EGIPT

dr Monika Kubiaczyk,
I. Wpływ warunków naturalnych na rozwój
cywilizacji egipskiej.
1. Zróżnicowanie geograficzne
a. delta Nilu – Dolny Egipt
b. dolina Nilu – Górny Egipt
c. pustynne otoczenie – względna izolacja
państwa

2. Znaczenie gospodarcze Nilu

a. regularne wylewy – rozwój rolnictwa
– systemy irygacyjne
b. główna arteria komunikacyjna
c. źródło ryb i trzciny (papirus)

3. Bogactwa naturalne
a. kamień
b. złoto
1. Początki państwowości egipskiej –
działalność Narmera

2. Organizacja państwa:

a. niepodzielna władza w rękach faraona  (per-

aa) [korony faraonów]
b. na czele administracji – wezyr
c. podział administracyjny państwa
na nomy – nomarchowie
Narmer (3150–3125 p.n.e.)
oznaczało Cierpiący (zdaniem
niektórych Atakujący albo Zły)
Miał się zasłużyć nie tylko
zjednoczeniem kraju (Górnego
i Dolnego Egiptu), ale również
stworzeniem sieci kanałów
irygacyjnych i być może
założeniem miasta Memfis  
 FARAON

Kobiety też były faraonkami!

struktura społeczna
a. elita władzy
–wyżsi urzędnicy, poborcy podatkowi
– wyżsi dowódcy wojskowi
– kapłani
b. warstwa średnia
– rzemieślnicy
– kupcy
– lekarze
– pisarze i niżsi urzędnicy
c. chłopi
d. niewolnicy – tzw. niewolnictwo pałacowe
Dzieje polityczne Egiptu

1. Podział dziejów na okresy nazywane Państwami, oddzielone tzw. Okresami

Przejściowymi.
2. Stare Państwo i Pierwszy Okres Przejściowy
a. powstanie administracji centralnej
b. powstanie pisma
3. Średnie Państwo
a. podbój Nubii
b. najazd Hyksosów i Drugi Okres Przejściowy
4. Nowe Państwo
a. stolicą Teby
b. panowanie Ramzesa II 
c. bitwa z Hetytami pod Kadesz – ok. 1285 r. p.n.e.
d. najazd „ludów morza” – schyłek XIII w. p.n.e.
e. podbój Egiptu przez Aleksandra Wielkiego – 332 r. p.n.e.
Kleopatra istniała naprawdę
Faraon Echnaton z XVIII dynastii dokonał rewolucyjnego przewrotu.
Wspierany przez Wielką Królewską Małżonkę, śliczną Nefertiti, usunął
dawnych bogów, często ukazywanych w postaci ludzi i zwierząt, próbował
wykorzenić odwieczne legendy i mity. Uznał prastare bóstwa za
niebezpieczne przeżytki. Mocno uszkodzona inskrypcja, zawierająca
deklarację monarchy, głosi: „Król mówi... ich świątynie popadły w ruinę...
skończyli się jeden po drugim…”.
Wprowadził kult Atona, boga słonecznego dysku. Aton (co znaczy tarcza) nie miał
płci ani boskiej towarzyszki. Był bezosobowym, niepojętym i absolutnym bytem,
wymykającym się wszelkim formom poznania, bóstwem uniwersalistycznym,
kochającym wszelkie stworzenia i ludy.
ureusz

anch
Religia starożytnego Egiptu

Religia politeistyczna

a. Horus – Górny Egipt

b. Set – Dolny Egipt
c. Re – Heliopolis
d. Ptah– Memfis
e. Amon-Re
f. Izyda – bogini miłości i nieba
g. Thot – bóg pisma mądrości i nauki
Wyobrażenia na temat życia
pozagrobowego

a. Ozyrys – najwyższy sędzia

zmarłych
b. Anubis - bóg zmarłych,
prowadzący dusze na sąd
Ozyrysa
c. mumifikacja - opiekunem
procesu mumifikacji był
bóg Anubis
e. Księga umarłych
 Mumifikacja
https://pl.khanacademy.org/humanities/ancient
-art-civilizations/egypt-art/ptolemaic/v/the-mu
mmification-process
SĄD OZYRYSA

KSIĘGA UMARŁYCH
 Osiągnięcia kultury starożytnego Egiptu

1. Hieroglify  (pismo hieroglificzne, pismo hieratyczne, pismo demotyczne)

2. Architektura
a. Piramidy – Stare Państwo
– Imhotep budowniczym piramidy Dżosera w Sakkarze
– piramidy Cheopsa, Chefrena i Mykerinosa w Gizie

b. świątynie – kompleksy świątynne w Karnaku, Abu Simbel i Edfu

– monumentalne pylony 
– obelisk
c. pałace
d. grobowce – Dolina Królów (grobowiec Tutanchamona)
e. sztuka sepulklarna
– sarkofag
– mastaba
f. rzeźba i malarstwo
Klątwa Tutanchamona?
Lord Carnarvon miał pecha – w twarz ugryzła go wygłodniała komarzyca. Nie
byłoby w tym nic strasznego, gdyby nie fakt, że podczas golenia zaciął się w
zgrubienie powstałe po ugryzieniu. W rankę wdało się zakażenie, a że na
wynalezienie penicyliny trzeba było poczekać jeszcze kilka lat, to dwa tygodnie po
opublikowaniu artykułu Marie Corelli sponsor odkrycia grobu Tutanchamona był już
martwy (według innej wersji bezpośrednią przyczyną śmierci było zapalenie płuc).
Kolejnym dowodem na działanie klątwy była śmierć milionera i przyjaciela lorda
Carnarvona, finansisty George’a Goulda, który kilka miesięcy wcześniej wizytował
grobowiec. Prasa pisała: dreszcz grozy przenika Anglię, a powszechnie znana stała
się treść klątwy:

Niech śmierć na rączych skrzydłach dosięgnie tego, co naruszy wieczny spokój

faraona.
Zagadka Sfinksa
Co to za zwierzę, obdarzone
głosem, które z rana chodzi na
czworakach, w południe na
dwóch nogach, a wieczorem na
trzech? 
Człowiek chodzi rano, to jest w
dzieciństwie na czworakach;
gdy urośnie, staje się
zwierzęciem dwunożnym; a w
starości, która jest życia
wieczorem, podpiera się laską,
jakby mu trzecia noga
przybyła.
kim są dwie siostry:
jedna rodzi drugą,
a ta rodzi tę
pierwszą.
dzień i noc