Professional Documents
Culture Documents
Tình huống 1:
Người cha mất để lại di chúc ủy quyền nhờ cơ quan pháp chứng phân chia tài sản.
Người con và mẹ nghĩ rằng họ sẽ nhận được tài sản thì xuất hiện một đứa con riêng
của người chồng và di chúc cũng phân chia tài sản cho người con. Hỏi: nếu ông để
lại di chúc cho người con riêng mà 2 người kia trước đó không biết này mà không
để lại cho 2 mẹ con thì 2 mẹ con có quyền được hưởng không, hình như có Điều luật
nào đó quy định là người mẹ có quyền nhận không phụ thuộc vào di chúc (người
con không được nhận này đã trên 18 tuổi)
Hỏi thêm: người con riêng này có ngang hàng với 2 mẹ con khi chia di sản không?
Bài giải:
-Nếu như ông để lại di chúc cho con riêng mà 2 người mẹ con này không biết thì chỉ có
người mẹ mới được hưởng ít nhất là 2/3 phần mà bà lẽ ra phải nhận nếu như di sản được
chia theo pháp luật (Điều 644 BLDS 2015). Người con riêng này không ngang hàng với 2
mẹ con trong khi chia di sản vì con riêng không nằm trong các hàng thừa kế được quy định
tại điều 651 BLDS 2015.Mặc dù tại điều 654 BLDS 2015 có quy định về trường hợp con
riêng được hưởng di sản. Tuy nhiên điều này chỉ phát sinh khi có tranh chất thực tế cần tới
tòa án giải quyết.
Tình huống 2:
Ông Khải và Bà Ba kết hôn với nhau năm 1947 và có 3 con là anh Hải, anh Dũng,
chị Ngân. Chị Ngân kết hôn với anh Hiếu và có con chung là Hạnh. Năm 2018, Ông
Khải chết có để lại di chúc cho con gái và cháu ngoại được hưởng toàn bộ di sản của
ông trong khối tài sản chung của ông và bà Ba. Một năm sau bà Ba cũng chết và để
lại toàn bộ di sản cho chồng, các con người em ruột của chồng tên Lương. Năm
2019, anh Dũng chết do bệnh nặng và có di chúc để lại tất cả cho anh ruột là Hải.
Sau khi Dũng chết thì những người trong gia đình tranh chấp về việc phân chia di
sản.
Hãy giải quyết việc tranh chấp, biết rằng bà Ba và ông Khải không còn người thân
thích nào khác, anh Hải có lập văn từ chối hưởng di sản của bà Ba và anh dũng theo
đúng qui định của pháp luật, chị Ngân cũng từ chối hưởng di sản của anh Dũng, tài
sản chung của ông Khải và bà Ba cho đến thời điểm ông Khải chết là 1.2tỷ, sau khi
ông Khải chết, bà Ba còn tạo lập một căn nhà trị giá 300 triệu.
Bài giải:
a. Ông Khải chết trước nên tiến hành chia di sảnông Khải trước
-Di sản của ông Khải để lại là: 600tr (1ty2 chia 2)
-Nếu chia theo di chúc của ông thì con gái ông là chị Ngân và cháu ngoại ông là Hạnh sẽ
được hưởng mỗi người 300tr
-Tuy nhiên, giả sử ông không để lại di chúc, và bà Ba thuộc diện 644 BLDS 2015 thì:
+Hàng thừa kế thứ nhất: bà 3, Hải, Dũng, Ngân=> Một kỷ phần trị giá 150tr
+ Tức là bà 3 phải được hưởng ít nhất 2/3 của 150tr là 100tr
+Như vậy thì 2 người thừa kế theo di chúc phải trích mỗi người 50tr bù vào phần bà
-Kết luận:
+Chị Ngân: 250tr
+Hạnh: 250tr
+Bà 3: 100tr
b. Bà 3 chết nên chia tiếp di sản bà 3
-Di sản của bà 3: 1 tỷ (600+300+100)
-Chia theo di chúc thì sẽ chia cho 5 người: ông Khải, Hải, Dũng, Ngân, Lương. Tức là 1
kỷ phần trị giá 200tr. Nhưng ông Khải đã mất và anh Hải thì từ chối nhận di sản nên phần
của ông Khải và Hải bị vô hiệu. Như vậy còn 400tr sẽ tiến hành chia theo pháp luật theo
hàng thưà kế thứ nhất là: Dũng và Ngân.
Như vậy:
+Dũng được: 400tr
+Ngân được: 400tr
+Ông Lương: 200tr
c. Anh Dũng chết nên tiếp tục chia di sản
-Di sản của anh Dũng là 400 tr
-Theo di chúc của anh là để lại cho anh trai ruột là anh Hải. Tuy nhiên anh Hải từ chối
nhận nên chia theo pháp luật. Hàng thừa kế của anh dũng cũng không còn ai nên tài sản
này thuộc về nhà nước
Anh Dũng thừa kế từ bà Ba 225 triệu, sau khi anh chết, di chúc toàn bộ tài sản này cho
anh Hải, vậy anh Hải được hưởng thêm số tài sản này. Do anh Hải từ chối hưởng di sản
của bà Ba và anh Dũng, nên còn dư ra 500 triệu. 500 Triệu này theo P sẽ được chia tiếp
theo pháp luật, theo hàng thừa kế thứ nhất gồm chị Ngân, vợ con anh Hải (nếu có)
Tình huống 3:
Ông A, bà B có con chung là C, D (đều đã thành niên và có khả năng lao động). C
có vợ là M có con X,Y. D có chồng là N có một con là K. Di sản của A là 900 triệu.
Chia thừa kế trong các trường hợp riêng biệt sau:
1. C chết trước A. A di chúc hợp pháp để lại toàn bộ di sản cho X.
Không có ngữ liệu về di sản của C nên không tiến hành chia. A để lại di chúc cho X-> X
được hưởng 900tr. Tuy nhiên do và B thuộc diện 644 BLDS 2015 vì thê nên bà sẽ phải
được hưởng tối thiểu 2/3 của 300tr là 200tr. Vì vậy X phải trích 200tr ra để bù vào phần
của bà B
2. C chết trước A. D chết sau A (chưa kịp nhận di sản)
Không có ngữ liệu về di sản của C nên không tiến hành chia. Di sản của A là 900tr, hàng
thừa kế thứ nhất của A là bà B, X,Y(kế vị C) và D. Như vậy 1 kỷ phần trị giá 300tr. D
chết với di sản là 300tr, hàng thừa kế thứ nhất là bà B,N,K suy ra mỗi người nhận 100tr
3. A chết cùng thời điểm với C. A di chúc để lại cho K ½ di sản
-Di sản của A là 900tr, A di chúc để lại cho K 1/2 di sản tức là A được hưởng 450tr, còn
lại 450tr chia theo pháp luật. Hàng thừa kế thứ 1 của A là bà B, XY(kế vị C) và D. Như
vậy mỗi người hưởng 150tr. Tuy nhiên, do bà B thuộc diện 644 nên bà tối thiểu phải được
nhận 2/3 di sản chi theo pháp luật là 200tr. Vì vậy, K phải trích 50tr để bù vào phần bà B
Tình huống 4:
Năm 1950, Ô A kết hôn với bà B. Ô bà sinh được 2 người con gái là chị X (1953) &
chị Y (1954). Sau một thời gian chung sống, giữa Ô A & bà B phát sinh mâu thuẫn,
năm 1959 Ô A chung sống như vợ chồng với bà C. A & C sinh được anh T (1960) &
chị Q (1963). Tháng 8/1979, X kết hôn với K, anh chị sinh được 2 con là M & N
(1979-sinh đôi). Năm 1990, trên đường về quê chị X bị tai nạn chết. Năm 1993, Ô A
mắc bệnh hiểm nghèo & đã qua đời. Trước khi chết, Ô A có để lại bản di chúc với
nội dung cho anh T thừa hưởng toàn bộ tài sản do ông A để lại. không đồng ý với
bản di chúc đó, chị Y đã yêu cầu tòa án chia lại di sản của bố mình. Qua điều tra tòa
án xác định khối tài sản của Ô A và bà B là 500 triệu đồng. Hãy xác định hàng thừa
kế đối với những người được hưởng di sản thừa kế của chị X & Ô A?
Bài giải
-Hàng thừa kế thứ nhất của chị X là: A,B,K,M,N
-Hàng thừa kế thứ nhất của ông A: B,MN(kế vị X),Y,C,T,Q
-Di sản của ông A là 250tr
-Nếu chia theo di chúc thì anh T được hưởng 250tr
-Nhưng bà B và bà C thuộc diện 644 BLDS nên 2 bà mỗi người đáng lẽ được hưởng ít
nhất 2/3 của 41,6tr là 27,7tr. Như vậy thì anh T phải trích 55,5tr ra bù vào phần thiếu
Tình huống 5:
Ô A kết hôn với bà B sinh được 5 người con. Anh con cả đã chết để lại 2 con: 1 trai
& 1 gái đã thành niên. Gia tài của Ô bà gồm 2 ngôi nhà: 1 ngôi nhà trị giá 100 triệu
đồng, 1 cái trị giá 200 triệu đồng. Trước khi chết Ô A lập di chúc cho bà B một ngôi
nhà trị giá 100 triệu đồng. Biết đứa con trai út của Ô bà đã sinh được 1 cháu trai đã
thành niên. Sau đó anh con trai út này đã bị tai nạn & bị tâm thần. Anh (chị) hãy
chia tài sản của ông A?
Bài giải:
Di sản của ông A là 150tr đồng
-Chia theo di chúc bà B có được căn nhà trị giá 100tr đồng, Còn căn nhà 200tr thì chia
theo pháp luật cho hàng thừa kế thứ nhất: 2 con của anh con cả (kế vị con cả), 4 người
con, bà B. 50/6=8.33
Tình huống 6:
Ông thịnh đã ly hôn với vợ và có 2 người con riêng là Hòa và
Bình. Bà Nguyệt (chồng chết) có 2 người con riêng là Xuân và
Hạ.
Năm 1993 ông Thịnh kết hôn với bà Nguyệt và sinh được 2 người con là Tuyết và Lê.
Để tránh sự bất hòa giữa mẹ kế và con chồng, ông Thịnh cùng bà Nguyệt mua một
căn nhà để bà Nguyệt cùng các con là Xuân, Hạ, Tuyết, Lê ở riêng. Trong quá trình
chung sống, ông Thịnh thương yêu Xuân và Hạ như con ruột, nuôi dưỡng và cho 2
người ăn học đến lớn.
Hòa kết hôn với Thuận có con là
Thảo.
Ông Thịnh chết nên tiếp tục chia. Di sản của ông Thịnh là 220+20+70= 305 tr
Hàng thừa kế thứ nhất của ông Thịnh là: bà Nguyệt, Thảo (kế vị Hòa), Bình, Tuyết Lê,
Xuân, Hạ.
Mỗi người được hưởng: 43.57tr
Xuân chết nên tiếp tục chia, di sản của Xuân là 50+43.57=93.57tr
Hàng thừa kế thứ nhất của Xuân là: Bình Tuyết Lê Hạ (kế vị ông Thịnh), bà Nguyệt, Thu,
Đông.
Mỗi người được hưởng: 23tr392nghin500dong
Tình huống 7:
Du và Miên là 2 vợ chồng, có 3 con chung là Hiếu – 1982, Thảo và Chi sinh đôi –
1994. Do bất hòa, Du và Miên đã ly thân, Hiểu ở với mẹ còn Thảo và Chi sống với
bố.
Hiếu là đứa con hư hỏng, đi làm có thu nhập cao nhưng luôn ngược đãi, hành hạ mẹ
để đòi tiền ăn chơi, sau 1 lần gây thương tích nặng cho mẹ, hắn đã bị kết án.
Năm 2007 Bà Miên mất, trước khi chết bà miên có để lại di chúc là cho trâm là e gái 1
nửa số tài sản của mình.
Khối tài sản chung của Du và Miên là 790 triệu
1. Chia thừa kế trong tr hợp này
2. Giả sử cô Trâm khước từ nhận di sản thừa kế, di sản sẽ phân chia thế nào.
Bài giải:
Di sản của Miên là: 790/2=395tr
Chia theo di chúc của bà thì Trâm sẽ được hưởng 197.5tr
Còn lại 197.5 sẽ chi theo pháp luật cho hàng thừa kế thứ nhất là: Du, Thảo, Chi
Như vậy mỗi người sẽ được hưởng 65.83tr
Nếu bà Trâm từ chối hưởng di sản thừa kế thì di chúc sẽ vô hiệu, tất cả sẽ tiến hành chia
theo pháp luât cho hàng thừa kế thứ nhất là Du Thảo Chi. Như vậy mỗi người đựo hưởng
131.7tr
Tình huống 8:
A, B kết hôn năm 1950 có 4 con chung C,D,E,F. Vào năm 1957, A – T kết hôn có 3
con chung H,K,P. Năm 2017, A, C qua đời cùng thời điểm do tai nạn giao thông.
Vào thời điểm C qua đời anh đã có vợ và 02 con G,N. Sau khi A qua đời để di chúc
lại cho C ½ di sản, cho B,T mỗi người ¼ di sản. Sau khi A qua đời B kiện đến tòa xin
được hưởng di sản của A. Tòa xác định tài sản chung A,B=720 triệu, A,T= 960 tr.
Chia thừa kế trong trường
hợp trên?
Bài giải:
Di sản của A là: 840tr
Vì C chết cùng lúc với A nên phần di chúc của C bị vô hiệu.
Bà B và bà T đều là vợ hợp pháp của A
Chia theo di chúc thì B và T mỗi người được hưởng 210tr
Còn 420tr sẽ tiến hành chia theo pháp luật. Hàng thưuaf kế thứ nhất của A gồm: B,T,
C(kế vị G,N), D, E, F,H,K,P. Như vậy mỗi người sẽ được hưởng 46.7tr