GAIZA ANGELA M.

LAGRADANTE 10-
PLATINUM
TEACHER: MA’AM ELENA LACAR
AKTIBITI 4

1. Nakakadena ang mga binti at leeg kaya’t di sila makagalaw.

 
Tayo ang taong nakakadena, at ang kadenang iyon ay ang ating kamangmangan. Ang
mga shadow caster ay ang mga makapangyarihan , ang mga statua ay ang katotohanana
nasa likod ng kasinugalingan at ang anino ng mga ito ay kung paano natin ito palaganapin
sa ating mundo. Sa aking pagninilay, ang karunungan ay naagsisismula sa pag-ako ng
sariling kamangmangan. Katulad sa mga taong nakakulong sa alegorya, lahat tayo ay nasa
anino ng halos buong buhay natin. Marami sa mga bagay na nasasabik tayo, tulad ng
katanyagan, perpektong kasosyo, at trabaho na may mataas na katayuan ay walang gaanong
tunay kaysa sa inaasahan natin. Ang mga ito ay para sa pinaka-bahagi ng mga phantoms na
na-proproject ng ating kultura sa mga pader ng ating marupok at may bahid na pag-iisip.
ngunit dahil ang lahat sa paligid natin ay pinipilit na sila ay tunay, tayo ay nadale mula
noong nasa murang edad palang tayo. Hindi natin ito kasalanan. Walang gusotng mapunta
sa yungib. Iyon lamang kung saan tayo magsisimula. Lahat tayo ay nagsisimula sa isang
mahirap na lugar.
  Iyon nga lang, hindi makagalaw, o makalabas ang mga tao sa kweba o tayo dahil,
may mali sa kanila, sa ating pag-iisip. Ang problema ay literal na tumitingin sila sa maling
bagay. Ang instrumento lamang na makakapag-ayos nito, ay kaialangan nilang umikot,
igalaw ang buong kaluluwa, muling pag-orient sa kanilang sarili. Hindi pwedeng umupo
lamang doon at maghintay sa kung sino man na magdadala ng ilaw sa kweba kundi
kaialangang lumingon at tumakas sa yungib nang kusa. Kung nais mong makita kung ano
ang nasa likod, kailangan mong iikot ang buong kaluluwa upang paikutin ang isip. Ang
iyong kakayahang makakuha ng edukasyon ay kasing makapangyarihan kung iikot mo rin
ang iyong determinasyon at pagnanasa. Pwede nating ibahin ang ating desires patungo sa
pag-unawa o hindi, iyan ang tutukoy sa ating tagumpay. Tayo lamang ang makakaalis ng
ating kadena kapag handa tayong isailalim ang lahat ng nalalaman natin upang sumubok
ng isang mas mataas at higit na kahalagahan, maaari nating simulan muli ang katotohanan.
  Hindi tayo makakalabas sa kweba, hindi natin malalaman kung ano ang mas lohikal
kung ayaw natin mismo sa sarili natin na alamin ang totoo at hindi at kung wala tayong
pagnanasa na magpunyagi para sa bagong ideolohiya. Hindi tayo maaari at hindi
mabubuhay sa pamamagitan ng paningin ng iba, na masasabing ang kanilang mga
karanasan ang humuhubog sa atin, ngunit hindi tayo nila kayang hubugin - Ang
katotohanan ay paksa, hindi layunin.
 AKTIBITI 4
2. Ang ideya ng kabutihan ay nanatili sa huli at matatagpuan lamang nang may
pagpupunyagi.
 
Sa aking pagninilay, ang kapangyarihan at kapasidad ng pag-aaral sa ideya ng kabutihan ay
mayroon na sa kaluluwa, at tulad ng mata na hindi nagawang lumipat mula sa kadiliman patungo sa
liwanag nang wala ang buong katawan, sa gayon sa instrumento ng kaalaman, maaari lamang sa
pamamagitan ng paggalaw ng buong kaluluwa. Magpunyagi patungo sa pagiging sa nilalang na iyon.
Hindi natin matatagpuan ang isang ideolohiya kapag nakatingin tayo sa mga maling bagay at hindi
maayos ang pagnanasa. Kailangan nating hangarin ang isang edukasyon sa ating buong pagkatao
sapagkat hindi tayo magtatagumpay. Walang sinumang makakakuha ng edukasyon para sa atin,
kailangan nating itong makuha mismo. Tulad ng sa sanaysay, ang isang bilanggo nakatakas,
naghirapan siyang imulat ang kanyang mata sa liwanag noong nakalabas siya sa kweba. Ito ay parte
ng proseso ng reyalisasyon na meron mas malaking katotohanan sa labas ng yungib. Ngunit tunay
man o huwad, ang ating opinyon sa mundo ng karunungan ay ito, ang ideya ng kabutihan ay
nakasalalay kung handa tayong isailalim ang lahat ng nalalaman natin upang sumubok ng isang mas
mataas at higit na kahalagahan, at kung magkakaroon tayo ng hangad talaga na makalabas sa isang
limitadong kapaligiran.

3. Magtiis kaysa aliwin ang mga huwad na akala.

Lahat tayo ay nagsisimula sa isang mahirap na lugar. Ang mga anino na nakikita natin ay nasa
pinaka-bahagi ng mga phantoms na na-proproject ng ating kultura sa mga pader ng ating marupok at
may bahid na pag-iisip ngunit dahil ang lahat sa paligid natin ay pinipilit na sila ay tunay, tayo ay
nadale mula noong nasa murang edad palang tayo. Ngunit sa pananaw ni Plato hindi natin kailangan
na manatili rito. Sabi nga na ang karunungan ay magsisimula sa pag-ako ng sariling kamangmangan.
Mahirap man, kailangan nating bumangon nang kusa upang makamit ang kabutihan. Ang paraan ng
pagtakas natin sa yungib ay sa pamamagitan ng paggamit ng ating dahilan at pag-alis ng ating mga
hindi makatuwiran na pagnasa at emosyon upang magawa ito. Simpleng ganyan. Ang katotohanan ng
isang maliit na sinag ng ilaw ay nagbibigay ng isang posibilidad ng kalayaan sa mga bilanggo. Ngunit
ang kalayaan na ito ay magagamit sa mga taong sumunod sa landas ng kaliwanagan. Sa alegorya ng
yungib, ang ilaw ay naglalarawan ng malalim na kaalaman sa katotohanan ng buhay sa labas ng
yungib. Kailan man ang isang bilanggo na naghahangad na magkaroon ng isang malalim na pananaw
sa kanyang kasalukuyang kalagayan, ay siyang naninindigan makamit ang kalayaan. Hindi alintana
kung gaano katagal ang isang bilanggo ay mananatili sa yungib, siya ay may nag-iisang
responsibilidad na hanapin ang totoong kahulugan ng kanyang pag-iral. Bagaman maaaring
kailanganin niya ng tulong mula sa iba na nakatakas mula sa yungib, kailangan niyang magsikap
upang makakuha ng kaalaman.
 
Mula dito natapos ni Plato na ang kabutihan ay maaaring makuha sa pamamagitan ng
tatlong yugto ng pag-unlad ng kaalaman: kaalaman sa sariling trabaho, kaalaman sa sarili, at
kaalaman sa Ideya ng Mabuti. Ayon kay Plato, ang hustisya sa lipunan ay maaaring makamit
kapag ang lahat ng mga klase sa lipunan sa isang lipunan, manggagawa, mandirigma, at
pinuno ay nasa isang maayos na relasyon. Naniniwala si Plato na ang lahat ng mga tao ay
madaling mabuhay nang magkakasundo kapag binibigyan sila ng lipunan ng pantay na
oportunidad sa edukasyon mula sa isang maagang edad upang makipagkumpetensya nang
pantay sa bawat isa. Nang walang pantay na opportunity na pang-edukasyon, lilitaw ang isang
hindi makatarungang lipunan dahil ang sistemang pampulitika ay pinapatakbo ng mga hindi
kwalipikadong tao; timokrasya, oligarkiya, depektibong demokrasya, o paniniil ay
magreresulta.
Kung, tulad ng lalaking nasa kwento, prangka mong sabihin sa mga tao na mali sila,
wala kang patutunguhan. Ang solusyon, sabi ni Plato, ay isang proseso ng malawakang
maingat na pagbibigay ng edukasyong pilosopiko. Magsisimula ka lang sa isang
pangkalahatang pagdedeklara ng kahinhinan sa intelektuwal na walang masyadong
nakakaalam. Isang pamamaraan ng pakikipag-usap na kung saan ay itinatag sa isang kaibig-
ibig na kumpiyansa na may tamang paghihikayat, ang mga tao ay maaaring magtapos ng mga
bagay para sa kanilang sarili at makakita ng mga pagkakamali sa kanilang sariling
pangangatuwiran kung maingat at tahimik mong iguhit ang kanilang pansin sa mga
nakakalito na puntos, at huwag magsisi o kailanman maiinis. Hindi ka kailanman magtuturo
sa kahit kanino sa pamamagitan ng pagpaparamdam sa kanila na hangal, kahit na sa una pa
sila. Nagsimula tayong lahat sa yungib na iyon, ngunit ang pananaw ni Plato na hindi namin
kailangang manatili doon. Ang layunin ng edukasyon ay upang hikayatin ang bawat tao
hanggang sa labas ng yungib hangga't maaari. Ang edukasyon ay hindi dapat maglayon sa
paglalagay ng kaalaman sa kaluluwa, ngunit sa paglipat ng kaluluwa patungo sa tamang
pagnanasa. Ang pagpapatuloy ng pagkakatulad sa pagitan ng isip at paningin, ipinaliwanag ni
Socrates na ang paningin ng isang matalino, masamang tao ay maaaring maging kasing talas
ng isang pilosopo. Ang problema ay nakasalalay sa kung ano ang lumingon siya sa kanyang
matalim na paningin. Ang napakalawak na layunin ng lungsod ay upang turuan ang mga may
tamang kalikasan, nang sa gayon ay mapalingon nila ang kanilang isip patungo sa Form of
the Good. Kapag nagawa na nila ito, hindi na sila maaaring manatiling pagmumuni-muni sa
Paraan ng Mabuti magpakailanman. Dapat silang bumalik sa pana-panahon sa yungib at
mamuno doon. Kailangan nila pana-panahon upang lumayo mula sa Mga Form upang
bumalik sa mga anino upang matulungan ang iba pang mga bilanggo.

 
5. Sumasang-ayon ka ba sa argumentong inilatag ni Plato sa kanyang sanaysay tungkol sa
“katotohanan” at “edukasyon”? Pangatwiranan ang iyong sagot.

Opo, sang-ayon ako sa argumento na isinaad ni Plato sa kanyang alegorya tungkol sa edukasyon at
katotohanan. Nalaman ko na maaring ang naging inspirasyon ni Plato sa pagsulat ng alegorya na ito ay ang
kanyang guro na si Socrates na siyang pinatawan ng kamatayan dahil sa pagtatanong sa mga tao sa publiko,
pinahiya niya sila, at sila naman, inakusahan siya na pinapahamak ang kabataan ng Athens sa pamamagitan ng
paggamit ng kanyang talino. Dahilan nito'y nagudyok kay Plato na magtala ng sanysay na patungkol sa tamang
delibirasyon ng edukasyon at katotohanan.
Kung, tulad ng lalaking nasa kwento, prangka mong sabihin sa mga tao na mali sila, wala ka
patutunguhan. Ang solusyon, sabi ni Plato, ay isang proseso ng malawakang maingat na pagbibigay ng
edukasyong pilosopiko. Magsisimula ka lang sa isang pangkalahatang pagdedeklara ng kahinhinan sa intelektuwal
na walang masyadong nakakaalam. Isang pamamaraan ng pakikipag-usap na kung saan ay itinatag sa isang
kaibig-ibig na kumpiyansa na may tamang paghihikayat, ang mga tao ay maaaring magtapos ng mga bagay para
sa kanilang sarili at makakita ng mga pagkakamali sa kanilang sariling pangangatuwiran kung maingat at tahimik
mong iguhit ang kanilang pansin sa mga nakakalito na puntos, at huwag mansisi o kailanman maiinis. Giit pa ni
Plato," You'll never teach anyone anything by making them feel stupid, even if they are at first".
Sumasang-ayon ako, na sa yungib tayong lahat nagsisismula, at nakagapos tayo sa ating kamangmangan,
nakung saan nahuhubog ang pananaw sa mga maling bagay dahil sa kawalan ng edukasyon at sa pagnanasang
makamit ito. Ang layunin ng lipunan ay ang turuan ang mga nasa tamang nature, upang maibago nila ang kanilang
isip tungo sa kabutihan. Dapat bumalik pana-panahon sa yungib at mamuno doon. Kailangang pana-panahon
bumalik upang matulungan ang iba pang mga bilanggo.
"Better be unborn than be untaught , for ignorance is the root of misfortune" ika nga Plato. Asng ating
pagiging ignorante ay may tinatagong kaalaman. Ang ilang mga propesor ay mali kapag sinabi nilang mailalagay
nila ang kaalaman sa kaluluwa na hindi naman innate sa tao tulad ng pagpukaw sa paningin sa mga bulag na mata.
Tinatawag ng ilan ang edukasyon bilang modelo ng pagbabangko. Ang propesor ay may kaunting kaalaman na
kapital at ang mga mag-aaral lahat ay walang laman na mga account at sila, nakaupo doon habang ipinamahagi ng
propesor ang kanyang kapital sa mga account ng mag-aaral. Ang mag-aaral ay paminsan-minsan ay maglalagay
ng kanilang sariling deposito sa anyo ng isang pagsubok pagtatapos ng isang degree. Ngunit inoopose nito ang
prinsipyo ni Plato, na siyang disaayonan ko. Ang kapangyarihan at kapasidad ng pag-aaral ay mayroon na sa
kaluluwa, at na tulad ng mata na hindi nagawang tumungo mula sa kadiliman patungo sa liwanag nang wala ang
buong katawan, sa gayon sa instrumento ng kaalaman, makakmit lamang sa pamamagitan ng paggalaw ng buong
kaluluwa na magbago at maging nilalang na iyon. Halimbawa, upang matuto ako sa paaralan kailangan kong
baguhin ang aking pagnanasa towards sa layunin na makaunawa, towards sa mga gawain sa paaralan upang
makamit ang akademikong tagumpay. Basta't may layunin ka at interes na gawin ang isang bagay, kailangan
magpunyagi at maghirap upang magkaroon ng kaalaman ukol rito. Sinasang-ayunan ko, sa pangkalahatan, na
kung nagnanasa ka na magpursigi, mahaharap mo ang ignorance at sa pagpalaganap ng edukasyon dapat ang
layunin ay nakatuon sa pagbago ng pagnanasa na makaunawa.
MGA TAUHAN
MGA BILANGGO - Ang mga bilanggo ay kumakatawan sa mga tao, partikular ang mga
taong nahuhulog sa mababaw na mundo ng mga pagpapakita. Nawala ang kakayahang
malaman ng mga tao ang katotohanan at mga tunay na pangangailangan ng mundo. Ang mga
tao ay bilanggo ng isang bagong katotohanan batay sa mababaw, at hindi na makita ang
totoong kahulugan ng buhay. Higit sa lahat, nawala sa mga tao ang kakayahang kumonekta sa
kanilang totoong pinagmulan - layunin ng bawat tao na magbigay sa iba. Ito ay sinasagisag sa
alegorya ng mga anino: ang mga bilanggo ay makikita lamang ang mga anino na itinapon ng
apoy sa mga dingding ng yungib; hindi nila nakikita ang mga totoong katawan ng tao na
gumagalaw sa lupa sa itaas ng mga ito, ni hindi nila makikita ang tunay na mapagkukunan ng
ilaw, na kung saan ay ang araw.
NAKALAYANG BILANGGO - Sa kanyang alegorya, tinatalakay ni Plato ang isang uri ng
bilanggo na napalaya mula sa kanilang mga tanikala. Naniniwala si Plato na ang mga pinalaya
na bilanggo na ito ay ang mga pilosopo. Ang mga pilosopo na ito ay ang mga taong nagpasya
na harapin ang hamon, panghawakan ang isang tunay na pagnanais na mahahanap ang
kahulugan ng buhay, at higit sa lahat, magpasya upang gabayan ang iba, gamit ang kanilang
kaalaman upang buksan ang mga mata ng ibang tao.
Matapos ang isang bilanggo ay nakakuha ng kalayaan, mayroon siyang isang higit na
makabuluhang gawain na dapat gampanan. Ang kanyang bagong layunin sa buhay ay upang
makita ang maraming mga tao ang realidad ng pamumuhay sa labas ng yungib. Higit pa sa
gawaing ito, kailangan niyang protektahan ang kanyang sarili mula sa pagbagsak pabalik sa
bitag ng kamangmangan, dahil gagawin nitong kwestyunin ng ibang mga bilanggo ang
kanyang kaalaman sa katotohanan.
PUPPETEERS - Ang mga puppeteers ay kumakatawan sa mga miyembro ng isang lipunan na
sadyang nagmamanipula ng mga paniniwala ng iba. Tulad ng mga bilanggo sa yungib,
maraming mga tao ay maaaring hindi kailanman makita ang mga 'shadowcasters' na ang mga
gawa ay gumagawa sa kanila na hindi namamalayan mabuhay na may limitadong kaalaman sa
katotohanan. Ang mga shadowcaster ay mga pulitiko, korporasyon, media, atbp na higit na
nagmamalasakit sa pagkontrol sa masa ng kanilang mga gana at emosyon.
Ang estatwa ng baka ay ang katotohanan sa likod ng mga kasinungalingan ng sinusubukan
nitong gayahin.
Ang anino ay kung paano natin ito nakikita na napalaganap sa ating mundo,
Ang totoong baka ang katotohanan sa likod ng kung ano talaga ang mga baka,
Ang anino ay ang ipinakita na impormasyon na nagpapahintulot sa amin na sabihin kung ito
ay totoo o hindi
ANG KWEBA
Ang kuweba ay sumasagisag sa mundong ginagalawan natin. Walang nais na isipin ang
tungkol sa mabangis na katotohanan na ito, ngunit angkop na ilarawan ang aming
katotohanan. Ang kuweba ay sumasagisag sa paglilimita at paghihigpit. Ngunit
nakalulungkot, isang napiling iilan pa rin ang kumokontrol sa yungib. Sa gayon, ang pag-asa
ng sangkatauhan ay nakasalalay sa maliit na lagusan ng liwanag na humahantong sa
pagsasakatuparan ng isang mas makabuluhang pagkakaroon. Hindi alintana kung gaano
katagal tayo nakakadena sa bilangguan na ito, maaari nating sundin ang liwanag upang
mabago ang kahulugan ng ating buhay.
ANG LIWANAG
Ang katotohanan ng isang maliit na sinag ng liwanag ay nagbibigay ng isang posibilidad ng
kalayaan sa mga bilanggo. Ngunit ang kalayaan na ito ay magagamit sa mga nagtutulak sa
landas ng kaliwanagan. Sa alegorya ng yungib, ang liwanag ay naglalarawan ng malalim na
kaalaman sa katotohanan ng buhay sa labas ng yungib. Kailan man ang isang bilanggo ay
naghahangad na magkaroon ng isang malalim na pananaw sa kanyang kasalukuyang
kalagayan, naninindigan siya ng pagkakataong makamit ang kalayaan.
 Ang mga bilanggo ay nakakadena habang nakatingin sa isang pader
na naiilawan hindi ng labas ng mundo, ngunit ng isang artipisyal na apoy
na naiilawan ng isang shadowcaster na gumagalaw ng mga statwa ng
pekeng baka at mga puno sa harap nito upang lumikha ng pekeng mga
anino. Tunay na umiiral ang totoong mundo sa itaas ng yungib sa
pamamagitan ng isang paitaas na lagusan sa likod ng apoy, kung saan
matatagpuan ang totoong mga baka at mga punong naghuhugas ng totoong
mga anino ng araw. Ang mga bilanggo ay namuhay nang walang alam sa
katotohanan ng reyalidad dahil sila’y naroroon mula pa pagkabata, at ang
kanilang mga binti at leeg ay nakakadena kung kaya’t hindi sila
makagalaw, hadlang ito sa pagkilos pati ng kanilang mga ulo.
Namuhay sila nang nakakadena sa sariling kamang-mangan na
siyang dahilan upang hindi makita ang totoong kahulugan ng buhay. Higit
sa lahat, wala sa mga bilanggo ang kakayahang kumonekta sa kanilang
totoong pinagmulan - layunin ng bawat tao na magbigay sa iba. Ito ay
sinasagisag sa alegorya ng mga anino: ang mga bilanggo ay makikita
lamang ang mga anino na itinapon ng apoy sa mga dingding ng yungib;
hindi nila nakikita ang mga totoong katawan ng tao na gumagalaw sa lupa
sa itaas ng mga ito, ni hindi nila makikita ang tunay na mapagkukunan ng
ilaw, na kung saan ay ang araw. Namuhay sila nang walang pagnanais na
makamit ang katotohanan at reyalidad sa likod ng mga pekeng anino.
 Sa likod ng mga bilanggo ay may sunog, at sa pagitan ng apoy at
ng mga preso ay may mga taong nagdadala ng mga papet o iba pang mga
bagay. Naglalabas ito ng anino sa kabilang panig ng dingding.
Pinapanood ng mga bilanggo ang mga anino na ito, na naniniwala na sila
ay totoo. Pinaniwalaan nila nang mga huwad na anino na kinokontrol ng
mga may kapangyarihang magmaipula or ang mga puppteers.
Naniniwala silang ang mga anino ay totoo sapagkat ito ay
nagrepresenta ng pananaw na makakapaniwala sa mga tao na may meron
silang makatotohanang kaalaman. ang mga anino ay katotohanan para sa
mga bilanggo sapagkat hindi pa sila nakakita ng kahit ano maliban doon.;
hindi nila napagtanto na ang nakikita nila ay mga anino ng mga bagay sa
harap ng apoy, higit na mas huwad ang mga bagay na ito na inspirado ng
mga totoong bagay sa labas ng yungib na hindi nila nakikita.