Professional Documents
Culture Documents
σημειωσεις εργαστηρίου ποσοτικής αναλυτικής χημείας
σημειωσεις εργαστηρίου ποσοτικής αναλυτικής χημείας
ΚΑΛΛΙΝΙΚΟΥ ΕΥΤΥΧΙΑ
ΧΗΜΙΚΟΣ
1
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10
1. ΚΑΝΟΝΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΤΟ ΧΗΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ
4
1.1 ΚΑΝΟΝΕΣ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΕ ΧΗΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 4
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 20
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ
2.1.ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 1: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΠΡΟΤΥΠΟΥ ΔΙΑΛΥΜΑΤΟΣ NaOH 0.1M KAI
ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΟΞΕΟΣ(aq) 12
2.1.1.ΕΙΣΑΓΩΓΗ-ΘΕΩΡΙΑ 12
2.1.2. ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ 13
2.1.3.ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ 14
2.2.ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 2: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΠΡΟΤΥΠΟΥ ΔΙΑΛΥΜΑΤΟΣ HCl 0.1M KAI
ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΒΑΣΗΣ(aq). 15
2.2.1.ΕΙΣΑΓΩΓΗ-ΘΕΩΡΙΑ 15
2.2.2. ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ 17
2.2.3.ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ 18
2.3.ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 3 :ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΟΥ ΔΙΑΛΥΜΑΤΟΣ KAI ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ
ΤΗΣ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗΣ ΤΟΥΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ. 20
2.3.1.ΕΙΣΑΓΩΓΗ-ΘΕΩΡΙΑ 20
2.3.2. ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ 22
2.3.3.ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ 22
2.4.ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 4: ΟΓΚΟΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΚΑΘΙΖΗΣΗΣ (ΑΡΓΥΡΟΜΕΤΡΙΑ-
ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΧΛΩΡΙΟΥΧΩΝ ΜΕ ΤΗ ΜΕΘΟΔΟ Mohr) 23
2.4.1.ΕΙΣΑΓΩΓΗ-ΘΕΩΡΙΑ 23
2.4.2. ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ 25
2.4.3.ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ 25
2.5.ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 5: ΟΓΚΟΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΟΞΕΙΔΟΑΝΑΓΩΓΗΣ.ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΘΕΙΩΔΩΝ
ΑΛΑΤΩΝ. 26
2.5.1.ΕΙΣΑΓΩΓΗ-ΘΕΩΡΙΑ 26
2.5.2. ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ 29
2
2.6.ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 6:ΣΤΑΘΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ.ΣΤΑΘΜΙΚΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΥΓΡΑΣΙΑΣ
ΣΤΕΡΕΟΥ ΥΛΙΚΟΥ. 30
2.6.1.ΕΙΣΑΓΩΓΗ-ΘΕΩΡΙΑ 30
2.6.2. ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ 33
2.6.3.ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ 34
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
3
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10
1.ΚΑΝΟΝΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΤΟ ΧΗΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ
4
Τα γυάλινα δοχεία θα πρέπει να καθαρίζονται το συντομότερο δυνατό μετά
την χρήση τους.
10. Δεν διεξάγονται πειράματα εκτός αυτών που έχουν εγκριθεί από το
αντίστοιχο εργαστήριο και για τη δεδομένη χρονική στιγμή.
12. Ιδιαίτερη προσοχή στη χρήση οξέων ή βάσεων. Αν πέσει οξύ ή βάση στα
χέρια ή στα μάτια μας ξεπλένουμε με άφθονο νερό.
15. Απαγορεύεται η παραμονή στους χώρους του εργαστηρίου χωρίς την άδεια
του υπεύθυνου ή του επιβλέποντος
5
5. Κατά την εκτέλεση πειραμάτων για τα οποία απαιτείται η χρήση φλόγας θα
πρέπει προηγουμένως να απομακρυνθούν από τον χώρο όλες οι εύφλεκτες
ουσίες.
6. Όλες οι φιάλες ή τα δοχεία που περιέχουν αντιδραστήρια, περιλαμβανομένων
και των δοχείων όπου γίνονται αντιδράσεις, πρέπει να φέρουν ακριβή και
ευανάγνωστη σήμανση με πληροφορίες για το περιεχόμενό τους.
6
1.2.2. ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ
7
Η410 Πολύ τοξικό για τους υδρόβιους οργανισμούς, με μακροχρόνιες
επιπτώσεις.
Η411 Τοξικό για τους υδρόβιους οργανισμούς, με μακροχρόνιες επιπτώσεις
Η412 Επιβλαβές για τους υδρόβιους οργανισμούς, με μακροχρόνιες επιπτώσεις.
Η413 Μπορεί να προκαλέσει μακροχρόνιες επιπτώσεις στους υδρόβιους
οργανισμούς.
8
EUH 208 Περιέχει <όνομα της ευαισθητοποιητικής ουσίας>. Μπορεί να
προκαλέσει αλλεργική αντίδραση.
EUH 209 Μπορεί να γίνει πολύ εύφλεκτο κατά τη χρήση.
EUH 209A Mπορεί να γίνει εύφλεκτο κατά τη χρήση.
EUH 210 Δελτίο δεδομένων ασφαλείας παρέχεται εφόσον ζητηθεί.
EUH 401 Για να αποφύγετε τους κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία και το
περιβάλλον, ακολουθήστε τις οδηγίες χρήσης.
1.3.2. ΣΙΦΩΝΙΑ
9
Α) Σιφώνια πληρώσεως ή εκροής
Β) Σιφώνια μετρήσεως
Τα σιφώνια πληρώσεως ή εκροής έχουν μόνο μία ένδειξη συνολικού όγκου
(χαραγή) και χρησιμοποιούνται για τη λήψη μόνο αυτού του προκαθορισμένου
όγκου υγρού. τα σιφώνια μέτρησης φέρουν πολλές υποδιαιρέσεις όγκου και
επομένως με αυτά μπορεί να ληφθεί οποιοσδήποτε όγκος υγρού που αντιστοιχεί
στη μέτρηση που διαβάζεται κάθε φορά.
Η είσοδος του υγρού στο σιφώνιο επιτυγχάνεται με τη βοήθεια ειδικής φούσκας
(πουάρ) και ποτέ δεν γίνεται αναρρόφηση με το στόμα.
Αφού αδειάσει το σιφώνιο ακουμπάμε την άκρη του στο εσωτερικό του δοχείου
στο οποίο το αδειάσαμε, για να απομακρύνουμε και την τελευταία σταγόνα που
τυχόν υπάρχει στην άκρη του σιφωνίου. Ποτέ δεν φυσάμε το σιφώνιο για να
διώξουμε την τελευταία σταγόνα που παραμένει μέσα σε αυτό καθώς ο όγκος
του σιφωνίου έχει υπολογιστεί λαμβάνοντας υπόψη τον όγκο αυτής της
σταγόνας.
10
1.3.4. ΠΡΟΧΟΙΔΑ:
11
ΕΙΚΟΝΑ 5: ΠΡΟΧΟΙΔΑ ΕΙΚΟΝΑ 6: ΧΕΙΡΙΣΜΟΣ ΠΡΟΧΟΙΔΑΣ
Όταν διαβάζεται η ένδειξη του επιπέδου του υγρού σε μια προχοίδα, το μάτι
πρέπει να βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο με το πάνω μέρος του υγρού . Αν το μάτι
είναι πιο ψηλά , το υγρό θα φαίνεται ψηλότερα απ’ ότι στην πραγματικότητα. Αν
το μάτι είναι πιο χαμηλά το υγρό θα φαίνεται πιο χαμηλά.
12
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 20
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ
2.1.ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 1
2.1.1.ΕΙΣΑΓΩΓΗ-ΘΕΩΡΙΑ
ΟΓΚΟΜΕΤΡΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ
Στην ογκομετρική ανάλυση γίνεται ο ποσοτικός προσδιορισμός της διαλυμένης
ουσίας ενός άγνωστου διαλύματος με την προσθήκη του απαιτούμενου όγκου
διαλύματος γνωστής συγκέντρωσης μιας άλλης ουσίας. Οι δύο ουσίες πρέπει να
δρουν ποσοτικά. Το διάλυμα γνωστής συγκέντρωσης λέγεται πρότυπο διάλυμα
και όλη η διαδικασία της προσθήκης του πρότυπου διαλύματος ονομάζεται
ογκομέτρηση.
Κατά την ογκομέτρηση το πρότυπο διάλυμα μπαίνει συνήθως στην προχοΐδα,
ενώ το διάλυμα της ουσίας με την άγνωστη συγκέντρωση μπαίνει στην κωνική
φιάλη. Από την προχοΐδα, προσθέτουμε σιγά σιγά υπό συνεχή ανάδευση, το
πρότυπο διάλυμα μέχρι να φθάσει η ογκομέτρηση στο ισοδύναμο σημείο. Στο
σημείο αυτό έχει αντιδράσει ισοδύναμη ποσότητα της ουσίας του πρότυπου
διαλύματος με ισοδύναμη ποσότητα της προσδιοριζόμενης ουσίας.
Το ισοδύναμο σημείο μιας ογκομέτρησης είναι το σημείο εκείνο στο οποίο έχει
προστεθεί ο θεωρητικά απαιτούμενος όγκος του πρότυπου διαλύματος στο
διάλυμα της προσδιοριζόμενης ουσίας. Σ΄ αυτό το σημείο η χημική αντίδραση
της ογκομέτρησης τελειώνει, αφού όλη η ποσότητα της ουσίας που περιέχεται
στο διάλυμα της άγνωστης συγκέντρωσης έχει αντιδράσει πλήρως.
Τελικό σημείο της ογκομέτρησης είναι το σημείο στο οποίο έχουμε
ολοκληρώσει την ογκομέτρηση στην πράξη και διαπιστώνεται από την αλλαγή
χρώματος του δείκτη που προσθέτουμε ή με κάποια άλλη μέθοδο.
13
βασικής ουσίας (ΟΗ-).Επομένως, κάθε αντίδραση εξουδετέρωσης μπορεί να
παρασταθεί στην γενική της μορφή:
ΟΞΥ, θεωρείται κάθε χημική ένωση που στα διαλύματά της παρέχει Η+, λόγω
της διάστασης που υφίσταται
ΒΑΣΗ, θεωρείται κάθε χημική ένωση που στα διαλύματά της παρέχει ΟΗ-.
14
Αναλυτικός ζυγός (δείκτης)
λαβίδα
2.1.3.ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ
Από την στοιχειομετρία της αντίδρασης (1:1), προκύπτει ότι αντιδρούν ίσες
ποσότητες οξέος και βάσης και σχηματίζεται ίση ποσότητα άλατος.
Στο ισοδύναμο σημείο της ογκομέτρησης ισχύει :
15
Το άγνωστο εδώ είναι η μοριακότητα M του οξέος ώστε να καταναλωθεί όγκος
NaOH περίπου ~20mL , για την εξουδετέρωση 20mL διαλύματος ΗCl (VΟξέος).
2.2.ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 2
2.2.1.ΕΙΣΑΓΩΓΗ-ΘΕΩΡΙΑ
Ογκομετρήσεις εξουδετέρωσης
Οι ογκομετρήσεις εξουδετέρωσης αποτελούν την σπουδαιότερη τάξη των
ογκομετρικών μεθόδων ανάλυσης και χρησιμοποιούνται σε πολλές εφαρμογές
της βιολογίας, γεωλογίας, φαρμακευτικής και ιατρικής. Με την οξυμετρία και
την αλκαλιμετρία, προσδιορίζονται ογκομετρικά οι βάσεις και τα οξέα,
αντίστοιχα. Ανεξάρτητα από την ταυτότητα του οξέος ή της βάσης, η αντίδραση
εξουδετέρωσης, που πραγματοποιείται σε υδατικά διαλύματα είναι πάντα η ίδια.
16
στην Ποσοτική Ανάλυση. Οι ογκομετρήσεις αυτές γίνονται συνήθως σε υδατικά
διαλύματα.
Καμπύλες Ογκομετρήσεως
Καμπύλες Ογκομέτρησης, ονομάζονται οι γραφικές παραστάσεις που
παριστάνουν την μεταβολή μίας φυσικής ιδιότητας του ογκομετρούμενου
διαλύματος σε συνάρτηση με τον όγκο του πρότυπου διαλύματος που
προστίθεται σε αυτό.
Το χαρακτηριστικό τους είναι ότι εμφανίζουν στο ισοδύναμο σημείο μία
χαρακτηριστική μεταβολή, όπως απότομη αλλαγή της κλίσης της καμπύλης
ή σημείο μέγιστου ή ελάχιστου της μετρούμενης ιδιότητας.
17
1. Γράφουμε την εξίσωση της χημικής αντίδρασης που πραγματοποιείται κατά
την δειάρκεια της ογκομέτρησης.
2.Χρησιμοποιούμε αυτή την εξίσωση για να υπολογίσουμε την σταθερή
σύσταση του διαλύματος και το pH μετά την προσθήκη του οξέος.
2.2.2.ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ
18
6.Αλλαγή του χρώματος του δείκτη: Όταν η βάση εξουδετερωθεί, η προσθήκη επιπλέον
σταγόνας διαλύματος HCl κάνει το διάλυμα ελαφρώς όξινο , οπότε ο δείκτης αλλάζει το
χρώμα και το διάλυμα αποχρωματίζεται. Η αλλαγή του χρώματος δείχνει το τέλος της
ογκομέτρησης, οπότε και σταματάμε την επιπλέον προσθήκη διαλύματος HCl.
7. Σημειώνουμε την τελική ένδειξη της προχοΐδας, και υπολογίζουμε τον όγκο του
NaOH που καταναλώθηκε.
8. Μετράμε με το ηλεκτρονικό πεχάμετρο , το PH του διαλύματος.
2.2.3.ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ
19
Η αντίδραση είναι ποσοτική και έχει σταθερά ισορροπίας Kw= 1,00*10-14
Συνεπώς, κάθε ποσότητα Η+ που προστίθεται καταναλώνει την ίδια
στοιχειομετρική ποσότητα ΟΗ-.
Στο ισοδύναμο σημείο:
VHCl * ΜHCl= VOH- * ΜOH-
Οπότε πριν το ισοδύναμο σημείο υπάρχει περίσσεια ΟΗ- που δεν έχει
αντιδράσει. Μετά το ισοδύναμο σημείο υπάρχει ποσότητα Η+ που δεν έχει
αντιδράσει.
Στην καμπύλη εξουδετέρωσης, υπάρχουν 3 περιοχές που απαιτούν διαφορετικού
τύπου υπολογισμούς:
1.Η πρώτη περιοχή είναι αυτή πριν το ισοδύναμο σημείο της ογκομέτρησης.
H2 O H+ + OH- (3)
χ χ
20
2.3.ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 3
2.3.1.ΕΙΣΑΓΩΓΗ-ΘΕΩΡΙΑ
21
3. Στη Βιοχημεία, στη Βιολογία και Φυσιολογία, είναι γνωστό ότι τα
περισσότερα διαλύματα που περιέχουν οι ζωικοί και φυτικοί οργανισμοί είναι
ρυθμιστικά. Αυτά δρουν σαν αμυντικά συστήματα εναντίον κάθε εξωτερικού
παράγοντα , που θα προσπαθήσει να μεταβάλλει την σταθερότητα του pH
τους. Συνεπώς, η δράση των ρυθμιστικών διαλυμάτων είναι ιδιαίτερα
σημαντική στις ενζυμικές αντιδράσεις και τους μεταβολισμούς που γίνονται
στον άνθρωπο.
1. Τα όξινα ή τύπου α (acid), που αποτελούνται από ένα ασθενές οξύ και ένα
άλας αυτού με ισχυρή βάση (συνήθως άλατα του Na ή του K), π.χ. οξικό οξύ
και οξικό νάτριο (CH3COOH + CH3COONa).
2. Τα βασικά ή τύπου b (basic), που περιέχουν μία ασθενή βάση και το άλας της
με ισχυρό οξύ, π.χ. υδροξείδιο του αμμωνίου και χλωριούχο αμμώνιο
(NH4OH + NH4Cl).
Κα, Κb= η σταθερά ιονισμού (διάστασης) του ασθενούς οξέος ή της ασθενής
βάσης.
C οξέος, Cβάσης, Cάλατος= η συγκέντρωση του ασθενούς οξέος, της ασθενούς
βάσης, του άλατος αντίστοιχα, σε μονάδες moles/ L.
Αυτές οι εξισώσεις δεν ισχύουν, όταν το οξύ ή η βάση του ρυθμιστικού
διαλύματος είναι ισχυροί ηλεκτρολύτες, καθώς και για πολύ αραιά διαλύματα
(με C< 10-5 M).
22
συγκέντρωση των H+ θα αυξηθεί ελάχιστα , δηλαδή το pΗ θα παραμείνει
σχεδόν ίδιο.
3. Με προσθήκη μικρής σχετικά ποσότητας ισχυρής βάσης τα ΟΗ- αυτής θα
εξουδετερωθούν πλήρως από το ασθενές οξύ (ΗΑ + ΟΗ- → Α- + Η2Ο ).
Υπάρχει, όμως, μεγάλη ποσότητα αδιάστατων μορίων οξέος (λόγω ελάχιστης
διάστασης), με αποτέλεσμα την πολύ μικρή μείωση των Η+ και συνεπώς
ελάχιστη αύξηση του Ph
2.3.2.ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ
2.3.3.ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ
23
CH3COOH + NaOH → CH3COONa + H2O (1)
2.4.ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 4
2.4.1.ΕΙΣΑΓΩΓΗ-ΘΕΩΡΙΑ
ΟΓΚΟΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΚΑΘIΖHΣΗΣ
Οι ογκομετρικές καθιζήσεις (ή καταβυθίσεις) αποτελούν μία πολύ μικρή
ομάδα ογκομετρικών αναλύσεων, που βασίζονται σε αντιδράσεις καταβύθισης.
Το χαρακτηριστικό των ογκομετρήσεων καθίζησης είναι ότι κατά τη χημική
αντίδραση που γίνεται σχηματίζεται ένα δυσδιάλυτο άλας (ίζημα), δηλαδή
γίνεται χημική καθίζηση.
Οι χημικές αντιδράσεις καθίζησης είναι ιοντικές και μπορούν να
χρησιμοποιηθούν για ογκομετρικό προσδιορισμό, εφόσον υπάρχει κατάλληλος
τρόπος για να προσδιορισθεί το ισοδύναμο σημείο.
Το τελικό σημείο των ογκομετρήσεων καθίζησης μπορεί να βρεθεί με την
προσθήκη χημικών δεικτών. Τους δείκτες αυτούς μπορούμε να τους ονομάσουμε
δείκτες καθίζησης.
Δείκτες καθίζησης λέγονται οι χημικές ουσίες που δίνουν έγχρωμο ίζημα με το
προστιθέμενο πρότυπο διάλυμα , το δε χρώμα του ιζήματος είναι διαφορετικό
από το χρώμα του ιζήματος του προσδιοριζόμενου ιόντος.
Οι προϋποθέσεις για την εφαρμογή μίας αντίδρασης καταβύθισης στην
ογκομετρία είναι:
1. Η αντίδραση μεταξύ του τιτλοδότη (πρότυπου διαλύματος) και της
ογκομετρούμενης ουσίας να είναι ποσοτική.
2. Η ισορροπία μεταξύ του ιζήματος και των ιόντων που βρίσκονται στο
κορεσμένο διάλυμα να αποκαθίσταται γρήγορα, δηλαδή η ταχύτητα της
αντίδρασης καταβύθισης να είναι μεγάλη, ιδίως στην περιοχή του ισοδύναμου
σημείου.
3. Το σχηματιζόμενο ίζημα να έχει σταθερή στοιχειομετρική σύνθεση.
4. Το ίζημα δεν προσροφά ιόντα από το πρότυπο διάλυμα.
ΑΡΓΥΡΟΜΕΤΡΙΑ
Το πιο σημαντικό αντιδραστήριο των ογκομετρήσεων καθίζησης είναι ο νιτρικός
άργυρος (AgNO3), γ΄ αυτό και όσες ογκομετρικές μέθοδοι χρησιμοποιούν
πρότυπο διάλυμα AgNO3 χαρακτηρίζονται ως αργυρομετρία.
24
Ag+(aq) + Cl- (aq) AgCl(s) (σχηματισμός λευκού ιζήματος) (1)
Η αργυρομετρία εφαρμόσθηκε για πρώτη φορά από τον Gay-Lussac το 1832 και
στην συνέχεια αναπτύχθηκε κυρίως με τις ομόνυμες μεθόδους, από τους Mohr
και Volhard.
Οι αργυρομετρικοί προσδιορισμοί μπορούν να διακριθούν σε άμεσους
προσδιορισμούς (μέθοδος Mohr και Fajans) και σε έμμεσους με
οπισθογκομέτρηση (μέθοδος Volhard).
ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΧΛΩΡΙΟΥΧΩΝ
Ένας κλασσικός εκπρόσωπος των ογκομετρήσεων καθίζησης είναι η μέθοδος
Mohr. Είναι μία πολύ παλιά και κλασσική ογκομετρική μέθοδος για τον
προσδιορισμό των χλωριούχων (Cl-) αλάτων σε διαλύματα , που έχουν pH κοντά
στην ουδέτερη περιοχή. Στηρίζεται στην ογκομέτρηση του αγνώστου
διαλύματος με πρότυπο διάλυμα νιτρικού αργύρου AgNO3 και δείκτη καθίζησης
το χρωμικό κάλιο (K2CrO4) μέχρι να σχηματισθεί κεραμέρυθρο ίζημα. Οι
αντιδράσεις που γίνονται κατά τον προσδιορισμό είναι:
οπότε στο ισοδύναμο σημείο σχηματίζεται ευδιάλυτος Ag2Cr2O7 και γι' αυτό θα
χρειαζόταν πολύ μεγαλύτερη συγκέντρωση Ag+ για τον σχηματισμό ιζήματος με
αποτέλεσμα μεγαλύτερο σφάλμα ογκομέτρησης.
ΑΡΧΗ ΜΕΘΟΔΟΥ
Η Μέθοδος βασίζεται στην κλασματική καταβύθιση των χλωριούχων υπό μορφή
AgCl σε διάλυμα που περιέχει χρωμικά (CrO4-2) ιόντα, τα οποία δρουν ως
δείκτης. Τα (CrO4-2) σχηματίζουν με την περίσσεια Ag+ (μετά το ισοδύναμο
σημείο) κεραμέρυθρο ίζημα Ag2CrO4. Οι αντιδράσεις που γίνονται στον
προσδιορισμό είναι:
25
2Ag+(aq) + CrO4-2 (aq) Ag2CrO4(s)↓ (σχηματισμός κεραμέρυθρου (3)
ιζήματος)
2.4.2.ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ
2.4.3.ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ
26
2.5.ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 5
ΤΙΤΛΟΣ: ΟΓΚΟΜΕΤΡΗΣΕΙΣ
ΟΞΕΙΔΟΑΝΑΓΩΓΗΣ.ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΘΕΙΩΔΩΝ ΑΛΑΤΩΝ.
2.5.1.ΕΙΣΑΓΩΓΗ-ΘΕΩΡΙΑ
α) Ο Α.Ο.(αριθμός οξείδωσης) των στοιχείων είναι μηδέν, ενώ των ιόντων είναι
ίσος με το φορτίο τους.
27
β) στις ενώσεις τους το Υδρογόνο έχει πάντα Α.Ο.= +1 (με εξαίρεση τα υδρίδια
των μετάλλων) και το οξυγόνο= -2 (με εξαίρεση τις ενώσεις που λέγονται
υπεροξείδια).
γ) το άθροισμα των Α.Ο. των στοιχείων σε μία ένωση είναι μηδέν, ενώ σε μία
ρίζα ισούται με το φορτίο της.
1. Γράφουμε τις 2 μορφές της ουσίας (ανηγμένη και οξειδωμένη υπό μορφή
ιόντων) στα δύο μέλη της ημιαντίδρασης, π.χ.
SO3-2 (θειώδη)→SO4-2(θειικά)
2. Υπολογίζεται ο Α.Ο. του στοιχείου που παθαίνει τη μεταβολή στα 2 μέλη (με
εφαρμογή των παραπάνω κανόνων). Η μεταβολή του Α.Ο. δίνει τον αριθμό
των ηλεκτρονίων που αποβάλλονται (αύξηση Α.Ο.) ή προσλαμβάνονται
(μείωση Α.Ο) και ανάλογα τοποθετούνται με – (αποβολή e- όταν έχουμε
αύξηση) ή + (πρόσληψη e- αν έχουμε μείωση) στην ημιαντίδραση. Στο
παράδειγμα αύξάνεται του Α.Ο> του θείου (S) από +4 σε +6, δηλαδή
υφίσταται οξείδωση άρα:
SO3-2→SO4-2
SO3-2+H2O→ SO4-2+2H+
4. Τέλος, γίνεται ισοστάθμιση των φορτίων στα 2 μέλη, που αποτελεί τον τελικό
έλεγχο της σωστής εφαρμογής των παραπάνω σταδίων. Σημειώνεται ότι κάθε
ηλεκτρόνιο αποτελεί ένα αρνητικό φορτίο (-). Στο παράδειγμά μας ο έλεγχος
δίνει:
Α΄μέλος= -2-(-2)=0
Β΄μέλος=-2+2+=0
28
ΠΩΣ ΥΠΟΛΟΓΙΖΟΥΜΕ ΤΟ ΓΡΑΜΜΟΙΣΟΔΥΝΑΜΟ
ΟΞΕΙΔΟΑΝΑΓΩΓΙΚΟΥ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΙΟΥ:
όπου , α=ο αριθμός των ηλεκτρονίων που αποβάλλονται για την οξείδωση ή που
προσλαμβάνονται για την αναγωγή 1 μορίου ουσίας (ανάλογα με την
περίπτωση) σύμφωνα με την ημιαντίδραση (η οποία θα γράφεται πάντα).
ΟΞΕΙΔΩΤΙΚΗ ΟΥΣΙΑ: Είναι η ουσία που προκαλεί οξείδωση, ενώ η ίδια
ανάγεται.
ΑΝΑΓΩΓΙΚΗ ΟΥΣΙΑ: Είναι η ουσία που προκαλεί αναγωγή, ενώ η ίδια
οξειδώνεται.
Για να υπολογισθούν τα γραμμοισοδύναμα ενός οξειδωτικού ή ενός αναγωγικού
αντιδραστηρίου είναι απαραίτητη η ημιαντίδραση αναγωγής ή οξείδωσης
αντίστοιχα.
Παρακάτω δίνονται μερικές οξειδοαναγωγικές αντιδράσεις (με τις
ημιαντιδράσεις τους) που χρησιμοποιούνται σε ογκομετρήσεις και υπολογίζεται
το γραμμοισοδύναμο της κάθε ουσίας που συμμετέχει:
ΘΕΙΩΔΗ ΑΛΑΤΑ
Τα θειώδη άλατα και γενικά το SO2, που είναι ανυδρίτης του ασθενέστατου
θειώδους οξέος (SO2+H2O→H2SO3), είναι ισχυρά αναγωγικές ουσίες, γιατί
29
οξειδώνονται πολύ εύκολα, ακόμα και από το ατμοσφαιρικό οξυγόνο.
Χρησιμοποιούνται ως προσθετικές ύλες σε πολλά τρόφιμα, κυρίως σαν
αντιοξειδωτικά ή συντηρητικά ή παρεμποδιστικά του μαυρίσματος των
τροφίμων.
2.5.2.ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ
Α. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΤΕΧΝΙΚΗ
30
2.6.ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 6
2.6.1.ΕΙΣΑΓΩΓΗ-ΘΕΩΡΙΑ
31
μας δίνει την ποσότητα του εκλυόμενου οξυγόνου, με την οποία υπολογίζεται
από την αντίδραση το βάρος του KClO3 στο αρχικό δείγμα και μετά το
περιεχόμενο NaCl.
ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ-ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΣΤΑΘΜΙΚΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ
32
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΙΖΗΜΑΤΟΣ
Όλες οι δυσδιάλυτες ενώσεις δεν είναι κατάλληλες για σταθμική ανάλυση.Τα
χαρακτηριστικά που πρέπει να έχει το ίζημα είναι:
ΓΙΝΟΜΕΝΟ ΔΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑΣ
Σε ένα κορεσμένο διάλυμα δυσδιάλυτου άλατος , που περιέχει και αδιάλυτη
ποσότητα αυτού, υπάρχει χημική ισσοροπία μεταξύ των ιόντων του διαλύματος
(διαλυμένο άλας) και των μορίων της αδιάλυτης ουσίας. Για το παράδειγμα
AgCl ισχύει:
Κ= (2)
33
είναι σταθερός και ανεξάρτητος της ποσότητας του στερεού άλατος. Άρα η (2)
θα γίνει:
34
Α. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΤΕΧΝΙΚΗ
1.Ζυγίζεται η κάψα πορσελάνης και σημειώνεται η μάζα της.
2.Προστίθενται 2-3g υγροσκοπικών κρυστάλλων και σημειώνεται η ένδειξη του
αναλυτικού ζυγού.
3.Μεταφέρεται και τοποθετείται η κάψα στο πυριατήριο για 20min.
4.Εξάγεται η κάψα πορσελάνης από το πυριατήριο, τοποθετείται σε ξηραντήρα
για 10min και στην συνέχεια ζυγίζεται.
5.Αφού σημειώνεται η ένδειξη του ζυγού, τοποθετείται η κάψα πορσελάνης στο
πυριατήριο για 10min.
6.Η διαδικασία επαναλαμβάνεται εώς ότου σταθεροποιηθεί η ένδειξη του ζυγού
(οπότε το βάρος της κάψας και των κρυστάλλων παραμένει σταθερό).
2.6.3.ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ
35
2.7.ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 7
2.7.1.ΕΙΣΑΓΩΓΗ-ΘΕΩΡΙΑ
ΣΥΜΠΛΟΚΕΣ ΕΝΩΣΕΙΣ
Σύμπλοκος ένωση ή ένωση συναρμογής: Χαρακτηρίζεται μία ένωση η οποία
αποτελείται από ένα κεντρικό άτομο, συνήθως μεταλλικό ιόν, το οποίο
συνδέεται με ορισμένο αριθμό ατόμων αμετάλλου ή μορίων ή ιόντων, που
ονομάζονται υποκαταστάτες ή ομάδες συναρμογής. Τα σύμπλοκα μπορεί να
είναι κατιόντα, ανιόντα ή ουδέτερα μόρια. Οι συνδυασμοί συμπλόκων ενώσεων
με απλά ή άλλα σύμπλοκα ιόντα συγκροτούν τα σύμπλοκα άλατα.
Παραδείγματα συμπλόκων ενώσεων είναι οι ιοντικής μορφής: [Ag(NH3)2]+ και
[Cu(H2O)4]2+ και μοριακής μορφής: [Fe(CO)5] και [Pt(NH3)2Cl2].
Κεντρικό άτομο: Είναι συνήθως το μεταλλοϊόν το οποίο είναι οξύ κατά Lewis.
Τα κεντρικά άτομα είναι συνήθως μέταλλα μετάπτωσης που έχουν μεταλλοϊόντα
με κενά d τροχιακά και υψηλό φορτίο.
Υποκαταστάτες (ligands): Ονομάζονται τα μόρια ή ιόντα που περιβάλουν το
κεντρικό μέταλλο. Οι υποκαταστάτες είναι συνήθως πολικά μόρια ή ανιόντα που
έχουν τουλάχιστον ένα μονήρες ζεύγος ηλεκτρονίων, είναι δηλαδή βάσεις κατά
Lewis.
Στον πίνακα Ι δίνονται οι συνηθέστεροι υποκαταστάτες με τα αντίστοιχα
ονόματά τους:
ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΗΣ ΟΝΟΜΑΣΙΑ
N3- Αζιδο-
36
Br- Βρωμο-
-
Cl Χλωρο-
OH- Υδροξο-
-
CN Κυανο-
CO32- Καρβοκατο-
2-
C2O4 Οξαλατο-
NH3 Αμμινο-
en Αιθυλενοδιαμινο-
C2H5N Πυριδινο-
edta Αιθυλοδιαμινοτετραοξικο-
H2O Υδρο- (ή ύδατο-)
Σφαίρα Ένταξης: είναι η περιοχή του χώρου γύρω από το κεντρικό άτομο που
περιλαμβάνει τους υποκαταστάτες.
Αριθμός μοριακής ένταξης: Είναι ο αριθμός των υποκαταστατών που
περιβάλλουν το κεντρικό ιόν. Ο αριθμός μοριακής ένταξης μπορεί να πάρει
τιμές: 2,4,5,6,8 και 12. Ο πιο συνηθισμένος αριθμός μοριακής συντάξεως είναι
το 6, ακολουθεί το 4 και μετά το 2. Ο αριθμός μοριακής εντάξεως καθορίζει τη
γεωμετρία του συμπλόκου.
Ο σχηματισμός ενός συμπλόκου είναι μία αντίδραση μεταξύ οξέος και βάσης
κατά Lewis που έχει το σχήμα:
ΟΓΚΟΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΣΥΜΠΛΟΚΟΜΕΤΡΙΑΣ
37
ΣΧΗΜΑ 1: ΔΟΜΗ ΤΟΥ EDTA
όπου Μ =μέταλλο
ΜΕΤΑΛΛΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ
Το τέλος μιας ογκομέτρησης συμπλοκομετρίας διαπιστώνεται με τη χρήση
χημικών δεικτών, που λέγονται μεταλλικοί δείκτες.
Οι μεταλλικοί δείκτες είναι έγχρωμες οργανικές ουσίες, οι οποίες μπορούν, σε
διαλύματα με κατάλληλο pH, να σχηματίσουν με τα μεταλλοκατιόντα έγχρωμα
σύμπλοκα χρώματος διαφορετικού από εκείνου του ελεύθερου δείκτη.
Για να χρησιμοποιηθεί μια ουσία σαν μεταλλικός δείκτης πρέπει να πληροί
ορισμένες προϋποθέσεις οι οποίες κατά σειρά σπουδαιότητας είναι:
38
ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΣΚΛΗΡΟΤΗΤΑΣ ΝΕΡΟΥ
Το πιο κλασσικό παράδειγμα ογκομέτρησης συμπλοκομετρίας με εφαρμογή του
πιο σημαντικού συμπλοκοποιητικού αντιδραστηρίου, του EDTA, είναι ο
προσδιορισμός της σκληρότητας στο πόσιμο νερό ή σκληρομετρία.
Η σκληρότητα του νερού αποτελεί μία από τις πιο βασικές παραμέτρους που
χαρακτηρίζουν την ποιότητά του. Επηρεάζει ακόμα και την υγεία του ανθρώπου,
αφού ένα πολύ σκληρό νερό είναι ακατάλληλο για πόση. Ενδιαφέρει επίσης σε
πολύ μεγάλο βαθμό τις βιομηχανίες τροφίμων, αφού επιδρά σημαντικά στις
συνθήκες επεξεργασίας (κονσερβοποίηση, μαγείρεμα κ.λ.π), και γενικά
επηρεάζει κάθε βιομηχανική ή οικιακή χρήση του νερού (βαφή, πλύσιμο,
συστήματα θέρμανσης-ψύξης κλπ.).
Ονομάζουμε σκληρότητα του νερού (ή ολική σκληρότητα) τη συνολική
περιεκτικότητα αυτού σε διαλυμένα άλατα του ασβεστίου και μαγνησίου,
δηλαδή την περιεκτικότητά του σε ιόντα Ca+2 και Mg+2.
Η ολική σκληρότητα είναι το άθροισμα της μόνιμης και παροδικής
σκληρότητας του νερού όπου: μόνιμη σκληρότητα είναι τα άλατα ασβεστίου
και μαγνησίου, που παραμένουν διαλυμένα στο νερό ακόμα και μετά το βρασμό
του, ενώ παροδική σκληρότητα είναι τα διαλυμένα άλατα του ασβεστίου και
μαγνησίου που καθιζάνουν κατά τη θέρμανση του νερού πάνω από τους 650C.
Τη μόνιμη σκληρότητα αποτελούν όλα τα άλλα διαλυμένα άλατα ασβεστίου
και μαγνησίου εκτός από τα όξινα ανθρακικά άλατα, τα οποία αποτελούν την
παροδική σκληρότητα , διότι αυτά κατά τη θέρμανση μετατρέπονται σε αδιάλυτα
ανθρακικά άλατα που καθιζάνουν, σύμφωνα με τις αντιδράσεις:
θέρμανση
Ca(HCO3)2 → CaCO3↓ + H2O + CO2↑ (5)
θέρμανση
Mg(HCO3)2 → MgCO3↓ + H2O +CO2↑ (6)
39
Ο ΔΕΙΚΤΗΣ Eriochrom Black T (Erio-T)
Ο χρησιμοποιούμενος στην ογκομέτρηση μεταλλικός δείκτης Eriochrom Black T
είναι μία οργανική ένωση με αρκετά περίπλοκο χημικό τύπο και συμβολίζεται
χάριν απλούστευσης ως Η3D, όπου το D παριστάνει το υπόλοιπο οργανικό μόριο
εκτός από 3 όξινα υδρογόνα. Η ένωση αυτή σε υδατικά διαλύματα με pH=7-11
διίσταται :
μπλε κόκκινο
Κατά την συμπλοκοποίηση των Ca+2, Mg+2 από το EDTA σχηματίζεται πρώτα
το σύμπλοκο του ασβεστίου και μετά του μαγνησίου, γιατί το πρώτο είναι πιο
σταθερό. Στη συνέχεια, ακολουθεί η συμπλοκοποίηση του Mg+2 από το EDTA,
το οποίο μέχρι τότε βρισκόταν σαν σύμπλοκο με τον δείκτη (MgD-) και έδινε
στο ογκομετρούμενο νερό κόκκινο χρώμα. Αυτό γίνεται επειδή το σύμπλοκο του
Mg+2 με το EDTA είναι πιο σταθερό από το αντίστοιχο του δείκτη (MgD-), με
αποτέλεσμα την ελευθέρωση του δείκτη και την αλλαγή χρώματος σε μπλε.
°F ppm
0-7 0 - 70 πολύ μαλακό νερό
7 - 15 70 - 150 μαλακό (πόσιμο νερό)
15 - 32 150 - 320 μέτρια σκληρό νερό
40
32 - 55 320 - 550 σκληρό νερό
> 55 > 550 πολύ σκληρό νερό
2.7.2.ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ
Όργανα-Συσκευές Αντιδραστήρια-Υλικά
Κωνική φυάλη των Δείκτης Erio-T
250mL Ρυθμιστικό διάλυμα
σιφώνι πληρώσεως NH4OH-NH4Cl, pH=10
50mL Πρότυπο διάλυμα
προχοϊδα 50mL EDTA 0,01M
2.7.3.ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ
3. moles EDTA= M *V
41
4. Μετατρέπουμε τα moles Ca+2 σε g Ca+2
5.Για να υπολογίσουμε την σκληρότητα σε 0F:
2.8.ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 8
2.8.1.ΕΙΣΑΓΩΓΗ-ΘΕΩΡΙΑ
2.8.2.ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ
Όργανα-Συσκευές Αντιδραστήρια-Υλικά
Ποτήρι ζέσεως των 250mL Δείκτης Erio-T
Κωνική φυάλη των 250mL. Ρυθμιστικό διάλυμα NH4OH-
Ογκομετρική φυάλη των NH4Cl, pH=10
250mL Πρότυπο διάλυμα EDTA
Προχοϊδα 50mL 0,01M
Θερμαντικό σώμα
42
1. Σε ογκομετρική φυάλη των 250 mL προστίθεται νερό βρύσης.
2. Μεταφέρουμε το νερό σε ποτήρι ζέσεως των 250mL ώστε να θερμανθεί ήπια
για 20-30min.
3. Αφήνεται το νερό να ψυχθεί.
4. Στην συνέχεια, πραγματοποιείται διήθηση με υποδοχέα την ογκομετρική
φιάλη των 250mL.
5. Απομακρύνεται ο ηθμός και προστίθεται στην ογκομετρική φιάλη
απιονισμένο νερό μέχρι την χαραγή και ανακινείται καλά.
6. Μεταφέρεται το νερό σε κωνική φιάλη των 250mL.
7. Προστίθεται 10mL ρυθμιστικό διάλυμα.
8. Προστίθεται 4-5στγ. δείκτης Erio-T.
9. Στην προχοίδα προστίθεται πρότυπο διάλυμα EDTA 0,01Μ.
10. Ογκομετρείται το νερό.
2.8.3.ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ
3. moles EDTA= Μ *V
4. Μετατρέπουμε τα moles Ca+2 σε g Ca+2 με το Ar Ca=40
5.Για να υπολογίσουμε την σκληρότητα σε 0F:
43
2.9.ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 9
ΤΙΤΛΟΣ:ΟΓΚΟΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΣΥΜΠΛΟΚΟΜΕΤΡΙΑΣ
ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΛΑΤΩΝ Ca+2-Mg+2 ΧΩΡΙΣΤΑ
2.9.1.ΕΙΣΑΓΩΓΗ-ΘΕΩΡΙΑ
44
Ca+2 + HCL CaCL- + H+ (σύμπλοκο δείκτη) (2)
Κόκκινο μπλε
2.9.2.ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ
Όργανα-Συσκευές Αντιδραστήρια-Υλικά
Κωνική φιάλη Δείκτης Erio-T
των 250mL. Ρυθμιστικό
Προχοϊδα 50mL διάλυμα NH4OH-
Σιφώνι NH4Cl, pH=10
πληρώσεως Πρότυπο διάλυμα
Ηλεκτρονικό EDTA 0,01M
πεχάμετρο Δείκτης Calcon
Διάλυμα NaOH
4M
45
1.Σε κωνική φιάλη των 250mL μεταφέρονται με σιφώνιο πληρώσεως 50mL
άγνωστου διαλύματος.
2.Προστίθενται σταγόνες διαλύματος NaOH μέχρι να ρυθμιστεί το pH του
διαλύματος στο 12,5 με τη βοήθεια πεχάμετρου.
3.Προστίθενται 3-4 σταγόνες δείκτη Calcon και το διάλυμα γίνεται κόκκινο.
4.Ογκομετρούμε με πρότυπο διάλυμα EDTA 0,01Μ μέχρι αλλαγής του
χρώματος του διαλύματος σε καθαρό μπλε.
2.9.3.ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ
Το Ar Ca=40
Επειδή στα υδατικά διαλύματα ισχύει ότι ppm είναι τα mg της ουσίας που είναι
διαλυμένα σε 1L διαλύματος το χ που θα υπολογισθεί είναι η συγκέντρωση των
ιόντων Ca+2 εκφρασμένα σε ppm.
46
Οι αντιδράσεις που πραγματοποιήθηκαν για τον προσδιορισμό των ιόντων Mg
είναι:
Για να υπολογισθεί ο όγκος του EDTA που καταναλώθηκε για τον προσδιορισμό
των ιόντων Mg+2:
VEDTA που καταναλώθηκε για τον προσδιορισμό της συγκέντρωσης των ιόντων
Mg+2 = VEDTA που καταναλώθηκε στην ογκομέτρηση με τον δείκτη Erio-T -
VEDTA που καταναλώθηκε στην ογκομέτρηση με τον δείκτη Calcon
Ar Mg+2 = 24
ΑΣΚΗΣΗ: Να υπολογίσετε την συγκέντρωση των ιόντων Ca+2 και Mg+2 που
περιέχονται στο άγνωστο δείγμα.
47