Tıp 2.

sınıf E2B3
23ANT75-N. ischiadicus
Doç. Dr. Servet ÇELİK
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi
Anatomi A.D.
1
•N. ischiadicus (L3-S3);
Vücudun en kalın siniridir.
Proksimalde 2 cm genişlik
Plexus sacralis en büyük dalı.
Seyir:
-For. infrapiriforme’den
Gluteal bölgeye girer.
Dış rotator kasların arkasında m.
gluteus maximus önünde ilerler.

2
•N. ischiadicus (L3-S3);
Vücudun en kalın siniridir.
Proksimalde 2 cm genişlik
Plexus sacralis en büyük dalı.
Seyir:
-For. infrapiriforme’den
Gluteal bölgeye girer.
Dış rotator kasların arkasında m.
gluteus maximus önünde ilerler.

3
•N. ischiadicus (L3-S3);
Vücudun en kalın siniridir.
Proksimalde 2 cm genişlik
Plexus sacralis en büyük dalı.
Seyir:
-For. infrapiriforme’den
Gluteal bölgeye girer.
Dış rotator kasların arkasında m.
gluteus maximus önünde ilerler.
M. adductor magnus ile m. biceps
femoris arasında ilerler.

Bitiş:
Uyluk alt 1/3 kadar iner ve
dallanır.
4
•N. ischiadicus (L3-S3);
Seyir projeksiyonu:
1. nokta:
SIPS-Tuber ischiadicum çizgisi, orta
noktası
2. nokta:
Tuber ischiadicum-trochanter major
çizgisi, 1/3 iç-2/3 dış noktası
3. nokta:
Sulcus glutealis hattı,
2/5 iç-3/5 dış noktası
4. nokta:
Regio poplitea, orta noktası

5
Dalları:
Yan dallar:
Tibial bölüm;
-R. articularis coxae
-R. articularis genus
-Rr. musculares: HAMSTRİNG kasları uyarır.
M. semitendinosus
M. semimembranosus Medial Hamastring
Pars ischiocondylaris (Ischiocrural kaslar)
adductoris magni
M. biceps femoris, caput long.
Fibular bölüm; Lateral Hamastring
M. biceps femoris, caput breve

6
Dalları:
Yan dallar:
Terminal dallar
Uyluk ortaları veya distal 1/3 kısmında
ayrılır.
-N. tibialis (L4-5, S1-3)
plx. sacralis ön bölüm liflerinden
-N. fibularis communis (L4-5, S1-2)
plx. sacralis arka bölüm liflerinden

7
Varyasyon:
Farklı seviyelerde terminal dallanma;
Normal dallanma;
-Uyluk 1/3 distali
Varyasyon; Yüksek dallanma
-İntrapelvik dallanma
-Uyluk proksimalinde dallanma

Pelvis’ten çıkış varyasyonları;

Normal; En sık m. piriformis
altından olur.
Varyasyon;
Fakat kasın içinden ve
üstünden de pelvis’i
terk edebilir. 8
Klinik Anatomi
Siyatalji, Siyatik ağrısı
N. ischiadicus hattı boyunca yayılan ağrı
Algos (Gr.): Ağrı
ischiadic + algicosciatlagia
Genelde tek taraflı ağrı

9
N. ischiadicus hasarı
N. ischiadicus yaralanması nedenleri:
-Gluteal travma
-Kalça kırıkları
-Vaskülit
-Miyositis piriformis sendrom
-İyatrojenik: Tıbbi hata
Yanlış gluteal enjeksiyonlar,
Kalça protezi ameliyatları vb.

10
N. ischiadicus hasarı
En sık gluteal bölgeye yapılan hatalı intramusküler
enjeksiyonlar sonucu yaralanır. Yaralanmaların
%90’ında (daha yüzeyelde seyrettiği için) n.
fibularis (peroneus) communis’e ait lifler etkilenir.

11
N. ischiadicus kesisi
Uyluk arkası kaslardaki paralizi nedeniyle, diz
fleksiyonu zayıflar (m. sartorius ve m. gracilis ile de
diz fleksiyonu yapıldığından tamamen ortadan
kalkmaz).
Ancak diz ekleminin altında kalan tüm kaslarda
paralizi vardır ve bu nedenle yer çekiminin etkisine
bağlı düşük ayak (footdrop) olur.

Ayrıca n. saphenus ile duyusu

taşınan bölgeler hariç,
bacak ve ayakta
duyu kaybı olur.

12
Piriformis sendromu (Cüzdan siyatiği)
M. piriformis’in aşırı kullanımı veya travması
sonucu spazmına bağlı olarak n. ischiadicus’un
sıkışması sonucu oluşur. N. ischiadicus’un kasın
içinden geçtiği varyasyonlarda da görüle-
bilmektedir. Gluteal bölgede ağrı, siyatalji görülür.

13
•N. tibialis (L4-5, S1-3)
N. ischidicus’un kalın ve
medialde olan terminal dalıdır.
Seyir:
M. biceps femoris, caput
longum derininde

14
•N. tibialis (L4-5, S1-3)
N. ischidicus’un kalın ve
medialde olan terminal dalıdır.
Seyir:
M. biceps femoris, caput Fossa poplitea
longum derininde -N.
Fossa poplitea’da a.v. poplitea -V.
arka dış tarafında bulunur. -A.
M. gastrocnemius iki başı
arasından geçer.

15
•N. tibialis (L4-5, S1-3)
N. ischidicus’un kalın ve
medialde olan terminal dalıdır.
Seyir:
M. biceps femoris, caput
longum derininde
Fossa poplitea’da a.v. poplitea
arka dış tarafında bulunur.
M. gastrocnemius iki başı
arasından geçer.
Arcus tendineus musculi solei
altından geçer.
Kruruo-popliteal kanal
Bacak yüzeyel derin fleksör
kasları arasında, a. tibialis
posterior ile birlikte seyreder. 16
•N. tibialis (L4-5, S1-3)
Seyir:
Tendo calcanei medialinde
Malleolus madialis’in arkasından
Tarsal tünel: Malleolus medialis cal-
caneus arası, retinaculum flexorum
altında kalan 4 geçit.
3. kanaldan, a. tibialis posterior ile
birlikte

17
•N. tibialis (L4-5, S1-3)
Sonlanma:
Retinaculum flexorum altında n.
plantaris medialis ve lateralis denilen
iki terminal dalına ayrılır.

18
•N. tibialis (L4-5, S1-3)
İşlev:
Bacak arkası kasları innerve eder.
Diz fleksörleri
Ayak fleksörleri
Topuk medial tarafı deri duyusu
Diz eklemi, distal talofibular
eklem duyusu
Tibia kemiğine lifler

19
Dalları:
Yan dallar:
-Rr. musculares (Bacak ve ayak fleksörleri)
-N. interosseus cruris
-R. articularis genus
-N. cutaneus surae medialis
 N. suralis oluşumuna katılır
-Rr. calcanei mediales
Terminal dallar:
-N. plantaris medialis
-N. plantaris lateralis

20
-Rr. musculares nervi tibialis
Bacak arak kompartıman kaslarını uyarır.
Üstte;
-M. gastrocnemius iki başı
-M. plantaris
-M. popliteus (n. musculi poplitei)
-M. soleus (n. musculi solei)
Altta;
-M. tibialis posterior
-M. flexor digitorum
longus
-M. flexor
hallucis longus

21
-N. interosseus cruris
Membrana interossea cruris
üstünden öne geçer.
A. tibialis anterior ile birlikte
seyreder.
Dallar:
-R. articularis (duyusal)
Art. talocruralis distalis
-Tibia’ya dallar

22
-N. interosseus cruris
Membrana interossea cruris
üstünden öne geçer.
A. tibialis anterior ile birlikte
seyreder.
Dallar:
-R. articularis (duyusal)
Art. talocruralis distalis
-Tibia’ya dallar

23
N. tibialis hasarı
Fossa poplitea
Direkt yaralanma
Femur distal kırkları
Diz ekleminin arkaya çıkıklarında
yaralanabilir.
Kruropopliteal kanal
Kompresyon
Bacak arka kompartımanı
Kompartıman sendromu
Retinaculum musculorum flexorum
Tibia distal kırıkları
Tarsal tünel sendromu

24
N. tibialis proksimal yaralanmaları
Bacak arkası kaslarda (ayak fleksörleri)
paralizi olur. Ayak plantar fleksiyon
(fleksiyon) yapamaz.
Kişi parmak uçlarında ayakta duramaz.

Bu durumda, ekstensör (dorsal fleksör)

ve evertör kasların hakimiyeti sonucu
ayak dorsifleksiyonda ve eversiyonda
kalır. Bu karakteristik görünüme
calcaneovalgus denir.
Ek olarak ayak tabanında duyu kaybı
olur.

25
Arka kompartıman sendromu
N. tibialis ve a.v. tibialis’in bacak
ön kompartımanında kompresyon
uğraması
Etiyoloji:
Kırık sonrası kanama, kas ezilmesi
(iş kazası, trafik kazası, deprem
vb.), sıkı bandaj, ameliyatta uzun
süre turnike, sıkı bandaj, sıkı alçı

Tarsal tünel sendromu

Burada oluşan ödem siniri
sıkıştırarak, topuk ve baldıra
yayılan, sıklıkla geceleri daha
belirgin olan ağrı ve paresteziye
neden olur.
26
-N. cutaneus surae medialis
Seyir: V. saphena parva ile seyreder.
İşlev: Bacak arka üst kısmı deri duyusunu alır.
Sonlanma: N. suralis oluşumuna katılır.

27
-Rr. calcanei mediales
N. tibialis’ten ayak bileği seviyesinde ayrılır
Retinaculum flexorum’u deler
Topuk iç tarafında dağılırlar
İşlev: Topuk iç taraf deri duyusu

28
-Rr. calcanei mediales
N. tibialis’ten ayak bileği seviyesinde ayrılır
Retinaculum flexorum’u deler
Topuk iç tarafında dağılırlar
İşlev: Topuk iç taraf deri duyusu

29
-N. plantaris medialis
Seyir:
A. plantaris medialis ile birlikte seyreder.
M. abductor hallucis’in derininden geçer.
M. abductor hallucis ve m. flexor digitorum
arasında

30
-N. plantaris medialis
Dalları:
Medial kütük
Rr. musculares; FDB, AbdH, FHB
Nn. digitales plantares proprii (baş parmak mediali)
Rr. cutanei
Lateral kütük
R. muscularis; Lu 1
Nn. digitales plantares communis (1-3 aralık)
Nn. digitales plantares proprii (1-3 aralık)
Rr. cutanei (1-3 aralık)

İşlev: FDB, AbdH, FHB, Lu 1 motor

innervasyonunu yapar. Baş parmak tarafı kaslar
Ayak tabanı medial 3,5 parmak duyusunu alır. 31
N. plantaris medialis nöropatisi
Tekrarlayan eversiyon hareketleri ile n. plantaris
medialis’in retinaculum flexorum veya m.
abductor hallucis’in altında sıkışması sonucu.
Ayak tabanı medialinde parestezi, yanma, os
naviculare seviyesinde ağrı görülür.
Jimnastikçiler, koşucular yürüyüş sporu
yapanlarda sık görüldüğü için klinik tabloya
‘Jogger’s foot’ adı verilir.

32
-N. plantaris lateralis
Seyir:
M. quadratus plantae ve m. flexor digitorum brevis
arasından
A. plantaris lateralis eşlik eder
Sonlanma: r. superficialis ve r. profundus’a ayrılır

33
-N. plantaris lateralis
Dalları:
Rr. musculares: QP, AbdDM
R. superficialis:
Rr. musuclares: FDM, IOP4, IOD4
Nn. digitales plantares communis
Nn. digitales plantares proprii
Rr. cutanei: 4. aralık, küçük parmak laterali
R. profundus: Arcus plantaris profundus ile seyreder.
Rr. musculares: AddH, IOP2-3, IOD1-3, Lu 2-4

İşlev:
Küçük parmak kasları motor, tüm IOP, tüm IOD,
Lu2-4 innervasyonunu yapar.
Ayak tabanı lateral 1,5 parmak duyusunu alır. 34
-N. fibularis (peroneus) communis
N. ischiadicus’un ince ve lateralde
olan terminal dalıdır.
Seyir: M. biceps femoris medial
kenarını takip eder.
M. biceps femoris ve m. gastrocne-
mius lateral başı arasındaki oluk-
tan laterale geçer. Collum
fibulae’yi dolanır.
Sonlanma:
Collum fibulae’nin dış
tarafında iki uç dalına
ayrılır.
Terminal dallar
N. peroneus superficialis
N. peroneus profundus 35
-N. fibularis (peroneus) communis
İşlev:
Bacak dış yan ve ön kompartıman
kaslarını innerve eder.
Bacak arka ve dış yan tarafı, ayak
sırtı derisinin duyusunu alır.

36
-N. fibularis (peroneus) communis
Dalları:
Yan dallar:
-Rr. articulares (genus)
-N. articularis reccurens (genus)
-N. cutaneus surae lateralis

Terminal dallar:
-N. fibularis (peroneus)
superficialis
-N. fibularis (peroneus)
profundus;

37
-Rr. articulares (genus)

-N. articularis reccurens (genus)

Geri dönen/çıkan dal

İşlev: Diz eklemi duyusu

38
N. cutaneus surae lateralis
İşlev: Bacak dış yan taraf duyusu
Dal:
N. communicans fibularis
↓
N. suralis oluşumuna

39
N. suralis
Oluşum:
N. tibialis
N. cutaneus surae medialis
N. fibularis communis
N. suralis
N. cutaneus surae lateralis
R. communicans fibularis
Seyir:
M. gastrocnemius’ başları arasında v.
saphena parva ile birlikte seyreder.
Tendo calcanei lateral kenarından
Malleolus lateralis arkasından
Dalları:
-Rr. calcanei laterales
-N. cutaneus dorsalis lateralis 40
N. suralis
Oluşum:
N. tibialis
N. cutaneus surae medialis
N. fibularis communis
N. suralis
N. cutaneus surae lateralis
R. communicans fibularis
Seyir:
M. gastrocnemius’ başları arasında v.
saphena parva ile birlikte seyreder.
Tendo calcanei lateral kenarından
Malleolus lateralis arkasından
Dalları:
-Rr. calcanei laterales
-N. cutaneus dorsalis lateralis 41
İşlev:
Bacağın 1/3 distalinin arka ve dış yüzü, malleolus lateralis ve ayağın
dış kenarının (küçük parmağa kadar) deri duyusunu taşır.
Klinik anatomi:
Sinir kayıplı yaralanmaların tedavisinde greftlemede sinir kaynağı
olarak kullanılır.
N. suralis yaralanması
Etiyoloji:
-Travma, kalkaneus kırıkları,
ayak bileği burkulması
-Varis cerrahisi, aşil
tendonu cerrahisi
Klinik:
Ayak, ayak bileği dış yan
tarafında ağrı, karıncalanma 42
-N. fibularis (peroneus) superficialis
Seyir:
Peroneal kasların iç tarafında
seyreder
M. extensor digitorum longus
lateralinde
Bacak 1/3 distalinde fascia cruris’i
delerek yüzeyselleşir

43
-N. fibularis (peroneus) superficialis
Dallar:
-Rr. musculares: FbL, FbB
-N. cutaneus dorsalis medialis
R. medialis
N. digitalis dorsalis pedis
R. lateralis
N. digitalis dorsalis pedis
-N. cutaneus dorsalis intermedius
R. medialis
N. digitalis dorsalis pedis
R. lateralis
N. digitalis dorsalis pedis

44
-N. fibularis (peroneus) superficialis
İşlev:
Ayağa eversiyon yaptıran bacak dış
kompartman kaslarını (m. fibularis
longus ve brevis) motor siniridir.
Bacağın ön-dış yüzü ve
ayak sırtından (1 ve 2 parmak
arası hariç) duyu alır.

45
-N. fibularis (peroneus) superficialis
İşlev:
Ayağa eversiyon yaptıran bacak dış
kompartman kaslarını (m. fibularis
longus ve brevis) motor siniridir.
Bacağın ön-dış yüzü ve
ayak sırtından (1 ve 2 parmak
arası hariç) duyu alır.

46
 -N. fibularis (peroneus) profundus
Seyir:
M. extensor digitorum longus
derininde
Membrana interossea cruris
önünde
-A. tibialis anterior’la
birlikte seyreder.
-Retinaculum musculo-
rum extensorum altından
Sonlanma:
Ayak sırtında terminal
dallarına ayrılır.
-R. medialis
-R. lateralis 47
 -N. fibularis (peroneus) profundus
Dallar:
Yan dallar:
Rr. musculares: TA, EDL, EHL, PT
R. articularis (talocruralis)
Terminal dallar:
R. lateralis: EDB
R. medialis
Nn. digitales dorsales pedis

İşlev:
Bacak ön kompartıman ve ayak sırtı
kasları (ayak bileği ve parmak ekste-
nsörleri/dorsifleksörleri) uyarır
1 ve 2. parmaklar arası deri duyusu 48
 -N. fibularis (peroneus) profundus
Dallar:
Yan dallar:
Rr. musculares: TA, EDL, EHL, PT
R. articularis (talocruralis)
Terminal dallar:
R. lateralis: EDB
R. medialis
Nn. digitales dorsales pedis

İşlev:
Bacak ön kompartıman ve ayak sırtı
kasları (ayak bileği ve parmak ekste-
nsörleri/dorsifleksörleri) uyarır
1 ve 2. parmaklar arası deri duyusu 49
N. peroneus communis hasarı
Etiyoloji: Collum fibulae kırıklarında
hasarlanabilir.
Klinik: Bacak dış ve ön kompartıman
kasları fonksiyon kaybı gelişir.
Eversiyon ve ekstensiyon kaybı
Bacak arka ve dış yan derisi duyu
kaybı
DÜŞÜK AYAK (DROP FOOT)
Yürürken ayağın yere takılması

50
N. fibularis profundus hasarı
Anterior kompartıman sendromu
Bacak ön kompartımanında n. peroneus profundus ve a.v.
tibialis anterior sıkışması
Etiyoloji: Kırık sonrası kanama, kas ezilmesi (iş kazası, trafik
kazası, deprem vb.), sıkı bandaj, ameliyatta uzun süre
turnike, sıkı bandaj, sıkı alçı

51
N. fibularis profundus hasarı
Klinik:
N. fibularis profundus felcinde, ayak ekstensiyonu (dorsal
fleksiyon) zayıflar. DÜŞÜK AYAK (DROP FOOT) olur. Ayak
eversiyonu korunur.
Ek olarak başparmak ile ikinci parmak arası deri alanında
duyu kaybı meydana gelir.

52
N. fibularis superficialis hasarı
Etiyoloji:
Lateral kompartıman sendromu
Derin fasyayı deldiği yerde sıkışma
Klinik:
N. fibularis superficialis’in felcinde
ayağın eversiyon hareketi bozulur.
Dorsifleksiyon hareketi korunur.
İnversiyon hakimiyeti olur, ayak dış
tarafına basarak yürüme
Ek olarak bacağın lateralinde ve
ayak sırtında duyu kaybı olur

53