UNIT

PILIH ATUR DAN GABUNGAN

4
Pilih Atur

• Petua penambahan dan petua pendaraban

Apakah perbezaan antara

Petua penambahan Petua pendaraban petua penambahan dan
digunakan untuk beberapa digunakan untuk petua pendaraban?
kejadian yang tidak beberapa kejadian
terjadi secara sekaligus, yang terjadi secara
hanya salah satu sekaligus iaitu
sahaja yang terjadi dan secara berlanjutan.
merupakan suatu pilihan. Petua ini biasanya
Petua ini biasanya menggunakan kata
menggunakan kata hubung dan.
hubung atau.

Unit 4 ◗ Tingkatan 5  Nilam Publication Sdn. Bhd. 25

 CONTOH: Petua Penambahan
Mukhriz ingin membeli sebuah kereta di sebuah
bilik pameran yang menyediakan 3 jenis kereta
Sedan dan 4 jenis kereta SUV.
Bilangan pilihan untuk membeli kereta itu ialah

Memilih Memilih
atau
kereta Sedan kereta SUV
3 + 4 = 7 pilihan

CONTOH: Petua Pendaraban

Hilal sedang memilih pakaian untuk dipakai di majlis
hari jadi rakannya. Dia ada 3 helai kemeja dan 2 helai seluar.
Bilangan variasi berpakaian yang boleh dikenakan Hilal ialah

Memilih dan Memilih

kemeja dilanjutkan seluar
3 × 2 = 6 variasi

Unit 4 ◗ Tingkatan 5  Nilam Publication Sdn. Bhd. 26

• Faktorial bagi nombor asli, n yang ditandakan sebagai n! ialah pendaraban semua nombor asli yang
kurang atau sama dengan n.

n! = n × (n − 1) × (n − 2) × … × 3 × 2 × 1

dengan keadaan 0! = 1 dan 1! = 1

CONTOH: 1! = 1
2! = 2 × 1 = 2
3! = 3 × 2 × 1 = 6
4! = 4 × 3 × 2 × 1 = 24
5! = 5 × 4 × 3 × 2 × 1 = 120

Pilih atur adalah cara menyusun suatu kejadian dengan memerhatikan urutannya iaitu
AB ≠ BA.

Ketua Penolong Ketua Penolong

Unit 4 ◗ Tingkatan 5  Nilam Publication Sdn. Bhd. 27

 n
• Pilih atur linear bagi n objek yang berbeza, Pn diberi oleh
n
Pn = n! = n × (n − 1) × (n − 2) × … × 3 × 2 × 1

• Pilih atur linear bagi n objek berbeza diambil r objek pada satu masa diberi oleh

n n!
Pr = , dengan keadaan r ≤ n
(n − r)!

CONTOH:
Dalam sebuah kelab kompang yang terdiri daripada 7 orang murid akan dipilih 3 orang sebagai
pengerusi, setiausaha dan bendahari. Bilangan susunan yang mungkin ialah
7 7!
P3 =
(7 − 3)!
7!
=
4! ≠
7 × 6 × 5 × 4!
=
4!
= 210 Pengerusi Setiausaha Bendahari Pengerusi Setiausaha Bendahari

Unit 4 ◗ Tingkatan 5  Nilam Publication Sdn. Bhd. 28

• Pilih atur bagi n objek disusun dalam bentuk bulatan yang tetap diberi oleh

n! n(n − 1)!
P= = = (n − 1)!
n n

A C B
• Dalam pilih atur membulat, susunan C B = B A = A C dan untuk mencari bilangan
susunannya, satu objek perlu didiamkan.

CONTOH:
4 biji pinggan yang berlainan warna ingin disusun secara membulat di atas meja bundar, bilangan
cara susunannya ialah
4!
P=
4 4!
= 3! = 6
4(4 − 1)! 4
=
4
= (4 − 1)!
= 3!
=3×2×1
=6

Unit 4 ◗ Tingkatan 5  Nilam Publication Sdn. Bhd. 29

• Pilih atur bagi n objek disusun dalam objek • Pilih atur bagi n objek yang melibatkan
membulat yang boleh dibolak balik diberi oleh objek secaman diberi oleh

(n − 1)! n!
P= P= , dengan a, b dan c … ialah
2 a!b!c! …
bilangan objek bagi setiap objek secaman

CONTOH:
CONTOH:
Bilangan cara menyusun 7 butir manik
pelbagai warna untuk membuat seutas Bilangan cara untuk menyusun semua
gelang tangan ialah huruf berbeza daripada perkataan
SOSIALISASI ialah
(7 − 1)!
P=
2 11!
P=
6! 4!3!2!
=
2 11 × 10 × 9 × 8 × 7 × 6 × 5 × 4!
=
6×5×4×3×2×1 4! × 3 × 2 × 1 × 2 × 1
=
2 = 138 600
720
=
2
= 360

Unit 4 ◗ Tingkatan 5  Nilam Publication Sdn. Bhd. 30

 Gabungan

Gabungan adalah cara untuk menyusun suatu kejadian tanpa memerhatikan urutannya iaitu
AB = BA.

A B B A

Perbezaan antara PILIH ATUR GABUNGAN

pilih atur dan
Setiap posisi mempunyai Setiap posisi sama sahaja
gabungan ialah
makna yang khusus
Dipilih lalu disusun iaitu Dipilih sahaja tanpa
susunan diperhatikan disusun iaitu susunan
tidak diperhatikan
n! n!
P(n, r) = C(n, r) =
(n − r)! r!(n − r)!

Unit 4 ◗ Tingkatan 5  Nilam Publication Sdn. Bhd. 31

• Bilangan gabungan r objek yang dipilih daripada n objek yang berbeza diberi oleh
n
n Pr n!
Cr = =
r! r!(n − r)!

CONTOH:
Dalam suatu pertemuan dihadiri oleh 10 orang dengan setiap orang saling berjabat tangan.
Bilangan jabat tangan yang terjadi ialah

10 10!
C2 =
2!(10 − 2)!
10!
=
2!8!
10 × 9 × 8!
=
2 × 1 × 8!
=5×9
= 45

Unit 4 ◗ Tingkatan 5  Nilam Publication Sdn. Bhd. 32