Grupa A Klasa .................... Liczba punktów ......

/ 38
Imię i nazwisko ....................................................

1 Podaj wzory grupowe głównych produktów reakcji chemicznych oznaczonych na ( ... / 2 p.)
schematach literami A–B.
CH3OH + CuO T⟶ A A + Ag2O T⟶ B
A. ______________ B. ______________
2 Wybierz numery probówek, w których wydzielił się gaz w wyniku ( ... / 1 p.)
przeprowadzonego doświadczenia chemicznego.

A. probówka 1 B. probówki 1 i 2 C. probówki 1 i 4 D. probówka 4

3 Uzupełnij tabelę, wpisując w odpowiednie kolumny nazwy soli kwasów ( ... / 1 p.)
karboksylowych wybrane spośród podanych.
propionian potasu • mrówczan potasu • metanian potasu • maślan potasu • butanian
potasu • propanian potasu
Wzór sumaryczny Nazwa zwyczajowa Nazwa systematyczna
HCOOK
CH3CH2COOK

CH3CH2CH2COOK

4 Napisz w postaci cząsteczkowej równania reakcji chemicznych. ( ... / 2 p.)

a) reakcja kwasu octowego z sodem b) reakcja tlenku glinu z kwasem mrówkowym
5 Zawarty w jadzie mrówek kwas mrówkowy powoduje swędzenie skóry. Zaznacz wzór ( ... / 1 p.)
sumaryczny kwasu mrówkowego.
A. HCOOH B. C2H5COOH C. CH3COOH D. C3H7COOH
6 Wybierz właściwe dokończenie zdania. ( ... / 1 p.)
Kwas octowy jest zaliczany do kwasów karboksylowych, ponieważ
A. łatwo rozpuszcza się w wodzie. C. ma grupę –COOH.
B. ma odczyn kwasowy. D. ulega reakcji spalania.
7 Napisz w postaci cząsteczkowej, jonowej i jonowej skróconej równanie reakcji ( ... / 2 p.)
zobojętniania, której produktem jest octan potasu.
8 Powszechnie stosowany do konserwowania produktów spożywczych ocet to 6- lub 10- ( ... / 1 p.)
procentowy roztwór kwasu etanowego. Zaznacz nazwę zwyczajową kwasu etanowego.
A. kwas propanowy B. kwas octowy C. kwas mrówkowy D. kwas etanowy

Grupa A | strona 1 z 6
9 Zaznacz właściwości kwasu etanowego (octowego), które wykorzystuje się do ( ... / 1 p.)
przygotowywania potraw.
A. palność i brak barwy
B. słodki smak i syropowata konsystencja
C. kwaśny smak i właściwości konserwujące
D. ostry zapach i gorzki smak
10 Zaznacz równanie reakcji kwasu octowego z magnezem. ( ... / 1 p.)

A. 2 HCOOH + Mg → (HCOO)2Mg + H2 ↑

B. CH3COOH + Mg → CH3COOMg + H2 ↑

C. 2 CH3COOH + Mg → (CH3COO)2Mg + H2 ↑

D. 2 C2H5COOH + Mg → (C2H5COO)2Mg + H2 ↑

11 Zaznacz równanie reakcji dysocjacji jonowej kwasu etanowego i nazwę ( ... / 1 p.)
otrzymanych anionów.
A.

, anion octanowy
B.

, anion mrówczanowy
C.

, anion wodorowy
D.

, anion mrówczanowy
12 Uzupełnij podane równania reakcji chemicznych. ( ... / 2 p.)
a) CH3COOH + NaOH → ____________________ + ____________________
b) _________________ + _________________ → (CH3COO)2Cu + _______ H2O
c) ____________________ + Mg → (CH3COO)2Mg + __________________

13 Wybierz nazwę kwasu o wzorze sumarycznym C15H31COOH. ( ... / 1 p.)

A. stearynowy B. palmitynowy C. masłowy D. oleinowy
14 Wskaż właściwość, której nie ma kwas palmitynowy. ( ... / 1 p.)
A. ciało stałe
B. barwi uniwersalny papierek wskaźnikowy na czerwono
C. spala się żółtym płomieniem
D. nie rozpuszcza się w wodzie
15 Wybierz wzór sumaryczny mydła. ( ... / 1 p.)
A. C15H31COONa B. C4H9COOCH3 C. C4H9COONa D. C7H15COOK
16 Wybierz zestaw, który zawiera wzory sumaryczne produktów reakcji kwasu ( ... / 1 p.)
stearynowego z zasadą potasową.
A. C15H31COOK, H2O C. C17H35COOH, KOH
B. C17H35COOK, H2O D. C17H35COONa, H2O

Grupa A | strona 2 z 6
17 Zapisz obserwacje na podstawie schematu doświadczenia chemicznego. ( ... / 1 p.)

Grupa A | strona 3 z 6
18 Zaznacz wzór odczynnika, za którego pomocą można odróżnić kwas oleinowy od ( ... / 1 p.)
kwasu palmitynowego.
A. H2SO4 B. KMnO4 C. Ca(OH)2 D. CH4
19 Zaznacz wzór sumaryczny kwasu karboksylowego, który nie reaguje z tlenkami ( ... / 1 p.)
metali.
A. C3H7COOH B. C8H17COOH C. C15H31COOH D. CH3COOH
20 Zaznacz wzory estrów i podaj ich nazwy systematyczne. ( ... / 1 p.)
A. C2H5–O–C3H7 B. CH3–COO–CH3 C. CH3–CH2–CO–CH3 D. HCOOC6H5
21 Zaznacz wzór i nazwę systematyczną związku chemicznego będącego produktem ( ... / 1 p.)
reakcji zachodzącej w doświadczeniu przedstawionym na schemacie.

A. HCOOCH2CH2CH3; metanian propylu C. CH3COOCH2CH3; etanian etylu

B. CH3CH2COOCH3; propanian metylu D. CH3CH2COOCH2CH3; propanian etylu
22 Uzupełnij równania reakcji spalania całkowitego i dobierz współczynniki ( ... / 2 p.)
stechiometryczne.
a) .............. + 5 O2 → 4 CO2 + 4 H2O
b) …… C2H5COOH + .............. → …… CO2 + …… H2O
23 Zaznacz substraty reakcji otrzymywania estrów. ( ... / 1 p.)
A. alkohol i kwas B. kwas i zasada C. alkohol i metal D. tłuszcz i wodorotlenek
24 Zaznacz substraty reakcji estryfikacji, w wyniku której powstaje butanian etylu ( ... / 1 p.)
(maślan etylu) o charakterystycznym zapachu ananasów.
A. C3H7COOH i CH3OH C. C3H7COOH i C2H5OH
B. CH3COOH i C4H7OH D. C2H5COOH i C2H5OH
25 Przeprowadzono reakcję zmydlania tristearynianu glicerolu za pomocą wodorotlenku ( ... / 1 p.)
potasu. Napisz równanie tej reakcji chemicznej i podaj nazwy produktów.
26 Wskaż nazwę substancji, która nie należy do tłuszczów. ( ... / 1 p.)
A. tristearynian glicerolu B. parafina C. łój D. tran

Grupa A | strona 4 z 6
27 W doświadczeniu chemicznym przedstawionym na schemacie zaobserwowano, że woda ( ... / 1 p.)
bromowa się odbarwiła. Oceń prawdziwość podanych zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest
prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe.

1. Badanym tłuszczem może być olej roślinny. P F

Na podstawie obserwacji można sformułować wniosek, że
2. P F
składnikami tłuszczu są związki nienasycone.
28 Zaznacz zestaw zawierający tylko nazwy tłuszczów nasyconych. ( ... / 1 p.)

A. smalec, oliwa, łój C. olej roślinny, oliwa, tran

B. masło, łój, smalec D. olej roślinny, masło, tran
29 Oceń prawdziwość podanych zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – ( ... / 1 p.)
jeśli jest fałszywe.
Dodanie detergentu do wody zwiększa jej napięcie
1. powierzchniowe i zmniejsza jej zdolność do zwilżania powierzchni P F
hydrofobowych
Hydrofilowe ogony jonów mydła wnikają w cząstki brudu i
2. P F
zamykają go w miceli.
Dodanie mydła do twardej wody powoduje powstanie trudno
3. P F
rozpuszczalnych mydeł wapniowych i magnezowych.
30 Przyporządkuj nazwę grupy funkcyjnej do jej wzoru. ( ... / 1 p.)

1. –OH A. aminowa
2. –COOH B. hydroksylowa
3. –COO– C. karboksylowa
D. estrowa
31 Metyloamina nadaje śledziom charakterystyczny zapach. Zaznacz inne właściwości ( ... / 1 p.)
tej substancji.
A. trująca, nierozpuszczalna w wodzie ciecz
B. dobrze rozpuszczalny w zimnej wodzie gaz o odczynie obojętnym
C. dobrze rozpuszczalny w zimnej wodzie gaz o odczynie zasadowym
D. dobrze rozpuszczalna w zimnej wodzie ciecz o odczynie zasadowym

Grupa A | strona 5 z 6
32 Porównaj budowę oraz właściwości substancji, których wzory przedstawiono ( ... / 1 p.)
poniżej. Wybierz poprawne uzupełnienia zdań.

I. Metyloamina jest aminą A / B, anilina jest aminą aromatyczną.

II. Metyloamina i anilina C / D rzędowością.
A. alifatyczną B. aromatyczną C. różnią się D. nie różnią się
33 Określ rzędowość amin o podanych wzorach półstrukturalnych. ( ... / 1 p.)

Grupa A | strona 6 z 6
Grupa B Klasa .................... Liczba punktów ...... / 38
Imię i nazwisko ....................................................

1 Podaj wzory grupowe głównych produktów reakcji chemicznych oznaczonych na ( ... / 2 p.)
schematach literami A–B.
CH3CH2OH + CuO T⟶ A A + Ag2O T⟶ B
A. ______________ B. ______________
2 Wybierz numery probówek, w których wydzielił się gaz w wyniku ( ... / 1 p.)
przeprowadzonego doświadczenia chemicznego.

A. probówki 1 i 4 B. probówki 1 i 2 C. probówka 1 D. probówka 2

3 Uzupełnij tabelę, wpisując w odpowiednie kolumny nazwy soli kwasów ( ... / 1 p.)
karboksylowych wybrane spośród podanych.
propionian magnezu • mrówczan magnezu • metanian magnezu • maślan magnezu •
butanian magnezu • propanian magnezu
Wzór sumaryczny Nazwa zwyczajowa Nazwa systematyczna
(HCOO)2Mg

(CH3CH2COO)2Mg

(CH3CH2CH2COO)2Mg

4 Napisz w postaci cząsteczkowej równania reakcji chemicznych. ( ... / 2 p.)

a) reakcja kwasu octowego z wapniem b) reakcja tlenku potasu z kwasem propanowym
5 Zawarty w jadzie mrówek kwas mrówkowy powoduje swędzenie skóry. Zaznacz wzór ( ... / 1 p.)
sumaryczny kwasu mrówkowego.
A. CH3COOH B. C3H7COOH C. HCOOH D. C2H5COOH
6 Wybierz właściwe dokończenie zdania. ( ... / 1 p.)
Kwas etanowy jest zaliczany do kwasów karboksylowych, ponieważ
A. łatwo rozpuszcza się w wodzie. C. ulega reakcji spalania.
B. ma grupę –COOH. D. ma odczyn kwasowy.
7 Napisz w postaci cząsteczkowej, jonowej i jonowej skróconej równanie reakcji ( ... / 2 p.)
zobojętniania, której produktem jest mrówczan sodu.
8 Powszechnie stosowany do konserwowania produktów spożywczych ocet to 6- lub 10- ( ... / 1 p.)
procentowy roztwór kwasu etanowego. Zaznacz nazwę zwyczajową kwasu etanowego.
A. kwas propionowy B. kwas etanowy C. kwas mrówkowy D. kwas octowy

Grupa B | strona 1 z 5
9 Zaznacz właściwości kwasu etanowego (octowego), które wykorzystuje się do ( ... / 1 p.)
przygotowywania potraw.
A. ostry zapach i gorzki smak
B. słodki smak i syropowata konsystencja
C. palność i brak barwy
D. kwaśny smak i właściwości konserwujące
10 Zaznacz równanie reakcji kwasu octowego z magnezem. ( ... / 1 p.)

A. 2 HCOOH + Mg → (HCOO)2Mg + H2 ↑

B. 2 CH3COOH + Mn → (CH3COO)2Mn + H2 ↑

C. 2 C2H5COOH + Mg → (C2H5COO)2Mg + H2 ↑

D. 2 CH3COOH + Mg → (CH3COO)2Mg + H2 ↑

11 Zaznacz równanie reakcji dysocjacji jonowej kwasu etanowego i nazwę ( ... / 1 p.)
otrzymanych anionów.
A.

, anion mrówczanowy
B.

, anion wodorowy
C.

, anion octanowy
D.

, anion mrówczanowy
12 Uzupełnij podane równania reakcji chemicznych. ( ... / 2 p.)
a) 2 HCOOH + Ba(OH)2 → __________________ + ____________________
b) __________________ + __________________ → HCOOK + H2O
c) __________________ + Ca → (HCOO)2Ca + ____________________

13 Wybierz nazwę kwasu o wzorze sumarycznym C17H35COOH. ( ... / 1 p.)

A. stearynowy B. palmitynowy C. masłowy D. oleinowy
14 Wskaż właściwość, której nie ma kwas oleinowy. ( ... / 1 p.)
A. ciało stałe
B. zanurzony w nim uniwersalny papierek wskaźnikowy nie zmienia barwy
C. spala się żółtym płomieniem
D. nie rozpuszcza się w wodzie
15 Wybierz wzór sumaryczny mydła. ( ... / 1 p.)
A. (CH3COO)2Mg B. HCOOCH3 C. C8H17COONa D. C17H35COOK
16 Wybierz zestaw, który zawiera wzory sumaryczne produktów reakcji kwasu ( ... / 1 p.)
palmitynowego z zasadą potasową.
A. C15H31COOK, H2O C. C15H31COOH, KOH
B. C17H35COOK, H2O D. C17H35COONa, H2O

Grupa B | strona 2 z 5
17 Sformułuj wniosek na podstawie schematu doświadczenia i podanych obserwacji. ( ... / 1 p.)

Obserwacje: W probówkach 1. i 2. woda bromowa się nie odbarwia. W probówce 3.

nastąpiło jej odbarwienie.
Wniosek:

18 Zaznacz wzór odczynnika, za którego pomocą można odróżnić kwas oleinowy od ( ... / 1 p.)
kwasu palmitynowego.
A. H2SO4 B. Ca(OH)2 C. Br2 D. CH4
19 Zaznacz wzór sumaryczny kwasu karboksylowego, który w temperaturze 20°C jest ( ... / 1 p.)
substancją stałą.
A. CH3COOH B. C8H17COOH C. C3H7COOH D. C15H31COOH
20 Zaznacz wzory estrów i podaj ich nazwy systematyczne. ( ... / 1 p.)
A. CH3–COO–C6H5 B. HCOOC2H5 C. C2H5–O–CH3 D. C6H5–CO– C2H5
21 Zaznacz wzór i nazwę systematyczną związku chemicznego będącego produktem ( ... / 1 p.)
reakcji zachodzącej w doświadczeniu przedstawionym na schemacie.
A. CH3COOCH2CH3; etanian etylu C. HCOOCH2CH2CH3; metanian propylu
B. CH3CH2COOCH3; propanian metylu D. CH3CH2COOCH2CH3; propanian etylu
22 Uzupełnij równania reakcji spalania całkowitego i dobierz współczynniki ( ... / 2 p.)
stechiometryczne.
a) .............. + 2 O2 →2 CO2 + 2 H2O
b) …… CH3COOC2H5 + .......... → …… CO2 + …… H2O

23 Zaznacz substraty reakcji otrzymywania estrów. ( ... / 1 p.)

A. alkohol i metal B. tłuszcz i wodorotlenek C. alkohol i kwas D. kwas i zasada
24 Zaznacz substraty reakcji estryfikacji, w wyniku której powstaje butanian metylu ( ... / 1 p.)
(maślan metylu) o owocowym zapachu.
A. C3H7COOH i CH3OH C. C3H7COOH i C2H5OH
B. CH3COOH i C4H7OH D. C2H5COOH i C2H5OH
25 Przeprowadzono reakcję zmydlania tripalmitynianu glicerolu za pomocą wodorotlenku ( ... / 1 p.)
sodu. Napisz równanie tej reakcji chemicznej i podaj nazwy produktów.
26 Wskaż nazwę substancji, która nie należy do tłuszczów. ( ... / 1 p.)
A. tristearynian glicerolu B. tran C. łój D. parafina

Grupa B | strona 3 z 5
27 W doświadczeniu chemicznym przedstawionym na schemacie zaobserwowano, że woda ( ... / 1 p.)
bromowa się odbarwiła. Oceń prawdziwość podanych zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest
prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe.

Na podstawie obserwacji można sformułować wniosek, że

1. P F
składnikami tłuszczu są związki nasycone.
2. Badanym tłuszczem może być tran. P F
28 Zaznacz zestaw zawierający tylko nazwy tłuszczów nasyconych. ( ... / 1 p.)

A. olej roślinny, masło, tran C. masło, łój, smalec

B. olej roślinny, oliwa, tran D. smalec, oliwa, łój
29 Oceń prawdziwość podanych zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – ( ... / 1 p.)
jeśli jest fałszywe.
Mydła zaliczamy do anionowych substancji powierzchniowo
1. P F
czynnych.
Dodanie mydła do wody destylowanej powoduje powstanie trudno
2. P F
rozpuszczalnych mydeł wapniowych i magnezowych.
Hydrofobowe ogony jonów mydła wnikają w cząstki brudu i
3. P F
zamykają go w miceli.
30 Przyporządkuj nazwę grupy funkcyjnej do jej wzoru. ( ... / 1 p.)

1. –COOH A. aminowa
2. –NH2 B. hydroksylowa
3. –OH C. karboksylowa
D. estrowa
31 Metyloamina nadaje śledziom charakterystyczny zapach. Zaznacz inne właściwości ( ... / 1 p.)
tej substancji.
A. dobrze rozpuszczalny w zimnej wodzie gaz o odczynie zasadowym
B. dobrze rozpuszczalny w zimnej wodzie gaz o odczynie obojętnym
C. dobrze rozpuszczalna w zimnej wodzie ciecz o odczynie zasadowym
D. trująca, nierozpuszczalna w wodzie ciecz
32 Porównaj budowę oraz właściwości substancji substancji, których wzory ( ... / 1 p.)
przedstawiono poniżej. Wybierz poprawne uzupełnienia zdań.

I. Aminy to pochodne amoniaku, w którym jeden lub więcej atomów wodoru zostało
zastąpionych grupami A / B.
II. Metyloamina jest aminą C / D.

A. alkilowymi B. alkilowymi lub arylowymi C. pierwszorzędową D. drugorzędową

Grupa B | strona 4 z 5
33 Określ rzędowość amin o podanych wzorach półstrukturalnych. ( ... / 1 p.)

Grupa B | strona 5 z 5