See discussions, stats, and author profiles for this publication at: https://www.researchgate.

net/publication/305639862

Bilimsel Araştırma Yöntemleri (Scientific Research Methods)

Book · June 2016

CITATIONS READS

19 47,186

1 author:

İsmet Daşdemir
Bartin University
148 PUBLICATIONS   442 CITATIONS   

SEE PROFILE

Some of the authors of this publication are also working on these related projects:

Workload Analysis of Forest Rangers in Western Mediterranean Region View project

Batı Akdeniz Bölgesi Orman İşletme Şeflerinin İş Yükü Analizi View project

All content following this page was uploaded by İsmet Daşdemir on 31 July 2016.

The user has requested enhancement of the downloaded file.

BĠLĠMSEL ARAġTIRMA
YÖNTEMLERĠ

Prof. Dr. Ġsmet DAġDEMĠR

Bartın-2016
 NOBEL AKADEMĠK YAYINCILIK EĞĠTĠM DANIġMANLIK TĠC. LTD. ġTĠ.

Yayın No: 1536

Eğitim No: 300
ISBN 978-605-320-442-8
© 1. Basım, Haziran 2016

BĠLĠMSEL ARAġTIRMA YÖNTEMLERĠ

Prof. Dr. İsmet Daşdemir

© Copyright 2016, NOBEL AKADEMĠK YAYINCILIK EĞĠTĠM DANIġMANLIK TĠC. LTD. ġTĠ.
Bu baskının bütün hakları Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Tic. Ltd. Şti’e aittir.
Yayınevinin yazılı izni olmaksızın, kitabın tümünün veya bir kısmının elektronik, mekanik ya da
fotokopi yoluyla basımı, yayımı, çoğaltımı ve dağıtımı yapılamaz.

Genel Yayın Yönetmeni: Nevzat Argun -nargun@nobelyayin.com-

Dizi Editörü: Naim Dilek -naim@nobelyayin.com-

Kapak ve Sayfa Tasarım: Prof. Dr. Ġsmet DaĢdemir

Baskı ve Cilt: Atalay Matbaacılık Sertifika No.: 15689
Büyük Sanayi 1. Cad. Elif Sok. No.:7/236-237 Ġskitler / Ankara

KÜTÜPHANE BĠLGĠ KARTI

DaĢdemir, Ġsmet.
Bilimsel AraĢtırma Yöntemleri / İsmet Daşdemir
1. Basım, VIII+210 s, 160x235 mm
Kaynaklar var, dizin yok
ISBN 978-605-320-442-8
1. Bilim 2. Bilim Sistemi, 3. Bilimsel Araştırma ve Araştırmacı 4. Bilimsel Araştırma Süreci
5. Veri Toplama 6. Verilerin Analizi 7. Yazım ve Yayın Tekniği 8. Bilimsel Etik.

Genel Dağıtım: ATLAS AKADEMĠK BASIM YAYIN DAĞITIM TĠC. LTD. ġTĠ.
SipariĢ: -siparis@nobelyayin.com-
Telefon: +90 312 278 50 77 - Faks: 0 312 278 21 65
e-satıĢ: www.nobelkitap.com - esatis@nobelkitap.com
Bilgi: www.atlaskitap.com - info@atlaskitap.com

Dağıtım: Alfa, Arasta, Final, Kida ve Prefix

NOBEL AKADEMĠK YAYINCILIK EĞĠTĠM DANIġMANLIK TĠC. LTD ġTĠ.

Ankara Büro: MithatpaĢa Cad. No.: 74/4 Kızılay / ANKARA
Tel: 0312 418 20 10 Faks: 0312 418 30 20
RasimpaĢa Mah. Söğütlüçayır Sok. No.: 16/21 Kat: 5
Kadıköy / ĠSTANBUL Tel / Faks: +90 (216) 449 20 01
nobel@nobelyayin.com - www.nobelyayin.com

ii
 ÖNSÖZ

Bilimsel Araştırma Yöntemleri adıyla hazırlanan bu kitap,

otuz yıllık bilimsel ve mesleki bir çabanın ve on sekiz yıllık bilimsel
araştırma yöntemleri dersini okutmanın kazandırdığı deneyim ve
bilgi birikimine dayanmaktadır. Bu konuda değişik amaçlarla ve
değişik adlarla, kimi sosyal bilimler, kimi doğal bilimler için yazılmış
pek çok yayın mevcut olmasına rağmen, bilimsel araştırma
yöntemlerine ilişkin tüm konuları bir bütün halinde ve kapsamlı bir
şekilde ele alan yayın sayısı pek fazla değildir.
Kitabın amacı “bilimsel araştırma” konusunda temel bilgileri
vermektir. Bu amaçla bilim, araştırma ve bunlarla ilgili temel
kavramlar açıklanarak, bilimsel araştırma süreci, bilimsel araştırma
yöntem ve tekniği, istatistiksel yöntemler, araştırma sonuç
raporunun yazımı ve yayın tekniği, yayın eleştirme ve değerlendirme
ve bilimsel etik konularında bilgiler verilmiştir. Böylece kitap lisans
öğrencilerinin yanı sıra, yüksek lisans ve doktora öğrencileri ile genç
araştırmacılara bilimsel araştırma yolunda temel ve güncel bilgileri
içeren yararlı bir araç ve başvuru kaynağı haline getirilmiştir.
Bu veya buna benzer kitaplardaki bilgileri okumak ve ezbere
bilmek, araştırma yapmak ve araştırmacı/bilim insanı olmak için
yeterli değildir. Ancak bu bilgilerin düşünerek okunması, sindirilerek
uygulamaya konulması halinde kalıcı olacağı ve bir yarar sağlayacağı
açıktır. Dolayısıyla bu tür kitapların devamlı el altında
bulundurulması ve zaman zaman başvurulması gerekmektedir.
Ayrıca öğrencilerin ve genç araştırmacıların en az bir bilimsel yayını,
bu kitaptaki bilgiler doğrultusunda incelemesi ve eleştirmesi,
kitaptaki bilgilerin uygulanması, pekiştirilmesi ve böylece bilimsel
davranış kazanılması bakımından önem arz etmektedir.
Kitabın hazırlanması sırasında kaynaklar listesinde verilen
yayınların yanı sıra, Prof. Dr. Abdülkadir KALIPSIZ’ın (1987) “Bilim
ve Araştırma” adlı eserinden büyük ölçüde yararlanılmıştır.
Türkiye’de “Bilimsel Araştırma Yöntemleri” adıyla bir dersin
üniversitede lisansüstü düzeyde okutulmasında emeği geçen ve bu
konuda kitaplar yazan değerli hocam merhum Prof. Dr. Abdülkadir
KALIPSIZ’ı saygı ile anarken, başta sayın hocam Prof. Dr. Tahsin
AKALP olmak üzere çalışmalarından yararlandığım diğer yayın
sahiplerine teşekkürlerimi sunuyorum.
Hazırlanan kitabın öğrencilere, genç araştırmacılara ve
ülkemize yararlı olmasını dilerim.

Bartın, 2016
Prof. Dr. İsmet DAŞDEMİR

iii
iv
 ĠÇĠNDEKĠLER
Sayfa
ÖNSÖZ ............................................................................................ iii
İÇİNDEKİLER ................................................................................ v
1. Temel Kavramlar ve Tanımlar ................................................ 1
1.1. Bilimin Tanımı ve Özellikleri................................................ 1
1.2. Bilimin Amacı ve Gereği ....................................................... 3
1.3. Bilmek ve Bilgi Üretmek ....................................................... 4
1.4. Bilgiyi Öğrenmek .................................................................. 7
1.5. Bildirmek ve Bilim Dili ......................................................... 8
1.6. Bilimlerin Sınıflandırılması ................................................... 9
1.7. Bilimsel Yöntem ................................................................... 10
1.8. Bilimsel Düşünme Yöntemleri .............................................. 11
2. Bilim Sistemi............................................................................... 13
2.1. Bilim Sistemi ve İşleyişi ........................................................ 13
2.2. Bilim Sisteminin Öğeleri ....................................................... 13
2.2.1. Sorunlar........................................................................ 14
2.2.1.1. Sorun Çeşitleri ............................................... 15
2.2.1.2. Sorun Belirleme .............................................. 16
2.2.1.3. Sorun Çözümü ................................................ 17
2.2.2. Kavramlar .................................................................... 19
2.2.3. Varsayımlar ................................................................. 20
2.2.4. Bilimsel Yasalar .......................................................... 22
2.2.5. Kuramlar ..................................................................... 23
3. Bilimsel AraĢtırma ve AraĢtırmacı .......................................... 27
3.1. Bilimsel Araştırma ................................................................ 27
3.2. Bilim ve Araştırma İlişkisi .................................................... 29
3.3. Bilimsel Araştırmanın Özellikleri ......................................... 29
3.4. Bilimsel Araştırma Türleri .................................................... 32
3.5. Bilim İnsanının ve Araştırmacının Özellikleri ...................... 33
4. Bilimsel AraĢtırma Süreci ........................................................ 37
4.1. Araştırma Konusunun Belirlenmesi ...................................... 37
4.1.1. Araştırma Türüne Göre Konu Belirleme .................... 39
4.1.2. Konu Belirlemede Etkili Faktörler ............................. 40
4.2. Literatür Taraması ve İncelemesi ......................................... 42
4.2.1. Yayın Taraması ve Yayın Seçimi ............................... 42
4.2.2. Okuma ve Not Alma .................................................... 44

v
 4.3. Varsayım Kurulması .............................................................. 46
4.3.1. Varsayım Kurma Yöntemleri....................................... 47
4.3.2. Varsayımın İstatistiksel Formülasyonu ve Testi.......... 49
4.4. Araştırma Yöntem ve Tekniğinin Kararlaştırılması ............. 51
4.4.1. Arama İlkeleri ve Teknikleri........................................ 52
4.4.2. Araştırma Birimi ve Değişkenleri ................................ 54
4.4.3. Araştırma Modelinin Kurulması .................................. 56
4.5. Araştırmanın Gerçekleştirilmesi ............................................ 58
4.5.1. Planlama ve Projelendirme .......................................... 59
4.5.2. Örgütleme ve Yürütme ................................................ 61
4.6. Varsayımın Denetlenmesi ..................................................... 62
4.7. Yorumlama ve Sonuç Çıkarma ............................................. 63
5. Veri Toplama ............................................................................ 65
5.1. Veri Türleri ............................................................................ 65
5.2. Veri Kaynakları ..................................................................... 67
5.3. Veri Toplama Yöntemleri ...................................................... 68
5.3.1. Örnekleme.................................................................... 69
5.3.1.1. Toplum ve Örneklem ...................................... 70
5.3.1.2. Örnekleme Yöntemleri ................................... 71
5.3.1.3. Örneklem Büyüklüğü ...................................... 75
5.3.1.4. Örnekleme Hatası ........................................... 79
5.3.2. Deney (Deneyleme) ..................................................... 81
5.3.2.1. Deneme İlkeleri .............................................. 82
5.3.2.2. Deneme Ortamları .......................................... 83
5.3.2.3. Deneme Desenleri .......................................... 84
5.3.3. Gözlem......................................................................... 88
5.3.3.1. Gözlem Türleri................................................ 90
5.3.3.2. Gözlem İlkeleri .............................................. 91
5.3.4. Anket (Yazılı Soru Yöneltme) .................................... 92
5.3.5. Görüşme (Sözlü Soru Yöneltme)................................. 96
5.3.5.1. Görüşme Türleri.............................................. 96
5.3.5.2. Görüşme İlkeleri ............................................ 97
5.3.6. Alan Çalışması (Survey) .............................................. 99
5.3.7. Belgesel Kaynak Taraması ........................................ 101
5.4. Ölçme ve Ölçek Türleri ....................................................... 102
5.5. Hata Türleri .......................................................................... 106
5.6. Veri Toplamada Güvenilirlik ve Geçerlilik ......................... 109
6. Verilerin Analizi ....................................................................... 111
6.1. Çizelgelerin Düzenlenmesi .................................................. 111
6.2. Şekillerin ve Grafiklerin Çizilmesi ...................................... 113

vi
 6.3. İstatistiksel Analizler ........................................................... 115
6.3.1. Betimleyici İstatistikler ............................................... 117
6.3.2. Parametrik Yöntemler ................................................. 119
6.3.3. Korelasyon Analizi ..................................................... 123
6.3.4. Regresyon Analizi ...................................................... 125
6.3.5. Varyans Analizi .......................................................... 127
6.3.6. Faktör Analizi ............................................................. 130
6.3.7. Diskriminant Analizi .................................................. 133
6.3.8. Cluster Analizi ............................................................ 134
6.3.9. Nonparametrik Yöntemler .......................................... 135
7. Yazım ve Yayın Tekniği ........................................................... 141
7.1. Bilimsel Yayının Özellikleri ............................................... 141
7.2. Bilimsel Yayın Türleri ........................................................ 143
7.3. Bilimsel Yayının Hazırlanması ........................................... 144
7.3.1. Çalışma Programının Yapılması ................................ 144
7.3.2. Yazı Taslağının Oluşturulması .................................. 145
7.3.3. Yazının Kaleme Alınması ve Anlatım ....................... 146
7.3.3.1. Anlatım Biçimi .............................................. 147
7.3.3.2. Kullanılan Dil ve Üslup ................................. 148
7.3.3.3. Başlıca Yazım Kuralları ................................. 149
7.3.4. Bilimsel Yayının Bölümleri ve İçerikleri ................... 152
7.3.5. Alıntı ve Kaynak Gösterme ....................................... 159
7.3.5.1. Metin İçinde Kaynak Gösterme .................... 160
7.3.5.2. Kaynaklar Listesinin Düzenlenmesi ............. 163
7.3.6. Yazının Denetlenmesi ve Basıma Hazırlanması ....... 166
7.4. Bilimsel Yayının Eleştirilmesi ve Değerlendirilmesi ......... 167
8. Bilimsel Etik ............................................................................. 173
8.1. Bilimsel Etik Kuralları.......................................................... 173
8.2. Bilimde Etik İlkeleri ve Bilim İnsanının Sorumlulukları .... 174
8.3. Bilimde Etik Dışı Davranışlar .............................................. 176
8.4. Bilimde Etik Dışı Davranışların Nedenleri .......................... 179
8.5. Bilimde Etik Dışı Davranışların Önlenmesi ........................ 180
8.6. Bilimde Etik Dışı Davranışların Sonuçları ve Yaptırımlar .. 187
KAYNAKLAR ............................................................................. 191
EKLER ......................................................................................... 199

vii
 KAYNAKLAR

Akalp, T. 2004. Bilimsel Araştırma Yöntemleri Ders Notları.

(Yayınlanmamış), İstanbul, 131 s.

Akbulut, Y., Şendağ, S., Birinci, G., Kılıçer, K., Şahin, M. C. ve

Odabaşı, H. F. 2008. Exploring the Types and Reasons of
Internet-Triggered Academic Dishonesty among Turkish
Undergraduate Students: Development of Internet-Triggered
Academic Dishonesty Scale (ITADS). Computers and
Education, Vol. 5, Issue 1, pp.463-473.

Al, H. 2005. Araştırma ve Yazma Metodolojisi. Sakarya Kitabevi,

İstanbul, 116 s.

Altunışık, R., Çoşkun R., Yıldırım E. ve Bayraktaroğlu, S. 2005.

Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı.
Sakarya Kitabevi, Adapazarı, 317 s.

Arıkan, R. 2004. Araştırma Teknikleri ve Rapor Hazırlama (4.

Baskı). Asil Yayın Dağıtım, Ankara, 388 s.

Arlı, M. ve Nazik H. 2004. Bilimsel Araştırmaya Giriş (Üçüncü

Baskı). Gazi Kitapevi, Ankara, 158 s.

Arnon, I. 1975. The Planning and Programming of Agricultural

Research. FAO, Roma, 122 p.

Ataöv, T. 1982. Bilimsel Araştırma El Kitabı. Savaş Yayınları,

Ankara, 72 s.

Balcı, A. 2005. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem, Teknik ve

İlkeler. Pegem A Yayıncılık, Ankara, 320 s.

Baloğlu, B. 2009. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemi. Der

Yayınları, ISBN: 9799753531276, İstanbul, 164 s.

Barzun, J., Graff, H. F. (Çev: Fatoş Dilber). 2004. Modern

Araştırmacı (13. Basım). TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları
33, Ankara, 344 s.

Baş, T. 2004. Bir Bilimsel Araştırma Ödevi Nasıl Hazırlanır? 69

sayfa, www.kaliteofisi.com/20.11.2004.
191
Baş, T. 2010. Anket Nasıl Hazırlanır, Nasıl Uygulanır, Nasıl
Değerlendirilir (6. Baskı). Seçkin Yayıncılık, Ankara, 271 s.

Başgil, A. F. 1986. Gençlerle Başbaşa (21. Baskı). Yağmur Yayınevi,

İstanbul, 80 s.

Batu, F. 1995. Uygulamalı İstatistik Yöntemler. KTÜ Orman

Fakültesi Yayın No: 22, Trabzon, 312 s.

Beck, S., D. 1962. The Simplicity of Science. Pelican Books,

Middlesex, New York, 238 p.

Bennet, S. and Bowers, D. 1977. An Introduction to Multivariate

Techniques for Social and Behavioural Sciences. ISBN: 0 333
18277 4, The MacMillan Press, London, 149 p.

BG (Bilim ve Gelecek), 2006. Akademilerarası Panelin (IAP) Evrim

Eğitimi Bildirgesi. Bilim ve Gelecek Dergisi, Sayı 31, İstanbul,
s.23.

Bluman, A. G. 2013. Elementary Statistics: A Step by Step Approach

(9th edition). ISBN-13: 978-0073534985, McGraw-Hill, USA,
896 p.

Bunge, M. 1967. Scientific research, V. I. The search for system, V.

II. The search for truth. Springer-Vergal, Berlin, pp.361-519.

Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö, E., Karadeniz, Ş. ve

Demirel, F. 2014. Bilimsel Araştırma Yöntemleri (18. Baskı).
Pegem Akademi Yayıncılık, ISBN: 9789944919289, Ankara,
346 s.

Cebeci, S. 1997. Bilimsel Araştırma ve Yazma Teknikleri. Alfa

Basım Yayın Dağıtım, İstanbul, 134 s.

Daşdemir, İ. 1987. Türkiye’deki Doğu Ladini (Picea orientalis

L.Carr.) Ormanlarında Yetişme Ortamı Faktörleri-Verimlilik
İlişkisi. İÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi,
İstanbul, 122 s.

Daşdemir, İ. 1990. Ağaçlandırmada Öncelikli Arazi Parçalarını

Belirlemede Kullanılabilecek Modern Bir Araştırma Tekniği:

192
 Faktör Analizi. Ormancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, Cilt
36, Sayı 2 ve No: 72, Ankara, s.75-83.

Daşdemir, İ. 1996. Orman İşletmelerinin Başarı Düzeylerinin

Belirlenmesi (Kuzeydoğu Anadolu ve Doğu Karadeniz Bölgesi
Örneği). Orman Bakanlığı Doğu Anadolu Ormancılık Araştırma
Müdürlüğü, Teknik Bülten Yayın No: 1, Erzurum, 162 s.

Daşdemir, İ. 2003. Asli Orman Ürünlerinde Fiyat Analizi (Zonguldak

Orman Bölge Müdürlüğü Örneği). ZKÜ Bartın Orman
Fakültesi Yayın No: 26/12, ISBN: 975-7138-22-7, Bartın, 119
s.

Daşdemir, İ. 2014a. Ekonomi. Nobel Yayın No: 962, ISBN: 978-605-

133-863-7, Ankara, 250 s.

Daşdemir, İ. 2014b. Orman Mühendisliği İçin Maliye (2. Baskı).

Bartın Üniversitesi Orman Fakültesi, Üniversite Yayın No: 17,
Fakülte Yayın No: 08, ISBN: 978-605-60882-0-9, Bartın, 141 s.

Daşdemir, İ. ve Güngör, E. 2005. Çok Boyutlu Karar Verme

Metotları ve Ormancılıkta Uygulama Alanları. ZKÜ Bartın
Orman Fakültesi Dergisi, Yıl 2002-2003-2004, Cilt 4, Sayı 4,
Bartın, s.1-19.

Day, R. A. (Çev.: Gülay Akşar Altay). 1996. Bilimsel Bir Makale

Nasıl Yazılır ve Yayımlanır? (3. Baskı). TÜBİTAK, Ankara,
233 s.

Dinler, Z. 2006. Bilimsel Araştırma ve E-Kaynaklar (Beşinci Baskı).

Ekin Kitapevi Yayınları, Bursa, 299 s.

Düzgüneş, O. 1963. Bilimsel Araştırmalarda İstatistik Prensipleri ve

Metotları. Ege Üniversitesi Matbaası, İzmir, 375 s.

Efe, E. 2000. İstatistiksel Örnek Büyüklüğü. Kahramanmaraş Sütçü

İmam Üniversitesi Rektörlüğü, Yayın No:74, Ders Kitapları
Yayın No:10, Kahramanmaraş, 114 s.

Eler, Ü. 2012. Ormancılık Biyometrisi. SDÜ Orman Fakültesi Yayın

No: 21, ISBN: 0717101047, Isparta, 217 s.

193
Ercan, M. 1997. Bilimsel Araştırmalarda İstatistik. Orman Bakanlığı
Kavak ve Hızlı Gelişen Tür Orman Ağaçları Araştırma
Enstitüsü Müdürlüğü, Çeşitli Yayınlar Serisi No:6, İzmit, 225 s.

FSEK, 1951. 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (2008’de

değişik). TC Resmi Gazete Sayı: 7981, 13 Aralık 1951.

Gökçe, B. 1992. Toplumsal Bilimlerde Araştırma. Savaş Yayınları,

Ankara, 434 s.

Gürak, H. 2004. Sosyal Bilimlerde Araştırma (Tez Hazırlama, Sunuş

ve Eleştiri Teknikleri). www.hasmendi.net/09.03.2007.

Güven, S. 1996. Toplumbiliminde Araştırma Yöntemleri (Altıncı

Baskı). Ezgi Kitabevi Yayınları, Bursa, 217 s.

Harman, H. H. 1967. Modern Factor Analysis (2. Ed. Rev.).

University of Chicago Press, 474 p.

Hartley, J. 2008. Academic Writing and Publishing. Master e-book

ISBN: 0-203-92798-2, New York, 196 p.

İslamoğlu, A. H. 2003. Bilimsel Araştırma Yöntemleri (2. Bası). Beta

Yayınları, İstanbul, 252 s.

Kalıpsız, A. 1976. Bilimsel Araştırma. İÜ Orman Fakültesi Yayın

No:2076/216, İstanbul, 187 s.

Kalıpsız, A. 1982. Orman Hasılat Bilgisi. İÜ Orman Fakültesi Yayın

No: 3052/328, İstanbul, 349 s.

Kalıpsız, A. 1987. Bilim ve Araştırma. İÜ Fen Bilimleri Enstitüsü

Yayın No:3492/2, İstanbul, 308 s.

Kalıpsız, A. 1988. İstatistik Yöntemler. İÜ Orman Fakültesi Yayın

No: 3522/394, İstanbul, 558 s.

Kaptan, S. 1973. Bilimsel Araştırma Teknikleri. Ayyıldız Matbaası,

Ankara, 358 s.

Kaptan, S. 1981. Bilimsel Araştırma Teknikleri ve İstatistik

Yöntemleri. Rehber Dağıtım, Ankara, 303 s.

194
Kaptan, S. 1998. Bilimsel Araştırma ve İstatistik Teknikleri (11.
Baskı). Tekışık Web Ofset, Ankara, 290 s.

Karasar, N. 2005. Bilimsel Araştırma Yöntemleri (15. Baskı). Nobel

Yayın No: 068, Ankara, 292 s.

Karasar, N. 2015. Araştırmalarda Rapor Hazırlama (19. Basım).

Nobel Yayınları, ISBN: 978-605-5426-15-6, İstanbul, 152 s.

Karasar, N., Baraz, T. ve Özkırımlı, A. 2001. Türk Dili. AÜ AÖF

Yayın No: 324, Eskişehir, 200 s.

Kartal, M. 2006. Bilimsel Araştırmalarda Hipotez Testleri:

Parametrik ve Nonparametrik Teknikler (3. Basım). Nobel
Yayın No: 947, Ankara, 247 s.

Keleş, R. 1976. Toplum Bilimlerinde Araştırma ve Yöntem. Sevinç

Matbaası, Ankara, 419 s.

Kenny, D. 2007. Student Plagiarism and Professional Practice. Nurse

Education Today, Vol. 27, Issue 1, Elsevier Inc., pp.14-18.

Kıncal, R. Y. (Editör). 2013. Bilimsel Araştırma Yöntemi (2. Basım).

Nobel Yayın No: 610, ISBN: 978-605-133-512-4, Ankara, 299
s.

Köklü, N. ve Büyüköztürk, Ş. 2000. Sosyal Bilimler İçin İstatistiğe

Giriş. Pegem A Yayınevi, Ankara, 95 s.

Kurtuluş, K. 1976. Pazarlama Araştırmaları. İÜ İşletme Fakültesi

Yayını No:54, Sermet Matbaası, İstanbul.

Kurtuluş, K. 1983. İşletmelerde Araştırma Yöntembilimi (Araştırma

Yöntemleri). İÜ Yayın No:3128, İşletme Fakültesi Yayın
No:145, İstanbul, 248 s.

Mahmutoğlu, A. 2009. Etik ve Ahlak; Benzerlikler, Farklılıklar ve

İlişkiler. Türk İdare Dergisi, Sayı: 463-464, Ankara, s.226-250.

Medawar, P. B. (Çeviren: Nermin Arık). 1997. Genç Bilim Adamına

Öğütler. TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları 5, Ankara, 126 s.

195
Mucuk, İ. 1978. İşletmelerde Modern Bir Araştırma Tekniği Olarak
Faktör Analizi. İÜ İktisat Fakültesi, Yayınlanmamış Doçentlik
Tezi, İstanbul, 233 s.

Murray, R and Moore, S. 2006. The Handbook of Academic Writing:

A Fresh Approach. Open University Press, McGraw-Hill
Education, ISBN-13: 978 0 335 21933 9, New York, USA, 196
p.

Nagel, E. 1974. The Structure of Science. Routledge-Kegan Paul,

London, 606 p.

OAE (Ormancılık Araştırma Enstitüsü), 1987. Ormancılık Araştırma

Enstitüsü Yayınları Yazım Kuralları. Ormancılık Araştırma
Enstitüsü Muhtelif Yayınlar Serisi No: 53, Ankara, 72 s.

OGM (Orman Genel Müdürlüğü), 2012. Türkiye Orman Varlığı-

2012. TC Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Orman Genel
Müdürlüğü, Orman İdaresi ve Planlama Dairesi Başkanlığı,
Ankara, 27 s.

Orhunbilge, A. N. 2000. Örnekleme Yöntemleri ve Hipotez Testleri

(Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş İkinci Baskı).
ISBN: 9789758345045, Avcıol Basım ve Yayın, İstanbul, 420
s.

Özçelik, D. A. 2013. Okullarda Ölçme ve Değerlendirme Öğretmen

El Kitabı (2. Baskı). Pegem Yayıncılık, Ankara, 328 s.

Özdamar, K. 2003. Modern Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Kaan

Kitabevi, Eskişehir, 270 s.

Öztürk, R. 2002. Öğrenme Kuramları ve Öğretim İlkeleri. İnönü

Üniversitesi, http://stu.inonu.edu.tr/~e040040002/ramazan-
zulfiye.htm/20.05.2009.

Rummel, R. J. 1970. Applied Factor Analysis. Northwestern

University Press Evanston, USA, 617 p.

Seyidoğlu, H. 2003. Bilimsel Araştırma ve Yazma El Kitabı

(Geliştirilmiş 9. Baskı). Güzem Can Yayınları No:20, İstanbul,
368 s.

196
Stape, J. L. and Binkley, D. 2010. Insights from full-rotation Nelder
spacing trials with Eucalyptus in São Paulo, Brasil. Southern
Forests: a journal of Forest Science 72:2, 91-98, DOI:
10.2989/20702620.2010.507031.

Şener, G. 2004. Kerpe Araştırma Ormanı Sahilçamı (Pinus pinaster

Ait.) Ağaçlandırma Alanlarında Aralama ve Artım-Büyüme
İlişkileri. Çevre ve Orman Bakanlığı, Kavak ve Hızlı Gelişen
Orman Ağaçları Araştırma Müdürlüğü, Çeşitli Yayınlar Serisi
No:17, İzmit, 67 s.

Şimşek, Ü. 2003. Araştırma Teknikleri. Morötesi Yayınları, İstanbul,

152 s.

TDK (Türk Dil Kurumu), 2012. Türk Dil Kurumu Yazım Kılavuzu
(27. Baskı). TDK Yayınları, Ankara, 584 s.

TÜBA (Türkiye Bilimler Akademisi), 2002. Bilimsel Araştırmada

Etik ve Sorunları. Türkiye Bilimler Akademisi, Bilim Etiği
Komitesi, TÜBA Yayınları Sıra No:1, ISBN: 975-8593-12-9,
Ankara, 70 s.

TÜBİTAK (Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu),

2006. Bilimsel Dergilere Gönderilen Makalelerde Dikkat
Edilmesi Gereken Noktalar. http://journals.tubitak.gov.tr/genel/
brosur.pdf/23.01.2016.

TÜBİTAK (Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu),

2012. TÜBİTAK Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu
Yönetmeliği.http://www.tubitak.gov.tr/tubitak_content_files/me
vzuat/yönetmelik III 9.pdf/23.01.2016.

Türkbal, A. 2003. Bilimsel Araştırma Yöntemleri ve Yazma

Teknikleri. Aktif Yayınevi, İstanbul, 195 s.

Tütengil, C. O. 1975. Sosyal Bilimlerde Araştırma ve Metod (Üçüncü

Baskı). İÜ İktisat Fakültesi Yayın No: 359, İstanbul Matbaası,
İstanbul, 141 s.

Uçak, Ö. N. ve Birinci, H. G. 2008. Bilimsel Etik ve İntihal. Türk

Kütüphaneciliği, Cilt: 22, No: 2, s.187-204.

197
URL-1, 2005. Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri ile Başvuru
Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik.
http://www.mevzuat.gov.tr/ 20.01.2016, 9 s.

Uzbay, T. 2006. Bilimsel Araştırma Etiği. Sağlık Bilimlerinde Süreli

Yayıncılık, 4. Ulusal Sempozyumu, 17 Kasım, Ankara.
http://uvt.ulakbim.gov.tr/tip/sempozyum4/20.11.2014, s.19-26.

ÜAK (Üniversitelerarası Kurul), 2015. Doçentlik Sınav Yönetmeliği.

Resmi Gazete Sayı: 29260,
http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/08.03.2016.

Ünsal, P. 2003. Örgütsel Araştırmalarda Anket Yöntemi. ISBN: 975-

720-679-0, Çantay Kitapevi, İstanbul, 118 s.

Wagenführ, R. 1971. Statistik Leicth Gemacth. Bund-Verlag, Köln.

Wilson, E. B. J. 1952. An Introduction to Scientific Research.

McGraw-Hill Book Company, New York, 375 p.

YÖK (Yüksek Öğretim Kurulu), 1981. Yükseköğretim Kanunu.

Tarih: 04.11.1981, Sayı: 2547, Resmi Gazete Sayı: 17506,
http://www.yok.gov.tr/web/guest/mevzuat/05.02.2016, 79 s.

YÖK, 1982. Yükseköğretim Kurumları Yönetici, Öğretim Elemanı ve

Memurları Disiplin Yönetmeliği. Resmi Gazete Sayı: 17789,
http://www.yok.gov.tr/web/guest/mevzuat/08.02.2016, Ankara,
10 s.

YÖK, 2012. Yükseköğretim Kurumları Öğrenci Disiplin

Yönetmeliği. Resmi Gazete Sayı: 28388,
http://www.yok.gov.tr/web/guest/mevzuat/08.03.2016.

YÖK, 2014. Yükseköğretim Kurumları Etik Davranış İlkeleri.

Ankara, 9 s., http://www.bartin.edu.tr/Files/22.01.2016, Ankara,
9 s.

YÖK, 2016. Yükseköğretim Kurulu Bilimsel Araştırma ve Yayın

Etiği Yönergesi. http://www.yok.gov.tr/web/guest/mevzuat/
05.02.2016, Ankara, 6 s.

198
EKLER

199
200
Ek Tablo-1: Standart Normal Dağılım Eğrisi Altında µ=0’dan Z
Değerine Kadarki Alanlar (Z Tablosu).
z 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
0.0 0.0000 0.0040 0.0080 0.0120 0.0160 0.0199 0.0239 0.0279 0.0319 0.0359
0.1 0.0398 0.0438 0.0478 0.0517 0.0557 0.0596 0.0636 0.0675 0.0714 0.0753
0.2 0.0793 0.0832 0.0871 0.0910 0.0948 0.0987 0.1026 0.1064 0.1103 0.1141
0.3 0.1179 0.1217 0.1255 0.1293 0.1331 0.1368 0.1406 0.1443 0.1480 0.1517
0.4 0.1554 0.1591 0.1628 0.1664 0.1700 0.1736 0.1772 0.1808 0.1844 0.1879
0.5 0.1915 0.1950 0.1985 0.2019 0.2054 0.2088 0.2123 0.2157 0.2190 0.2224
0.6 0.2257 0.2291 0.2324 0.2357 0.2389 0.2422 0.2454 0.2486 0.2518 0.2549
0.7 0.2580 0.2612 0.2642 0.2673 0.2704 0.2734 0.2764 0.2794 0.2823 0.2852
0.8 0.2881 0.2910 0.2939 0.2967 0.2995 0.3023 0.3051 0.3078 0.3106 0.3133
0.9 0.3159 0.3186 0.3212 0.3238 0.3264 0.3289 0.3315 0.3340 0.3365 0.3389
1.0 0.3413 0.3438 0.3461 0.3485 0.3508 0.3531 0.3554 0.3577 0.3599 0.3621
1.1 0.3643 0.3665 0.3686 0.3708 0.3729 0.3749 0.3770 0.3790 0.3810 0.3830
1.2 0.3849 0.3869 0.3888 0.3907 0.3925 0.3944 0.3962 0.3980 0.3997 0.4015
1.3 0.4032 0.4049 0.4066 0.4082 0.4099 0.4115 0.4131 0.4147 0.4162 0.4177
1.4 0.4192 0.4207 0.4222 0.4236 0.4251 0.4265 0.4279 0.4292 0.4306 0.4319
1.5 0.4332 0.4345 0.4357 0.4370 0.4382 0.4394 0.4406 0.4418 0.4429 0.4441
1.6 0.4452 0.4463 0.4474 0.4484 0.4495 0.4505 0.4515 0.4525 0.4535 0.4545
1.7 0.4554 0.4564 0.4573 0.4582 0.4591 0.4599 0.4608 0.4616 0.4625 0.4633
1.8 0.4641 0.4649 0.4656 0.4664 0.4671 0.4678 0.4686 0.4693 0.4699 0.4706
1.9 0.4713 0.4719 0.4726 0.4732 0.4738 0.4744 0.4750 0.4756 0.4761 0.4767
2.0 0.4772 0.4778 0.4783 0.4788 0.4793 0.4798 0.4803 0.4808 0.4812 0.4817
2.1 0.4821 0.4826 0.4830 0.4834 0.4838 0.4842 0.4846 0.4850 0.4854 0.4857
2.2 0.4861 0.4864 0.4868 0.4871 0.4875 0.4878 0.4881 0.4884 0.4887 0.4890
2.3 0.4893 0.4896 0.4898 0.4901 0.4904 0.4906 0.4909 0.4911 0.4913 0.4916
2.4 0.4918 0.4920 0.4922 0.4925 0.4827 0.4929 0.4931 0.4932 0.4934 0.4936
2.5 0.4938 0.4940 0.4941 0.4943 0.4945 0.4946 0.4948 0.4949 0.4951 0.4952
2.6 0.4953 0.4955 0.4956 0.4957 0.4959 0.4960 0.4961 0.4962 0.4963 0.4964
2.7 0.4965 0.4966 0.4967 0.4968 0.4969 0.4970 0.4971 0.4972 0.4973 0.4974
2.8 0.4974 0.4975 0.4976 0.4977 0.4977 0.4978 0.4979 0.4979 0.4980 0.4981
2.9 0.4981 0.4982 0.4982 0.4983 0.4984 0.4984 0.4985 0.4985 0.4986 0.4986
3.0 0.4986 0.4987 0.4987 0.4988 0.4988 0.4989 0.4989 0.4989 0.4990 0.4990
3.1 0.4990 0.4991 0.4991 0.4991 0.4992 0.4992 0.4992 0.4992 0.4993 0.4993
3.2 0.4993 0.4993 0.4994 0.4994 0.4994 0.4994 0.4994 0.4995 0.4995 0.4995
3.3 0.4995 0.4995 0.4995 0.4996 0.4996 0.4996 0.4996 0.4996 0.4996 0.4997
3.4 0.4997 0.4997 0.4997 0.4997 0.4997 0.4997 0.4997 0.4997 0.4997 0.4998
3.5 0.4998 0.4998 0.4998 0.4998 0.4998 0.4998 0.4998 0.4998 0.4998 0.4998
3.6 0.4998 0.4998 0.4999 0.4999 0.4999 0.4999 0.4999 0.4999 0.4999 0.4999
3.7 0.4999 0.4999 0.4999 0.4999 0.4999 0.4999 0.4999 0.4999 0.4999 0.4999
3.8 0.4999 0.4999 0.4999 0.4999 0.4999 0.4999 0.4999 0.4999 0.4999 0.4999
3.9 0.5000 0.5000 0.5000 0.5000 0.5000 0.5000 0.5000 0.5000 0.5000 0.5000

Kaynak: Bluman, 2013.

201
Ek Tablo-2: t Dağılım Tablosu (iki yanlı test için kritik t değerleri).
Güven Düzeyi
SD
P=0.05 P=0.01 P=0.001
1 12.706 63.657 636.619
2 4.303 9.925 31.598
3 3.182 5.841 12.941
4 2.776 4.604 8.610
5 2.571 4.032 6.859
6 2.447 3.707 5.959
7 2.365 3.499 5.405
8 2.306 3.355 5.041
9 2.262 3.250 4.781
10 2.228 3.169 4.587
11 2.201 3.106 4.437
12 2.179 3.055 4.318
13 2.160 3.012 4.221
14 2.145 2.977 4.140
15 2.131 2.947 4.073
16 2.120 2.921 4.015
17 2.110 2.898 3.965
18 2.101 2.878 3.922
19 2.093 2.861 3.883
20 2.086 2.845 3.850
21 2.080 2.831 3.819
22 2.074 2.819 3.792
23 2.069 2.807 3.767
24 2.064 2.797 3.745
25 2.060 2.787 3.725
26 2.056 2.779 3.707
27 2.052 2.771 3.690
28 2.048 2.763 3.674
29 2.045 2.756 3.659
30 2.042 2.750 3.646
35 2.030 2.724 3.592
40 2.021 2.704 3.551
45 2.014 2.689 3.521
50 2.008 2.678 3.496
60 2.000 2.660 3.460
70 1.994 2.648 3.435
80 1.990 2.638 3.416
90 1.987 2.631 3.402
100 1.984 2.626 3.390
120 1.980 2.617 3.373
140 1.977 2.611 3.361
160 1.975 2.607 3.352
180 1.973 2.603 3.346
200 1.972 2.601 3.340
300 1.968 2.592 3.324
400 1.966 2.588 3.315
500 1.965 2.586 3.310
1000 1.962 2.581 3.300
∞ 1.960 2.576 3.291

Kaynak: Kalıpsız, 1988.

202
Ek Tablo-3a: F Dağılım Tablosu (P=0,05 güven düzeyi için).
SD1
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 12 14 20 26 30 40 60 120 ∞
SD2
1 161.45 199.50 215.71 224.58 230.16 233.99 236.77 238.88 240.54 241.88 242.98 245.36 248.02 249.45 250.10 251.14 252.20 253.25 254.32
2 18.51 19.00 19.16 19.25 19.30 19.33 19.35 19.37 19.38 19.40 19.40 19.42 19.45 19.46 19.46 19.47 19.48 19.49 19.50
3 10.13 9.55 9.28 9.12 9.01 8.94 8.89 8.85 8.81 8.79 8.76 8.71 8.66 8.63 8.62 8.59 8.57 8.55 8.53
4 7.71 6.94 6.59 6.39 6.26 6.16 6.09 6.04 6.00 5.96 5.94 5.87 5.80 5.76 5.75 5.72 5.69 5.66 5.63
5 6.61 5.79 5.41 5.19 5.05 4.95 4.88 4.82 4.77 4.74 4.70 4.64 4.56 4.52 4.50 4.46 4.43 4.40 4.37
6 5.99 5.14 4.76 4.53 4.39 4.28 4.21 4.15 4.10 4.06 4.03 3.96 3.87 3.83 3.81 3.77 3.74 3.70 3.67
7 5.59 4.74 4.35 4.12 3.97 3.87 3.79 3.73 3.68 3.64 3.60 3.53 3.44 3.40 3.38 3.34 3.30 3.27 3.23
8 5.32 4.46 4.07 3.84 3.69 3.58 3.50 3.44 3.39 3.35 3.31 3.24 3.15 3.10 3.08 3.04 3.01 2.97 2.93
9 5.12 4.26 3.86 3.63 3.48 3.37 3.29 3.23 3.18 3.14 3.10 3.03 2.94 2.89 2.86 2.83 2.79 2.75 2.71
10 4.96 4.10 3.71 3.48 3.33 3.22 3.14 3.07 3.02 2.98 2.94 2.86 2.77 2.72 2.70 2.66 2.62 2.58 2.54
11 4.84 3.98 3.59 3.36 3.20 3.09 3.01 2.95 2.90 2.85 2.82 2.74 2.65 2.59 2.57 2.53 2.49 2.45 2.40
12 4.75 3.89 3.49 3.26 3.11 3.00 2.91 2.85 2.80 2.75 2.72 2.64 2.54 2.49 2.47 2.43 2.38 2.34 2.30
13 4.67 3.81 3.41 3.18 3.03 2.92 2.83 2.77 2.71 2.67 2.63 2.55 2.46 2.41 2.38 2.34 2.30 2.25 2.21
14 4.60 3.74 3.34 3.11 2.96 2.85 2.76 2.70 2.65 2.60 2.57 2.48 2.39 2.33 2.31 2.27 2.22 2.18 2.13
15 4.54 3.68 3.29 3.06 2.90 2.79 2.71 2.64 2.59 2.54 2.51 2.42 2.33 2.27 2.25 2.20 2.16 2.11 2.07
16 4.49 3.63 3.24 3.01 2.85 2.74 2.66 2.59 2.54 2.49 2.46 2.37 2.28 2.22 2.19 2.15 2.11 2.06 2.01
17 4.45 3.59 3.20 2.96 2.81 2.70 2.61 2.55 2.49 2.45 2.41 2.33 2.23 2.17 2.15 2.10 2.06 2.01 1.96
18 4.41 3.55 3.16 2.93 2.77 2.66 2.58 2.51 2.46 2.41 2.37 2.29 2.19 2.13 2.11 2.06 2.02 1.97 1.92
19 4.38 3.52 3.13 2.90 2.74 2.63 2.54 2.48 2.42 2.38 2.34 2.26 2.16 2.10 2.07 2.03 1.98 1.93 1.88
20 4.35 3.49 3.10 2.87 2.71 2.60 2.51 2.45 2.39 2.35 2.31 2.22 2.12 2.07 2.04 1.99 1.95 1.90 1.84
22 4.30 3.44 3.05 2.82 2.66 2.55 2.46 2.40 2.34 2.30 2.26 2.17 2.07 2.01 1.98 1.94 1.89 1.84 1.78
24 4.26 3.40 3.01 2.78 2.62 2.51 2.42 2.36 2.30 2.25 2.22 2.13 2.03 1.97 1.94 1.89 1.84 1.79 1.73
26 4.23 3.37 2.96 2.74 2.59 2.47 2.39 2.32 2.27 2.22 2.18 2.09 1.99 1.93 1.90 1.85 1.80 1.75 1.69
28 4.20 3.34 2.95 2.71 2.56 2.45 2.36 2.29 2.24 2.19 2.15 2.06 1.96 1.90 1.87 1.82 1.77 1.71 1.65
30 4.17 3.32 2.92 2.69 2.53 2.42 2.33 2.27 2.21 2.16 2.13 2.04 1.93 1.87 1.84 1.79 1.74 1.68 1.62
40 4.08 3.23 2.84 2.61 2.45 2.34 2.25 2.18 2.12 2.08 2.04 1.95 1.84 1.77 1.74 1.69 1.64 1.58 1.51
60 4.00 3.15 2.76 2.53 2.37 2.25 2.17 2.10 2.04 1.99 1.95 1.86 1.75 1.68 1.65 1.59 1.53 1.47 1.39
80 3.96 3.11 2.72 2.49 2.33 2.21 2.13 2.06 2.00 1.95 1.91 1.82 1.70 1.63 1.60 1.54 1.48 1.41 1.32
100 3.94 3.09 2.70 2.46 2.31 2.19 2.10 2.03 1.97 1.93 1.89 1.79 1.68 1.61 1.57 1.52 1.45 1.38 1.28
120 3.92 3.07 2.68 2.45 2.29 2.18 2.09 2.02 1.96 1.91 1.87 1.78 1.66 1.59 1.55 1.50 1.43 1.35 1.25
∞ 3.84 3.00 2.60 2.37 2.21 2.10 2.01 1.94 1.88 1.83 1.79 1.69 1.57 1.50 1.46 1.39 1.32 1.22 1.00

Kaynak: Ercan, 1997.

203
Ek Tablo-3b: F Dağılım Tablosu (P=0,01 güven düzeyi için).
SD1
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 12 14 20 26 30 40 60 120 ∞
SD2
1 4052.2 4999.3 5403.5 5624.3 5764.0 5859.0 5928.3 5981.0 6022.4 6055.9 6083.4 6143.0 6208.7 6244.5 6260.4 6286.4 6313.0 6339.5 6365.6
2 98.5 99.0 99.2 99.3 99.3 99.3 99.4 99.4 99.4 99.4 99.4 99.4 99.4 99.5 99.5 99.5 99.5 99.5 99.5
3 34.1 30.8 29.5 28.7 28.2 27.9 27.7 27.5 27.3 27.2 27.1 26.9 26.7 26.6 26.5 26.4 26.3 26.2 26.1
4 21.2 18.0 16.7 16.0 15.5 15.2 15.0 14.8 14.7 14.5 14.5 14.2 14.0 13.9 13.8 13.7 13.7 13.6 13.5
5 16.3 13.3 12.1 11.4 11.0 10.7 10.5 10.3 10.2 10.1 10.0 9.8 9.6 9.4 9.4 9.3 9.2 9.1 9.0
6 13.7 10.9 9.8 9.1 8.7 8.5 8.3 8.1 8.0 7.9 7.8 7.6 7.4 7.3 7.2 7.1 7.1 7.0 6.9
7 12.2 9.5 8.5 7.8 7.5 7.2 7.0 6.8 6.7 6.6 6.5 6.4 6.2 6.0 6.0 5.9 5.8 5.7 5.6
8 11.3 8.6 7.6 7.0 6.6 6.4 6.2 6.0 5.9 5.8 5.7 5.6 5.4 5.2 5.2 5.1 5.0 4.9 4.9
9 10.6 8.0 7.0 6.4 6.1 5.8 5.6 5.5 5.4 5.3 5.2 5.0 4.8 4.7 4.6 4.6 4.5 4.4 4.3
10 10.0 7.6 6.6 6.0 5.6 5.4 5.2 5.1 4.9 4.8 4.8 4.6 4.4 4.3 4.2 4.2 4.1 4.0 3.9
11 9.6 7.2 6.2 5.7 5.3 5.1 4.9 4.7 4.6 4.5 4.5 4.3 4.1 4.0 3.9 3.9 3.8 3.7 3.6
12 9.3 6.9 6.0 5.4 5.1 4.8 4.6 4.5 4.4 4.3 4.2 4.1 3.9 3.8 3.7 3.6 3.5 3.4 3.4
13 9.1 6.7 5.7 5.2 4.9 4.6 4.4 4.3 4.2 4.1 4.0 3.9 3.7 3.6 3.5 3.4 3.3 3.3 3.2
14 8.9 6.5 5.6 5.0 4.7 4.5 4.3 4.1 4.0 3.9 3.9 3.7 3.5 3.4 3.3 3.3 3.2 3.1 3.0
15 8.7 6.4 5.4 4.9 4.6 4.3 4.1 4.0 3.9 3.8 3.7 3.6 3.4 3.3 3.2 3.1 3.0 3.0 2.9
16 8.5 6.2 5.3 4.8 4.4 4.2 4.0 3.9 3.8 3.7 3.6 3.5 3.3 3.2 3.1 3.0 2.9 2.8 2.8
17 8.4 6.1 5.2 4.7 4.3 4.1 3.9 3.8 3.7 3.6 3.5 3.4 3.2 3.1 3.0 2.9 2.8 2.7 2.7
18 8.3 6.0 5.1 4.6 4.2 4.0 3.8 3.7 3.6 3.5 3.4 3.3 3.1 3.0 2.9 2.8 2.7 2.7 2.6
19 8.2 5.9 5.0 4.5 4.2 3.9 3.8 3.6 3.5 3.4 3.4 3.2 3.0 2.9 2.8 2.8 2.7 2.6 2.5
20 8.1 5.8 4.9 4.4 4.1 3.9 3.7 3.6 3.5 3.4 3.3 3.1 2.9 2.8 2.8 2.7 2.6 2.5 2.4
22 7.9 5.7 4.8 4.3 4.0 3.8 3.6 3.5 3.3 3.3 3.2 3.0 2.8 2.7 2.7 2.6 2.5 2.4 2.3
24 7.8 5.6 4.7 4.2 3.9 3.7 3.5 3.4 3.3 3.2 3.1 2.9 2.7 2.6 2.6 2.5 2.4 2.3 2.2
26 7.7 5.5 4.6 4.1 3.8 3.6 3.4 3.3 3.2 3.1 3.0 2.9 2.7 2.6 2.5 2.4 2.3 2.2 2.1
28 7.6 5.5 4.6 4.1 3.8 3.5 3.4 3.2 3.1 3.0 3.0 2.8 2.6 2.5 2.4 2.4 2.3 2.2 2.1
30 7.6 5.4 4.5 4.0 3.7 3.5 3.3 3.2 3.1 3.0 2.9 2.7 2.5 2.4 2.4 2.3 2.2 2.1 2.0
40 7.3 5.2 4.3 3.8 3.5 3.3 3.1 3.0 2.9 2.8 2.7 2.6 2.4 2.3 2.2 2.1 2.0 1.9 1.8
60 7.1 5.0 4.1 3.6 3.3 3.1 3.0 2.8 2.7 2.6 2.6 2.4 2.2 2.1 2.0 1.9 1.8 1.7 1.6
80 7.0 4.9 4.0 3.6 3.3 3.0 2.9 2.7 2.6 2.6 2.5 2.3 2.1 2.0 1.9 1.8 1.7 1.6 1.5
100 6.9 4.8 4.0 3.5 3.2 3.0 2.8 2.7 2.6 2.5 2.4 2.3 2.1 1.9 1.9 1.8 1.7 1.6 1.4
120 6.9 4.8 3.9 3.5 3.2 3.0 2.8 2.7 2.6 2.5 2.4 2.2 2.0 1.9 1.9 1.8 1.7 1.5 1.4
∞ 6.6 4.6 3.8 3.3 3.0 2.8 2.6 2.5 2.4 2.3 2.2 2.1 1.9 1.8 1.7 1.6 1.5 1.3 1.0

Kaynak: Ercan, 1997.

204
Ek Tablo-3c: F Dağılım Tablosu (P=0,001 güven düzeyi için).
SD1
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 12 14 20 26 30 40 60 120 ∞
SD2
1 41E+4 50E+4 54E+4 56E+4 58E+4 59E+4 59E+4 60E+4 60E+4 61E+4 61E+4 61E+4 62E+4 62E+4 63E+4 63E+4 63E+4 63E+4 64E+4
2 998.4 998.8 999.3 999.3 999.3 999.3 999.3 999.3 999.3 999.3 999.3 999.31 999.31 999.31 999.31 999.31 999.31 999.31 999.31
3 167.1 148.5 141.1 137.1 134.6 132.8 131.6 130.6 129.9 129.2 128.8 127.65 126.43 125.73 125.44 124.97 124.45 123.98 123.46
4 74.1 61.2 56.2 53.4 51.7 50.5 49.7 49.0 48.5 48.1 47.7 46.94 46.10 45.63 45.43 45.08 44.75 44.40 44.05
5 47.2 37.1 33.2 31.1 29.8 28.8 28.2 27.6 27.2 26.9 26.6 26.06 25.39 25.03 28.87 24.60 24.33 24.06 23.79
6 35.5 27.0 23.7 21.9 20.8 20.0 19.5 19.0 18.7 18.4 18.2 17.68 17.12 16.81 16.67 16.44 16.21 15.98 15.75
7 29.2 21.7 18.8 17.2 16.2 15.5 15.0 14.6 14.3 14.1 13.9 13.44 12.93 12.65 12.53 12.33 12.12 11.91 11.70
8 25.4 18.5 15.8 14.4 13.5 12.9 12.4 12.0 11.8 11.5 11.4 10.94 10.48 10.22 10.11 9.92 9.73 9.53 9.33
9 22.9 16.4 13.9 12.6 11.7 11.1 10.7 10.4 10.1 9.9 9.7 9.33 8.90 8.66 8.55 8.37 8.19 8.00 7.81
10 21.0 14.9 12.6 11.3 10.5 9.9 9.5 9.2 9.0 8.8 8.6 8.22 7.80 7.57 7.47 7.30 7.12 6.94 6.76
11 19.7 13.8 11.6 10.3 9.6 9.0 8.7 8.4 8.1 7.9 7.8 7.41 7.01 6.78 6.68 6.52 6.35 6.18 6.00
12 18.6 13.0 10.8 9.6 8.9 8.4 8.0 7.7 7.5 7.3 7.1 6.79 6.40 6.19 6.09 5.93 5.76 5.59 5.42
13 17.8 12.3 10.2 9.1 8.4 7.9 7.5 7.2 7.0 6.8 6.6 6.31 5.93 5.72 5.63 5.47 5.30 5.14 4.97
14 17.1 11.8 9.7 8.6 7.9 7.4 7.1 6.8 6.6 6.4 6.3 5.93 5.56 5.35 5.25 5.10 4.94 4.77 4.60
15 16.6 11.3 9.3 8.3 7.6 7.1 6.7 6.5 6.3 6.1 5.9 5.62 5.25 5.04 4.95 4.80 4.64 4.48 4.31
16 16.1 11.0 9.0 7.9 7.3 6.8 6.5 6.2 6.0 5.8 5.7 5.35 4.99 4.79 4.70 4.54 4.39 4.23 4.06
17 15.7 10.7 8.7 7.7 7.0 6.6 6.2 6.0 5.8 5.6 5.4 5.13 4.78 4.57 4.48 4.33 4.18 4.02 3.85
18 15.4 10.4 8.5 7.5 6.8 6.4 6.0 5.8 5.6 5.4 5.3 4.94 4.59 4.39 4.30 4.15 4.00 3.84 3.67
19 15.1 10.2 8.3 7.3 6.6 6.2 5.8 5.6 5.4 5.2 5.1 4.78 4.43 4.23 4.14 3.99 3.84 3.68 3.51
20 14.8 10.0 8.1 7.1 6.5 6.0 5.7 5.4 5.2 5.1 4.9 4.64 4.29 4.09 4.00 3.86 3.70 3.54 3.38
22 14.4 9.6 7.8 6.8 6.2 5.8 5.4 5.2 5.0 4.8 4.7 4.40 4.06 3.86 3.78 3.63 3.48 3.32 3.15
24 14.0 9.3 7.6 6.6 6.0 5.6 5.2 5.0 4.8 4.6 4.5 4.21 3.87 3.68 3.59 3.45 3.29 3.14 2.97
26 13.7 9.1 7.4 6.4 5.8 5.4 5.1 4.8 4.6 4.5 4.3 4.06 3.72 3.53 3.44 3.30 3.15 2.99 2.82
28 13.5 8.9 7.2 6.3 5.7 5.2 4.9 4.7 4.5 4.3 4.2 3.93 3.60 3.41 3.32 3.18 3.02 2.86 2.69
30 13.3 8.8 7.1 6.1 5.5 5.1 4.8 4.6 4.4 4.2 4.1 3.82 3.49 3.30 3.22 3.07 2.92 2.76 2.59
40 12.6 8.3 6.6 5.7 5.1 4.7 4.4 4.2 4.0 3.9 3.7 3.47 3.15 2.96 2.87 2.73 2.57 2.41 2.23
60 12.0 7.8 6.2 5.3 4.8 4.4 4.1 3.9 3.7 3.5 3.4 3.15 2.83 2.64 2.55 2.41 2.25 2.08 1.89
80 11.7 7.5 6.0 5.1 4.6 4.2 3.9 3.7 3.5 3.4 3.3 3.00 2.68 2.49 2.41 2.26 2.10 1.92 1.72
100 11.5 7.4 5.9 5.0 4.5 4.1 3.8 3.6 3.4 3.3 3.2 2.91 2.59 2.41 2.32 2.17 2.01 1.83 1.62
120 11.4 7.3 5.8 4.9 4.4 4.0 3.8 3.6 3.4 3.2 3.1 2.85 2.53 2.35 2.26 2.11 1.95 1.77 1.54
∞ 10.8 6.9 5.4 4.6 4.1 3.7 3.5 3.3 3.1 3.0 2.8 2.58 2.27 2.08 1.99 1.84 1.66 1.45 1.01

Kaynak: Ercan, 1997.

205
 Ek Tablo-4: Khi-Kare (  2 ) Dağılım Tablosu.
Güven Düzeyi
SD
P=0.05 P=0.01 P=0.001
1 3.841 6.635 10.827
2 5.991 9.210 13.815
3 7.815 11.345 16.266
4 9.488 13.277 18.466
5 11.070 15.086 20.515
6 12.592 16.812 22.457
7 14.067 18.475 24.321
8 15.507 20.090 26.124
9 16.919 21.666 27.877
10 18.307 23.209 29.588
11 19.675 24.725 31.264
12 21.026 26.217 32.909
13 22.362 27.688 34.527
14 23.685 29.141 36.124
15 24.996 30.578 37.698
16 26.296 32.000 39.252
17 27.587 33.409 40.791
18 28.869 34.805 42.312
19 30.144 36.191 43.819
20 31.410 37.566 45.314
21 32.671 38.932 46.796
22 33.924 40.289 48.268
23 35.172 41.638 49.728
24 36.415 42.980 51.179
25 37.652 44.314 52.619
26 38.885 45.642 54.051
27 40.113 46.963 55.475
28 41.337 48.278 56.892
29 42.557 49.588 58.301
30 43.773 50.892 59.702
35 49.802 57.342 66.619
40 55.758 63.691 73.403
45 61.656 69.957 80.078
50 67.505 76.154 86.660
55 73.311 82.292 93.167
60 79.082 88.379 99.608
70 90.531 100.425 112.317
80 101.879 112.329 124.839
90 113.145 124.116 137.208
100 124.342 135.807 149.449

Kaynak: Kalıpsız, 1988 ve Ercan, 1997.

207
EK-5: BĠLĠMSEL BĠR YAYININ TANITIMI VE ELEġTĠRĠSĠ
ĠÇĠN RAPOR TASLAĞI

I. KONU VE GÖREV: Raporun konusu ve ne amaçla veya hangi

görevle hazırlandığı 2-3 cümle halinde yazılır.

II. YAYININ TANITIMI: Eleştirilecek yayının adı, kim/kimler

tarafından yazıldığı, ne zaman ve nerede yayınlandığı ve yayın bilgileri
verilerek, ne amaçla yapıldığı ve ne tür sonuçlar elde edildiği kısaca
açıklanır.

III. ELEġTĠRĠLER VE DEĞERLENDĠRMELER: Yayının

eleştirilmesi ve değerlendirilmesi, aşağıda verilen maddeler itibariyle
yapılarak, olumlu ve olumsuz yönleri nedenleri ile birlikte ortaya konulur.

1. AraĢtırma Konusunun Özgünlüğü/Orijinalliği: Burada yayın;

araştırma konusu, sorun bilinci alanında mıdır? Doğru, isabetli, ilginç ve
yararlı konu seçilmiş mi? Daha önce üzerinde çalışılmış mı? Araştırma
konusunun önemi ve gerekçesi ortaya konulmuş ve sınırları doğru
belirlenmiş mi? Sorunun çözülmesi halinde ne gibi faydalar sağlayacağı
belirtilmiş mi? vb. konular itibariyle irdelenir ve öneriler ortaya konulur.

2. AraĢtırma Amacının Yeterliliği ve Tutarlılığı: Burada;

araştırmanın amacı açıkça belirtilmiş mi? Amaç, doğru, makul, mantıklı,
yeterli ve ulaşılabilir nitelikte mi? vb. konular açısından yayın irdelenir ve
öneriler ortaya konulur.

3. AraĢtırma Varsayımlarının (Hipotezlerinin) Uygunluğu:

Burada; araştırmanın varsayımları-hipotezleri doğru kurulmuş mu?
Varsayımlar belirgin, anlamlı, mantıklı, anlaşılır ve denetlenebilir nitelikte
mi? Hipotezler amacı gerçekleştirmeye uygun ve yeterli mi? vb. konular
açısından yayın eleştirilir ve öneriler ortaya konulur.

4. Materyal ve Yöntemin Amacı GerçekleĢtirmeye Uygunluğu ve

Yeterliliği: Araştırmada kullanılan veriler amacı gerçekleştirmeye uygun ve
yeterli mi? Veriler birincil veri kaynaklarından mı elde edilmiş? Veri elde
etme süresi ve veri toplama yöntemi uygun mu? Materyalin geçerliliği,
güvenilirliği ve güncelliği nedir? Doğru materyal seçilmiş ve materyal
hakkında yeterli bilgi verilmiş mi? Örnekleme yöntemi uygun mu?
Örneklem büyüklüğü istatistiksel olarak yeterli mi ve toplumu temsil ediyor
mu? Araştırmanın desenlenmesi veya deneme düzeni amaca uygun mu ve
varsayımları test etmek için yeterli mi? Araştırma değişkenleri (ölçülecek
özellikler) doğru kararlaştırılmış mı? Kullanılan yöntem ve teknikler
(istatistiksel analizler vb.) açıkça belirtilmiş mi? Verileri değerlendirilmek
ve varsayımları test etmek için yeterli ve uygun mu? Veriler objektif
değerlendirilmiş mi? vb. konular itibariyle yayın eleştirilir, değerlendirilir ve
öneriler ortaya konulur.

208
 5. Bulgular, TartıĢma ve Sonuç Çıkarmanın Tutarlılığı: Yeni
bulgular elde edilmiş mi? Araştırmanın varsayımları doğru denetlenmiş mi?
Bulgular hem kendi içinde hem de benzer araştırma sonuçlarıyla
karşılaştırılıp, tartışılmış mı? Sonuçların güvenilirliği ve geçerliliği ortaya
konmuş mu? Tartışma ve sonuç çıkarma mantıklı, tutarlı ve araştırmanın
amacıyla uyumlu mu? Tartışma ve değerlendirmeler objektif mi? vb.
konular itibariyle yayın eleştirilir, değerlendirilir ve öneriler ortaya konulur.

6. Sonuçlar ve Önerilerin Amaca Uygunluğu: Araştırma amacına

ulaşmış mı? Amaca uygun sonuçlar elde edilmiş mi? Araştırma amacıyla
uyumlu olamayan ve genel olarak bilinen sonuçlar ve öneriler var mı?
Ulaşılan sonuçlar makul, mantıklı ve tutarlı mı? Öneriler, araştırmanın
sonuçlarına bağlı ve araştırmanın amacıyla uyumlu mu? vb. konular
itibariyle yayın eleştirilir, değerlendirilir ve öneriler ortaya konulur.

7. Yayının Adı, Bölümlere Ayrımı ve Anlatımının Uygunluğu:

Yayının ana başlığı kısa ve öz olarak formüle edilmiş mi ve çalışmayı tam
olarak yansıtıyor mu? Alt başlıklar ve içerikleri uygun ve yeterli mi?
Bölümlere ayırma makul ve mantıklı mı? Paragraf içi, bölüm içi ve bölümler
arasında mantık bütünlüğü var mı? Anlatım akıcı ve anlaşılır mı? Tekrarlar
ve gereksiz bilgiler var mı? Kavramlar doğru açıklanmış mı? Fazla veya
eksik yazılan kelime, cümle, paragraf veya bölüm var mı? Özet doğru
yazılmış mı ve anahtar kelimeler uygun mu? Taraflı veya abartılı sözcükler
veya ifadeler var mı? vb. konular itibariyle yayın eleştirilir, değerlendirilir
ve öneriler ortaya konulur.

8. Cümle KuruluĢları ve Ġmla Hataları: Cümleler anlaşılıyor mu?

Anlaşılmayan ve yorulmuş çok uzun cümleler, devrik cümleler ve mecazi
anlatımlar var mı? Yazım kurallarına ve noktalama işaretlerine uyulmuş
mu? Bitki ve hayvan tür isimlerinin Türkçe ve Latinceleri doğru yazılmış
mı? Özel isimler doğru yazılmış mı? Yanlış yazılan kelime, cümle, paragraf
var mı? Baskı hataları nelerdir ve baskı kalitesi nasıldır? vb. konular
itibariyle yayın eleştirilir, değerlendirilir, eksiklikler ve varsa öneriler ortaya
konulur.

9. Tablo ve ġekil Düzenleri: Tablo (çizelge) ve şekiller bu kitabın

6.1 ve 6.2 bölümlerinde verilen ilkelere uygun düzenlenmiş mi? Tablo ve
şekil, metin okunmaksızın da anlaşılıyor mu? Tablo veya şekilden önce ilgili
tabloya ve şekle metin içinde atıf yapılmış mı? Eksik veya fazla tablo veya
şekil var mı? Metin içinde verilemeyen hacimli veri, bulgu vb. listeler, tablo
veya şekiller ekte verilmiş mi? vb. konular itibariyle yayın eleştirilir,
değerlendirilir, eksiklikler ve varsa öneriler ortaya konulur.

10. Literatür, Literatüre Atıf ve Literatür Listesinin Uygunluğu:

Yeterli literatür taraması yapılmış mı? Konuyla ilgili olan yayınlardan
yararlanılmış mı? Metin içinde yapılan her türlü alıntı için usulüne uygun
kaynak gösterilmiş mi? Özgün olmayan ve başka yerden alınan şekil ve

209
 tablolar için atıf verilmiş mi? Blok halinde üst üste aynı kaynağa bağlı
alıntılar var mı? Orijinal-birincil kaynaklara ulaşılmış mı? İnternet-web
sayfalı atıfların oranı nedir? Kaynaklar listesi iyi düzenlemiş mi? Metinde
atıf yapılan tüm kaynaklar listesinde yer verilmiş mi? vb. konular itibariyle
yayın eleştirilir, değerlendirilir, eksiklikler ve öneriler ortaya konulur.

11. Bilime ve Uygulamaya Katkısı ve Yaygın Etkisi: Yayının bu

haliyle (olumlu ve olumsuz yönleriyle) bilime ve uygulamaya katkı sağlama
potansiyeli var mı? Kısa ve uzun vadede faydaları nelerdir? Ulusal
ekonomiye ve toplumsal refahına katkıları nelerdir? Sonuçlarından kimler
ve nasıl faydalanacaktır? Diğer sektörlere olumlu veya olumsuz etkileri var
mı? vb. konular itibariyle yayın eleştirilir ve değerlendirilir.

IV. SONUÇ VE KANAAT: Yayını inceleyen ve tanıtımını yapan

kişi, bu yayından yeni olarak neler öğrendiğini ve varsa öğrendiklerinin
araştırmanın amacıyla ilgisinin ne olduğunu kısaca belirtecektir. Ayrıca bu
yayında ulaşılan sonuçları ve önerileri, bu yayını okumadan öncede bilip
bilmediğini sorgulayacak ve yukarıdaki eleştiri esasları sonucuna göre
yayının kısa bir değerlendirmesini yaparak, nihai olarak yayının bir bilimsel
araştırma olup olmadığı hakkında karar verecektir.

Tarih
Adı ve Soyadı
İmza

NOT: Hazırlanacak Eleştiri Raporu ortalama 5-6 sayfa olmalıdır. Bilgisayarda

Times New Roman yazı tipi, 12 yazı büyüklüğü (punto) ve tek satır ara ile
yazılmalıdır. Hazırlanan rapor ve incelenen yayın, öğrencilere verilen sunum
tarihinden en az üç gün öncesinde dersin hocasına teslim edilmelidir.

210

View publication stats