Nome: ........................................................................................................................................ Curso: ......................................... Data: .................................................

Comprensión oral
Para comprobar a capacidade de comprensión oral dos alumnos, propoñemos que o profesor lea este texto en voz alta
e deseguido lles formule aos alumnos as preguntas que seguen.

Cómpre moderar o consumo de auga debido á prealerta pola seca

A Xunta mantén activada a prealerta por seca hidrolóxica e insta a poboación e concellos a facer un consumo
responsable do recurso hídrico e intentar reducir o consumo de auga na medida que sexa posible.
Por Galicia Confidencial | Santiago | 28/07/2015
Esta foi unha das decisións adoptadas na reunión da Oficina Técnica da Seca, celebrada onte en Augas de Galicia, e na
que se está dando conta do seguimento da situación hidrolóxica e meteorolóxica da demarcación Galicia Costa, en
aplicación do seu Plan de Seca.
Os indicadores mostran que os niveis de ríos seguen unha tendencia similar á súa situación no pasado mes do xuño;
levemente aliviada nalgunhas zonas, polos chuvascos ocasionais rexistrados recentemente. O nivel dos encoros segue
sendo suficiente para garantir o abastecemento aos maiores núcleos de poboación. A pesar desta situación, aínda é moi
necesario que a poboación realice un consumo responsable, intentado aforrar auga nas actividades cotiáns.
Dende a Oficina Técnica, composta por persoal de Augas de Galicia, Meteogalicia e Medio Rural, ínstase tamén a que os
concellos apliquen medidas preventivas e de sensibilización ante a perspectiva dun verán seco.
A previsión a curto prazo é lixeramente favorable, xa que a situación meteorolóxica desta semana será cambiante entre
as borrascas e os anticiclóns. Pola información que aporta Meteogalicia agárdanse dous episodios de chuvia o mércores
e o venres. A chuvia prevista non é moi cuantiosa, pero si bastante xeneralizada nesas dúas xornadas.
Non obstante, a previsión indica que no comezo do mes de agosto terase elevadas probabilidades de ver outro período
anticiclónico, seco e soleado; polo que se insiste e incide na necesidade de establecer un consumo responsable do
recurso hídrico.

Prevención fronte aos lumes

A escaseza de chuvias incide tamén no incremento do risco de lumes forestais, que é moi elevado ou mesmo extremo en
case toda Galicia. Xa que logo, convén extremar as precaucións para evitar os incendios. Está á disposición da cidadanía
o número de teléfono gratuíto 085, ao que deben chamar en caso de detectar algún lume forestal.

1 Por que activou a Xunta a prealerta por seca hidrolóxica?

a) Porque hai poucas reservas de auga nos encoros.
b) Porque as reservas que hai son suficientes.
c) Porque en Galicia chove moito e non se pode gastar moita auga.

2 Que alivia a situación nalgunhas zonas?

3 Que se lles pide aos concellos? E aos cidadáns?

Avaliación Inicial

4 Como será a situación meteorolóxica esta semana? E a prevista para comezos do mes de agosto?

5 Cal é o risco de lumes forestais en Galicia? Que importancia ten a escaseza de chuvias nese risco?
© rodeira - grupo edebé

6 Onde se pode chamar se un detecta algún lume forestal? Para que vale este teléfono?

58
 Nome: ........................................................................................................................................ Curso: ......................................... Data: .................................................

Expresión oral
Para comprobar a capacidade de expresión oral dos alumnos, proponse que desenvolvan un destes temas:
— Medidas de aforro da auga que podemos poñer en práctica na nosa casa.
— Medidas que as persoas podemos poñer en práctica para intentar evitar os lumes forestais.

Comprensión e expresión escrita

7 Selecciona o tipo de texto ao que pertence o anterior.
• Texto narrativo • Texto expositivo • Texto argumentativo
• Texto informativo: unha noticia • Texto descritivo • Texto instrutivo

8 Establece cal é a estrutura do texto anterior.

9 Responde estas cuestións:

• Que sucedeu? ...................................................................................................................................................................................................................................

• A quen lle sucedeu? ....................................................................................................................................................................................................................

• Cando sucedeu? .............................................................................................................................................................................................................................

• Onde sucedeu? ................................................................................................................................................................................................................................

• Por que sucedeu? ..........................................................................................................................................................................................................................

10 Elixe unha destas opcións:

— Inventa un texto narrativo no que contes como unhas persoas apagan un incendio.
— Inventa unha noticia na que contes que a Xunta levanta as restricións de consumo de auga.
— Describe unha paisaxe tras verse afectada por un incendio.

Léxico e semántica
11 Busca no texto inicial cinco palabras derivadas e indica de que voces proceden.

................................................................................................................................................................................................................................................................................
© rodeira - grupo edebé

Avaliación Inicial

12 Escribe unha palabra sinónima de cada unha destas extraídas do texto.

concello • consumo • decisión • reunión • similar • encoro

59
 Nome: ........................................................................................................................................ Curso: ......................................... Data: .................................................

13 Escribe unha palabra antónima de cada unha destas extraídas do texto.

activada • responsable • reducir • ocasionais • incremento

................................................................................................................................................................................................................................................................................

14 Escribe as palabras polisémicas do texto que se corresponden con estas definicións.

1. Gasto que se fai dos produtos de calquera tipo que se compran e se

venden como mercadorías.
2. Cantidade de combustible, electricidade etc., que gasta un motor no
seu funcionamento.
1. Grao de elevación de algo respecto dun plano horizontal de
referencia.
2. Grao de desenvolvemento ou de calidade de certa cousa respecto
dun punto de referencia.
3. Instrumento para verificar se un plano está horizontal ou vertical.
1. Cada unha das partes que integran unha obra, novela, serie etc.
2. Cada un dos sucesos ou accións separados que se integran nun
conxunto.

1. Luz e calor producidas polas chamas que se desprenden dunha

materia que arde.
2. Materia ardendo, misto, chisqueiro etc., con que acender.

Gramática
15 Busca no texto inicial un exemplo de cada unha destas clases de palabras.
Substantivo: ...................................................................................... Adxectivo: ....................................................................................

Artigo: ...................................................................................................... Pronome determinante: .................................................

Pronome persoal: ........................................................................ Verbo: ..............................................................................................

Adverbio: .............................................................................................. Preposición: ...............................................................................

16 Indica de que tipo son estas frases extraídas do texto inicial.

O consumo de auga: ....................................... Á súa situación: .....................................................................

Moi cuantiosa: ................................................. Lumes forestais: ....................................................................

— Busca no texto outro exemplo de cada un dos tipos de frases anteriores.
Avaliación Inicial

................................................................................................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................................................................................................................
© rodeira - grupo edebé

................................................................................................................................................................................................................................................................................

60
 Nome: ........................................................................................................................................ Curso: ......................................... Data: .................................................

Ortografía
17 Explica por que levan acento gráfico ou non o levan estas palabras do texto inicial.
Mantén: .........................................................................................................................................................................................................................................................

Hidrolóxica: ................................................................................................................................................................................................................................................

Decisións: ....................................................................................................................................................................................................................................................
Nivel: ................................................................................................................................................................................................................................................................

Núcleos: ........................................................................................................................................................................................................................................................

Chuvia: ...........................................................................................................................................................................................................................................................
Mércores: .....................................................................................................................................................................................................................................................
Risco: ..............................................................................................................................................................................................................................................................

18 Copia cinco palabras do texto con ditongo e cinco con hiato. Despois divídeas en sílabas.
................................................................................................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................................................................................................................

19 Busca e copia todas as palabras do texto con acento diacrítico.

Literatura
20 Le este poema e responde as cuestións seguintes.
— Cal é o tema do poema?
O hincha
................................................................................................................................................................................................
A felicidá, en resume,
era pra il berrar gol — Que opinión ten o eu poético do personaxe do que fala?
nos partidos de fútbol
entre a mesta moitedume. ................................................................................................................................................................................................

Mais deulle tal torozón

— Que palabras do poema nolo indican?
cando quedóu campeón
o odiado equipo contrario, ................................................................................................................................................................................................
que por dous goles a un
xace na foxa común — Analiza a métrica e a rima do poema.
iste badoco gregario.
Celso Emilio Ferreiro — Que dous tipos de estrofas o compoñen?
................................................................................................................................................................................................

— Identifica os dous hipérbatos que hai no poema.

........................................................................................................................................................................................................................................................................

— Busca estoutras figuras retóricas no poema: aliteración, epíteto.

© rodeira - grupo edebé

21 Elixe un personaxe tipo que che desagrade e inventa un poema semellante ao de Celso Emilio.
Avaliación Inicial

61
 Nome: ........................................................................................................................................ Curso: ......................................... Data: .................................................

1 Le este texto e explica a partir das súas características por que é un texto narrativo.

Sentimentos
Non sempre teño historias para contar, pero si estou prendida a sentimentos que forman parte de min. Sentimentos sen
forma e con ela. Semellantes e opostos. Pracenteiros e que doen. Ao fin ao cabo, sentimentos.
Erguinme cedo sen saber moi ben por qué. Non abrira o día. O silencio da noite, entre fusco e lusco do amencer,
invítame ao saudable exercicio de ollarse por dentro, non sempre posible.
É sábado. Non abre a oficina na que teño o meu posto de traballo. Que estúpida saír de entre as sabas que mantiñan o
meu corpo morno! Non. Fágoo porque quero palpar a LIBERDADE. Como! Digo liberdade, idea abstracta, algo non
tanxible, daquela... o de palpar... é pura quimera.
Deambulo pola vila de rúas baleiras. Só me acompañan as volutas bretemosas do meu alento en contacto co aire frío do
ambiente que xiran en espiral durante curtos segundos para desapareceren. Así unha, e outra, e outra. As miñas pisadas
non chegan a romper o silencio dos sartegos. Xa estou no cemiterio.
É o misterio quen me invade, non o medo. Percorro as lápidas. Leo en silencio os nomes e as datas de quen xa pasou,
ora ás présas, ora de vagar, polo parque de atraccións, que é a vida. Algunhas teñen epitafios. Tamén hai retratos.
Coñecín moi ben a algúns dos que aquí repousan. Entre todos eles está Sabela, miña irmá xemelga. Desde o día que a
deitaron neste camposanto, hai disto catro meses, noto que me amputaron unha parte do meu corpo. E agora eu,
entalada de frío, mentres debuxo o seu nome no resío que cobre o mármore que precinta o oco que a agocha na terra
podo vela sorrir, sentir os seus aloumiños e escoitar a súa voz manseliña dicíndome: Non chores, nena. Volve a casa.
O abrente dálle paso ao día. Seco cos dedos as bágoas de saudade para retornar ao fogar e mentres camiño penso Que
sós estamos os vivos!
Concha Blanco

2 Razoa por que levan acento ou non estas palabras do texto anterior:
amencer: ......................................................................................................................................................................................................................................................

sábado: ..........................................................................................................................................................................................................................................................

espiral: ............................................................................................................................................................................................................................................................
lápidas: ..........................................................................................................................................................................................................................................................

irmá: ..................................................................................................................................................................................................................................................................
abrente: .........................................................................................................................................................................................................................................................

3 Busca no texto anterior un exemplo de:

Morfema independente: ........................................................ Palabra variable: ...................................................................
Palabra invariable: Frase:
Avaliación | Unidade 1

...................................................................... ..............................................................................................

Cláusula: ......................................................................................................................................................................................................................................................

Oración: ........................................................................................................................................................................................................................................................

4 Razoa no teu caderno se o texto Sentimentos cumpre as tres propiedades textuais.

5
© rodeira - grupo edebé

Elabora un esquema sobre a lírica medieval. Cómpre que inclúa:

• Cancioneiros nos que están recollidas as cantigas medievais.
• Autores e intérpretes das cantigas. • Xéneros das cantigas medievais.

62
 Nome: ........................................................................................................................................ Curso: ......................................... Data: .................................................

Comprensión oral
Para comprobar a capacidade de comprensión oral dos alumnos, propoñemos que o profesor lea este texto
en voz alta e deseguido lles formule aos alumnos as preguntas que seguen.

Máis de 15.000 lectoras e lectores respaldan a iniciativa

Un crowdfunding masivo financia en Portugal un libro sobre Rosalía
A obra naceu como unha iniciativa literaria na rede, mais o éxito e apoio de milleiros de lectores levouna a saír tamén en
papel.
João Perre Viana é o autor do libro 'Rosalía de Castro, uma ponte no tempo', un proxecto literario que naceu nas redes
sociais e que acabou editado vía unha campaña de crowdfunding, un libro totalmente desenvolvido como edición de autor,
conseguindo en pouco tempo atinxir máis de 20.000 lectores en 4 idiomas diferentes. Informa deste suceso o
bloguedelisboa.blogs.sapo.pt
A historia naceu nas redes sociais a través dun blog onde ao longo de varias semanas os primeiros capítulos do libro foron
compartidos de balde. O lector acabou por inter-actuar coa historia converténdose en parte da mesma, sendo por exemplo
responsábel da escolla da capa ou do local do evento para o lanzamento do libro.
As redes sociais, nomeadamente o Facebook, Linkedin, Pinterest, Spotify e Google+ axudaron en poucos meses a acadar
unha plataforma de máis de 15 mil lectores online só en portugués, o que permitiu validar o interese dos leitores pola obra e
así crear as bases para un lanzamento no formato físico. Seguindo unha liña independente o proxecto foi financiado na
totalidade polos propios lectores a través dunha campaña de crowdfunding.
http://www.sermosgaliza.gal (adaptación)

1 Quen respalda a publicación da obra de Rosalía?

2 A través de que medio se conseguiu este respaldo? En que outro medio saíu publicada?
3 Quen é o autor? Como se titula o libro? Tendo en conta o título, de que tratará o libro? Interesaríache
lelo? Por que?
4 Onde naceu a historia? Como?
5 Cal era o papel do lector? Que puido elixir?
6 Quen financiou o proxecto de edición do libro?
7 Investiga e responde: que é o crowdfunding?

Expresión oral
Para comprobar a capacidade de expresión oral dos alumnos, proponse que desenvolvan un destes temas:
— Internet como medio de transmisión de información a milleiros de persoas.
— Os blogs: tipos, forma de funcionamento, vantaxes e inconvenientes.
— As redes sociais: usos, vantaxes e inconvenientes.
Avaliación final

— O crowdfunding: en que consiste, vantaxes e inconvenientes.

© rodeira - grupo edebé

74
 Nome: ........................................................................................................................................ Curso: ......................................... Data: .................................................

Comprensión e expresión escrita

8 Selecciona o tipo de texto ao que pertence o anterior.

• Texto narrativo • Texto expositivo • Texto argumentativo
• Texto informativo: unha noticia • Texto descritivo • Texto instrutivo

9 Establece cal é a estrutura do texto anterior.

10 Responde estas cuestións:

• Que sucedeu? ..........................................................................................................................................
• A quen lle sucedeu? .................................................................................................................................
• Cando sucedeu? .......................................................................................................................................
• Onde sucedeu? ........................................................................................................................................
• Por que sucedeu? .....................................................................................................................................

11 Elixe unha destas opcións:

— Inventa unha reportaxe a partir do texto anterior.
— Inventa a crítica do libro Rosalía de Castro, uma ponte no tempo.
— inventa a crónica da presentación do libro.

Léxico e semántica

12 Busca no texto inicial cinco palabras derivadas e indica de que voces proceden.
......................................................................................................................................................................

13 Copia todos os préstamos que hai no texto anterior e clasifícaos segundo sexan estranxeirismos,
adaptacións, calcos ou barbarismos.
......................................................................................................................................................................
© rodeira - grupo edebé

— Que préstamo pode ser substituído pola palabra galega micromecenado? ...........................................
Avaliación final

75
 Nome: ........................................................................................................................................ Curso: ......................................... Data: .................................................

Comprensión oral

14 Busca no texto inicial un exemplo de cada un destes tipos de frases.

Frase nominal: ......................................... Frase preposicional: ...................................
Frase substantiva: ................................... Frase adxectiva: .........................................
Frase adverbial: ...................................... Frase verbal: ..............................................
— Escolle dúas delas e analízaas morfosintacticamente.

15 Copia as dúas primeiras cláusulas simples que atopes no texto.

......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................

16 Indica a función sintáctica que desenvolven as partes destacadas dentro da súa cláusula.
• Máis de 15.000 lectoras e lectores respaldan a iniciativa.
• Un crowdfunding masivo financia en Portugal un libro sobre Rosalía.
• As redes sociais, nomeadamente o Facebook, Linkedin, Pinterest, Spotify e Google+ axudaron en
poucos meses a acadar unha plataforma de máis de 15 mil lectores online só en portugués.
• O proxecto foi financiado na totalidade polos propios lectores a través dunha campaña de
crowdfunding.

17 Identifica que tipo de cláusulas son estas extraídas do texto inicial.

• João Perre Viana é o autor do libro 'Rosalía de Castro, uma ponte no tempo', un proxecto literario que
naceu nas redes sociais: ................................................
• A historia naceu nas redes sociais a través dun blog onde ao longo de varias semanas os primeiros
capítulos do libro foron compartidos de balde: ................................................
• As redes sociais, nomeadamente o Facebook, Linkedin, Pinterest, Spotify e Google+ axudaron en
poucos meses a acadar unha plataforma de máis de 15 mil lectores online só en portugués:
..................................

18 No texto anterior hai unha oración interordinada. Identifícaa, cópiaa e indica de que tipo é.
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
Avaliación final

Ortografía

19 Explica por que levan acento gráfico ou non o levan estas palabras do texto inicial.
Éxito: ............................................................................................................................................................
© rodeira - grupo edebé

Tamén: .........................................................................................................................................................
Semanas: .....................................................................................................................................................
Responsábel: ...............................................................................................................................................

76
 Nome: ........................................................................................................................................ Curso: ......................................... Data: .................................................

20 Copia cinco palabras do texto con ditongo e cinco con hiato. Despois divídeas en sílabas.
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................

21 Busca e copia todas as palabras do texto con acento diacrítico.

......................................................................................................................................................................

Literatura

22 Le a seguinte cantiga e responde as preguntas que se che propoñen:

Mandad’ ei comigo Ca ven meu amado

ca ven meu amigo; e ven viv’ e sano:
e irei madr’ a Vigo. e irei madr’ a Vigo.

Comigu’ ei mandado, Ca ven san e vivo

ca ven meu amado: e d’ el rei amigo:
e irei madr’ a Vigo. e irei madr’ a Vigo.

Ca ven meu amigo Ca ven viv’ e sano

e ven san e vivo: e d’el rei privado:
e irei madr’ a Vigo. e irei madr’ a Vigo.
mandado: recado.
Martín Códax

— Indica o xénero da cantiga e explica as razóns polas que a clasificas como tal.
— Indica a voz poética e o destinatario.
— Sinala o paralelismo, o leixaprén e o refrán desta cantiga. Atendendo ao leixaprén, cal cres que sería
o seguinte verso se esta cantiga continuase?

23 Identifica a que poeta do Rexurdimento pertence cada un destes fragmentos e di tamén a temática de
cada fragmento.

a. b. c.
Oh, da terra de Xallas, Cando eu me atopare Adiós ríos, adiós fontes,
feros corvos de donos liberto adiós regatos pequenos,
que vagantes andás i o pan non me quiten adiós vista dos meus ollos,
sen pensar no destino, trabucos e préstemos non sei cando nos veremos.
sen hoxe nin mañá, e como os do abade
¡quen puidera ser voso compañeiro frorezan meus eidos
pola agreste soedá! chegado habrá estonces
o maio que eu quero.

24 Explica cales son as liñas temáticas da obra de Manuel Curros Enríquez.

© rodeira - grupo edebé

Avaliación final

77