MTES3023

Penaakulan Matematik
Penaakulan Induktif
 Penaakulan Induktif
(Inductive Reasoning)
• Penaakulan Induktif
• Sifat penaakulan induktif
• Mengguna penaakulan induktif untuk membina
konjektur
• Mengguna penaakulan induktif untuk membukti
konjektur (proof by induction)
• Mengguna contoh penyangkal (counterexample)
untuk menolak konjektur
• Mengguna penaakulan induktif dalam
permainan/rekreasi matematik
 REKREASI PENAAKULAN
INDUKTIF

Minimum number of moves for:

• 3 dishes 4 dishes 5 dishes 6 dishes n dishes
Available online at:
https://www.mathsisfun.com/games/towerofhanoi.html
What is my rule?

I have a rule to choose my

favourite numbers from 1 to 100.
1 2 3, 4, … 98, 99, 100

Guess my rule by suggesting examples for my

favourite numbers.
Induksi
Rumusan
CONTOH
Ahmad ialah lelaki.
induktif tidak
SPESIFIK Abu ialah lelaki. semestinya
benar!
Ali ialah lelaki.
Arumugam ialah lelaki.
Ah Beng ialah lelaki
Agan ialah lelaki.

RUMUSAN Nama orang Malaysia yang bermula

UMUM dengan huruf A ialah lelaki.
Penaakulan Induktif

Semua ini ialah segitiga.

Segitiga ialah bentuk yang ada 3 sisi.

Semua ini bukan segitiga.

Segitiga ialah bentuk yang ada 3 sisi lurus.

 Penaakulan Induktif

Inductive reasoning is drawing conclusion based

on evidence obtained from specific examples.
The conclusion is called a generalization.
Long, Detemple & Millman. (2015).

Tuliskan makna penaakulan induktif

dalam ayat anda sendiri.
 Proses Penaakulan Induktif
0 0
2
Kaji contoh
spesifik 1 1
2

Bina Kuasa dua suatu nombor ialah

konjektur nombor itu sendiri.

Uji 2 42

konjektur
3 9
2

Tolak/terima Kuasa dua suatu nombor tidak

/ubah semestinya ialah nombor itu sendiri.
konjektur
PENAAKULAN INDUKTIF & PERWAKILAN

PENEROKAAN 1
Hasil Tambah Tiga Nombor Berturutan
5+6+7=
9 + 10 + 11 =
19 + 20 + 21 =
99 + 100 + 101 =

• Bina satu konjektur.

• Uji konjektur anda.
• Buat rumusan tentang hasil tambah tiga nombor
berturutan.

Buktikan kebenaran konjektur anda dengan

penaakulan perwakilan.
 Hasil Tambah Tiga Nombor Berturutan
5+6+7=
9 + 10 + 11 =
19 + 20 + 21 =
99 + 100 + 101 =

Hasil tambah tiga nombor berturutan

3n.

Bagaimana pula dengan hasil tambah:

• tiga nombor genap berturutan seperti 34+36+38?
• Tiga nombor ganjil berturutan seperti 35+37+39?
PENAAKULAN INDUKTIF & PERWAKILAN

PENEROKAAN 2
Hasil Tambah Sebarang Nombor Berturutan

1 = 1
1+2 = 3
1+2+3 = 6
1+2+3+4 = 10
1+2+3+4+5 = 15

Gunakan penaakulan perwakilan untuk mencari hasil

tambah nombor berturutan dalam sebutan n:
1 + 2 + 3 + … + (n-2) + (n-1) + n = ?
 Perwakilan konkrit/gambarajah

n
4 5

4+1 5+1 n +1
4( 4  1) 5(5  1)
n ( n  1)
2 2
 10  15
2
 Sesi Pleno
• Penaakulan induktif ialah proses membuat
generalisasi berdasarkan contoh spesifik.
• Konjektur yang dibuat secara induktif tidak
semestinya benar.
• Pewakilan konkrit dan simbolik berguna
untuk membantu membukti konjektur yang
dibuat secara induktif.
PENAAKULAN INDUKTIF & PERWAKILAN

PENEROKAAN 3
Hasil Tambah Piramid
n=1 1= 1
n=2 1+2+1 = 4
n=3 1+2+3+2+1 = 9
n=4 1 + 2 + 3 + 4 + 3 + 2 + 1 = 16
n=5 1 + 2 + 3 + 4 + 5 + 4 + 3 + 2 + 1 = 25

1+2+3+4+5+6+7+8+9+10+9+8+7+6+5+4+3+2+1 =

Bina & uji konjektur anda.

Guna penaakulan perwakilan untuk buktikan konjektur:

1 + 2 + 3 + … + (n-1) + n + (n-1) + … + 3 + 2 + 1 = n2
Bukti dengan perwakilan konkrit/gambarajah …
● ● ● ● ● ●
● ● ● ● ● ● ● ●
● ● ● ● ● ● ● ● ● ●
● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ●
● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ●

1+2+3+4+5+4+3+2+1 52
● ● ● ● ●
+1 ● ● ● ● ●
+2 ● ● ● ● ●
n2
+3 ● ● ● ● ●
+4 ● ● ● ● ●
+5 +4 +3 +2 +1
Buktikan:
1 + 2 + 3 + … + (n-1) + n + (n-1) + … + 3 + 2 + 1 = n2

+1

+2

+3
n2
…

+(n-2)

+(n-1)

+n +(n-1) +(n-2) … +3 +2 +1
Bukti dengan perwakilan simbolik …

1 + 2 + 3 + … + (n-2) + (n-1) + n + (n-1) + (n-2) + … + 3 + 2 + 1

1 + (n-1) = n
2 + (n-2) = n
(n-2) + 2 = n
(n-1) + 1 = n

Terdapat (n-1) pasngan yang hasil tambahnya n dan

satu lagi n di tengah.
 Hasil tambah = (n-1)n + n
= n2 – n + n
= n2
PENAAKULAN INDUKTIF & PERWAKILAN

PENYELESAIAN MASALAH 1
 Masalah Hasil Tambah Ganjil

Cari hasil tambah 100 nombor ganjil

yang pertama.

1 + 3 + 5 + 7 + 9 + 11 + 13 + …
PENAAKULAN INDUKTIF & PERWAKILAN

PENYELESAIAN MASALAH 2
 Masalah Piramid Genap & Ganjil

Cari hasil tambah dalam sebutan n bagi:

Hasil Tambah Piramad Genap:
2 + 4 + 6 + 8 + … + (n-2) + n + (n-2) + … 8 + 6 + 4 + 2
di mana n ialah nombor genap.

Hasil Tambah Piramad Ganjil:

1 + 3 + 5 + 7 + … + (n-2) + n + (n-2) + … 7 + 5 + 3 + 1
di mana n ialah nombor ganjil.
Short-cut mathematics …
73 . 6 5 x 10 = 736.5
73 . 6 5 ÷ 10 = 7.365
 Does the decimal point move?