SOSYAL BİLGİLER

SORU

7
BANKASI
 İSTİKLAL MARŞI
Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak;
Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak.
O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak;
O benimdir, o benim milletimindir ancak.

Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilal!

Kahraman ırkıma bir gül! Ne bu şiddet, bu celal?
Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helal;
Hakkıdır, Hakk'a tapan, milletimin istiklal.
İÇİNDEKİLER
ÜNİTE 1
Birey ve Toplum
Test 1............................................................................ 5
Test 2............................................................................ 7
Test 3............................................................................ 9
Test 4............................................................................ 11
Test 5............................................................................ 13
Test 6............................................................................ 15
ÜNİTE 2
Kültür ve Miras
Test 7............................................................................ 17
Test 8............................................................................ 19
Test 9............................................................................ 21
Test 10.......................................................................... 23
Test 11.......................................................................... 25
Test 12.......................................................................... 27
Test 13.......................................................................... 29
Test 14.......................................................................... 31
Test 15.......................................................................... 33
Test 16.......................................................................... 35
Test 17.......................................................................... 37
Test 18.......................................................................... 39
Test 19.......................................................................... 41
Test 20.......................................................................... 43
ÜNİTE 3
İnsanlar Yerler ve Çevreler
Test 21.......................................................................... 45
Test 22.......................................................................... 47
Test 23.......................................................................... 49
Test 24.......................................................................... 51
Test 25.......................................................................... 53
Test 26.......................................................................... 55
Test 27.......................................................................... 57
Test 28.......................................................................... 59
Test 29.......................................................................... 61
ÜNİTE 4
Bilim Teknoloji ve Toplum
Test 30.......................................................................... 63
Test 31.......................................................................... 65
Test 32.......................................................................... 67
Test 33.......................................................................... 69
Test 34.......................................................................... 71
Test 35.......................................................................... 73
ÜNİTE 5
Üretim Dağıtım Tüketim
Test 36.......................................................................... 75
Test 37.......................................................................... 77
Test 38.......................................................................... 79
Test 39.......................................................................... 81
Test 40.......................................................................... 83
Test 41.......................................................................... 85
Test 42.......................................................................... 87
Test 43.......................................................................... 89
Test 44.......................................................................... 91
Test 45.......................................................................... 93
ÜNİTE 6
Etkin Vatandaşlık
Test 46.......................................................................... 95
Test 47.......................................................................... 97
Test 48.......................................................................... 99
Test 49.......................................................................... 101
Test 50.......................................................................... 103
Test 51.......................................................................... 105
Test 52.......................................................................... 107
ÜNİTE 7
Küresel Bağlantılar
Test 53.......................................................................... 109
Test 54.......................................................................... 111
Test 55.......................................................................... 113
Test 56.......................................................................... 115
Test 57.......................................................................... 117
Deneme 1..................................................................... 119
Deneme 2..................................................................... 123
Cevap Anahtarı............................................................. 127
 test 1 Ünite
İnsandan İnsana Giden Yol
1

1. 3.
İletişim genel olarak in-
I.Sınav sonuçlarınız bir sanlar arasındaki düşünce
felaket. ve duygu alışverişi olarak
ele alınmaktadır. İletişim
olumlu ve olumsuz iletişim
olarak ikiye ayrılır.

II. Tembelsiniz çalışmı-

Aşağıdaki ifadelerden hangisi olumlu bir
yorsunuz.
iletişim kurmada diğerlerine göre daha et-
kili olur?
A) Seninle konuştuğumda dertlerimi unutu-
yorum.
III. Bu sınav sonuçları B) Kimse bana nasıl hareket edeceğimi söy-
bu okulu, bu sıraları hak leyemez.
etmediğiniz gösteriyor. C) Ben sizden büyük olduğum için sizin ko-
nuşmanızı dinlememe gerek yok
D) Sen bu kafayla sınavlarda başarılı ola-
IV. Bu sınavda mazsın.
başarısız olanlar,
daha çok çalışarak
notlarınızı yükselte-
ceğinize inanıyorum.

Yukarıdaki öğretmenlerden hangisinin ifa- G

A
desi öğretmen - öğrenci iletişimi açısından M
olumlu bir örnektir? A
OKUL

A) I B) II C) III D) IV

4. Karşımızdaki kişilerin bizi anlayabilmesi, ken-

2. İnsanların kendilerini doğru ifade edebilmeleri
için sağlıklı bir iletişim kurmaları gerekmekte-
dir. İletişimin sağlanabilmesi için de dinleme-
nin önemini kavramak ve gereklerini yerine
getirmek gerekmektedir.
Buna göre, doğru bir iletişimin gerçekleş-
mesiyle;
I. Farklı fikirler paylaşılabilir.
II. Yeni bilgiler daha kolay öğrenilebilir.
III. Kişilerin ön yargılarını kırmasını sağlaya-
bilir.
IV. Kişileri yalnızlığa itebilir.
Yargılarından hangilerini gerçekleşmesi
beklenir?
A) I ve II B) I, II ve IV
C) II, III ve IV D) I, II ve III
dimizi doğru bir şekilde ifade edebilmemiz,
toplumsal huzurun sağlanması gibi durumla-
rın tamamı sağlıklı bir iletişim kurabilmemiz ile
mümkün olur.
Bu bilgilere göre;
I. Karşımızdaki konuşmacının sözünü bitir-
mesini beklemek
II. Son sözü söylemek için çabalamak.
III. Konuşma sırasında başka şeylere dikkati-
ni vermemek
IV. Eleştirileri konuşmanın bitmesini bekleme-
den iletmek.
Yargılarından hangileri etkili bir dinleme
için gerekli olan unsurlar arasında göste-
rilemez?
A) I ve II B) II ve IV
C) III ve IV D) II ve III

5
 Ünite test 1
1
5. İletişimin sağlıklı gerçekleşebilmesi için önem-
li olan unsurlardan biri de iyi bir dinleyici ola-
bilmektir. İnsanlar diğer canlılarla konuşarak,
dokunarak, jest ve mimiklerle iletişim kurabil-
mektedirler. Günlük hayatımızda karşılaştığı-
mız birçok sorunun ve anlaşmazlığın nedeni
insanlar arası iletişim eksikliğinden kaynak-
lanmaktadır. İletişim, bireysel ve toplumsal
iletişim olarak ikiye ayrılır. Bireysel iletişim;
kişiler arasında meydana gelen karşılıklı ileti-
şimdir. Toplumsal iletişim; daha geniş kitlelerle
yapılan ve kitle iletişim araçlarının kullanıldığı
iletişimdir.
Yukarıda verilen bilgilere göre iletişimle il-
gili hangisine ulaşılamaz?
A) Toplumsal hayatta yaşanan anlaşmazlık-
ların temeli iletişimsizliğe dayanır.
B) İletişim farklı şekillerde ortaya çıkabilmek-
tedir.
C) İletişim sadece insanlar arasında gerçek-
leşir.
D) Basın yayın organları da iletişim kurulma-
sında etkilidir.
G
A III. Neden hep ben fedakarlık yapıyorum?
M
A cümlelerinin hangisi ya da hangilerini kul-
OKUL
6. İletişimin sağlıklı gelişebilmesi için önemli olan
unsurlardan biri de iyi bir dinleyici olabilmektir.
Aşağıdakilerden hangisi iyi bir dinleyicinin
özellikleri arasında gösterilemez?
A) Konuşmacının dikkatini dağıtacak şeyler
yapmamak
B) Konuşmacının söylediklerini anladığını
gösteren ifadelerde bulunmak
C) Son sözü söylemek için çabalamamak ve
sabırlı olmak
D) Konuşmacının sözünün bitmesini bekle-
memek
6
7. İnsanlar bazen iletişimde duygu ve düşünce-
lerini gizlemeye çalışsalar da jest ve mimikler
insanların söylemek istemedikleri duygu ve
düşüncelerini ortaya çıkarır.
Verilen bilgide aşağıdakilerden hangisi vur-
gulanmıştır?
A) Empati kurma B) Dinleme
C) Beden dili D) Konuşma
8. Etkili iletişimin en önemli unsurlarından biri de
karşımızdaki kişinin içinde bulunduğu durumu
anlamaya çalışmaktır. İletişimde bu duruma
empati adı verilmektedir.
Bu metne göre karşısındaki kişi ile empati
kurmaya çalışan bir kişinin;
I. Seni anlıyorum.
II. Bu konuda senin gibi düşünüyorum.
lanması beklenir?
A) Yalnız I B) I ve II
C) I ve III D) Yalnız III
9. Etkili iletişim, kişiler arası ilişkileri doğrudan
etkilemektedir. Etkili iletişim sayesinde kendi-
mizi doğru ifade eder ve karşımızdaki kişiyi de
doğru anlarız.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi etkili
iletişim kurulmasını engelleyen faktörler-
dendir?
A) Göz teması kurmak
B) Beden dilini etkili kullanmak
C) Sen dili kullanmak
D) Eleştirilere açık olmak
 test 2 Ünite
İletişimin Gücü
1
1. Konuşma esnasında karşısındaki kişiyi suç- 3. Hakan okuldan eve geldi-
layıcı ifadeler içermeyen “Ben” mesajı gön- ğinde hiç ödev yapmıyor
deren kişi kendi hakkında yaptığı değerlen- ve sürekli bilgisayarda
dirmeyi karşısındaki ile paylaşır. Buna “Ben oyun oynuyordu. Babası
dili” denmektedir. Ben diliyle sağlıklı iletişim her seferinde “Bu gidişle
ortamı oluşur ve dinleyici olumlu bir yaklaşım- bütün sınavlarından düşük
la cevap verir. not alacaksın. Bak sınıf
Buna göre aşağıdakilerden hangisi “ben arkadaşın Ege ne kadar
dili” ne örnek olamaz? başarılı hep sınıf birincisi
oluyor” diyerek Hakan’ı
A) Böyle davrandığında üzülüyorum.
uyarıyordu
B) Sabah seni göremeyince meraklandım.
C) İnce giyindiğinde hasta olursun diye endi- Buna göre Hakan ve babası arasındaki ça-
şeleniyorum. tışma durumunu ortaya çıkaran aşağıdaki-
D) Sözümü kesme! Sinirlerimi bozuyorsun. lerden hangisidir?
A) Hakan’nın sorumluluğunu yerine getirme-
mesi ve babasının yargılayıcı davranması
B) Hakan’ın ders çalışmamasını babasının
yapıcı bir dille eleştirmesi
C) Hakan’nın sorumluluklarını önemsemesi
ve babasının onu anlamaması
D) Hakan’ın derslerine çalışmaması, babası-
nın onunla empati kurması
G
A
M
A
OKUL

4.
?
Konuşmacı-
2. Televizyondaki bir tartışma programına katı- Dinlerken nın duygu ve
başka bir düşünceleri- Göz teması
lan Bade, Mert’in ülkenin geleceğiyle ilgili gö-
işle meşgul ni anladığını kurar.
rüşlerine katılmamasına rağmen, sözünü hiç gösteren bir
olmaz.
kesmeden sonuna kadar dinlemiş en sonun- kişi
da da kendi fikirlerini dile getirmiştir.
Bu bilgiye dayanarak, Konuşmacı-
nın sözünü
I. Bir görüş benimsenmese de saygıyla kesmeden
dinlenmelidir. dinler.
II. Sağlıklı bir iletişim kurulabilmesi için ileti- Yukarıdaki şemada, soru işareti ile gösteri-
şim kurallarına dikkat edilmelidir. len kutuya aşağıdakilerden hangisinin ya-
III. Farklı görüşler herkes tarafından hoşgö- zılması uygundur?
rüyle karşılanmaktadır. A) Sorgulayıcı bir biçimde bakar.
Yargılarından hangilerine ulaşılabilir? B) Sözsüz mesajlara da dikkat eder.
A) I ve III B) I, II ve III C) Konuşmacıdan uzakta durur.
C) I ve II D) II ve III D) Hareket halinde olur

7
 Ünite test 2
1

5. İletişimi olumsuz etkileyen durumlara
örnek olarak;
I. Emir verici tarzda konuşmak
II. Karşısındaki kişi ile konuşurken gözlerini
kaçırmak
III. Açık ve anlaşılır tarzda bir konuşma ger-
çekleştirmek
maddelerinin hangisi ya da hangileri gös-
terilebilir?
A) Yalnız II B) I ve II
C) I ve III D) I, II ve III
7. Ön yargı: Bir kimse veya bir şeyle ilgili
belirli şart, olay ve görüntülere dayanarak
önceden edinilmiş olumlu veya olumsuz
yargı, peşin hükümdür.
Aşağıdakilerden hangisi ön yargının ileti-
şimde doğuracağı olumsuz sonuçlar ara-
sında gösterilemez?
A) Karşımızdaki kişiyle olumlu iletişim kur-
mamızı engeller.
B) Alınacak kararları olumsuz etkiler.
C) Etkili kararlar alınmasını sağlar.
D) Yanlış anlamalara neden olur.

8.
İyi Bir Dinleyicinin
Özellikleri
6.
Dünkü çalışmada ayağım in-
cindi. Yarın oynanacak olan en
önemli maça çıkamayacağım. Göz Dikkatini
teması konuşmacıya ?
Ali kurar. verir.
G
A
M Bu şemada boş bırakılan yere aşağıdaki-
A lerden hangisinin getirilmesi gerekir?
Boşver sonraki maçlara bak- OKUL

malısın. A) Konuşulan konuyu değiştirir.

B) Konuşmacının sözünü keser.
Akif
C) Karşısındaki kişiyi yargılamadan dinler.
D) Başka şeylerle ilgilenir.
Seni anlıyorum. Sorumlu spor-
cular takımlarını yalnız bırak-
mak istemez.
Mehmet

Merak etme çabuk iyileşirsin.

9.
Eleştirmek Suçlamak
Can

Takım sensiz de idare eder. İletişim Hataları

Fatih Tehdit etmek ?

Ali’nin arkadaşlarından hangisi empati
kurduğunu gösteren bir yaklaşım sergile-
miştir?
A) Akif B) Mehmet
C) Can D) Fatih
Yukarıdaki şemada boş bırakılan yere aşağı-
dakilerden hangisi getirilemez?
A) Empati kurmak B) Emir vermek
C) Nutuk çekmek D) Alay etmek

8
 test 3 Ünite
Hızlı İletişim Güçlü Toplum
1
1. 3. (I) Gelişme çağındaki çocuklar üzerinde yapı-
Şimdiye kadar cahil ka-
lan bir araştırmaya göre, medya organlarında
lanlara da fikir vermek
yapılan deprem ile ilgili yayınlar, çocukların
ihtiyacı vardır. Ve bunun
davranışlarını olumsuz yönde etkilemektedir.
için de önemli vasıta
(II) Araştırma kapsamında çocukların; kitle
basındır. Basının önemi
iletişim araçlarından uzaklaştıkları, TV sey-
inkar edilemez. Memle-
retmekten vazgeçtikleri tespit edilmiştir. ( III)
ketin medeniyet derece-
Aynı zamanda sürekli tedirgin tavırlar içinde
si ve kamuoyunun du-
oldukları gözlenmiştir. (IV) Uzmanlar ailelerin
rumu nedir? Bunu iç ve
bu durumlarda çocuklarının yanında olmaları-
dışa anlatacak basındır.
nı ve yapılan haberlerin kontrollü izlenmesinin
Basın mensuplarını ko-
gerekliliğini belirtti.
rumak lazımdır”.
Yukarıdaki paragrafta verilen kaç numaralı
Atatürk’ün yukarıdaki sözünden yola çıka- cümlede yaşanan olumsuzlukların nedeni
rak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? verilmiştir?
A) Basın, çok önemli bir güçtür. A) I B) II C) III D) IV
B) Basın aracılığı ile birçok kişi aydınlatılır.
C) Ülkemizin dış ülkelere tanıtımında basının
rolü büyüktür.
D) Basın mensupları istedikleri kişi hakkında 4. Televizyon başında çok vakit geçiren çocukla-
haber yapabilir. rın toplum içinde kendini ifade ederken zorluk
çektiği, arkadaş edinmede sorun yaşadığı gö-
rülmüştür Aynı zamanda reklamlarda gördük-
G leri paketli ürünlere karşı aşırı bir talep artışı
A görülmüş; buda obezite gibi sağlık problemle-
M rini tetiklemeye başlamıştır.
A
OKUL
Bu bilgilere göre televizyon çocuklar üze-
rinde;
I. Akran ilişkilerini zayıflatmıştır
II. Sosyalleşme sürecinde geciktirmiştir.
III. Sağlıksız beslenmeyi özendirmektedir.
etkilerinden hangilerine neden olmakta-
dır?
2. Kutay’ın, televizyonda hiç kaçırmadan izlediği A) I ve II B) II ve III
bir gençlik dizisi vardır. Her hafta o diziyi izle- C) I ve III D) I, II ve III
dikten sonra, dizideki bir karakter gibi bozuk,
bir Türkçeyle konuşmaya başlar. Bir süre son-
ra bu konuşma onun özelliği haline gelir.
Bu durum, aşağıdakilerden hangisine ka-
nıt olarak gösterilebilir? 5. Medya organları için;
A) Çocuklara televizyon izleme yasağı getiril- I. Bilgi ve görüşlerin aktarılmasını sağlar.
mesi gerekir.
II. Toplumda tek tip bir görüş oluşturur.
B) Televizyon programlarının artmasıyla bir-
likte kontrol zorlaşmaktadır. III. Toplumu olumlu ya da olumsuz yönlendi-
C) Özellikle okul öncesi çocuklarına televiz- rebilir.
yon izletilmemesi gerekir. ifadelerinden hangileri doğrudur?
D) Medya araçlarının dilin doğru kullanımına A) I ve III B) I ve II
önem vermesi gerekir. C) ll ve lll D) I, II ve III

9
 Ünite test 3
1

6. Günümüzde artık her odada bir televizyon bu-
lunmaktadır. Üstelik televizyon karşısında en
çok vakit geçirenler de büyükanne, büyükba-
balar ve torunlarıdır.
Bu durum televizyon programlarında aşa-
ğıdakilerden hangisine dikkat edilmesini
gerekli kılar?
A) Çizgi filmlere daha çok yer verilmesini
B) Eğitsel içerikli yayınların sayısının arttırıl-
masını
C) Daha çok izleyici çekebilecek yayınlara
ağırlık verilmesini
D) Siyasi konuları içeren tartışma programla-
rının yayınlanmasını
8. Kitle iletişim araçları bilgi akışını hızlandırma-
sı, bir yerde yaşanan gelişmenin kısa süreler-
de dünyanın her yanındaki kişilere ulaştırılma-
sı gibi konularda işimizi kolaylaştırmışlardır.
Tabii ki yararlarının yanında zararlarının orta-
ya çıktığı durumlar da olabilmektedir.
Kitle iletişim araçlarının zararları arasında;
I. Aşırı kullanan kişilerin sosyal hayata
uyum konusunda sıkıntı yaşamaları
II. Aile içi iletişimi engelleyebilecek özellikle-
re sahip olmaları
III. Enerjinin ve zamanın verimsiz kullanımına
neden olabilmeleri
durumlarının hangileri gösterilebilir?
A) I, II ve III B) II ve III
C) I ve III D) I ve II

G 9.
A
M
A 13 Yaş ve Üzeri Şiddet / Korku
OKUL İçin

7.
Basının en önemli özelliği in-
Olumsuz Örnek Genel İzleyici 18 Yaş ve Üzeri
sanları bilgilendirmesidir. Ülke- Oluşturabilecek Kitlesi İçin
Davranışlar
de meydana gelen sorunları
dile getirerek yaptığı yayınlarla
halkı bilinçlendirip, insanların
genel kültür seviyelerinin yük- 7 Yaş ve Üzeri Cinsellik
İçin
seltilmesini sağlamak da bası-
nın görevleri arasında gösteri- Yukarıda verilen işaretlerin temel amaçları
lebilir. arasında;
I. İnsanların izleyeceği programları belirle-
Bu bilgilere göre medya organları için;
mek
I. Haber taşıma niteline sahip yayınlar yap-
II. Programların içeriği ile ilgili insanları bilgi-
malıdır.
lendirmek
II. Halkı devletin beklentilerine göre yönlen-
III. Çocukları televizyondan uzak tutmak
dirmelidir.
IV. Aile bireylerini televizyon yayınlarının
III. Ülkede meydana gelen sorunları dile
olumsuz etkilerinden korumak
getirmelidir.
durumlarının hangileri yer alır?
yorumlarından hangisi ya da hangileri ya-
pılabilir? A) I, II ve III B) II ve IV
C) III ve IV D) I ve III
A) I ve II B) II ve III
C) I ve III D) I, II ve III

10

1. I.Yayıncılığın haksız bir amaç ve çıkara alet
edilmemesi,
II. Haberlerin yayınlanmasında tarafsızlık,
gerçeklik ve doğruluk ilkelerine bağlı ka-
lınması
III. Kişisel çıkarlar için her türlü yayının rahat-
ça yapılması, kişi çıkarlarının her şeyden
üstün tutulması
Verilenlerden hangisi ya da hangileri basın
kuruluşlarının dikkat etmesi gereken ilke-
lerden değildir?
A) Yalnız l B) Yalnız II
C) Yalnız III D) I ve III
G
A
M
A
OKUL
2. Basın Konseyi’nin meslek ilkelerinden
biri: “Soruşturulması gazetecilik imkanla-
rı dahilinde olan haberler, soruşturulmaksı-
zın ve doğruluğundan emin olunmaksızın
yayımlanamaz.”dır.
Bu ilkeye göre;
I. Araştırmacı gazetecilik önemsenmekte ve
teşvik edilmektedir.
II. Doğru ve gerçek haber alınması hedeflen-
mektedir.
III. Toplumu bilgilendiren haberlerin verilmesi
istenmektedir.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) l ve III B) I, II ve III
C) I ve II D) II ve III
11
test 4 Ünite
İletişim Özgürlüğü - I
1
3. TC. Anayasası’nın 20. maddesinde “Herkes
özel hayatına ve aile hayatına saygı gösteril-
mesini isteme hakkına sahiptir. Özel hayatın
ve aile hayatının gizliliğine dokunulamaz.” de-
nilmektedir.
Bu maddeden hareketle, yazılı ve görsel
basın kuruluşlarının aşağıdakilerden han-
gisine dikkat etmeleri gerekmektedir?
A) Kişilerin özel hayatlarıyla ilgili doğru bilgi-
lerin verilmesine
B) Sadece önemli kişilerin özel hayatlarına
ait bilgilerin yayınlanmasına
C) Özel hayatla ilgili bilgilerin sadece sınırlı
sayıda insana iletilmesine
D) Kişilerin özel hayatlarıyla ilgili unsurların
hakkında haber yapılan kişilerden izin al-
madan yayınlanmamasına
4. “Bir kişinin özgürlüğü, başkasının özgürlüğü-
nün başladığı yerde biter.” diyen bir kişi,
I. Gazetecilerin basın ve meslek ilkelerine
uygun haber yapmasını
II. Gazete ve dergilerde, sanatçıların konser
programlarının yayınlanmasını
III. İnsanların özel hayatlarıyla ilgili bilgilerin,
onların izni dışında haber yapılmasının
yasaklanmasını
Yargılarından hangilerini buna örnek ola-
rak gösterebilir?
A) I ve II B) II ve III
C) I ve III D) I, II ve III
 Ünite test 4
1
5. Özel hayatın gizliliği esas olduğu gibi konut
dokunulmazlığı da bireyin özel yaşamının bir
parçasıdır. Bu anlamda her bireyin konutunun
dokunulmazlığı söz konusudur.
Aşağıdakilerden hangisi kişilerin konut
dokunulmazlığına müdahale etmek için
uygun bir gerekçe değildir?
A) Milli güvenlik ve genel sağlığın korunması
B) Kamu düzeninin sağlanması
C) Suç işlenmesinin önlenmesi
D) Zengin kişilerin haklarının korunması
6. yoldan ve nereden olursa olsun bilgi ve görüş
Bir ülkede basın yayın or-
ganları ülkenin sorunları ile
ilgili olumlu veya olumsuz
biçimde rahatça yayın ya-
pabiliyorsa bu ülke ile ilgili
hangi yargıya ulaşılabilir?
Öğretmenin sorusunu doğru cevaplayan
öğrenci aşağıdakilerden hangisidir?
A) C) Bilgilerin yayılması hükümet kontrolünde
Çok gelişmiş medya kuru-
luşları vardır.
B)
Halkın kültür seviyesi yük-
sektir.
C)
Basın yayın kuruluşları öz-
gürce yayın yapmaktadır.
D) yayınlamıştır.
Eğitim faaliyetleri basın
kuruluşları tarafından yön-
lendirilmektedir.
7. Madde 28: “Basın hürdür,
sansür edilemez. Devlet,
basın ve haber alma hürri-
yetlerini sağlayacak tedbir-
ler alır.”
Yukarıda verilen anayasa maddesine göre
aşağıdakilerden hangisi yanlış olur?
A) Basın özgürlüğü anayasal güvence altın-
dadır.
B) Düşünce ve ifade özgürlüğüne önem veril-
mektedir.
C) Basın özgürlüğünün devlet tarafından hiç-
bir şekilde engellenemeyeceği belirtilmiş-
tir.
D) Vatandaşların bilgi edinme hakkına saygı
gösterilmiştir.
8. İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’ne göre;
“Herkes düşünce ve ifade özgürlüğü hakkına
sahiptir; bu hak serbestçe düşünme, hangi
G alma, araştırma ve yayma özgürlüğü içerir.”
A
M Buna göre aşağıdakilerden hangisi yanlış
A olur?
OKUL
A) Devletler düşünce ve ifade özgürlüğüne
uygun ortam hazırlamalıdır.
B) Düşünce ve ifade özgürlüğü evrensel
özellik gösterir.
olmalıdır.
D) Farklı fikirler özgürce dile getirilebilmelidir.
9. Gazetecilik yapan Mustafa Bey, yaptığı bir
haberden sonra gelen uyarılar üzerine
haberde yanlışlık yaptığını fark etmiş ve
sonra bu haberle ilgili bir düzeltme yazısı
Gazeteci Mustafa Bey’in yaptığı bu düzelt-
me yazısına ne ad verilir?
A) Tekzip B) Tazminat
C) Sansür D) Görev
12
 test 5 Ünite
İletişim Özgürlüğü - II
1
1. Teknolojik gelişmeler iletişimi olumlu yönde et- 3. Kişinin fiziksel ve
kileyebildiği gibi olumsuz yönde de etkileyebil- YAŞAMA HAKKI ruhsal bütünlüğün
mektedir. Örneğin internet ortamında yapılan koruma
sohbetlerde Türkçeye uymayan kısaltmalar
bir süre sonra sıradanmış gibi algılanmakta- KONUT DOKU- Aile ve ev hayatını
dır. Bu durum dil yapımızın ve iletişim kültürü- NULMAZLIĞI koruma
müzün zedelenmesine neden olmaktadır.
Yukarıdaki metinde aşağıdakilerden hangi- Özel iletişimin kötüye
sinden söz edilmemiştir? İLETİŞİM HAKKI kullanılmasına karşı
koruma
A) İnternet ortamında kurulan iletişimden
B) İnternet sohbetlerinde kullanılan bazı kı- Gereksiz ve utandı-
saltmaların dilimize zarar verdiğinden ……...?......... rıcı şeylerin açıklan-
C) Dilde bozulmaya neden olan faktörlerin masına karşı koruma
ortadan kaldırılması için yapılan çalışma-
lardan Verilen eşleştirme tablosundaki boş yer,
D) İletişim kültürümüzü zedeleyen nedenler- aşağıdakilerden hangisiyle tamamlanma-
den lıdır?
A) Özel yaşamın gizliliği
B) Düşünce Özgürlüğü
C) Kamuoyu oluşturma
D) İfade Özgürlüğü

G
A
M
A
OKUL

4. Medya; gazete, dergi, radyo, televizyon ve

Genel Ağ gibi kitle iletişim araçlarının tümü-
nü kapsayan genel bir terimdir. Özellikle Ge-
nel Ağ’ın getirdiği özgür ve geniş alan kitle-
lerin seslerini duyurmasını kolaylaştırmıştır.
Medyanın, sosyal iletişim ve etkileşim gücü
artmıştır. Bu gelişmeler günümüzde “sosyal
medya” ve “dijital medya” kavramlarını ortaya
çıkarmıştır.
Bu bilgilere göre;
I. Medyayı oluşturan kavramlar zaman için-
2. Aşağıdakilerden hangisi iletişim özgürlü- de çeşitlenmiştir.
ğü olarak ifade edilir?
II. Genel Ağ’ın yaygınlaşması ile daha geniş
A) İstenilen her yer ve her zamanda çekim kitlelere bilgi ulaştırmak kolaylaşmıştır.
yapılabilmesi
III. Sosyal medya kavramının oluşması günü-
B) Toplumun beklentilerini dikkate almadan müze daha yakın bir tarihte gerçekleşmiş-
yayınlar yapılması tir.
C) Kamuya açık alanlarda yasalara uygun
yayınlar yapılması Yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
D) Mahkeme emri olmadan kişiye özel tele- A) I ve II B) II ve III
fonların dinlenmesi C) I, II ve III D) I ve III

13
 Ünite test 5
1

5. Basın özgürlüğü insanların düşüncelerini, gö- 8. Aşağıda bazı spikerlerin söylediği haber baş-
rüşlerini; gazete, dergi, kitap, radyo, televiz- lıkları verilmiştir.
yon vb. yoluyla diğer insanlara iletme serbest-
liğidir. Buna kitle iletişim özgürlüğü de denir. TV - 1 Uluslararası
bilim olimpiyatlarına
Aşağıdakilerden hangisi basın özgürlüğü- katılan Ahmet’in başarılarla
nün sağladığı yararlar arasında gösterile- dolu hayat hikâyesini
izleyeceksiniz.
mez?
A) İnsanların okul dışında da eğitimine im-
kân tanır.
B) Toplumların demokratik gelişimine katkı
sağlar.
C) Farklı düşüncelerin insanlara ulaşmasına
yardımcı olur.
TV - 2
D) Ekonomik faaliyetlerin gerçekleşmesinde Nobel ödülünü
belirleyici rol oynar. alan yazarımızın
hayat hikâyesini
dinleyeceksiniz.

6. İnsan Hakları Evrensel Bildirisi: Herkes dü-

şünce ve ifade özgürlüğüne sahiptir. Bu hak,
serbestçe düşünme, hangi yoldan ve nerede
olursa olsun bilgi ve görüş alma, araştırma ve
yayma özgürlüğünü içerir.
Bu bildiriye göre; TV - 3 Eurovision’da
I. Herkes yazılı ve görsel olarak düşüncesini G ülkemizi temsil
ifade edebilir. A edecek şarkı ve klibi
II. İnsanlar aldıkları haberleri araştırabilir ve M izleyeceksiniz.
yayabilirler.
A
OKUL

III. İfade ve düşünce özgürlüğü medya için

sınırsızdır.
gibi yargılardan hangisi ya da hangilerinin
doğru olduğu söylenebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) I ve II D) II ve III Ünlü
TV - 4
sanatçının yeni doğan
bebeğinin gizlice elde
ettiğimiz görüntülerini
yayınlayacağız.
7. Kendisi ve şirketiyle ilgili asılsız bir haberi ga-
zetede okuyan Tahsin Bey, haberi yapan ga-
zete hakkında şikâyetçi olmuştur. Medya pat-
ronu bu olay karşısında basın ahlâk ilkelerine
göre gerekeni yapacağını söylemiştir.
Buna göre medya patronu öncelikle aşağı-
dakilerden hangisini yapmalıdır? Yukarıda verilen haber kanallarından han-
gisi özel hayatın gizliliğini ihlal etmekte-
A) Tekzip (düzeltme) yayınlamalı. dir?
B) Tazminat ödemeli. A) TV - 1 B) TV - 2
C) Haberi yayınlayanın işine son vermeli. C) TV - 3 D) TV - 4
D) Kamuoyundan özür dilemeli.

14

1. Ad takmak, alay etmekte “sen dili” kullanan
bir kişinin kullandığı davranışlardan biridir. Bu
davranış karşı tarafta tepkiye neden olur.
Buna göre aşağıdaki sözlerden hangisi
sen dili kullanan birine ait olamaz?
A) Hep böyle yapıyorsun, bıktım senden
B) Bir bebek gibi mızmızlanıyorsun.
C) Balık gibisin her söylediğini unutuyorsun.
D) Aslan gibisin, her işin altından kalkabildi-
ğini görüyorum.
test 6 Ünite
Birey ve Toplum
1
3. Kes şunu, Kolumu çekiştirip durma!” diyen bir
kişi “sen dili” kullanmaktadır. Sen dili kullandı-
ğı için de karşı tarafın tepkisini çekmektedir.
“ Ben dili” kullanmalı ve “Suçlama, eleştirme”
yerine duygularını ifade etmelidir.
Buna göre yukarıda verilen Sen Dili ifadesi
yerine hangisini kullanırsak “Ben dili” kul-
lanmış oluruz?
A) Yeter artık canımı sıkıyorsun, çekme kolu-
mu!
B) Çekiştirip durma tepemi attırıyorsun!
C) Kolumun çekiştirilmesinden hoşlanmıyo-
rum.
D) Kolumu çekiştirerek çocuk gibi davranı-
yorsun.

G
A
M
A
OKUL

2. Etkili iletişim kuramadıkça

iş hayatımızda hatta özel
yaşantımızda başarıyı ya-
kalayamayız. Etkili iletişim
sahip olduğumuz diğer tüm
becerileri sonuna kadar
kullanmamıza olanak ve-
rir. İnsanları motive etme,
sorumluluk verme, düzen-
leme, sorun çözme ve bil- 4. İnsanların kendilerini doğru ifade edebilmeleri
gi toplama becerilerimizin için sağlıklı iletişim kurmaları gerekmektedir.
hepsi başkalarıyla iletişim İletişimin sağlanabilmesi için de dinlemenin
kurma yeteneğimizle doğ- önemini kavramak ve gereklerini yerine getir-
rudan ilişkilidir. mek gerekir.
Buna göre doğru bir iletişimin aşağıdaki-
Deniz Öğretmen yukarıdaki anlatımında
lerden hangisine katkı sağlayacağı söyle-
hangisinin önemi anlatılmaktadır?
nemez?
A) Kitle iletişim araçlarının hayatımızdaki
A) Farklı fikirlerin paylaşılmasına
önemini
B) Kişilerin karşısındaki kişilere karşı ön yar-
B) Etkili bir iletişimde nelere dikkat etmemiz
gılı olmasına
gerektiğini
C) Yeni bilgilerin daha kolay öğrenilmesine
C) Kötü iletişimin bize vereceği zararları
D) İnsanların birbirine saygı duymasına
D) Etkili iletişimin neden önemli olduğunu

15
 Ünite test 6
1

5. İnsanlar arasındaki bütün konuşmaları sağ- 7.

lıklı bir iletişim olarak kabul edemeyiz. Anne
babalar çocuklarına, amirler memurlarına bir
takım emirler verip onların tepkilerini almaz-
larsa buna sağlıklı bir iletişim denilemez. Çün-
kü bu tek yönlü bir bilgi aktarımıdır ve buna
Enformasyon denir.
Bu bilgide sağlıklı iletişimin gereklerinden
hangisi üzerinde durulmuştur?
A) Bilgi akışının karşılıklı olması gerektiği
B) Öğüt vermekten uzak durulması gerektiği
C) Kendimizi karşımızdaki kişinin yerine koy-
mamız gerektiği
D) İletişimin tek taraflı olması gerektiği
Basın milletin genel sesidir. Bir milleti
aydınlatma ve ona doğru yolu göstermede
bir milletin muhtaç olduğu fikri gıdayı ver-
mekte, özetle bir milletin hedefi mutluluk
olan ortak yönde yürümesinin sağlanma-
sında basın; başlı başına bir kuvvet, bir
okul, bir yol göstericidir.
Atatürk’ün bu sözüne göre,
I. Basın mensupları halka karşı sorumludur.
II. Halkın bilinç kazanmasında basına önemli
görevler düşmektedir.
değerlendirmelerinden hangileri yapılabi-
lir?
A) I ve III B) I ve II
C) II ve III D) I, II ve III

8. I.Kişilerin izni olmadan yazışmaları okuna-

G maz, özel eşyaları karıştırılamaz.
A
M II. Kişilerin özel hayatları korunduğu gibi aile
A
OKUL hayatları, yaşadıkları konutta özeldir. İzni
olmadan girilemez.
III. Kişiler başkalarına zarar vermeden iste-
diklerini düşünme ve dile getirme hakkına
sahiptir.
Yukarıdaki hak ve özgürlükler hangisinde
doğru gruplanmıştır?

I I. II.
6. Etkili iletişimde beden dilinin önemli bir rolü
A) özel hayatın konut doku- düşünceyi
vardır. Beden dili konuşma etkinliği ile anlam
kazanır. Konuşmayı daha etkili hale getirir. gizliliği nulmazlığı açıklama
özgürlüğü
Yukarıda verilen bilgilere dayanarak beden B) düşünceyi kitle iletişim özel hayatın
dilinin; açıklama özgürlüğü gizliliği
I. Konuşmayı etkili hale getirdiği özgürlüğü
II. Sözlü iletişimden daha fazla bilgi verdiği C) konut doku- kitle iletişim düşünceyi
nulmazlığı özgürlüğü açıklama
III. İletişimdeki öneminin inkar edilemeyeceği özgürlüğü
gibi özelliklerden hangisine yada hangile- D) konut doku- özel hayatın kitle iletişim
rine sahip olduğu söylenebilir? nulmazlığı gizliliği özgürlüğü
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) I ve III D) II ve III

16

1. 3. “Osmanlı Devleti’nin kuruluş sürecinde Bal-
Komşu Türk beylikleri ile
barış içinde olması
Taht kavgaları ve iç ka-
rışıklıklar içinde bulunan
? Bizans sınırında kurulması
Moğollardan kaçan birçok
Oğuz boyunun Osmanlı’ya
katılması
Yukarıdaki diyagram için en uygun başlık
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Osmanlı Beyliği’nin kısa sürede büyüme
nedenleri
B) Osmanlı Devleti’nde yaşanan taht kavga-
ları
C) Osmanlı Devleti’nin Balkanlarda yaptığı
mücadeleler
D) Osmanlı Devleti’nin Anadolu’ya yönelik
fetihlerinin sonuçları
G A) I ve II B) II ve III
A C) I ve IV D) III ve IV
M
A
OKUL
4. Orhan Bey döneminde Karesi oğulları Beyliği-
2. Osmanlıların Gelibolu’ya yerleşmeleri, sonra
da Balkanlara doğru ilerlemeleri Avrupa’nın
dikkatini çekmiş, ancak Arnavutluk, Bulgaris-
tan, Sırbistan gibi ülkelerin birbirleriyle olan
çekişmeleri nedeniyle Batı bu duruma seyirci
kalmıştır.
Yukarıdaki metinde Osmanlı Devleti’nin
Balkanlara ilerlemesinde rol oynayan et-
kenlerin hangisi üzerinde durulmuştur?
A) Türklerin savaş teknikleri
B) Osmanlı ekonomisindeki gelişmeler
C) Balkanlardaki siyasi karışıklık
D) Avrupa’daki inanç farklılıkları
17
test 7 Ünite
Beylikten Cihan Devletine - I
2
kanlarda birçok kral ve derebey bulunuyordu.
Bunlar arasında Bizans İmparatorluğu, Sırp,
Bulgar, Macar Krallıkları, Eflak, Bosna- Her-
sek, Boğdan bulunuyordu. Bu devletlerin bir-
birleri ile siyasi ve dini çekişmeleri vardı. Ana-
dolu’daki durumda Balkanlardan farklı değildi.
Anadolu’da; İlhanlı, Bizans, Anadolu Selçuk-
luları, Trabzon Rum İmparatorluğu, Venedik
ve Ceneviz Kolonileri ile Anadolu Türk Beylik-
leri bulunuyordu.”
Bu bilgilere göre Osmanlı Devleti’nin ku-
rulduğu sırada Anadolu ve Balkanların du-
rumu için;
I. Balkanlarda siyasi birlik yoktur.
II. Venedik ve Cenevizliler Anadolu’yu ticari
amaçla kullanmıştır.
III. Bizans’ın sadece Balkanlarda toprağı
vardır.
IV. Anadolu’da mezhep çatışmaları yaşan-
mıştır.
Yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
ne son verilerek bu beyliğe ait donanmaya el
konulmuş ve böylece Osmanlı Devleti, tarihin-
deki ilk donanmaya sahip olmuştur.
Bu bilgiye dayanarak Osmanlı Devleti için;
I. Türk beylikleriyle mücadele edilmiştir.
II. Anadolu’da Türk siyasi birliğini sağlama
yolunda adım atılmıştır.
III. Osmanlı Devleti’nin denizlerdeki askeri
gücü tamamlanmıştır.
yargılardan hangisine ulaşılamaz?
A) Yalnız I B) II ve III
C) Yalnız III D) I ve II
 Ünite test 7
2

5. 7. Osmanlılar Bizans’a yaptıkları yardımlar sonu-

Ey Oğul Beysin!
cunda Çimpe Kalesi’ni aldılar. Bu sayede
Geçimsizlik, çatışmalar, anlaşmazlık bize, Rumeli’yi tanıma olanağı buldular. Rumeli’de
adalet sana fethedilen bölgelere Anadolu’dan getirilen
Bölmek bize, bütünlemek sana Türkmenler yerleştirildiler.
Sabretmesini bil, vaktinden önce çiçek aç-
Bu bilgilere göre, Osmanlılar aşağıdakiler-
maz.
den hangisini amaçlamıştır?
İnsanı yaşat ki devlet yaşasın.
A) Fethedilen Rumeli topraklarında kalıcı
Şeyh Edebali
hale gelmek
Şeyh Edebali’nin Osman Bey’e vasiyetinde B) Hristiyan birliğini parçalamak
özellikle aşağıdakilerden hangisini tavsiye C) Bizansı vergiye bağlamak
ettiği söylenebilir? D) Denizcilik faaliyetlerini geliştirmek
A) Adaletli ve sabırlı olmasını
B) Gaza ve cihat politikasını sürdürmesini
C) Türk - İslam birliğini sağlamasını
D) Diğer beyliklerle düşman olmasını

G
A
M
A
OKUL

8.

6. Osmanlı Devleti iskân politikasıyla;

I. Fethedilen yerde kalıcı hakimiyet kurma,
II. Fetih yaptığı yerleri sömürge haline getir-
me,
III. Anadolu’daki konar göçer Türkmenleri yer-
leşik hayata geçirme,
hedeflerinden hangisine ya da hangilerine
ulaşmayı amaçlamıştır?
A) Yalnız II B) I ve II
C) I ve III D) II ve III
Osmanlı Beyliği’nin diğer Anadolu Beylik-
leri’nden en önemli farkı aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Ekonomik olarak gelişmişliği
B) Coğrafi konumunun gelişmeye müsait
olması
C) Gaza faaliyetleri ile Türk göçlerini Anado-
lu’ya çekmesi
D) Türkiye Selçuklu Devleti’nin zayıflama-
sıyla ortaya çıkması

18
 test 8 Ünite
Beylikten Cihan Devletine - II
2
1. Osmanlı Devleti, Ankara Savaşı’ndan sonra 4. Yeşim öğretmen; Osmanlı Devletinin kuru-
Anadolu’daki toprakların bir kısmını kaybet- luş döneminde gerçekleşen;
miş olmasına rağmen Balkanlardaki varlığını
• Divan teşkilatının kurulması
korumuş ve burada büyük bir isyanla karşılaş-
mamıştır. • Düzenli ordunun kurulması
Bu durumun nedenleri arasında aşağıdaki- • Medreselerin açılması
lerden hangisi gösterilebilir?
gibi gelişmelere bakarak aşağıdakilerden
A) Osmanlı Devleti’nin Fetret Devrine girme- hangisine ulaşılamaz?
si
sorusunu öğrencilerine sormuştur.
B) Anadolu Türk siyasi birliğinin bozulması
Öğretmenin sorusuna öğrencilerden han-
C) Osmanlı Devletinin dağılma süreci yaşa-
gisi doğru cevap vermiştir?
ması
D) Balkanlarda hoşgörülü bir siyaset izlen- A)
mesi
Fetih hareketlerinin hız-
lanması amaçlanmıştır.
2. I.Murat döneminde;
I. Ülke padişah ve oğullarının ortak malıdır B)
anlayışı kabul edildi. Eğitim seviyesi yüksel-
II. Pençik Sistemi uygulanmaya başlandı. meye başlamıştır.
III. Divan teşkilatı genişletildi.
C)
IV. Tımar sistemi uygulanmaya başladı. G
A Ülkede hoşgörü ortamı
V. Rumeli beylerbeyliği kuruldu. M
oluşturulmaya çalışıl-
Yukarıdakilerden hangileri merkezi otorite A OKUL
mıştır.
ve yönetimi kolaylaştırmak için gerçekleş-
tirilmiştir?
D)
A) II ve III B) I, III, IV, V
C) I, II, IV, V D) I, II, III, IV, V Devlet işlerinin yürütül-
mesinde teşkilatlanmaya
önem verilmiştir.

3. Ankara Savaşını kazanan Timur, Osmanlı

Devleti’nin yeniden güçlenip tehlikeli hale gel-
mesini önlemeye yönelik önlemler almıştır.
Timur’un aşağıdaki çalışmalarından han-
gisinin bu amaca yönelik olduğu söylene-
mez?
A) Anadolu Türk beyliklerinin yeniden kurul-
masını sağlaması
B) Osmanlı topraklarını Yıldırım’ın oğulları
arasında paylaştırması
C) Hristiyanların elinde bulunan İzmir Kalesi’ni
alması
D) Osmanlı Devleti’ni vergiye bağlaması
5. Göçebe Türk boylarının Osmanlı yönetimi ta-
rafından Rumeli topraklarına yerleştirilmesi
sonucunda Balkanların bazı bölgelerinde Hı-
ristiyan halk azınlık durumuna düşmüştür.
Bu gelişmenin Balkanlarda aşağıdakiler-
den hangisine yol açtığı söylenebilir?
A) Ekonomik faaliyetlerin gerilemesine
B) Anadolu beyliklerinin egemenlik altına
alınmasına
C) Devlet otoritesinin zayıflamasına
D) Nüfus dengelerinin değişmesine

19
 Ünite test 8
2

6. Orhan Bey, İznik’in fethinden sonra bu şeh- 8.

ri camiler, medreseler, hanlar ve hamamlarla Ben Osmanlı Devleti’nin ikinci
bayındır hale getirmiş, yoksullar ve yolcular padişahıyım. İlk düzenli ordu,
için bir imaret yaptırarak ücretsiz yemek veril- ilk medrese benim zamanım-
mesini emretmiştir. da kuruldu. Yine yönetimde
devlet işlerini kolaylaştırmak
Bu bilgilere göre Orhan Bey Dönemi için için divan teşkilatının temelle-
aşağıdakilerden hangisi yanlış olur? rini attım.
A) Devletin toprakları genişlemiştir.
Bu bilgilere göre Orhan Bey’in hangi alan-
B) Sosyal devlet anlayışı benimsenmiştir. da çalışma yaptığı söylenemez?
C) Eğitim faaliyetlerine önem verilmiştir. A) Askeri B) Eğitim
D) İlk fethedilen şehir İznik olmuştur. C) Hukuk D) Yönetim

9.

Yıldırım
Osman Bey Orhan Bey ......?...... Beyazıt
1281-1324 1324-1362 1362-1389 1389-1402

1300 1350 1400

Yukarıda ad bölümü boş bırakılan yere

G aşağıdaki padişahlardan hangisi gelmelidir?
A A) I. Mehmet B) Ertuğrul Gazi
M
A C) I. Murat D) II. Murat
OKUL

7.
Alâeddin Keykubat, biz
Kayıları Bizans sınırındaki
Söğüt ve Domaniç’e yerleş-
tirdi. Eski gücünü kaybetmiş
Bizans’ta taht kavgaları
yaşanıyordu. Bizans’a ait 10. I. Murat zamanında;
şehir ve kasabaların yöneti-
mi Tekfur adı verilen başına • Yeniçeri Ocağı kuruldu.
buyruk yöneticilerin elinde • Rumeli Beylerbeyliği kuruldu.
idi. Bölgemize komşu güçlü
Türk beylikleri bulunuyordu. • Divandaki üye sayısı artırıldı.
Ertuğrul Gazi’nin anlatımına göre aşağıda- I. Murat’ın bu düzenlemeleri yapmasında
kilerden hangisinin Osmanlıların lehine bir etkili olan faktör aşağıdakilerden hangisi-
durum olduğu söylenemez? dir?
A) Tekfurların başına buyruk hareket etmesi A) Bizans saldırılarının artması
B) Bizans’ta taht kavgalarının yaşanıyor ol- B) Ülke sınırlarının genişlemesi
ması C) Beyliklerin isyan etmesi
C) Komşu Türk beyliklerinin güçlü olması D) Haçlı Seferleri’nin başlaması
D) Bizans sınırına yerleştirilmeleri

20

1. Osmanlı Devleti’nde yönetici ve askerî sınıf
dışında kalan kesime “reaya” denilirdi. Kasa-
ba ve şehirlerde oturan ticaretle uğraşan tüc-
carlar, meslek sahibi olan esnaflar ile köylüler
ve konargöçerler bu gruba dâhildi. Osmanlı
nüfusunun büyük kısmı köylerde yaşamak-
taydı. Köylüler ise daha çok tarım ile uğraşır-
lar ve ürettikleri ürünlerin bir miktarını vergi
olarak verirlerdi. Konargöçerler hayvancılıkla
uğraşırlar, şehirlerin et, yağ, yoğurt, tereyağı
ve peynir ihtiyaçlarının çoğunu karşılarlardı.
Ordunun gıda ihtiyacını karşılamak yanında
nakliye hizmeti de verirlerdi.
Paragrafta verilen Osmanlı toplumsal yapı-
sı ile ilgili bilgilere bakarak;
I. Osmanlı devletinde sınıf ayrımı görülmüş-
tür.
test 9 Ünite
Beylikten Cihan Devletine - III
2
4. Veziriazam, padişahtan sonra en yetkili devlet
adamı olup padişahın vekiliydi. Büyük devlet
memurlarını atama, ilerletme,görevden alma
yetkilerine sahipti. Padişah sefere çıkmadığı
zamanlarda orduyu komuta ederdi. Padişa-
hın mührünü taşır, onun adına sözlü ve yazılı
emirler verirdi.
Buna göre, veziriazam için aşağıdakiler-
den hangisi söylenemez?
A) Padişah adına bazı emirler verebilirdi.
B) Gerekli zamanlarda orduya komutanlık
yapardı.
C) Padişahtan sonraki en yetkili devlet ada-
mıdır.
D) Devletin gelir ve gider hesaplamasını ya-
pardı.

II. Halk yaptığı işlere göre toplumda bölüm-

lere ayrılmıştır.
III. Ekonomi sadece köylülerin yapmış olduğu
üretime dayanmaktadır.
Yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) I ve II B) Yalnız II
C) I ve III D) Yalnız III G
A
M
A
OKUL

2. Aşağıda Osmanlı ordusunun Kara Kuvvetle-

rinden bazıları verilmiştir.
I. Yeniçeriler
II. Tımarlı sipahiler
III. Cebeciler
5.
IV. Azaplar Osmanlı
Ordusu
Bunlardan hangileri “devletten maaş alan
askerler” grubuna girer?
Kara Kuv-
A) I ve II B) I ve IV ?
vetleri
C) I ve III D) II ve IV

Eyalet Kapı Kulu

Askerleri Askerleri
3. - Padişahın yazılarına tuğrasını çeker.
Yukarıdaki şemada ? işareti ile gösterilen
- Devletin en önemli gelir kaynaklarından yere aşağıdakilerden hangisi getirilmeli-
olan arazi kayıtlarını içeren tahrir defterle- dir?
rindeki düzeltme ve değişmeleri yapar.
A) Yeniçeri Askerleri
Yukarıda özellikleri verilen Divan-ı Hüma-
B) Tımarlı Sipahiler
yun üyesi aşağıdakilerden hangisidir?
C) Deniz Kuvvetleri
A) Sadrazam B) Defterdar
C) Kazasker D) Nişancı D) Yardımcı Kuvvetler

21
 Ünite test 9
2

6. Osmanlı Devletinde Kapıkulu Askerleri maaşlı
olduğu için bu askerlerin sayıca artması dev-
letin giderlerinin de artması anlamına geliyor-
du.
Bu bilgiden hareketle aşağıdaki asker bir-
liklerinden hangisindeki artış devletin ha-
zinesindeki yükü arttırmaz?
A) Garipler B) Ulufeciler
C) Yeniçeriler D) Akıncılar
9. Osmanlı ordu teşkilatındaki Kapıkulu piya-
delerinin en önemli bölümü olan yeniçeri
ocağına asker sağlamak için oluşturulan
sistem aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tımar B) Devşirme
C) İskan D) Müsadere

7. Günümüzde Deniz Kuvvetleri Komutanı ko-

numunda olan Osmanlı donanmasının en üst
görevindeki kişiye ……….. adı verilirdi.
Anlatımdaki noktalı yere aşağıdakilerden
hangisi yazılmalıdır?
A) Kaptan-ı Derya B) Amiral
C) Levent D) Reis
G
A
M
A 10. Osmanlı Devleti’nin ekonomisinin temeli ta-
OKUL
rıma dayanıyordu. Kuruluştan itibaren doğ-
ru toprak politikalarının uygulanması tarım
sektörünü sürekli canlı tuttu. İskân politikası
sayesinde üretim sürekli hâle getirilerek boş
topraklar ekonomiye kazandırıldı. Osmanlı
Devleti fetihlerle belirli ticaret yollarının dene-
timini ele geçirerek ülkede ekonominin can-
lanmasını sağladı. Ticaret yolları üzerindeki
kervanlardan ve pazarlardan alınan vergiler
devletin önemli ekonomik kaynakları arasın-
daydı.
8. Padişah başkanlığında toplanan Divan-ı Hü- Bu bilgilere göre;
mayun Osmanlı Devleti’indeki en yüksek yü-
I. Tarımsal üretimin devamı için çalışmalar
rütme ve yargı organıdır. Kararlar padişahın
yapmışlardır.
onayından sonra uygulanır.
II. Ekonomiyi, canlandırma isteği fetih siya-
Buna göre aşağıdakilerden hangisi Divan-ı
setini de belirlemiştir.
Hümayun’un özelliklerinden biridir?
A) Halk yönetimde söz sahibi olmuştur. III. Ticaret yollarının kullanılabilirliğini arttır-
mak için mimari eserler yapmışlardır.
B) İdari ve siyasi işlerle uğraşmıştır.
C) Padişahın yetkilerini sınırlandırmıştır. Yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
D) Karar organı olarak çalışmıştır A) I ve II B) II ve III
C) I ve III D) I, II ve III

22

1. Fetihler sadece silah yoluyla gerçekleşme-
miştir. Askerlerden önce fethedilecek bölgeye
gidip insanların gönüllerini kazanmaya çalı-
şan kişilerin de fetihlerde büyük rolü vardır.
Bu gönüllü insanlara derviş manasına gelen
abdâl veya Abdalân-ı Rum deniliyordu. Bu
dervişlerin faaliyetleri Anadolu’da İslâmiyet’in
yayılmasını sağladı. Şehir ve kasabalara yer-
leşen dervişler, toplumun bütün kesimleriyle
yakın temas kurdu. Halk arasında gaza ve ci-
had anlayışını yaydılar. Bu durumun Osmanlı
Devleti’nin siyasi güç olarak ortaya çıkmasın-
da önemli katkısı oldu. Bunlar Anadolu’nun
manevi mimarları Yunus Emre, Hacı Bektâş-ı
Veli gibi şahsiyetlerin yolundan gidiyorlardı.
Bu bilgilere göre;
I. Anadolu’nun Türkleşmesinde farklı kesim-
lerin de hizmetleri olmuştur.
II. Halk arasında gaza ve cihat fikri kabul
görmüştür.
III. Anadolu’nun Türkleşmesi tek bir koldan
gerçekleşmiştir.
Yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) I ve II B) II ve III
C) I ve III D) I, II ve III
2. Aşağıdakilerden hangisi Fatih’in İstan-
bul’u almak için yaptığı hazırlıklardan biri
değildir?
A) Bizans’ın elindeki Silivri ve Vize kalelerini
alması
B) Balkanlardaki sınır boylarına Akıncılar
yerleştirmesi
C) Haliç’in ağzını kalın zincirlerle kapatması
D) Güçlü bir donanma meydana getirmesi
test 10 Ünite
İnsanı Yaşat ki Devlet Yaşasın - I
2
3. İstanbul’un fethini zorunlu kılan nedenler
arasında Bizans’ın Osmanlı Devleti’nin Ana-
dolu ve Rumeli toprakları arasında kalması,
şehzadeleri ve Anadolu beylerini kışkırtması,
boğazlara ve İpek Yolu ticaretine hakim olma
isteği
Buna göre fetih aşağıdakilerden hangisine
yönelik değildir?
A) İç işlere müdahalenin önlenmek istenme-
sine
B) Dini liderliği ele geçirme amacına
C) Ticari gelirlerin artırılmak istenmesine
D) Toprak bütünlüğünün sağlanmasının he-
deflenmesine
G
A
M
A
OKUL
4. Karadeniz’in Türk gölü olmasıyla ticari kayıp-
lara uğrayan Venedikliler Osmanlı’nın Ege ve
Balkanlardaki topraklarına saldırarak bu ka-
yıplarını telafi etmek istiyorlardı. Bunun üze-
rine Fatih Ege Adalarını fethetmeye başlamış
tamamını almadan İtalya’ya sefer düzenleye-
rek Otronto’yu ele getirmiştir.
Buna göre, Fatih’in italya’ya yönelmesinin
amaçları arasında aşağıdakilerden hangisi
yer almaz?
A) Hıristiyan birliğinin oluşmasını engelle-
mek
B) Venedik donanmasının Ege ve Akde-
niz’deki faaliyetlerini durdurmak
C) Osmanlının ticari yapısını korumak
D) Venediklilerle dostluk sürecini başlatmak
23
 Ünite test 10
2

5. Fatih Sultan Mehmet İstanbul’u aldıktan 7.

sonra;
• Hıristiyanlara inanç ve ibadet özgürlüğü
tanımıştır.
• Galata Ahitnamesi ile İstanbul’da yaşayan
Ceneviz ve Venediklilere ticaret yapmada
Osmanlıların “Şahi” adını verdikleri toplar sa-
kolaylık sağlamıştır.
yesinde İstanbul’un alınması sağlanmıştır.
•
Her dinden din adamını İstabul’a yerleşti-
Bu görsel ve bilgiye bakılarak İstanbul’un
rerek onlara maaş bağlamıştır.
fethi esnasında bu büyük topların kullanıl-
Fatih Sultan Mehmet’in bu uygulamalarla; masının sebebi aşağıdakilerden hangisi-
dir?
I. Gayrimüslimlerin devlete olan bağlılığını
arttırmak A) İstanbul’un çevresindeki kalın surların yı-
kılmak istenmesi
II. Ticareti sadece Müslüman halkın kontro-
lüne sokmak B) Osmanlı Devleti’nin, toprak bütünlüğünü
sağlamak istemesi
III. İstanbul’u bir bilim ve kültür merkezi yap-
C) İstanbul’un üç tarafının denizlerle çevrili
mak
olması
amaçlarından hangilerini gerçekleştirmek D) Donanmanın eski gücünde olmaması
istemiştir?
A) Yalnız I B) I ve III
C) II ve III D) I, II ve III

G
A
M
A
OKUL

6. II. Mehmet zamanında;

● Gökçeada, Taşoz, İmroz, Midilli, Bozcaa- 8. Ben Fatih Sultan Mehmet Han. Bütün dün-
da, Semadirek, Limni adaları Venedikliler- yaya ilan ediyorum. Bosnalı Hristiyan din
den alındı. adamları himayem altındadır. Hiç kimse
ne bu adı geçen insanları ne de onların
● Yapılan savaşta Venedikliler yenilerek kiliselerini rahatsız etmesin ve zarar ver-
vergiye bağlandı ve Venediklilere bazı mesin.
ayrıcalıklar verildi.
● 1477 yılında Cenevizlilere karşı yardım
isteyen Kırım alınarak Osmanlı’ya bağlan-
dı.
Bu gelişmelerin aşağıdakilerden hangisine
ortam hazırladığı söylenemez?
A) Ticaretin gelişmesine
Fatih Sultan Mehmet Han bu politikasıyla
B) Karadenizin bir Türk gölü haline gelmesi- aşağıdakilerden hangisini gerçekleştirmeyi
ne amaçlamıştır?
C) Venediklilerin Osmanlı hakimiyetine gir- A) Din hürriyeti sağlamayı
mesine
B) Sınırları genişletmeyi
D) Osmanlı Devleti’nin denizlerdeki gücünün
C) Ekonomiyi güçlendirmeyi
artmasına
D) Düşünce hürriyeti sağlamayı

24

1. II. Bayezit’in yeniçerilerin desteği ile padişah
olması üzerine kardeşi Cem Sultan’da taht
için mücadeleye başladı. Destek arayan Cem
Sultan da önce Memlüklere ardından da Ro-
dos Şövalyelerine sığındı.
Yaşanan bu gelişmeye bakılarak;
I. Ordu siyasete karışmıştır.
II. Osmanlı topraklarında bölünmeler yaşan-
mıştır.
III. Tahta geçme kesin kurallara bağlanmıştır.
IV. Osmanlı’nın iç sorunu dış sorun haline
dönüşmüştür.
yargılardan hangilerine ulaşılamaz?
A) I ve II B) II ve III
C) II ve IV D) I ve IV
2. İspanya’da yaşayan Yahudiler, Hristiyanların
baskı ve işkencelerinden kaçarak, II.Bayezit’in
izniyle Osmanlı topraklarına yerleşmişlerdir.
Bu durum, Osmanlıların en çok hangi özel-
G
liğini yansıtır? A
A) Ekonomik yönden zenginliğini
B) Değişik dinlere hoşgörülü yaklaştığını
C) Padişahların geniş yetkileri olduğunu
D) Hıristiyanlarla Yahudiler arasında çekiş-
meleri desteklediğini
3. I.Anadolu Türk birliğinin sağlanması
II. Doğu Anadolu’nun Osmanlı hakimiyetine
girmesi
III. Baharat Yolunun Osmanlı hakimiyetine
girmesi
IV. Karadeniz’in Türk gölü haline gelmesi
Yukarıdaki gelişmelerden hangisi Yavuz
Sultan Selim Dönemine ait değildir?
A) I B) II C) III D) IV
test 11 Ünite
İnsanı Yaşat ki Devlet Yaşasın - II
2
4. Hakan Öğretmen Can’a her birinin puan
değeri “25” olan aşağıdaki dört soruyu
sormuştur;
1. Avrupalı Hıristiyanların 11. ve 13. yüzyıllar
arasında kutsal saydıkları yerleri Müslü-
manlardan almak için yaptıkları seferlere
Haçlı Seferleri mi denir?
2. Bizans’ın Anadolu ve Balkanlardaki valile-
rine “melik” adı mı verilirdi?
3. İstanbul’un fethinin nedenlerinden biri de
Osmanlı Devleti’nin toprak bütünlüğünü
sağlama isteği midir?
4. Osmanlı padişahları “halife” unvanını Ya-
vuz Sultan Selim döneminde mi almıştır?
Can bu sorulardan 1. ve 3. soruya “evet”,
2. ve 4. soruya “hayır” diyerek cevap verdi-
ğine göre toplam kaç puan almıştır?
A) 25 B) 50 C) 75 D) 100
M
A
OKUL
5. Ridaniye ve Mercidabık Savaşları sonu-
cunda;
- Halifelik Osmanlı Devleti’ne geçmiş,
- Baharat Yolu Osmanlı kontrolüne geç-
miştir.
Bu durumun aşağıdaki gelişmelerden han-
gisine zemin hazırladığı söylenemez?
A) Osmanlı Devleti’nin teokratik yapı kazan-
masına
B) Osmanlı Devleti’nin egemenlik alanının
genişlemesine
C) Ekonomik kazanç elde edilmesine
D) İslam dünyası üzerinde Haçlı tehlikesinin
oluşmasına
25
 Ünite test 11
2

6. Kanuni Sultan Süleyman döneminde; 8. Osmanlı Devleti fethedilen topraklarda kalıcı

olmak için “istimâlet politikası“ uygulamıştır.
- Roma Germen (Alman) İmparatorluğu’nun
Bu politikanın amacı fethedilen topraklardaki
tehdidi karşısında Fransa’ya yardım edil-
insanların devlete olan bağlılıklarını güçlen-
di.
dirmektir. Osmanlı Devleti bir yandan fetihleri
- Avusturya, Osmanlı’nın üstünlüğünü tanı- gerçekleştirirken bir yandan da istimâlet poli-
dı tikası ile farklı millet ve kültürleri bir arada ya-
şatmayı başarmıştır.
- Macaristan’ın büyük bölümü Osmanlıya
bağlandı Bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi
bu politika kapsamında yer almaz?
- Akdeniz’de Haçlı donanmasına karşı
büyük zafer kazanıldı. A) Halka din ve ibadet özgürlüğü tanınmıştır.
verilen bilgilere göre Osmanlı Devleti’nin B) Fetih yapılan bölgede adil yönetim anlayı-
aşağıdakilerden hangisini amaçladığı söy- şı uygulanmıştır.
lenemez? C) Yerel halkın bölgeden göç etmesi için o
bölgeye Türkler yerleştirilmiştir.
A) Avrupa Hristiyan birliğinin oluşmasını ön-
lemeyi D) Halk Osmanlı yönetimine alıştırılmıştır.
B) Akdeniz’e hakim olmayı
C) Avrupa’daki Reform hareketlerini engelle-
meyi
D) Orta Avrupa’da siyasi ve askeri üstünlük
sağlamayı

G
A
M
A
OKUL

9. Osmanlı Devleti’nde devlet ile vatandaşlar

7. Kanuni döneminde seferler daha çok batıya
düzenlenmiştir.
Bunda;
I. Yavuz döneminde doğuda güvenliğin
sağlanmış olması.
II. Anadolu’da siyasal birliğin sağlanmış
olması
III. Osmanlı Devleti’nin batıda üstünlüğü ele
geçirme düşüncesi
yargılarından hangisi ya da hangileri etkili
olmuştur?
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) I ve II D) I, II ve III
arasındaki ilişkilerde etnik köken ya da ırk
değil din esas alınmıştır. Osmanlı toplumunu
oluşturan iki temel unsur Müslüman olanlar
ve Müslüman olmayanlar (gayrimüslimler) ol-
muştur. Gayrimüslimler de mensubu oldukla-
rı din ve mezhepler esas alınarak birer millet
olarak kabul edilmiştir.
Bu bilgilere göre;
I. Osmanlı toplumunun temeli Millet sistemi-
ne dayanmıştır.
II. Müslüman olanlar ve olmayanlar arasında
ayrım yapılmıştır.
III. Osmanlı toplumunda ırk üstünlüğü göze-
tilmemiştir.
Yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) I ve III B) II ve III
C) I ve II D) I, II ve III

26
 test 12 Ünite
İnsanı Yaşat ki Devlet Yaşasın - III
2
1. Osmanlı Devleti, özellikle Anadolu, Suriye ve 3. Küçük gemilerden
Mısır bölgelerine egemen olduğunda, bu ülke- Orhan Bey oluşan ilk donanma
ler için stratejik ve merkezi bir üs konumunda kuruldu.
olan Kıbrıs; Venedik’in idaresindeydi. Kıbrıs
Adası, bu yıllarda Doğu Akdeniz’de Hristi- Fatih Sultan Amasra, Trabzon ve
yanların kalesi durumunda kalan tek yerleşim Mehmet Kırım ele geçirildi.
yeriydi. Kıbrıs Kralı zaman zaman Osmanlı Kanuni Sultan Preveze Deniz Zaferi ile
aleyhine kurulan ittifaklara destek veriyordu. Süleyman Haçlılar yenildi.
Bu paragraf aşağıdaki seçeneklerden han- Yukarıda Osmanlı padişahları ve dönemlerin-
gisinin açıklaması olabilir? deki denizcilik faaliyetleri verilmiştir.
A) Kıbrıs’ın alınmasının nedenleri Bu bilgilere göre, aşağıdakilerden hangisi-
B) Osmanlı diplomasisinin gelişimi ne ulaşılamaz?
C) Kıbrıs’ın fethinin sonuçları A) Denizcilik faaliyetlerinin Orhan Bey zama-
D) Osmanlı’nın Akdeniz’deki faaliyetleri nında başladığına
B) Kanuni zamanında Akdeniz’de çok önemli
bir zafer kazanıldığına
C) Denizlerdeki fetihlerin karalardakilerden
daha çok olduğuna
D) Fatih’in Karadeniz’de Türk hakimiyetini
sağladığına

G
A
M
A
OKUL

4. Osmanlı Devleti’nin Akdeniz’de hakimiye-

tinin güçlenmesine katkı yapan gelişmeler
arasında;

2. I.Preveze Deniz Savaşı I. Rodos’un alınması

II. Kıbrıs’ın fethedilmesi II. Preveze Deniz Savaşı

III. Kırım’ın alınması III. İnebahtı Deniz Savaşı

Bu savaş ve fetihlerden hangisi veya han- IV. Kıbrıs Adası’nın fethedilmesi

gilerinin, Akdeniz’de hakimiyet kurmak olaylarının hangisi ya da hangileri yer
için yapıldığı söylenebilir? almaz?”
A) Yalnız I B) Yalnız II A) I ve II B) Yalnız II
C) I ve II D) I, II ve III C) Yalnız III D) III ve IV

27
 Ünite test 12
2
5. Osmanlı Devleti’nde denizcilik faaliyetleri
Orhan Bey döneminden itibaren başlamış,
zamanla güçlü donanmalar oluşturulmuş, Ka-
radeniz, Akdeniz ve Ege’de egemenlik kurul-
muştur.
Aşağıdakilerden hangisi bu durumu kanıt-
layacak bir gelişme değildir?
A) Kıbrıs Adası’nın fethi
B) Bozcaada ve Gökçeada’nın alınması
C) Navarin Olayı
D) Girit’in alınması
6. • Doğu Akdeniz’in güvenliği sağlandı.
• İnebahtı Deniz Savaşı’na neden oldu.
Yukarıda sonuçları verilen olay aşağıdaki-
lerden hangisidir?
A) Girit’in Fethi
B) Preveze Deniz Savaşı
C) Kıbrıs’ın Fethi
D) Kırım Savaşı
7. II.Mehmet döneminde Venedik ve Ceneviz’in
elinde bulunan Limni, Midilli, Gökçeada ve
Eğriboz gibi adalar fethedildi.
Osmanlı Devleti gerçekleştirdiği bu fetih-
lerle aşağıdaki denizlerden hangisini ve
buradaki ticareti kontrol altına almıştır?
A) Ege B) Marmara
C) Karadeniz D) Akdeniz
8. Osmanlı Devleti Boğazları ele geçirdikten
sonra Sinop, Trabzon ve Kırım gibi şehirleri
de fethetmiştir.
II. Mehmet döneminde yapılan bu fetihlerin
amacı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Baharat Yolu’nun kontrolünü ele geçirmek
B) Kral Yolu’nun kontrolünü ele geçirmek
C) Karadeniz ticaret yolunun kontrolünü ele
geçirmek
D) Kürk Yolu’nun kontrolünü ele geçirmek
G
A
M
A
OKUL
9. •Osmanlı denizciliğinin altın dönemi hangi
olayla başladı?
• Osmanlı padişahları hangi olay sonrası
halife oldular?
• Bizans hangi olay sonucu yıkıldı?
Bu sorular ve aşağıdaki cevaplar eşleşti-
ğinde aşağıdakilerden hangisi açıkta kalır?
A) Karesi Beyliği’nin ele geçirilmesiyle
B) İstanbul’un Fethiyle
C) Barbaros’un Kaptan-ı Derya olmasıyla
D) Mısır’ın fethiyle
28

1. XV ve XVI. Yüzyıllarda Avrupalılar tarafından
yeni ada, kıta, okyanus ve ticaret yollarının
bulunmasına Coğrafi Keşifler denir. Coğrafi
Keşifler sonucunda Avrupa’da önemli değişik-
likler meydana gelmiştir.
Aşağıdakilerden hangisi bu değişiklikler
arasında gösterilemez?
A) Avrupalıların Dünya’nın özellikleri hakkın-
daki düşünceleri değişmiştir.
B) Avrupa devletlerinin Osmanlı Devleti ile
olan siyasi ilişkileri bitmiştir.
C) Avrupa ile Uzak Doğu arasında ticari faa-
liyetler artmıştır.
D) Keşfedilen bölgelerdeki değerli eşya ve
madenler Avrupa’ya taşınmıştır.
test 13 Ünite
Avrupa’da Uyanış - I
2
4. Coğrafi Keşifler’in;
I. Akdeniz limanlarının önemini yitirmesi
II. Katolik Kilisesi’ne olan güvenin sarsılması
III. Düşünce hayatında önemli değişiklikler
yaşanması
gibi sonuçları ekonomi, din ve bilim alanla-
rı ile ilişkilendirildiğinde, aşağıdakilerden
hangisi doğru olarak gruplandırılmıştır?
A) I- Ekonomi II- Bilim III- Din
B) I- Ekonomi II- Din III- Bilim
C) I- Din II- Ekonomi III- Bilim
D) I- Bilim II- Din III- Ekonomi

2. Avrupalı denizciler, önceleri sadece kıyılarda

seyahat edebiliyor, okyanusları tanımıyorlar-
dı. Zamanla pusulayı öğrenerek okyanuslara
açıldılar ve böylece, .....................
G
Bu parçanın sonunda boş bırakılan yer A
aşağıdakilerden hangisiyle tamamlanırsa M
yanlış olur? A OKUL

A) Yeni ada ve kıtaları keşfettiler.

B) Farklı medeniyetler ve kültürlerle tanıştı-
lar.
C) İpek ve Baharat Yolları’nı ele geçirdiler.
D) Doğunun zenginliklerine ulaştılar.

5. Avrupa’da Rönesans’ın doğmasında, Doğu-

3. I.Pusula ve gemicilikte yeni gelişmelerin ol-
ması.
II. Ticaret yollarının yön değiştirmesi.
III. Sömürge imparatorluklarının kurulması.
Yeni Çağ başlarında Avrupa’da görülen yu-
karıdaki gelişmelerin kronolojik sırası aşa-
ğıdakilerden hangisidir?
A) I-III ve II B) III-II ve I
C) I-II ve III D) II-I ve III
İslam dünyasını gezerek, izlenimlerini, yaz-
dıkları kitaplar aracılığıyla Avrupa’ya anlatan
seyyahların rolü büyüktür.
Aşağıdakilerden hangisi yukarıda belirti-
len durumu açıklamaktadır?
A) İslam dünyasındaki gelişmeler Avrupa uy-
garlığı üzerinde etkili olmuştur.
B) Günümüz Avrupa’sının oluşumundaki tek
etken Türk İslam bilginleridir.
C) Avrupa’da dinin yönetimden uzaklaştırıl-
ması bilimsel gelişmeleri hızlandırmıştır.
D) Coğrafi Keşifler sonucunda İslam Dünyası
ekonomik olarak ciddi kayıplar yaşamıştır.

29
 Ünite test 13
2

6. Rönesans’ın sonuçları 8. Avrupa’da kilisenin etkisi altında gelişen, ser-

best düşünceyi engelleyen, yeni buluşlara ge-
rek duymayan, Hristiyanlık dininin prensipleri-
ni öğretmeyi ve yaymayı amaçlayan düşünüş
şekline Skolastik Düşünce denir.
Reforma Avrupa ?
Buna göre, Skolastik Düşünceyle ilgili ola-
neden oldu gelişti ve
rak;
güçlendi
I. Kaynağını dinden aldığı,
Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakiler-
den hangisinin getirilmesi uygun olmaz? II. Değişim ve gelişime kapalı olduğu,
A) Avrupalı devletler kültürel yönden güçlen- III. Düşünce özgürlüğünü kısıtlayıcı olduğu
di.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
B) Bilim, sanat, edebiyat gelişti.
A) II ve III B) I ve III
C) Skolastik düşünce yayıldı. C) I, II ve III D) I ve II
D) Kiliseye duyulan güven azaldı.
9. Orta Çağ’da Avrupa’da kilisenin ortaya koy-
duğu düşünce sisteminden farklı fikir üretmek
mümkün değildi. Skolastik düşünce denilen
bu düşünce tarzı, toplumsal yaşamda etkisini
yoğun bir biçimde göstermekteydi. Skolastik
düşüncenin dışına çıkılamaması kişilerin üret-
kenliğini göstermesini imkânsız hâle getiriyor-
du.
G Yukarıda verilen bilgilere göre, skolastik
A düşüncenin öncelikle hangi alandaki geliş-
M meleri engelleyici bir yapıya sahip olduğu
A
OKUL
söylenebilir?
A) Askeri B) Siyasi
C) Ticari D) Bilimsel

10. I.Matbaanın yaygınlaşması sonucu okuma

yazma oranının artması
II. Halk sefalet içindeyken Kilisenin zenginlik
içinde yaşaması
7. Reform hareketleri sonucunda ;
III. Halkın Kiliseye olan güveninin sarsılması
• Protestanlık, Kalvenizm, Anglikanizm gibi
yeni mezhepler doğmuştur. Reform hareketlerine necden olan bu olay-
ların dini, kültürel ve ekonomik alanlarla
• Okulların çoğu Kilisenin elinden alınmıştır.
ilişkisi aşağıdakilerden hangisinde sırasıy-
• Kiliseler, kendilerini yenileme ihtiyacı duy- la verilmiştir?
muştur.
I II III
Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi-
A) Dini Kültürel Ekonomik
ne ulaşılamaz?
A) Avrupa’da mezhep birliği bozulmuştur. B) Kültürel Dini Ekonomik
B) Halkın Kiliseye olan güveni sarsılmıştır.
C) Kültürel Ekonomik Dini
C) Eğitimde Kilisenin baskısı son bulmuştur.
D) Kilise siyasi otoritesini artırmıştır. D) Ekonomik Dini Kültürel

30
 test 14 Ünite
Avrupa’da Uyanış - II
2

1. 4. Coğrafi Keşifler’den sonra sanatı seven ve

Kilisenin söylediğinin aksine
Dünya’nın düz değil yuvarlak sanatçıları koruyan “mesen” adlı bir sınıf orta-
olduğu ve evrenin merkezi ol- ya çıktı. Bunlar sanatsal ve bilimsel faaliyetleri
madığı anlaşıldı. desteklediler. Böylece 16. yy’da birçok sanat-
çı yetişti. Bilim ve sanat alanında gelişmeler
yaşandı.
Bu bilgiler doğrultusunda Avrupa’da yaşa-
Profesörün verdiği bilgiye göre 16. yy Av- nan bu gelişmeler aşağıdakilerden hangisi-
rupa’sı için aşağıdakilerden hangisi söyle- ne zemin hazırlamıştır?
nemez?
A) Reform Hareketlerine
A) Coğrafya alanında yeni bilgiler edinmiş-
lerdir. B) Rönesans Hareketlerine
B) Kiliseye karşı güvenlerini kaybetmeye C) Coğrafi Keşiflere
başlamışlardır. D) Skolastik Düşünceye
C) Bilimsel gelişmeler meydana gelmiştir.
D) Kilise kendini yenileme çalışmalarına başla-
mıştır.

2. Coğrafi Keşifler’in tüm dünyayı etkileyen çok

önemli sonuçları olmuştur.
Aşağıda verilen bu sonuçlardan hangisi
diğerlerinden farklı bir alandadır? G
A) Keşfedilen yerlerde yeni devletler kuruldu. A
M
B) Keşfedilen yerlerden altın ve gümüş gibi A
değerli madenler Avrupa’ya taşındı. OKUL

C) Avrupa’da sermaye arttı.

D) Keşifleri destekleyen denizci ülkeler kısa
sürede zenginleşti.

5. I. Dine yeniden şekil vermek

II. Yeniden doğuş
III. Akla dayalı düşünce sistemi
3. Sanayi İnkılabı’ndan sonra üretim artınca
ham madde ve pazar ihtiyacı da artmıştır. Bu Yukarıda anlamları verilen terimler ve kar-
durum sömürgeciliğin yayılmasına neden ol- şılıkları aşağıdakilerden hangisinde doğru
muştur. olarak sıralanmıştır?

Buna göre Sanayi İnkılabı’nın sonuçları ile I II III

ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Rönesans Reform Aydınlanma
A) Çok uluslu ülkelerde milliyetçilik isyanları
başlamıştır.
B) Aydınlanma Rönesans Reform
B) Avrupa kültürünün yayılma alanı genişle-
miştir. C) Reform Rönesans Aydınlanma
C) İngiltere en büyük sömürge imparatorlu-
ğunu kurmuştur. D) Reform Aydınlanma Rönesans
D) Sanayisi gelişen ülkeler zenginleşmiştir.

31
 Ünite test 14
2

6. 8. Aşağıda “Aydınlanma Çağı” ile ilgili bilgiler ve-

Kişi Dönem rilmiştir.
Leonardo da
1 Vinci  Rönesans D Y
Avrupa’da İncil’e dayalı düşün-
2 Martin Luther  Reform ce sisteminin oluştuğu döneme
verilen addır.
3 Newton  Coğrafi Keşifler
Bu dönemde meydana gelen
Kristof bilim ve teknolojik alandaki
4 Kolomb  Aydınlanma Çağı gelişmeler Sanayi İnkılabı’na
ortam hazırladı.
Mozart bu dönemde yetişen
Yukarıda verilen kişi ve dönem eşleştirme-
ve yüzyıllara damga vurmuş
lerinin doğru sıralaması aşağıdakilerden
müzisyendir.
hangisidir?
Teleskobun yardımıyla uzay ça-
A) B) lışmaları bu dönemde artmıştır.
1  1 

2  2  Bu bilgilerden doğru olanların yanına “”,

yanlış olanların yanına “” işareti konularak
3  3  değerlendirilecektir.
4  4  Buna göre doğru değerlendirme aşağıda-
kilerden hangisinde yapılmıştır?
C) D)
1  1  A) B)
D Y D Y
2  2  G  
3  3  A
M  
4  4  A
OKUL  
 
C) D)
D Y D Y

 
 
 
 

7. • Coğrafi Keşifler
Rönesans
•
Reform
•
9. Sanayi İnkılabı ile ilgili aşağıda verilen bilgi-
Sanayi İnkılabı
•
lerden hangisi yanlıştır?
Bu gelişmelerin ortaya çıktığı ülkelerin A) Üretimde insan gücünün yerini makineler
doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir? almaya başladı.
A) Portekiz - İspanya - İngiltere - Almanya B) Üretimin artmasıyla ham madde ve pazar
B) İspanya - Almanya - İtalya - İngiltere ihtiyacı doğdu.
C) Portekiz - İngiltere - Almanya - İtalya C) Bor en önemli enerji kaynağı haline geldi.
D) Portekiz - İtalya - Almanya - İngiltere D) İlk olarak İngiltere’de başladı.

32
 test 15 Ünite
Avrupa’da Uyanış - III
2

1. 3. I.Eğitimde Kilise’nin hakimiyetine son veril-

D Y miştir.
Yeni bitki ve hayvan türleri keşfe-
dildi. II. Yeni kıtalar keşfedilmiştir.
Ticaretle uğraşan kişiler zengin- III. Akla dayanan düşünce sistemi gelişmiş,
leşti. doğa bilimleri önem kazanmıştır.
Akdeniz’deki limanlar önem ka- IV. Kol gücünden sanayi gücüne geçilmiştir.
zandı.
Bu bilgilerden hangisi ya da hangileri Ay-
Keşfedilen yerlerden Avrupa’ya dınlanma Çağı özelliklerindendir?
büyük çapta göçler yaşandı.
A) I ve II B) I ve III
Baharat Yolu eski önemini kaybetti. C) Yalnız III D) Yalnız IV

Yukarıda Coğrafi Keşifler’in sonuçları ile il-

gili verilen doğru - yanlış etkinliğinin doğru
seçeneği aşağıdakilerden hangisidir?
A) B)
D Y D Y

  4. Reform Hareketleri, yeni mezheplerin ortaya

çıkmasına yol açtı. Kilise ve din adamları say-
 
gınlığını kaybetti.Bazı yerlerde kilisenin malla-
  rına el konuldu.
  Aşağıdakilerden hangisi Reform Hareket-
  leri sonrasında ortaya çıkan mezheplerden
G
A değildir?
C) D)
D Y D Y M A) Katolik
A
OKUL
B) Protestanlık
 
C) Kalvenizm
 
D) Anglikanizm
 
 
 

5. Avrupa’yı Karanlık Çağ’a hapseden, sko-

lastik düşüncenin yıkılmasında aşağıdaki-
lerden hangisinin etkisi olmamıştır?
2. Aşağıdakilerden hangisi Sanayi İnkılabı’nın
A) Rönesans hareketinin getirdiği pozitif dü-
ekonomik hayata etkilerinden değildir?
şüncenin
A) Büyük fabrikalar kuruldu. B) Kağıt ve matbaa kullanımının yaygınlaş-
B) Ürünlerin maliyetleri azaldı. masının
C) Ticari faaliyetler yavaşladı. C) Coğrafi Keşifler’in yapılmasının
D) Üretim arttı. D) Kilisenin desteğiyle yapılan bilimsel geliş-
melerin

33
 Ünite test 15
2

6. 8. 15 ve 16. yy’da Avrupa’da yaşanan aşağı-

Kağıt ve Bilim ve sanatı
daki gelişmelerden hangisi Osmanlı Devle-
matbaa ile bilgi destekleyen
ti’ni siyasi yönden olumlu etkilemiştir?
ve kültürün Mesen sınıfının
artması ortaya çıkması A) Rönesans’la bilim ve sanatta ilerlemesi
B) Skolastik düşüncenin yıkılması
C) Reformla mezhep birliğinin bozulması, Av-
? rupa’nın mezhep savaşlarıyla uğraşması
D) Coğrafi Keşifler’le Avrupa’nın yeni ticaret
yolları bulması
Antik Çağ
İtalya’ya giden
eserlerinin
bilim insanlarının
tercüme edilmesi
çalışmaları 9. Hümanizm, insanı insan yapan değerlere saygı-
yı öne çıkarmak isteyen bir düşünce akımıdır.
Bu şemada boş bırakılan yere aşağıdakiler- Hümanizme göre insanla ilgili konuların, doğa-
den hangisi getirilmelidir? üstü inanışlarla açıklanması mümkün değildir.
Gerçek, gözü kapalı kabullenmelerle değil, bi-
A) Coğrafi Keşifler’in
limsel eleştiri ve yöntemle bulunmalıdır.
B) Reform’un nedenleri
C) Rönesans’ın nedenleri Hümanizm akımının Avrupa’da aşağıdaki-
D) Sanayi İnkılabı’nın nedenleri lerden hangisine tepki olarak ortaya çıktığı
söylenebilir?
A) Kilisenin ortaya koyduğu skolastik düşün-
ceye
B) Sınıf farklıklarının getirdiği eşitsizliğe
G C) Baskıcı derebeylik rejimine
A
M D) Bilim ve sanata destek olmayan burjuva-
A
OKUL
lara

7. Haçlı Seferleri ile Avrupalılar birçok teknik ve

buluşu İslam dünyasından öğrenmişlerdir.
Öğrendikleri bu buluşlar Avrupa’nın her alan- 10.
da gelişmesine katkı sağlamıştır. Tanrı ile kul arasına kim-
se giremez. Din adamları
Buna göre aşağıdaki buluş ve etki ettiği para karşılığında af belge-
alan eşleştirilmelerinden hangisinde İslam si veremez.
dünyasının katkısı olmamıştır?

Buluş Etki Alanı

A) Barut Reform Din bilimcisi Martin Luther’in eleştirisine
bakılarak Orta Çağ Avrupası’nda kiliseyle
ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
B) Matbaa Rönesans
A) Kilisenin siyasi gücü de elinde bulundur-
C) Pusula Coğrafi Keşifler duğu
B) Kilisenin dini inançları kullanarak otorite
D) Buhar gücü Sanayi İnkılabı sağladığı
C) Kilise ve din adamlarının eleştirildiği
D) Kilisenin amacından uzaklaştığı

34
 test 16 Ünite
Değişen Dünyada Osmanlı - I
2
1. Lale Devri’nde; 3.
● İlk matbaanın kurulması Sağlık alanında ilk Yeniçerilerden olu-
çiçek aşısının uygu- şan itfaiye bölüğü-
● Kağıt fabrikaları açılması lanması nün kurulması
● Yabancı yayınların çevrilmesi gibi bazı I II
yenilikler yapılmıştır.
Bu yeniliklerin toplumsal yaşama daha çok
hangi katkıyı getirmek için yapıldığı söyle- Matbaanın kurul- Yeniçeri Ocağı’nın
nebilir? ması kaldırılması
A) Ticareti canlandırmak III IV
B) Siyasi yapıyı değiştirmek Yukarıda verilen gelişmelerden hangileri
C) Düşünceyi geliştirmek Lale Devri’nde meydana gelmiştir?
D) Teknolojiyi yaygınlaştırmak A) Yalnız II B) I ve II
C) I, II ve III D) I, II, III ve IV

4. Osmanlı Devleti’nde Lale Devri’nde düşünce

hayatına çok değer ve önem verildi.
G Aşağıdakilerden hangisi bu duruma kanıt
A olarak gösterilemez?
M
A A) Çeşitli eserlerin Türkçe’ye çevrilmesi
OKUL

B) Yeni kütüphanelerin açılması

C) Matbaanın kurulması
D) Avrupa’da sürekli elçiliklerin açılması

2. Osmanlı Devleti ilk kez Lale Devrinde Avru-
pa’yı örnek almıştır. Bu dönemde Avrupa’daki
gelişmeleri yakından takip etmiş ve ona göre
ıslahat hareketlerinde bulunmuştur.
Buna göre aşağıdakilerden hangisinin Os-
manlı Devleti’nin Avrupa’yı örnek almasın-
da etkili olduğu söylenemez?
A) Savaşlarda yenilgi alınması
B) Avrupa’da din alanında gelişmeler yaşan-
ması
C) Toprak kayıplarının başlaması
D) Avrupa’nın gerisinde kaldığını kabul et-
mesi
5. Lale Devri’nde Batı’daki gelişmeleri yakından
takip etmek için bazı Avrupa başkentlerine he-
yetler gönderilmiştir.
Bu bilgiye bakarak aşağıdakilerden hangi-
si söylenebilir?
A) Yenilikler yerinde takip edilmeye başlan-
mıştır.
B) Osmanlı Devleti Avrupa’da üstünlük kur-
mak istemiştir.
C) Osmanlı Devleti kendi ülkesindeki geliş-
meleri Avrupa’ya öğretmek istemiştir.
D) Avrupa Devletleri Osmanlı Devleti’nin geri-
sinde kalmıştır.

35
 Ünite test 16
2

6. Lale Devri’nde lüks ve israfın artması zevk 8. “Bizde çok yaygın ve öldü-
ve eğlencenin yaygınlık kazanması tepkiyle rücü olan çiçek hastalığı
karşılandı. Damat İbrahim Paşa’nın takip et- Osmanlıda aşı denilen bir
tiği politikalar, yakınlarını yüksek mevkilere yöntemle tamamen zarar-
yerleştirmesi ayrıca İran Savaşları’ndaki ba- sız hale getirilmiştir. Bu
şarısızlıklar halk arasında hoşnutsuzluğa ve faydalı buluşu İngiltere’de
Patrona Halil İsyanı’nın çıkmasına neden ol- yayma niyetindeyim.”
muştur.
Bu anlatıma bakılarak;
Bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi I. Osmanlının Avrupa’yı sağlık konusunda
Patrona Halil İsyanı’nın çıkma sebeplerin- etkilediği
den değildir?
II. Sağlık alanındaki bazı uygulamalar açı-
A) Osmanlının Batılı tarzda ıslahatlarda bu-
sından Osmanlının Avrupa’nın önünde
lunması
olduğu
B) Osmanlının dış politikadaki başarısızlığı
III. Avrupa Devletleri’nin her alanda Osmanlı
C) Sarayda gereksiz harcamaların artması
Devleti’ni örnek aldığı
D) Devlet yönetiminde adam kayırılması
çıkarımlarının hangisi ya da hangileri yapı-
labilir?
A) Yalnız I B) I ve II
C) II ve III D) Yalnız II

G
A
M
A
OKUL

7. Osmanlı Devleti’nde ilk resmi gazete Tak-

vim-i Vekayi’dir. Sultan II.Mahmut döneminde
1831’de ilk sayısı yayımlanmıştır. Bu gazete
devletin kurumlarıyla, iletilmek istenen duyu-
rular ve bilgilerle ilgili haberlere, resmî ata- 9. Aşağıda Lale Devri’nde gerçekleşen bazı
malara, mahkeme kararlarına, padişahın ic- yenilikler ve bu yeniliklerin alanları eşleştiril-
raatlarına yer verilmiştir. Gazetenin memurlar miştir.
tarafından okunması istenmiştir. Aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi doğ-
Bu metinden aşağıdakilerden hangisine rudur?
ulaşılamaz?
Yenilik Alan
A) Gazetenin hangi amaçlarla yayınlandığı-
A) Matbaa kurulması Ekonomik
na
B) II.Mahmut’un dönemindeki yenilikleri öv- B) Geçici elçiliklerin açılması Sosyal
düğüne C) Çiçek aşısının yapılması Sağlık
C) Gazetenin hangi dönemde çıkarıldığına
D) Kâğıt fabrikasının açılması Siyasi
D) İlk resmi gazetenin hangisi olduğuna

36
 test 17 Ünite
Değişen Dünyada Osmanlı - II
2
1. II. Mustafa döneminde yapılan ıslahatlar- 3. II.Mahmut Döneminde klasik eğitim veren
dan bazıları şunlardır: medreselerin yanında batılı tarzda eğitim ve-
ren okullarda açılmıştır.
- Lüzumsuz masraflar kesilmiş, maliyede
ıslahat yapılarak devletin gelirleri artırıl- Bu durumun sonuçları arasında,
maya çalışılmıştır.
I. Eğitim alanında gelişme yaşanmamıştır
- Fransızca’dan matematik ve astronomiyle
II. Eğitim zorunlu ve parasız hale getirilmiştir
ilgili kitaplar tercüme edilmiştir.
III. Farklı eğitim kurumları eğitimde ikiliğe yol
- Tophane ıslah edilmiş, yeni toplar döktü-
açmıştır
rülmüştür.
IV. Kız çocukları için eğitim zorunlu hale geti-
- Deniz subayı yetiştirmek amacıyla Deniz
rilmiştir.
Mühendishanesi kurulmuştur.
yargılarından hangisi ya da hangileri gös-
Buna göre, bu dönemde aşağıdaki alan-
terilebilir?
ların hangisinde yenilik yapıldığı söylene-
mez? A) I ve III B) II ve III
C) Yalnız III D) III ve IV
A) Kültürel B) Askeri
C) Ekonomik D) Dini

4.
Hükümdarlığım dönemimde ;
- Mesleki ve teknik okullar
açtım
- Bağdat ve Hicaz demiryolla-
G rını hizmete açtım
A
M - Matbaaları çoğalttım ve ter-
A cüme faaliyetlerini arttırdım.
OKUL

II. Abdülhamit’in verdiği bilgilere göre bu

dönem ile ilgili aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
A) Eğitim faaliyetlerine önem verildiği
B) Kültürel alanda gelişme görüldüğü
C) Ulaşım imkanlarının geliştirildiği
D) Yönetimde halkın etkinliğinin arttırıldığı
2. III. Selim’in ticari ve ekonomik alanlarda
yaptığı düzenlemelerin bazıları şunlardır:
• Yurtdışından mal alımına sınırlama getir-
di.
• Ülkede üretilen malların kullanılmasını
destekledi.
5. Osmanlı Devleti’nde görülen aşağıdaki ge-
Bu girişimlerin amacı aşağıdakilerden
lişmelerden hangisi Fransız İhtilâli’nden
hangisi olabilir?
daha öncedir?
A) İç piyasayı yabancıların etkisinden arın-
A) Kanun önünde herkesin eşit olması
dırmak
B) Milliyetçilik hareketlerinin başlaması
B) Ekonomide arz-talep dengesini sağlamak
C) Halkın yönetimde söz sahibi olması
C) Rekabete dayalı ekonomi yaratmak
D) Kanunname-i Ali Osman’ın hazırlanması
D) Gelir dağılımındaki değişiklikleri gidermek

37
 Ünite test 17
2

6. I.Yerli malı kullanımının teşvik edilmesi
II. Yeniçeri ocağının kapatılması
III. Devlet memurlarına pantolon, fes ve ceket
zorunluluğunun getirilmesi
IV. Divanın kaldırılarak yerine bakanlıkların
kurulması
gibi yeniliklerden hangileri II. Mahmut’un-
merkezi otoriteyi güçlendirmek için yaptığı
söylenebilir?
A) I ve IV B) II ve III
C) II ve IV D) I ve III
8. Osmanlı Devleti ile Rusya arasında 1700
yılında imzalanan İstanbul Antlaşması’nda;
“Rus Çarlığı, İstanbul’da sürekli bir elçi bulun-
durabilecektir.” maddesi yer aldı.
Bu maddenin kabul edilmesinin aşağıda-
kilerden hangisine ortam hazırladığı söy-
lenebilir?
A) Rusya’nın Karadeniz’e açılma imkânı bul-
masına
B) Osmanlı Devleti’nin tam bağımsızlığının
sona ermesine
C) Osmanlı Devleti’nin Rusya’nın himayesi
altına girmesine
D) Rusya’nın, Osmanlı politikalarını yakın-
dan takip edebilmesine

G
A
M
A
OKUL

9. Osmanlı Devleti ilk kez Lale Devri’nden baş-

lamak üzere Avrupa’nın önemli merkezlerine
elçiler göndermeye başlamıştır.
Osmanlı Devleti’nin bu uygulamalarına ba-
kılarak;
7. Osmanlı Devleti’nde yapılan ıslahat hare-
ketleri sonucunda; I. Avrupa’daki gelişmelerden haberdar
olmak istemiştir.
I. Matbaa kuruldu.
II. Avrupa ülkeleri ile diplomatik ilişkileri ge-
II. Ziraat Bankası açıldı.
liştirmiştir.
III. Posta Teşkilatı kuruldu.
III. Kendi kendine yeten dış politika anlayışın-
Bu ıslahatlar aşağıdaki alanların hangisin- dan vazgeçmiştir.
de değişim yaşandığına kanıt olamaz?
sonuçlarının hangilerine ulaşılabilir?
A) Askerlik B) Kültürel
A) I, II ve III B) II ve III
C) Ekonomik D) Haberleşme
C) I ve III D) I ve II

38
 test 18 Ünite
Değişen Dünyada Osmanlı - III
2
1. II. Mahmut Devrinde yapılan; 3. Osmanlı ülkesinde ilk devlet matbaası, Sait
Efendi ve İbrahim Müteferrika tarafından ku-
I. İlköğretimin zorunlu hale getirilmesi
rulmuştur. Ancak halk bundan yeterince yarar-
II. Divan teşkilatının kaldırılarak Nazırlıkların lanamamıştır.
(Bakanlıklar) kurulması
Aşağıdakilerden hangisi bu durumun ne-
III. Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılması deni olarak gösterilebilir?
yeniliklerinin idari, askeri ve eğitim alanla- A) Halkın okuma ve yazma oranının düşük
rıyla doğru eşleştirilmesi hangi seçenekte olması
verilmiştir? B) Halkın matbaayı gereksiz bulması
C) Osmanlı ülkesinde hukuk birliğinin olma-
İdari Askeri Eğitim ması
A) II I III D) Halkın sosyal ihtiyaçlarını karşılayan ısla-
B) I II III hatları daha önemli bulması
C) III II I
D) II III I

G
A
M
A
OKUL

2. Kuruluş ve Yükselme dönemlerinde büyük

faydası olan Yeniçeriler, özellikle Duraklama
ve Gerileme döneminde karışıklıklarda ve yö-
netime karşı çıkan isyanlarda büyük pay sa-
hibiydiler. Aynı zamanda yapılan yeniliklerin
uygulamaya konmasında da büyük bir engel-
diler.
Bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi
II. Mahmut’un 1826’da Yeniçeri Ocağı’nı
kaldırmasının en önemli sonuçlarından bi-
risidir?
A) Islahatların önündeki en büyük engelin or-
tadan kalkması
B) Merkez ordunun ortadan kalkması
C) Osmanlı Devleti’nin savaşlarda savunma-
sız kalması
D) Devşirme sisteminin son bulması
4. Tanzimat Fermanı’yla Avrupa’daki gelişmeler
doğrultusunda kanunlar hazırlanmaya başlan-
mıştır. Bu ferman ile imparatorluk içinde ya-
şayan azınlıklar Müslümanlarla eşit konuma
yükseltilecek; dil, din, ırk ayrımı yapılmadan
kişi haklarının göz önünde bulundurulduğu
yeni bir toplum meydana getirilecekti.
Yukarıda belirtilen durum aşağıdaki geliş-
melerden hangisine kanıt olarak gösterile-
mez?
A) Sosyal eşitlik sağlanmıştır.
B) Kanunların üstünlüğü kabul edilmiştir,
C) Yönetim şekli değişmiştir.
D) Kişi hakları genişletilmiştir

39
 Ünite test 18
2

5. Tanzimat Fermanı’na göre; 7. Tanzimat döneminde Mithat Paşa tarafından

çiftçiye kredi sağlamak amacıyla Memleket
• Herkes kanun önünde eşit sayılacaktı,
Sandıkları kurulmuştur. Bu kuruluş zamanla
• Bütün vatandaşların can ve mal güvenliği Ziraat Bankası’na dönüşmüştür.
sağlanacaktı.
Bu bilgiye dayalı olarak;
Islahat Fermanı’na göre;
I. Tarıma destek verilmiştir.
• Azınlıklar devlet memuru olabilecekti,
II. Çiftçinin ekonomik ihtiyaçları bankanın
• Azınlıklar okul, kilise ve hastane açabile- kuruluşunu sağlamıştır.
cekti.
III. Ziraat Bankası, yabancı sermayeli kurul-
Bu bilgilere göre, Tanzimat Fermanı İle muştur.
Islahat Fermanı arasındaki temel farklılık
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
aşağıdakilerden hangisi ile açıklanabilir?
A) I, II ve III B) I ve III
A) Tanzimat Fermanı amacına ulaşırken Isla- C) I ve II D) II ve III
hat Fermanı başarılı olamamıştır.
B) Tanzimat Fermanı tüm halkı ilgilendirirken
Islahat Fermanı azınlıklara yöneliktir.
C) Tanzimat Fermanı Osmanlı anayasasının
temelini oluşturmuştur.
D) Tanzimat Fermanı, Avrupalı devletlerin İs-
teği ile hazırlanmıştır.

G
A
M
A
OKUL

6. II.Mahmut döneminde yapılan ıslahatlar-

dan bazıları şunlardır;
• Divan teşkilatı kaldırılarak yerine nazırlık-
lar (bakanlıklar) kuruldu.
• Yeniçeri Ocağı’nın yerine Asakir-i Mansu-
re-i Muhammediye Ordusu kuruldu.
• Takvim-i Vakayi adlı ilk resmi gazete çıka-
rıldı.
• İlk defa Avrupa’ya öğrenci gönderildi.
Buna göre, aşağıdaki alanların hangisinde
yenilik yapıldığı söylenemez?
A) Askeri B) Ekonomi
C) Yönetim D) Eğitim
8. Tanzimat Fermanı ile özel kişilere matbaa
açma izni verilmiştir. Bu durum, dergi sayısın-
da artışa neden olmuştur.
Bu durumun Osmanlı ülkesinde;
I. Yeni iş kolları ortaya çıkmıştır.
II. Devlet otoritesini artmıştır.
III. Kültürel canlanma yaşanmıştır.
aşağıdakilerden hangisine neden olduğu
savunulabilir?
A) I ve II B) II ve III
C) I ve III D) I, II ve III

40
 test 19 Ünite
Değişen Dünyada Osmanlı - IV
2
1. Osmanlı Devleti 18. yüzyıldan sonra yaptığı 4. Kurulduğu
ıslahatlarda Avrupa’daki kurumları ve geliş- Kurum
Yıl
meleri örnek aldı. Bunlar arasında postane-
lerin açılması ve telgraf hatlarının kurulması Posta Teşkilatı 1840
gösterilebilir. Telgraf Müdürlüğü 1855
Bu metinde bahsedilen 18. yüzyıldaki geliş- İzmir - Aydın Demiryolu 1866
meler aşağıdaki alanlardan hangisiyle ilgili-
dir? Emniyet Genel Müdürlüğü 1909
A) Haberleşme B) Ulaşım
C) Eğitim D) Sağlık Bu gelişmelere göre Osmanlı Devlet teşki-
latı ile ilgili, aşağıdakilerden hangisi söyle-
nebilir?
A) 19 ve 20. yy’da yeni kurumlar kurulmuş-
muştur.
B) Ulaşım, haberleşmeden önce geliştiril-
2. Osmanlı Sultanı Abdülmecit, telgraf bulunduğu miştir.
zaman bu icatla ilgilenmiş mucidi Mors’u bir ni- C) Ulaşımın gelişmesi güvenliği artırmıştır.
şan vererek desteklemiştir. İstanbul ve Edirne
arasına da telgraf hattı çekilmesini istemiştir. D) Yeni kurumlar Avrupa’ya öncülük etmiştir.

Buna göre aşağıda Sultan Abdülmecit’le

ilgili verilen bilgilerden hangisi doğru olur?
A) Avrupa hayranı bir padişahtır.
B) Sadece iletişim alanındaki gelişmelere 5. Islahat: Osmanlı tarihinde gerileme dönemin-
önem vermiştir. G den başlanarak zaman zaman Batı örneğine
C) Yenilikçi bir padişahtır. A göre girişilen yenileşme ve ilerleme atılımları-
M na verilen addır.
D) Eğitim yatırımlarına önem vermektedir. A
OKUL
Buna göre aşağıdakilerden hangisi kültürel
alanda yapılan ıslahatlar arasında gösterile-
mez?
A) İlk Türk dergisi Vekay-i Tıbbiye’nin yayım-
lanması
B) Takvim-i Vekayi Gazetesi’nin çıkartılması
C) Matbaada Türkçe eserler basılması
3.
Buharlı gemilerin Şirket-i D) Batılı tarzda mimari eserlerin yapılması
kullanılmaya Hayriye’nin
başlanması kurulması

İzmir - Aydın
6. Mithat Paşa’nın gayretleri ile kurulan Mem-
demiryolunun
leket Sandıkları ve daha sonra onun yerini
yapılması
alan Ziraat Bankası’nın kurulmasının temel
amacı aşağıdakilerden hangisidir?
Yukarıdaki şemada boş bırakılan yere
aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Zor durumdaki çiftçilere kredi sağlamak
A) Haberleşme B) Ulaşım B) Ülkedeki ticareti canlandırmak
C) Ekonomi D) İletişim C) Sağlık çalışmaları için para toplamak
D) İmar faaliyetleri için kaynak oluşturmak

41
 Ünite test 19
2

7. 1831 yılında ilk Türkçe resmî gazete olan Tak- 9. Aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yan-
vim-i Vekayi haftalık olarak yayınlanmaya baş- lıştır?
landı. Gazete zamanla Arapça, Rumca, Erme-
nice ve Fransızca olarak da yayımlanmıştır. Kurum Hizmet Alanı
A) Memleket Sandıkları Ticaret
Takvim-i Vekayi’nin farklı dillere çevrilme-
sinin temel nedeni aşağıdakilerden hangi- B) Polis teşkilatı Güvenlik
sidir?
C) Telgraf hattı Haberleşme
A) Osmanlı Devleti’nin çok uluslu toplum ya-
pısı
D) Demiryolu Ulaşım
B) Avrupalı devletlerin baskısı
C) Halkın ihtiyaç ve beklentileri
D) Osmanlı aydınlarının çalışmaları 10.
Telgraf hattı Posta Teşkilatı

Takvim-i Vekayi Şirket-i Hayriye

Bu şemada boş bırakılan yere aşağıdakiler-

den hangisi getirilmelidir?
A) Haberleşme alanındaki yenilikler
B) Ulaşım alanında yapılan düzenlemeler
G C) Osmanlı Devleti’nde yeni kurumlar
A
M D) Kültürel alandaki çalışmalar
A
OKUL

11.
Hayata geçirilmesini istediğim demir yolu
projesiyle Mezopotamya ve Bağdat Ana-
dolu’ya bağlanacak. Tarlalardaki ürünleri-
8. Ulaşım, düzenli hale getirilerek 1851 yılında
miz ve yer altı kaynaklarımız dünya piya-
....…?….... kuruldu. Osmanlı Devleti Döne- sasında yerini alacak.
mi’nde siyah boyalı, semaver bacalı, yan-
dan çarklı vapurlarıyla İstanbul Boğazı’nın
iki yakasını birleştirdi. Kayıklarla yapılan kısa
mesafeli yolculuklar yerini konforlu ve hızlı
vapurlara bıraktı. Bugün İstanbul’un önemli
yerleşim merkezi olan bir çok ilçe o dönem-
de köy durumundaydı. Vapurlar sayesinde
bu köylere ulaşım kolaylaştı. Böylece köyler
önemli yerleşim yerleri haline geldi.
Bu paragrafta “?” ile gösterilen yere aşağı-
dakilerden hangisi getirilmelidir? II. Abdülhamit’in bahsettiği demir yolu
A) Şirket-i Hayriye projesi hayata geçince Osmanlı Devleti’nde
aşağıdaki alanlardan hangisinde bir can-
B) Takvim-i Vekayi
lanma yaşanması beklenir?
C) Deniz Bakanlığı
A) İletişim B) Siyasi
D) Ulaştırma Bakanlığı C) Askeri D) Ekonomi

42

1. 1600 yıllarında yaşayan ünlü seyyah Evliya
Çelebi, Osmanlı Devleti’nin birçok yerini gez-
miş ve gördüklerini “Seyahatname” adlı eseri-
ne yazmıştır. Evliya Çelebi birçok yerde cami
ve kilisenin yakın mesafede bulunduğunu,
çarşıda ise Müslüman esnaf ile Yahudi esna-
fın yanyana hiçbir sorun yaşamadan ticaret
yaptığını belirtmiştir.
Bu parçaya göre Osmanlı Devleti ile ilgili
aşağıdaki yargılardan hangisi vurgulanmak
istenmiştir?
A) Osmanlı Devleti ile ilgili bilgilerin sadece
Evliya Çelebi’ye ait olduğu
B) Osmanlı Devleti’nde birçok sorunun yaşan-
dığı
C) Osmanlı Devleti’nde halkın hoşgörü için-
de yaşadığı
D) Osmanlı Devleti’nde gayrimüslim sayısı-
nın Türklerden fazla olduğu
G
A zorlanmamışlardır.
M III. İlk Türk asker teşkilatı Orhan Bey döne-
A
OKUL
2. Avrupa’dan Anadolu’ya gelen seyyahlar anıla-
rında Osmanlı ülkesi için “Hoşgörünün Vatanı”
ifadesini kullanmıştır.
Aşağıdaki seçeneklerden hangisi Osmanlı
topraklarının hoşgörünün vatanı olarak ni-
telendirilmesine örnek gösterilemez?
A) Birçok şehirde cami, kilise ve havraların
bir arada olması
B) Osmanlı toplumunda Müslümanlarla gayri-
müslimlerin komşuluk içinde olması
C) Azınlıkların devlet memurluklarında görev
almaları
D) Osmanlı Devleti’nin egemen olduğu ulusla-
rı zorla Türkleştirme politikası izlemesi
43
test 20 Ünite
Osmanlı’dan Kalan Mirasımız
2
3. Türkler vücudu temiz tutmak için olduğu kadar
sağlıkları içinde sık sık hamama giderler. Bu
sebeple şehirlerde birçok güzel hamam var-
dır. En küçük köyde bile bir hamam bulunur.
Hepsi de aynı tarzda yapılmıştır. Bazılarının
diğerlerinden daha büyük veya daha çok mer-
merlerle süslü oluşlarından başka aralarında
hiçbir fark yoktur.
Jean Thevenot, 1655-1656’da Türkiye, s. 85
Mükemmel savaşçı olan Türkler aynı za-
manda dayanıklı olup uzun yürüyüşlere
sabırla katlanabiliyorlar. Yanlarına gerekli
birkaç parça eşya, silah ve bir matara sudan
başka bir şey almıyorlar. En güç şartlara ko-
laylıkla uyabiliyorlar. Savaş, onlar için bir neşe
kaynağı, birgün Saffet Paşa’nın şöyle dediği-
ni duydum: “Türk askeri savaşırken silahının
ucunda cenneti gördüğü için cesurdur.”
Durand de Fontmagne, Kırım Harbi Sonrasında
İstanbul, s. 64
Buna göre;
I. Türkler temizliğe büyük önem vermiş ve
bunu mimarilerine de yansıtmışlardır.
II. Türkler zor şartlara uyum sağlamakta
minde kurulmuştur.
yargılarından hangisine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) l ve II D) II ve III
4. Yabancı seyyahlar hatıratlarında Türkler’den
ve taşıdıkları değerlerden övgü ile bahsetmiş-
lerdir.
Aşağıdakilerden hangisi seyyahların bah-
settiği Osmanlı toplumuna ait bir özellik
olarak gösterilemez?
A) Misafirperver olmaları
B) İnanç ayrımı yapmaları
C) Yardımlaşma ve dayanışmaya içinde ya-
şamaları
D) Temizliğe önem vermeleri
 Ünite test 20
2
5. Bütün camilerinin hayır işlerinde kullanılmak
üzere büyük gelirleri vardır. Bu gelirler akıl
hastaları, fakir halkın bakımı ve çocukların
eğitimi gibi hayır işlerinde kullanılmak üzere
yapılan bağışlar verilen hediyelerdir.
Bunun yanı sıra onlar, camilerin yanında-
ki imaretlerde fakir halka bin okka pilav ve
yeterli miktarda et dağıtırlar.
Gülgün Üçel Aybet, Avrupalı Seyyahların
Gözünden Osmanlı Dünyası ve İnsanları
(1530-1699)
Bu bilgilerde seyyah, Osmanlı camilerinin
hangi alandaki faaliyetlerini vurgulamıştır?
A) Ticari B) Kültürel
C) Sosyal D) Ekonomik
6. Türklerde hangi dinden hangi milletten olursa
olsun ister fakir ister zengin olsun ayrım gö-
zetmeksizin herkesin tek düşüncesi vardı; Ya-
bancının karnını doyurmak.
Türkler, C.X, s.395.
Yukarıda bir seyyahın gözünden Osmanlı
halkının hangi özelliği anlatılmaktadır?
A) Misafirperverlik B) Komşuluk
C) Çağdaşlık D) Kardeşlik
7. Fransız seyyah hatıratlarında Türklerden
şu şekilde bahsetmektedir: “Türkler erken
kalkar ve işlerine erken giderler. Sessizlik ve
büyük gayretle iş görürler.”
Fransız seyyah Türklerin hangi özelliğini
vurgulamıştır?
A) Temiz ve sağlıklı olmaları
B) Merhametli ve çevreci olmaları
C) Disiplinli ve çalışkan olmaları
D) Dürüst ve güvenilir olmaları
8. Türkler bol hayır yaparlar. Bir defa din farkına
bakmazlar. İnsanın geçmişine de bakmazlar.
Hayvanlara mahsus hayrat da yaparlar. Mahal-
lenin zengini o mahallede ihtiyaç sahiplerinin
hepsini himaye eder.
Comte de Bonneud
Comte de Bonneud hatıratlarında Türkle-
rin;
I. Hayırsever ve cömertliklerini
II. Vefalı ve ciddi olmalarını
III. Hoşgörülü ve mütevaziliklerini
IV. .Hayvansever ve çevreci olmalarını
özelliklerinin hangilerinden bahsetmiştir?
A) I, III ve IV B) I ve IV
C) II, III ve IV D) II ve III
G
A
M
A
OKUL
9. Türkmenlerin başlıca geçim kaynağı hay-
vancılıktır. Burada Turki denilen eşsiz atlar
ve yüksek fiyatlara satılabilen katırlar yetişti-
rilir. Halkın diğer kesimleri kentlerde oturan,
ticaret ve el sanatlarıyla uğraşan Rumlar
ve Ermenilerdir. Göz kamaştırıcı renklerde-
ki ipekli kumaşlar bu ülkede dokunur. En
önemli kentler olarak Konya, Kayseri ve Si-
vas sayılabilir.
Marco Polo
Marco Polo’nun anlattıklarından yola çıkar-
sak o dönemde Anadolu’daki hayatla ilgili
aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Türkler çok değerli atlar yetiştirmişlerdir.
B) Anadolu’da Türklerin yanısıra Rum ve
Ermeniler de yaşamaktadır.
C) Türklerin yaşadığı şehirler sadece Konya,
Kayseri ve Sivas’tır.
D) Kentlerde oturanlar ticaretle uğraşmışlar-
dır.
44

1. Çok uzun süre konargöçer hayatı süren in-
sanlar yerleşim yeri tercihinde yiyecek ve su
ihtiyaçlarını karşılayabilecekleri, kendilerini
güvende hissedebilecekleri yerleri bularak
yerleşmişlerdir. Bu yüzden avcılık için elverişli
olan, korunaklı yerleri tercih etmişlerdir. İnsan-
lar bu dönemde mağaralarda yaşamaktaydı-
lar.
Bu bilgilere göre;
I. İnsanlar yerleşim yerlerini tercih ederken
temel ihtiyaçlarını karşılamaya öncelik
vermiştir.
II. Güvenlik ihtiyacı yerleşim yeri belirlemek-
te etkili olmuştur.
III. İlk insanlardan itibaren üretici toplum özel-
liği görülmüştür.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) I ve II B) I ve III
C) II ve III D) I, II ve III
test 21 Ünite
Nereye Yerleşelim - I
3
3. Çatalhöyük 9.500 yıllık geçmişi olan ve yak-
laşık 8.000 insanı barındırmış geniş bir kasa-
badır. İlk yerleşme, ilk ev mimarisi ve ilk kut-
sal yapılara ait özgün buluntuları ile insanlık
tarihine ışık tutan bir merkezdir. İklime uygun
tahıl ve bakliyat yetiştirilen Çatalhöyük, avcı-
toplayıcı toplumdan tarım toplumuna geçişin
yaşandığı yerleşim yerlerinden biridir.
Bu bilgilere göre Çatalhöyük ile ilgili aşağı-
dakilerden hangisi söylenemez?
A) Çatalhöyük insanlık tarihine ait ilk yerle-
şim yerlerinden birisidir.
B) Tüketici toplum yapısından üretici toplum
yapısına geçilmiştir.
C) Yerleşim yerinde hububat tarımı yapılmış-
tır.
D) Tarihte benzeri olmayan bir yerleşim yeri-
dir.

G
A
M
A
OKUL

4. Nüfus ve yerleşmeyi etkileyen unsurları doğal

unsurlar ve beşeri unsurlar olarak ikiye ayırı-
rız.

2. Nüfusun dağılışı her yerde aynı değildir. Bazı

yerlerde sık iken bazı yerlerde nüfus az ola- Gelibolu
Yarımadası

bilmektedir. Tuz Gölü

Çevresi

Ülkemizde nüfusun dağılışında böyle bir

Menteşe
durumun ortaya çıkmasının sebepleri ara- Yöresi
Taşeli

sında aşağıdakilerden hangisi gösterile- Platosu

mez?
Haritada gösterilen alanlardan hangisinde
A) Bazı yerlerin yeryüzü şekillerinin uygun nüfusun seyrek olma nedeni beşeri neden-
olmaması lerden kaynaklanmaktadır?
B) Bazı yerlerde sanayinin gelişmiş olması
A) Gelibolu Yarımadası
C) Bazı yerlere zorunlu yerleştirme politikası
B) Menteşe Yöresi
uygulanması
C) Taşeli platosu
D) Bazı yerlerde tarımsal faaliyetlerin yapıla-
maması D) Tuz Gölü Çevresi

45
 Ünite test 21
3

5. 8. Türkiye’deki nüfus dağılışı ile ilgili olarak;

Nüfus Dağılışını Etkileyen
Beşeri Faktörler
? ?
Yukarıdaki tabloya hangi seçenekteki fak-
tör yazılamaz?
A) Sanayi B) Su kaynakları
C) Turizm D) Madencilik
I. Dağlık alanlarda nüfus yoğunluğu azdır.
II. Turizm faaliyetlerinin geliştiği yerler yoğun
nüfusludur.
?
III. Son yıllarda hızlı bir şekilde kentsel nüfus
oranı artmaktadır.
çıkarımlarının hangileri yapılabilir?
A) I ve IIB) I ve III
C) II ve IIID) I, II ve III

6. Türkiye’de nüfusun dağılışını etkileyen birçok

etken bulunmaktadır. Bu etkenler bölge bölge
değişiklik göstermektedir. Örneğin Marmara
Bölgesi’nin çok fazla nüfuslanmasında etkili
olan unsurlar şunlardır; ............. .
Yukarıdaki metnin hangi bilgi ile devam et-
mesi beklenemez? G
A
A) İş imkanlarının fazla olması M
B) Sanayisinin gelişmiş olması A OKUL

C) Tarım ve hayvancılık faaliyetlerinin en

önemli gelir kaynağı olması
D) Eğitim faaliyetlerinin gelişmiş olması

9. Ankara, 4 milyonu aşan nüfusuyla kişi sayısı

7. Ülkemizde nüfus artışı her bölgede aynı
değildir. Bazı bölgeler göç alırken, bazıları göç
vermektedir. Göç alan bölgelerde nüfus artışın-
da, beşeri faktörlerin önemli oranda etkili oldu-
ğu görülmektedir.
Aşağıdakilerden hangisi ülkemizde nüfu-
sun dağılışında etkili olan beşeri faktörler-
den değildir?
A) Sanayi faaliyetleri
B) Eğitim ve sağlık imkanları
C) İklim ve bitki örtüsü
D) Turizm faaliyetleri
bakımından ülkemizin ikinci büyük ilidir. Millî
Mücadele’nin yaşandığı dönemde küçük bir
yerleşim yeri olan Ankara’nın ……… birlikte
hızla nüfusu artmıştır.
Yukarıda Ankara ile ilgili verilen bilgide
boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi
gelmelidir?
A) Tarım ve hayvancılık faaliyetlerinin geliş-
mesiyle
B) Türkiye’nin yönetim merkezi olmasıyla
C) Turizm faaliyetlerinin artmasıyla
D) Arazi yapısının engebesiz olmasıyla

46
 test 22 Ünite
Nereye Yerleşelim - II
3
1. Yer 3. Ülkemizde nüfusun dağılışını etkileyen faktör-
? şekilleri Sanayi lerden biri de yer şekilleridir. Yer şekilleri ba-
kımından yüksek ve engebeli alanlarda nüfus
seyrektir.
eli
Nüfusun Dağılışını Ko
ca Ardahan
Etkileyen Faktörler
Tunceli

Hakkari

Eğitim Turizm İklim

faaliyetleri
Verilen bilgiye göre haritada gösterilen
Yukarıdaki diyagramda boş bırakılan yere hangi şehir buna örnek gösterilemez?
aşağıdakilerden hangisi gelirse beşeri ve A) Hakkari B) Ardahan
doğal faktörlerin sayısı eşit olur? C) Kocaeli D) Tunceli
A) İş imkanları
B) Su kaynakları
C) Ulaşım
D) Sosyal faaliyetler

G
A
M
A
OKUL

2. Nüfus
14.500.000
14.000.000
13.500.000

13.000.000
12.500.000
2006 2008 2010 2012 2014
4. Ülkemizde;
İstanbul Nüfus Grafiği - Verimli ovalar
Yukarıda verilen grafikle ilgili aşağıdakiler-
den hangisi yanlış bir ifadedir? - Fabrikaların yoğun olduğu alanlar

A) İstanbul nüfusu sürekli artmıştır. - İklimin uygun olduğu kıyı kesimleri yoğun
olarak nüfuslanmıştır.
B) İstanbul’da nüfus 2013 yılında 14 milyonu
geçmiştir. Bu bilgiler yoğun olarak nüfuslanan böl-
C) 2014 verilerine göre İstanbul’un nüfusu gelerdeki hangi ekonomik faaliyete örnek
14,5 milyon kişiden fazladır. olamaz?
D) İstanbul’un nüfusu 2007-2014 yılları ara- A) Sanayi B) Eğitim
sında yaklaşık 1,8 milyon kişi artmıştır. C) Turizm D) Tarım

47
 Ünite test 22
3

5. Nüfusun dağılımını etkileyen faktörler; 7. Aşağıda ülkemizin nüfusu fazla olan illeri ile
Turizm Ekonomik
nüfuslarının fazla olmasında etkili olan fak-
faaliyetleri etkenler törler eşleştirilmiştir.
Bu eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?
? Nüfusun fazla
Şehir
olmasındaki faktörler
Tarımsal Madencilik A) Eskişehir Eğitim
etkinlikler
B) Antalya Turizm
Yukarıdaki şemada boş bırakılan yere aşağı- C) Zonguldak Tarım
dakilerden hangisi getirilirse doğru olur?
D) Ankara İdari merkez
A) Doğal faktörler
B) Siyasi faktörler
C) Kültürel faktörler
D) Beşeri faktörler

G
A
M
A
OKUL

6. Ülkemizin güney sahillerinde, verimli tarım

alanlarına sahip olan ilde Akdeniz iklimi gö-
rülmektedir. Seyhan ve Ceyhan akarsularının
getirdiği alüvyonlar tarımsal üretimi artırmıştır.
Ekonomisi, tarımsal üretim ve tarıma dayalı
endüstriye dayanmaktadır.
Bu parçaya verilecek en uygun başlık aşa-
ğıdakilerden hangisi olur?
A) Turizm Cenneti - Antalya
B) Sanayi Kenti - Mersin
C) Tarım Kenti - Adana
D) Gül Şehri - Isparta
8. Türkiye nüfus artış hızının yüksek olduğu bir
ülke durumundadır.
Ülkemizde yaşayan insan sayısının yıllara
göre sürekli artması aşağıdakilerden han-
gisini etkilemez?
A) Ülkenin nüfus yoğunluğunu
B) Ekonomik kalkınmayı
C) Yer altı ve yer üstü kaynakların kullanımını
D) Yüzölçümünün genişliğini

48
 test 23 Ünite
Nereye Yerleşelim - III
3
1. 3.
Yer şekillerinin enge- Bir yerde nüfusun sey-
beli ve yüksek olduğu rek ya da sık olmasında
alanlarda ulaşım zor doğal etkenlerin rolü
olduğu için nüfus sey- vardır.
rektir.
Bu şekilde konuşan bir kişi aşağıdakiler-
III den hangisini bu doğal etkenler içinde sa-
yarsa hata yapmış olur?
II
IV A) Yer şekilleri
I B) İklim
C) Tarım
D) Ormanlar
Yukarıda verilen bilgilere göre haritada ta-
ralı alanlardan hangisinin nüfusunun sey-
rek olması bu nedene bağlı değildir?
A) I B) II C) III D) IV

G
A
M
A
OKUL

4.
Zonguldak
Rize
Kars

Antalya

2. Ülkemizde genel olarak kıyı bölgeler yoğun

nüfuslanmışken iç kesimlerde yoğunluk azal-
maktadır.
Yukarıda verilen bilgilere göre kıyı bölge-
lerin fazla nüfuslanmasında hangisi daha
çok etkili olmuştur?
A) Turizm faaliyetlerinin gelişmiş olması
B) Iklim koşullarının elverişli olması
C) Orman zenginliğinin fazla olması
D) Maden bakımından zengin olması
Yukarıdaki harita üzerinde verilen merkez-
lerin nüfus özellikleriyle ilgili aşağıdakiler-
den hangisi yanlıştır?
A) Kars’ta nüfus yoğunluğunun düşük olma-
sının sebebi yer şekilleri ve iklimdir.
B) Zonguldak ve çevresinde madencilikten
dolayı nüfus yoğundur.
C) Antalya’da yaz mevsiminde turizmden do-
layı nüfus fazladır.
D) Rize’de yaz turizminden dolayı nüfus yo-
ğundur.

49
 Ünite test 23
3

5. »Yer şekillerinin engebeli olması yerleşmeyi 7. Aşağıdaki tabloda nüfus yoğunluğunu etkile-
olumsuz yönde etkilemiştir. yen faktörler verilmiştir.
» Dağlar kıyıya paralel uzandığından kıyıları Ekonomik faali-
kış mevsiminde bol yağış almaktadır. Yağış miktarı
yetler
» Dağlık araziden dolayı ulaşım olanakları Geniş ovalar Akarsu kaynakları
sınırlıdır.
Nüfus yoğunluğunu en fazla etkileyen fak-
» Son yıllarda turizm gelişmiştir.
törü çıkardığımızda aşağıdaki şekillerden
Yukarıda özellikleri verilen yer aşağıdaki- hangisi oluşur?
lerden hangisidir? A) B)
A) Menteşe yöresi
B) Tuz Gölü çevresi
C) Çukurova C) D)
D) Erzurum - Kars Platosu

8. »Türkiye’de en fazla turist çeken ilimizdir.

G
A » Yaz aylarında tarımsal faaliyetler nedeniy-
M le geçici göç alan ilimizdir.
A
OKUL » Yer şekillerinin engebeli olması yüzünden
seyrek nüfuslu illerimizden biridir.
Yukarıda özellikleri verilen illerimizle seçe-
nekler eşleştirildiğinde hangisi dışta kalır?
6. A) Adana B) Van
İş imkanları çok C) İstanbul D) Antalya
gelişmiştir.

Genellikle yoğun
biçimde göç alırlar. ?

Sanayi faaliyetleri
yoğundur.
9. Ülkemizde genel olarak kıyı kesimlerinde
nüfus yoğunluğu fazladır.
Yukarıda “?” ile gösterilen bölüme aşağı-
dakilerden hangisi yazılmalıdır? Aşağıdakilerden hangisi bu durumun ne-
A) Seyrek Nüfuslu Bölgelerin Özellikleri denleri arasında gösterilemez?
B) Ülkemizde Turizm Faaliyetlerinin Yoğun A) İklim şartlarının uygun olması
Olduğu Yerler B) Tarım ve ticaret gibi faaliyetlerin yapılabil-
C) Yoğun Nüfuslu Yerlerin Özellikleri mesi
D) Nüfusun Dağılışını Etkileyen Doğal Fak- C) Her mevsim yağışların fazla olması
törler D) Yaşam için uygun şartlar içermesi

50
 test 24 Ünite
Tablo ve Grafiklerde Ülkemiz - I
3
1. Aşağıdaki grafikte, Türkiye’de 1927- 2000 yıl- 3. Aşağıda ülkemizin bazı bölgelerinde 1990 ve
ları arasında nüfus miktarı ve nüfus artış hızı 1997 yıllarına ait nüfus artış oranları verilmiştir.
gösterilmiştir.
Nüfus miktarı Nüfus artış
Bölgeler % olarak nüfus artış hızı
(Milyon kişi) Hızı (%) Yıllar 1990 1997
70 35
Marmara 2.9 2.3
60 30
G. Doğu Ana-
6.3 3.7
50 25 dolu
40 20 Akdeniz 3.8 2.5
30 15 Tablodaki verilere göre aşağıda verilenler-
20 10 den hangisi yanlıştır?
10 5 A) Ülkemizde nüfus artış hızı genel olarak
düşmektedir.
0 0
B) Nüfus artış hızını düşmesinde dış ülkelere
27
35
40
45
50
55
60
65
70
75
80
85
90
00
19
19
19
19
19
19
19
19
19
19
19
19
19
20

Nüfus miktarı yapılan göçlerinde etkisi vardır.

Nüfus artış hızı
C) Nüfus artış hızının en yüksek olduğu yer
Grafik verilerine göre; Güney Doğu Anadolu Bölgesi’dir.
D) 1997 yılında nüfus artış hızımız 1990 yı-
I. Türkiye’nin nüfusu 1945 yılında azalmıştır.
lından azdır.
II. Nüfus artış hızı sayım yılları arasında 4.
dalgalanmalar göstermiştir. %5
%6 Hizmet
III. Türkiye de nüfus sürekli artış göstermiştir.
Sanayi
yargılarından hangilerine ulaşılabilir? G Tarım
A) I ve II B) II ve III A %89
C) I ve III D) I, II ve III
M
A
OKUL
1927
%26

%12 %62

1980
%49 %25

%26

2010

Yukarıda verilen grafiklere göre aşağıdaki

bilgilerden hangisi yanlıştır?
2. Bir ülkenin nüfusunu belirlemek ve belirlenen A) Ülkemiz sanayileşmekte olan bir ülkedir.
nüfusa göre planlamalar yapmak için belirli
B) Cumhuriyetin ilk kurulduğu yıllarda ülke-
aralıklarla nüfus sayımı yapılır.
mizde tarım sektörünün ekonomideki ora-
Aşağıdakilerden hangisi nüfus sayımları nı diğerlerinden fazladır.
ile belirlenemez?
C) Ülkemizde hizmet sektörü daha hızlı ge-
A) Nüfusun yaş ve cinsiyet yapısı lişmektedir.
B) Çalışan nüfusun sektörlere göre dağılımı D) 2010 yılında ülkemizde hizmet sektörü ça-
C) Nüfusun okuryazarlık durumu lışanları tarım ve sanayi çalışanlarının topla-
D) İç ticaret fazlası mından fazladır.

51
 Ünite test 24
3

5. Aşağıda A ülkesi ile ilgili bilgiler verilmiştir. 7. Aşağıda ülkemizde 2011 yılında cinsiyete göre
okur - yazarlık oranları verilmiştir.
Nüfus Sayısı (milyon kişi)
Yıllar okur - yazar değil % 9
Kent Kır
2010 55 15
Kadın bilinmeyen % 4
2000 45 20
1990 35 25
okur - yazar % 87
1980 20 30
A ülkesinin yıllara göre kent - kır nüfus okur - yazar değil % 4
grafiği aşağıdakilerden hangisidir?
A) milyon kişi Kent B) milyon kişi Kent
60
Kır Kır Erkek bilinmeyen % 2
60
50 50
40 40
30
30
20
20
okur - yazar % 94
10
10
0
0 Yukarıda verilen grafik incelendiğinde aşağı-
1980

1990

2000

2010

dakilerden hangisi söylenemez?

1980

1990

2000

2010

C) milyon kişi Kent D) milyon kişi Kent A) Kadın nüfusun okur - yazarlık oranının
60
Kır
60
Kır daha düşük olduğu
50 50
B) Erkek nüfusun okur - yazarlık oranı daha
40 40
30 30
yüksek olduğu
20 20
G C) Nüfusumuzun okur - yazarlık oranının
10 10
0 0
A %85’in üzerinde olduğu
M
1980

1990

2000

2010

1980

1990

2000

2010

D) Okuma - yazma bilmeyen oranın erkekler-

A
OKUL
de daha yüksek olduğu

8. Aşağıdaki grafikte 2000 yılında Türkiye nüfu-

sunun yaş gruplarına göre dağılımı % olarak
6. Nüfus artış hızı, bir yerde önceki yıllara göre verilmiştir.
nüfus miktarında meydana gelen oransal ar- (%)
tıştır.
75
Buna göre aşağıdaki grafiklerden hangi-
60
sinde nüfus artış hızı daha fazladır?
45
A) ‰ B) ‰
30
30
30
20 20 15
Yaş grupları
10
10
4

+
-2

-6

65

0 Yıl
0

25

0 Yıl
1990

2000
2010

1990

2000
2010

Tabloda verilenlere göre Türkiye’de genç

nüfus oranının fazla olması aşağıdakiler-
C) ‰ D) ‰ den hangisine neden olmaktadır?
30 30 A) Orta yaş ve üzerindeki nüfusun azalması-
20 20 na
10 10 B) Üretimin tüketimden fazla olmasına
0 Yıl 0 Yıl C) Tüketici nüfusun fazla olmasına
1990

2000
2010
1990
2000
2010

D) Bağımlı nüfusun azalmasına

52
 test 25 Ünite
Tablo ve Grafiklerde Ülkemiz - II
3
1. 3. Aşağıda Türkiye’de 2000 yıllarında nüfus sa-
Erkek Kadın yımına göre hazırlanan nüfus piramidi veril-
85+ miştir.
80 - 84
75 - 79 Erkek Kadın
70 - 74
65 - 69 85+
60 - 64 80 - 84
55 - 59 75 - 79
50 - 54 70 - 74
45 - 49 65 - 69
40 - 44 60 - 64
35 - 39 55 - 59
30 - 34 50 - 54
25 - 29 45 - 49
20 - 24 40 - 44
14 - 19 35 - 39
10 - 14 30 - 34
5-9 25 - 29
0-4 20 - 24
14 - 19
0
500
1000
1500
2500
3000
3500
3500
3000
2500
1500
1000
500
0

(Bin) 10 - 14
5-9
0-4
Yukarıdaki Türkiye’nin 2000 yılına ait nüfus

0
500
1000
1500
2500
3000
3500
piramidi verilmiştir.
3500
3000
2500
1500
1000
500
0
(Bin)
Grafikteki bilgilere göre, aşağıdaki yargı-
lardan hangisine ulaşılamaz? Bu piramide göre;
A) En kalabalık yaş aralığı 10 – 14 yaş aralı- I. 0-14 yaş arası toplam nüfus, 65 yaş ve
ğındadır. üstü nüfustan daha azdır.
B) Son yıllarda doğum oranında azalma gö- II. 80-84 yaş arası nüfus grubunda erkek
rülmektedir. nüfus, kadın nüfustan daha fazladır.
C) 15 – 19 yaş grubu erkek sayısı 3milyon- G
dan fazladır.
A III. Toplam nüfus içerisinde 25- 29 yaş arası
M nüfus ile 5 – 9 yaş arası nüfus miktarı
D) Türkiye genç nüfuslu bir ülkedir. A birbirine yakındır.
OKUL

Yorumlarından hangileri yapılamaz?

A) I ve II B) II ve III
C) I ve III D) Yalnız III
4.

2.
80 yaş
60 yaş
40 yaş
15 yaş
milyon
8 6 4 2 0 2 4 6 8

Yukarıda geri kalmış bir ülkenin nüfus piramidi

verilmiştir. Yukarıda verilen 2015 yılına ait Türkiye Nü-
Bu ülkeyle ilgili aşağıdaki yargılardan han- fus Piramidine göre aşağıdaki ifadelerden
gisine ulaşılamaz? hangisi doğru değildir?
A) Bağımlı nüfus fazladır. A) Doğum oranı son on beş yılda azalmıştır.
B) Doğum oranı yüksektir. B) Türkiye genç nüfusu fazla olan bir ülkedir.
C) Nüfus artış hızı yüksektir. C) 65 yaş üzeri nüfus genç nüfustan azdır.
D) Sanayisi gelişmektedir. D) Bağımlı nüfus oranı aktif nüfustan fazladır.

53
 Ünite test 25
3

5. 7. 0-14
Yaş Toplam Ora- 65 üzeri yaş
Grubu Kişi nı %7
65 0 - 14 334 %26 %26

%67
15 - 64 564 %67
14
65 15-64
414 %7 yaş
üzeri

Yukarıda gelişmiş ülkelere ait nüfus pramiti Yukarıdaki grafiğe göre ülkemiz nüfusu ile
verilmiştir. ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisine
ulaşılabilir?
Bu piramitin özelliklerine sahip ülke için;
A) Yaşlı nüfus oranı fazladır.
I. Yaş gruplarına dağılımı dengelidir.
B) 15 - 64 yaş nüfusun en kalabalık olduğu
II. Doğum ve ölüm oranı yüksektir. yaş aralığıdır.
III. Kişi başına düşen milli gelir yüksektir. C) Bağımlı nüfus oranı azdır.
IV. Nüfus dağılımı iklimin etkisindedir. D) Nüfus artış hızımız azdır.

yorumlarından hangileri yapılamaz?

A) I. ve II. B) II. ve IV.
C) I. ve III. D) III. ve IV.

G
A
6. M
Erkek Kadın
A
75 - 79 OKUL

70 - 74
65 - 69
60 - 64 8.
55 - 59
50 - 54
45 - 49
40 - 44
35 - 39
30 - 34
25 - 29
20 - 24
15 - 19
10 - 14
5-9
0-4
7 6 5 4 3 2 1 0 1 2 3 4 5 6

Yukarıda nüfusun yaş ve cinsiyete göre Yukarıdaki grafiğe göre aşağıdakilerden

dağılımı verilen ülke için, aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
hangisi söylenemez? A) En fazla nüfus 15 - 19 yaş aralığındadır.
A) Doğum oranı azalmaktadır. B) Son 4 yılda doğan insan sayısı 7milyondur.
B) On yıl öncesinde geri kalmış ülke özelliği C) Tüm yaş gruplarında erkekler kadınlardan
göstermektedir. fazladır.
C) 5-14 yaş grubunda erkeklerin oranı kadın- D) 70 - 74 yaş arasındaki kadın nüfus 500
lardan azdır. binden azdır.
D) Genç nüfus oranı yüksektir.

54
 test 26 Ünite
Doğduğun Yer mi Doyduğun Yer mi ? - I
3
1. Göç; ekonomik, siyasi vb gibi nedenlerle insan- 3. Kırsal kesimden kentlere yapılan göçlerin
ların bir yerleşim yerinden başka bir yerleşim bazı özellikleri şunlardır:
yerine gitmesidir. Ülkemizde göç daha çok kır-
sal kesimden büyük şehirlere olmaktadır. Bu • Genellikle genç ve erkek nüfus göç et-
durum birçok sorunu da ortaya çıkarmaktadır. mektedir.

Kırsal kesimden kentlere göçün ortaya çı-
kardığı sorunlara örnek olarak;
I. Çarpık kentleşme artar.
II. İşsizlik artar.
III. Belediye hizmetleri aksar.
IV. Kent merkezlerinin nüfusu azalır.
durumlarının hangileri gösterilebilir?
A) I ve II B) I ve III
C) II ve III D) I, II ve III
• Göç edenlerin çoğu sanayi ve hizmet sek-
töründe çalışmaktadır.
Aşağıdakilerden hangisi verilen özellikle-
rin sonuçları arasında gösterilemez?
A) Kırsal kesimde nüfus yoğunluğu azalır.
B) Göç sonunda kentlerde hızlı nüfus artışı
meydana gelir.
C) Kırsal kesimlerde kadınların nüfus içinde-
ki oranı erkeklere göre daha fazla olur.
D) Ülkeler arasında beyin göçü yaşanır.

G
A
M
A
OKUL

2. Kırsal kesimden kentlere yapılan göçler bir- 4.

?
çok sorunu da beraberinde getirmektedir. Bu
sorunların en başında da ekonomik sorunlar
gelir.
Kentlere yapılan göçlerin ekonomik sorun- Doğdu- İstan- Bülbülü
ları arasında; ğun yer mi, bul’un taşı altın kafese
doyduğun toprağı koymuşlar, ille
I. İşsizliğin ortaya çıkması
yer mi? altındır. de vatanım
II. Geçim sıkıntılarının yaşanması demiş.
III. Plansız ve çarpık kentleşmenin olması
Bu şemada boş bırakılan yere aşağıdaki-
durumlarının hangisi ya da hangileri gös- lerden hangisi gelmelidir?
terilebilir? A) Göçün neden ve sonuçları
A) Yalnız I B) I ve II B) Kültürel etkinliklerimiz
C) II ve III D) I, II ve III C) Atasözü ve deyimlerimiz
D) Ekonomik faaliyetlerimiz

55
 Ünite test 26
3

5. Aşağıdaki öğrencilerden hangisinin verdiği bil- 7. İnsanların bir yerden başka bir yere yerleşme
gi mevsimlik göçe örnek gösterilebilir? amacı ile yaptıkları yer değişikliğine “göç”
A) denir.
Lozan Antlaşması’ndan Aşağıdakilerden hangisi verilen tanıma uy-
sonra dedem ailesiyle
birlikte Yunanistan'dan göç gun bir göç değildir?
ederek Bursa'ya yerleşmiş. A) Elif ablamların Almanya’dan Kırşehir’e ta-
şınması
B)
Babam İstanbul'da fabrika- B) Emine teyzemlerin İstanbul’dan tayin ile
da çalışmaya başlayınca Ankara’ya gitmesi
ailece İstanbul'a taşındık. C) Murat ağabeyimin Adana’ya pamuk topla-
maya gitmesi
C) D) Abdullah amcamların İstanbul’dan köye
Okullar tatil olunca ailemle yerleşmesi
birlikte pamuk tarlalarında
çalışmak için Adana’ya gi-
deriz.
8. Birçok ilimizin nüfusu yıl içerisinde turizm, ta-
D) rımsal faaliyet gibi nedenlerle artarken, bazı
Babam ABD'de bir üni- illerimizin nüfusu yıl içerisinde önemli bir deği-
versiteden öğretim görev- şiklik göstermez.
lisi olarak teklif alınca bu
ülkeye yerleşmeye karar Aşağıdaki illerimizin hangisinde yıl içeri-
verdik. sinde nüfus hareketliliği diğerlerine göre
daha az yaşanır?
A) Adana B) Sivas
G C) Nevşehir D) Antalya
A
M
A
OKUL

9. Ülkemizde yaşanan göç çeşitleri;

I. Ülkemizden 1960’lı yıllardan itibaren Avru-
pa ülkelerine büyük göçler yapılmıştır.
II. Yükseköğrenim görmüş, nitelikli, alanında
uzman kişiler daha gelişmiş ülkelere göç
etmektedirler.
III. Tarım işçiliği ve turizm gibi nedenlerle
yapılan yer değiştirmeler geçici göçlerdir.
6.
Benim adım Arda, daha Yukarıda verilen göç çeşitlerinin doğru sı-
önce İstanbul’da yaşar- ralanışı aşağıdakilerden hangisidir?
ken babamın iş değişik-
liği nedeniyle Ankara’ya I II III
taşınmak zorunda kal-
dım. Ankara’ya alışmak- A) İşçi göçü Beyin göçü Mevsimlik
ta oldukça zorlandım göç
ama şimdi çok seviyo-
B) İşçi göçü Mevsimlik Beyin göçü
rum. Keşke buradan hiç
göç
ayrılmasam.
C) Beyin göçü İşçi göçü Mevsimlik
Arda’nın Ankara’ya taşınması daha çok göç
hangi nedenle ilgilidir? D) Beyin göçü Mevsimlik İşçi göçü
A) Kültürel B) Siyasi göç
C) Ekonomik D) Sosyal

56

Doğduğun Yer mi Doyduğun Yer mi? - II
1. Göçlerin meydana gelmesinde itici ve çekici
etmenler nüfusu yer değiştirmeye yönlendiren
nedenlerdir. Çekici etmenler nüfusu bir kent
merkezine göç etmeye sürükler.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi itici et-
men değildir?
A) Toprak yetersizliği
B) Toprakların miras yoluyla parçalanması
C) Kırsal kesimde doğumlarla artan nüfusun
daha yüksek olması
D) Eğitim olanaklarının kentlerde daha yük-
sek oluşu
test 27 Ünite
3
3. Kurtuluş Savaşı’nın Batı Cephesi’nde Yuna-
nistan’la savaşılması, Anadolu’daki Rumlar ile
Yunanistan’daki Türklerin yaşantılarını etkile-
di. Anadolu’daki Rumlar Yunanistan’a, Yuna-
nistan’daki Türkler Anadolu’ya geçmeye baş-
ladı. 30 Ocak 1923’te Lozan Konferansı’nda
bu durum resmileştirildi.
Yukarıdaki sözü edilen “mübadele” aşağı-
dakilerden hangisine örnek gösterilebilir?
A) Dış göç B) Beyin göçü
C) İç göç D) Sürekli göç

G
A
M
A
OKUL

4. Yoğun göç alan şehirlerin çevresinde gece-

2. I.Türkiye’deki nüfus artış oranı, İngiltere, kondu mahalleleri ortaya çıkmıştır.
Fransa, Kanada gibi ülkelerden daha yük-
sektir.
I
II. Bir ülke nüfusunun artmasında veya azal- III IV
masında dış göçler etkili olmaktadır. II

III. Türkiye’de okuma - yazma oranı % 90’nın

üzerindedir
IV .Göç alan illerde kadın nüfus, erkek nüfus-
tan daha fazladır.
Buna göre, haritada taranarak numaralan-
Yukarıda numaralandırılarak verilen bilgi- dırılan alanların hangisinde gecekondu
lerden hangisi yanlıştır? mahalleleri daha fazladır?
A) I B) II C) III D) IV A) I B) II C) III D) IV

57
 Ünite test 27
3

5. 7. Dünya üzerinde yaşanan nüfus hareketle-

Türkiye’de hızlı nüfus
rini inceleyen bir toplum bilimci raporunda;
artışı, iç göçlerin en
“ABD’nin Kaliforniya eyaletinde meydana ge-
önemli nedeni olarak
len depremler sonucunda birçok göç dalgası
gösterilebilir. Çünkü
yaşanmıştır.” ifadelerine yer vermiştir.
özellikle kırsal kesimde
hızlı artan nüfusu, Toplum bilimcinin raporunda yer verdiği
tarım kaynakları besle- ifadeler, dış göçlerin meydana gelmesinde
meye yetmemektedir. aşağıdakilerden hangisinin daha çok etkili
Bu nedenle insanlar olduğunu kanıtlar niteliktedir?
ister istemez büyük A) Ekonomik nedenlerin
şehirlere göç etmek zo-
runda kalmaktadırlar. B) Siyasi ortamın
C) Doğal afetlerin
Buna göre, kırsal kesimindeki hızlı nüfus D) Uluslararası anlaşmaların
artışı nedeniyle büyük şehirlere göç veren
illerimize
I. Tunceli
8. I. II.
II. Sivas
Yerşekillerinin Endüstri kuruluşla-
III. Gaziantep elverişli olması rının yaygın olması
İllerinden hangisi ya da hangileri örnek
olarak gösterilebilir?
A) Yalnız I B) I ve II
GÖÇ
C) I,II ve III D) Yalnız III
G
A
M
A
OKUL III. IV.
Yüz ölçümünün Ulaşım imkanları-
büyük olması nın elverişli olması
Yukarıda verilenlerden hangisi bir yerin
göç almasında etkili değildir?
A) I B) II C) III D) IV

6. Aynı ülke içinde bir yöreden bir başka yöre-

ye yapılan göçe “iç göç” denir.İç göçler iş ola-
naklarının fazla olduğu büyük kentlere doğru
gerçekleşmektedir. Buralara göç eden insan-
lar fabrika işçisi, yapı işçisi, maden işçisi gibi
işlerde çalışmaktadırlar. Bir kısım insanlar ise 9. Aşağıdakilerden hangisi iç göçlerin neden-
çocuklarına daha iyi eğitim olanakları sağla- lerinden değildir?
mak ya da büyük kentlerin daha elverişli olan
A) Kırsal alanda doğum oranının yüksek ol-
sağlık koşullarından yararlanmak için göç
ması
ederler.
B) Tarımda makine kullanımın artması
Buna göre aşağıda verilen merkezlerden
C) Sağlık ve iş imkanlarının kırsal alanda art-
hangisi diğerlerine göre daha çok göç alır?
ması
A) Kocaeli B) Burdur
D) Sanayi tesislerinin her yere dengeli dağıl-
C) Malatya D) Mardin
maması

58
 test 28 Ünite
Doğduğun Yer mi Doyduğun Yer mi? - III
3
1. Aşağıdakilerden hangisi doğru bir ifade 3. Nüfus piramidine bakıldığında özellikle orta
değildir? yaş kadın nüfusu erkek nüfusa oranla daha
A) Göç sonucunda ülke içinde nüfus dağılımı fazla olan bölgeler göç veren bölgelerdir.
dengesiz dağılır. Bu duruma göre aşağıdaki bölgelerden
B) Dış göç, aynı ülke içerisinde nüfusun yer hangisinin böyle bir piramide sahip olması
değiştirmesidir. beklenemez?
C) Kırsal alanda iş olanakların az olması iç A) Karadeniz Bölgesi
göç nedenidir. B) Marmara Bölgesi
D) Göç, insanların çeşitli nedenlerden dolayı C) Doğu Anadolu Bölgesi
bir yerden başka bir yere yerleşmesidir.
D) İç Anadolu Bölgesi

4. Yağış rejiminin düzenli olduğu yerlerde enge-

beler fazla ise yerleşme biçimi daha dağınık
olmaktadır.
G Buna göre, aşağıdaki illerimizin hangisin-
A
M de sözü edilen yerleşme türüne daha çok
A rastlanır?
2.
OKUL

A) Antalya
Bizim buralarda toprak B) Ordu
bölüne bölüne azaldı.
Sekiz çocuğum var. C) Niğde
Artık toprak bizim gibi D) Bursa
kalabalık bir aileyi do-
yurmuyordu. Asker ar-
kadaşım Ankara’da ya-
şıyordu. Onu aradım.
Gel tertip sana da bir
kapıcılık ayarlarız dedi.
Yatağı yorganı sırtımıza
vurup Mardin’den yola
düştük.
5. Karadeniz Bölgesi’nde dağınık yerleşme gö-
rülürken evlerin yapı malzemesinin daha çok
Buna göre, Ahmet Beyin göç etmesinin ne-
ahşap olduğu gözlenir.
deni aşağıdakilerden hangisi ile ilgilidir?
A) Bir başka şehre tayininin çıkmasıyla Aşağıdakilerden hangisi bu durumun te-
mel nedenidir?
B) Bulundukları şehirde can güvenliklerinin
bulunmamasıyla A) Bölgede taş bulunmaması
C) Ailesinin geçimini sağlayacak bir iş bul- B) Bölgede ormanlık alanın çok olması
mak istemesiyle C) Kerpiç evlerin kullanışsız olması
D) Eğitim hayatını devam ettirmek istemesiy- D) Tuğladan yapılan evlerin daha pahalıya
le mal olması

59
 Ünite test 28
3
6. Ülke sınırları içerisinde gerçekleşen göçlere iç
göç, bir ülkeden başka ülkeye yapılan göçlere
ise dış göç denilmektedir.
Buna göre;
I. Ülke nüfusunun artması,
II. Çarpık kentleşmenin artması,
III. Sosyal ve ekonomik sorunların yaşanması
gibi gelişmelerden hangisi ya da hangileri
iç göçün sonuçları arasında yer almaz?
A) II ve III B) I ve II
C) Yalnız II D) Yalnız I
7. (1)Ülkemizde kentsel nüfus, kırsal nüfustan
fazladır. (2)Kırsal nüfusun en fazla olduğu böl-
ge İç Anadolu Bölgesi’dir. (3)Kentsel nüfusun
en fazla olduğu bölge Marmara Bölgesi’dir. (4)
Marmara Bölgesi’nde kentsel nüfusun fazla G
olması doğum oranını azaltmıştır.
Yukarıdaki metinde numaralandırılmış A
cümlelerin hangisinde bir yanlışlık yapıl-
mıştır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
8. Ülkemiz geçmişte yurtdışına çok fazla işçi
göçü vermiş, halen de vermektedir.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi yurt
dışına işçi göçünün nedenlerinden biri de-
ğildir?
A) Ülkemizdeki işsizlik sorunu
B) Yurtdışında daha iyi kazanç sağlanması
C) İklim şartlarının uygun olmaması
D) Gelişmiş ülkelerde daha iyi yaşam koşul-
larının olması
9.
II I
III
IV
Yukarıda Türkiye haritasında numaralan-
dırılarak gösterilen alanların hangisinde
kırsal kesimde ahşap evlere daha çok rast-
lanır?
A) I B) II C) III D) IV
10. Türkiye’de kırsal kesimden kentlere göçler ol-
maktadır. Bunu engellemek için bazı önlemler
alınmalıdır.
Aşağıdakilerden hangisi bu konuda alın-
ması gereken önlemlerden biri değildir?
A) Kırsal kesimdeki nüfus artışını destekle-
mek
A B) Kırsal kesimde endüstriyel etkinlikleri art-
M tırmak
C) Kırsal kesime tarımsal yatırım yapmak
OKUL
D) Kırsal kesimde eğitim ve sağlık hizmetleri-
ni iyileştirmek
11.
I III
II IV
Yukarıdaki haritada numaralandırılmış
alanlardan hangisinde nüfus artış nedeni
dışarıdan alınan göçlere bağlanabilir?
A) I ve II B) III ve II
C) III ve IV D) I ve IV
60
 test 29 Ünite
Yerleşme ve Seyahat Özgürlüğü
3
1. 3. Yerleşme ve Seyahat Özgür- D Y
TC Anayasası Madde 23; Yerleşme Ve
Seyahat Özgürlüğü lüğünün kısıtlanabileceği
Herkes yerleşme ve seyahat hürriyetine Durumlar
sahiptir. Kamu mallarını korumak ama-
Yerleşme hürriyeti suç işlenmesini önle- cıyla yerleşme hürriyeti sınırlan-
mek, sosyal ve ekonomik gelişmeyi sağla- dırılabilir.
mak, sağlıklı ve düzenli kentleşmeyi ger- Sosyal ve ekonomik gelişme-
çekleştirmek ve kamu mallarını korumak; yi sağlamak için de yerleşme
Seyahat hürriyeti suç soruşturma ve ko- özgürlüğü kısıtlanabilir
vuşturması sebebiyle ve suç işlenmesini
Salgın hastalık bölgelerine
önlemek; Amaçlarıyla kanunla sınırlana-
girmek veya bu bölgelerden
bilir.
çıkmak kısıtlanabilir
Bu özgürlükler her durum ve
Anayasanın yukarıda verilen maddesine koşulda kullanılabilir.
göre;
I. Yerleşme ve Seyahat özgürlüğümüz gü- Yukarıda verilen tabloyu uygun şekilde eş-
vence altına alınmıştır. leştirdiğimizde son şekli hangi seçenekte-
ki gibi olur?
II. Yerleşme özgürlüğü ve Seyahat özgürlü-
A) D B) Y C) D D) Y
ğünün kısıtlanma alanları farklılık göster-
mektedir. D Y D Y
III. Özgürlüklerimiz sınırsız değildir. D D D Y
yargılarından hangilerine ulaşılabilir? Y D D D
A) I ve II B) II ve III G
A
C) I ve III D) I, II ve III M
A
OKUL

2. İnsanların istediği yere seyahat edebilme ve

yerleşme hakkı vardır. Seyahat özgürlüğüne
getirilecek kısıtlamalar yalnızca bu özgürlü-
ğün kullanımına değil bireyin çalışma, eğitim,
sağlık alanlarındaki özgürlükleri ile sosyal,
ekonomik hak ve özgürlüklerinin de kısıtlan-
masına yol açabilir. Bu yüzden seyahat özgür-
lüğünün kısıtlanması diğer özgürlüklerimizi de
etkileyebilir
Bu bilgilere göre Yerleşme ve seyahat öz-
gürlüğü ile ilgili aşağıdaki yorumlardan
hangisi yapılamaz?
A) Özgürlüklerimiz birbiri ile bağlantılıdır.
B) Bir özgürlüğün kısıtlanması diğer özgür-
lüklerimizi de etkilemektedir.
C) Özgürlüklerimizi tek yönlü düşünmemek
gerekir.
D) Yerleşme ve Seyahat özgürlüğü her du-
rumda kullanılabilir.
4. Anayasamızda yerleşme ve seyahat hürriyeti
güvence altına alınmış olsa da bazı durumlar-
da bu haklar kısıtlanabilir.
Aşağıdaki durumların hangisinde kısıtla-
ma yapılamaz?
A) 14 yaşında olan Ömer’in trafiğe açık bir
yerde araba kullanma isteği
B) Asker kaçağı olan Ahmet’in yurt dışına
çıkma isteği
C) Selim ve ailesinin bayram tatili için Anka-
ra’dan memleketine gitme isteği
D) Barış Bey’in Topkapı Sarayı’nın bahçesi-
ne konut yapma isteği

61
 Ünite test 29
3

5. ÇATOM’un kuruluş amacı aşa- 7.

ğıdakilerden hangisidir? Ankara’da öğretmenlikten e-
mekli olunca kendi şirin kasa-
bama geri döndüm. Burada
babamdan kalan evi onarıp
emekliliğimin tadını çıkarıyo-
rum. Ara sıra Ankara’ya gelip
A) Ülkemizde çalışma hayatının düzenle- eşi dostu ziyaret etmekteyim.
mesi ve yürütülmesi
B) Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde kadınla- Bu metne göre emekli öğretmenin kasaba-
rın sosyal ve ekonomik hayata kazandırıl- ya taşınarak hangi hakkını kullandığı söy-
ması lenebilir?
C) Ülkemizde işsizliğin önlenmesi, iş bulma A) Özel yaşamın gizliliği
ve iş imkânlarının geliştirilmesi B) Haber alma
D) Çalışanların sosyal güvenliğinin düzen- C) Yerleşme ve seyahat
lenmesi D) Eğitim
8.
D Y
Türkiye Cumhuriyeti demokratik,
laik ve sosyal bir hukuk devletidir.
Devlet; adaletli bir hukuk düzeni
ile kişilerin özgürlüklerini korur ve
onlara eşit haklar verir.
Anayasada belirtilen haklar ve
sağlanan özgürlükler, hiçbir du-
rumda kısıtlanamaz.
G
A Anayasamıza göre herkes yer-
M leşme ve seyahat hürriyetine sa-
A hiptir.
OKUL

Verilen haklar, anayasa ve yasa-

larla güvence altına alınır.

Yukarıda verilen doğru-yanlış etkinliğinin

doğru işaretlendiği seçenek aşağıdakiler-
den hangisidir?
A) B)
D Y D Y

 
 
 
 

6. Salih Bey: Bir arazi bulup oraya ev yaparak  

yerleşmek istiyorum.
aşağıdaki yerlerden hangisinde yerleşme C) D)
D Y D Y
hakkını kullanmak isterse, bu hakkı kanun-
la sınırlanmaz?  
A) Hazine arazisi  
B) Askeri arazi  
C) Milli park arazisi  
D) İmara açık mahalle alanı  

62
 test 30 Ünite
Kil Tabletlerden Akıllı Tabletlere - I
4
1. “Bir gün komşularımdan birisi siyah renkli bü- 3. YAZININ TARİHSEL GELİŞİMİ D Y
yük bir çuvalda buğday getirerek saklamamı
istedi. Ben de çuvalı uygun bir yere koydum. Tarihte kullanılan ilk yazı örneği
Ancak o yıl çok verimli geçtiği için depoya MÖ 3200’lerde Mezopotam-
çok ürün geldi. Ben de dikkat etmeyerek aynı ya’da yaşayan Sümerlere ait
renkte iki buğday çuvalını yan yana koymuş- çivi yazısıdır.
tum. Bu durum karışıklığa sebep oldu. Çuval Sümerler resimleri simgeleşti-
sahipleri beni suçladılar. Bunun üzerine ken- rerek Hiyeroglif denilen yeni bir
dimce bir çözüm üreterek çuvalların üzerine yazı türünü kullanmaya başla-
işaretler koymaya başladım. Çuvallar arttıkça mışlardır.
işaretlerin sayısı da arttı. Bu yöntemin karı- Fenikeliler tarihte bilinen ilk
şıklığı engellediğini görenler bu işaretleri kul- alfabeyi oluşturmuşlardır.
lanmaya başladı. Zamanla kullanılan işaretler
Yunanlılar Fenike alfabesini
kilden yapılan tabletler üzerine aktarıldı. Böy-
geliştirerek Latin alfabesinin
lece yazı icat edilmiş oldu.”
temellerini oluşturmuşlardır.
Yukarıda Sümer ülkesinde geçen bir olaya yer
verilmiştir. Yukarıda verilen bilgiler eşleştirildiğinde
Bu bilgilere göre; tablonun son görüntüsü nasıl olur?

I. Yazının bulunmasında toplumun ihtiyaçla- A) � B) �

rı etkili olmuştur. � �
II. Yazının kullanım şekli zaman içinde deği- � �
şerek gelişmiştir. � �
III. Yazı tek bir toplumun katkıları ile ortaya
çıkmıştır. G
A C) � D) �
yargılarından hangilerine ulaşılabilir? M
A � �
A) I ve II B) II ve III
� �
OKUL

C) I ve III D) I, II ve III � �

4. Yazı önce kil tabletlere yazılırken, Mısır uy-

garlığı papirüs adını verdikleri kâğıtlarını kul-
landılar. Bergama Krallığı, Mısır ile yaşadığı
anlaşmazlık nedeniyle papirüs alamayınca
yazı yazabilecek yeni bir materyal olarak par-
şömeni kullandılar.
Verilen bilgilere göre aşağıdakilerden han-
gisine ulaşılamaz?
2. Yazının bulunması insanlık tarihi için daha A) Her uygarlığın ayrı bir buluşu olmuştur.
çok hangi yararı sağlamıştır? B) Devletlerarası ilişkiler buluşların yapılma-
A) Savaşları durdurmuştur. sında etkili olmuştur.
B) Ticari faaliyetleri artırmıştır. C) Aynı dönemde yaşamış uygarlıklar yazıyı
C) Bilgi ve birikimlerin sonraki nesillere aktarı- aynı materyallere yazmışlardır.
mını sağlamıştır. D) Bergama Krallığı Mısır uygarlığı ile ilişki
D) Büyük devletlerin kurulmasını sağlamıştır. içindedir.

63
 Ünite test 30
4
5. Bilim, yaşamı sürdürmek ihtiyacının ortaya
çıkardığı bilgi arayışı olarak başladı. Örneğin,
insanlar madenlerden nasıl yararlanacağını
bulmaya çalıştılar. Ellerindeki malzemelerle
deneyler yaparak yaşamlarını değiştirecek
yollar geliştirip çeşitli buluşlar elde ettiler.
Bu bilgilere bakılarak;
I. Buluşların ihtiyaç sonucu ortaya çıktığı
II. Bilimsel gelişmenin buluşları tetiklediği
III. Buluşların tek bir uygarlığa ait olduğu
çıkarımlarından hangileri yapılabilir?
A) I, II ve III B) I ve III
C) I ve II D) II ve III
G Bu buluşları gerçekleştiren medeniyetlerin
A doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisi-
M dir?
A
OKUL
6. İletişim ihtiyacını karşılamak ve iletişimi hız-
landırmak
• Bilgileri saklayabilmek ve gelecek nesillere
aktarmak
• Toplumsal düzeni sağlayan kuralların herkes
tarafından bilinmesini sağlamak
Yukarıda verilen ihtiyaçlar sonucu aşağı-
daki icatlardan hangisi ortaya çıkmıştır?
A) Yazı B) Tekerlek
C) Barut D) Pusula
64
7. Başlangıçta yazılı işaretler temsil ettikleri nes-
nelere benziyordu. Bu yazı biçimine “hiyeroglif”
denilmektedir. Ancak kısa süre sonra nesneler
daha basit işaretlerle anlatılmaya başlanmıştır.
Böylece konuşma dilini yazı diline çevirmeyi
başaran Sümerler düşünceyi ve tarihi gelecek
kuşaklara aktarmanın yolunu bulmuşlardır.
Bu bilgilere göre, aşağıdakilerden hangisi
yazının kullanılmasının sonuçları arasında
gösterilemez?
A) Eğitim - öğretim faaliyetleri kolaylaşmıştır.
B) İnsanlar arasındaki ilişkiler artmıştır.
C) Bilgi ve kültür birikiminin aktarımı sağlan-
mıştır.
D) Göç faaliyetleri kolaylaşmıştır.
8. I.Hiyeroglif yazısını kullanmışlardır.
II. Parşömen adlı kâğıdı icat etmişlerdir.
III. İlk alfabeyi oluşturdular.
I II III
A) Bergama Mısır Fenike
B) Mısır Fenike Bergama
C) Mısır Bergama Fenike
D) Fenike Bergama Mısır
9. İlk yazıyı bir Mezopotamya kavmi olan Sü-
merler bulmuş ve kil tabletler üzerine çivilerle
yazmışlardır. Sümerlerle ilişki kuran komşu
uygarlıklar da çivi yazısını alıp kullanmışlardır.
Buna göre aşağıda verilen bilgilerden han-
gisi yanlış olur?
A) Yazıyı ilk bulan Sümerlerdir.
B) Yazı toplumlar arası etkileşimi kolaylaştır-
mıştır.
C) Sümer uygarlığı başka uygarlıkları da et-
kilemiştir.
D) Yazı ilk çağlarda yalnız Mezopotamya’da
kullanılmıştır.
 test 31 Ünite
Kil Tabletlerden Akıllı Tabletlere - II
4
1. Batıda insanlar bilgiyi aktarabilmek için çe- 3.
şitli yollar ararken doğuda Çinliler yaklaşık
2000 yıl önce günümüzde kullandığımız kâ- Kitaplar ?
ğıdı çoktan keşfetmişlerdir. Kâğıt yapımının
ilk aşamasında dut ağa-cının kabukları suda
bekletilip tahta bir tokmakla dövülerek hamur
hâline getirilmiştir. Daha sonra bu hamur düz BİLGİNİN DEPOLAN-
bir yüzey üzerine dökülerek kurutulmuştur. MASINDA YAŞANAN
Yukarıda verilen bilgide seçenektekilerden DEĞİŞİM
hangisinin cevabı yoktur?
A) Kağıdı ilk kez kim keşfetmiştir?
B) Kağıt yapımında izlenen aşamalar neler-
dir? ? ?
C) Kağıt yapımında hangi bitkiden yararlanıl-
mıştır? ?
D) Kağıt hangi uygarlıkların etkileşimi ile or-
taya çıkmıştır?
Yukarıda verilen şemanın doğru tamam-
lanması için aşağıdakilerden hangisinin
gelmesi uygun değildir?
A) Ansiklopediler
B) Bilgisayar ve disketler
C) Genel Ağ
G D) Not kağıtları
A
M
A
OKUL

2. VIII. yüzyıldan itibaren Müslümanlar kâğıt

yapımını Çinlilerden öğrenerek kullanmaya
başlamışlardır. XI. yüzyılda meydana gelen
Haçlı Seferleri ile Avrupalılar kâğıt yapımını
Müslümanlardan öğrenmişlerdir. Matbaanın
icadı kağıda olan gereksinimi arttırmıştır. An-
cak kağıdın üretiminin pahalı olması bilginin
yayılmasını güçleştirmiştir.
Bu bilgilere göre;
I. Yapılan savaşlar toplumların birbirlerinden
etkilenmesine sebep olmuştur.
II. Avrupalılar kağıt yapımını deneme yoluyla
bulmuştur.
III. Kağıt maliyetinin fazla olması yaygın kul-
lanılmasının önüne geçmiştir.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) I ve II B) II ve III
C) I ve III D) I, II ve III
4. (I)Bilginin depolanması ve aktarılmasında
özellikle son elli yıl içinde büyük bir gelişim ya-
şanmıştır. (II) 1971 yılında ilk mikro işlemcinin
üretilmesi bilgi teknolojilerinde bir dönüm nok-
tasıdır. (III) Bu gelişmeyle bilgisayarlar daha
küçük, daha kolay kullanılabilir hâle gelmiştir.
(IV) Kitaplar da dijital ortama taşınmaya baş-
lamıştır.
Yukarıda verilen paragrafta kaç numaralı
cümlede bilgi teknolojisindeki köklü deği-
şimin başlangıcından bahsetmektedir?
A) I B) II C) III D) IV

65
 Ünite test 31
4

5. 7. Yazı toplumların gelişmesinde büyük öneme

Yazının ortaya çıkışı
ve gelişimi uzun süren
bir gelişim süreci ile
ortaya çıkmıştır. Farklı
uygarlıklar bu gelişime
katkı sağlamıştır. Bu
uygarlıklar; ……………
Yukarıdaki metinde boş bırakılan yere han-
gi uygarlığın gelmesi uygun değildir?
A) Sümerler B) Mısır
C) Fenikeliler D) Asurlular
sahiptir. Yazının kullanılması ile birlikte bilgile-
rin depolanması ve aktarılması kolaylaşmıştır.
Bu bilgilere göre yazının kullanım alanları-
na hangisinin yazılması uygun olmaz?
A) Devletlerarası anlaşmalar
B) Yazışmalar
C) Bilimsel metinler
D) Duvar resimleri

G
A
M
A
OKUL

6. Bilginin depolanması ve aktarılmasında son

yıllarda büyük bir gelişim yaşanmıştır. Bilginin
depolanması konusunda kolaylık sağlayan
araçların çeşitliliği hızla artmaktadır. Her türlü
yüzeye hatta kendi elinizin üstüne yazdığınız
yazıyı algılayan akıllı kalemler dahi bulunmak-
tadır. Bu sayede depoladığımız bilgiye her or-
8. XVIII. yüzyılda yaban arılarının yaptıkları ko-
tamda kolayca ulaşabilme imkanına ulaşabil-
vandan esinlenen bilim insanları, günümüzde
miştir.
kullandığımız kâğıt teknolojisini icat etmişler-
Bu bilgiye göre; dir. Bunun için ağaç kütüklerini hamur hâline
getirip kimyasallar ile karıştırarak kâğıt yap-
I. Bilginin depolanmasıyla ilgili gelişim, belirli
mışlardır. Böylece kâğıt ucuzlamış, dolayısıy-
aşamalardan geçerek gerçekleşmiştir.
la kitabın maliyetinin düşmesiyle bilginin yayıl-
II. Bilgiye ulaşmamızı sağlayan araçlar çeşit- ması hızlanmıştır.
lidir.
Yukarıda verilen metinde kağıdın gelişimi
III. Bilginin kolay depolanması beraberinde ile ilgili hangisinden bahsetmektedir?
bazı sorunları da getirmiştir. A) Kâğıdın ucuzlayarak, maliyetinin düştüğü
yargılarından hangilerine ulaşılabilir? B) Kâğıdı hangi uygarlıkların ortaya koyduğu
A) I ve II B) II ve III C) Kâğıdın nasıl icat edildiği
C) I ve III D) I , II ve III D) Kâğıdın hangi kimyasallarla yapıldığı

66
 test 32 Ünite
Bilimin Öncüleri - I
4

1. 3.
Osmanlılar ile Akkoyunlular Batlamyus 150
arasında barışı sağlamak
Harezmi 770 - 840
için Uzun Hasan tarafından
Fatih Sultan Mehmet’e elçi Nasureddin Tusi 1201 - 1274
olarak gönderildim. İstan-
bul’da Fatih Külliyesi’nde Uluğbey 1394 - 1449
astronomi ve matematik Kopernik 1473 - 1543
dersleri verdim.
Giordono Bruno 1548 - 1600
Yukarıda kendini tanıtan bilim insanı aşağı- Johannes Kepler 1571 - 1630
dakilerden hangisidir?
Tycho Brahe 1564 - 1642
A) Ali Kuşçu B) El-Biruni
C) İbn-i Sina D) Uluğ Bey I.aac Newton 1642 - 1727
Albert Einstein 1879 - 1953

Bu tabloda astronomi bilimine katkı sağlayan

bilim adamları verilmiştir.
Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi
daha kapsamlıdır?
A) Astronomi alanında sadece Müslümanlar
tarafından çalışmalar yapılmıştır.
B) Değişik dönemlerde birçok bilim adamı,
astronomiye katkıda bulunmuştur.
G
A C) Astronomi ile ilgili çalışmalar daha çok
M eski çağda olmuştur.
A
OKUL
D) Astronomi bilimini Avrupalı bilim adamları
geliştirmiştir.

2. İslam dünyasının en önemli bilim adamların-

dan biri olan Biruni; felsefe, matematik, tıp,
astronomi, fizik ve coğrafya gibi bilim dallarıy-
la uğraşmış ve bilim dünyasına birçok katkıda
bulunmuştur.
Buna göre Biruni hakkında söylenebilecek
en kapsamlı yargı aşağıdakilerden hangisi-
dir?
A) Bilim dünyasına birçok alanda katkılarının
bulunduğu
B) İslam dünyası açısından önemli olduğu
C) En önemli eserlerini matematik alanında
verdiği
D) Eleştirel ve araştırmacı kişiliğe sahip oldu-
ğu
4. Türk ve İslam devletlerinde hükümdar ve yö-
neticiler bilim alanında özgür ve özgün eserler
verilmesini teşvik etmişlerdir.
Aşağıdakilerden hangisi bu yargıyı destek-
lemez?
A) Bilim adamlarına yüksek maaşlar verme-
leri
B) Saraylarına davet etmeleri ve korumaları
C) Öğrencilerin masraflarını karşılamaları
D) Bilim adamlarının tek bir alanda çalışma-
larını istemeleri

67
 Ünite test 32
4
5. Felsefe, mantık, tıp, biyoloji, matematik, fizik,
astronomi ve ahlak konularında yaklaşık 200
eser veren, El Kanun Fi’t Tıb (Tıp Kanunu)
adlı eseri Latince’ye çevrilen bilim adamı
kimdir?
A) İbn-i Sina B) Biruni
C) Ali Kuşçu D) Harezmi
6. Osmanlı Devleti’nde ilk rasathane III. Murat
zamanında İstanbu’da ................... adlı bilim
insanı tarafından kurulmuştur.
Bu boşluğa aşağıdaki bilginlerden hangisi
getirilmelidir?
A) İbn-i Sina B) Takiyuddin
C) Ali Kuşçu D) Harezmi G bilim insanlarının ortak özelliği aşağıdaki-
A lerden hangisidir?
M
A
OKUL
7. Bilim insanlarının sahip oldukları birçok özellik
bulunmaktadır.
Aşağıdakilerden hangisi bilim insanlarında
bulunması beklenmeyen özellikler arasın-
dadır?
A) Zorluk karşısında geri adım atmama
B) Çok çalışma, zamanını tasarruflu kullan-
ma
C) İlgili, araştırmacı ve çalışkan olma
D) Yaptığı çalışmayı sonuçlandırmadan yeni
çalışmalara başlama
68
8.
Merhaba çocuklar, ben Türk - İslam bilgin-
lerinden Biruni. Astronomi, matematik, fel-
sefe, fizik, eczacılık gibi alanlarda 110’dan
fazla eser verdim. Enlem ve boylam daire-
lerini tespit edip Ekvator’un uzunluğunu 15
km yanılmayla ölçtüm.
Merhaba çocuklar, ben Türk İslam bilginle-
rinden Harezmi. Matematik, coğrafya, astro-
nomi alanında çalışmalar yaptım. Birinci ve
ikinci dereceden denklemlerin sistematik
çözümlerinin yer aldığı “Hesab-ül Cebir Vel-
Mukabele” adlı eserimden dolayı tüm dünyada
“cebirin babası” olarak bilinirim.
Yaptıkları çalışmalarla kendilerini tanıtan
A) Yaptıkları çalışmaların evrensel özellik ta-
şıması
B) Tıp alanında eserler vermeleri
C) Aynı dönemde yaşamaları
D) Eserlerinin Avrupa’da ders kitabı olarak
okutulması
9. Ünlü matematikçi Cahit Arf onları “bize evreni-
mizi anlamak için yol gösteren kılavuzlar” diye
tanımlar. “Onlar yaşamı ve evreni keşfetmek
için neden, nasıl, niçin ve ne zaman gibi so-
rular sorarlar ve bunlara cevap ararlar.” diye
tanımlar.
Cahit Arf’in özelliğini verdiği ve bu işleri
yapan kişi aşağıdakilerden hangisiyle isim-
lendirilmektedir?
A) Kaşif B) Bilim insanı
C) Mucit D) Filozof

1. Matematik alanında yaptığı çalışmalarla “ce-
bir” bilimini geliştirip sistemleştirmiş, mate-
matiğin ayrı bir bilim dalı olarak var olmasını
sağlamıştır. Harezmi Hint sayı sisteminden
faydalanarak ilk kez “0” (sıfır) rakamından
bahsetmiştir. İki bilinmeyenli denklemlere çö-
züm yolunu bulmuş ve bilinmeyen işareti “x”
simgesini matematik bilimine kazandırmıştır.
İlk kez sadece cebir matematiğini ele aldığı
eseri 600 yıl boyunca Avrupa’da bu alanda te-
mel eser olarak kullanılmıştır.
Yukarıda verilen Harezmi ile ilgili bilgilere
dayanarak aşağıdakilerden hangisine ula-
şılamaz?
A) Matematik alanında çeşitli çalışmalar yap-
mıştır.
B) İnsanlığın bilim mirasına önemli katkıları
vardır.
C) Çalışmaları evrensel nitelik taşımaktadır.
D) Dünyada matematik alanında çalışma ya-
pan tek bilgindir.
G
A
M
A
OKUL
2. Babasından kalan küçük
mirasın tamamını kitaplara
yatıran Kâtip Çelebi, döne-
mindeki kitaplarının çoğunu
okumuştur. Binlerce kitap-
tan oluşan evindeki kütüp-
hanenin saray kütüphane-
sinden sonra en büyük
kütüphane olduğu söylenir.
Dünyanın her yerindeki coğrafyacılara mek-
tuplar gönderip bilgiler toplayarak 3 yılda yaz-
dığı “Cihannüma” Türkçe yazılan ilk coğrafya
kitabıdır.
Bu bilgilere göre Katip Çelebi ile ilgili;
I. Okumaya büyük önem vermiştir.
II. Coğrafya alanında çalışmalar yapmıştır.
III. Bilgiyi saklamaya ve depolamaya büyük
önem vermiştir.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) I ve II B) II ve III
C) I ve III D) I, II ve III
69
test 33 Ünite
Bilimin Öncüleri - II
4
3. Hazini, Newton’dan 500 yıl önce “Her cismi
yerkürenin merkezine doğru çeken bir gücün
olduğunu” söylemiştir. Roger Bacon’dan (Ra-
cır Beykın) yaklaşık yüz yıl önce Dünya’nın
merkezine doğru yaklaştıkça suyun yoğunlaş-
tığı fikrini ortaya atmıştır. İcat ettiği hassas te-
razi sayesinde metallerin ve taşların saf olup
olmadıkları ve metallerin özgül ağırlıkları tes-
pit edebilmiştir
Hazini’nin çalışmalarından yola çıkarak;
I. Fizik alanında çalışmalar yapmıştır.
II. Yaptığı çalışmalarda Newton’u örnek
almıştır.
III. Yaşadığı çağın önünde bir bilgi birikimine
sahiptir.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) I ve II B) II ve III
C) I ve III D) I, II ve III
4.
Cezeri 13.yüzyılın mekanik dehası olarak
kabul edilmektedir. İlk robotu yapıp ça-
lıştırdığı kabul edilmektedir. “Olağanüstü
Mekanik Araçların Bilgisi” isimli ünlü ese-
rinde 50’den fazla cihazın çizimini yapmış-
tır. Cezeri’nin diğer bir eseri de Diyarbakır
Ulu Camii’nin ünlü güneş saatidir.
Bu bilgilere göre Cezeri’nin çalışmaları ile
ilgili hangisi söylenemez?
A) Mühendislik alanında önemli çalışmaları
vardır.
B) Günümüzde kullandığımız robotların te-
melini oluşturan buluşu vardır.
C) İnsanlığın ortak mirasına katkıda buluna-
cak eserler yapmıştır.
D) Bıraktığı eserler sadece ülkemizde kabul
görmektedir.
 Ünite test 33
4
5. ( I )Farabi insanlık tarihinin en
büyük filozoflarından biri ka-
bul edilmiştir. ( II )Farabi “bi-
rinci öğretici” olarak adlandırı-
lan Aristo’nun düşüncelerini
geliştirerek “ikinci öğretici “un-
vanını almıştır.( III ) Müzik ile
de ilgilenen Farabi seslerin
matematiksel ölçümünü yap-
mıştır.( IV) Kemanın atası olarak bilinen “re-
bab” isimli müzik aletinin de mucididir.
Yukarıda verilen paragrafta kaç numaralı
cümlede Farabi’nin farklı alanlarda yaptığı
çalışmalardan bahsetmektedir?
A) I B) II C) III D) IV
G
A
M
A
OKUL
6. Fikirleri ile Sosyal Bilim-
lerin öncüsü olarak ka-
bul edilen İbn-i Haldun
;hukuk, matematik, ede-
biyat, mantık, tefsir, ha-
dis ve gramer dallarında
öğrenim görmüştür. İbn
Haldun’un en önemli
eseri “Mukaddime”dir.
İbn Haldun, pek çok Batılı bilim insanı tarafın-
dan sosyoloji ve tarih felsefesinin kurucusu
olarak kabul edilmiştir.
İbn-i Haldun ile ilgili bilgilere dayanarak;
I. Farklı alanlarda bilgi birikimine sahiptir.
II. Yaptığı çalışmalar evrensel nitelikte oldu-
ğu için batıda da kabul görmüştür.
III. Toplum biliminin kurucusu olarak kabul
edilir.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) I, II ve III B) I ve II
C) II ve III D) I ve III
70
7. Aşağıda verilen haritada Ortaçağ Bilim ve Kül-
tür Merkezleri gösterilmektedir.
Buhara
Endülüs Semerkant
Bağdat
Haritayı incelediğimizde aşağıdaki yorum-
lardan hangisini yapabiliriz?
A) Ortaçağda sadece İslam medeniyetinde
çalışmalar yapılmıştır.
B) İslam medeniyetinin çalışmaları sadece
kendi kültürü ile ilgilidir.
C) Bu dönemde yapılan çalışmalar sonraki
çağlara ışık tutmuştur.
D) Bu dönemde sadece pozitif bilimler ala-
nında çalışmalar yapılmıştır.
8. Amerikayı gösteren harita ve
Kitab-ı Bahriye adlı denizcilik
kitabım ile tanınırım. Osman-
lı donanmasında kaptanlık
görevinde bulundum. Görevli
olarak gittiğim Hint Deniz Se-
ferleri’nde başarısız olduğum
için 1554 yılında idam edildim.
Bilgilere bakılarak Piri Reis hakkında;
I. Çizmiş olduğu dünya haritasında Amerika
kıtasını göstermiştir.
II. Denizcilik ile ilgili eser vermiştir.
III. Hint Deniz Seferleri’ndeki başarısızlığı
ölümüne neden olmuştur.
çıkarımlarının hangileri yapılabilir?
A) I ve II B) I, II ve III
C) II ve III D) I ve III

Her Yenilik Geleceğimize Bir Katkıdır
1. “Bu işi başarıncaya dek ne zorlu çabalar ge-
rektiğini kimseler bilmez! Üç parmak yazıyor,
iki göz okuyor, bir dil söylüyor ve bütün beden
çalışıyor”
Bu yakarış aşağıdaki buluşların hangisinin
kıymetinin bilinmesi için belirtilmiştir?
A) Matbaa B) Pusula
C) Kâğıt D) Barut
2. Çinliler tarafından icat edilmiş olan matbaayı
Çinlilerle yaptığı mücadeleler sırasında öğre-
nen Araplar kullanmaya başlamışlardır. Mat-
baayı Türkler Araplardan, Avrupalılar da Haçlı
Seferleri sırasında Türklerden görüp öğren-
mişlerdir.
Buna göre matbaanın kullanılıp geliştiril-
mesiyle ilgili olarak aşağıdaki yargılardan
hangisine ulaşılabilir?
A) Matbaanın gelişmesinde farklı uygarlıkla-
rın katkıları olmuştur.
B) Matbaanın bulunuşu farklı uygarlıkların
birbirleriyle mücadele etmesine neden ol-
muştur.
C) Matbaanın gelişimine sadece Doğu ülke-
lerinin katkısı olmuştur.
D) Her uygarlık kendine özgü matbaasını icat
etmiştir.
3. Sert bir kalıbın izini daha yumuşak bir mad-
denin üzerine baskıyla çıkarma esasına daya-
nan matbaanın tarihi çok eskiye dayanır.
Matbaanın icadı aşağıdakilerden hangisini
etkilememiştir?
A) Düşüncelerin yayılmasını
B) Yüz yüze iletişimi
C) Toplumlar arası etkileşimi
D) Bilginin aktarımını
test 34 Ünite
4
4. • Tales (Tales) (MÖ 624 – 548) Dünya’nın
yuvarlak olduğu fikrini ortaya atan bilinen
ilk kişidir.
• MÖ 590’da Pisagor (Pisagor) Dünya’nın
yuvarlak olduğu düşüncesini dile getirmiş-
tir.
• MÖ 384–322 yılları arasında yaşamış
olan Aristo (Aristo) Ay tutulması sırasında
Dünya’nın Ay’ın üzerine düşen gölgesinin
yuvarlak olduğunu görerek aynı düşünceyi
savunmuştur.
Yukarıda verilen bilgilere göre hangisine
ulaşılabilir?
A) Bilim insanları sadece bir alanda çalışma
yapmışlardır.
B) Farklı dönemlerde yaşamış bilim insanları
aynı fikri ispatlamaya çalışmıştır.
C) Düşünürler fikirleri sebebiyle yargılanmış-
lardır.
D) Bilim insanlarının fikirleri toplumda kabul
görmüştür.
G
A
M
A
OKUL
5. 1564–1642 yılları arasında yaşamış İtalyan
gök bilimci Galileo (Galileo) teleskopu kulla-
narak gezegen ve yıldızları incelemiştir. İn-
celemeleri sonucunda gezegenlerin Güneş
çevresinde hareket ettiğini ve Dünya’nın yu-
varlaklığını ortaya koymuştur. Ancak 1633’te
bu düşüncesi nedeniyle Engizisyon Mahke-
mesinde yargılanmıştır. Davada “Ben inkâr
etsem de Dünya dönüyor.” demesine rağmen
bu fikrinden vazgeçmek zorunda kalmış ve
ömrünün geri kalanını ev hapsinde geçirmiştir.
Bu bilgilere göre;
I. Galileo’nun görüşleri kabul edilmemiştir.
II. Kilise bilimsel çalışmaları engellemektedir.
III. Galileo fikrinden hiçbir şekilde vazgeçme-
miştir.
yargılarından hangilerine ulaşılamaz?
A) Yalnız II B) I ve II
C) Yalnız III D) II ve III
71
 Ünite test 34
4
6. Dünya’nın yuvarlak olduğuna dair daha önce
ortaya atılan görüşleri bilimsel olarak ispat-
layan Portekizli denizci Macellan (Macellan)
olmuştur. Hep batıya doğru giderek Hindis-
tan’a ulaşabileceğine inanan Macellan Ame-
rika’nın en güneyinden geçip Filipinler’e ulaş-
mıştır. Burada yerliler ile yapılan bir savaşta
ölen Macellan’ın yerine geçen yardımcısı Del
Kano (Del Kano) yolculuğu tamamlayarak İs-
panya’ya ulaşmayı başarmıştır. Böylece Dün-
ya’nın çevresini ilk kez dolaşarak yuvarlak ol-
duğunu ispat etmiştir.
Yukarıda verilen paragrafta seçeneklerdeki
hangi sorunun cevabı yoktur?
A) Dünyanın yuvarlak olduğunu ispatlayan
kişi kimdir?
B) Macellan hangi yolları takip etmiştir?
C) Macellan yolculuğu tamamlayabilmiş mi-
dir?
D) Macella’nı bu yolculukta hangi ülkeler
desteklemiştir?
G
A
M
A 9. Marie Curie Radyoloji bilimini kurarak iki kez
OKUL
7. Geçmiş dönemlerde verimli tarım alanları-
na sahip ülkeler güçlü sayılırken, Sanayi İn-
kılâbıyla sanayileşen ülkeler güçlü sayıldılar.
Şimdi ise bilgi ve teknolojiye sahip ülkeler güç
sahibi oldular.
Yukarıdaki parçaya göre, aşağıdakilerden
hangisi söylenebilir?
A) Sanayileşmiş ülkeler günümüzde geri kal-
mış ülkeler sayılır
B) Yaşanılan çağın koşullarına göre, ülkele-
rin gelişmişlik ölçüleri değişebilmektedir
C) Verimli tarım arazilerine sahip ülkeler ge-
lişmeye elverişli değildir
D) Sanayi inkılâbı ile tarım arazileri kullanıl-
maz duruma gelmiştir
72
8. (I) Dünya’nın ve diğer gök cisimlerinin üze-
rinde bulunan varlıklara uyguladığı çekim
kuvvetine kütle çekim kuvveti denir. (II) Daha
önce kütle çekim kanunun varlığı bazı bilim
insanları tarafından biliniyordu. (III) Hazi-
ni ve Biruni bu konuda çalışmalar yapmıştır.
(IV) Ancak kütle çekim kanununu sistemleşti-
rerek bilim dünyasına kazandıran İngiliz bilim
insanı Newton olmuştur.
Yukarıdaki paragrafta verilen kaç numaralı
bilgide Newton’dan önce bu alanda çalış-
ma yapan bilim insanlarından bahsetmek-
tedir?
A) I B) II C) III D) IV
Nobel Bilim Ödülü’nü alma başarısını gös-
terdi. Bu ödülü kazanan ilk ve tek kadın bilim
insanıdır. Madam Curıe tüm zorlukları aşarak
kendisini başarılarıyla bilim dünyasına kabul
ettirdi. Marıe Curıe’nin o günlerde farkına va-
ramadığı ve ölümüne neden olan radyasyon,
not defterlerine o kadar çok yerleşmişti ki bu
notlar günümüzde ancak kurşun kaplı bölme-
lerde saklanarak radyoaktif koruma altında in-
celenebilmektedir. Marıe Curıe “bilim için ölen
kadın” olarak anılır.
Bu bilgilere göre;
I. Bilimsel çalışmalarda sonuca ulaşmak için
yılmadan çalışmak gerekir.
II. Marie Curie’nin yılmadan çalışması dünya
bilim mirasını adını yazdırması ile sonuç-
lanmıştır.
III. İnsan sağlığı için çalışmaları özel önlem-
lerle incelenmektedir.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) I ve II B) I ve III
C) II ve III D) I, II ve III

Özgür Düşüncenin Bilime Katkısı
1. Çabuk tüm çalışmalarını
durdur. Kilisenin öğretileri
bize yeter. Senin saçma
düşüncelerine ihtiyacımız
yok.
Yukarıda verilen temsili duruma bakılarak
bilimin önündeki engellerin hangisi üzerin-
de durulmuştur?
A) Yeterli kaynağın olmaması
B) İlgi ve ihtiyacın olmaması
C) Düşünce ve fikir özgürlüğünün olmaması
D) Ekonomik desteğin olmaması
test 35 Ünite
4
3.
?
Bilimsel deney ve gözleme dayanan pozitif
düşünce yayıldı ve skolastik düşünce yı-
kıldı.
Okuma - yazma oranının artmasıyla toplu-
mun kültürel seviyesi yükseldi.
Bilim, sanat ve edebiyat alanlarında yeni
bir dünya görüşünün ortaya çıkmasıyla
kilise ve din adamlarına duyulan güven
azaldı.
Avrupa’da edebiyattan ve sanattan zevk
alan yeni bir sınıf ortaya çıktı.

Yukarıda verilen ifadelere verilebilecek en

uygun başlık aşağıdakilerden hangisidir?
A) Avrupa’da meydana gelen bilimsel geliş-
meler
B) Neden bilim?
C) Bilimsel gelişmeler ve Osmanlı Devleti
D) Rönesans ve Sonuçları

G
A
M
A
OKUL

2. Düşünce özgürlüğü demokratik ülkelerde sos-

yal gelişmenin başlangıç noktası olduğu gibi
demokrasinin de temel kuralıdır. Bu nedenle
düşünme özgürlüğü anayasayla güvenceye
alınır.
Bu bilgiye göre düşünme özgürlüğü konu-
sunda;
I. Sosyal gelişmenin temelini oluşturur. 4. Avrupa’da skolastik düşüncenin yıkılarak
II. Toplumun iyi eğitim almış kesimi tarafın- Aydınlanma Çağı’nın başlamasında,
dan kullanılır. I. Sanayi İnkılabı
III. Demokrasinin vazgeçilmez kuralıdır. II. Rönesans Hareketleri
aşağıdaki yargılardan hangisine veya han- III. Reform Hareketleri
gilerine ulaşılamaz?
gelişmelerinden hangileri etkili olmuştur?
A) Yalnız I B) Yalnız II
A) I ve III B) I, II ve III
C) I ve II D) I ve III
C) I ve II D) II ve III

73
 Ünite test 35
4
5. Orta Çağ’da Avrupa’da yaşanan düşünce-
leri engelleyen ve bilimsel buluşların önü-
nü kapayan ve karanlık çağ olarak adlandı-
rılan döneme verilen isim aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Skolâstik Dönem
B) Özgürlük Dönemi
C) Aydınlanma Dönemi
D) Gelişme Dönemi
6. Avrupa’da özgür düşüncenin yasaklandı-
ğı Orta Çağ’da İslam coğrafyasında bilimsel
gelişmeler altın çağını yaşıyordu. Özgür dü-
şünce ortamı sayesinde yeni fikirler, bilimsel
çalışmalar büyük ilgi ve destek görüyordu. İs-
lam coğrafyasında bilimin gelişmesinde İslam
dininin ilim öğrenmeye ve özgür düşünceye
verdiği destek önemli rol oynamıştır.
Bu bilgilere göre aşağıdaki yorumlardan
hangisi yapılamaz?
A) İslamiyet bilimi ve bilimsel çalışmayı des-
tekleyen bir dindir.
B) Orta Çağ’da Avrupa bilimsel çalışmalara
destek vermemiştir.
C) Özgür düşünce ortamı bilimsel çalışmala-
rın yapılması için gereklidir.
D) Avrupa kısa sürede İslam dünyası ile ara-
sındaki açığı kapatmıştır.
7. Avrupa’da Rönesans ve Reform hareketleri-
nin öncesinde ve sonrasında özgür düşünce
ve bilimsel gelişmeler açısından büyük fark
vardır. Bu sürecin sonunda Skolastik düşünce
yerini Pozitif düşünceye bırakmıştır.
Yukarıdaki metinden yola çıkarak iki dö-
nemi karşılaştırdığımızda seçeneklerden
hangisi aralarındaki farkı göstermez?
A) Her iki düşünce de kilise bütün bilgiye sa-
hiptir.
B) Skolastik dönemde deney ve gözleme ge-
rek yoktur.
C) Pozitif düşünce insanların özgürce düşün-
mesine imkan sağlar.
D) Skolastik düşünceye göre her şey bilin-
mektedir.
8. Cumhuriyet’in ilanından sonra Mustafa Kemal
Atatürk, çağdaş uygarlık düzeyine ulaşmayı
hedef olarak belirlemiştir. Bunun için dünya-
daki gelişmelerin yakından takip edilmesini
tavsiye etmiştir. “Cumhuriyet fikir serbestliği
taraftarıdır. Samimi ve haklı olmak şartıyla her
fikre saygı duyarız.” demiştir.
Bu bilgilere göre Mustafa Kemal Atatürk’ün
yukarıda verilen sözünde hangisine vurgu
yapmıştır?
A) Eğitim Özgürlüğüne
B) Düşünce Özgürlüğüne
C) Çalışma Özgürlüğüne
D) Bilim Özgürlüğüne
9. Düşünce özgürlüğü Türkiye Cumhuriyeti Ana-
yasası’nın maddeleri ile de güvence altına
alınmıştır. Anayasamızda düşünce ve ifade
özgürlüğü ile ilgili maddeler şunlardır;
G I. İfade Özgürlüğü
A
M II. Bilim Sanat Özgürlüğü
A
OKUL III. Düşünve ve Kanaat Özgürlüğü
IV. Sanat Özgürlüğü ’dür.
Yukarıda verilen özgürlükler ve paragraf-
taki bilgi birlikte değerlendirildiğinde, bu
kapsamda yer alacak özgürlükler hangile-
ridir?
A) I, III ve IV B) I, II ve III
C) II, III ve IV D) I, II ve IV
10. İyon Medeniyetinde insanlara sağlanan özgür
düşünce ortamı bilimsel gelişmelerin ve yeni
buluşların önünü açmıştır.
Bu bilgilere göre İyonlarda gelişmeyi sağ-
layan temel sebep aşağıdakilerden hangi-
sidir?
A) Özgür düşünce ortamı olması
B) Birçok düşünürün olması
C) Eğitime önem verilmesi
D) Denizcilik ile uğraşılması
74

Topraktan Üretir, Toprağı Yönetiriz - I
1. Hititlerde toprak devlete aitti. Kral bu toprak-
ları ekip biçme faaliyeti için komutan ve vali-
lere verirdi. Onlarda bu toprakların gelirleriyle
asker yetiştirirlerdi. Bu uygulama biraz daha
farklı bir şekilde Selçuklularda ve Osmanlılar-
da görülmektedir.
Yukarıda verilen bilgilere göre toprak yö-
netimiyle ilgili aşağıdakilerden hangisine
ulaşılamaz?
A) Devletler birbirlerinden etkilenmişlerdir.
B) Sistemi en uzun devam ettiren Selçuklular
olmuşlardır.
C) Her devlet kendi ihtiyacına göre sistemi
şekillendirmiştir.
D) Hititler toprak yönetimini diğer devletler-
den önce uygulamışlardır.
G
A
M
A
OKUL
4. İlk Çağ ve Orta Çağ toplumlarında toprağa
2. Ben Hititli bir gencim. İlk Çağda
M.Ö. 2000-1200 yılları arasında
Anadolu’da yaşadık. Bizde Toprak
devletindi. Kral bu toprakları babam
gibi komutan ve valilere veriyordu.
Biz bu topraklarda kral adına tarım
yapıyorduk. Savaş zamanı babam
komutan olarak beslediği askerlerle
birlikte savaşa katılırdı.
Buna göre, Hititler için aşağıdakilerden
hangisi söylenemez?
A) Hititlerde tarımsal üretim fazla gelişme-
miştir
B) Özel mülkiyet gelişmemiştir
C) Ülke savunması için asker beslenmiştir
D) Topraklar komutan ve valilere işlenmesi
için verilmiştir
75
test 36 Ünite
5
3.
?
Rahipler
Senyörler
Köylüler
Ortaçağ Avrupa’sında toprak yönetimi feoda-
lite sistemiyle oluşmuştu. Bu sistemde halk
yukarıda verilen şekildeki gibi sınıflara ayrıl-
mıştır.
Buna göre yukarıdaki soru işareti olan bö-
lüme aşağıdakilerden hangisi getirilmeli-
dir?
A) Köleler B) İşçiler
C) Papazlar D) Krallar
sahip olan senyör veya derebey de denilen
soylular sosyal, ekonomik ve siyasi gücün
belirleyicisi olmuşlardır. Batı ve Orta Avrupa
ülkelerinde toprakların ve üstünde yaşayan
köylülerin derebeyine ait olduğunu kabul eden
bir yönetim şekli olan feodalizm ortaya çıktı.
Feodalizmde senyör her türlü yargı yetkisine
de sahipti. Feodal toplum düzeninde toprak-
la alınıp satılan köylülere serf denirdi. Senyör
hem toprağın hem de serfin sahibiydi.
Bu bilgilere göre;
I. Orta Çağ’da toprak sahibi senyörler halkın
üzerinde de söz sahibiydi.
II. Senyörler yargıç gibide görev yapmışlar-
dır.
III. Köylülerin hiçbir siyasi hakkı yoktu
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) I ve II B) II ve III
C) I, II ve III D) I ve III
 Ünite test 36
5
5. Aşağıdakilerden hangisi tarih boyunca Ana-
dolu’da kurulan medeniyetler arasında etkile-
şim olduğuna kanıt olarak gösterilebilir?
A) Yönetimin bir ailede toplanması
B) Dini sembollerin yaygın olarak kullanılması
C) Askeri açıdan güçlü olmaları
D) Toprak yönetim sistemlerinin birbirine
benzemesi
6. Selçuklular Döneminde;
• Gelirleri hayır kurumlarına ayrılan toprak
• Geliri doğrudan sultan ailesine ayrılan top-
rak
• Maaş ve hizmet karşılığında belli sürelerle
askerlere, komutanlara veya devlet adam-
larına verilen toprak
açıklamada aşağıdakilerden hangisinden M
A
bahsedilmemiştir?
A) Haraci Arazi B) İkta 9. Mustafa Kemal Ata-
C) Has arazi D) Vakıf arazi
7. Osmanlıdaki Sipahiler hem toprağı eken halk-
tan vergi toplarlar hem de asker yetiştirirlerdi.
Savaş zamanlarında ise ordunun silahlı gücü
haline gelirlerdi.
Yukarıda tımar sistemiyle ilgili aşağıdaki-
lerden hangisi vurgulanmıştır?
A) Askeri yapının sadece tımar sisteminden
oluştuğu
B) Devlet üzerindeki yükü azalttığı
C) Zamanla eski değerini kaybettiği
D) Devlete yararlılık gösterenlere verildiği
8. Cumhuriyetin ilk yıllarında tarımın geliştirilme-
si ve işletmecisi olan köylünün kalkınması için
çalışmalar yapılmıştır. 1920’li yıllarda izlenen
iktisat politikasının esasları büyük ölçüde Şu-
bat 1923’te İzmir’de toplanan Türkiye İktisat
Kongresi’nde kararlaştırılan ilkelere dayan-
dırılmıştır. Kongre’de tarımla ilgili önemli ka-
rarlar alınmıştır. Bu kararlar cumhuriyetin ilk
yıllarında uygulanan tarım politikasının önce-
liklerini oluşturmuştur. Aşar vergisi kaldırılmış-
tır.
Bu bilgilere göre;
I. Cumhuriyet dönemi ile birlikte tarımı ge-
liştirmek için önemli çalışmalar yapılmıştır.
II. Köylüye yük olan eski uygulamalara son
verilmiştir.
III. Cumhuriyetin iktisat politikasının temelin-
de tarım yer almaktadır.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) I ve II B) II ve III
C) I ve III D) I, II ve III
G
A
OKUL
türk, Türk çiftçisine
örnek teşkil etmesi
için Ankara’da Gazi
Orman Çiftliği, Silif-
ke’de Tekir, Yalo-
va’da Baltacı, Tar-
sus’ta Piloğlu, Dörtyol’da Karabasmak gibi
çiftlikleri yurdun değişik kesimlerinde faaliyete
geçirmiştir. Mustafa Kemal Atatürk bu çiftlikle-
rini 1937 yılında çok sevdiği ve uğruna hayatı-
nı adadığı milletine bağışlamıştır.
Yukarıda verilen bilgiye göre hangisine
ulaşılamaz?
A) Atatürk tarımın gelişmesine önem vermiş-
tir.
B) Atatürk örnek teşkil edecek çiftliklerin ku-
rulmasına önem vermiştir.
C) Atatürk Türk milletini her şeyin üzerinde
tutmuştur.
D) Atatürk sanayi alanındaki gelişmelerin
temelini tarımla oluşturmuştur.
76

Topraktan Üretir, Toprağı Yönetiriz - II
1. Osmanlılarda merkeze bağlı eyaletlerin top-
rakları ve gelirleri dirliklere ayrılır ve bunlar
hizmet karşılığında ilgililere dağıtılırdı.
Osmanlı Devleti’nden dirlik alan kişiler
devlete karşı görevlerini nasıl yerine getir-
mişlerdir?
A) Devlete vergi vererek
B) Atlı asker yetiştirerek
C) Şehzadelerin yetişmesine yardımcı olarak
D) Sarayı koruyarak
2. Osmanlı Devleti’nde toprağın sahibi devlet
idi. Ancak çiftçinin vermekle yükümlü olduğu
vergiyi devlet değil devlet adına maaş karşılığı
bir görevli alırdı. Bu görevliye “sipahi” bu uy-
gulamaya da “Tımar Sistemi” adı verilirdi. Bu
sistemde sipahi topladığı verginin her 3000
akçesi için bir asker besler ve savaşta ordu-
nun gücünü artırırdı. Barış zamanında ise o
bölgenin güvenliğini sağlarlardı. Topraklar üç
yıl üst üste ekilip biçilmezse tımar sahibinden
geri alınırdı.
Bu bilgiye göre Tımar Sistemi’yle aşağıda-
kilerden hangisi amaçlanmamıştır?
A) Devletin ihtiyacı olan askerin yetiştirilmesi
B) Bölgenin güvenliğinin sağlanması
C) Üretimde devamlılığın sağlanması
D) Devlet hazinesine para aktarılması
3. ............ arazi, devlete ait topraklara verilen
isimdir.
Bu boşluğa aşağıdakilerden hangisi geti-
rilmelidir?
A) Mülk B) Öşri
C) Vakıf D) Miri
test 37 Ünite
5
4. • Tarım faaliyetleri gelişmiştir ve saban kıra-
na ölüm cezası vermişlerdir.
• At ve katır yetiştiriciliği yapmışlardır.
• Tiftik keçisi yetiştirmişlerdir.
• Tapetes adlı halıları meşhurdur.
Yukarıda özellikleri verilen İlk Çağ Anadolu
uygarlığı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Frigler B) Lidyalılar
C) Urartular D) Hititler
5. Orta Çağ Avrupası’nda köylüler toprakla bir-
likte alınıp satılırdı. Toprakların asıl sahipleri
soylular ve din adamlarıydı. Köylüler küçük
çapta toprak sahibi olabiliyorlardı. Fakat hep
köylü kalmak zorundaydılar.
G
A Bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi-
M ne ulaşılamaz?
A
OKUL
A) Orta Çağ Avrupası’nda sınıf farkı vardır.
B) Köylülerin hakları sınırlıdır.
C) Köylü bir insan, hiçbir zaman soylular sını-
fına dahil olamazdı.
D) Orta Çağ Avrupası’nda tüm insanlar eşit
kabul edilirdi.
6. Eski toplumlarda toprak en önemli üretim ve
geçim kaynağı idi bu yüzdendir ki devletler
daha fazla güç elde etmek için topraklarını
genişletmişlerdir. Özellikle verimli topraklara
sahip olmak için devletler arasında mücade-
leler yaşanmış, fetihler yapılmıştır. Bu durum
toprağın yalnız üretim faaliyetlerindeki etkisin-
den değil yönetim açısından da önemli oldu-
ğunu gösterir.
Buna göre toprağın aşağıdaki alanlardan
hangisine etkisinden söz edilmemiştir?
A) Kültürel B) Askerî
C) Ekonomik D) Siyasi
77
 Ünite test 37
5

7. I. Dirlik arazileri vezir, beylerbeyi, sancak 9. I.Toprağın işlenmesini sağlamak

beyi ve sipahilere mülk olarak verilirdi.
II. Üretimin devamlılığını sağlamak
II. Dirlik sistemi tımar, zeamet ve has olarak
III. Bulundukları bölgede asayişi sağlamak
üçe ayrılırdı.
IV. Orduya asker yetiştirmek
III. Ordunun bir kısmı bu dirlik topraklarından
gelen askerlerden oluşurdu. Bu bilgilerden hangisi veya hangileri tımar
sisteminin ekonomik alandaki yararları
IV. Tımar arazilerindeki askerler aynı za-
arasında gösterilebilir?
manda bulundukları yerin güvenliğini de
sağlardı. A) I ve II B) I ve III
Yukarıda Osmanlı Devleti’nde uygulanan C) Yalnız III D) III ve IV
Dirlik sistemi ile ilgili verilen bilgilerden
hangisi veya hangileri yanlıştır?
A) I ve II B) III ve IV
C) Yalnız I D) Yalnız II

G
A
M
A
OKUL

10.
Hazineye yük
Toprağın işlenmesi olmadan önemli bir
ve üretimin devam-
askeri güç oluş-
lılığı sağlanmıştır.
muştur.

8. I.Toprağı sebepsiz yere terk ettiklerinde ?

II. Toprağı mazeretsiz arka arkaya 3 yıl boş
bıraktıklarında
Toprağın parçalan-
Devlet memurlarına
III. Sebepsiz yere halktan vergi topladıkların- maaş ödenmediği için
da ması önlenmiştir.
bütçe rahatlamıştır.
IV. Savaşta başarısız olduklarında
Bu şemada boş bırakılan yere aşağıdaki-
Yukarıdakilerden hangisi veya hangileri
lerden hangisi getirilmelidir?
Osmanlı Devleti’nde verilen tımarın geri
alınma sebeplerindendir? A) Tımar sisteminin faydaları
A) Yalnız I B) Yalnız II B) Vakıf arazilerin özellikleri
C) Yalnız IV D) I, II ve III C) Sömürgeciliğin yararları
D) İkta sisteminin kaldırılma nedenleri

78

Topraktan Üretir, Toprağı Yönetiriz - III
1. Türkiye’de Cumhuriyeti’nin ilk yıllarından gü-
nümüze kadar olan süreçte tarım ürünleri
üretimimizde ve ekim alanlarında artışlar ol-
muştur.
Bu durum üzerinde, aşağıdakilerden han-
gisinin etkisi daha fazladır?
A) Tarım ürünleri ithalatının devam etmesinin
B) Makineleşme ve devletin destekleme için
açmış olduğu kurumlar
C) Tarımda çalışan nüfusun eğitim düzeyinin
düşük olması
D) Mera hayvancılığının yaygın olması
2. Aşağıdakilerden hangisinin tarımın geliş-
mesine katkıda bulunduğu söylenemez?
A) Toprak Mahsulleri Ofisi
B) Ziraat Bankası
C) Etibank
D) Tarım ve Kredi Kooperatifleri
3. Güney Doğu Anadolu Bölgesi’nde GAP ile bir-
likte sulama yaygınlaşmıştır. Sulamanın yay-
gınlaşması tarımı olumlu yönde etkilemiştir.
Aşağıdakilerden hangisi sulamanın yay-
gınlaşmasının sonuçları arasında gösteri-
lemez?
A) Endüstri bitkilerinin ekim alanı genişlemiş-
tir.
B) Tarım ürünlerinin üretimindeki dalgalan-
malar artmıştır.
C) Birim alandan elde edilen ürün miktarı art-
mıştır.
D) Yılda birden fazla ürün alınan tarım alan-
ları genişlemiştir.
test 38 Ünite
5
4. Aşağıdakilerden hangisi tarımsal üretimi
arttırmak için devletin yaptığı uygulama-
lardan biri değildir?
A) Doğrudan gelir, mazot ve tohumluk deste-
ği
B) Ormanların tarım arazisine dönüştürülme-
si
C) Faiz indirimli tarımsal kredi
D) Hububat desteklemeleri
5. Osmanlı Devletinde dirlikler gelirlerine göre
üçe ayrılırdı. Bunlar has, zeamet ve tımardı.
Bunlardan tımar, savaşlarda yararlılık göste-
renlere verilirdi.
Osmanlı toplumunda tımar sistemi içinde
olan halk aşağıdakilerden hangisini yap-
mak zorunda değildir?
G A) Toprağı ekip biçmek
A
M B) Bulundukları bölgenin güvenliğini sağla-
A
OKUL
mak
C) Kazancının bir kısmını tımarlı sipahilere
vermek
D) Sahip olduğu mülkünü tımarlı sipahilere
devretmek
6. Osmanlı Devletinde ordunun ihtiyaçlarının
karşılanması için çiftçilerden tahıl vergisi alı-
nırdı. Bunun yanı sıra esnaf sefere çıkan or-
duya hizmet etmekle yükümlüydü.
Bu bilgilere göre;
I. Osmanlı çiftçisi ağır vergiler altında ezil-
miştir.
II. Halk ordunun bazı ihtiyaçlarını karşıla-
makla görevlidir.
III. Sosyal Devlet anlayışı hâkimdir.
gibi yargılardan hangisi ya da hangilerine
ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) Yalnız III D) I ve III
79
 Ünite test 38
5

7. Aşağıdaki Tarım ve Köy İşleri Bakanlığının
çiftçilere dağıttığı destek uygulamaların-
dan hangisi genel nitelikli olmayıp bir böl-
geye has uygulamadır?
A) Doğrudan gelir desteği
B) Prim uygulamaları
9. “Millî ekonomimizin temeli ziraattir. Bunun
içindir ki ziraatte kalkınmaya büyük önem ver-
mekteyiz. Köylere kadar yayılacak programlı
ve pratik çalışmalar bu hedefe ulaşmayı ko-
laylaştıracaktır.”
Mustafa Kemal Atatürk

C) Çay desteklemesi Bu parçaya bakılarak Atatürk hakkında;

D) Faiz indirimli tarımsal kredi I. Tarımı ekonomimizin temeli olarak gördü-
ğü,
II. Tarımsal gelişmeye büyük önem verdiği,
III. Tarım sayesinde planlı bir kalkınma planı
uygulamak istediği
sonuçlarının hangilerine ulaşılabilir?
A) I ve II B) I ve III
C) II ve III D) I, II ve III

G
A
M
A
OKUL

10. ?
• Devlet Su İşleri

8. Ülkemizde tarıma destek veren birçok kurum • T.C. Gıda ve Tarım ve Hayvancılık Bakan-
görev yapmaktadır. Bu kurumlardan biri olan lığı
..................... her yıl çiftçiden daha önceden • Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri
belirlenen fiyatlar doğrultusunda tarım ürünleri
• Türkiye Ziraat Odaları Birliği
alır.
• Ziraat Bankası
Yukarıda boş bırakılan yere yazılması ge-
reken kurumun adı hangi seçenekte doğru Bu çalışmalar en uygun hangi başlık altında
olarak yazılmıştır? toplanabilir?
A) Tarım Kredi Kooperatifi A) Ülkemizde Tarıma Destek Veren Kuruluşlar
B) Toprak Mahsülleri Ofisi B) Marmara Bölgesi Tarım Faaliyetleri
C) Ziraat Bankası C) Maden Aramalarına Katılan Kuruluşlar
D) Devlet Su İşleri D) Ülkemizde Tarım Yapan Kuruluşlar

80
 test 39 Ünite
Üretim Teknolojisi Hayatımızı Etkiliyor
5
1. Sanayi İnkılâbı sonucunda görülen; 4. • Sanayisi gelişen ülkeler hammadde ve
I. Dayanıklı ve kaliteli üretimin sağlanması pazar arayışına girdi.

II. Hammaddeye ihtiyaç duyulması

• Büyük sömürge imparatorlukları kuruldu.
III. Yeni pazarlara gereksinim duyulması
• Devletler arasında sömürgecilik yarışı
gelişmelerinden hangisi ya da hangilerini
yaşanmaya başladı.
sömürgeciliğin yaygınlaşmasında etkili ol-
duğu söylenemez?
Olaylar arasında neden - sonuç ilişkisi göz
A) Yalnız I B) Yalnız III
önüne alındığında yukarıda verilen geliş-
C) I ve III D) II ve III
meler aşağıdakilerden hangisine neden ol-
muştur?
A) Kölelik ve köle ticaretinin hız kazanmasına
B) Dünya savaşlarının meydana gelmesine
C) Sömürgelere büyük göçler yaşanmasına
D) Sömürge devletlerin hızla gelişmesine

2.
Sanayi İnkılâbı sonu-
cunda Avrupa’da üretim
artmış, bunun sonucun-
da ham madde ve pazar
arayışı hızlanmıştır.
G
A
Yukarıdaki şekilde açıklama yapan bir öğ- M
retmen bu olayın hangisine neden olduğu- A OKUL

nu söylerse yanlış olur?

A) Küçük atölyelerin önem kazanmasına
B) Köyden kente göçün hızlanması ve büyük
kentlerin kurulmasına
C) Avrupalı Devletlerin sömürgecilik faaliyet-
lerine hız verilmesine
D) Üretilen malları fiyatlarının ucuzlamasına

3. Sanayi İnkılabı sonucu fabrikaların çoğalma-

sıyla birçok sorun ortaya çıkmış, ve bunlar için
çözüm yolları aranmıştır.
Aşağıda verilenlerden hangisi yaşanılan
olumsuzluklar arasında yer almaz?
A) Çalışanların düşük ücret alması
B) İşçilerin hak ve çıkarlarını korumak iste-
mesi
C) Sosyal problemlerin artması
D) Çocukların işçi olarak çalıştırılması
5. Sanayi İnkılabı, insan ve hayvan gücüne dayalı
üretimden makine gücüyle üretime geçiştir.
Aşağıdakilerden hangisi Sanayi İnkılabı’nın
getirdiği yararlardan değildir?
A) Üretim artmıştır.
B) Zaman tasarrufu sağlanmıştır.
C) Fiyatlar ucuzlamıştır.
D) Yeni ticaret yolları bulunmuştur.

81
 Ünite test 39
5

6. 8.
Öğretmenim, D Y
Sanayi İnkıla-
bı ile hayatı- Sanayisi gelişmiş ülkelerde sa-
mızda ne tür nayide çalışan nüfus oranı hızla
değişiklikler artmıştır.
olmuştur?
Metropol adı verilen büyük
şehirler ortaya çıkmıştır.
Hızlı göç çarpık kentleşmeye
neden olmuştur.
İnsanların refah seviyeleri azal-
mıştır.

Aşağıdakilerden hangisi öğretmenin vere- Yukarıda Sanayi İnkılabı’nın sonuçları ile il-
ceği cevaplar arasında yer almaz? gili verilen doğru - yanlış etkinliğinin doğru
A) Daha az zamanda daha az insan gücüyle seçeneği aşağıdakilerden hangisidir?
daha fazla üretim sağlanmıştır. A) B)
D Y D Y
B) Hayatımız kolaylaşmıştır.
C) Büyük fabrikalar yapılmış bu fabrikalarda  
çalışan işçi sınıfı ortaya çıkmıştır.  
D) Üretim maliyetleri artmıştır.  
 

C) D)
G D Y D Y
A
M  
A
OKUL  
 
 

9. I.Sömürgecilik yaygınlaşmıştır.
7. Sanayi İnkılabı …......., …...... alanında başla-
mıştır. İlk sanayi şehri …...... olmuştur.
Yukarıda boş bırakılan yerlere aşağıdaki-
lerden hangisi gelebilir?
A) İngiltere’de - dokuma (tekstil) - Manchester
B) Almanya’da - ulaşım - Berlin
C) İngiltere’de - ulaşım - Londra
D) İspanya’da - gemicilik - Madrid
II. Üretim artmıştır.
III. Tarımda makine kullanımı köylerden şe-
hirlere göçe neden olmuştur.
IV. Tarım bölgelerinden şehirlere göç eden
insanlar işçi sınıfını meydana getirmiştir.
Sanayi İnkılabı’nın yukarıda verilen sonuç-
larından hangileri sosyal alanla ilgilidir?
A) I ve II B) II ve III
C) III ve IV D) I ve IV

82
 test 40 Ünite
Vakıf Demek Medeniyet Demek - I
5
1. Osmanlı Devleti’nde; 4.
Osmanlı Devleti’nde
- Vakıflarda biriken paraların kredi olarak Vakıf Sistemiyle
tüccarlara verilmesi,
- Vakıfların, yollar üzerinde han, kervan-
saray gibi binalar yapması ve bunları
Fakir aile çocukları Eğitim ve sağlık
işletmesi
okutulurdu kuruluşları açılırdı
gibi gelişmelerin aşağıdakilerden hangisi-
ne ortam hazırladığı söylenebilir?
A) Ticaretin gelişmesine
B) Siyasi yapının değişmesine ..............................
C) Lonca teşkilatının kurulmasına
D) Ülke sınırlarının genişlemesine Yukarıdaki diyagramda boş bırakılan so-
nuç bölümüne aşağıdakilerden hangisi ge-
tirilmelidir?
A) Toplumsal ihtiyaçlar karşılanmıştır.
B) Vergi toplama işi düzene konuşmuştur.
C) Mesleki eğitim ihtiyacı tamamen karşılan-
mıştır.
D) Düzenli ordu kurulmuştur

2. Vakıflar sayesinde Osmanlı ülkesinde; eğitim,

sağlık, yol, cami, kervansaray, köprü, aşevi
G
gibi toplumsal hizmetler gerçekleştirilmiştir. A
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi vakıf- M
A
ların görevlerinden biri değildir? OKUL

A) Ülkenin siyasi politikasına yön vermek

B) Ticareti canlandırmak
C) Ülkeyi imar etmek 5.
Geçen sene zarfında va-
D) Sosyal yardımlaşmayı sağlamak kıfların dini hayır yapıla-
rının tamir ve inşaatında
oldukça mühim bir faali-
yet gösterilmiştir. Bunlar ;
126 cami 31 medrese,
22 su yolu ve çeşme 175
akar ve 26 hamam.

Mustafa Kemal’in verdiği bilgilere göre;

3. Osmanlı Devleti’nde vakıflara ayrılan toprak-
lardan devlet vergi almazdı.
Vakıf topraklarından vergi alınmamasının
nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Devletin gelirlerinin yeterli olması
B) Vakıf arazilerinin hayır işleri için kullanıl-
ması
C) Vakıf topraklarının az olması
D) Vakıf topraklarının Müslümanlar tarafın-
dan kullanılması
I. Vakıf eserlerinin yapımına Cumhuriyet
döneminde başlanılmıştır.
II. Eğitim alanında dayanışma sağlanmaya
çalışılmıştır.
III. Halkın toplumsal alandaki ihtiyaçları gide-
rilmeye çalışılmıştır.
aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) I ve II B) II ve III
C) Yalnız I D) Yalnız III

83
 Ünite test 40
5

6. 8. Vakıf: Bir hizmetin gelecekte de yapılması

için belli şartlarla ve resmi bir yolla ayrılarak
Vakfın Adı: Mürselli İbrahim Ağa bir topluluk veya bir kimse tarafından bırakılan
Kurulduğu Yer: İzmir / Ödemiş mülk, para
Kuruluş Tarihi: 1307 N. (1189 M.)
Hizmetleri: Buna göre aşağıdakilerden hangisi vakıf
Ödemiş Yeni Camii civarında yaptır- eserler arasında gösterilemez?
dığı sebilhaneye, haziran başından A) Gök Medrese
Ağustos sonuna kadar her gün yeteri B) Yeniçeri Ocağı
kadar kâr konulacak.
C) III. Ahmet Çeşmesi
Hastanedeki insanlara bir miktar kâr D) Yeni Valide Camii
verilecek.
Cami civarındaki leyleklerin beslen-
mesi için senelik yüz kuruş verilecek.

Yukarıdaki uygulamaya ilişkin aşağıdakiler-

den hangisi çıkarılamaz?

A) Halkın sosyal ihtiyaçları karşılanmıştır.

B) Hastaların giderleri için para ayrılmıştır.
C) Hayvan hakları gözetilmiştir.
D) Vakıfların giderleri devlet tarafından karşı-
lanmıştır.
G
A
M
A
OKUL

7. • Öğrencilere elbise veren vakıf

• Çevre düzenleme vakfı
9. Aşağıdakilerden hangisi ülkemizde doğal
• Leylek vakfı
varlıkların, çevre sağlığının korunması ve
• Âmâlara yardım eden vakıf erozyonla mücadele amacıyla kurulmuş
bir vakıftır?
Burada Osmanlı dönemine ait vakıflardan ba-
zıları yer almaktadır. A) B)
Buna göre vakıflarla ilgili aşağıdakilerden
hangisi söylenebilir?
A) Yardımlaşma ve dayanışma amaçlı kurul-
muşlardır.
C) D)
B) Yüksek kâr getiren kuruluşlardır.
C) Yalnızca insanlara hizmet verilmektedir.
D) Padişah ve ailesi tarafından kurulmuşlardır.

84

Vakıf Demek Medeniyet Demek - II
1. Toplum içerisinde siyasi idarenin bir parçası
olmayan ve sivil toplum alanında etkinlik gös-
teren kurumlar sivil toplum kuruluşlarını oluş-
turmaktadır. Örneğin dernekler, sendikalar,
vakıflar, mesleki kuruluşlar ve kooperatifler
sivil toplum kuruluşlarıdır.
Bu bilgilere göre Sivil toplum kuruluşları
ile ilgili;
I. Devlet otoritesi ile hareket etmezler.
II. Amaçları topluma hizmettir.
III. Nasıl bir çalışma izleyecekleri devletin
çizdiği sınırlar ile belirlenir.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) I ve II B) Yalnız III
C) Yalnız II D) I ve III
G
A
M
A
OKUL
2. Sivil Toplum Kuruluşlarının özellikleri;
» Resmi olmayan özel bir kurumdur.
» Kanunlara uygun olarak kurulan bir kuru-
luştur.
» Yaptığı çalışmaları yasalara uygun olarak
yapar.
» Gönüllülük ilkesi hakimdir, yani burada
çalışmak için bir zorlama ya da mecburi-
yet bulunmaz.
Yukarıda verilen bilgilerden kaç tanesi
doğrudur?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
85
test 41 Ünite
5
3. Kızılay’ın amacı,
her nerede görü-
lür ise, hiçbir ay-
rım yapmaksızın
insanın acısını ön-
lemeye veya hafif-
letmeye çalışmak,
insanın hayatını
ve sağlığını korumak, onun kişiliğine saygı
gösterilmesini sağlamak ve insanlar arasında-
ki karşılıklı anlayışı, dostluğu saygıyı, işbirliği-
ni ve sürekli barışı getirmeye uğraşmaktır.
Bu bilgilere göre;
I. Kızılay tüm insanlığa yardım etmek ama-
cındadır.
II. Kızılay’ın temeli hoşgörü ve dayanışmaya
dayanır.
III. İnsani duyguları temel alır.
yargılardan hangilerine ulaşılabilir?
A) I ve II B) I, II ve III
C) II ve III D) I ve III
4. Yeşilay, Birinci Dünya Savaşı’nın zor dönem-
lerinde, işgal güçlerinin toplumumuzda ba-
ğımlılık yapıcı maddeleri yaygınlaştırmasını
ve işgale karşı mücadele ruhunun yıkılmasını
önlemek amacıyla kurulmuştur. Günümüzde
de her türlü bağımlılık yapan, sosyal hayattan
kopmaya sebep olan etkenlerle mücadele et-
mektedir.
Bu bilgilere göre;
I. Yeşilay’ın kuruluşu geçmişe dayanmakta-
dır.
II. Topluma hizmet amacıyla kurulmuş ve
günümüzde de aynı misyonla görevine
devam etmiştir.
III. Bağımlılık yaratan her türlü etken Yeşi-
lay’ın mücadele alanına girer.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) I ve III B) II ve III
C) I ve II D) I, II ve III
 Ünite test 41
5

5. 7. Sivil Toplum Kuruluşları: Bir takım insanla-

Toplumsal
sorunlara rın bir araya gelerek devletin yetersiz kaldığı
çözüm alanlarda devletten bağımsız olarak meydana
üretmek. getirdikleri oluşumlardır.
Aşağıdakilerden hangisi sivil toplum kuru-
luşlarının özelliklerinden değildir?
SIVIL TOPLUM Halkı bilgi-
? KURULUŞLARI A) Kâr amacı gütmezler.
lendirmek
B) Toplumun yararı için çalışırlar.
C) Gönüllülük esastır.
Demokra-
tik toplum D) Devletin görev verdiği alanlarda hizmet
yapısı verirler.
oluştur-
mak

Yukarıdaki şemada Sivil toplum kuruluşlarının

kuruluş amaçlarına yer verilmiştir.
Şemanın doğru olabilmesi için “?” alanına
hangisi gelmelidir?
A) Doğal afetlerde halka ihtiyacı olan yardım-
ları ulaştırmak
B) Hükümetin karar alma sürecini yönlendir-
mek
C) Kanun tasarılarının görüşülmesini sağla-
G
mak A
D) İlgili makamlardaki devlet memurlarının M
atamasını yapmak A
OKUL

6. Türk Eğitim Vakfı başarılı ve maddi desteğe ih-

tiyaç duyan öğrencilere burslar vermek, okul,
öğrenci yurtları, eğitim merkezleri, kütüphane-
ler inşa ederek eğitim sistemine destek olmak,
öğrencilerin çalışmalarını teşvik için ödüller
vermek ve eğitim konularında bilimsel araştır-
malar yapmak amacıyla kurulmuştur.
8. Aşağıdakilerden hangisi Sivil Toplum Kuru-
Bu bilgilere göre; luşu değildir?
I. Sivil toplum kuruluşları eğitim alanında
A) B)
çalışmalar yapmaktadır.
II. TEV’nın en önemli gelir kaynağı gönüllüle-
rin bağışlarıdır.
III. Maddi desteğe ihtiyaç duyan başarılı
öğrencileri her alanda desteklemektedir.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir? C) D)
A) I ve II B) I ve III
C) Yalnız III D) II ve III

86

İşinin Ehli İnsan Yetiştirmek - I
1. Ahilikte bir usta, yanına çırak olarak verilen
çocukların ahlaklı olarak yetişmeleri için onla-
ra kendi aile fertlerinden biri gibi davranırdı.
Usta, çıraklarını yakından takip eder, onların
arkadaş seçimlerine dahi dikkat ederdi.
Buna göre, Ahilik teşkilatının aşağıdaki
sosyal sorumluluklardan hangisini yerine
getirdiği söylenebilir?
A) Eğitim B) Yardımlaşma
C) Sağlık D) Sanat
G yürüttüğü faaliyetler üzerinde durulmuş-
A tur?
M
A A) Dinî – Kültürel
OKUL
2. Ahilikte çıraklıktan kalfalığa, kalfalıktan ustalı-
ğa geçişte mutlaka tören yapılırdı. Oluşturulan
heyet çırak ve kalfanın o güne kadar ürettik-
lerinden örnekler alınırdı. Kalite ve işçiliği in-
celenirdi. Daha sonra ahlakına, dürüstlüğüne
kanaat getirilirse çırak ve kalfa bir üst maka-
ma terfi ettirilirdi.
Verilen bilgiler doğrultusunda aşağıdaki
yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Ahilik anlayışında, meslek becerisi kadar
iyi ahlaklı olmak da önemliydi
B) Çok iyi ürün ortaya koyan bir çırak doğru-
dan usta olabilmekteydi.
C) Ahilikte üretilen ürünün kalitesi kadar ürü-
nü yapan kişinin dürüstlüğü de önem ta-
şırdı.
D) Kalfalıkta ve ustalıkta üretilen ürünün iyi
üretilmesi şarttı.
87
test 42 Ünite
5
3. Osmanlı Devletinde esnaf teşkilatı olan lonca-
larda usta - kalfa - çırak ilişkisi vardı.12 - 13
yaşındaki çocuk velisi tarafından yetenekleri-
ne uygun bir zanaat faaliyeti gösteren ustanın
yanında çırak olarak verilirdi. Usta çırağın 3
- 5 yıl arasında değişen zaman içinde hem ah-
laki hem de mesleki hocasıydı.
Bu bilgilere göre esnaf teşkilatı olan lonca-
lar ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine
ulaşılabilir?
A) Sanatsal çalışmalar yapılmıştır.
B) Sadece ticari faaliyetler öğretilmiştir.
C) Mesleki eğitimin verildiği teşkilatlardır.
D) Sanayileşmenin hızlanmasına yardımcı
olmuşlardır.
4. Ahilik teşkilatı 13. yüzyılda Anadolu’da yaşa-
yan Türklerin, esnaf ve sanatkârların birliğini,
çalışma esas ve usullerini teşkil etmesinin ya-
nında, ihtiyaç hâlinde gazalara ve memleket
savunmasına da katılan bir kurumdu.
Yukarıda Ahilik teşkilatının hangi alanlarda
B) Ekonomik - Askerî
C) Sosyal – Hukuki
D) Hukuki – Dinî
5. Osmanlı Devleti’nde müşterisine bozuk mal
satan esnafın halka afişe edilmesi için pabu-
cu dükkanın damına atılır, iş önlüğü üstünden
çıkarılır ve iş yerinin kapısına asılırdı. Aynı
kişi bu suçu işlemeye devam ederse dükkan
açma izni olan icazet belgesi elinden alınırdı.
Osmanlı Devleti’ndeki bu uygulama ile;
I. Müşterinin haklarını korumak
II. Ticaretin güvenirliğini arttırmak
III. Üretilen ürünlerin kalitesinin düşürülmesini
önlemek
amaçlarının hangilerine ulaşmak istediği
söylenebilir?
A) I ve II B) I ve III
C) II ve III D) I, II ve III
 Ünite test 42
5
6. Ahilikte; usta, kalfa, çırak sistemi vardı.
Çıraklar yeteneklerine uygun olarak bir ustanın
yanına verilirdi. Usta, çırağın çalışkanlığı ve
dürüstlüğü hakkında bilgi sahibi olur, çırağın
arkadaş seçimine de dikkat ederdi. Ahilikte
ustalık töreni belli düzene göre hazırlanır-
dı.
Bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi-
ne ulaşılamaz?
A) Ahilik düzenli bir teşkilattır.
B) Usta; çırağın meslek eğitimi yanında,
ahlâk eğitiminden de sorumludur.
C) Çırak olan kişi belli aşamalardan sonra
usta olmaktadır.
D) Ahilikte işe başlayacak çıraklar istediği
mesleği seçme hakkına sahiptir.
7. Ahilik, aynı iş kolundaki çalışanları (berber,
kunduracı, debbağ) bir araya getiren, yardım-
laşmayı, meslek ilkelerine bağlı kalmayı top-
lumsal düzenin sağlanmasına katkıda bulun- G
mayı amaçlamış teşkilattır. A
Buna göre Ahilik için aşağıdakilerden han- M
A
gisi söylenirse yanlış olur?
A) Esnaf ve zanaatkârlar birliğidir.
B) Ekonomi ve sosyal alanda hizmet ver-
mektedirler.
C) Tüketicileri korumayı ilke edinmişlerdir.
D) Avrupa’nın etkisiyle kurulmuş bir örgüttür.
8. Osmanlı Devleti’nde mesleki eğitim verip kişileri
meslek sahibi yapan kurumlar görev yapardı.
Aşağıdakilerden hangisi Türk İslam Dev-
letleri’nde meslek edindirmede rolü olan
kuruluşlardan değildir?
A) Medrese B) Enderun
C) Ahilik D) Dirlik
9. Ahilik Teşkilatı’nda, meslek sahibi olmak iste-
yenler, seçtikleri mesleğin ustasının yanında
çırak olarak işe başlarlar ustanın yanında işi
öğrenirlerdi. Yetişen çırak zamanla ustanın
izniyle kalfa olurdu. Usta olma zamanı gelen
kalfalar törenle ustalığa geçerlerdi.
Buna göre Ahilik için aşağıdakilerden han-
gisi söylenebilir?
A) Usta-çırak ilişkisine dayalı meslek edindir-
me teşkilatıdır.
B) Ustalık belgeleri medreseler tarafından
verilmektedir.
C) Osmanlı padişahları da bu teşkilata katıl-
mışlardır.
D) Ustalık belgesi alan kişi her yerde işyeri
açabilmektedir.
OKUL
10. Ahi teşkilatına üye esnaf ve zanaatkarlar
doğru, güvenilir olmak ve meslek ahlakına
uymak zorunda idi. Kusurlu mal satan ya da
müşterilerine eşit davranmayan esnafa çeşitli
cezalar verilir hatta dükkanı bile kapatılabilirdi.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi Ahi es-
nafı için yanlış bir ifade olur?
A) Dürüst olmak zorundadır.
B) Ustaları ayrıcalıklıdır.
C) Müşterilerine eşit davranmalıdır.
D) Tüketici haklarına önem vermektedir.
88

İşinin Ehli İnsan Yetiştirmek - II
1. Milli Mücadele’de kazanılan askerî başarılar
Cumhuriyet’in ilk yıllarında ekonomik başarı-
larla güçlendirilmeye çalışılmıştır. Bu amaçla
ekonominin temelini oluşturan mesleki eğiti-
me önem verilmiştir. Mesleki eğitim millîleş-
tirilmeye çalışılmış, mesleki ve teknik eğitim
Millî Eğitim Bakanlığının görev ve hizmet ala-
nına alınmıştır. 1934 yılında mesleki eğitim
planı hazırlanmış ve çırak okulları, sanat ve
orta sanat okulları, akşam sanat okulları, tek-
niker okulları, mühendis okulları ile gezici köy
kursları açılmıştır.
Bu bilgilere göre;
I. Cumhuriyetin ilanı ile birlikte kalkınmayı
sağlamak için mesleki eğitime önem veril-
miştir.
test 43 Ünite
5
3. Günümüzde örgün eğitimin yanı sıra yaygın
eğitim yolu ile de halkımıza mesleki eğitim
kazandırılmaya çalışılmaktadır. Ayrıca ev
hanımlarının da ekonomiye katkı sağlaması
planlanmaktadır. Bu amaçla belediyeler de
meslek edindirme kursları açarak mesleki eği-
time katkı sağlamaktadır.
Yukarıdaki paragrafta bahsedilen kursların
açılmasındaki amaç aşağıdakilerden han-
gisidir?
A) Ülke ekonomisine katkı sağlamak.
B) Çalışma çağı yaşını düşürmek
C) Kadın ve çocukları çalışma hayatına dahil
etmek.
D) Tüketici nüfusun sayısını arttırmak.

II. Uygulanan mesleki eğitim Türk kültür

yapısına uygun hale getirilmiştir.
III. Mesleki eğitimin modeli Milli Eğitim Ba-
kanlığı tarafından belirlenmiştir.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) I ve II B) I, II ve III
C) II ve III D) I ve III
G
A
M
A
OKUL

4. Ülkemiz ekonomisine ara

.............
eleman sağlayarak katkı
LİSESİ yapacak eğitim kurumları-
MEMLEKET na dikkat çekmek için Ça-
MESELESİ lışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığı yandaki sloganı
hazırlamıştır.
2. Mesleki eğitim verilmesinin bazı temel amaç-
Bu sloganla dikkat çekilen ve önemi vur-
ları vardır.
gulanan okul türü aşağıdakilerden hangi-
Aşağıdakilerden hangisi bu amaçlardan sidir?
biri olarak kabul edilemez? A) Sosyal Bilimler Liseleri
A) Nitelikli iş gücü oluşturmak B) Meslek Liseleri
B) İş hayatına hazırlamak C) Anadolu Liseleri
C) Yükseköğrenime hazırlamak D) Fen Liseleri
D) Okul hayatından uzaklaştırmak

89
 Ünite test 43
5

5. 7. • Devletin ihtiyaç duyduğu yönetici, komutan,

Osmanlı Devleti ilk medreseyi İz-
nik’te açtı ve beni de müderris ola-
rak atadı. Karaman, Kahire ve Bur-
sa’da eğitim gördüm. Hadis, fıkıh,
tasavvuf alanlarında 24 eserim var.
Medresede zamanın en yüksek ma-
aşı (30 akçe) ile göreve başladım.
Davud-i Kayseri
Davud-i Kayseri’nin verdiği bilgilere daya-
narak öğrencilerden hangisinin yaptığı yo-
rum yanlıştır?
A)
Medreselerde sadece dinî
bilimler okutulmuştur.
B) D) İkta sisteminin amacı ve özellikleri nelerdir?
Osmanlının ilk müderrisi
Davud-i Kayseri'dir.
sanatkâr ve devlet memuru yetiştirmektir.
• Medreselerde okutulan dersler burada da
okutulurdu.
• Askerî ve idari konularda uygulamalı eği-
tim verilmekte idi.
• Saray protokol hizmetleri, sanat çalışma-
ları öğretilmekteydi.
Bu bilgiler aşağıdakilerden hangisinin ce-
vabı niteliğindedir?
A) Enderunun kuruluş amacı ve özellikleri
nelerdir?
B) Medreselerin kuruluş amacı ve özellikleri
nelerdir?
C) Lonca teşkilatının amacı ve özellikleri ne-
lerdir?

C)
Osmanlı Devleti eğitime G
önem vermiştir. A
M
A
OKUL

D)
Davud-i Kayseri birçok
alanda çalışma yapmıştır.
8. • Osmanlı Devleti’nde esnaf ve zanaatkârlar
……… adı verilen teşkilata üye idiler.
• Medreselerde ders verenlere ……… adı
verilirdi.
• Osmanlı Devleti’nde eğitim - öğretim, adalet
ve dinî işlerden sorumlu görevlilerden mey-
dana gelen sınıfa ……… sınıfı gelirdi.
• Hristiyan çocukların bazı şartlar dikkate
alınarak toplanması ve Osmanlı Devle-
6. I.Medrese ti’nde çeşitli görevler için hazırlanması
II. Lonca sistemine ………… denir.
III. Enderun Yukarıda verilen bilgilerde boş bırakılan
yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi
IV. Mülkiye gelmelidir?
Yukarıda Osmanlı Dönemi’nde çeşitli alanlar- A) lonca - müderris - ilmiye - devşirme
da eğitim veren birimler sıralanmıştır.
B) lonca - mühendis - seyfiye - devşirme
Buna göre aşağıdakilerden hangisi saray
okuludur? C) lonca - müderris - ilmiye - tımar
A) I B) II C) III D) IV D) lonca - müderris - enderun - devşirme

90
 test 44 Ünite
Geleceğin Senin Ellerinde
5
1. 7. sınıf öğrencisi Ceyda, meslekler hakkında 3.
Karşımdaki insanlarla çabuk
bilgi almak için okulundaki rehber öğretmeniy- anlaşırım. Çünkü konuşmayı
le görüşmüştür. Rehber öğretmeni; “İnsanlar da dinlemeyi de seviyorum.
arasındaki ilişkilere, yardımlaşmaya dayalı Çocukları çok severim. On-
sosyal yönü yüksek meslekler vardır. Bu mes- larla konuşmak dünyanın en
leği yapacak olan bireylerin dışa dönük olması zevkli işidir.
gerekir.” bilgisini söyleyince Ceyda; “işte tam
benim özelliklerim.” demiştir. Selim

Buna göre, rehber öğretmen Ceyda’nın ilgi

ve isteklerini dikkate aldığında aşağıdaki Selim kişilik özelliklerine uygun olarak hangi
mesleklerden hangisinin Ceyda’ya uygun mesleği seçmelidir?
olmadığını söyleyebilir?
A) Bilgisayar mühendisliği
A) Öğretmen
B) Psikolog B) Eczacılık
C) Halkla İlişkiler C) Öğretmenlik
D) Muhasebeci D) Hakimlik

G
A
M
A
OKUL

4. Meslek: Belli bir eğitim ile kazanılan sistemli

2. Kişinin farklı meslekler arasından kendisine
en uygun gördüğü ve mutlu olacağını dü-
şündüğü mesleğe yönelmesi çok önemlidir.
Uygun meslek seçiminde izleyeceğimiz basa-
maklar şunlardır;
I. İlgi ve yeteneklerinin farkına varmak
II. Meslekle ilgili araştırmalar yapmak.
III. Alması gereken eğitimin aşamalarını ince-
lemek
Yukarıda verilen açıklamaya göre öncüller-
den hangilerine ulaşılabilir?
A) I, II ve III B) I ve II
C) I ve III D) II ve III
bilgi ve becerilere dayalı, insanlara yararlı mal
üretmek, hizmet vermek ve karşılığında para
kazanmak için yapılan, kuralları belirlenmiş iş
Meslek ve seçimi ile ilgili aşağıda verilen
bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Öğrenciliğin önemli hedeflerinden biri de
güzel bir meslek edinmektir.
B) Öğrenciler ilgi ve yetenekleri doğrultusun-
da meslekî tercihlerine yönelik planlama
yapmalıdırlar.
C) Öğrenciler eğitim tercihlerini kendi istekle-
rine göre değil ailelerinin isteklerine göre
yapmalıdır.
D) Öğrenciler farklı ortaöğretim kurumlarını
tanımalı ve meslekî tercihine uygun olan
okulları tercih etmelidir.

91
 Ünite test 44
5

5. • Kişisel özellikler ve mesleğin gerekleri ara- 7.

sındaki uyum arttığı ölçüde, bireyin başarılı Sevgili gençler, mesleği-
olma şansı da artar. mizi seçerken kendimize
öncelikli olarak sormamız
• İnsanlarla birlikte olmayı sevmeyen biri- gereken sorular nelerdir?
nin, halkla ilişkiler gibi bir alanı seçmesi
uygun değildir.
• Tahammül gücü zayıf bir insanın, öğret-
menlik mesleğini seçmesi yanlıştır.
• Bir mesleği seçerken bireyin kendi ruhsal Mesleğin gerektir-
ve bedensel yapısının, seçeceği mesleğe diği özellikler ne-
uygun olması da önemlidir. lerdir?
• Meslek seçiminde önemli olan kişinin ken- Müge
di ile ilgili doğru bir değerlendirme yapabil-
mesidir.
Ücreti nedir?
Meslek seçimi ile ilgili verilen bilgilerden
kaç tanesi doğrudur?
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 Ahmet

İlgilerimiz nelerdir?

Gökhan

G Yeteneklerimiz nelerdir?
A
M
A
OKUL

Irmak

Öğretmenin sorusunu dikkate aldığımızda

diğerlerine göre daha az öncelikli olan ce-
vabı aşağıdakilerden hangisi vermiştir?
A) Müge B) Ahmet
C) Gökhan D) Irmak
6. Ben çok yönlü bir insanım,
insanlar ile iletişimin oldukça
kuvvetlidir. Çok hareketliyim,
yerimde duramayan bir ya-
pım var. Hayvanları çok ama
çok severim. Bir yerlerine bir 8. Meslek seçiminde öncelikle dikkat edilme-
şey olsun hemen tedavi et- si gereken noktalar arasında aşağıdakiler-
meye kalkarım. den hangisi yer almaz?
A) Seçtiğim mesleği yapabilecek özelliklere
Yukarıda özellikleri verilen öğrencinin han- sahip miyim?
gi meslek dalına karşı yeteneği olduğu
B) Seçtiğim meslekle zengin bir insan olabilir
söylenemez?
miyim?
A) Veteriner C) Seçtiğim meslek ile mutlu bir insan olabilir
B) Savcı miyim?
C) Halkla İlişkiler Uzmanı D) Seçtiğim mesleği zevkle yapabilecek mi-
D) Sporcu yim?

92
 test 45 Ünite
Dijital Teknoloji Çağındayız
5
1. 3. Aşağıdakilerden hangisi E Ticaretin müş-
1995 yılından sonra tüm dünyada internet teri için avantajlarından değildir?
kullanımının artmasıyla ortaya çıkan, ti-
caretin dijital ortamda online olarak yapıl- A) Aynı anda ürünle ilgili fiyat karşılaştırması
ması kavramıdır……………….. herhangi yapmamızı sağlar.
bir ürün ya da hizmet için, çeşitli ödeme B) Evden çıkmadan alışveriş imkanı sunar
yöntemleriyle bir internet sitesi üzerinden C) Müşteriye zaman sınırlaması yapar.
ticaret yapmanızı veya sipariş vermenizi D) Benzer ürünlerle ilgili karşılaştırma şansı
sağlayan bir alışveriş yöntemidir. sunar.
Yukarıdaki tanımı uygun bir şekilde ta-
mamlamak için seçeneklerdekilerden han-
gisi seçilmelidir?
A) Sanal Mağaza
B) Gümrük
C) Genel Ağ
D) E Ticaret

2.
Günümüzde makinelerin birbiriyle
iletişim kurabildiği, önceden insan
gücü ile yapılan birçok işin robotlar-
la yapıldığı yeni bir teknolojik çağda
yaşıyoruz. “Sanayi 4.0” olarak da ad-
landırılan yeni dönemde her biri farklı
bilgisayarlar tarafından yönlendirilen G
makineler bir bütün olarak ana bilgi- A
sayarların kontrolüne girecek. Daha M
önce tek tek makineleri yöneten bil-
A
OKUL

gisayarlar, bundan sonra fabrikaları

yönetecek.

Yukarıdaki bilgide Selin Öğretmenin öğ-

rencilerinden hangisinin sorusu yoktur?
A)
Önceden insan gücüyle
yapılan üretim şimdi
nasıl yapılmaktadır?

B)

“Sanayi 4.0” ne demek-

tir?

C)
İnsanlar bu süreçten 4. Aşağıdakilerden hangisi E ticaretin deza-
nasıl etkileneceklerdir? vantajları içinde yer alır?
A) Ürünü inceleme şansı verir
D) B) Memnun olmadığın ürünü iade imkânı su-
Gelecekte fabrikaların nar.
işleyişinin nasıl olacağı C) Alıcı kargo süresini beklemek zorundadır.
düşünülmektedir? D) Fiyat – kalite karşılaştırması imkanı sunar.

93
 Ünite test 45
5

5. 7.
İnternet üzerinden ürün ya da hizmet satışı Video, resimli kitap, bilgisayar oyunları,
gerçekleştiren firmaların web sitelerine … sesli resimler gibi sanal ortamdan indi-
……….. denir. rilebilen %100 kazanç getiren ve hiçbir
masrafı olmayan ürünlerdir.
Yukarıdaki tanımda boş bırakılan yere han-
gisi gelmelidir?
A) E Ticaret Yukarıda tanımı verilen kavram seçenekte-
B) Sanal Mağaza kilerden hangisidir?
C) Genel Ağ A) Sanal Mağaza
D) Alışveriş B) Dijital Ürün
C) E Ticaret
D) Sanal Gerçeklik

8.
D Y
E- Ticaretin müşteriler için pek
çok avantajı vardır.
G Dijital alışveriş zamandan tasar-
A
M ruf sağlar.
A
OKUL
Sanal alışverişlerde her zaman
fatura bilgilerini saklamaya gerek
yoktur.
E- Ticaret firmaların zarar etmesi-
ne ve kısa zamanda kapanması-
na neden olmaktadır.

Yukarıdaki tablonun eşleştirme yapıldıktan

sonraki hali hangi seçenekte doğru veril-
miştir?
A) B)
6. Günümüzde yoğun çalışma şartları bireyleri D Y D Y
sanal ortamda alışveriş yapmaya yönlendir-
 
miştir. Bu alışverişin müşterilere sağladığı pek
çok avantaj olmakla birlikte bazı noktalara da  
dikkat etmelerini zorunlu kılar.  
Aşağıdakilerden hangisi internette güvenli  
bir alışveriş yapmak için internet kullanıcı-
larının dikkat etmesi gerekenler arasında C) D)
gösterilemez? D Y D Y
A) Web sitesi güvenilir olmalı  
B) Sanal Kredi kartı kullanılmalı  
C) Kapıda ödeme seçeneği tercih edilmeli  
D) Tavsiyeler dikkate alınmalı  

94
 test 46 Ünite
Demokrasinin Serüveni - I
6

1. 3.
I Fransız İhtilali Amerika’da İngiliz sömürgeciliğine karşı
bağımsızlık savaşı başlatıldı. Philedelphia
II. Islahat Fermanı
Kongresi ile İnsan Hakları Bildirisi kabul
III. Tanzimat Fermanı ve ilan edildi. Bu belge demokrasi, eşitlik,
IV. I.Meşrutiyet adalet gibi fikirleri ortaya çıkarttı. Bildirge-
deki fikirlerden etkilenen Fransa’da ihtilal
Numaralanmış gelişmelerden hangisi ev- yaşandı.
rensel nitelikli sonuçlar ortaya çıkarmıştır?
A) I B) II C) III D) IV Bu bilgilerde aşağıdaki sorulardan hangi-
sinin yanıtı yer almaz?
A) Amerika’da başlayan savaşın nedeni ne-
dir?
B) Amerikan bağımsızlık savaşı sonucunda
hangi belge ortaya çıkmıştır?
C) İnsan Hakları Bildirisi hangi fikirleri ortaya
çıkarmıştır?
D) Fransız İhtilali’nin sonuçları nelerdir?

G
A
M
A
OKUL

4. Günümüz demokrasinin temelleri Eski Yunan

2. merkezî bir devlet yoktu. Birbirinden bağımsız
Manga Carta ile İngiltere’de kralın
yetkileri ilk kez kısıtlanmıştır. Her-
kesten gelirine göre vergi alınması
ve kimsenin yargılanmadan
cezalandırılmaması kabul edildi.
toplumunda ortaya çıkmıştır. Eski Yunan’da
site adı verilen kent devletleri vardı. Bu site-
lerde halk agora adı verilen meydanda topla-
nıp bir meclis oluşturuyordu. Yasaları kabul
eden, savaşa, barışa ve vergi toplanmasına
karar veren organ bu meclisti. Meclise sade-
ce şehrin mahallelerinden seçilen hür erkek
yurttaşlar katılabiliyordu. Bu uygulama tarihte
bilinen ilk demokrasi örneğidir.

Hakan’ın verdiği bilgiye göre İngiltere İle Verilen bilgilere göre aşağıdakilerden han-
ilgili; gisine ulaşılamaz?

I. Demokratik gelişmeler yaşanmıştır. A) Günümüz demokrasisinin temelleri İlkçağ-

larda atılmıştır.
II. Hukukun üstünlüğü kabul edilmiştir.
B) Uygulanan demokrasi tüm halk için geçer-
III. Cumhuriyet yönetimine geçilmiştir. li değildi.
ifadelerinden hangileri söylenebilir? C) Ülke yönetimi ile ilgili kararlar mecliste alı-
nırdı.
A) Yalnız II B) I ve II
C) I ve III D) I, II ve III D) Hür kadınlar ve hür erkekler ülke yöneti-
minde söz sahibiydi.

95
 Ünite test 46
6
5. »MÖ 5. yüzyılda Roma Cumhuriyeti’nde On
iki Levha Kanunlarında vatandaşlık hukuku
ile devlet vatandaş ilişkileri düzenlenmiştir.
» 1215 yılında İngiltere’de ilan edilen
“Magna Carta” ile kralın yetkileri sınırlan-
dırılmış, krala ait bazı yetkiler soylulara
dağıtılmıştır.
» 1689 yılında İngiltere’de ilan edilen “Hak-
lar Bildirisi” ile kralın bazı yetkileri sınırlan-
dırılmış soylulara ve diğer yurttaşlara bazı
hak ve özgürlükler tanınması öngörülmüş-
tür.
» 1789’da Fransız İhtilali ile Fransa’da
mutlak monarşi yıkılmış yerine cumhuriyet
yönetimi kurulmuştur.
Yukarıda verilen bilgilere göre;
I. Demokrasi kavramı zaman içinde gelişim
göstermiştir.
II. Farklı devletlerin demokrasinin gelişimine
katkısı olmuştur.
III. Demokrasinin gelişmesine Fransız ihtilali
son noktayı koymuştur.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) I ve II B) II ve III
C) I ve III D) I, II ve III
6. Eski Yunan şehir devletlerinde demokratik uy-
gulamalar görülmektedir. Fakat günümüz de-
mokrasi anlayışına uymayan durumlarda söz
konusudur.
Buna göre Yunan şehir devletlerinde yer
alan kurallardan hangisi günümüzdeki de-
mokrasi anlayışına uymaz?
A) Kölelerin ve kadınların oy hakkı yoktur
B) Halkın kendi kendini yönetmesi gerekir
C) İnsanlar hürdür
D) Yöneticiler seçimle işbaşına gelir
7. İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirgesinde (1789)
temel hak ve özgürlüklerin yanı sıra yönetimle
ilgili anayasal düzenlemelere de yer verilmiş-
tir. Bu bildirge sadece Fransızlar için değil, bü-
tün insanlar için geçerliliği olan bir bildirgedir.
Metinden yararlanarak bu bildirgenin bü-
tün insanlar için geçerli olmasının asıl ne-
deni aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) Temel hak ve özgürlüklere yer vermesi
B) Oluşturulurken sadece Fransızların düşü-
nülmesi
C) Bildirgenin tüm dünya için hazırlanmış ol-
ması
D) Fransa’nın nasıl yönetilmesi gerektiğini
içermesi
G 8. İnsan Haklarının temelini 10 Aralık 1948 tarihli
A İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi ile 4 Ka-
M sım 1950 tarihli Avrupa İnsan Hakları Sözleş-
A
OKUL
mesi oluşturmaktadır.
Bu beyanname ve sözleşmede hangisine
yer verilmemiştir?
A) Din ve vicdan özgürlüğüne
B) Kişi özgürlüğü ve güvenliğine
C) Demokratik hak ve özgürlüklerin kullanıl-
masına
D) Monarşilerdeki yöneticilerin haklarına
9. Roma Cumhuriyetinde doğan herkes Roma
vatandaşı olarak kabul edilirdi. Vatandaşların
hakları hukuk kurallarıyla belirlenmişti.
Bu uygulamanın aşağıdakilerden hangisini
kolaylaştırması beklenir?
A) Sınırların genişlemesini
B) Toplumsal düzenin korunmasını
C) Askeri gücün artmasını
D) Demokrasinin yerleşmesini
96
 test 47 Ünite
Demokrasinin Serüveni - II
6
1. Antik çağda Yunan site devletlerinde demok- 4.
rasi örnekleri görülür. Hür erkeklerden oluşan ?
meclis de ülke yönetimi ile ilgili kararlar görü-
şülür, karara bağlanırdır.
Yukarıda metinde bahsedilen demokrasi DEMOK-
RASİNİN
türü aşağıdakilerden hangisidir? ? TEMEL ?
A) Doğrudan Demokrasi İLKELERİ

B) Temsili Demokrasi
C) Yarı Doğrudan Demokrasi
D) Geçici Demokrasi ?

Yukarıda verilen şemaya aşağıdakilerden

hangisinin yazılması uygun olmaz?
2. Demokrasinin tarihsel gelişimi sırasında uy-
gulanış şeklinde de değişimler olmuştur. Eski A) Katılımcılık
Yunan’da olduğu gibi halkın bir yerde toplanıp B) Çoğulculuk
oy kullanarak karar vermesi …………… de- C) Özgürlük
mokrasidir. Günümüzde ülkemizde olduğu gibi
D) Hak
birçok ülkede de ……………………demokrasi
yöntemi uygulanmaktadır. Bu yöntemde halk
kendisini temsil edecek kişileri seçer, o kişi-
ler halk adına halk için kararlar alır. Meclis bir
kararı almakta zorlanır ve kendi içinde uyuş-
mazlığa düşerse bu yetkiyi halka verir. Halk
oylaması yapılarak karar alınır. Referandum G
(halk oylaması) ……………demokrasi uygu- A
lamasıdır. M
A
OKUL

Yukarıda verilen metinde boş bırakılan yer-

lere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi gel-
melidir?
A) Temsili, Doğrudan, Yarı doğrudan
B) Doğrudan, Temsili, Yarı doğrudan
C) Yarı doğrudan, Temsili, Doğrudan
D) Temsili, Doğrudan, Doğrudan
3. Demokrasinin temel ilkelerini uygulayan ve
koruyan devletler “…………………..” olarak
nitelendirilir.
Yukarıdaki boşluğa gelmesi gereken uy-
gun ifade aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sosyal Devlet
B) Demokratik Devlet
C) Laik Devlet
D) Hukuk Devleti
5. Eski Türk devletlerinde adalet bir devlet tö-
resiydi. Hakan bile kanuna aykırı davranırsa
cezalandırılırdı. Türk kültüründe “meşveret”
kavramı vardır. Meşveret akıl toplamak de-
mektir. Yani en doğruyu bulmak için birilerine
danışılmasıdır. Bu işlem kurultayda yapılırdı.
Kurultayda devletin siyasi, askerî ve ekono-
mik konuları ile ilgili görüşmeler yapılır, karar-
lar alınırdı. Kurultaya hakanın eşi de katılırdı.
Bu bilgilere göre Eski Türk Devletleri için;
I. Kanun her şeyin üzerindedir.
II. Ülkede yaşayanların fikirlerine önem veril-
mektedir.
III. Ülkedeki tüm kadınlar yönetimde yer
almıştır.
IV. Hakan kurultayda alınan her karara uy-
mak zorunda değildir.
Yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) I ve II B) I, II, III
C) I,II ve IV D) III ve IV

97
 Ünite test 47
6
6. İnsan haklarının korunması her zaman olumlu
sonuçlara yol açar.
Aşağıdaki sonuçlardan hangisi bunlardan
biri değildir?
A) Yasalar önünde eşitlik gerçekleşir.
B) İnsanlar arasındaki dil, din, ırk ayrımına
dayalı yeni düzenlemeler oluşturulur.
C) Ülkeyi yönetenlerin denetimi kolaylaşır.
D) İnsanların geleceğe yönelik kaygıları aza-
lır.
G
A
M
A
OKUL
7. 1839 yılında ilan edilen Tanzimat Fermanı’nın
bazı maddeleri;
• Herkes kanun önünde eşit olacak,
• Yönetimde rüşvet ve iltimas (adam kayır-
ma) önlenecek,
• Vergiler herkesin gelirine göre toplanacak.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi Tanzi-
mat Fermanı’nın amaçlarından biri değildir?
A) Vergi adaletsizliğini önlenmek
B) Kanun gücünün üstünlüğünü hayata geçir-
mek
C) Veraset sistemini değiştirmek
D) Halkın devlete olan güvenini artırmak
98
8. 1876 yılında ilan edilen I. Meşrutiyet ile birlik-
te ilk Türk anayasası olan Kanun-i Esasi de
kabul edilmiştir. Buna göre devleti padişah ile
meclis birlikte yönetmiş, böylece halk yöne-
timde söz hakkına sahip olmuştur.
Bu bilgiye göre aşağıdakilerden hangisine
ulaşılabilir?
A) Padişahın yetkileri artırılmıştır.
B) Demokratikleşmenin bir basamağı ger-
çekleşmiştir.
C) Padişah tek söz sahibidir.
D) Milli egemenlik gerçekleştirilmiştir.
9.
Türk milleti için gece uyumadım, gündüz
oturmadım. Küçük kardeşim Kül Tigin ile
iki Şad ile öle yite kazandım.
Ben kendim kağan oturduğumda, her yere
gitmiş olan millet öle yite, yaya olarak
çıplak olarak dönüp geldi.
... Devletim var olduğu için kısmetim var
olduğu için ölecek milleti diriltip besledim.
Çıplak milleti elbiseli, fakir milleti zengin
kıldım. Az milleti çok kıldım.
Muharrem Ergin, Orhun Abideleri, s. 19.
Bilge Kağan’ın açıklamalarını dikkate aldı-
ğımızda aşağıdakilerden hangisi Kağan’ın
görevleri arasında yer almaz?
A) Milleti bir araya getirmek, birlik beraberliği
sağlamak
B) Halkının iklimi uygun yerlere göçünü sağla-
mak
C) Halkının sayıca çoğalmasını sağlamak
D) Halkının zenginleşmesini sağlamak
 test 48 Ünite
Atatürk’ten Milletimize Armağan - I
6
1. Mustafa Kemal “Egemenlik kayıtsız şartsız 3. Amasya Genelgesinde yer alan “Milletin ba-
milletindir.” sözü ile egemenliğin millet tarafın- ğımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurta-
dan kullanılması gerektiğini vurgulamış ve bu racaktır.” maddesi ile;
konuda çalışmalar yapmıştır.
I. Milliyetçilik
Aşağıdakilerden hangisinin bu amaca yö-
II. Cumhuriyetçilik
nelik olduğu söylenemez?
A) Cumhuriyet’in ilanı III. Laiklik
B) İstiklal Mahkemelerinin kurulması IV. Devletçilik
C) TBMM’nin açılışı hangi ilkeler vurgulanmak istenmiştir?
D) Saltanatın kaldırılması A) Yalnız I B) Yalnız III
C) I ve II D) II ve III

G
A
M
A
OKUL

2. Amasya Genelgesi Ulusal Mücadele’de bir

başkaldırı metnidir. Çünkü bu genelgede mev-
cut yönetimin değişeceğine dair izler vardır.
4. Erzurum Kongresi’nde kabul edilen aşağı-
Buna göre Amasya Genelgesi’nde yer alan
daki kararlardan hangisi ,gelecekte padi-
aşağıdaki maddelerden hangisi yukarıdaki
şah egemenliği düşüncesinin kabul edile-
yargıyı destekler?
meyeceğinin göstergesidir?
A) Milletin geleceğini yine milletin azim ve
A) Her türlü yabancı işgaline karşı ulus birlik-
kararı belirleyecektir.
te karşı koyacaktır.
B) Sivas’ta ulusal bir kongre toplanacaktır.
B) Vatan bir bütündür parçalanamaz.
C) Sivas kongresine her ilden üç temsilci ka-
C) Azınlıklara siyasi dengemizi bozucu hak-
tılacaktır.
lar verilemez.
D) Vatanın bütünlüğü, milletin geleceği tehli-
D) Ulusal güçleri etkin, ulusal iradeyi egemen
kededir
kılmak esastır

99
 Ünite test 48
6

5. TBMM açıldıktan sonra aldığı kararlar aşağı- 7. 23 Nisan 1920’de açılan TBMM’nin yayımla-
da verilmiştir. dığı ilk kararlarda;

I. II. III. ■ TBMM’nin üstünde hiçbir güç ve makam

Mecliste Yasama, TBMM’nin yoktur
ortaya çıkan yürütme üstünde bir ■ TBMM kanun yapma ve yürütme yetkisine
irade yurt yetkileri güç yoktur. sahiptir. maddeleri göze çarpmaktadır.
kaderine el TBMM’ye
koyacaktır. aittir. Yukarıdaki maddelere bakarak ;
I. Yasama ve yürütme yetkisinin TBMM’ ye
ait olduğu
II. İstanbul hükümetinin ve padişahın yok
sayıldığı
III. Milli mücadelede başka ülkelerden de
destek beklendiği
Bu bilgilere bakarak, yargılarının hangisi yada hangilerine varı-
lamaz?
I. Güçler birliği ilkesi uygulanmıştır.
A) Yalnız I B) Yalnız II
II. Millet egemenliğine dayalı bir yönetime C) Yalnız III D) I ve II
adım atılmıştır.
III. Padişahın halk üzerindeki otoritesi güçlen-
miştir.
8. TBMM’yi Osmanlı Mebusan Meclisi’nden
yargılarından hangisine ya da hangilerine
ayıran en önemli fark aşağıdakilerden han-
ulaşılamaz? G
A gisidir?
A) Yalnız I B) Yalnız III M A) Milli egemenliğin üstünde bir güç tanın-
C) I ve II D) II ve III A
OKUL maması
B) Üyelerinin seçimle belirlenmesi
6. Sivas Kongresi’nin en önemli özelliği, milli
birlik ve beraberliğin büyük ölçüde sağlanmış C) Hükümet kurulmasının zorunlu olması
olmasıdır. D) Tüm ülkenin temsilcilerinden oluşması

I. II. III.
İrade-i Milliye Osmanlı Me- Milli cemiyetleri
adını verdiği- buslar  Mecli- Anadolu ve Ru- 9. Sivas Kongresi’nden sonra, Mustafa Kemal
miz bir gazete si’nin açılması meli Müdafaa-i Ali Rıza Paşa Hükümeti’nden bazı ulusal is-
çıkarmaya ka- için yapılan ça- Hukuk Cemi- temlerde bulunmuştur. Ancak Ali Rıza Paşa,
rar verdik. lışmaları sür- yeti adı altında “Osmanlı Devleti’nin birlik halinde ve padişa-
düreceğiz birleştirdik. hına bağlı, bağımsız bir devlet olarak yaşatıl-
ması için hiçbir girişimden kaçınılmayacaktır.”
şeklinde bir yanıt vermiştir.
Ali Rıza Paşa’nın verdiği bu yanıta dayana-
rak,
I. Ulusal egemenlikten yana olmadığı
II. Saltanatı yaşatmak için her şeyin yapıla-
Kongre delegelerin yukarıdaki sözlerinden cağı
hangisi ya da hangileri doğrudan bu duru-
III. Padişaha bağlılık içinde olduğu
ma kanıt olarak gösterilebilir?
A) Yalnız I B) I – II yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
C) Yalnız III D) I ve III A) Yalnız I B) Yalnız II
C) I - II D) I - II - III

100
 test 49 Ünite
Atatürk’ten Milletimize Armağan - II
6
1. İrade-i Milliye Gazetesi 4 Eylül 1919’da Si- 3. Aşağıdaki diyagramda Medeni Kanun’un ka-
vas’ta Atatürk’ün öncülüğünde kurulmuştur. bulü ile ilgili gelişmeler verilmiştir.
Gazete, Sivas Kongresi’nin yayın ve propa-
Kadınlara is-
ganda organı olarak yayımlanmaya başlan- Resmi nikah tediği mesleği Mirasla kadın
mıştır. Atatürk, ulusal mücadele bilincinin dile zorunlu hâle + + erkek eşitliği + ?
getirilmiştir. seçme hakkı sağlanmıştır.
getirildiği bu gazeteden söz ettiğinde daima
tanınmıştır.
“benim gazetem” ifadesini kullanmıştır, İrade-i
Milliye, Temsil Heyeti’nin Ankara’ya gelişinden Buna göre, diyagramdaki “?” yerine aşağı-
sonra Sivas’ta faaliyetlerine devam etmiştir. dakilerden hangisi yazılamaz?
Buna göre, İrade-i Milliye Gazetesi ile ilgili; A) Toplumsal hayatta kadınların aktif olması
amaçlanmıştır.
I. Millî Mücadelenin sesi olduğu,
B) Evlilik devlet tarafından kontrol altına alın-
II. Kuruluşunda Atatürk’ün rolü olduğu, mıştır.
III. Temsil Heyeti’nin Ankara’ya gelişiyle yayın C) Aile yapısındaki modernlik bozulmuştur.
hayatının sona erdiği D) Demokratik toplum yapısında kadın hak-
ları adına olumlu gelişmeler olmuştur.
yargılarından hangisine yada hangilerine
ulaşılamaz?
A) II ve III C) Yalnız II
B) Yalnız III D) I ve II

G
A
M
A
OKUL

2. Eylül 1923 yılında Cumhuriyet Halk Fırka-

sı kuruldu. 17 Kasım 1924’te Terakkiperver
4. Atatürk 29 Ekim 1923’te cumhuriyeti ilan
Cumhuriyet fırkası kuruldu. Fakat 3 Haziran
1925 tarihinde kapatıldı. Ardından 12 Ağustos
1930 yılında Serbest Cumhuriyet Fırkası ku-
rulmuş ancak partinin rejimi tehdit eder hale
gelmesi öngörüsüyle partinin kurucusu Fethi
Okyar tarafından kapatılmıştır. Cumhuriyet
Halk Fırkası 1946 yılına kadar tek parti olarak
ülke yönetiminde söz sahibi oldu.
Parçaya göre bu gelişmeler demokrasi açı-
sından hangi olumsuz durumun yaşanma-
sına yol açmıştır?
A) Seçimler dört yılda bir yapılmıştır.
B) 22 yaşına gelen her Türk vatandaşı oy
kullanmıştır.
C) Farklı düşünceler Meclise yansımamıştır.
D) Güçler ayrılığı esasına göre hareket edil-
miştir.
ederek millî egemenliği kurumsallaştırmıştır.
Cumhuriyet’in ilan edilmesi demokrasi yolun-
da çok önemli bir aşama olmuştur. Atatürk,
Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin ilk cumhur-
başkanı olmuştur.
Bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi-
ne ulaşılamaz?
A) Mustafa Kemal Atatürk millet egemenlini
ön planda tutmuştur.
B) Demokrasi yolunda atılan en önemli adım
Cumhuriyettir.
C) Atatürk her koşulda millete önem vermiş-
tir.
D) Demokrasi fikri topluma tam olarak yerle-
şememiştir.

101
 Ünite test 49
6

5. Medeni Kanun’un kabulü (17 Şubat 1926) ile
evlilik, boşanma, miras gibi toplumsal olaylar-
da kadın-erkek eşitliği sağlanarak önemli bir
demokratik gelişme gerçekleştirilmiştir. Türk
kadınlarına önce 1930 yılında belediye seçim-
lerine katılma hakkı, 1934 yılında milletvekili
seçimlerine katılma hakkı verilmiştir. Kadınla-
ra seçme ve seçilme haklarının verilmesi ile
demokrasinin önemli değerlerinden eşitlik ve
katılım ilkeleri gerçekleştirilmiştir.
Bu bilgilere göre;
I. Medeni Kanun Türk kadınına toplumda
hak ettiği değeri görme hakkı tanımıştır.
II. Kadınlar siyasi hakları kademeli olarak
elde etmiştir.
III. Kadınlara tanınan haklar demokrasi ile
ilgili kavramların topluma oturmasını sağ-
lamıştır.
Yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) I ve II B) II ve III
C) I, II ve III D) I ve III
G döneminde
A sonra
M Çok partili
A
OKUL
7. Cumhuriyetin ilanından sonra iki kere çok
partili hayata geçiş denemeleri olmuş ancak
başarılı olmamıştır. 1946 yılına gelinceye ka-
dar tekrar çok partili hayata geçiş denemesi
yapılmamıştır. Celal Bayar, Adnan Menderes,
Refik Koraltan ve Fuat Köprülü tarafından
7 Ocak 1946 tarihinde Demokrat Parti ku-
rulmuştur. Demokrat Partinin katıldığı 1946
seçimlerinden sonra çok partili siyasi hayata
geçilmiştir.
Yukarıda verilen bilgiye göre aşağıdakiler-
den hangisine ulaşılamaz?
A) Çok partili hayat için çeşitli dönemlerde
denemeler yapılmıştır.
B) Demokrat Parti çok partili siyasi hayatın
başarıya ulaşmasını sağlamıştır.
C) 1946 yılından sonra ülkemizde demokrasi
tam olarak işlemeye başlamıştır.
D) Demokrasinin işleyişi engellenmiştir.
8. Atatürk Atatürk
döneminden
hayat ilk
denemeler
Medeni
Kanun

Çok partili
siyasi hayat

Kadınlara
siyasi haklar
verilmesi

Yukarıdaki tablonun son hali hangi seçe-

nekte verilmiştir?
6. Mustafa Kemal Atatürk cumhuriyetin topluma A)  B) 
tam olarak yerleşmesi için çok partili hayatın  
yerleşmesini istemiştir.
 
Atatürk’ün Çok Partili Hayata geçişe bu
 
denli önem vermesinin sebebi nedir?
A) Hükümetin denetlenebilmesi için. C)  D) 
B) Kadınların yönetime katılması için  
C) Ülkenin gelişebilmesi için  
D) Herkesin oy kullanabilmesini sağlamak
 
için

102
 test 50 Ünite
Cumhuriyetimi Seviyorum - I
6
1. Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin niteliklerine 3. Devletin vatandaşlarına insan onuruna ya-
ve bu konuda yapılan çalışmalara bakıla- raşır bir hayat sağlamayı görev edinmesi
rak aşağıdakilerden hangisinin yanlış ol- aşağıdakilerden hangisini gösterir?
duğu söylenebilir? A) Hukuk devleti olduğunu
Devletin Yapılan B) Sosyal devlet olduğunu
niteliği çalışmalar C) Güçlü devlet olduğunu
A) Demokratik Çok partili hayata D) Laik devlet olduğunu
Devlet geçilmesi
B) Sosyal Sağlık hizmetleri-
Devlet nin ücretsiz olması
C) Laik Din ve mezhep bir-
Devlet liğinin sağlanması
D) Hukuk Bağımsız mahke-
Devleti melerin kurulması

4. Anayasamızın ilk üç maddesi değiştirilemez,

değiştirilmesi teklif edilemez.
Aşağıdakilerden hangisi anayasamızın ilk
üç maddesinde yer almaz?
A) Türkiye Devleti bir Cumhuriyettir.
B) Laik, demokratik, sosyal bir hukuk devleti-
G dir.
A
M C) Başkenti Ankara’dır.
A
OKUL
D) Seçmen yaşı 18’dir.

2. Türkiye Cumhuriyeti Devleti, hangi dine men- 5. Bazı çocuklar ve yaşlılar hayatlarını devlet
sup olursa olsun tüm inananlara ve inanma- himayesinde devam ettirmek durumunda
yanlara eşit davranır. Devlet yönetimini din kalabilirler. Devlet, bu gibi durumlar için gerekli
kurallarına dayandırmaz ve din kurumlarıyla olan önlemleri alır.
devlet kurumlarını birbirinden ayrı tutar.
Devletimizin üstlendiği bu sorumluluk aşa-
Bu parçada verilenler Türkiye Cumhuriyeti ğıdaki niteliklerinden hangisi ile ilişkilendi-
Devleti’nin hangi niteliğini vurgulamakta- rilebilir?
dır?
A) Sosyal Devlet
A) Sosyal Devlet
B) Laik Devlet
B) Laik Devlet
C) Demokratik Devlet
C) Üniter Devlet
D) Hukuk Devleti
D) Hukuk Devleti

103
 Ünite test 50
6

6. Madde 6: “Egemenlik, kayıtsız şartsız mille-
tindir. Türk milleti egemenliğini, anayasanın
koyduğu esaslarına göre, yetkili organları
eliyle kullanır. Egemenliğin kullanılması, hiçbir
surette hiçbir kişiye, zümreye veya sınıfa bıra-
kılamaz. Hiçbir kimse veya organ kaynağını
anayasadan almayan bir devlet yetkisini kul-
lanamaz.”
Buna göre Yeni Türk Devleti’nin yönetim
şekli için aşağıdakilerden hangisi söylenir-
se yanlış olur?
A) Egemenlik hakkını bir sınıfın kullanması
kabul edilmiştir.
B) Hukuk devleti ilkesi benimsenmiştir.
C) Ulusal egemenlik ilkesi benimsenmiştir.
D) Kişi egemenliği reddedilmiştir.
8. Milli egemenlik, bir milletin kendini yönetecek
kişileri kendisinin seçmesi yani yönetimde söz
sahibi olması demektir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi milli
egemenlik ilkesine uygun değildir?
A) TBMM’in açılması
B) Cumhuriyetin ilanı
C) Saltanat yönetimi
D) Seçimlerin yapılması
9. ................…, yalnız din ve dünya işlerinin
ayrılması demek değildir. Tüm yurttaşların
vicdan, ibadet ve din özgürlüğü de demektir.
M.K. Atatürk
Atatürk bu sözünde devletin hangi niteliği-
ni vurgulamıştır?

A) Sosyal Devlet
G
A B) Laik Devlet
M
A
OKUL
C) Hukuk Devleti
D) Dini Devlet
7.
Herkes kanun önünde
Hukuk Devleti
eşittir.
Vatandaşlara inanç ve
Sosyal Devlet
ibadet özgürlüğü tanınır.
Demokratik Seçimlerle halk temsilci- 10. Birbirinden farklı görüşlerin varlığı, bir toplum-
Devlet lerini belirler. da demokrasiye çok seslilik getirir. Bu durum
hem o ülkede demokrasinin güçlü ve sürekli
Ayrım yapmaksızın
olmasını sağlar hem de çeşitli düşüncelerin
Laik Devlet herkese eğitim sağlık vb.
hizmet götürmeye çalışır.
parlamentoda uyum içinde temsil edilmesini
olanaklı kılar.
Bu şemada yer alan devletimizin nitelikleri
Aşağıdakilerden hangisi bu parçada dile
ve açıklamaları doğru bir şekilde eşleştiri-
getirilen görüşle çelişmektedir?
lirse açıklama bölümünün renk sıralaması
aşağıdakilerden hangisi olur? A) Farklı görüşler toplumu bir çatışma içine
sürükler.
A) B) C) D) B) Alınacak kararların doğruluğu farklı görüş-
lerin alınmasına bağlıdır.
C) Toplumda birlik ve beraberlik, hoşgörü ile
sağlanır.
D) Bir toplumun huzuru, demokrasi bilincinin
sürekliliğine bağlıdır.

104
 test 51 Ünite
Cumhuriyetimi Seviyorum - II
6
1. Türkiye Cumhuriyeti sosyal bir devlettir. Yani 3.
Demokratik
sosyal barışı ve adaleti sağlamak için sosyal
ve ekonomik hayata devletin aktif müdahale-
sini gerekli gören bir devlet anlayışına sahiptir. Çağdaş
TÜRKIYE
Laik
Yukarıda verilen bilgiler dikkate alındığın- CUMHURIYETI
da, aşağıdakilerden hangisi sosyal devlet
anlayışı ile çelişir?
?
A) Çalışanları ve işsizleri korumak
B) Bakıma muhtaç yurttaşlara yardım etmek Yukarıdaki şemada “?” işaretli yere aşağı-
C) Yöneticilerin çıkarlarını savunmak dakilerden hangisi getirilemez?
D) Kimsesiz çocuklara sahip çıkmak A) Ulusal B) Ümmetçi
C) Halkçı D) Cumhuriyetçi

G
A
M
A
OKUL

2. Anayasalar toplumların en üst düzeyde ve

siyasal nitelikte örgütlenmiş devletlerin, kuru-
luşunu, yapısını görev ve yetkilerini, sivil ve
askeri örgütlenmeyi, devlet iktidarı karşısında
bireyin hak ve özgürlüklerini sağlamayı amaç-
layan ilke ve kurallar bütünüdür.
Bu bilgilere bakıldığında aşağıdaki yargı-
lardan hangisine ulaşılamaz?
A) Anayasa devletin temel işleyişiyle ilgili ilke
ve kuralları belirtir.
B) Anayasa insanların hak ve özgürlüklerini
korur.
C) Anayasalar en üst düzey kanunlardan olu-
şur.
D) Anayasa’nın var olma nedeni Cumhuriyeti
devam ettirmektir.
4. Türkiye Cumhuriyeti, çeşitli sosyal güvenlik
kuruluşları kurarak muhtaç durumdaki vatan-
daşlarına sahip çıkmaktadır. Bazı çocuklar ve
yaşlılar hayatlarını devletin himayesindeki bu
kurumlarda devam ettirmektedir.
Bu bilgilere dayanarak Türkiye Cumhuriye-
ti’nin aşağıdaki niteliklerinden hangisine
sahip olduğu savunulabilir?
A) Laik devlet
B) Hukuk devleti
C) Sosyal devlet
D) Demokratik devlet

105
 Ünite test 51
6
5. Anayasamızın 2. maddesine göre ‘’Türkiye
Cumhuriyeti sosyal bir devlettir’
Aşağıdakilerden hangisi Türkiye Cumhuri-
yetinin sosyal bir devlet olduğunun daha
çok kanıtı olabilir?
A) Halk egemenliğine dayanması
B) Yardıma muhtaç vatandaşlar için kurul-
muş dernekler olması
C) Yargı organının bağımsız mahkemelerde
olması
D) Kuralların yasalarla belirlenmiş olması
6. Yöneticiler eski yönetim anlayışlarında toplum
düzeninin korunması için halk üzerinde otorite
kurmuşlardır. Otoriteye karşı gelenler anında
ve sert bir şekilde cezalandırılmışlardır. Bu şe-
kilde yönetimin devamlılığı sağlanmıştır. Oysa
demokrasi yönetiminde böyle bir durum söz
konusu değildir.
Demokratik sistemde düzenin korunması G
aşağıdakilerden hangisi ile mümkün ol- A
M B) Bağımsız mahkemeler
muştur?
A C) Türk Silahlı Kuvvetleri
A) Yasalar
OKUL
B) Ordu
C) Seçimler
D) Siyasi Partiler
7. Cumhuriyet; halkın, seçtiği temsilciler yoluyla
kendi kendini yönetmesidir.
Buna göre;
I. Halkın, mecliste temsil edilmesi
II. Yönetenlerin her istediğini yapması
III. Egemenliğin millete ait olması
durumlarından hangisi veya hangileri,
cumhuriyetle yönetilen devletlerde görü-
len özelliklerden biri değildir?
A) Yalnız l B) Yalnız II
C) I - II D) II – III
106
8. Türkiye Cumhuriyeti’nin temel niteliklerinden
birinin özellikleri verilmiştir.
Temel hak ve öz-
gürlükler yasa ile
güvence altına alınır.
Kişiler sorunların çö-
zümünde mahkeme-
lere başvurabilirler.
Buna göre, kartta bahsedilen özellik, aşa-
ğıdakilerden hangisidir?
A) Demokratik devlet
B) Hukuk devleti
C) Sosyal devlet
D) Laik devlet
9. Hukuk devletinde hiç kimse kaynağını hukuk
kurallarından almayan bir yetki kullanamaz.
Kaynağını hukuk kurallarından almayan bir
yetki kullanan kişi kanunlar önünde suç işle-
miş sayılır ve yargılanarak cezalandırılır.
Ülkemizde hukuk kurallarının uygulaması-
nı aşağıdakilerden hangisi yapmaktadır?
A) Türkiye Büyük Millet Meclisi
D) Emniyet Genel Müdürlüğü
10. 17 Şubat 1926’da kabul edilen Medeni Kanun
ile;
• Birden fazla kadınla evlenme yasaklandı.
• Evlenmede resmi nikah zorunlu oldu.
• Boşanma konusunda erkeğe tanınan
haklar kadına tanındı.
• Miras hukukunda kadın- erkek eşitliği
sağlandı.
Medeni Kanun’un bu maddelerine bakıla-
rak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşı-
lamaz?
A) Kadın erkek eşitliği konusunda önemli ge-
lişmeler sağlanmıştır.
B) Kadınlar hayatın her alanında erkeklerle
eşit hale gelmiştir.
C) Kadının toplum içindeki saygınlığı artmış-
tır.
D) Kadın erkek arasındaki ilişkiler yeniden
düzenlemiştir.

1. Demokratik devletlerde demokrasi anlayışı
yönetimde olduğu gibi, günlük hayatta, okul-
da, evde, her yerde yaşanması gereken bir
olgu olmalıdır.
Aşağıdaki örneklerden hangisi demokrasi-
ye uygundur?
A) Okul gezisinin nereye yapılacağına müdü-
rün karar vermesi
B) Yöneticilerin ülkeyi kendi isteklerine göre
yönetmesi
C) Bir sorunun çözümünde, ilgili herkesin gö-
rüşünün alınması
D) Hangi mesleği seçeceğimize ailemizin ka-
rar vermesi
G C) Farklı fikir ve görüşlere açık olması
A
M D) Kişilere karşı hoşgörülü ve saygılı davran-
A
OKUL
2. • Demokrasilerde egemenlik halka aittir.
• Toplumu ilgilendiren konularda halkın be-
nimsediği genel düşünce ve ortak görüşe
kamuoyu denir.
Bu bilgilere dayanarak aşağıdaki yargılar-
dan hangisine ulaşılabilir?
A) Demokratik ülkelerde kamuoyunun oluş-
ması sınırlanmıştır.
B) Yöneticilerin kamuoyunun görüşlerine
önem vermesi demokrasinin bir gereğidir.
C) Kamuoyu baskısı yöneticilerin yanlış yap-
masına neden olmaktadır.
D) Kamuoyu, sadece ekonomik sorunların
çözümünde etkilidir.
107
test 52 Ünite
Hakimiyet Milletindir
6
3. Ülkemiz Cumhuriyetle yönetilmektedir. De-
mokrasilerde halkın katılımı ne kadar fazla
olursa, ülke yönetimindeki etkisi de o kadar
fazla olur. Demokrasi sayesinde halk, ülkesini
özgür iradesiyle seçtiği temsilciler aracılığı ile
yönetir.
Buna göre;
I. Halkın görüşlerinin yönetime yansıtılması
II. Tüm siyasi yetkilerin yöneticilerde olması
III. Halkın seçtiği kişilerle temsil edilmesi
Yargılarından hangisi ya da hangileri de-
mokrasinin sağladığı yararlardan değildir?
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) I ve II D) II ve III
4. Aşağıdakilerden hangisi demokratik birey-
lerin sergileyeceği bir davranış değildir?
A) Irk ve cinsiyet ayrımı yapmaması
B) Kendisini başkalarından üstün görmesi
ması
5. Demokratik ilkelerin bireylere kavratılması ve
davranışa dönüştürülmesi bir süreç sorunu-
dur. Çünkü demokrasi yaşanılarak öğrenilen
değerler bütünüdür.
Aşağıdakilerden hangisi bireyin demokra-
si bilincine sahip olması sürecine katkıda
bulunabilecek bir tutum değildir?
A) Aile ile ilgili kararlarda çocuklarında fikri-
nin alınması
B) Okulda sınıf temsilciliklerinin seçimle be-
lirlenmesi
C) Büyüklerinin yanlarında çocukların konu-
şamaması
D) Kulüp faaliyetlerinin öğrenciler tarafından
planlanması
 Ünite test 52
6

6. Dünya siyasi tarihinde birçok darbe gerçek- 8.

leşmiştir. Roma İmparatoru Julius Caesar D Y
(Jul Sezar) gibi bazı Roma imparatorları ikti-
Ülkeyi yönetme ve yasa yapma
darı darbe yaparak ele geçirmiştir. Fransa’da
yetkisi bir partiye aittir.
1799 yılında Napolyon, Irak’ta 1968 yılında
Saddam Hüseyin, Libya’da 1969 yılında Mu- Vatandaşlar seçme ve seçilme
ammer Kad-dafi darbe ile ülke yönetimlerine hakkına sahiptir.
el koymuştur. Demokrasi ve çağdaşlaşma Herkesin eşit oy hakkı vardır.
yolunda ilerlemeye çalışan ülkemizde bu sü-
Seçimler açık oy gizli sayım ilkesi-
rece zarar verebilecek olaylar gerçekleşmiştir.
ne uygun yapılır.
Özellikle 1960, 1971 ve 1980 askerî darbeleri
buna örnek olarak gösterilebilir. Devletin, milletin huzur ve refahını
sağlama görevi vardır.
Bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi-
ne ulaşılamaz? Yukarıda demokratik devletin özellikleri ile
ilgili verilen doğru - yanlış etkinliğinin doğ-
A) Ülkemizde demokrasiye yapılan müdaha- ru seçeneği aşağıdakilerden hangisidir?
leler olmuştur.
B) Dünyada farklı zamanlarda farklı ülkeler- A) B)
D Y D Y
de darbe olayları yaşanmıştır.
C) Askeri darbeler ülke ekonomisini kalkındı-  
rır.  
D) Ülkemizde birden çok demokrasiye müda-  
hale gerçekleşmiştir.
 
 
G
A
M C) D)
D Y D Y
A
OKUL

7. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan birtakım  

kişiler örgüt kurarak kendi menfaatleri uğru-
na vatanımıza ihanet etmişlerdir. Milletimizin  
demokrasiye ve millî egemenliğe bağlılığını  
hiçe sayan FETÖ (Fetullahçı Terör Örgütü)  
mensupları 15 Temmuz 2016 tarihinde bir
 
kalkışma başlattılar. FETÖ terör örgütünün
darbe girişiminde başta millî egemenliğimizin
merkezi ve sembolü olan Türkiye Büyük Millet
Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı Külliyesi hedef
alındı.
Bu bilgilere göre;
I. Terör örgütleri ülkemize ve demokrasimize
zarar vermektedir. 9. V
atandaş olma bilincine sahip olan birey,
haklarının ve görevlerinin farkındadır.
II. FETÖ üyeleri doğrudan milli egemenliği
hedef almıştır. Aşağıdakilerden hangisi ülke yönetimine
katılmamızı sağlayan haktır?
III. Kişisel çıkarları olanlar milletin çıkarlarını
hiçe sayarak hareket etmiştir. A) Vergi vermek
yargılarından hangilerine ulaşılabilir? B) Askerlik yapmak
A) I, II ve III B) II ve III C) Oy kullanmak
C) I ve III D) I ve II
D) Kanunlara uymak

108
 test 53 Ünite
Türkiye’de ve Dünya’da Barış - I
7
1. (I) Uluslararası kuruluşlar; ülkeler arasındaki 3. 28 Nisan 1919 3 Eylül 1939
ekonomik, bilimsel, ticari, politik, kültürel, si-
yasal konular gibi birçok alanda iş birliğinin
her ülkenin çıkarına olacağı inancıyla kurulur.
(II) Bu amaçla üye ülkeler iş birliği içerisinde
faaliyetlerini sürdürmektedir. ( III) Bölgesinde
ve dünyada söz sahibi olma amacını taşıyan Uluslararası Almanya’nın Po-
ülkemiz geçmişten günümüze kadar uluslara- barış ve güvenliği lonya’ya saldırması
rası birçok kuruluşa üye olarak destek vermiş- sağlamak devlet- sonucunda
tir ve hâlen vermektedir. (IV) Ülkemizin birçok lerarası sorunları II.
uluslararası kuruluşa üye olmaktaki hedefi barışçı yöntemlerle Dünya Savaşı baş-
bölgesinin ve dünyanın barış ve huzuruna çözmek amacıyla ladı.
hizmet etmektedir. Milletler Cemiyeti
kuruldu.
Yukarıdaki metinde kaç numaralı cümle ül-
kemizin uluslararası kuruluşlara üye olma- Yukarıdaki tarih şeridindeki bilgilerden ya-
sındaki amacını vermektedir? rarlanarak aşağıdaki yargılardan hangisine
A) I B) II C) III D) IV ulaşılamaz?
A) Milletler Cemiyeti dünya barışını sağlama
amacıyla kurulmuştur.
B) Milletler Cemiyeti ABD tarafından kurul-
muştur.
C) Milletler Cemiyeti hedeflerini gerçekleşti-
rememiştir.
D) Milletler Cemiyeti II. Dünya Savaşının çık-
G masını engelleyememiştir.
A
M
A
OKUL

2. UNESCO (Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim

ve Kültür Örgütü) Mustafa Kemal Atatürk’ün
100. doğum yıl dönümü dolayısıyla 1981 yı-
lını Dünya Barış Yılı olarak ilan etmiştir. Ulu
önderimiz için; “Atatürk uluslararası anlayış, iş
birliği, barış yolunda çaba göstermiş üstün bir
lider; bir inkılapçı, sömürgecilik ve yayılmacılı-
ğa karşı savaşan ilk önderdir. İnsan haklarına
saygılı, dünya barışının öncüsü, bütün yaşa- 4. I.Dünya Savaşı’ndan sonra kurulan Milletler
mı boyunca insanlar arasında renk, dil, din, ırk Cemiyeti’nin amacı, uluslararasında işbirliğini
ayrımı gözetmeyen, Türkiye Cumhuriyeti’nin geliştirmek ve uluslararası barış ve güvenliği
kurucusudur.” İfadesini kullanmıştır. sağlamak için savaşa başvurmamak konu-
sunda bir takım yükümlülükler kabul etmek,
Bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi- gizlilikten uzak, adaletli ve onurlu ilişkiler kur-
ne ulaşılamaz? maktır.
A) UNESCO dünyadaki büyük liderlere önem Buna göre, Milletler Cemiyeti’nin çalışma-
vermektedir. ları arasında aşağıdakilerden hangisi yer
B) UNESCO Atatürk’ün eşitliğe verdiği öne- almaz?
me dikkat çekmiştir.
A) Barış içinde yaşama
C) UNESCO dünya barışı konusuna önem
B) Devletlerarası eşitlik
veren tek lider olarak Atatürk’ü kabul et-
mektedir. C) Bağımsızlığa saygı
D) 1981 yılı dünya barışına önem verilen bir D) Devletlerin içişlerine karışma
yıldır.

109
 Ünite test 53
7
5. Atatürk, Türk milletine ana hedef olarak gös-
terdiği çağdaş uygarlık düzeyine ulaşmanın
ön şartını yurtta ve cihanda barış olarak be-
lirlemiştir.
Aşağıdakilerden hangisi ülkemizin bu doğ-
rultuda içinde yer aldığı uluslararası kuru-
luşlardan değildir?
A) NATO
B) Birleşmiş Milletler
C) Türkiye ve Avrupa Güvenlik ve İşbirliği
teşkilatı
D) WHO
9. Amacı insan haklarını, hukukun üstünlüğünü
6. Ülkemiz uluslararası siyasi, güvenlik, ekono-
mik, sağlık, gıda, kültür alanlarında faaliyet
G çevre sorunlarına çözüm aramaktır.
gösteren kuruluşlar içerisinde yer almaktadır. A
Aşağıdakilerden hangisi bu kuruluşlar ara- M
A dakilerden hangisidir?
sında yer almaz?
A) Avrupa Birliği
B) Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü
C) Avrupa Konseyi
D) Dünya Sağlık Örgütü
7. Amacı dünyadaki gıda ve tarımla ilgili çalış-
maları organize edip geliştirerek gıda güvenli-
ğini sağlamaktır.
Yukarıda özelliği verilen uluslararası kuru-
luş aşağıdakilerden hangisidir?
A) Avrupa Konseyi
B) Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü
C) Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı
D) Dünya Sağlık Örgütü
8. Amacı Türk dünyasının tarihî ve kültürel biri-
kimlerinden en geniş şekilde yararlanmak su-
retiyle Türk dili konuşan ülkeler arasındaki çok
taraflı iş birliğinin geliştirilmesidir.
Ülkemizin de üyesi olduğu yukarıda özel-
likleri verilen uluslararası kuruluş aşağıda-
kilerden hangisidir?
A) Türkiye ve Avrupa Güvenlik ve İşbirliği
teşkilatı
B) Türk Konseyi
C) İslam İşbirliği Teşkilatı
D) Avrupa Konseyi
ve demokrasinin ilkelerini koruyup güçlendir-
mektir. Ayrıca ırkçılık, yabancı düşmanlığı ve
Yukarıda özellikleri verilen kuruluş aşağı-
OKUL
A) Avrupa Birliği
B) NATO
C) Dünya Sağlık Örgütü
D) Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı
10. Amacı doğal afetler, savaşlar veya sivil çatış-
malar gibi nedenlerle ani olarak açlığa maruz
kalan halk kitlelerine insani amaçlarla gıda
yardımı sağlamaktır.
Yukarıda özellikleri verilen kuruluş aşağı-
dakilerden hangisidir?
A) Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü
B) Dünya Sağlık Örgütü
C) Avrupa Konseyi
D) Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı
110
 test 54 Ünite
Türkiye’de ve Dünya’da Barış - II
7
1. 3. Sivil Toplum Örgütleri, küresel sorunların siya-
………… Amacı İslam dünyasının hak ve sal, sosyal ve ekonomik nedenlerden dolayı çö-
çıkarlarını korumak, üye devletler arasın- zülemediği durumlarda devreye girer.
da iş birliğini ve dayanışmayı güçlendir-
mektir Aşağıdakilerden hangisi, Sivil Toplum Ör-
gütleri’nden biri değildir?
Ülkemizin de üyesi olduğu, yukarıda özel- A) B)
likleri verilen uluslararası kuruluş aşağıda-
kilerden hangisidir?
A) Avrupa Konseyi
B) Doğu Ülkeleri Kalkınma Konseyi
C) İslam İşbirliği Teşkilatı C) D)
D) Türk Konseyi

G
A
M
A
OKUL

4. Dünyada geniş alanları etkileyen savaş, açlık,

yoksulluk, bulaşıcı hastalıklar, doğal afetler
gibi olaylara küresel sorunlar denir.
2. UNESCO, II. Dünya Savaşı’ndan sonra 44
ülke tarafından kurulmuştur. İnsanlığın ortak Aşağıdakilerden hangisi küresel sorunlar-
mirası sayılan eserlerin gelecek kuşaklara la mücadele eden örgütlerden biri değil-
aktarılmasına katkıda bulunmuştur. Türkiye dir?
UNESCO’ya üye olan ülkelerden biridir. Tür- A) B)
kiye ................. oluşturarak UNESCO’ya üye
olmuştur.
Boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi
gelmelidir?
A) Arama Kurtarma Ekibi C) D)
B) Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu
C) Türkiye Sokak Çocuklarını Koruma Derneği
D) Türkiye Yardımseverleri Koruma Derneği

111
 Ünite test 54
7

5. 7. Özellikle az gelişmiş ülkelerde çocuklar ve

Erozyonla
gençlerin durumlarını iyileştirmek için çalış-
mücadele
edilmesi malar yürütmektedir.
Yukarıda bahsi geçen Birleşmiş Milletler
Çölleşmeyle kuruluşu aşağıdakilerden hangisidir?
Ağaçlandırma-
nın yapılması
? mücadele A) B)
edilmesi

Toprağın
korunması

Kavram haritasında aşağıdakilerden han- C) D)

gisinin amaçları verilmiştir?
A) AKUT B) TEMA
C) NATO D) UNESCO

G
A
M
A
OKUL

6.

Yukarıda Birleşmiş Milletler’e bağlı bazı kuru-

luşların logoları verilmiştir. Bu kuruluşların her
biri dünyamızda var olan bir sorunun çözümü-
8. Dünyada doğal ve kültürel mirasın korunması
ne yönelik faaliyetler yürütmektedir.
ve yaşatılması çalışmaları yapan uluslararası
Buna göre BM için aşağıdakilerden hangisi kuruluş aşağıdakilerden hangisidir?
yanlış bir ifade olur?
A) B)
A) Küresel sorunlara küresel çözümler bul-
mak istemektedir.
B) Sorunların çözümünde görev alan ulusla-
rarası örgütleri bulunmaktadır.
C) Birçok alanda yardım çalışmaları yapmak- C) D)
tadır.
D) En büyük yardımı Avrupa ülkelerine yap-
maktadır.

112
 test 55 Ünite
Ekonomiye Yön Veren Kuruluşlar
7
1. Ülkemizin jeopolitik konumuna bakıldığın- 3. I.Küresel barışı sağlamak
da;
II. Küresel barışı korumak
I. Eski dünya karalarının (Asya, Avrupa, Afri-
III. Ülkeler arası sorunların çözümünde yar-
ka) birbirine yaklaştığı yerde bulunduğu,
dımcı olmak
II. Dünyanın önemli su yolları, deniz ve kara-
Belli başlı görevleri sıralanan uluslararası
yolları üzerinde bulunduğu
kuruluş aşağıdakilerden hangisidir?
III. Doğu ve batı uygarlıkları arasında köprü A) Birleşmiş Milletler
görevi oluşturduğu görülür.
B) Avrupa Birliği
Buna göre, verilen maddelerden hangisi ya C) NATO
da hangileri ekonomimizi etkilemektedir?
D) UNICEF
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) I ve III D) I,II ve III

G
A
M
A
OKUL

4. Komşularımızdan petrol ve petrol ürünleri

yanında çeşitli tarımsal ürünler, ham madde-
ler ve yarı mamül maddeler ithal etmekteyiz.
Komşu ülkelere ihracatımızın ağırlığını maki-
2. Coğrafi konumu itibarıyla ülkemizin kara kom-
ne ve makine aksamı, inşaat ve yapı malze-
şuları olduğu gibi yakın deniz komşuları da
meleri, tekstil ürünleri, işlenmiş tarımsal ürün-
vardır. Suriye, Irak, İran, Azerbaycan, Erme-
ler ve gıda maddeleri oluşturmaktadır.
nistan, Gürcistan, Bulgaristan ve Yunanistan
kara komşularımızı oluşturur. Rusya, Ukray- Bu bilgilere göre;
na, Romanya, Libya, Mısır, İsrail ve Lübnan
I. Ülkemizin komşuları ile canlı ticari ilişkileri
yakın deniz komşularımızdır.
vardır.
Yukarıda verilen özellikler ülkemiz için
II. Ülkemizin ticaretinde sanayi ürünleri de
hangisini gerekli kılmıştır?
yer almaktadır.
A) Komşuları ile siyasi ve ekonomik ilişkileri-
III. Dış ticaretimizde tarım ürünlerinin payı
ni geliştirmeyi
büyüktür.
B) Asker sayısını arttırmayı
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
C) Deniz kuvvetlerini güçlendirmeyi
A) I, II ve III B) Yalnız I
D) Bu ülkelerden hammadde satın almayı
C) I ve II D) II ve III

113
 Ünite test 55
7

5. Türkiye ekonomik ilişkilerini geliştirmek ama-
cıyla birçok kuruluşla iş birliği yapmaktadır. Bu
iş birliği ülkemize ekonomik fayda sağlamakta
ve ülkemizin yeni pazarlara açılmasını kolay-
laştırmaktadır. Bu kuruluşlar ülkeler arasında-
ki ekonomi, bilim, ticaret, eğitim, teknik, politik,
kültürel ve siyasal konularda iş birliği geliştir-
mek amacıyla kurulmuştur.
Bu bilgilere göre aşağıdaki bilgilerden
hangisine ulaşılamaz?
A) Ülkemiz çeşitli sebeplerle birçok kuruluşla
işbirliği içindedir.
B) Uluslararası işbirliği devletlerin ekonomik
olarak kalkınmasına fırsat yaratır.
C) Türkiye dünyada kurulmuş tüm uluslara-
rası kuruluşlara üyedir.
D) Uluslararası kuruluşlar üye devletlerin bir-
birlerine çeşitli alanlarda destek olması
için vardır.
7. Üye ülkelerin kalkınmalarına katkıda bulun-
mak, ……… bölgesi içindeki ticari engelle-
ri kaldırmak ve bölge içi ticareti geliştirmek
amacıyla kurulmuştur. 1985 yılında kurulan
teşkilatın merkezi Tahran’ dır. Kurucu ülkeler,
Türkiye, İran ve Pakistan’ dır.
Diğer üye ülkeler Afganistan, Azerbaycan, Ka-
zakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Tacikistan
ve Türkmenistan’dır.
Yukarıdaki anlatımda boş bırakılan yere
gelmesi gereken uluslararası kuruluş han-
gisidir?
A) G – 20
B) D–8
C) Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatı
D) Ekonomik İşbirliği Teşkilatı

G
A
M
A
OKUL

8. Amacı Karadeniz’e kıyısı olan ülkelerin po-

6.
………… uluslararası sistemde başlıca
gelişmiş ülkeler ile gelişmekte olan ülkele-
rin temsil edilmesi amacıyla, 1999 yılında
kurulmuştur. Dünya ekonomisinin %90’ını,
ticaretinin %80’ini ve nüfusunun 2/3’ünü
temsil etmektedir………..zirvesi 2015 yılın-
da Türkiye’nin başkanlığında yapılmıştır.
Küresel bağlantılar konusunda verilen bil-
gileri değerlendirdiğimizde yukarıda boş
bırakılan yerlere hangisi gelmelidir?
A) NATO B) Avrupa Birliği
C) G – 20 D) Avrupa Konseyi
tansiyellerinden, coğrafi yakınlıklarından,
ekonomilerinden üye ülkelerin yararlanması-
nı sağlamaktır. Aralarındaki ikili ve çok taraflı
ekonomik, teknolojik ve sosyal ilişkileri geliş-
tirmektir.
Küresel bağlantılar konusunda verilen bil-
gileri değerlendirdiğimizde yukarıda özel-
likleri verilen uluslararası kuruluş hangisi-
dir?
A) Avrupa Birliği
B) Ekonomik İşbirliği Teşkilatı
C) Avrupa Kafkasya Asya Ulaştırma Koridoru
D) Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatı

114

1. ………….insanları özelliklerine göre sınıflan-
dırma eğiliminin neden olduğu bir algılama
ve davranış biçimidir. İnsanlarda var olduğu
sanılan bu özellikler çoğunlukla gerçeğe da-
yanmaz.
Yukarıda tanımı verilen kavram aşağıdaki-
lerden hangisidir?
A) Ön yargı
B) Kalıp yargı
C) Bakış açısı
D) Değer yargısı
G
A
M
A
OKUL
2. Kendisini tanıdığımız bir veya birkaç kişinin
özelliklerini onunla aynı kategoride bulunan
bütün diğer kişilere yaymaya genelleştirme
eğilimi denir.
Bu bilgilere göre;
I. Kısa boylu ve yaramaz bir erkek çocuğu
annesi Elif’in tüm bu özellikteki çocukları
yaramaz zannetmesi
II. Bıyıklı ve oldukça sert karakterli bir
matematik öğretmeni olan Ege’nin, tüm
bu özellikteki öğretmenleri sert karakterli
zannetmesi
III. Bade’nin gördüğü tüm sarı saçlı ve mavi
gözlüleri Rus zannetmesi
Örneklerinden hangileri genelleştirme eği-
liminde değerlendirilecek kalıp yargıya ör-
nektir?
A) I, II ve III B) Yalnız III
C) II ve III D) I ve II
115
test 56 Ünite
İnsanları Nasıl Tanıyoruz
7
3. Bir ülke, grup veya durumla ilgili sahip oldu-
ğumuz bir kanıyı bu durumda olan herkese
uygulamaya özelleştirme eğilimi denir.
Bu bilgiye göre aşağıdakilerden hangisi
özelleştirme eğilimi içinde değerlendirile-
cek kalıp yargıya örnek olarak gösterile-
mez?
A) Tüm çekik gözlüklülerin Çinli zannedilme-
si
B) Tüm sarı saçlıların İngiliz olduğunun dü-
şünülmesi
C) Tüm kısa boyluların Japon zannedilmesi
D) Trafikte her korna çalan kişinin sinirli oldu-
ğunu düşünülmesi
4. Ön Yargı; bir kimse ya da bir olayla ilgili belir-
li şart veya görüntülere dayanarak, önceden
edinilmiş olumlu veya olumsuz peşin hüküm-
dür.
Verilen bilgiyi dikkate aldığımızda aşağıda-
kilerden hangisi ön yargıya örnek oluştur-
maz?
A) Arkadaşlarından uzun olan Ali’nin sınıfta
dışlanması
B) Sınavlarda yüksek not alan Aslı’nın arka-
daşları tarafından kutlanması
C) Saçları dalgalı olan Bade’nin arkadaşları
tarafından dağınık bulunması
D) Bahadır’ın yeni taşındıkları sitede arka-
daşlık kuramayacağına inanması
 Ünite test 56
7
5. Çoğu zaman zihnimizdeki kalıp yargılar, hiç-
bir bilimsel gerçekliğe dayanmadan sadece
ön bilgilerimizden ve başkalarının söylemle-
rinden hareketle oluşur. Ancak ön yargıları-
mızın çoğunun zaman içinde yanlış olduğunu
anlarız. Bu farkındalığa ulaşana kadar geçen
süre içinde çoğu zaman hatalı davranışlar ve
tutumlar içine girebiliriz.
Bu bilgilerden yola çıkarak ön yargılarımız-
la ilgili;
I. Ön yargılarımız her zaman doğru olmaya-
bilir.
II. Ön yargılar ilişkilerimizi olumsuz etkileye-
bilir.
III. İlk izlenim bizi ilişkilerimizde her zaman
doğruya yönlendirebilir.
yorumlarından hangisi yapılamaz?
A) I ve II B) Yalnız III
C) Yalnız I D) I ve III
G
A
M
A
OKUL
6. Kalıp yargılar insan ilişkilerini olumsuz yönde
etkileyebilir. Bu sebeple ilişkilerimizde müm-
kün olduğunca bu yargılardan uzak olmak
gerekir.
Aşağıdakilerden hangisi kalıp yargılardan
kurtulma yollarından biri değildir?
A) Farklılıklara saygılı olmak.
B) İnsanları olduğu gibi kabul etmek.
C) Yardımlaşma duygusunu geliştirmek.
D) İlk tanıştığımız kişi ile ilgili çevremizdekile-
ri dinlemek.
116
7. Karşılaştığımız ve etkileşime girdiğimiz insan-
ların davranışlarını onların kültürel norm ve
değerlerine göre değil de kendi kültürümüzün
kurallarına göre değerlendiririz. Bu durumda o
birey ya da üyesi olduğu grup hakkında yanlış
düşüncelere varabilir ve onlar hakkında bazı
yakıştırmalar yapabiliriz. Bu da kurduğumuz
iletişimin olumsuz olmasına sebep olur.
Yukarıda yapılan açıklama aşağıdaki soru-
lardan hangisine cevap vermek için yapıl-
mıştır?
A) Karşımızdaki kişileri kendi yargılarımıza
göre değerlendirmenin zararları nelerdir?
B) Kalıp yargılar toplumu nasıl etkiler?
C) Kişi haklarına saygılı olmak neden gerek-
lidir?
D) Toplumda hoşgörünün gerekleri nelerdir?
8. Kalıp yargıların zaman içinde ön yargıya dö-
nüşmesi çeşitli sorunlara yol açarak ayrımcı-
lığa sebep olabilir. Bir ülkenin vatandaşları,
bir dinin mensupları, bir okulun mezunları, bir
takımın taraftarları aynı özelliklere sahip ola-
maz. Ancak kalıp yargılar onların öyle görül-
mesine yol açar.
Yukarıdaki anlatımda kalıp yargının hangi
özelliğinden bahsetmektedir?
A) Genelleme oluşturmasından
B) Herkesi ilgilendirmesinden
C) Eleştiriye kapalı olmasından
D) Toplumsal değerleri içermesinden
 test 57 Ünite
Küresel Sorunlara Çözüm Üretiyorum
7
1. (1) Dünyada geniş alanları etkileyen savaş, 4.
açlık, yoksulluk, bulaşıcı hastalıklar, doğal Küresel Isınma
felaketler gibi olaylara küresel sorun denil-
mektedir. (2) Küresel sorunların temelini çev-
re sorunları oluşturmaktadır. (3) Bu nedenle Zehirli Kimyasal Atıklar
çevrenin korunması, diğer bazı sorunlarında
oluşmasını engelleyecektir. (4) Konu önemi
nedeniyle Anayasamızda da yerini almıştır.
Nükleer Silahlar
Yukarıdaki metinde kaç numaralı cümlede
küresel sorunları engelleme ile ilgili bilgi
vermektedir?
Çevre ve Deniz Kirliliği
A) 4 B) 3 C) 2 D) 1

Yukarıdaki diyagramın ? işareti ile gösteri-

2. Günümüzde Dünya önemli sorunlarla karşı
karşıyadır. Özellikle Dünya nüfusu 20. yy’da
katlanarak artmış; bunun sonucunda ekili dikili
alanlar yerleşime açılmıştır. Ayrıca ormanların
tahribatı toprak erozyonunu şiddetlendirmiş,
tarımsal verim düşmüştür. Bilinçsiz sulama ve
gübreleme de tarım aleyhine bu olumsuzluğu G
daha da artırmıştır. A
Aşağıdakilerden hangisi metinde geçen A
günümüz Dünya sorunlarından biri değil-
len yerine aşağıdakilerden hangisi gelme-
lidir?
A) Dünyamızı tehdit eden olaylar
B) Çevre sorunları
C) Küresel ısınmanın sonuçları
D) Nükleer enerjinin getirdikleri
M
OKUL

dir?
A) Aşırı nüfus artışı
B) Doğal dengenin bozulması
C) Besin maddelerinin israf edilmesi
D) Bitki örtüsünün yok edilmesi

5. Günümüzde çokça bahsedilen küresel fela-

3. Aşağıdakilerden hangisi, küresel ısınmayı
yavaşlatmak için alınabilecek engellerden
biri değildir?
A) Ambalaj malzemesi olarak özellikle plastik
kullanılması
B) Temizlik ürünü alırken doğaya zarar ver-
meyen ürünlerin tercih edilmesi
C) Tatlı suyu kirleten her türlü kimyasal mad-
delerin kullanılmaması
D) Yenilenebilir enerji kaynaklarından elde
edilen enerjinin kullanılması
ketler yakın bir zamanda dünyayı yaşanılmaz
hale getirecektir.
Aşağıdakilerden hangisi, yukarıda bahse-
dilen küresel felaketlerden biri değildir?
A) Buzulların erimesi ve deniz seviyesinin
yükselmesi
B) Bitki ve hayvan türlerinin azalması
C) Dünya nüfusunun normal oranlarda art-
ması
D) Su kaynaklarının azalması

117
 Ünite test 57
7

6. Küresel sorunlar daha çok insanların doğayı 9.

bilinçsizce kullanmasıyla ortaya çıkan prob- ..........?..........
lemlerdir. • Doğal kaynakların tükenmeye baş-
Aşağıdakilerden hangisi küresel bir sorun laması
değildir? • Aşırı yoksulluk ve açlık
A) Buzulların erimesi • Küresel ısınma
B) Çevre kirliliği • Bulaşıcı hastalıklar ve çevre kirliliği
C) Hava kirliliği
D) Trafik Bu bilgilere verilecek en iyi başlık aşağıda-
kilerden hangisidir?
A) Savaşların Nedenleri
B) Ülkemizin Sosyal Sorunları
C) Küresel Sorunlar
D) Göçlerin Ekonomik Nedenleri

7. Hızlı nüfus artışı, çevre kirliliği, bulaşıcı hasta-

lıklar, savaş, terör, gibi dünyada geniş alanları
etkileyen olaylara denir. Yalnız insanları değil
bütün canlıları tehdit etmektedir.
Tanımı yapılan problem aşağıdakilerden
hangisidir? G
A
A) Siyasal problemler M
B) Bölgesel sorunlar A
OKUL

C) Küresel sorunlar 10.

D) Ekonomik sorunlar

KÜRESEL ISINMA

SALGIN HASTALIKLAR
AÇLIK
SAVAŞLAR
ÇEVRE KİRLİLİĞİ
İSRAF

8. Dünyamızı ve insanlığı tehdit eden çok büyük

sorunlar bulunmaktadır. Dünyamız büyük sorunlarla karşı karşıya
Aşağıdakilerden hangisi diğerlerinden daha Aşağıdakilerden hangisi bu sorunların çözü-
büyük alanlarda görülmeye başlamış ve in- münde en etkili yöntem olarak gösterilebilir?
sanlığı daha çok tehdit etmiştir? A) Yoksul ülkelere para yardımı yapmak
A) Kıtlık B) Küresel işbirliği yapmak sorunların çözü-
B) Küresel Isınma münde ortak hareket etmek
C) Depremler C) Doğal afetler için kurtarma ekibi kurmak
D) Susuzluk D) Görmezden gelmek

118
 Deneme - 1

1. İnsanların sağlıklı bir iletişim kurmaları, ken-
dilerini doğru bir biçimde ifade edebilmelerine
bağlıdır. İletişimin sağlanabilmesi için de din-
leme önemlidir. İletişim dinleme ile başlar.
Buna göre doğru bir iletişimin, aşağıdaki-
lerden hangisinin ortaya çıkmasına katkı
sağlayacağı söylenemez?
A) İnsanlar arasında dayanışmanın artması-
na
B) Karşılıklı güven duygusunun azalmasına
C) Bireylerin karşısındakilere karşı duyarlı ol-
masına
D) Bilgi alışverişinin kolaylaşmasına
3. Osmanlı padişahı ülkenin tek hakimiydi. Karar
almasında ülke yönetiminde kendisine yar-
dımcı olan divan makamı bulunurdu. Ancak
divanda alınan kararlar padişah onaylamadan
yürürlüğe girmezdi.
Bu bilgilere göre;
I. Osmanlı Devletinde monarşi yönetimi
hakimdir.
II. Divan bir yasama meclisi niteliğindedir.
III. Padişah son sözü söyleme hakkına sahip-
tir.
sonuçlarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) I ve II
C) I ve III D) I, II ve III

G
A
M
A
OKUL

2. Yaş

65+
(50-59)

(40-49) 4. II. Mehmet Döneminde;

(30-39)
• Ege Adalarının bazılarının ele geçirilmesi
(20-29)
(10-19)
• Amasra, Sinop, Trabzon ve Kırım’ın alın-
ması
(0-9)

3 2 1 1
0
Bin Kişi
Yukarıdaki nüfus piramidinde tabanın ge-
niş olması aşağıdakilerden hangisinin ka-
nıtıdır?
A) Yaşlı nüfusun fazla olduğunun
B) Doğum oranının fazla olduğunun
C) Nitelikli işgücünün fazla olduğunun
D) Nüfusun fazla olduğunun
2 3
gibi gelişmeler dikkate alındığında Osman-
lı Devleti ile ilgili olarak ;
I. Denizlerde üstünlük sağlanmaya çalışıl-
mıştır.
II. Osmanlı sınırları genişlemiştir.
III. Karadeniz kıyılarında egemenlik güçlen-
miştir.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) I ve II D) I, II ve III

119
5. Kanuni Sultan Süleyman döneminde yapı- 7. Tımarlı Sipahiler Osmanlı ordusunun
lan Hint Deniz Seferlerinin nedenleri ara- önemli bir bölümünü oluşturan eyalet as-
sında; kerleridir. Aşağıdakilerden hangisi Tımarlı
Sipahilerin özelliklerinden biri değildir?
• Kanuni’nin Baharat Yolu’nun güvenliğini
sağlamak istemesi, A) Maaş almazlardı.
• Portekizlilerin, Hindistan’la ticaret yapan B) Barış zamanında İstanbul’un güvenliğini
Müslüman tüccarlara saldırmaları sağlarlardı.
C) Masrafları tımar sahipleri tarafından karşı-
• Portekizlilerin Hint ticaret yolunu kontrol lanırdı.
altına almaları gösterilebilir.
D) Tamamen Türklerden oluşurdu.
Buna göre,Hint Deniz Seferinin daha çok
hangi alana yönelik olarak yapıldığı söyle-
nebilir?
A) Siyasi B) Dini 8. Milli mücadelenin hazırlık döneminde halk,
C) Ekonomik D) Kültürel genelge ve kongrelerle bilinçlendirilirken pa-
dişah ve halifeyi hedef alan bir karar alınma-
mıştır.
Bu durumun temel nedeni aşağıdakilerden
hangisidir?
A) İstanbul Hükümeti’nin askeri desteğini
sağlamak
B) Ülkede milli birlik ve beraberliği korumak
C) İtilaf Devletlerinin desteğini sağlamak
G
A D) Mevcut hükümeti değiştirmek
M
A
OKUL

6. Nüfus Miktarı
Milyon kişi
80 9.
70 Şehirlerde
barınma ve
60
altyapı so-
50 runları ortaya
40 çıkmıştır.
30
20
10 Sanayi İnkılâbı
Şehirler- ile köylerden Şehirler-
0 1927 şehirlere yoğun
1935 1940 1945 1950 1955 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 2000 2007
de işsizlik de nüfus
göçler olmuştur. artmıştır.
Yukarıda sayım yıllarına göre Türkiye nüfus artmıştır.
grafiği verilmiştir.
Verilen grafiğe göre aşağıdakilerden han- ?
gisi söylenemez?
A) Cumhuriyetin ilk yıllarında her beş yılda Yukarıdaki şemada “?” olan kutuya aşağı-
bir sayım yapılmıştır. dakilerden hangisi yazılmalıdır?
B) 1975 yılında nüfus 40 milyona ulaşmıştır. A) Sanayileşen ülkelerde nüfus artmıştır.
C) 1975 - 1985 yılları arasında nüfus on mil- B) Tarımla uğraşan nüfus azalmıştır.
yon kişiden fazla artmıştır. C) Hammadde sorunu ortaya çıkmıştır.
D) Nüfus artışı 1935 yılından sonra hızlan- D) Sanayileşen ülkeler yoksullaşmıştır.
mıştır

120
 Deneme - 1

10. Oğlum bugün okulda ilk 12. Türk milletinin sağlam bir
günün. Arkadaşlarınla ve fikre sahip olması gerekir.
öğretmeninle iletişim kura- Bütün çabaların Türk
raken dikkat etmen gereken
bazı etkenler vardır. Bunla-
kamuoyunun gerçeği an-
ra dikkat edersen, sen arka- lamasına ve duymasına
daşlarını tanırsın onlar da yönelik olduğu millete
seni tanır. anlatılmalıdır. Ancak o
şekilde millet günlük fikir-
lere, sahte ve yanıltıcı
sözlere asla önem vermeyecek bir olgunluğa
Buna göre aşağıdakilerden hangisi çocu- erişebilir.
ğun okulda olumlu bir iletişim kurmasına Atatürk dönemi düşünüldüğünde, milleti
katkı sağlamaz? gerçeklere ve gerçekleri anlama olgunluğu-
na eriştirecek kitle iletişim aracı aşağıdaki-
A) Konuşmaya “merhaba” ile başlaması
lerden hangisi olamaz?”
B) Empatik davranması
A) Radyo
C) Ön yargılı ve yargılayıcı olması
B) Basın
D) Sempatik ve güler yüzlü olması
C) Televizyon
D) Gazete

13.
Benim yaşadığım ülkede si-
G vil toplum kuruluşları yani
A STK’lar yaşanan problemleri
M dile getirip kamuoyu oluştura-
A
OKUL
biliyorlar.

Alberth

Alberth’in ülkesiyle ilgili verdiği bilgile-

11. re göre öncelikle aşağıdakilerden hangisi
söylenebilir?
Suriye’deki iç savaş
nedeniyle binlerce A) Gelişmiş bir ülke değildir.
Suriyeli, Türkiye’ye B) Nüfusu yoğundur.
sığınarak mülteci
durumuna geldi. C) Özgürlükçü ve demokratiktir.
D) Gelir seviyesi yüksektir.

14. Aşağıdakilerden hangisi hızlı nüfus artı-

Yukarıdaki kitle iletişim aracı hangi fonksi-
şının ülkemize sağlayacağı faydalar ara-
yonunu yerine getirmiştir?
sında gösterilemez?
A) Eğitme A) Ülkemizin vergi gelirleri artar.
B) Haber verme B) Kişi başına düşen milli gelir azalır.
C) Eğlendirme C) Aktif nüfus artar.
D) Yönlendirme D) Genç ve dinamik bir yapı oluşur.

121
15. 30 yaşın altındaki nüfus genç nüfus olarak
kabul edilmektedir. Ülkemizde de genç nüfus
oranı yüksektir. Bu durum gerekli yatırımlar
yapılmaz ve tedbirler alınmazsa bazı sorun-
ları doğurur.
Aşağıdakilerden hangisi genç nüfusun ül-
kemizde meydana getirebileceği sorunlar-
dan biridir?
A) İşgücü ihtiyacı ortadan kalkar.
B) Üretim artar, ticaret gelişir.
C) Güçlü kara orduları kurulur.
D) İşsizlik oranı artar.
16. İç göç ülke sınırları içerisinde yapılan göçtür.
Genellikle geçim kaynakları sınırlı olanlardan,
iş olanaklarının fazla olduğu kentlere doğru
yapılır. Bu göçlerin bazıları geçici bazıları ise
süreklidir.
Bu açıklamaya göre Çukurova, Rize ve Gi- G
resun gibi illerimize yapılan göçlerin hangi A
amaçla yapıldığı söylenebilir? M C) Askeri başarısızlıklar üzerine Avrupa’dan
A uzmanlar getirilmiştir.
A) Tarım - geçici
OKUL
B) Sanayi - sürekli
C) Turizm - geçici
D) İnşaat - geçici
17. Devletimizin kırsal kesimden kente olan aşırı
göç karşısında çalışmalar yapması gerek-
mektedir.
Aşağıdakilerden hangisi kırsal kesimden
kentlere olan göçü azaltmak için yapılabi-
lecek çalışmalardan biri değildir?
A) Kırsal kesimde yeni iş imkanları oluştur-
mak
B) Sadece hayvancılığı yaygınlaştırmak
C) Eğitim ve sağlık hizmetlerini geliştirmek
D) Tarımda verimi artırıcı tedbirler uygulamak
122
18. Osmanlı Devleti’nin kısa sürede büyüme-
sinde;
I. Yönetimi altındaki insanlara hoşgörü poli-
tikası uygulaması
II. Göçmen Türkmenleri Rumeli’de fethedi-
len arazilere yerleştirmesi
III. Ordusunu sadece Türk insanlardan oluş-
turması
gibi durumlardan hangisi ya da hangileri
etkili olmuştur?
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) I ve II D) II ve III
19. Lale Devri denilen dönem 1718 Pasarofça
Antlaşması’yla başlamış ve 12 yıl sürmüştür.
Bu dönemde Osmanlı, savaşlardan uzak
durarak diplomasiye ağırlık vermiş ve Avru-
pa’ya elçiler göndererek oradaki gelişmeleri
takip etmiştir.
Bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisine
ulaşılamaz?
A) Osmanlı Avrupa’yı takip etmeye başla-
mıştır.
B) Avrupa’yla diplomatik ilişkiler hız kazan-
mıştır.
D) Batı dünyasıyla etkileşim yoğunlaşmıştır.
20. Osmanlılar, altı asır süren ve üç kıtaya yayılan
hâkimiyetleri boyunca pek çok uygarlığı etki-
lemiş ve onlardan aldığı kültürel unsurları
Türk kültürüyle yoğurmuştur. Osmanlı Devle-
ti’nin en yoğun ilişkileri olduğu bölgelerden biri
de Avrupa’dır. 15. yüzyıldan başlayarak Avru-
pa’da, Türk sanatına, müziğine, yaşam tar-
zına olan ilgi arttı. 18. yüzyılda Osmanlıların
Avrupa başkentlerine gönderdiği elçiler saye-
sinde Avrupalılar, Türk kültürünü yakından
tanıma imkanı buldular.
Bu bilgilere göre Osmanlı ve Avrupa ara-
sındaki etkileşimle ilgili aşağıdakilerden
hangisi söylenemez?
A) Avrupa ile kültürel etkileşim 15. yüzyılda
başladığı
B) Osmanlının farklı kültürlerle etkileşim için-
de olduğu
C) Kültürel ilişkilerin askeri mücadeleleri son-
landırdığı
D) Diplomatik ilişkilerin kültürel etkileşimi hız-
landırdığı

1. İletişimde “etkin dinleme” oldukça önemlidir.
Eğer iletişimde bulunduğunuz kişiyi iyi bir şe-
kilde dinlerseniz çok daha sağlıklı ve olumlu
bir iletişimde bulunabilirsiniz.
Buna göre iyi bir dinleyici olmak için aşa-
ğıdakilerden hangisi gerekli bir özellik de-
ğildir?
A) Konuşmacıdan anlaşılmayan yerlerin tek-
rarını istemek.
B) Dinlediğimiz kişinin sözünü kesmemek.
C) Konuşmacı ile göz teması kurmak.
D) Konuşmacının her söylediğini doğru kabul
etmek
2. Edirne, Türk çini ve seramik
sanatının önemli merkezlerin-
den biriydi. Sultanların vazge-
çemediği süsleme tarzı, saray
ve anıtsal yapıların emsalsiz
çinileri, Edirne’nin kültür mira-
sı içinde önemli bir yer tutar.
Buna göre;
I. Edirne’nin bir kültür merkezi olduğu
II. Edirne çinilerinin kültürel açında önemli
olduğu
III. Edirne’de sivil mimarinin geliştiği
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) I ve II B) I ve III
C) II ve III D) I, II ve III
3. Osmanlı Devletinin kuruluş döneminde ger-
çekleşen;
• Divan teşkilatının kurulması
• Düzenli ordunun kurulması
• Medreselerin açılması
gibi gelişmelere bakarak aşağıdakilerden
hangisine ulaşılamaz?
A) Fetih hareketlerinin hızlanması amaçlan-
mıştır.
B) Eğitim seviyesi yükseltilmeye çalışılmıştır.
C) Ülkede hoşgörü ortamı oluşturulmaya ça-
lışılmıştır.
D) Devlet işlerinin yürütülmesinde danışma-
ya önem verilmiştir.
Deneme - 2
4. Tanzimat Fermanı’nda;
• Müslüman, Hristiyan herkesin can ve mal
güvenliğinin sağlanması
• Herkesin kanun önünde eşit olması
• Vergilerin kazanca göre alınması
• Askerlik işlerinin belirli kurallara göre dü-
zenlenmesi gibi kararlar alınmıştır.
Buna göre Tanzimat Fermanı için hangisi
söylenemez?
A) Önemli yenilikler içerdiği
B) Devlet ve toplum haklarını karşılıklı ele al-
dığı
C) Askeri başarılar sağladığı
D) Kanun üstünlüğüne önem verdiği
5. Marmara bölgesinde ekili dikili toprakların ora-
nı diğer bölgelerden fazladır. Buna rağmen
Marmara Bölgesi diğer bölgelerden tarım ürü-
nü alır.
G Bu durumun temel nedeni aşağıdakilerden
A hangisidir?
M
A A) Nüfusunun fazla olması
OKUL
B) Çeşitli iklimlerin görülmesi
C) Yeryüzü şekillerinin sade olması
D) Endüstri kuruluşlarının fazla olması
6. Coğrafi Keşiflerle Avrupa’da ekonomik haya-
tın güçlenmesi, yaşam seviyesinin yükselme-
siyle birlikte sanata ve bilime duyulan güven
artmıştır. Bu durumda kültür ve sanat faaliyet-
lerini destekleyen, bilim adamlarını ve sanat-
çıları koruyan varlıklı kişilerin ortaya çıkması-
na neden olmuştur.
Bu durum aşağıdaki gelişmelerden hangi-
sine sebep olmamıştır?
A) Sanat alanında birçok eserin yapılmasına
B) Deney ve gözleme dayalı araştırmaların
hız kazanmasına
C) Bilim ve teknik alandaki gelişmelere ortam
hazırlamasına
D) Toplumsal mücadelelere zemin hazırla-
masına
123
7. Vakıf arazi; geliri cami, medrese, hastane gibi
topluma hizmet veren kuruluşların masrafları
için ayrılmış olan topraklardı. Vakıf arazilerinin
alınıp satılması kesinlikle yasak olup devlet
tarafından da vergiden muaf tutulmuşlardır.
Yukarıda verilen bilgilere göre, vakıf arazisi
için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Çeşitli toplumsal kuruluşların masrafları
için ayrıldığı
B) Korunması için devletin çeşitli tedbirler al-
dığı
C) Başarılı devlet adamlarına hizmet karşılığı
verildiği
D) Devletin vakıf arazilerini desteklediği
8. Fatih Sultan Mehmet’in İstanbul’a davet
ettiği, kurduğu Sahn-ı Seman Medresele-
ri’nde baş müderrislik teklif ettiği ve hatta
“Tebriz’den İstanbul’a kadar her adımına bir
altın vereyim.” dediği bilim insanı aşağıda-
kilerden hangisidir?
A) Biruni B) Farabi
C) Uluğbey D) Ali Kuşçu
9. Avrupa’da Rönesans, Reform hareketle-
rinin ortaya çıkardığı özgür düşünce, bilim
ve teknik alanda önemli gelişmelere yol açtı.
Teknik gelişmelerin üretim alanına uygulan-
masıyla da Sanayi İnkılabı gerçekleşti.
Buna göre Avrupa’da Sanayi İnkılabı’nın
başlamasında aşağıdakilerden hangisi
daha çok etkili olmuştur?
A) İslam dünyasındaki gelişmelerin takip edil-
mesi
B) Mesen sınıfının çalışmaları
C) Kralların bilimi ve bilim insanlarını destek-
lemesi
D) Özgür düşünce ortamının bilimsel gelişme-
nin önünü açması
10.
Ticaret ve
kültür merkezi
olması
Ekonomik
Dini merkez
durumunun ? olması
güçlü olması
İslam
dünyasına
yakın olması
Bu şemada boş bırakılan yere aşağıdaki-
lerden hangisi yazılmalıdır?
A) Reformun Almanya’da başlamasının ne-
denleri
B) Rönesans’ın İtalya’da başlamasının ne-
denleri
C) Coğrafi keşiflerin İspanya’da başlaması-
nın nedenleri
D) Sanayi İnkılabı’nın İngiltere’de başlaması-
nın nedenleri
G
A
M 11. Orta Çağ Avrupası’nda hakim olan skolastik
A düşünce ile ilgili;
OKUL
I. Kilise ve din adamlarının etkisi altındadır.
II. Deney ve gözleme dayalıdır.
III. Eleştiri ve sorgulamaya kapalıdır.
IV. Rönesansla beraber önemini yitirmiştir.
yargılarının hangisi ya da hangilerine ula-
şılamaz?
A) I ve II B) Yalnız II
C) III ve IV D) Yalnız IV
12. Avrupa’da XV. yüzyıldan itibaren bilim ve
teknik alanındaki gelişmeler artarak devam
etti. Felsefe ve bilimde akıl, deney ve gözlem
ön plana çıktı. Bu döneme Avrupa’da “Akıl
Çağı” denilmiştir. Bu dönemdeki gelişmeler
teknik buluşlara ortam hazırladı.
Aydınlanma Çağı’ndaki bilim ve teknik ala-
nındaki gelişmeler aşağıdakilerden hangisi-
ne zemin hazırlamıştır?
A) Rönesans’ın doğmasına
B) Reformun başlamasına
C) Sanayi İnkılabı’nın gerçekleşmesine
D) Coğrafi keşiflerin başlamasına
124
 Deneme - 2

13. 15. • Hitit kralları toprakların bir kısmını ikta ola-

Ziraat rak komutan ve valilere vermişlerdir.
Bankası
• Selçuklular ikta adını verdikleri sistemde
Tarıma komutanlara toprak vererek asker yetiştir-
destek veren Devlet Su mişlerdir.
GAP kurum ve İşleri • Osmanlı Devleti ikta sistemini geliştirerek,
kuruluşlar
ordunun temelini oluşturan tımar sistemini
uygulamışlardır.
Toprak
Mahsulleri Anadolu’daki toprak yönetimleriyle ilgili
Ofisi verilen bilgiye göre devletler, toprakları en
çok hangi alandaki teşkilatlanmada kullan-
Bu şemada verilen kurum ve kuruluşların mışlardır?
amaçları arasında aşağıdakilerden hangisi A) Askeri B) Ticaret
gösterilemez? C) Siyasi D) Sosyal
A) Tarım alanlarını daha verimli hale getirmek
B) Çiftçiye kredi imkanı sağlamak
C) Tarımda sulama sorununu gidermek
D) Tarım işçilerinin haklarını korumak

G
A
M
A
OKUL

14. I.Herkes kanun önünde eşittir.

II. Yargı bağımsızdır.
III. Padişahın meclisi açma kapama yetkisi
16. Meslek seçiminde doğru ve sağlıklı karar vere-
vardır. bilmeniz için dikkat etmeniz gereken şudur:
IV. Hükümet padişaha karşı sorumludur. Kişi kendini ve seçeceği mesleği tanımalıdır.
Kanun-i Esasi’nin maddelerinden demok- Doğru meslek seçimi için ilk olarak aşağı-
ratik olanlar ve olmayanlar aşağıdakilerin daki sorulardan hangisine cevap verme-
hangisinde doğru verilmiştir? miz gerekir?
Demokratik Demokratik A) Mesleğin aylık kazancı nedir?
olanlar olmayanlar B) Mesleği yapmak için ne tür eğitim almak
A) I.ve II III.ve IV gerekiyor?

B) II.ve III I.ve IV C) Mesleğe girişte yaş, cinsiyet, boy, kilo gibi
sınırlamalar var mı?
C) II.ve IV II.ve III
D) Neleri yapmaktan hoşlanırım ve neler ya-
D) II.ve IV I.ve III pabilirim?

125
17. Demokrasilerde halkın yönetimde söz sahibi
olmasını sağlayan ilke katılımcılıktır. Haklarını
bilen, olumsuz durumlara demokratik biçimde
müdahale eden vatandaşlar, demokrasinin
daha iyi işlemesine katkıda bulunur. Vatan-
daşlar seçme ve seçilme hakkını kullanarak
yönetime katılır ve yöneticileri denetlerler.
Bu bilgilere göre demokratik bir ülkede bire-
ye düşen sorumluluklar arasında aşağıdaki-
lerden hangisi yoktur?
19. Dünyadaki çevre örgütlerinin raporlarına göre
dünyamız her geçen gün daha da büyük teh-
likelerle karşı karşıya kalmaktadır. Dünyamızı
tehdit eden küresel ısınma, kuraklık, hava
kirliliği gibi sorunlara çözüm arayışları hız-
lanmazsa biz canlılara yaşanacak bir dünya
bırakmayacak gibi görünüyor.
Bu metinde vurgulanmak istenen esas yar-
gı hangi seçenekte doğru ifade edilmiştir?

A) Seçimlerde oy kullanmak A) Dünyamızın en büyük sorunu küresel

ısınmadır.
B) Yönetime katılmak
B) İnsanoğlu dünyanın geleceği için büyük
C) Kanunlara uymak
tehlike oluşturan çevresel sorunlara bir an
D) Görevini yapmayanları cezalandırmak önce çözüm bulmalıdır.
C) Çevre sorunlarının çözümünde en büyük
görev devlete düşmektedir.
D) Hava kirliliği ölümcül sonuçlara varan has-
talıklar ortaya çıkarır.

G
A
M
A
OKUL

18. • II. Dünya Savaşı sonucunda Rus yayılmacı-

lığına önlem olarak kurulmuştur.
• Üye ülkelerin güvenliğini ve uluslararası
barışa katkı sağlamak amaçlarıdır.
• Türkiye de üyesidir.
Yukarıda bilgileri verilen uluslararası kuru-
luş aşağıdakilerden hangisidir?
A) B)
20. 1919 yılında Milletler Cemiyeti olarak ortaya
çıkan kurum 1945’te Birleşmiş Milletler adını
almıştır.

Avrupa Birleşmiş Milletler’in kurulmasının temel

NATO Birliği amacı nedir?
C) D)
A) Dünyada tarım politikalarına yön vermek
B) Uluslararası barış ve güvenliği sağlamak
C) Çevre sorunlarını ile ilgili kanunlar çıkarmak
IMF Varşova D) Dünyada işsizliği önlemek
Paktı

126
 Cevap Anahtarı

TEST 15
ÜNİTE 1 BİREY VE TOPLUM
1.A 2.C 3.C 4.A 5.D 6.C 7.D 8.C 9.A 10.A
TEST 1
1.D 2.D 3.A 4.B 5.C 6.D 7.C 8.B 9.C TEST 16
1.C 2.B 3.C 4.D 5.A 6.A 7.B 8.B 9.C
TEST 2
1.D 2.C 3.A 4.B 5.B 6.B 7.C 8.C 9.A TEST 17
TEST 3 1.D 2.A 3.C 4.D 5.D 6.C 7.A 8.D 9.A
1.D 2.D 3.A 4.D 5.A 6.B 7.C 8.A 9.B
TEST 4 TEST 18
1.C 2.C 3.D 4.C 5.D 6.C 7.C 8.C 9.A 1.D 2.A 3.A 4.C 5.B 6.B 7.C 8.C
TEST 5 TEST 19
1.C 2.C 3.A 4.C 5.A 6.C 7.A 8.D 1.A 2.C 3.B 4.A 5.D 6.A 7.A 8.A 9.A 10.C
11.D
TEST 6 TEST 20

1.D 2.D 3.C 4.B 5.A 6.C 7.D 8.A 1.C 2.D 3.C 4.B 5.C 6.A 7.C 8.A 9.C

İNSANLAR, YERLER VE
ÜNİTE 3
ÇEVRELER
ÜNİTE 2 KÜLTÜR VE MİRAS TEST 21

TEST 7 1.A 2.C 3.D 4.A 5.B 6.C 7.C 8.D 9.B
TEST 22
1.A 2.C 3.A 4.C 5.A 6.C 7.A 8.B
1.B 2.C 3.C 4.B 5.D 6.C 7.C 8.D
TEST 8
TEST 23
1.D 2.B 3.C 4.C 5.D 6.D 7.C 8.C 9.C 10.B
1.B 2.B 3.C 4.D 5.A 6.C 7.A 8.C 9.C
TEST 9
TEST 24
1.B 2.C 3.D 4.D 5.C 6.D 7.A 8.B 9.B 10.D
1.B 2.D 3.B 4.D 5.B 6.C 7.D 8.C

TEST 10
TEST 25
1.A 2.C 3.B 4.D 5.B 6.C 7.A 8.A
1.A 2.D 3.A 4.D 5.B 6.C 7.B 8.A
TEST 26
TEST 11
1.D 2.B 3.D 4.A 5.C 6.C 7.C 8.B 9.A
1.B 2.B 3.D 4.C 5.D 6.C 7.D 8.C 9.A

TEST 27
TEST 12
1.D 2.D 3.A 4.A 5.B 6.A 7.C 8.D 9.C
1.A 2.C 3.C 4.C 5.C 6.C 7.A 8.C 9.A

TEST 28
TEST 13
1.B 2.C 3.B 4.B 5.B 6.D 7.B 8.C 9.A 10.A
1.B 2.C 3.C 4.B 5.A 6.C 7.D 8.C 9.D 10.C
11.A
TEST 14 TEST 29
1.D 2.A 3.A 4.B 5.C 6.C 7.D 8.B 9.C 1.D 2.D 3.A 4.C 5.B 6.D 7.C 8.B

127
 BİLİM, TEKNOLOJİ VE
ÜNİTE 4 ÜNİTE 6 ETKİN VATANDAŞLIK
TOPLUM

TEST 30
TEST 46
1.A 2.C 3.D 4.C 5.C 6.A 7.D 8.C 9.D
1.A 2.B 3.D 4.D 5.A 6.A 7.A 8.D 9.B
TEST 31
1.D 2.C 3.D 4.B 5.D 6.A 7.D 8.A
TEST 47

TEST 32 1.A 2.B 3.B 4.D 5.A 6.B 7.C 8.B 9.B

1.A 2.A 3.B 4.D 5.A 6.B 7.D 8.A 9.B

TEST 48
TEST 33 1.B 2.A 3.C 4.D 5.B 6.C 7.C 8.A 9.D

1.D 2.D 3.C 4.D 5.C 6.A 7.C 8.B

TEST 34 TEST 49
1.A 2.A 3.B 4.B 5.C 6.D 7.B 8.C 9.D 1.B 2.C 3.C 4.D 5.C 6.A 7.D 8.B
TEST 35
1.C 2.B 3.D 4.D 5.A 6.D 7.A 8.B 9.B 10.A TEST 50
1.C 2.B 3.B 4.D 5.A 6.A 7.A 8.C 9.B 10.A
ÜNİTE 5 ÜRETİM DAĞITIM TÜKETİM

TEST 36 TEST 51

1.B 2.A 3.D 4.C 5.D 6.A 7.B 8.D 9.D 1.C 2.D 3.B 4.C 5.B 6.C 7.B 8.B 9.B 10.B
TEST 37 TEST 52
1.B 2.D 3.D 4.A 5.D 6.A 7.C 8.D 9.A 10.A 1.C 2.B 3.B 4.B 5.C 6.C 7.A 8.C 9.C

TEST 38
1.B 2.C 3.B 4.B 5.D 6.B 7.C 8.B 9.D 10.A
ÜNİTE 7 KÜRESEL BAĞLANTILAR

TEST 39 TEST 53
1.A 2.A 3.B 4.B 5.D 6.D 7.A 8.C 9.C 1.D 2.C 3.B 4.D 5.D 6.A 7.B 8.B 9.A 10.D
TEST 40 TEST 54
1.A 2.A 3.B 4.A 5.C 6.D 7.A 8.B 9.A 1.C 2.B 3.C 4.A 5.B 6.D 7.D 8.C
TEST 41 TEST 55
1.D 2.D 3.B 4.D 5.A 6.B 7.D 8.B 1.B 2.A 3.A 4.C 5.C 6.C 7.D 8.D
TEST 56
TEST 42
1.A 2.D 3.D 4.C 5.B 6.D 7.A 8.A
1.A 2.B 3.C 4.B 5.D 6.D 7.D 8.D 9.A 10.B
TEST 57
TEST 43 1.B 2.C 3.A 4.A 5.C 6.D 7.C 8.B 9.C 10.B

1.B 2.D 3.A 4.B 5.A 6.C 7.A 8.A Deneme 1

1.B 2.B 3.C 4.D 5.C 6.D 7.B 8.B 9.A 10.C
TEST 44 11.B 12.C 13.C 14.B 15.D 16.A 17.B 18.C 19.C 20.C
1.D 2.A 3.C 4.C 5.D 6.B 7.B 8.B Deneme 2
TEST 45 1.D 2.D 3.C 4.C 5.A 6.D 7.C 8.D 9.D 10.B
1.D 2.C 3.C 4.C 5.B 6.D 7.B 8.B 11.B 12.C 13.D 14.A 15.A 16.D 17.D 18.A 19.B 20.B

128