Барысавы камяні

Навука, якая вывучае старажытныя надпісы, зробленыя на

прадметах, называецца эпіграфікай. На тэрыторыі Беларуси вядомы
выдатныя помнікі эпіграфікі 12 стагоддзя, так званыя Барысавы
камяні.Да нашага часуўрэчышчы Заход- няй Дзвіны, за 5 кіламетраў
ад Полацка, захаваўся адзін з іх: недалёка 'ад берага ляжыць
вялізны гранітны валун каля 8 метраў у акружнасці. Вясной ён увесь
заліваецца вадой і павольна выступае з-пад яе да пачатку жніўня.
На валуне высечаны крыж даўжынёй больш за паўтара метра і
надпіс з імем Барыса. Людзі дагэтуль называюць валун «Барыс-
Хлебнік». Існуе легенда, быццам на ім ляжыць нябачны бохан
хлеба.
Другі,яшчэ большы камень, знойдзены за 40 кіламетраў на
поўнач ад Полацка. Надпіс на ім захаваўся лепш: «Госпа- дзі,
памажы рабу свайму Барысу». Усяго ў рэчышчы Заходняй Дзвіны
былі чатыры такія камяні з рознымі надпісамі.
 Вывучыўшы надпісы на чатырох камянях, знойдзены у рэчышчы
Заходняй Дзвіны, вучоныя прыйшлі да высновь што яны былі
зроблены па загадзе полацкага князя Барыс. (Паводле Г. Штыхавс

Чаму Барысавы камяні атрымалі такую назву? Дз знаходзіцца

і чым знакаміты камень «Барыс-Хлебнік»

Курганы
Курган - старажытнае пахаванне. На нашай зямлі ян з’явіліся
некалькі тысячагоддзяўтаму.Тады нябожчыка прост клалі на зямлю і
насыпалі над ім пагорак - курган.
Па-рознаму называлі і называюць курганы: капцы (паго^ кі),
валатоўкі (бо там нібы пахаваны дужыя людзі — волать сопкі
(высокія горы).Усе беларускія курганы насыпаны нашь мі продкамі,
што належалі да славянскіх і балцкіх плямёна якія жылі тут у
розныя старажытныя часы.
Як і сучасныя могілкі, курганы паўставалі цэлымі кўпкг мі ў
асобных месцах, звычайна недалёка ад горада ці вёсі- Ёсць высокія,
а ёсць ледзь узнятыя над зямлёй курганы. Чы болей было сваякоў
нябожчыка, якія насыпалі курган, ты вышэй ён узнімаўся.
Часам кажуць, што ў курганах ляжаць незлічоныя ска| бы. 3-за
гэтага многія з іх разбураюцца рабаўнікамі. АДНЕ знаходзяць яны
толькі косткі, пабітыя гаршкі, жалезныя npt лады працы, зрэдку
бронзавыя ці ме^ныя ўпрыгожанні. Няг там золата і срэбра. I ніколі
не было, бо часцей у курганг хавалі не князёў ці славутых воінаўа
простых людзей.

Барысавы камяні
Навука, якая вывучае старажытныя надпісы, зробленыя на

37
прадметах, называецца эпіграфікай. На тэрыторыі Беларуси вядомы
выдатныя помнікі эпіграфікі 12 ста год дзя, так званыя Барысавы
камяні.Да нашага часу ў рэчышчы Заход- няй Дзвіны, за 5
кіламетраў ад Полацка, захаваўся адзін з іх: недалёка'ад берага
ляжыць вялізны гранітны валун каля 8 метраў у акружнасці. Вясной
ён увесь заліваецца вадой і павольна выступае з-пад яе да пачатку
жніўня.
На валуне высечаны крыж даўжынёй больш за паўтара метра і
надпіс з імем Барыса. Людзі дагэтуль называюць валун «Барыс-
Хлебнік». Існуе легенда, быццам на ім ляжыць нябачны бохан
хлеба.
Другі,яшчэ большы камень, знойдзены за 40 кіламетраў на
поўнач ад Полацка. Надпіс на ім захаваўся лепш: «Госпа- дзі,
памажы рабу свайму Барысу». Усяго ў рэчышчы Заходняй Дзвіны
былі чатыры такія камяні з рознымі надпісамі.

37
 Вывучыўшы надпісы на чатырох камянях, знойдзень у рэчышчы
Заходняй Дзвіны, вучоныя прыйшлі да выснов што яны былі
зроблены па загадзе полацкага князя Барыс (Паводле Г. Штыхов

Чаму Барысавы камяні атрымалі такую назву? Д:

знаходзіцца і чым знакаміты камень «Барыс-Хлебнік;

Курганы
Курган - старажытнае пахаванне. На нашай зямлі яь з’явіліся
некалькі тысячагоддзяўтаму.Тады нябожчыка прос клалі на зямлю
і насыпалі над ім пагорак - курган.
Па-рознаму называлі і называюць курганы: капцы (пагс кі),
валатоўкі (бо там нібы пахаваны дужыя людзі - волат сопкі
(высокія горы). Усе беларускія курганы насыпаны наш мі
продкамі, што належалі да славянскіх і балцкіх плямён якія жылі
тут у розныя старажытныя часы.
Як і сучасныя могілкі, курганы паўставалі цэлымі куш мі ў
асобных месцах, звычайна недалёка ад горада ці вёс Ёсць
высокія, а ёсць ледзь узнятыя над зямлёй курганы. Чі болей было
сваякоў нябожчыка, якія насыпалі курган, ті вышэй ён узнімаўся.
Часам кажуць, што ў курганах ляжаць незлічоныя ск; бы. 3-
за гэтага многія з іх разбураюцца рабаўнікамі. Адг знаходзяць яны
толькі косткі, пабітыя гаршкі,жалезныя п[ лады працы,зрэдку
бронзавыя ці медныя ўпрыгожанні. Н? там золата і срэбра. I ніколі
не было, бо часцей у курга хавалі не князёў ці славутых воінаў, а
простых людзей.

^A^A^A^AW^A^A7 37 ^A^AW^A^A^A^A