4

МАКРОЭКОНОМИКСИЙН
ҮНДЭС

ЭДИЙН ЗАСГИЙН ӨСӨЛТ

З.БААСАНДОРЖ СЕМИНАР
Дасгал 1.
• Zt = XtYt бөгөөд хувьсагч тус бүрийн өсөлтийн
хурд нь харгалзан gZ, gX, gY бол gZ = gX + gY
болохыг батал.
• Хэрэв Zt = Xt / Yt байсан бол яах вэ?
• Z, X, Y гурав шиг харилцаатай эдийн засгийн
хувьсагчид мэдэх үү?

2
Дасгал 1.

3
4
Дасгал 2.
Нэг хүнд
БДНБ
НДНБ Хүн амын ногдох ХҮИ (1990
Он (2010 оны үнээр, БДНБ өсөлт
(сая төгрөг) өсөлт БДНБ онд 100)
сая төгрөг)
өсөлт

2010 9,756,588.40 9,756,588.30 - 1.0184 25,821.20

2011 13,173,763.40 11,467,663.60 1.1754 1.0199 28,119.30
2012 16,688,419.60 12,898,920.30 1.1248 1.0218 32,056.00
2013 19,174,242.60 14,391,389.90 1.1157 1.0224 36,063.00
2014 22,227,054.30 15,554,328.10 1.0808 1.0206 40,029.90
2015 23,150,385.60 15,949,058.20 1.0254 1.0203 40,787.60
2016 23,942,866.40 16,168,741.80 1.0138 1.0186 41,247.60
2017 27,876,297.20 17,047,486.33 1.0543 1.0191 43,892.40
2018 32,411,224.10 18,247,699.80 1.0704 1.0180 47,526.40
2019 37,280,841.40 19,165,007.33 1.0503 1.0184 50,012.50
Дундаж -
5
Дасгал 2.
• Бодит ДНБ болон хүн амын өсөлтийн дундаж
хурдыг тооцоол. Ямар дундаж (арифметик, геометр)
тооцоолсон бэ?
• 2010 оны бодит ДНБ-ийг олсон дундаж хурдаараа 9
жил өсгөхөд 2019 оны бодит ДНБ гарч байна уу?
Эндээс ямар дүгнэлт хийж болох вэ?
• Бодит ДНБ-ээс натурал тоон суурин логарифм
аваад графикийг нь байгуулахад гарах графикийн
дундаж налалт хэд байх вэ?

6
7
Дасгал 3.
• Хүн амын тоо ашиглахгүйгээр Монгол Улсын нэг
хүнд ногдох ДНБ-ий өсөлтийн дундаж хурдыг ол.
Энэ эрчээрээ явбал хэдэн жилийн дараа нэг хүнд
ногдох бодит орлого хоёр дахин ихсэх вэ?
• БДНБ-ий дундаж өсөлт = 7.8%
• Хүн амын дундаж өсөлт = 2.0%
• Нэг хүнд ногдох БДНБ-ий дундаж өсөлт 7.8%-2.0% =
5.8%
• 70/5.8 = 12 жилийн дараа хоёр дахин ихсэнэ.
8
Дасгал 4.
• Хүснэгтэнд бодит ДНБ-г 2010 оны үнээр
тооцоолсон байна. ХҮИ-ийг ашиглан 2019 оны
БДНБ-ийг 1990 оны үнэ рүү шилжүүл.
• Y2019, 2010 оны үнээр = 19 их наяд
• Y2019, 1990 оны үнээр = 19 их наяд х ХҮИ1990/ХҮИ2010 =
= 19 их наяд x 100/25,821.20 =
= 0.07 их наяд = 70 тэрбум

9
Дасгал 5.
• Үйлдвэрлэлийн функц дараах хэлбэртэй өгөгдөв: 𝑌! = 𝐾! 𝑁!
• Тус функц өргөжилтийн тогтмол үр өгөөжтэй юу?
• Нэг хүнд ногдох гарц, нэг хүнд ногдох капиталаас ямар хамааралтай
байх вэ? График нь ямар хэлбэртэй вэ?
• Нэг хүнд ногдох капиталыг ихэсгэснээр өсөлт бий болох уу? Энэ нь
хязгаартай юу?
• Thanos дэлхийн хүн амын талыг нь арчина гэнэ. Юу болох вэ?
• Thanos оронд нь дэлхийн капиталын нөөцийн талыг нь арчина гэнэ.
Яах вэ?
• Хэрэв үйлдвэрлэлийн функц дараах хэлбэртэй бол Thanos-т
зөвлөгөө өгнө үү: Y! = A! K ! N!

10
11
12