Imię i nazwisko …………………………………………………………… Klasa ……… Grupa B

Starożytna Grecja
Praca klasowa – zakres rozszerzony

Zadanie 1. (8 punktów)
Uzupełnij zdania tak, aby stworzyły poprawną całość.

Podstawową jednostką organizacji państwowej w starożytnej Grecji były ………………… . Zwykle

obejmowały obszary skupione wokół miast i tereny przyległe. Różniły się od siebie pod względem
ustroju. W części z nich władzę sprawowali królowie, a więc były to …………………………… .
Gdy władzę sprawowała wąska, najbardziej uprzywilejowana grupa obywateli, ustrój ten nazywano
…………………………… . Istniały również na terenie Hellady organizmy państwowe, w których
władzę sprawował lud – był to ustrój zwany ………………………… . Ostatnią formą ustrojową
była …………………………, w której władzę w sposób bezprawny i nieograniczony sprawowała
wyłącznie jedna osoba. Władza ………………… nie miała jednak charakteru długotrwałego.
Najsłynniejsze polis o tym ustroju to m.in. …………………… i …………………… .

Zadanie 2. (6 punktów)
Odpowiedz na pytania dotyczące materiału ilustracyjnego.

a) Co przedstawiają te zabytki?

…………………………………………………………

…………………………………………………………

b) Z jaką kulturą są związane? Shutterstock

…………………………………………………………

c) W których wiekach rozwinęła się ta kultura?

…………………………………………………………

d) Jakie były jej cechy charakterystyczne?

…………………………………………………………

…………………………………………………………
Shutterstock

…………………………………………………………

…………………………………………………………

Materiały do serii „Ślady czasu” pobrane ze strony www.gwo.pl

Zadanie 3. (2 punkty)
Przy wydarzeniu, które było chronologicznie pierwsze, napisz literę A, przy ostatnim – literę B.

bitwa pod Salaminą ………

reformy Drakona ………

reformy Peryklesa ………

wojny diadochów ………

powstanie Związku Korynckiego ………

Zadanie 4. (2 punkty)
Napisz, której polis dotyczy każdy z poniższych tekstów źródłowych.

a) Po ustanowieniu władzy […] postąpił w ten sposób, że zasięgnął z Delf wyroczni […]. Brzmi ona
zaś następująco: ustanowić geruzję złożona z 30 mężów łącznie z królami, co miesiąc […] odbywać
zgromadzenie ludowe, przedkładać mu wnioski i podawać je pod głosowanie, decyzja ma zaś należeć
do ludu.
S. Sprawski, G. Chomicki, Starożytność. Teksty źródłowe, komentarze
i zagadnienia do historii w szkole średniej, Kraków 1999, s. 88-89.

………………………………………………………………………………………………

b) Stanąwszy wówczas na czele mas w roku czwartym po usunięciu tyranów […], przede wszystkim
przeprowadził on podział całej ludności na dziesięć fyl, zamiast dotychczasowych czterech […].
Następnie ustanowił radę złożoną z pięciuset członków zamiast czterystu, jak było dotychczas.
S. Sprawski, G. Chomicki, Starożytność. Teksty źródłowe, komentarze
i zagadnienia do historii w szkole średniej, Kraków 1999, s. 106.

………………………………………………………………………………………………

Materiały do serii „Ślady czasu” pobrane ze strony www.gwo.pl

Zadanie 5. (8 punktów)
Przeczytaj teksty źródłowe dotyczące wojen, które toczyli starożytni Grecy. Wykonaj poniżej
podane polecenia.

A. Po uszykowaniu się i pomyślnym wyniku ofiar Ateńczycy na dany znak ruszyli pędem przeciw
barbarzyńcom. […] Długo trwała ta bitwa. […] przerwawszy szeregi, ścigali wroga w głąb kraju. Ale na
obu skrzydła zwyciężyli Ateńczycy i Platejczycy, po czym pozwolili uciekać pobitej części barbarzyńców,
ściągnęli oba skrzydła i walczyli przeciw tym, którzy przerwali środek, tak Ateńczycy odnieśli zwycięstwo.
Uciekających Persów ścigali i wycinali w pień, aż dotarli do morza; tu zażądali ognia i dobrali się do
okrętów.
J. Tazbirowa, Źródła historyczne w nauczaniu szkolnym, Warszawa 1973, s. 32.

B. Objąwszy w ten sposób hegemonię na życzenie sprzymierzeńców […], Ateńczycy ustalili, które państwa
mają dostarczyć pieniędzy na wojnę z Persami, a które okrętów […] Pierwszą daninę ustalono w
wysokości […]; kasa związkowa mieściła się na Delos.
Tukidydes, Wojna…, Wrocław-Warszawa-Kraków 1991, s. 71.

C. […] obecna zaś wojna była długotrwała i tyle cierpień przypadło w udziale Helladzie, ile nigdy
przedtem w równie długim okresie. Nigdy bowiem przedtem nie zdobyli i nie zmienili w pustynię tylu miast
ani barbarzyńcy, ani sami Grecy, walcząc przeciwko sobie. […] Rozpoczęli ją Ateńczycy
i Peloponezyjczycy.
R. Kulesza, Wojna …, Warszawa 2006, s. 5–6.

D. Kiedy […] Filip, ustawiony naprzeciw Ateńczyków, ustąpił i wycofał się […]. Po niedługim czasie,
kiedy zajął miejsce górujące nad okolicą, zagrzał swoje oddziały do walki i zwrócił je w przeciwnym
kierunku. Następnie przepuścił atak na Ateńczyków i po zaciętej walce odniósł zwycięstwo.
G. Chomicki, S. Sprawski, Starożytność. Teksty źródłowe
i zagadnienia do historii w szkole średniej, Kraków 1999, s. 153.

a) Podaj miejsca i daty konfliktów, o których mowa w tekstach: A – …………………………………,

C – ……………………………………, D – …………………………………… .

b) Podaj nazwę zrzeszenia, o którym jest mowa w tekście B – …………………………………… .

c) Oceń poprawność zdań. Zaznacz odpowiednie rubryki tabeli.

Zdanie Prawda Fałsz

Wydarzenie opisane w tekstach A i C miało miejsce podczas tego samego
konfliktu zbrojnego.
Wydarzenie, które miało miejsce jako ostatnie, zostało opisane w tekście D.
Wydarzenie opisane w tekście B działało w tym samym czasie, w którym
doszło do bitwy, o której mowa w tekście A.
Wydarzenia opisane w tekście D miały miejsce podczas panowania
Aleksandra Wielkiego.

Materiały do serii „Ślady czasu” pobrane ze strony www.gwo.pl

Zadanie 6. (2 punkty)
Przyjrzyj się ilustracjom i wykonaj poniżej podane polecenia.

A. B. C. D.

kk

Shutterstock Agencja BE&W Agencja BE&W Agencja BE&W

a) Wskaż ilustrację, na której przedstawiono dzieło niebędące wytworem kultury greckiej. ………

b) Podaj autora i nazwę rzeźby przedstawionej na ilustracji D.

…………………………………………………

Zadanie 7. (3 punkty)
Przyjrzyj się ilustracjom. Rozstrzygnij, czy budowla zaprezentowana na fotografii powstała
w tym samym czasie, kiedy obowiązywał przedstawiony na ilustracji porządek
architektoniczny. Uzasadnij odpowiedź.
Shutterstock

Shutterstock

Jeden z porządków architektonicznych

Partenon w Atenach obowiązujących w starożytnej Grecji

…………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………

Materiały do serii „Ślady czasu” pobrane ze strony www.gwo.pl

Zadanie 8. (4 punkty)
Przeczytaj opisy i wpisz właściwe imiona postaci historycznych.

……………………………………… – legendarny władca Sparty, który w Wielkiej Rhetrze opisał

sposób rządzenia. Przypisuje się mu wymyślenie modelu spartańskiego wychowania.

……………………………………… – król Sparty. Rządził w latach ok. 490–480 p.n.e. Dowodził

wojskami w trakcie bitwy pod Termopilami.

……………………………………… – jeden z najwybitniejszych greckich filozofów (jako pierwszy

użył tego terminu). Twierdził, że istotą wszechrzeczy jest liczba.

……………………………………… – władca Macedonii, który stworzył podwaliny pod jej potęgę

m.in. przez przeprowadzenie wielu reform w armii. W 338 r. p.n.e. pokonał Greków i narzucił im
swoją zwierzchność. Został zamordowany w 336 r. p.n.e.

Zadanie 9. (6 punktów)
Uporządkuj chronologicznie wydarzenia, wpisując numery od 1 do 6.

……… bitwa pod Issos

……… wyprawa Aleksandra Wielkiego na Persję

……… bitwa nad Granikiem

……… bitwa pod Gaugamelą

……… otrzymanie przez Aleksandra Wielkiego korony faraona

……… wyprawa Aleksandra Wielkiego na Indie

Materiały do serii „Ślady czasu” pobrane ze strony www.gwo.pl

 Starożytna Grecja
Praca klasowa – zakres rozszerzony – grupa B – model odpowiedzi

Nr Odpowiedzi Punktacja
1. polis, monarchie, oligarchią, demokracją, tyrania, 0–8 punktów
tyranów, Korynt, Syrakuzy / Milet 1 pkt za każdą poprawnie uzupełnioną lukę
2. a) maska Agamemnona / maska władcy 0–2 punkty
Lwia Brama 1 pkt za każdą nazwę zabytku
b) mykeńską 0–1 punkt
c) XVI–XII w. p.n.e. 0–1 punkt
d) np. budownictwo pałacowe, budowa cytadel 0–2 punkty
i dużych murów obronnych, budowa grobowców, 1 pkt za jedną cechę, maks. 2 pkt
rozwinięte złotnictwo
3. reformy Drakona – A 0–2 punkty
wojny diadochów – B 1 pkt za każdą poprawną odpowiedź
4. a) Sparta 0–1 punkt
b) Ateny 0–1 punkt
5. a) A – Maraton, 490 r. p.n.e. 0–3 punkty
C – wojna peloponeska, 431–404 p.n.e. 1 pkt za poprawne podanie jednej nazwy
D – Cheronea, 338 r. p.n.e. konfliktu wraz z datą
b) Związek Morski 0–1 punkt
c) F, P, F, F 0–4 punkty
1 pkt za każdą poprawną kategorię prawda /
fałsz
6. a) B 0–1 punkt
b) Myron, Dyskobol 0–1 punkt
7. np. Tak, ponieważ Partenon wybudowano w stylu 0–3 punkty
doryckim, o czym świadczą widoczne na fotografii 3 pkt za poprawne rozstrzygnięcie
kolumny. Na drugiej ilustracji przedstawiono właśnie i uzasadnienie z podaniem nazw obu stylów
kolumnę w porządku doryckim. 2 pkt za poprawne rozstrzygnięcie
i uzasadnienie z podaniem nazwy jednego
stylu
1 pkt za poprawne rozstrzygnięcie (tak)
8. Likurg 0–4 punkty
Leonidas 1 pkt za każdą poprawną odpowiedź
Pitagoras
Filip II
9. 3 – bitwa pod Issos 0–6 punktów
1 – wyprawa Aleksandra na Persję 1 pkt za każde właściwe umieszczenie
2 – bitwa nad Granikiem wydarzenia w czasie
5 – bitwa pod Gaugamelą
4 – otrzymanie przez Aleksandra Wielkiego korony
faraona
6 – wyprawa Aleksandra na Indie
RAZEM 41 punktów

Materiały do serii „Ślady czasu” pobrane ze strony www.gwo.pl