Professional Documents
Culture Documents
in Roma nox erat, sed omnibus vigilantibus, urbs tota clamoribus magnis complebatur.
alii, qui divites erant, cenas sumptuosas consumebant et vina optima bibebant. alii, inopia
oppressi, in insulis habitabant et paupertate patiebantur. interea iusso imperatoris arcus
magnificus prope forum exstruebatur. Tito mortuo, Domitianus arcum exstrui iusserat ut favorem
populi sibi conciliaret. Haterio, redemptore notissimo, et Salvio, senatore potentissimo, ducibus,
omnes fabri diligentissime laborabant. anxii erant quod arcus ante lucem perficiendus erat.
tandem arcu in tempore perfecto, fabri ad domus eorum abierunt. postea unus ex illis, per forum
ambulans, tristes captivarum duarum audivit. hae captivae, quae postridie sacrificandae erant,
Iudaeae erant.
1. What type of phrase is prima hora in line 1 (I)? Ablative of time (point in time)
2. Name the case, number, and gender of patroni in line 2 (I). Genitive, singular, masculine
3. What type of phrase is servo adstante in line 3 (I)? Ablative absolute (noun + PAP)
4. What noun does the adjective ignara in line 4 (I) describe? puella (line 3)
5. What type of clause is cur tot … starent in line 5 (I)? Subjunctive - indirect question
7. Name the case, gender, and meaning of quicquam in line 10 (I). Accusative, neuter,
“anything”
8. Name the mood and number of the verb cedite in line 13 (I). Imperative, plural
9. How is the pronoun qui used in line 15 (I) and what does it refer to? Linking pronoun,
the people whose names were called
10. Name the tense, voice, person, and number of iubemini in line 23 (I). Present, passive,
second person, plural
11. What type of clause is ne … amitterent in lines 24-25 (I)? Subjunctive - negative
purpose
12. Name the subject (performer) of the verb vituperabant in line 3 (II). clientes (line 1)
13. How is the phrase superba voce used in line 8 (II)? Ablative of means
14. What type of word is redeundum in line 13 (II)? Impersonal gerundive (future passive
participle)
15. What type of participle is locutus in line 23 (II)? Perfect active/deponent participle
1. When did Haterius’s birthday party begin (1)? The ninth hour (3pm)
2. What had the freedmen’s sons accomplished (2-4)? They had obtained great wealth
3. Was Sabinus trying to gain the favor of Haterius (7-8)? No (the other way around)
4. What was Haterius wearing (9-10)? Golden rings gleaming with gems
5. What were the Aethiopians carrying (11-12)? A huge plate that held an entire boar
6. What did the cook do to the boar (12-14)? He skillfully carved it open
7. What spectacle(s) did Haterius present during dinner (14-26)? Birds flying out of a boar,
Euphrosyne the philosopher
8. What type of wine did Haterius serve and how old was it (17-19)? Falernian wine, 100
years old
9. Where did Euphrosyne come from and what did Haterius say about it (31-33)? Athens,
where the most famous philosophers live
10. What did Haterius want Euphrosyne to do (35-36)? Teach them something about
philosophy
Later stages, on the other hand, mostly depict Haterius living at home. Just as he is a
client of Salvius, Haterius himself also has numerous clients who rely on him for gifts and food.
He is shown celebrating his birthday, inviting his friends, patrons, and clients to dinner. Haterius
also hires a female philosopher to amuse them, but exhibits ignorance about stoicism and the
notion of equanimity (“num felicem eum existimas … qui tot casus passus est?” : stage 32,
philosophia, 36-37). In this regard, Haterius remains a typical example of the Roman upper class,
characterized by overindulgence in food and love (“ventris Venerisque servi” : stage 32,
philosophia, 55).
Although fictionally represented in this story, the historical Haterii family was indeed one
of prosperous building contractors. The carvings and statues on their family tomb confirm
various details in these stories, including cranes, arches, and the existence of Haterius himself.
post Domitia ad aulam deducta est, iusso imperatoris e Roma relegata est. duos annos in
insula Pandataria manenda erat. abhinc annos octoginta Julia Augusti Filia in hac insula quoque
habitaverat. Villa Giulia, quae olim aulam aestivam splendidam Augusti fuerat, in Pandataria sita
erat. sed nunc, ventis pluviisque diu passa, villa squalida erat. insula tota desolata erat.
cum navis ad insulam advenisset, prope litus, in quo portus parvus erat, pausavit ut
Domitia e navi discederet. duae ancillae, nominibus Melissa et Aemilia, eam comitabantur.
Domitianus, qui iratissimus erat propter amorem Domitiae Paridisque, Domitiam omnibus
luxibus privari iusserat. neque cibos sumptuosos consumere neque vina optima bibere posset.
Domitiam licuit necessaria vitae modo habere.
Domitia: quam infelix sum! ab illa epistula falsa decepta in insidias incidi. Paris, delicia
mea, ab Epaphrodito occisus est. ego e Roma expulsa et huc relegatus sum. a me iste
Epaphroditus puniendus est. sed patiens ero dum ad urbem revenero. nunc necesse est
mihi ultionem mea cogitare.
duos annos Domitia cum miseria in Pandataria habitavit. olim Myropnous ad insulam
venit ut patefaceret Salvium auctorem omnium fuisse. tum demum Domitia intellexit cur Vitellia,
uxor clientis Salvii, eam decepisset. igitur ultionem contra Salvium sibi quoque promisit. cum
tandem Domitia ad Romam revenisset, ultionem efficere coepit. in favorem imperatoris restituta,
Domitia rumores de sceleribus SalviI propagavit. accusatoribus incitatis et multis scelera Salvii
Epaphroditique credentibus, cognitionem senatus poposcit. cum auxilio Quinti Caecilii Iucundi,
Salvius etiam damnationem accepit et relegata est. Euge! id quod ambit, redit.