POWTÓRZENIE Z “PIERWSZYCH CYWILIZACJI” DLA KLASY V

1. Wypisz, zaczynając od najstarszej - epoki: epoka żelaza, epoka kamienia gładzonego, epoka brązu,
epoka kamienia łupanego.

2. Uzupełnij prawidłowo tekst.

Człowiek pierwotny początkowo prowadził _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ tryb życia. Polegał on na
przenoszeniu się z miejsca na miejsce w celu _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ . Ludzie zmienili tryb życia na
osiadły, gdy nauczyli się _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ . Wówczas zaczęli również hodować bydło. W życiu ludzi
pierwotnych bardzo wiele zmieniła umiejętność wytopu metali. Najpierw wyrabiano narzędzia i broń z _ _ _ _ _
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ , a później z _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ . Metalowe narzędzia ułatwiły uprawę ziemi.

3. Zakreśl wyrażenia określające rolę, jaką odgrywali kapłani w Egipcie i Mezopotamii

składali ofiary bogom. przepowiadali przyszłość i odczytywali wolę prowadzili szkoły.
bogów.
dowodzili wojskiem. zajmowali się nauką (np: matematyką, zajmowali się rzemiosłem i
astronomią, medycyną). handlem.
prowadzili szpitale. organizowali uroczystości religijne doradzali władcy

4. Napisz przy zdaniach prawdziwych „prawda” a przy nieprawdziwych „fałsz”

Najstarsi przodkowie człowieka pochodzili z Azji. _ _ _ _ _ _ _ _ _
Rzemieślnicy mieli najwięcej praw w społeczeństwie starożytnego Egiptu. _ _ _ _ _ _ _ _ _
Najbardziej znane malowidła naskalne wykonane przez przodków człowieka znajdują się we Francji_ _ _ _ _ _
Pismo obrazkowe używane jest do dziś._ _ _ _ _ _ _ _ _
Człowiek rozumny pojawił się około 200 tysięcy lat temu._ _ _ _ _ _ _ _ _
Brąz to stop cyny i żelaza._ _ _ _ _ _ _ _ _
Starożytnym państwem egipskim rządził faraon._ _ _ _ _ _ _ _ _
Pierwsze drukowane książki powstały w starożytności._ _ _ _ _ _ _ _ _
Sześćdziesiętny system liczenia stworzyli Sumerowie._ _ _ _ _ _ _ _ _
Starożytni Egipcjanie wierzyli, że nie istnieje życie pozagrobowe. _ _ _ _ _ _ _ _ _
Piktogramy zwane „Hieroglifami” to znaki egipskiego pisma obrazkowego.. _ _ _ _ _ _ _ _ _
Polski alfabet wywodzi się z alfabetu greckiego. _ _ _ _ _ _ _ _ _
Najstarszy alfabet stworzyli Grecy. _ _ _ _ _ _ _ _ _
Pierwsze państwa w historii stworzyli Babilończycy. _ _ _ _ _ _ _ _ _
5. Połącz terminy z odpowiednimi wyjaśnieniami.
ziemianka piec do wytopu metali zbieractwo metali z rud
pięściak schronienie wykopane w ziemi, myślistwo polowanie na dzikie zwierzęta
przykryte słomą/trzciną
dymarka kamienne narzędzie o ostrych wytop zdobywanie pożywienia z
krawędziach dziko rosnących roślin
6. Uzupełnij poniższe zdania.
Lud, który założył pierwsze państwa w historii to _ _ _ _ _ _ _ _ _
Materiał pisarski stosowany w starożytnym Egipcie to _ _ _ _ _ _ _ _ _
Starożytni Grecy wprowadzili do alfabetu _ _ _ _ _ _ _ _ _
Najsławniejsze starożytne miasto w Mezopotamii to _ _ _ _ _ _ _ _ _
Fenicjanie stworzyli pierwsze _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
W 1922 roku odkryto w Egipcie nienaruszony grobowiec _ _ _ _ _ _ _ _ _
7. Narysuj w zeszycie znaki pisma alfabetycznego, pisma obrazkowego i pisma klinowego.
8. Rozwiąż krzyżówkę i wyjaśnij hasło.

1.

2.

3.

4.

5.
1.Materiał pisarski używany w średniowieczu. 2. Przodkowie człowieka. 3 Starożytne egipskie grobowce.
4. Rozwinięte społeczeństwo, które stworzyło własne państwo.
5. Imię faraona, który wzniósł świątynię w Abu Simbel.
HASŁO:_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
9. Przyjrzyj się zamieszczonej ilustracji. Następnie wskaż prawidłowe dokończenie każdego zdania.

Ilustracja przedstawia: Ilustracja przedstawia

1. skrzynkę 1. ziemiankę.
2. sarkofag. 2. sarkofag.
3. mumię. 3. dymarkę.
4. posąg. 4. piramidę.
Ukazany przedmiot
służył jako:
1.skrzynia na narzędzia.
2. posąg bóstwa.
3. ozdoba.
4. trumna.

10. Wykonaj polecenie do

mapy.
1. Zaznacz kolorem czerwonym
terytorium starożytnego Egiptu
2. Podpisz kontynenty, na
którym znajdowały się starożytny
Egipt i Mezopotamia.
3.Wpisz w odpowiednie miejsce
nazwę rzeki, nad którą powstała
cywilizacja starożytnego Egiptu
4. Zaznacz kolorem zielonym
terytorium Mezopotamii
5. Wpisz w odpowiednie miejsce
nazwy rzek przepływających
przez starożytną Mezopotamię.
6. Wypisz nazwy miast ze
starożytnej Mezopotamii
11. Do podanych państw i cywilizacji dopisz ich osiągnięcia:
[kompas, piramidy, pismo klinowe, hieroglify, jednolity system miar i wag, alfabet, politeistyczna religia,
medycyna, cyfry tzw. arabskie, Stary Testament, kodeks Hammurabiego, kanalizacja, kanały nawadniające,
cegła z gliny, asfaltowane ulice, kalendarz, religia monoteistyczna, koło garncarskie, kosmetyki, Tora]

kraj/cywilizacja osiągnięcie
Mezopotamia

Egipt

Indie

Chiny

Palestyna/Izraelici

Fenicja

12. Połącz nazwy rzek z cywilizacjami, które się nad nimi rozwinęły.
Eufrat i Tygrys • • cywilizacja doliny Indusu
Nil • • Chiny
Indus • • Mezopotamia
Żółta Rzeka • • Egipt
13. Uzupełnij zdania.
1. Rzeki, nad którymi leżała Mezopotamia to _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ i _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
2. Tak Żydzi nazywają swego Boga – _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
3. _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ powstaje w wyniku stopienia miedzi i cyny.
4. Święty byk Egipcjan to _ _ _ _ _ a żuczek gnojowniczek czczony był jako _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
5. Żydowski władca znany ze swej sprawiedliwości. Panował w X wieku p.n.e. _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
6. _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ byli ludem kupców i żeglarzy. Stworzyli pismo alfabetyczne

14. Zamaluj kratkę przy poprawnym zakończeniu zdania.

• Dla Żydów ziemia obiecana to: • Sześćdziesiętny system liczenia stworzyli:

[ A ] Mezopotamia. [ A ] Sumerowie.
[ B ] Palestyna. [ B ] Babilończycy.
[ C ] Egipt. [ C ] Persowie.
[ D ] Babilon. [ D ] Egipcjanie.

• Starożytni Egipcjanie wierzyli: • Stolicą starożytnego Izraela było miasto:

[ A ] w jednego boga. [ A ] Jerozolima.
[ B ] że nie istnieje życie pozagrobowe. [ B ] Memfis.
[ C ] w wielu bogów. [ C ] Babilon.
[ D ] w siły natury. [ D ] Fajum.

15. Narysuj w zeszycie oś czasu, przedstaw na niej czas trwania cywilizacji: starożytnego Egiptu,
Mezopotamii, Chin, doliny Indusu, państwa żydowskiego i moment wynalezienia pisma przez Fenicjan.
Oznacz je różnymi kolorami
16. Wykonaj polecenia na mapie

a. Zamaluj różnymi kolorami poznane cywilizacje.b. Wypisz wielkie rzeki nad którymi powstały te
cywilizacje.
___________________________________________________________
c. Podpisz kontynenty.
d. Zamaluj i podpisz miejsce gdzie istniał starożytny Izrael i Fenicja.
17. Podpisz poniższe budowle i napisz do czego służyły.

18.Przeczytaj tekst źródłowy i wykonaj polecenia.

Domy starożytnych Egipcjan

[...] Ściany z nie wypalonej cegły wzmacniano drewnianymi belkami, zabezpieczając nieraz dodatkowo
narożniki za pomocą wielkich kamieni. Od strony ulicy parter był częściowo pozbawiony i drzwi, i okien.
Wchodziło się po drewnianych schodach przez drzwi umieszczone na poziomie pierwszego piętra. Do wielu
domów dostęp był tylko od podwórza, na ogół wspólnego dla całego bloku, na które wiodły z ulicy liczne
wąskie przejścia. Uboższych nie stać było na takie domy. Nędzarze gdzieś na peryferiach wsi klecili sobie z
trzciny chatki-szałasy. Skromni rzemieślnicy wznosili własnym przemysłem [własnymi siłami] małe domki
parterowe, o dwu lub co najwyżej trzech izbach.

a) Napisz, jakich materiałów używali Egipcjanie do budowy swoich domów.

___________________________________________________________
b) Skreśl w nawiasie błędne informacje, tak aby powstały zdania prawdziwe.
Najbiedniejsi Egipcjanie mieszkali (w centrum / na obrzeżach) wsi.
W piętrowych domach Egipcjan drzwi umieszczone były na poziomie (parteru / pierwszego piętra).