poprawia siostrę brat.
1. Od kogo był list?

2. O czym napisał wujek?
3. Jakie imię dostał źrebak?
4. Co będzie robił Jasio podczas wakacji?
62
ziarno
Zi zi ●●●●●
ziar-no
ziarno
Z|i] z|i]
Ziewający król
W Zielonym Królestwie żył sobie król, który ciągle ziewał.
Króla rozbolały szczęki od ciągłego ziewania, wezwał zielarkę i rzekł:
„Zuziu, nazbieraj ziół, zaparz i daj mi je, żebym już tak nie ziewał!”
Zielarka ruszyła w drogę po zioła, zziębła i zgłodniała. Nadleciał
zielony smok i zionął ogniem na zziębnięte dłonie.
– Dziękuje ci, smoku.
Zielarka nazbierała ziela, załadowała
na wózek, który trzeba było zawieźć
do pałacu.
Usłyszała głosy ptaków. Były to
głodne zięby. Zuzia rzuciła im
ziarno, uratowała je od głodu.
Usiadła ze zmęczenia na gałęzi i
zasnęła. Śniło jej się, że jest w Krainie Radości, gdzie jest ciepło
i ludzie są uśmiechnięci. A gdy się obudziła świeciło słoneczko.
Na wózku zioła były powiązane w pęczki, a na samym wierzchu
największy pęczek ziół na ziewanie.
Po zaparzeniu ziół i wypiciu król przestał ziewać.
Król powiedział, że spełni każde życzenie Zuzi. Ona chciała znaleźć
się w Krainie Radości. Pomogły jej zwierzęta.
1. Dlaczego zwierzęta pomogły zielarce?

2. Jaka była Kraina Radości, do której chciała wrócić Zuzia?
63
Dż dż ●●●
dżem
dżem
YZ
Chora Ela
Ela nie poszła dziś do szkoły, ponieważ jest chora. Ma katar i
kaszel. Musi przez kilka dni poleżeć w łóżku. Na śniadanie mama
przygotowała jej drożdżową bułkę z dżemem i herbatę z sokiem
malinowym.
Teraz Ela siedzi w łóżku i ogląda różne książki. Najbardziej zacie
kawiła ją książka o zwierzętach mieszkających w dżungli.
Dżungla to olbrzymi las w ciepłych krajach. Wśród drzew i krzewów
żyją tam różne zwierzęta, duże i małe. Między gałęziami latają
kolorowe ptaki.
1. Jak wykorzystała czas Ela podczas choroby?

2. Jaką książką zainteresowała się Ela?
3. Gdzie mieszkają zwierzęta, które ogląda Ela?
64
dżokej dżdżownica drożdże dżungla
Dżon ●●●●● ●●●●●●●● ●●●●●● ●●●●●●

Każdy ma jakiś zawód
Kto chleb piecze? – Piekarz! Kto dom stawia? – Murarz!
Kto nas leczy? – Lekarz! Kto stół robi? – Stolarz!

Janek uprawia dżudo. A co robi dżudok,
Jest dżudokiem. dżokej?
Jego tata i siostra
jeżdżą konno. Jeżdżą
w specjalnych strojach,
a na głowach mają
dżokejki.
1. Jak ubrany jest dżudok, a jak jeździec?
65
BARWY OJCZYSTE
To jest flaga Polski.
Powiewa flaga, Czerwień – to miłość,

gdy wiatr się zerwie. biel – serce czyste.
A na tej fladze Piękne są nasze
biel jest i czerwień. barwy ojczyste.
Czesław Janczarski
1. Zwróć uwagę, gdzie na polskiej fladze jest biel, a gdzie czerwień.
Hymn Polski
Jeszcze Polska nie zginęła,
kiedy my żyjemy.
Co nam obca przemoc wzięła,
szablą odbierzemy.
Refren:
Marsz, marsz, Dąbrowski,
z ziemi włoskiej do Polski!
Za twoim przewodem
złączym się z narodem.
To jest godło Polski.
66
Legenda o Warszawie
Bardzo dawno temu tam, gdzie dziś nad samym prawie wybrzeżem
Wisły szumiał las. W lesie tym z pagórka tryskało źródło i rozlewało
się w potok. W tym to potoku mieszkała syrena. Zauważyli ją rybacy
i zachwycili się jej pięknym śpiewem. Zarzucili sieci i wyciągnęli z
wody syrenę, bo chcieli ją pokazać swojemu księciu.
Pastuch, który pilnował uwięzioną syrenkę podziwiał jej urodę,

a ona zaśpiewała piękną melodię i prosiła go, żeby ją uwolnił.
Wypełnił jej prośbę, a ona rzekła, żeby szedł za nią. Syrenka
skacząc na swoim rybim ogonie skierowała się w stronę Wisły.
Szła i śpiewała, a gdy już była nad brzegiem Wisły, odwróciła się
ku wiosce i zawołała na cały głos: – Kochałam cię,
ty brzegu wiślany, kochałam was, ludzie, byłam
waszą pieśnią, ale na rozkaz śpiewać nie chcę i
wolę skryć się na wieki w fale wiślane.
Minęły lata i wieki, na tym miejscu powstała stolica
Polski – Warszawa i na pamiątkę dziwnej przygody
z syreną wzięło ją miasto za swoje godło.
1. O czym opowiada legenda warszawska?

2. Dlaczego syrenka nie chciała więcej śpiewać?
3. Czy widziałeś godło Warszawy, opisz wygląd syreny.
67
PAŃSTWO, W KTÓRYM MIESZKASZ – UKRAINA
Błękitno-żółta flaga Ukrainy –
to błękitne niebo nad złotą niwą.
Od czasów Rusi Kijowskiej
dotarł do nas rodowy znak księcia
Włodzimierza Wielkiego – trójząb.
Dziś jest on w godle Ukrainy.
Hymn Ukrainy
Ще не вмерла України і слава, і воля,
Ще нам, браття молодії, усміхнеться доля.
Згинуть наші воріженьки, як роса на сонці.
Запануєм і ми, браття, у своїй сторонці.
Приспів:
Душу й тіло ми положим за нашу свободу,
І покажем, що ми, браття, козацького роду.
To jest godło Ukrainy
To jest flaga Ukrainy
68
Legenda o Kijowie
Niegdyś żyło trzech braci: Kij, Szczek i Choryw.
Mieli oni siostrę Łybid.
Na wielkiej górze zbudowali miasto, które ku czci starszego brata
nazwali Kijów.
Dwa inne wzgórza otrzymały imiona młodszych braci, którzy tam
się osiedlili – Chorywica i Szczekawica, a jednej z rzek nadano imię
Łybid.
Dzisiaj Kijów jest stolicą Ukrainy.
1. Skąd pochodzi nazwa stolicy Ukrainy?
69
ŚWIAT LEKTURY
Dar królowej wróżek
Bajka
Za górami, za morzami, w dalekiej krainie czarów, przy kolebce
malej księżniczki zebrały się dobre wróżki ze swą królową. I gdy
patrzyły na uśpioną twarzyczkę dzieciny, królowa ich rzekła:
– Niechaj każda z was obdarzy ją cennym darem wedle swej
możności i chęci!
Na to pierwsza wróżka, pochylając się nad uśpioną, wypowiedziała
następujące słowa:
– Ja daję ci czar piękności i sprawię, że kto ujrzy twarz twoją,
pomyśli, iż ujrzał cudny kwiat wiosenny.
– Ja – rzekła druga – dam ci oczy jak toń wodna.
– Ja ci dam powiewną i wysmukłą postać młodej palmy – odezwała
się trzecia.
– A ja – mówiła czwarta – dam ci wielki skarb złoty, dotychczas w
ziemi ukryty.
70
Królowa zamyśliła się przez chwilę, po czym zwróciwszy się do
wróżek, tak zaczęła mówić:
– Piękność ludzi i kwiatów więdnie. Złota, kto nie rozdziela między
ludźmi, ten budzi ich nienawiść, a kto rozdzieli, temu pustka zostaje
w skrzyni. Przeto nietrwałe są wasze dary.
– Cóż jest trwałego w człowieku i czymże ty ją obdarzysz, o królowo
nasza?! – pytały wróżki.
A na to królowa:
– Ja jej dam dobroć. Wiedzcie, że wasze dary mijają, a dobroć trwa;
jest ona jak źródło, z którego im więcej wody wyczerpiesz, tym
więcej ci napłynie. Więc dobroć – to jedyny skarb niewyczerpany.
To rzekłszy, królowa wróżek pochyliła się nad śpiącą dzieciną i
dotknąwszy rękami jej serca, rzekła:
– Bądź dobra!
1. Jakie dary otrzymała księżniczka od wróżek?

2. Dlaczego królowa wróżek uważała, że są to dary nietrwałe?
3. Jaki „skarb niewyczerpany” podarowała księżniczce królowa
wróżek?
71
Bajka o złym smoku,
pięknej krakowiance i sprytnym Kubie
A w tej bajce było tak:
Żył na zamku książę Krak.
Obok zamku – tuż o krok –
W ciemnej jamie leżał smok
Ten smok serce miał jak głaz.

Kraka córkę porwał raz.
Ojciec, matka leją łzy,
- Oddaj córkę, smoku zły.
72
- Tere-fere- oto co,
Za żonkę mi dacie ją!
Żył w Krakowie Kuba Smyk.
Sprytny. Radę znalazł w mig.
Rankiem następnego dnia

Kupił siarki wiadra dwa.
Skórkę owcy z kołka zdjął
I siarki nasypał w nią.
Znalazł owcę smok i rad

Na obiad ją sobie zjadł.
Wnet go ostry złapał ból,
Pije wodę – gul, gul, gul…
Puff! Po smoku. Książę Krak

Do wesela daje znak.
Biały welon. Bukiet róż.
No i … koniec bajki już.
Wiera Badalska
1. O czym opowiada ta krakowska bajka?

2. Jaki był Kuba Smyk?
3. Wymyśl dalszy ciąg bajki.
73
Biblioteka
– Mamo! Dziś była uroczysta lekcja – woła Dorotka i całuje mamusię
na powitanie.
– A dlaczego uroczysta? – pyta mama.
– Pani poszła z całą klasą do biblioteki. Pani bibliotekarka wypisała
każdemu z nas kartki czytelnika. Jesteśmy już czytelnikami. Możemy
wypożyczać książki.
– Bardzo się cieszę córeczko.

– Pani położyła przed nami różne książki i myśmy sami wybierali.
Ja wybrałam „Na jagody”.
– Czy wiesz, kto napisał tę książkę?
– Wiem! Napisała ją Maria Konopnicka, znana poetka polska. Teraz
będę czytać i czytać.
Przeczytam wszystkie książki!
1. Dlaczego trzeba odwiedzać bibliotekę?

2. Lubisz korzystać z biblioteki?
74
Mamy dobre maniery
Gdy się dzieci mają
przepraszam ry
żegnać,
ob
dzie
ńd „Do widzenia” mówią
proszę sobie.
do widzen
dziękuję
ia Uśmiechają się do siebie
i podają sobie ręce.
Pewien chłopiec jest przez
wszystkich w klasie bardzo lubiany. Narysował serce i srebrne
kluczyki z wyrazami, których sam często używa. Co chciał nam
powiedzieć?
Asy z pierwszej klasy

Czy myślicie o tym czasem,
kogo można nazwać asem?
As porządnie jest umyty.
Dba o książki i zeszyty. Na dalszą
drogę życia
As chusteczkę ma do nosa, weź
śmieci wrzuca wprost do kosza, czarodziejskie słowa
proszę,
as nie skarży na kolegów, dziękuję,
przepraszam –
umie prosto stać w szeregu. w sercu je zachowaj.
Dzień dobry,
As „dzień dobry” mówi pierwszy, do widzenia –
niech obce ci
ładnie śpiewa, powie wierszyk, nie będzie.
Radosne dni
as na lekcji dba o ciszę, w szkole
as już całkiem nieźle pisze, wspominać
będziesz wszędzie.
do dwudziestu liczy ładnie
i... zagadkę tę odgadnie.
Hanna Ożogowska
1. O jakich dobrych przyzwyczajeniach mówi wierszyk?

2. Czy o sobie możesz powiedzieć: „Jestem asem”?
75
Wakacyjny dzwonek
Jak brzmi ostatni dzwonek szkolny?
Woła: – Od jutra będziesz wolny!
Woła: – Wakacje! Pakuj plecak!
I żadnych zadań nie poleca...
I śpiewa, dzwoni –- jak skowronek,
Bo to ostatni szkolny dzwonek.
Dźwięk dzwonka biegnie przez ulice
I dzwoni nam po raz ostatni.
Odpoczną ławki i tablice,
Korytarz i wieszaki w szatni.
Żegnajcie, dzieci! Do widzenia!
Czeka was zieleń, las i słońce!
A dzwonek? Zachrypł od dzwonienia...
Odpocznie sobie dwa miesiące.
Maria Terlikowska
1. W jaki sposób szkoła żegna się z uczniami?
76
Zagadki wakacyjne
Duża i dmuchana;
Bardzo kolorowa.
Hop! Do góry lubi latać.
To piłka /plażowa/.
Zamek z piasku z nią zbudujesz,
chociaż cała plastikowa.
Po zabawie – obok grabek
w wiaderku się chowa. /łopatka/.
W wodzie zawsze je zakładam,
Przez ręce, głowę.
Już się teraz nie utopię.
Bo mam koło /ratunkowe/.
Gdy słońce mocno świeci
To wtedy nam się marzy
By koc szybko rozłożyć
Na piaszczystej /plaży/.
Wody wcale się nie boi;
Lubi pływać po jeziorze.
Ale są potrzebne wiosła,
By nas fala lepiej niosła. /łódka/
Wakacyjne przestrogi
1. Nie baw się w pobliżu jezdni.
2. Kąp się tylko w miejscach dozwolonych.
3. Osłaniaj głowę przed ostrym słońcem.
4. Do opalania używaj kremów z filtrem ochronnym.
5. Nie zrywaj i nie jedz owoców, których nie znasz.
6. Nie chodź bez opieki w nieznane miejsca.
77
DO ZOBACZENIA W DRUGIEJ KLASIE
Zielony list
Wczoraj nauka, dzisiaj już Już pociąg rusza, słychać gwizd,
Zaczęły się wakacje! Już miasto poza nami.
Weź mocne buty, plecak włóż, Jutro wyślemy pierwszy list
Na stację czas, na stację! Z namiotu pod sosnami.
Zielone ściany będą tam,
Zielone będą stoły.
Więc list nasz będzie taki sam
Zielony i wesoły.
Roman Pisarski
1. Jak sądzisz, dlaczego ludzie wysyłają do siebie pozdrowienia

z wakacji?
2. Dokąd wybierasz się na wakacje? Opowiedz o swoich wakacyjnych
planach.
3. Wymieńcie się w klasie adresami. Może napiszecie do siebie
pozdrowienia z wakacji.
78
SPIS TREŚCI
Nowy Rok....................................................................................................................................... 3
Co ty dasz nam, Nowy Rok?........................................................................................................... 4
Karnawał w mojej szkole................................................................................................................ 9
Święto Babci – 21 stycznia............................................................................................................ 10
święto Dziadka – 22 stycznia........................................................................................................ 11
Dokarmiamy zwierzęta w zimie.................................................................................................... 13
Zachęcamy do zabaw zimowych................................................................................................... 14
Bezpieczeństwo zabaw na śniegu................................................................................................. 15
Pogoda marcowa.......................................................................................................................... 22
Już wiosna.................................................................................................................................... 30
Przyroda budzi się z zimowego snu.............................................................................................. 31
Wiosenna łąka.............................................................................................................................. 41
Prace wiosenne na wsi................................................................................................................. 49
Barwy ojczyste.............................................................................................................................. 66
Państwo, w którym mieszkasz – Ukraina...................................................................................... 68
Świat lektury................................................................................................................................. 70
Do zobaczenia w drugiej klasie..................................................................................................... 78
79
НАВЧАЛЬНЕ ВИДАННЯ
Регіна ЛЕБЕДЬ
Ірена СЛОБОДЯНA
Польська мова
БУКВАР
Підручник для 1 класу закладів загальної середньої освіти
з навчанням польською мовою
(у 2-х частинах)
Частина 2
Рекомендовано Міністерством освіти і науки України

Видано за рахунок державних коштів. Продаж заборонено
В оформленні підручника використано ілюстративний матеріал з колекцій
вільних зображень мережі Інтернет
Польською мовою
Редактор Ольга Бойцун

Художній редактор Ігор Шутурма
Формат 84ç108 1/16. Ум. друк. арк. 8,4.

Обл.-вид. арк. 8,96. Тираж 415 пр. Зам. № 93п
Державне підприємство
«Всеукраїнське спеціалізоване видавництво «Світ»
79008 Львів, вул. Галицька, 21
Свідоцтво суб’єкта видавничої справи ДК № 4826 від 31.12.2014
www.svit.gov.ua
e-mail: office@svit.gov.ua
svit_vydav@ukr.net
Друк ТДВ «Патент»

88006 м. Ужгород, вул. Гагаріна, 101
Свідоцтво суб’єкта видавничої справи ДК № 4078 від 31.05.2011


Lebed Bukvar Polska 1kl Ch2

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Lebed Bukvar Polska 1kl Ch2

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Regina Lebiedź, Irena Słobodiana

Regina Lebiedź, Irena Słobodiana

Право для безоплатного розміщення підручника в мережі Інтернет має

Zalecany przez Ministerstwo Oświaty i Nauki Ukrainy

Право для безоплатного розміщення підручника в мережі Інтернет має

Рекомендовано Міністерством освіти і науки України

Видано за рахунок державних коштів. Продаж заборонено

© Лебедь Р. К., Слободяна І. А., 2018

Право для безоплатного розміщення підручника в мережі Інтернет має

O co prosimy Nowy Rok?

Kalendarz pełen radości

1. Jakie nazwy miesięcy wystąpiły w wierszu?

1. Kto figlował i psocił?

1. Jak należy zachować się w lesie?

Co słychać w ulu zimą?

1. Opowiedz, jak zachowują się w zimie pszczoły.

Ula ●●●● ●●●● ●●● ●●●●

król ●●●●●● ●●●● ●●●● ●●●●●●

1. Przyjrzyj się ilustracji i opowiedz, za kogo są przebrane dzieci na

Anka karmi ptaki.

Paweł ●●●● ●●●●● ●●●●●●● ●●●

1. Dlaczego dokarmiamy zwierzęta zimą?

Dziś zabawa w Bałwankowie, Mają dziwne kapelusze,

Mają stroje odlotowe, Tańcowały, aż się zgrzały,

Na lodowej tafli boso

1. Jaki nastrój panuje w Bałwankowie?

1. Na jakich obrazkach dzieci bawią się bezpiecznie?

Przygody Koziołka Matołka (fragment)

1. Dokąd spieszył się Koziołek Matołek?

Nela ●●●● ●●●●● ●●●●●

Góry zimą są szczególnie

Stoki przykryte miękkim,

1. Jak wyglądają góry zimą? Opisz wybraną ilustrację.

Uwaga! Zimą góry bywają niebezpieczne. Często występują w

Jest ranek. Bolek musi biec na lekcje, a Burek

1. Wskaż w tekście wyrazy z literą „b”.

Basia ●●●● ●●● ●●●●● ●●●●●

1. Czy byłeś z rodzicami w banku?

To kanapki dla nas. Kromka i plaster sera.

1. Jak obchodzisz „Walentynki” w twojej szkole?

Stasio ●●●●● ●●●● ●●●●● ●●●●

Stasio wybiera się z łyżwami na staw. Stasio ślizga się po stawie.

Lód pęka i chłopiec wpada do wody. Nieznajomy ratuje chłopca.

Przeziębiony Stasio leży w łóżku. Chorego Stasia odwiedzają przyjaciele.

1. Opowiedz o przykrej przygodzie Stasia.

1. Opisz marcową pogodę.

1. Co świadczy o tym, że zima powoli odchodzi?

1. Kto z kim rozmawia w wierszu?

Gdy w marcu topnieje,

W marcu, jak w garncu.

Gdy gęś dzika w marcu przybywa,

1. Komu potrzebna jest woda? Do czego służy woda?

Wanda ●●●●● ●●●●● ●●●●●● ●●●●●●●

Co to jest? – rozwiązujemy zagadki

Jest ulotna, biała, ale nie jest dymem,

W niebie ktoś wodę przesiał przez sitko,

Białe kulki lecą z nieba,

Na wodzie tafla twarda i śliska

Mróz pozamrażał zimowe mgiełki,

Rozwiązania zagadek szukaj wśród słów:

1. Powiedz, jaki kształt ma cebula?

Cyryl ●●●● ●●●●●●● ●●●●●●●● ●●●●●●●●

1. Opowiedz, jak wyglądają na ilustracji klauni?

1. Gdzie w wierszu spotykamy Panią Zimę?

1. Przyjrzyj się ilustracji i opowiedz, za kogo są przebrane dzieci na

1. Co świadczy o tym, że zima powoli odchodzi?

1.Jak wyglądają drzewa owocowe wiosną? Co się dzieje w ogrodach?

1. Czy przestrzegasz wskazówek, które pouczają cię o bezpiecznym