შუშანიკი როგორც ჩვენამდე მოღწეული პირველი ნაწარმოები ბევრ რამეს

გვაცნობებს მეთუთე საუკუნის ცხოვრებაზე. ამ ნაწარმოებიდან ვიგებთ რომ

გენდერული თანასწორობა დაცული არ არის ასევე რელიგის თვალსაზრისითაც
ბერვ რამეს გვატყობინებს და კიდევ სხვა მრავალი საკითხის განხილვა ხდება.
ეს მოთხრობა ჩვიდმეტი საუკუნის წინ იაკობ ცურტაველმა დაწერა რომელიც
შუსანიკთან ერთ ერთი ყველაზე დაახლოებული ადამიანი იყო და მის შეხასებ
ბერვი რამე იცოდა.მთავარი ადამიანი ვინც იმდროინდელ ცხოვრებას ძალიან
ლამაზად აგვიღწერს იაკობია რომელის ნაწარმოები ისე იკითხება როგორც
ადამიანთა ბობოქარი ვნებების წიგნი, თავისი დრამატიზმით და ხასიათების
სიმძაფრით.
იმ დროს ქალის და მამაკაცის უფლებები დაცული არ იყო. მაგალითად ქალს არ
ქონდა სახლის დატოვების უფება მისი ქმრის ნებართის გარეშე ასევე ქალს
გაშორების უფლება არ ქონდა მამაკაცთან თუ მასზე არ ძალადობდა. შუშანიკს
როდესაც აფრთხილებდნენ ვარქსენის ბობოქარ ხასიათზე ის ამ ყველაფრისთის
მზად იყო რადგან მასთან რელიგიის შეცვლის გამო ქმართან განშრება უნდოდა.
შუშანიკი ყველანაირად იბროძდა რადგან მას ქართლის სამეფოს დაცვა უნდოდა
სპარსელები ყველა მომენტს ელოდებოდნენ და არცერთ შანს ხელიდან არ
უშვებდნენ რომ ქართლის სამეფო დაებყროთ ვარქსენი კი ერთ-ერთი ყველაზე
კარგი საშალება იყო მათთვის რომელიც ძალაუფლების დიდი სურვილით იყო
შებყრობილი. მას უნდოდა მეფის ჩამოგდება დინასტიის განადგურება და ტახტზე
ასვლა სპარსეთის დახმარებით. ქართლის პიტიახში მისის სახელმწიფოს ერთ
ერთ მთავარ მტერს აძლევდა დაუფიქრებლად ძალაუფლების გამო რაშიც
შუშანიკი და სასულიერო პირები ხელს უშლიან.
სასულიერო პირები დიდად მაღალი გავლენით ვერ სარგებლიბდნენ რადგან
ქრისტიანობა იმ დროისთვის ახალი შემოსული იყო ასევე ვარქსენისთვის ეს
რელიგია არაფერს არ წარმოადგენა ამიტომ ისინი ძალიან ფრთხილობდნენ
ზედმეტ სიტყვის თქმას ვერ ბედავდნენ. კითხვას როდესაც უსვამდნენ ეპისკოპოსი
კი არა დიაკვანი სცემდა პასუხს რადგან მათ დასაკარგი არაფერი არ ჰქონდათ
ეპისკოპოსები კი ბიზანტიასთან დამაკავშირებელი ადამიანები იყვნენ და მათი
თანანმდებობა ქართლის სამეფოსთვის მნიშვნელოვანი იყო.
შუშანიკს ყველა მხარში ედგა და მის დახმარებს ცდილობდა მაგრამ თან
ვარქსენის შიშით ამას ვერ ბედავდნენ ამიტომ ფარულად იქცეოდნენ რათა
ვარქსენს არ დაესაჯათ. როდესაც რამე პატარა სანცი გაუჩნდებოდათ
ცდილობდნენ გაემხნევებინათ და ეგრძნობინათ მისთის რომ მარტო არ არის და
ბევრი მომხრე ყავს. ვარქსენს ზუსტად ამის ეშინოდა ხალხზე ზეგავლენის
დაკავრგვის ამიტომ ისე იქცეოდა რომ მათში მის მიმართ შიშმა დაისადგურა
მაგრამ საქმე იმაში იყო რომ ამას დიდად არ უმოქმედია შიშანიკისადმი დიდი
სიყვარულის და პატივისცემის გამო ყველა მაინც შუშანიკის მხარეს იდგა და მას
ემხრობოდნენ.