You are on page 1of 136

©Kancelaria Sejmu s.

1/136

Dz. U. 1982 Nr 3 poz. 19

Opracowano na
podstawie: t.j.
Dz. U. z 2021 r.
poz. 1762, z 2022
U S T AWA r. poz. 935, 1116,
1700, 1730.
z dnia 26 stycznia 1982 r.

Karta Nauczyciela

Mając na względzie doniosłą rolę oświaty i wychowania w Rzeczypospolitej


Polskiej, pragnąc dać wyraz szczególnej randze społecznej zawodu nauczyciela
zgodnie z potrzebami i oczekiwaniami, otwierając niniejszą ustawą drogę do dalszych
uregulowań prawnych systemu edukacji narodowej, stanowi się, co następuje:

Rozdział 1

Postanowienia wstępne

Art. 1. 1. Ustawie podlegają nauczyciele, wychowawcy i inni pracownicy


pedagogiczni zatrudnieni w:
1) publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach oraz placówkach
doskonalenia nauczycieli działających na podstawie ustawy z dnia 14 grudnia
2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2021 r. poz. 1082), z zastrzeżeniem ust. 2
pkt 1a, 1b oraz pkt 2 lit. a;
2) okręgowych ośrodkach wychowawczych, zakładach poprawczych oraz
schroniskach dla nieletnich działających na podstawie ustawy z dnia 9 czerwca
2022 r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich (Dz. U. poz. 1700);
3) (uchylony)
4) publicznych kolegiach pracowników służb społecznych.
1a. (uchylony)
2. Ustawie podlegają również, w zakresie określonym ustawą:
1) nauczyciele mianowani lub dyplomowani zatrudnieni na stanowiskach, na
których wymagane są kwalifikacje pedagogiczne, w:
a) urzędach organów administracji rządowej,

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 2/136

b) kuratoriach oświaty,
c) specjalistycznej jednostce nadzoru,
d) Centralnej Komisji Egzaminacyjnej oraz okręgowych komisjach
egzaminacyjnych,
e) organach sprawujących nadzór pedagogiczny nad okręgowymi ośrodkami
wychowawczymi, zakładami poprawczymi, schroniskami dla nieletnich
oraz szkołami przy zakładach karnych;
1a) nauczyciele zatrudnieni w szkołach polskich, o których mowa w art. 4 pkt 29d
ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe, oraz w publicznych
szkołach i zespołach szkół przy przedstawicielstwach dyplomatycznych,
urzędach konsularnych i przedstawicielstwach wojskowych Rzeczypospolitej
Polskiej;
1b) nauczyciele zatrudnieni w publicznych placówkach doskonalenia nauczycieli o
zasięgu ogólnokrajowym, publicznych placówkach doskonalenia nauczycieli
szkół artystycznych oraz publicznych placówkach doskonalenia nauczycieli
przedmiotów zawodowych, którzy nauczają w szkołach rolniczych, oraz
publicznej placówce doskonalenia nauczycieli przedmiotów zawodowych o
zasięgu ogólnokrajowym, o których mowa odpowiednio w art. 8 ust. 5 pkt 1 lit.
b, ust. 6 i ust. 7 pkt 2 i ust. 14 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo
oświatowe;
1c) nauczyciele skierowani przez ministra właściwego do spraw oświaty
i wychowania do pracy w szkołach działających na podstawie Konwencji
o Statucie Szkół Europejskich, sporządzonej w Luksemburgu dnia 21 czerwca
1994 r. (Dz. U. z 2005 r. poz. 10), zwanych dalej „szkołami europejskimi”;
1d) nauczyciele szkół za granicą;
2) nauczyciele zatrudnieni w:
a) publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach prowadzonych przez
osoby fizyczne oraz osoby prawne niebędące jednostkami samorządu
terytorialnego,
b) przedszkolach niepublicznych, niepublicznych placówkach, o których
mowa w ust. 1 pkt 1, oraz szkołach niepublicznych i niepublicznych
szkołach artystycznych o uprawnieniach publicznych szkół artystycznych,

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 3/136

c) publicznych innych formach wychowania przedszkolnego prowadzonych


przez osoby fizyczne oraz osoby prawne niebędące jednostkami samorządu
terytorialnego oraz niepublicznych innych formach wychowania
przedszkolnego;
3) nauczyciele urlopowani na podstawie przepisów ustawy z dnia 23 maja 1991 r.
o związkach zawodowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 263);
4) pracownicy zatrudnieni u pracodawców niewymienionych w ust. 1 oraz ust. 2
pkt 1–3, pełniący funkcję instruktorów praktycznej nauki zawodu oraz
kierowników praktycznej nauki zawodu, posiadający kwalifikacje określone dla
nauczycieli praktycznej nauki zawodu oraz wykonujący pracę dydaktyczną
i wychowawczą w wymiarze przewidzianym dla tych nauczycieli;
5) pracownicy zatrudnieni w Ochotniczych Hufcach Pracy na stanowiskach
wychowawców, pedagogów oraz na stanowiskach kierowniczych, posiadający
kwalifikacje, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 1, wykonujący pracę
dydaktyczną i wychowawczą co najmniej w połowie obowiązującego ich czasu
pracy.

Art. 2. Przepisów ustawy nie stosuje się do żołnierzy w czynnej służbie


wojskowej oraz funkcjonariuszy Policji i pożarnictwa:
1) zajmujących stanowiska nauczycieli w szkołach i placówkach
oświatowo-wychowawczych wojskowych i prowadzonych przez ministra
właściwego do spraw wewnętrznych oraz organy podległe ministrowi
właściwemu do spraw wewnętrznych lub przez niego nadzorowane;
2) wyznaczonych do wykonywania zadań poza wojskiem oraz służbami podległymi
lub nadzorowanymi przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych, na
stanowiskach wymienionych w art. 1.

Art. 3. Ilekroć w ustawie jest mowa o:


1) nauczycielach bez bliższego określenia – rozumie się przez to nauczycieli,
wychowawców i innych pracowników pedagogicznych zatrudnionych
w przedszkolach, szkołach i placówkach wymienionych w art. 1 ust. 1;
1a) nauczycielach szkół za granicą – rozumie się przez to nauczycieli języka
polskiego, historii, geografii oraz innych przedmiotów nauczanych w języku
polskim w szkołach funkcjonujących w systemach oświaty innych państw lub

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 4/136

nauczanych w innych formach prowadzonych przez organizacje społeczne


zarejestrowane za granicą;
2) szkołach bez bliższego określenia – rozumie się przez to przedszkola, szkoły
i placówki oraz inne jednostki organizacyjne wymienione w art. 1 ust. 1, a także
odpowiednio ich zespoły;
2a) szkołach za granicą – rozumie się przez to szkoły funkcjonujące w systemach
oświaty innych państw oraz inne formy nauczania prowadzone przez organizacje
społeczne zarejestrowane za granicą;
2b) szkołach artystycznych bez bliższego określenia – rozumie się przez to szkoły
artystyczne i placówki artystyczne;
3) (uchylony)
3a) (uchylony)
3b) prowadzeniu zajęć w szkole za granicą – rozumie się przez to prowadzenie przez
nauczyciela szkoły za granicą zajęć z języka polskiego, historii, geografii oraz
innych przedmiotów nauczanych w języku polskim w szkołach funkcjonujących
w systemach oświaty innych państw lub nauczanych w innych formach przez
organizacje społeczne zarejestrowane za granicą;
4) związkach zawodowych – rozumie się przez to związek zawodowy, którego
członkiem jest nauczyciel, a jeżeli nauczyciel nie jest członkiem żadnego
związku, to związek zawodowy zrzeszający nauczycieli wskazany przez
nauczyciela;
5) ustawie – Prawo oświatowe – rozumie się ustawę, o której mowa w art. 1 ust. 1
pkt 1;
6) stopniu naukowym – rozumie się przez to stopień naukowy lub stopień
w zakresie sztuki, o których mowa w art. 177 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 lipca
2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2022 r. poz. 574,
z późn. zm.1));
7) szkoleniu branżowym – rozumie się przez to obowiązkową formę doskonalenia
zawodowego nauczycieli teoretycznych przedmiotów zawodowych i nauczycieli
praktycznej nauki zawodu w szkołach prowadzących kształcenie zawodowe
w rozumieniu art. 4 pkt 28a lit. a ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo

1)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2022 r. poz. 583, 655,
682, 807, 1010, 1079, 1117 i 1459.

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 5/136

oświatowe, oraz placówkach i centrach, o których mowa w art. 2 pkt 4 tej


ustawy, mającą na celu doskonalenie umiejętności i kwalifikacji zawodowych
potrzebnych do wykonywania pracy i realizowaną odpowiednio u pracodawców
lub w indywidualnych gospodarstwach rolnych, których działalność jest
związana z nauczanym zawodem.

Art. 4. 1. Zasady współdziałania w dziedzinie oświaty i wychowania organów


administracji rządowej (organów jednostek samorządu terytorialnego) ze związkami
zawodowymi zrzeszającymi nauczycieli, nieustalone w ustawie o związkach
zawodowych, określają porozumienia zawierane przez odpowiednie organy
administracji rządowej (organy jednostek samorządu terytorialnego) z organami
właściwego szczebla tych związków.
2. Rozporządzenia i zarządzenia przewidziane ustawą podlegają uzgodnieniu ze
związkami zawodowymi zrzeszającymi nauczycieli.

Art. 5. (uchylony)

Rozdział 2

Obowiązki nauczycieli

Art. 6. Nauczyciel obowiązany jest:


1) rzetelnie realizować zadania związane z powierzonym mu stanowiskiem oraz
podstawowymi funkcjami szkoły: dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą,
w tym zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom w czasie
zajęć organizowanych przez szkołę;
2) wspierać każdego ucznia w jego rozwoju;
3) dążyć do pełni własnego rozwoju osobowego;
3a) doskonalić się zawodowo, zgodnie z potrzebami szkoły;
4) kształcić i wychowywać młodzież w umiłowaniu Ojczyzny, w poszanowaniu
Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w atmosferze wolności sumienia
i szacunku dla każdego człowieka;
5) dbać o kształtowanie u uczniów postaw moralnych i obywatelskich zgodnie
z ideą demokracji, pokoju i przyjaźni między ludźmi różnych narodów, ras
i światopoglądów.

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 6/136

Art. 6a. 1. Praca nauczyciela podlega ocenie. Ocena pracy nauczyciela może być
dokonana w każdym czasie, nie wcześniej jednak niż po upływie roku od dokonania
oceny poprzedniej, z inicjatywy dyrektora szkoły lub na wniosek:
1) nauczyciela;
2) organu sprawującego nadzór pedagogiczny, a w przypadku nauczycieli
placówek doskonalenia nauczycieli – kuratora oświaty;
3) organu prowadzącego szkołę;
4) rady szkoły;
5) rady rodziców.
1a. (uchylony)
1b. (uchylony)
1c. (uchylony)
1d. (uchylony)
1da. Dyrektor szkoły dokonuje oceny pracy nauczyciela w drugim oraz ostatnim
roku odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela, a w przypadkach, o których
mowa w art. 9fa ust. 11 i 13 oraz art. 9g ust. 7b – także w ostatnim roku odbywania
dodatkowego przygotowania do zawodu nauczyciela.
1db. W przypadku rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy w trakcie
odbywania przez nauczyciela przygotowania do zawodu nauczyciela lub dodatkowego
przygotowania do zawodu nauczyciela dyrektor szkoły dokonuje oceny pracy
nauczyciela za okres dotychczas odbytego przygotowania do zawodu nauczyciela lub
dodatkowego przygotowania do zawodu nauczyciela, w terminie nie dłuższym niż
21 dni odpowiednio od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy. Jeżeli
nauczyciel zmienił miejsce zatrudnienia:
1) w pierwszym lub drugim roku odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela
– ocenę tę uwzględnia się przy dokonywaniu oceny pracy w drugim roku
odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela;
2) po drugim roku odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela – ocenę tę
uwzględnia się przy dokonywaniu oceny pracy w ostatnim roku odbywania
przygotowania do zawodu nauczyciela;
3) w okresie odbywania dodatkowego przygotowania do zawodu nauczyciela –
ocenę tę uwzględnia się przy dokonywaniu oceny pracy w ostatnim roku
odbywania dodatkowego przygotowania do zawodu nauczyciela.

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 7/136

1dc. W przypadku udzielenia nauczycielowi w trakcie odbywania


przygotowania do zawodu nauczyciela lub dodatkowego przygotowania do zawodu
nauczyciela urlopu bezpłatnego, o którym mowa w art. 17 ust. 2a, dyrektor szkoły
dokonuje oceny pracy nauczyciela za okres dotychczas odbytego przygotowania do
zawodu nauczyciela, w terminie nie dłuższym niż 21 dni od dnia zakończenia przez
nauczyciela świadczenia pracy w tej szkole.
1dd. Ocena pracy nauczyciela mianowanego, który zamierza ubiegać się o awans
na stopień nauczyciela dyplomowanego, jest dokonywana na wniosek tego
nauczyciela.
1de. Oceny pracy nauczyciela, o którym mowa w ust. 1dd, dokonuje się za okres
ostatnich 3 lat pracy przed dokonaniem tej oceny.
1df. W przypadku rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy lub przeniesienia
do innej szkoły nauczyciela mianowanego dyrektor szkoły dokonuje oceny pracy
nauczyciela za okres dotychczasowej pracy w tej szkole po uzyskaniu stopnia
nauczyciela mianowanego, w terminie nie dłuższym niż 21 dni odpowiednio od dnia
rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy lub przeniesienia do innej szkoły. Jeżeli
nauczyciel mianowany zmienił miejsce zatrudnienia w okresie 3 lat przed dokonaniem
oceny, o której mowa w ust. 1dd, ocenę pracy z tego okresu z poprzedniego miejsca
zatrudnienia uwzględnia się przy dokonywaniu oceny pracy, o której mowa
w ust. 1dd.
1dg. W przypadku udzielenia nauczycielowi mianowanemu urlopu bezpłatnego,
o którym mowa w art. 17 ust. 2 lub 2a, urlopowania go lub zwolnienia z obowiązku
świadczenia pracy na podstawie ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach
zawodowych dyrektor szkoły dokonuje oceny pracy nauczyciela za okres
dotychczasowej pracy w tej szkole po uzyskaniu stopnia nauczyciela mianowanego,
w terminie nie dłuższym niż 21 dni od dnia zakończenia przez nauczyciela
świadczenia pracy w tej szkole.
1dh. Ocena pracy, o której mowa w ust. 1da–1dd, 1df i 1dg, może być dokonana
wcześniej niż po upływie roku od dokonania oceny poprzedniej.
1e. Ocena pracy nauczyciela dotyczy stopnia realizacji obowiązków określonych
w art. 6 i art. 42 ust. 2 oraz w art. 5 ustawy – Prawo oświatowe w zakresie wszystkich
obszarów działalności szkoły.

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 8/136

1f. Ocena pracy dyrektora szkoły dotyczy stopnia realizacji obowiązków


określonych w art. 6 i art. 7 oraz w art. 68 ust. 1, 5 i 6 ustawy – Prawo oświatowe,
a w przypadku realizowania przez dyrektora szkoły zajęć dydaktycznych,
wychowawczych i opiekuńczych – także obowiązków określonych w art. 42 ust. 2
oraz w art. 5 ustawy – Prawo oświatowe.
1g. Na ocenę pracy nauczyciela i dyrektora szkoły nie mogą mieć wpływu jego
przekonania religijne i poglądy polityczne, a także odmowa wykonania przez niego
polecenia służbowego, gdy odmowa taka wynikała z uzasadnionego przekonania, że
wydane polecenie było sprzeczne z dobrem ucznia albo dobrem publicznym.
2. Dyrektor szkoły jest obowiązany dokonać oceny pracy nauczyciela w okresie
nie dłuższym niż 3 miesiące od dnia złożenia wniosku, a w przypadku oceny pracy
dokonywanej z własnej inicjatywy – w okresie nie dłuższym niż 3 miesiące od dnia
powiadomienia nauczyciela na piśmie o rozpoczęciu dokonywania oceny jego pracy,
z zastrzeżeniem terminu określonego w ust. 1.
2a. (uchylony)
2b. Do okresów, o których mowa w ust. 2, nie wlicza się okresów
usprawiedliwionej nieobecności nauczyciela w pracy, trwającej dłużej niż 14 dni, oraz
okresów ferii szkolnych wynikających z przepisów w sprawie organizacji roku
szkolnego, a w przypadku nauczycieli zatrudnionych w szkołach, w których nie są
przewidziane ferie szkolne – okresów urlopu wypoczynkowego trwającego
nieprzerwanie co najmniej 14 dni kalendarzowych.
2c. Przepisu ust. 2b nie stosuje się, jeżeli ocena pracy nauczyciela jest
dokonywana w przypadku, o którym mowa w ust. 1db, 1dc, 1df lub 1dg.
3. (uchylony)
4. Ocena pracy nauczyciela ma charakter opisowy i jest zakończona
stwierdzeniem uogólniającym:
1) ocena wyróżniająca;
2) ocena bardzo dobra;
3) ocena dobra;
4) ocena negatywna.
5. Oceny pracy nauczyciela dokonuje dyrektor szkoły, który przy jej
dokonywaniu:

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 9/136

1) zasięga opinii rady rodziców, z wyjątkiem szkół i placówek, w których nie


tworzy się rad rodziców;
2) (uchylony)
3) może zasięgnąć opinii samorządu uczniowskiego;
4) na wniosek nauczyciela zasięga, a z własnej inicjatywy może zasięgnąć opinii
właściwego doradcy metodycznego na temat pracy nauczyciela, a w przypadku
braku takiej możliwości – opinii innego nauczyciela dyplomowanego lub
mianowanego, a w przypadku nauczyciela publicznego kolegium pracowników
służb społecznych – opinii opiekuna naukowo-dydaktycznego;
5) w przypadku nauczyciela odbywającego przygotowanie do zawodu nauczyciela
lub dodatkowe przygotowanie do zawodu nauczyciela – zasięga opinii mentora.
5a. Rada rodziców i mentor przedstawiają pisemną opinię w terminie 14 dni od
dnia otrzymania zawiadomienia o dokonywanej ocenie pracy nauczyciela.
Nieprzedstawienie opinii przez radę rodziców lub mentora nie wstrzymuje
dokonywania oceny pracy.
5b. W przypadku gdy dyrektorem szkoły jest osoba niebędąca nauczycielem,
oceny pracy nauczyciela dokonuje dyrektor szkoły w porozumieniu z nauczycielem
zajmującym inne stanowisko kierownicze i sprawującym w tej szkole nadzór
pedagogiczny, a w przypadku innych form wychowania przedszkolnego, przedszkoli,
szkół i placówek, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 2 – nauczyciel upoważniony
przez organ prowadzący.
5c. W przypadku gdy dyrektorem szkoły jest osoba niebędąca nauczycielem,
oceny pracy nauczyciela zajmującego inne stanowisko kierownicze i sprawującego
w tej szkole nadzór pedagogiczny dokonuje dyrektor szkoły w porozumieniu
z organem sprawującym nadzór pedagogiczny, a w przypadku nauczycieli placówek
doskonalenia nauczycieli – dyrektor szkoły w porozumieniu z kuratorem oświaty.
5d. W przypadku uzupełniania przez nauczyciela tygodniowego obowiązkowego
wymiaru zajęć na podstawie art. 22 ust. 1 oceny pracy nauczyciela dokonuje dyrektor
szkoły, w której nauczyciel jest zatrudniony, w porozumieniu z dyrektorem szkoły,
w której nauczyciel uzupełnia obowiązkowy wymiar zajęć.
5e. (uchylony)
5f. (uchylony)

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 10/136

5g. W przypadku nauczyciela, o którym mowa w art. 22 ust. 3, oceny pracy,


o której mowa w ust. 1da–1dd, dokonuje dyrektor szkoły wyznaczony przez organ
sprawujący nadzór pedagogiczny w porozumieniu z dyrektorami szkół, w których
nauczyciel jest zatrudniony.
6. Oceny pracy dyrektora szkoły, nauczyciela, któremu czasowo powierzono
pełnienie obowiązków dyrektora szkoły, oraz nauczyciela pełniącego w zastępstwie
obowiązki dyrektora szkoły przez okres co najmniej 6 miesięcy dokonuje organ
sprawujący nadzór pedagogiczny w porozumieniu z organem prowadzącym szkołę,
a w przypadku gdy organ prowadzący szkołę jest jednocześnie organem sprawującym
nadzór pedagogiczny – oceny dokonuje ten organ. W przypadku placówek
doskonalenia nauczycieli oceny pracy dyrektora placówki doskonalenia nauczycieli,
nauczyciela, któremu czasowo powierzono pełnienie obowiązków dyrektora placówki
doskonalenia nauczycieli, oraz nauczyciela pełniącego w zastępstwie obowiązki
dyrektora placówki doskonalenia nauczycieli przez okres co najmniej 6 miesięcy
dokonuje kurator oświaty w porozumieniu z organem prowadzącym placówkę.
7. Organ, o którym mowa w ust. 6, dokonuje oceny pracy dyrektora szkoły,
nauczyciela, któremu czasowo powierzono pełnienie obowiązków dyrektora szkoły,
oraz nauczyciela pełniącego w zastępstwie obowiązki dyrektora szkoły przez okres co
najmniej 6 miesięcy po zasięgnięciu opinii rady szkoły i zakładowych organizacji
związkowych działających w tej szkole.
7a. Do oceny pracy, o której mowa w ust. 6, przepisy ust. 1, 1dd–1df, 2, 2b, 2c,
4, 8 i 8a stosuje się odpowiednio.
8. Ocenę pracy ustala się po zapoznaniu nauczyciela z jej projektem oraz
wysłuchaniu jego uwag i zastrzeżeń.
8a. Nauczyciel, po ustaleniu oceny jego pracy, otrzymuje kartę oceny pracy
zawierającą:
1) imię (imiona) i nazwisko oraz datę urodzenia nauczyciela;
2) miejsce zatrudnienia i zajmowane stanowisko;
3) staż pracy pedagogicznej;
4) stopień awansu zawodowego lub informację o nieposiadaniu stopnia awansu
zawodowego;
5) wykształcenie;
6) datę dokonania ostatniej oceny pracy;

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 11/136

7) okres pracy, za który została dokonana ocena pracy;


8) stwierdzenie uogólniające, o którym mowa w ust. 4;
9) uzasadnienie oceny pracy;
10) datę dokonania oceny pracy;
11) podpis osoby dokonującej oceny pracy;
12) pouczenie o terminie i trybie wniesienia odwołania od oceny pracy albo złożenia
wniosku o ponowne ustalenie oceny pracy.
8b. Przy dokonywaniu oceny pracy do doręczeń stosuje się odpowiednio
przepisy art. 39, art. 42, art. 43, art. 44, art. 46 i art. 47 ustawy z dnia 14 czerwca
1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 735 i 1491).
9. Od ustalonej oceny pracy, w terminie 14 dni od dnia jej doręczenia,
przysługuje:
1) nauczycielowi – prawo wniesienia odwołania, za pośrednictwem dyrektora
szkoły, do organu sprawującego nadzór pedagogiczny nad szkołą, a w przypadku
nauczycieli placówek doskonalenia nauczycieli – prawo wniesienia odwołania,
za pośrednictwem dyrektora placówki, do kuratora oświaty;
2) dyrektorowi szkoły, nauczycielowi, któremu czasowo powierzono pełnienie
obowiązków dyrektora szkoły, oraz nauczycielowi pełniącemu w zastępstwie
obowiązki dyrektora szkoły przez okres co najmniej 6 miesięcy, a także
dyrektorowi placówki doskonalenia nauczycieli, nauczycielowi, któremu
czasowo powierzono pełnienie obowiązków dyrektora placówki doskonalenia
nauczycieli, oraz nauczycielowi pełniącemu w zastępstwie obowiązki dyrektora
placówki doskonalenia nauczycieli przez okres co najmniej 6 miesięcy – prawo
złożenia wniosku o ponowne ustalenie oceny jego pracy do organu, który tę
ocenę ustalił.
9a. Odwołanie od oceny pracy nauczyciela rozpatruje powołany przez organ
sprawujący nadzór pedagogiczny, a w przypadku nauczyciela placówki doskonalenia
nauczycieli – kuratora oświaty, zespół oceniający w składzie:
1) przedstawiciel organu sprawującego nadzór pedagogiczny, a w przypadku
nauczyciela placówki doskonalenia nauczycieli – kuratora oświaty, jako
przewodniczący zespołu;
2) przedstawiciel rady pedagogicznej szkoły;
3) przedstawiciel rady rodziców;

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 12/136

4) doradca metodyczny lub nauczyciel-konsultant;


5) przedstawiciel zakładowej organizacji związkowej wskazanej przez ocenianego
nauczyciela – powołany na wniosek tego nauczyciela.
9b. W przypadku odwołania od oceny pracy nauczyciela-konsultanta w skład
zespołu oceniającego, o którym mowa w ust. 9a, zamiast osób wymienionych
w ust. 9a pkt 2–4 powołuje się drugiego przedstawiciela kuratora oświaty oraz
przedstawiciela nauczycieli-konsultantów zatrudnionych w danej placówce
doskonalenia nauczycieli.
9c. W przypadku odwołania od oceny pracy doradcy metodycznego w skład
zespołu oceniającego, o którym mowa w ust. 9a, zamiast osoby wymienionej w ust. 9a
pkt 4 powołuje się przedstawiciela nauczycieli-konsultantów zatrudnionych w danej
placówce doskonalenia nauczycieli.
9d. Odwołanie od oceny pracy nauczyciela kolegium pracowników służb
społecznych rozpatruje powołany przez organ sprawujący nadzór pedagogiczny
zespół oceniający w składzie:
1) przedstawiciel organu sprawującego nadzór pedagogiczny, jako przewodniczący
zespołu;
2) przedstawiciel rady programowej kolegium;
3) opiekun naukowo-dydaktyczny;
4) przedstawiciel zakładowej organizacji związkowej wskazanej przez ocenianego
nauczyciela – powołany na wniosek tego nauczyciela.
9e. Wniosek o ponowne ustalenie oceny pracy dyrektora szkoły, nauczyciela,
któremu czasowo powierzono pełnienie obowiązków dyrektora szkoły, oraz
nauczyciela pełniącego w zastępstwie obowiązki dyrektora szkoły przez okres co
najmniej 6 miesięcy rozpatruje powołany przez organ sprawujący nadzór
pedagogiczny zespół oceniający w składzie:
1) przedstawiciel organu sprawującego nadzór pedagogiczny, jako przewodniczący
zespołu;
2) przedstawiciel organu prowadzącego;
3) przedstawiciel rodziców wchodzący w skład rady szkoły, a w szkole, w której
rada szkoły nie została powołana – przedstawiciel rady rodziców;
4) doradca metodyczny lub nauczyciel-konsultant – powołany na wniosek
ocenianego dyrektora szkoły lub nauczyciela;

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 13/136

5) przedstawiciel zakładowej organizacji związkowej wskazanej przez ocenianego


dyrektora szkoły lub nauczyciela – powołany na wniosek tego dyrektora szkoły
lub nauczyciela.
9f. W przypadku gdy organ prowadzący szkołę jest jednocześnie organem
sprawującym nadzór pedagogiczny, w skład zespołu oceniającego, o którym mowa
w ust. 9e, zamiast przedstawiciela organu prowadzącego wchodzi drugi przedstawiciel
organu sprawującego nadzór pedagogiczny.
9g. Przepisów ust. 9a pkt 3 i ust. 9e pkt 3 nie stosuje się w szkołach, w których
nie tworzy się rady rodziców.
9h. Wniosek o ponowne ustalenie oceny pracy dyrektora kolegium pracowników
służb społecznych rozpatruje powołany przez organ sprawujący nadzór pedagogiczny
zespół oceniający w składzie:
1) przedstawiciel organu sprawującego nadzór pedagogiczny, jako przewodniczący
zespołu;
2) przedstawiciel organu prowadzącego;
3) przedstawiciel uczelni sprawującej opiekę naukowo-dydaktyczną nad kolegium
– wskazany przez rektora;
4) przedstawiciel rady programowej kolegium;
5) przedstawiciel zakładowej organizacji związkowej wskazanej przez ocenianego
dyrektora kolegium – powołany na wniosek tego dyrektora kolegium.
9i. Wniosek o ponowne ustalenie oceny pracy dyrektora placówki doskonalenia
nauczycieli, nauczyciela, któremu czasowo powierzono pełnienie obowiązków
dyrektora placówki doskonalenia nauczycieli, oraz nauczyciela pełniącego
w zastępstwie obowiązki dyrektora placówki doskonalenia nauczycieli przez okres co
najmniej 6 miesięcy rozpatruje powołany przez kuratora oświaty zespół oceniający
w składzie:
1) przedstawiciel kuratora oświaty, jako przewodniczący zespołu;
2) przedstawiciel organu prowadzącego;
3) przedstawiciel zakładowej organizacji związkowej wskazanej przez ocenianego
dyrektora placówki lub nauczyciela – powołany na wniosek tego dyrektora
placówki lub nauczyciela.
9j. W skład zespołów oceniających, o których mowa w ust. 9e, 9h i 9i, nie mogą
wchodzić osoby, które uczestniczyły w dokonywaniu oceny pracy dyrektora,

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 14/136

nauczyciela, któremu czasowo powierzono pełnienie obowiązków dyrektora, oraz


nauczyciela pełniącego w zastępstwie obowiązki dyrektora przez okres co najmniej
6 miesięcy, który złożył wniosek o ponowne ustalenie oceny pracy.
10. (uchylony)
10a. Organ, o którym mowa w ust. 9, w terminie 30 dni od dnia otrzymania
odwołania albo wniosku o ponowne ustalenie oceny pracy, po rozpatrzeniu odwołania
albo wniosku o ponowne ustalenie oceny pracy przez zespół oceniający:
1) podtrzymuje ocenę pracy dokonaną przez dyrektora szkoły lub organ, o którym
mowa w ust. 6, albo
2) uchyla ocenę pracy dokonaną przez dyrektora szkoły lub organ, o którym mowa
w ust. 6, oraz ustala nową ocenę pracy nauczyciela, albo
3) uchyla ocenę pracy dokonaną przez dyrektora szkoły lub organ, o którym mowa
w ust. 6, oraz przekazuje sprawę do ponownego ustalenia oceny pracy, jeżeli
ocena pracy została dokonana z naruszeniem prawa.
10b. Ocena pracy ustalona przez organ, o którym mowa w ust. 9, w wyniku
odwołania albo wniosku o ponowne ustalenie oceny pracy jest sporządzana w formie
pisemnej i zawiera uzasadnienie.
10c. Ocena pracy ustalona przez organ, o którym mowa w ust. 9, jest ostateczna.
11. (uchylony)
12. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, a w stosunku do
nauczycieli szkół artystycznych, zakładów poprawczych, schronisk dla nieletnich
odpowiednio – minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa
narodowego oraz Minister Sprawiedliwości, w porozumieniu z ministrem właściwym
do spraw oświaty i wychowania, określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe
kryteria i szczegółowy tryb dokonywania oceny pracy nauczycieli oraz szczegółowy
tryb postępowania odwoławczego, mając na uwadze konieczność zapewnienia
odpowiedniego poziomu wykonywania pracy przez nauczycieli, jednolitości
i porównywalności ocen pracy nauczycieli oraz rzetelności, obiektywności
i sprawności dokonywania tych ocen.
13. (uchylony)
14. (uchylony)
15. (uchylony)
16. (uchylony)

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 15/136

17. (uchylony)
18. (uchylony)

Art. 7. 1. Szkołą kieruje dyrektor, który jest jej przedstawicielem na zewnątrz,


przełożonym służbowym wszystkich pracowników szkoły, przewodniczącym rady
pedagogicznej. Dyrektor sprawuje opiekę nad dziećmi i młodzieżą uczącą się
w szkole.
2. Dyrektor szkoły odpowiedzialny jest w szczególności za:
1) dydaktyczny i wychowawczy poziom szkoły;
2) realizację zadań zgodnie z uchwałami rady pedagogicznej i rady szkoły,
podjętymi w ramach ich kompetencji stanowiących, oraz zarządzeniami
organów nadzorujących szkołę;
3) tworzenie warunków do rozwijania samorządnej i samodzielnej pracy uczniów
i wychowanków;
4) zapewnienie pomocy nauczycielom w realizacji ich zadań i ich doskonaleniu
zawodowym;
5) zapewnienie w miarę możliwości odpowiednich warunków organizacyjnych do
realizacji zadań dydaktycznych i opiekuńczo-wychowawczych;
6) zapewnienie bezpieczeństwa uczniom i nauczycielom w czasie zajęć
organizowanych przez szkołę.
3. (uchylony)

Art. 8. Organy uprawnione do sprawowania nadzoru pedagogicznego oraz


zasady sprawowania tego nadzoru określają odrębne przepisy.

Rozdział 3

Wymagania kwalifikacyjne

Art. 9. 1. Stanowisko nauczyciela może zajmować osoba, która:


1) posiada wyższe wykształcenie z odpowiednim przygotowaniem pedagogicznym
lub ukończyła zakład kształcenia nauczycieli i podejmuje pracę na stanowisku,
do którego są to wystarczające kwalifikacje;
2) przestrzega podstawowych zasad moralnych;
3) spełnia warunki zdrowotne niezbędne do wykonywania zawodu.
1a. (uchylony)

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 16/136

2. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, a w stosunku do


nauczycieli szkół artystycznych – minister właściwy do spraw kultury i ochrony
dziedzictwa narodowego, w porozumieniu z zainteresowanymi ministrami, w drodze
rozporządzenia, określa szczegółowe kwalifikacje wymagane od nauczycieli,
wskazując w szczególności poziom wykształcenia i jego zakres w odniesieniu do
poszczególnych typów szkół i placówek, warunki uzyskiwania kwalifikacji do na-
uczania języków obcych, także poprzez egzaminy znajomości języka i wykaz tych
egzaminów oraz może określić szkoły i wypadki, w których można zatrudnić
nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu
kształcenia nauczycieli, uwzględniając w szczególności potrzeby kształcenia
zawodowego.
3. Minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego może
określić, w drodze rozporządzenia, szkoły artystyczne, w których stanowiska
nauczycieli mogą zajmować osoby mające ukończoną szkołę artystyczną II stopnia
w zakresie kierunku odpowiadającego nauczanym przedmiotom, uwzględniając
w szczególności rodzaje szkół artystycznych, w których możliwe będzie zatrudnienie
nauczycieli mających ukończoną szkołę artystyczną II stopnia.

Rozdział 3a

Awans zawodowy nauczycieli

Art. 9a. 1. Ustala się stopnie awansu zawodowego nauczycieli:


1) (uchylony)
2) (uchylony)
3) nauczyciel mianowany;
4) nauczyciel dyplomowany.
2. Nauczyciel nieposiadający stopnia awansu zawodowego, zwany dalej
„nauczycielem początkującym”, zatrudniony w wymiarze co najmniej
1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć zgodnie z wymaganymi kwalifikacjami odbywa
przygotowanie do zawodu nauczyciela w wymiarze, o którym mowa w art. 9ca ust. 1,
2 albo 4.
3. (uchylony)
4. Nauczyciele akademiccy, posiadający stopień naukowy oraz legitymujący się
co najmniej 3-letnim okresem pracy w uczelni, z dniem nawiązania stosunku pracy

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 17/136

w kolegium pracowników służb społecznych uzyskują stopień nauczyciela


mianowanego.
5. Nauczyciele akademiccy, posiadający stopień naukowy oraz legitymujący się
co najmniej 5-letnim okresem pracy w uczelni, z dniem nawiązania stosunku pracy
w szkole uzyskują stopień nauczyciela mianowanego.
Art. 9b. 1. Warunkiem nadania nauczycielowi początkującemu stopnia
nauczyciela mianowanego jest:
1) spełnienie wymagań kwalifikacyjnych, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 1 oraz
w przepisach wydanych na podstawie art. 9 ust. 2 i 3;
2) odbycie przygotowania do zawodu nauczyciela, a w przypadkach, o których
mowa w art. 9fa ust. 11 i 13 oraz art. 9g ust. 7b – także dodatkowego
przygotowania do zawodu nauczyciela, podczas których nauczyciel doskonali
umiejętności praktyczne oraz pogłębia wiedzę teoretyczną niezbędną do
wykonywania zawodu nauczyciela;
3) posiadanie co najmniej dobrej oceny pracy uzyskanej w ostatnim roku
odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela, a w przypadkach, o których
mowa w art. 9fa ust. 11 i 13 oraz art. 9g ust. 7b – w ostatnim roku odbywania
dodatkowego przygotowania do zawodu nauczyciela, z wyjątkiem nauczycieli,
o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 1c;
4) uzyskanie pozytywnej opinii o przeprowadzonych zajęciach, o której mowa
w art. 9fa ust. 8;
5) zdanie egzaminu przed komisją egzaminacyjną, podczas którego sprawdza się
spełnianie przez nauczyciela wymagań dotyczących wiedzy i umiejętności
niezbędnych do efektywnego realizowania obowiązków nauczyciela,
określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 9g ust. 10.
1a. Warunkiem nadania nauczycielowi mianowanemu stopnia nauczyciela
dyplomowanego jest:
1) spełnienie wymagań kwalifikacyjnych, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 1 oraz
w przepisach wydanych na podstawie art. 9 ust. 2 i 3;
2) przepracowanie w szkole okresu, o którym mowa w art. 9ca ust. 6 albo 7,
a w przypadku nieuzyskania akceptacji komisji kwalifikacyjnej – także okresu,
o którym mowa w art. 9g ust. 8;

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 18/136

3) posiadanie co najmniej bardzo dobrej oceny pracy uzyskanej w ostatnim roku


pracy przed złożeniem wniosku o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego;
4) uzyskanie akceptacji komisji kwalifikacyjnej, która na podstawie dokonanej
analizy dorobku zawodowego nauczyciela i przeprowadzonej rozmowy
sprawdza spełnianie przez nauczyciela wymagań dotyczących realizowania
zadań lub podejmowania działań na rzecz oświaty oraz ich efektów, określonych
w przepisach wydanych na podstawie art. 9g ust. 10.
1b. Warunku, o którym mowa w ust. 1a pkt 3, nie stosuje się do nauczycieli,
o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 1b i 1c oraz art. 9ca ust. 10.
1c. Jeżeli nauczyciel mianowany, o którym mowa w art. 1 ust. 2 pkt 1b i 1c oraz
art. 9ca ust. 10, przed odpowiednio:
1) zatrudnieniem na stanowisku nauczyciela w publicznej placówce doskonalenia
nauczycieli o zasięgu ogólnokrajowym, publicznej placówce doskonalenia
nauczycieli szkół artystycznych, publicznej placówce doskonalenia nauczycieli
przedmiotów zawodowych, którzy nauczają w szkołach rolniczych, lub
publicznej placówce doskonalenia nauczycieli przedmiotów zawodowych
o zasięgu ogólnokrajowym, o których mowa odpowiednio
w art. 8 ust. 5 pkt 1 lit. b, ust. 6, ust. 7 pkt 2 i ust. 14 ustawy – Prawo oświatowe,
lub
2) skierowaniem przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania do
pracy w szkołach europejskich, lub
3) zatrudnieniem na stanowisku, na którym są wymagane kwalifikacje
pedagogiczne, lub
4) urlopowaniem lub zwolnieniem z obowiązku świadczenia pracy
– pracował w szkole na stanowisku nauczyciela w okresie ostatnich 3 lat przed
złożeniem wniosku o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego na stopień nauczyciela
dyplomowanego, warunkiem nadania temu nauczycielowi stopnia nauczyciela
dyplomowanego jest spełnienie warunków, o których mowa w ust. 1a pkt 1, 2 i 4, oraz
posiadanie co najmniej bardzo dobrej oceny pracy z tego okresu pracy w szkole.
2. Komisja egzaminacyjna, o której mowa w ust. 1 pkt 5, lub komisja
kwalifikacyjna, o której mowa w ust. 1a pkt 4, przeprowadza odpowiednio
postępowanie egzaminacyjne lub postępowanie kwalifikacyjne na wniosek
nauczyciela skierowany do właściwego organu, o którym mowa w ust. 4.

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 19/136

2a. Wniosek o podjęcie postępowania egzaminacyjnego lub postępowania


kwalifikacyjnego zawiera:
1) imię (imiona) i nazwisko, datę urodzenia oraz adres do korespondencji
nauczyciela;
2) miejsce zatrudnienia i zajmowane stanowisko;
3) podpis nauczyciela.
2b. Do wniosku o podjęcie postępowania egzaminacyjnego lub postępowania
kwalifikacyjnego dołącza się oryginały lub kopie dokumentów potwierdzających
spełnianie warunków niezbędnych do uzyskania stopnia awansu zawodowego,
o których mowa w ust. 1 pkt 1–4, ust. 1a pkt 1–3 oraz ust. 1c, a w przypadku wniosku
o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego – także opis i analizę sposobu spełniania
wymagań dotyczących realizowania zadań lub podejmowania działań na rzecz oświaty
oraz ich efektów, określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 9g ust. 10.
3. Nauczycielom, którzy złożą wnioski o podjęcie odpowiednio postępowania
egzaminacyjnego lub postępowania kwalifikacyjnego do dnia 30 czerwca danego
roku, właściwy organ, o którym mowa w ust. 4, wydaje decyzję o nadaniu lub
o odmowie nadania stopnia awansu zawodowego w terminie do dnia 31 sierpnia
danego roku.
3a. Nauczycielom, którzy złożą wnioski o podjęcie odpowiednio postępowania
egzaminacyjnego lub postępowania kwalifikacyjnego do dnia 31 października danego
roku, właściwy organ, o którym mowa w ust. 4, wydaje decyzję o nadaniu lub o odmo-
wie nadania stopnia awansu zawodowego w terminie do dnia 31 grudnia danego roku.
4. Nauczycielom spełniającym warunki, o których mowa w ust. 1–1c, oraz
nauczycielom zatrudnionym w trybie art. 9a ust. 4 lub 5, w drodze decyzji
administracyjnej, stopień awansu zawodowego nadaje:
1) (uchylony)
2) stopień nauczyciela mianowanego – organ prowadzący szkołę;
3) stopień nauczyciela dyplomowanego – organ sprawujący nadzór pedagogiczny,
a w przypadku nauczycieli placówek doskonalenia nauczycieli, z wyjątkiem
placówek doskonalenia nauczycieli, o których mowa w art. 8 ust. 5 pkt 1 lit. b,
ust. 6, ust. 7 pkt 2 i ust. 14 ustawy – Prawo oświatowe – kurator oświaty;
4) stopień nauczyciela dyplomowanego nauczycielom, o których mowa
w art. 1 ust. 2 pkt 1b i art. 9ca ust. 10 – właściwy minister.

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 20/136

5. Akt nadania stopnia awansu zawodowego zawiera:


1) oznaczenie organu nadającego stopień awansu zawodowego nauczyciela;
2) datę wydania;
3) wskazanie podstawy prawnej;
4) oznaczenie komisji egzaminacyjnej albo komisji kwalifikacyjnej;
5) datę wydania zaświadczenia o zdaniu egzaminu przed komisją egzaminacyjną
albo zaświadczenia o akceptacji komisji kwalifikacyjnej;
6) w przypadku aktu nadania stopnia nauczyciela mianowanego – także datę
wydania opinii o przeprowadzonych zajęciach, o której mowa w art. 9fa ust. 8;
7) imię (imiona) i nazwisko oraz datę urodzenia nauczyciela;
8) nadany stopień awansu zawodowego;
9) informację o poziomie wykształcenia nauczyciela;
10) uzasadnienie faktyczne i prawne;
11) pouczenie, czy i w jakim trybie służy odwołanie od decyzji oraz o prawie do
zrzeczenia się odwołania i skutkach zrzeczenia się odwołania;
12) imię i nazwisko oraz podpis pracownika organu upoważnionego do wydania aktu
nadania stopnia awansu zawodowego wraz z podaniem stanowiska służbowego.
5a. W przypadku uzyskania stopnia nauczyciela mianowanego w sposób
określony w art. 9a ust. 4 lub 5 akt nadania stopnia awansu zawodowego nie zawiera
informacji, o których mowa w ust. 5 pkt 4–6.
6. W przypadku niespełnienia przez nauczyciela warunków, o których mowa
w ust. 1–1c, właściwy organ, o którym mowa w ust. 4, odmawia nauczycielowi,
w drodze decyzji administracyjnej, nadania stopnia awansu zawodowego.
7. Organami wyższego stopnia w rozumieniu Kodeksu postępowania
administracyjnego w sprawach, o których mowa w ust. 4 pkt 2 i 3 oraz ust. 6, są
odpowiednio:
1) (uchylony)
2) w stosunku do organu prowadzącego szkołę – organ sprawujący nadzór
pedagogiczny, a w przypadku nauczycieli placówek doskonalenia nauczycieli,
z wyjątkiem placówek doskonalenia nauczycieli, o których mowa w art. 8 ust. 5
pkt 1 lit. b, ust. 6, ust. 7 pkt 2 i ust. 14 ustawy – Prawo oświatowe – kurator
oświaty;
3) w stosunku do organu sprawującego nadzór pedagogiczny – właściwy minister;

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 21/136

4) w stosunku do kuratora oświaty – minister właściwy do spraw oświaty


i wychowania.

Art. 9c. (uchylony)

Art. 9ca. 1. Nauczyciel, o którym mowa w art. 9a ust. 2, odbywa przygotowanie


do zawodu nauczyciela w wymiarze 3 lat i 9 miesięcy.
2. Nauczyciel, o którym mowa w art. 9a ust. 2, który:
1) posiada stopień naukowy lub
2) przed nawiązaniem stosunku pracy w szkole w Rzeczypospolitej Polskiej
prowadził zajęcia w szkole za granicą
– może odbyć przygotowanie do zawodu nauczyciela w wymiarze 2 lat i 9 miesięcy.
3. Nauczyciel, o którym mowa w ust. 2, składa do dyrektora szkoły oświadczenie
o wymiarze, w jakim zamierza odbyć przygotowanie do zawodu nauczyciela, nie
później niż do zakończenia roku szkolnego w drugim roku odbywania przygotowania
do zawodu nauczyciela.
4. Nauczycielowi, o którym mowa w art. 9a ust. 2, który:
1) przed nawiązaniem stosunku pracy w szkole był nauczycielem akademickim
i legitymował się co najmniej 3-letnim okresem pracy w uczelni lub
2) w dniu nawiązania po raz pierwszy stosunku pracy w szkole posiadał co najmniej
5-letni okres pracy i znaczący dorobek zawodowy
– dyrektor szkoły może wyrazić zgodę na odbywanie przygotowania do zawodu
nauczyciela w wymiarze 2 lat i 9 miesięcy.
5. Nauczyciel, o którym mowa w ust. 4, może złożyć do dyrektora szkoły
wniosek o wyrażenie zgody na odbywanie przygotowania do zawodu nauczyciela
w wymiarze, o którym mowa w ust. 4, nie później niż do zakończenia roku szkolnego
w drugim roku odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela.
6. Nauczyciel mianowany może złożyć wniosek o podjęcie postępowania
kwalifikacyjnego na stopień nauczyciela dyplomowanego po przepracowaniu
w szkole co najmniej 5 lat i 9 miesięcy od dnia nadania stopnia nauczyciela
mianowanego.
7. Nauczyciel mianowany, który:
1) posiada stopień naukowy lub

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 22/136

2) przed nawiązaniem stosunku pracy w szkole w Rzeczypospolitej Polskiej


prowadził zajęcia w szkole za granicą
– może złożyć wniosek o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego na stopień
nauczyciela dyplomowanego po przepracowaniu w szkole co najmniej 4 lat
i 9 miesięcy od dnia nadania stopnia nauczyciela mianowanego.
8. Do okresów, o których mowa w ust. 1, 2, 4, 6 i 7, wlicza się okresy
zatrudnienia w szkole w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć
zgodnie z wymaganymi kwalifikacjami.
9. Do okresów, o których mowa w ust. 1, 2, 4, 6 i 7, nie wlicza się okresów
nieobecności nauczyciela w pracy trwającej nieprzerwanie dłużej niż 30 dni,
z wyjątkiem okresów urlopu wypoczynkowego.
10. W przypadku nauczycieli:
1) o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 1, zatrudnionych na stanowiskach, na których
są wymagane kwalifikacje pedagogiczne, lub
2) urlopowanych lub zwolnionych z obowiązku świadczenia pracy na podstawie
ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych
– równoważny z okresem pracy w szkole, o którym mowa w ust. 6 i 7, jest
odpowiednio okres zatrudnienia na tych stanowiskach lub czas urlopowania lub
zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy.
11. Nauczycielowi odbywającemu przygotowanie do zawodu nauczyciela
dyrektor szkoły przydziela spośród nauczycieli mianowanych lub dyplomowanych
mentora. Mentorem nie może być nauczyciel zajmujący stanowisko kierownicze,
z wyjątkiem przedszkoli, szkół i placówek, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 1a i 2,
oraz szkół artystycznych, w których mentorem może być również nauczyciel
mianowany lub dyplomowany zajmujący stanowisko kierownicze.
12. Zadaniem mentora, o którym mowa w ust. 11, jest:
1) wspieranie na bieżąco nauczyciela w procesie wdrażania do pracy w zawodzie,
w tym zapoznanie go z dokumentacją przebiegu nauczania, działalności
wychowawczej i opiekuńczej oraz innymi dokumentami obowiązującymi
w szkole;
2) udzielanie nauczycielowi pomocy w doborze właściwych form doskonalenia
zawodowego;

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 23/136

3) dzielenie się z nauczycielem wiedzą i doświadczeniem w zakresie niezbędnym


do efektywnej realizacji obowiązków nauczyciela;
4) umożliwienie nauczycielowi obserwowania prowadzonych przez siebie zajęć
oraz omawianie z nim tych zajęć;
5) obserwowanie zajęć prowadzonych przez nauczyciela oraz omawianie ich z tym
nauczycielem;
6) inspirowanie i zachęcanie nauczyciela do podejmowania wyzwań zawodowych.
13. Mentor jest obowiązany poszerzać swoją wiedzę i doskonalić umiejętności
w zakresie niezbędnym do pełnienia funkcji mentora.

Art. 9d. 1. (uchylony)


2. (uchylony)
3. (uchylony)
4. (uchylony).
4a. (uchylony)
5. (uchylony)
5a. (uchylony)
6. (uchylony)
7. (uchylony)
8. Dyrektor szkoły corocznie, w arkuszu organizacji szkoły, o którym mowa
w art. 110 ustawy – Prawo oświatowe, podaje liczbę nauczycieli przystępujących do
postępowań egzaminacyjnych lub postępowań kwalifikacyjnych w roku szkolnym,
którego dotyczy arkusz organizacji, oraz wskazuje terminy złożenia przez nauczycieli
wniosków o podjęcie tych postępowań.
9. (uchylony)

Art. 9e. (uchylony)

Art. 9f. (uchylony)

Art. 9fa. 1. W drugim roku odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela,


przed dokonaniem oceny pracy, nauczyciel jest obowiązany przeprowadzić zajęcia,
w wymiarze co najmniej 1 godziny, w obecności:
1) dyrektora szkoły;
2) mentora, o którym mowa w art. 9ca ust. 11;

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 24/136

3) doradcy metodycznego albo nauczyciela-konsultanta, albo przedstawiciela


organu sprawującego nadzór pedagogiczny, albo nauczyciela dyplomowanego,
który naucza tego samego przedmiotu lub prowadzi ten sam rodzaj zajęć,
zatrudnionego w tej samej lub innej szkole.
2. O wymiarze zajęć, o których mowa w ust. 1, decyduje dyrektor szkoły, biorąc
pod uwagę potrzeby nauczyciela w zakresie doskonalenia umiejętności praktycznych.
3. Osobę, o której mowa w ust. 1 pkt 3, wskazuje dyrektor szkoły.
4. Po przeprowadzeniu zajęć, o których mowa w ust. 1, osoby obecne podczas
przeprowadzania zajęć omawiają je z nauczycielem.
5. W ostatnim roku odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela
nauczyciel, który w tym okresie uzyskał co najmniej dobrą ocenę pracy, jest
obowiązany przeprowadzić zajęcia, w wymiarze 1 godziny, w obecności komisji
powołanej przez dyrektora szkoły.
6. W skład komisji, o której mowa w ust. 5, wchodzą:
1) dyrektor szkoły, jako przewodniczący komisji;
2) ekspert z listy ekspertów, o której mowa w art. 9g ust. 11, posiadający
kwalifikacje z zakresu psychologii lub pedagogiki, w tym pedagogiki specjalnej,
albo nauczyciel mianowany lub dyplomowany zatrudniony na stanowisku
psychologa, pedagoga lub pedagoga specjalnego, w tej samej lub innej szkole;
3) doradca metodyczny albo nauczyciel-konsultant, albo przedstawiciel organu
sprawującego nadzór pedagogiczny, albo nauczyciel dyplomowany, który
naucza tego samego przedmiotu lub prowadzi ten sam rodzaj zajęć, zatrudniony
w tej samej lub innej szkole.
7. Na wniosek nauczyciela w pracach komisji, o której mowa w ust. 6, może brać
również udział w charakterze obserwatora przedstawiciel związku zawodowego
wskazanego w tym wniosku.
8. Po omówieniu przeprowadzonych zajęć, o których mowa w ust. 5,
i przeprowadzeniu rozmowy z nauczycielem komisja wydaje opinię. Opinia może być
pozytywna albo negatywna i jest ustalana na podstawie liczby punktów przyznanych
przez komisję.
9. Opinia, o której mowa w ust. 8, jest sporządzana na piśmie i zawiera:
1) oznaczenie komisji wydającej opinię;
2) datę wydania opinii;

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 25/136

3) wskazanie podstawy prawnej;


4) datę przeprowadzenia zajęć i ich rodzaj;
5) imię (imiona) i nazwisko oraz datę urodzenia nauczyciela;
6) informację o uzyskanej opinii;
7) informację o liczbie punktów uzyskanych przez nauczyciela;
8) uzasadnienie opinii;
9) pouczenie, czy i w jakim trybie nauczycielowi służy wniosek o ponowne
przeprowadzenie zajęć, o którym mowa w ust. 10;
10) imię i nazwisko oraz podpis przewodniczącego komisji.
10. W terminie 14 dni od dnia otrzymania negatywnej opinii, o której mowa
w ust. 8, nauczyciel może złożyć do dyrektora szkoły wniosek o ponowne
przeprowadzenie zajęć, w wymiarze 1 godziny, w obecności komisji powołanej przez
dyrektora szkoły. Przepisy ust. 6–9 stosuje się odpowiednio.
11. Nauczyciel, który uzyskał negatywną opinię, o której mowa w ust. 8, oraz:
1) nie złożył wniosku, o którym mowa w ust. 10, lub
2) po przeprowadzeniu zajęć, o których mowa w ust. 10, uzyskał ponownie
negatywną opinię
– odbywa dodatkowe przygotowanie do zawodu nauczyciela w wymiarze roku
i 9 miesięcy. W ostatnim roku odbywania dodatkowego przygotowania do zawodu
nauczyciela nauczyciel, który w tym okresie uzyskał co najmniej dobrą ocenę pracy,
ponownie przeprowadza zajęcia, w wymiarze 1 godziny, w obecności komisji
powołanej przez dyrektora szkoły. Przepisy ust. 6–9 i art. 9ca ust. 8, 9 i 11 stosuje się
odpowiednio.
12. Nauczyciel, który uzyskał negatywną ocenę pracy w drugim roku odbywania
przygotowania do zawodu nauczyciela, nie może być ponownie zatrudniony w tej
samej szkole do czasu uzyskania stopnia nauczyciela mianowanego. Po podjęciu
zatrudnienia w innej szkole nauczyciel odbywa przygotowanie do zawodu nauczyciela
w wymiarze, o którym mowa w art. 9ca ust. 1, 2 albo 4, do którego nie wlicza się
okresu dotychczas odbytego przygotowania do zawodu nauczyciela.
13. Nauczyciel, który uzyskał negatywną ocenę pracy w ostatnim roku
odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela, po podjęciu zatrudnienia w innej
szkole odbywa dodatkowe przygotowanie do zawodu nauczyciela w wymiarze roku
i 9 miesięcy. W ostatnim roku odbywania dodatkowego przygotowania do zawodu

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 26/136

nauczyciela w innej szkole nauczyciel, który w tym okresie uzyskał co najmniej dobrą
ocenę pracy, przeprowadza zajęcia, w wymiarze 1 godziny, w obecności komisji
powołanej przez dyrektora szkoły. Przepisy ust. 6–9 oraz art. 9ca ust. 8, 9 i 11 stosuje
się odpowiednio.
14. W przypadku nauczycieli, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 1a, zajęcia,
o których mowa w ust. 1, 5, 10, 11 i 13, mogą być przeprowadzane w formie
wideokonferencji przy wykorzystaniu narzędzi teleinformatycznych umożliwiających
przesyłanie dźwięku i obrazu w czasie rzeczywistym.
15. W przypadku przetwarzania danych osobowych i wizerunku dziecka na
zajęciach, o których mowa w ust. 1, 5, 10, 11 i 13, przeprowadzanych w sposób
określony w ust. 14, jest wymagana zgoda rodzica dziecka. Zgoda rodzica dziecka na
przetwarzanie danych osobowych i wizerunku dziecka zawiera: datę i miejsce
udzielenia zgody, cel i zakres udzielonej zgody oraz podpis rodzica potwierdzający
udzielenie zgody. W przypadku braku zgody dziecko nie uczestniczy w tych
zajęciach.

Art. 9g. 1. (uchylony)


2. Komisję egzaminacyjną dla nauczycieli ubiegających się o awans na stopień
nauczyciela mianowanego powołuje organ prowadzący szkołę. W skład komisji
wchodzą:
1) przedstawiciel organu prowadzącego szkołę, jako jej przewodniczący;
2) przedstawiciel organu sprawującego nadzór pedagogiczny;
3) dyrektor szkoły;
4) dwaj eksperci z listy ekspertów, o której mowa w ust. 11.
3. Komisję kwalifikacyjną dla nauczycieli ubiegających się o awans na stopień
nauczyciela dyplomowanego powołuje organ sprawujący nadzór pedagogiczny,
a w przypadku nauczycieli placówek doskonalenia nauczycieli, z wyjątkiem placówek
doskonalenia nauczycieli, o których mowa w art. 8 ust. 5 pkt 1 lit. b, ust. 6,
ust. 7 pkt 2 i ust. 14 ustawy – Prawo oświatowe – kurator oświaty. W skład komisji
wchodzą:
1) przedstawiciel organu sprawującego nadzór pedagogiczny, a w przypadku
nauczycieli placówek doskonalenia nauczycieli, z wyjątkiem placówek
doskonalenia nauczycieli, o których mowa w art. 8 ust. 5 pkt 1 lit. b, ust. 6,
ust. 7 pkt 2 i ust. 14 ustawy – Prawo oświatowe – przedstawiciel kuratora

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 27/136

oświaty, jako jej przewodniczący, a w przypadku gdy o awans ubiega się


dyrektor szkoły – także przedstawiciel organu prowadzącego szkołę;
2) dyrektor szkoły, z wyjątkiem przypadku gdy o awans ubiega się dyrektor szkoły;
3) dwaj eksperci z listy ekspertów, o której mowa w ust. 11.
4. W pracach komisji, o której mowa w ust. 3, o ile nie wchodzi w ich skład,
może brać również udział w charakterze obserwatora przedstawiciel organu
prowadzącego szkołę i organu sprawującego nadzór pedagogiczny.
5. Na wniosek nauczyciela w skład komisji, o których mowa w ust. 2 i 3,
wchodzi przedstawiciel wskazanego we wniosku związku zawodowego.
5a. Przedstawiciela związku zawodowego wskazuje właściwy organ statutowy
związku.
6. Komisję kwalifikacyjną dla nauczycieli mianowanych, o których mowa w art.
1 ust. 2 pkt 1b i art. 9ca ust. 10 pkt 1, ubiegających się o awans na stopień nauczyciela
dyplomowanego powołuje w przypadku nauczycieli zatrudnionych w:
1) urzędzie ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania, kuratoriach
oświaty, Centralnej Komisji Egzaminacyjnej, okręgowych komisjach
egzaminacyjnych i publicznej placówce doskonalenia nauczycieli o zasięgu
ogólnokrajowym – minister właściwy do spraw oświaty i wychowania;
2) urzędzie ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa
narodowego, specjalistycznej jednostce nadzoru oraz publicznej placówce
doskonalenia nauczycieli szkół artystycznych – minister właściwy do spraw
kultury i ochrony dziedzictwa narodowego;
3) organach sprawujących nadzór pedagogiczny nad okręgowymi ośrodkami
wychowawczymi, zakładami poprawczymi, schroniskami dla nieletnich oraz
szkołami przy zakładach karnych – Minister Sprawiedliwości;
4) urzędzie ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego i urzędach
wojewódzkich – minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego;
5) urzędzie ministra właściwego do spraw rolnictwa oraz publicznych placówkach
doskonalenia nauczycieli przedmiotów zawodowych, którzy nauczają w
szkołach rolniczych – minister właściwy do spraw rolnictwa;
6) urzędzie ministra właściwego do spraw zdrowia oraz publicznej placówce
doskonalenia nauczycieli przedmiotów zawodowych o zasięgu

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 28/136

ogólnokrajowym, o której mowa w art. 8 ust. 14 ustawy – Prawo oświatowe –


minister właściwy do spraw zdrowia;
7) urzędzie ministra właściwego do spraw środowiska – minister właściwy do
spraw środowiska.
6a. W skład komisji kwalifikacyjnej, o której mowa w ust. 6, wchodzą:
1) przedstawiciel właściwego ministra;
2) kierownik jednostki, w której jest zatrudniony nauczyciel ubiegający się
o awans, lub jego przedstawiciel, z wyjątkiem przypadku ubiegania się o awans
przez kierownika jednostki;
3) dwaj eksperci z listy ekspertów, o której mowa w ust. 11.
Przepisy ust. 5 i 5a stosuje się odpowiednio.
7. Komisję kwalifikacyjną dla nauczycieli mianowanych, o których mowa
w art. 9ca ust. 10 pkt 2, ubiegających się o awans na stopień nauczyciela
dyplomowanego powołuje minister właściwy do spraw oświaty i wychowania.
7a. W skład komisji, o której mowa w ust. 7, wchodzą:
1) przedstawiciel właściwego ministra;
2) dyrektor szkoły, z której nauczyciel został urlopowany lub zwolniony
z obowiązku świadczenia pracy;
3) dwaj eksperci z listy ekspertów, o której mowa w ust. 11.
Przepisy ust. 5 i 5a stosuje się odpowiednio.
7b. Jeżeli nauczyciel nie zdał egzaminu na stopień nauczyciela mianowanego,
odbywa dodatkowe przygotowanie do zawodu nauczyciela w wymiarze roku
i 9 miesięcy. W ostatnim roku odbywania dodatkowego przygotowania do zawodu
nauczyciela nauczyciel, który w tym okresie uzyskał co najmniej dobrą ocenę pracy,
ponownie przeprowadza zajęcia, w wymiarze 1 godziny, w obecności komisji
powołanej przez dyrektora szkoły. Przepisy art. 9ca ust. 8, 9 i 11 oraz art. 9fa ust. 6–
9 stosuje się odpowiednio.
8. Nauczyciel, który nie uzyskał akceptacji komisji kwalifikacyjnej, może
ponownie złożyć wniosek o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego po
przepracowaniu w szkole co najmniej 9 miesięcy. W przypadku powtórnego
nieuzyskania akceptacji komisji kwalifikacyjnej przed kolejnym ubieganiem się
o uzyskanie akceptacji komisji kwalifikacyjnej nauczyciel jest obowiązany do

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 29/136

przepracowania w szkole co najmniej 2 lat i 9 miesięcy. Do ustalania okresów pracy


w szkole przepisy art. 9ca ust. 8 i 9 stosuje się odpowiednio.
8a. W przypadku nauczycieli, o których mowa w art. 9ca ust. 10, równoważny
z okresami pracy w szkole, o których mowa w ust. 8, jest odpowiednio okres
zatrudnienia na stanowiskach, na których są wymagane kwalifikacje pedagogiczne,
lub czas urlopowania lub zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy.
8b. (uchylony)
9. Komisja egzaminacyjna lub komisja kwalifikacyjna wydaje nauczycielowi
zaświadczenie odpowiednio o zdaniu egzaminu lub akceptacji. Zaświadczenie
zawiera:
1) oznaczenie komisji egzaminacyjnej lub komisji kwalifikacyjnej;
2) datę wydania zaświadczenia;
3) wskazanie podstawy prawnej;
4) imię (imiona) i nazwisko oraz datę urodzenia nauczyciela;
5) datę egzaminu, o którym mowa w art. 9b ust. 1 pkt 5, lub przeprowadzenia
rozmowy, o której mowa w art. 9b ust. 1a pkt 4;
6) informację o zdaniu egzaminu przed komisją egzaminacyjną lub uzyskaniu
akceptacji komisji kwalifikacyjnej;
7) imię i nazwisko oraz podpis przewodniczącego komisji.
10. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, w porozumieniu
z ministrem właściwym do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego,
Ministrem Obrony Narodowej i Ministrem Sprawiedliwości, określi, w drodze
rozporządzenia:
1) sposób odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela,
2) tryb działania komisji, o której mowa w art. 9fa ust. 5, 10, 11 i 13,
3) wzór opinii o przeprowadzonych zajęciach, o której mowa w art. 9fa ust. 8,
4) rodzaj dokumentacji załączanej do wniosku o podjęcie postępowania
egzaminacyjnego lub postępowania kwalifikacyjnego,
5) zakres wymagań, o których mowa w art. 9b ust. 1 pkt 5 i ust. 1a pkt 4,
6) tryb działania komisji egzaminacyjnych i komisji kwalifikacyjnych,
7) wzory zaświadczeń o zdaniu egzaminu przed komisją egzaminacyjną lub
uzyskaniu akceptacji komisji kwalifikacyjnej oraz wzory aktów nadania stopni
awansu zawodowego

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 30/136

– uwzględniając potrzebę zapewnienia wsparcia nauczycielom odbywającym


przygotowanie do zawodu nauczyciela w realizacji ich obowiązków oraz
doskonaleniu wiedzy i umiejętności, stopniowania i różnicowania wymagań
stawianych nauczycielom na poszczególnych stopniach awansu zawodowego,
potrzebę prawidłowego, sprawnego i rzetelnego przeprowadzania postępowań
egzaminacyjnych i postępowań kwalifikacyjnych.
11. Listę ekspertów prowadzi minister właściwy do spraw oświaty
i wychowania.
11a. Na listę ekspertów może być wpisana osoba, która:
1) posiada co najmniej wykształcenie wyższe i tytuł zawodowy magister, magister
inżynier lub równorzędny;
2) jest nauczycielem dyplomowanym;
3) przepracowała po uzyskaniu stopnia nauczyciela dyplomowanego co najmniej 3
lata i w tym czasie ukończyła z wynikiem pozytywnym szkolenie dla
kandydatów na ekspertów organizowane przez publiczną placówkę doskonalenia
nauczycieli, o której mowa w art. 8 ust. 5 pkt 1 lit. b ustawy – Prawo oświatowe,
lub publiczną placówkę doskonalenia nauczycieli szkół artystycznych, o której
mowa w art. 8 ust. 6 ustawy – Prawo oświatowe; wymóg ukończenia szkolenia
nie dotyczy osób, o których mowa w pkt 5 lit. a, posiadających stopień naukowy;
4) posiada co najmniej 10-letni staż pracy pedagogicznej, psychologicznej,
naukowo-dydaktycznej albo artystycznej;
5) spełnia jeden z następujących warunków:
a) jest nauczycielem akademickim zatrudnionym w uczelni, kształcącym
nauczycieli, wychowawców i innych pracowników pedagogicznych,
o których mowa w art. 1 ust. 1,
b) jest nauczycielem zatrudnionym w przedszkolu, szkole, placówce lub innej
jednostce organizacyjnej, o której mowa w art. 1,
c) jest konsultantem współpracującym z Centrum Edukacji Artystycznej;
6) spełnia warunki, o których mowa w art. 10 ust. 5 pkt 1–4;
7) nie była prawomocnie ukarana karą dyscyplinarną;
8) uzyskała rekomendację, zawierającą opis dorobku zawodowego nauczyciela lub
nauczyciela akademickiego, wydaną przez instytucję lub stowarzyszenie

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 31/136

działające w systemie oświaty i wychowania, szkolnictwa wyższego i nauki lub


na ich rzecz albo nauczycielski związek zawodowy.
11b. W przypadku osoby spełniającej warunek, o którym mowa w ust. 11a pkt 5
lit. c, wpis na listę ekspertów następuje po akceptacji ministra właściwego do spraw
kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.
11c. Skreślenie z listy ekspertów następuje:
1) na wniosek eksperta;
2) na umotywowany wniosek organu powołującego komisję egzaminacyjną lub
kwalifikacyjną albo organu sprawującego nadzór pedagogiczny w przypadku:
a) dwukrotnego nieusprawiedliwionego nieuczestniczenia w pracach komisji
egzaminacyjnej lub kwalifikacyjnej, w skład której ekspert został
powołany,
b) nieprzestrzegania przepisów dotyczących postępowania egzaminacyjnego
lub kwalifikacyjnego;
3) w razie niespełniania warunków, o których mowa w ust. 11a pkt 5 i 6;
4) w razie prawomocnego ukarania karą dyscyplinarną;
5) w razie dokonania wpisu z naruszeniem prawa.
11d. Wpis na listę ekspertów, odmowa wpisu oraz skreślenie z listy następuje
w drodze decyzji administracyjnej ministra właściwego do spraw oświaty
i wychowania.
12. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określi, w porozumieniu
z ministrem właściwym do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego,
Ministrem Obrony Narodowej i Ministrem Sprawiedliwości, w drodze roz-
porządzenia, ramowy program szkolenia kandydatów na ekspertów, sposób
prowadzenia listy ekspertów, tryb wpisywania i skreślania ekspertów z listy,
uwzględniając w szczególności podstawowe treści programowe szkolenia
i minimalny wymiar godzin szkolenia, a także dokumenty wymagane od osób
ubiegających się o wpis na listę ekspertów oraz zakres danych objętych wpisem na
listę.

Art. 9h. 1. Nadzór nad czynnościami podejmowanymi w postępowaniu


o nadanie nauczycielom stopnia awansu zawodowego przez:
1) dyrektorów szkół, organy prowadzące szkoły oraz komisje, o których mowa
w art. 9fa ust. 5, 10, 11 i 13 oraz art. 9g ust. 2 i 7b – sprawuje organ sprawujący

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 32/136

nadzór pedagogiczny, a w przypadku placówek doskonalenia nauczycieli,


z wyjątkiem placówek doskonalenia nauczycieli, o których mowa
w art. 8 ust. 5 pkt 1 lit. b, ust. 6, ust. 7 pkt 2 i ust. 14 ustawy – Prawo oświatowe
– kurator oświaty;
2) organy sprawujące nadzór pedagogiczny, kuratora oświaty oraz komisje,
o których mowa w art. 9g ust. 3, 6a i 7a – sprawuje właściwy minister.
2. Czynności, o których mowa w ust. 1, podjęte z naruszeniem przepisów
ustawy, przepisów o kwalifikacjach nauczycieli lub przepisów wydanych na
podstawie art. 9g ust. 10, są nieważne. Nieważność czynności stwierdza, w drodze
decyzji administracyjnej, odpowiednio organ sprawujący nadzór pedagogiczny,
kurator oświaty lub właściwy minister.

Art. 9i. 1. Nauczycielowi dyplomowanemu, posiadającemu co najmniej 20-letni


okres pracy w zawodzie nauczyciela, w tym co najmniej 10-letni okres pracy jako
nauczyciel dyplomowany, oraz znaczący i uznany dorobek zawodowy, na wniosek
Kapituły do Spraw Profesorów Oświaty może być nadany przez ministra właściwego
do spraw oświaty i wychowania tytuł honorowy profesora oświaty.
1a. Członków Kapituły do Spraw Profesorów Oświaty powołuje i odwołuje
minister właściwy do spraw oświaty i wychowania.
2. Wnioski do Kapituły o nadanie tytułu honorowego profesora oświaty składa
organ sprawujący nadzór pedagogiczny, a w przypadku nauczycieli placówek
doskonalenia nauczycieli, z wyjątkiem placówek doskonalenia nauczycieli, o których
mowa w art. 8 ust. 5 pkt 1 lit. b, ust. 6, ust. 7 pkt 2 i ust. 14 ustawy – Prawo oświatowe
– kurator oświaty.
3. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania w porozumieniu
z właściwymi ministrami określi, w drodze rozporządzenia, sposób powoływania
i odwoływania członków Kapituły, tryb jej pracy i sposób obsługi administracyjno-
-biurowej, kryteria dokonywania oceny dorobku zawodowego nauczyciela
zgłoszonego do nadania tytułu honorowego profesora oświaty, sposób i tryb składania
wniosków o nadanie tego tytułu, uwzględniając w szczególności niezawisłość
Kapituły w rozpatrywaniu wniosków oraz dokonanie wszechstronnej oceny dorobku
zawodowego nauczyciela.

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 33/136

Rozdział 3b

Awans zawodowy nauczycieli szkół za granicą


Art. 9j. 1. Nauczyciele szkół za granicą, z wyjątkiem osób skazanych
prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo, mogą ubiegać się o nadanie stopni
awansu zawodowego, o których mowa w art. 9a ust. 1.
2. Warunkiem nadania nauczycielowi szkoły za granicą nieposiadającemu
stopnia awansu zawodowego stopnia nauczyciela mianowanego jest:
1) posiadanie kwalifikacji, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 1 oraz w przepisach
wydanych na podstawie art. 9 ust. 2;
2) odbycie przygotowania do zawodu nauczyciela, a w przypadkach, o których
mowa w art. 9pa ust. 5 i 6 oraz art. 9s ust. 3 – także dodatkowego przygotowania
do zawodu nauczyciela, podczas których nauczyciel doskonali umiejętności
praktyczne oraz pogłębia wiedzę teoretyczną niezbędną do wykonywania
zawodu nauczyciela;
3) uzyskanie pozytywnej oceny realizacji planu rozwoju zawodowego nauczyciela,
o której mowa w art. 9q ust. 2;
4) uzyskanie pozytywnej opinii o przeprowadzonych zajęciach, o której mowa
w art. 9pa ust. 3;
5) zdanie egzaminu przed komisją egzaminacyjną, podczas którego sprawdza się
spełnianie przez nauczyciela wymagań dotyczących efektów w pracy
dydaktycznej, wychowawczej lub opiekuńczej oraz jakości pracy szkoły za
granicą, określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 9w.
3. (uchylony)
4. Nauczycielowi szkoły za granicą posiadającemu kwalifikacje, o których
mowa w art. 9 ust. 1 pkt 1 oraz w przepisach wydanych na podstawie art. 9 ust. 2, oraz
znaczący dorobek zawodowy, który w okresie 20 lat poprzedzających złożenie
wniosku o nadanie stopnia nauczyciela mianowanego przez co najmniej 15 lat
szkolnych prowadził zajęcia w szkole za granicą, minister właściwy do spraw oświaty
i wychowania może nadać stopień nauczyciela mianowanego po przeprowadzeniu
analizy dokumentów potwierdzających posiadanie wymaganych kwalifikacji,
znaczącego dorobku zawodowego oraz okresu prowadzenia zajęć w szkole za granicą.

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 34/136

4a. Za znaczący dorobek zawodowy nauczyciela szkoły za granicą, o którym


mowa w ust. 4, mogą być uznane osiągnięcia w pracy dydaktycznej i wychowawczej
nauczyciela:
1) w zakresie jakości pracy prowadzonej z uczniami, współpracy z nauczycielami,
kultury pedagogicznej nauczyciela, pracy na rzecz oświaty Polonii i Polaków
zamieszkałych za granicą, promocji Polski, w tym języka polskiego, historii,
kultury i tradycji polskich za granicą;
2) publikacje, w tym materiały edukacyjne, dotyczące nauczania języka polskiego,
historii, geografii oraz innych przedmiotów nauczanych w języku polskim wśród
Polonii i Polaków zamieszkałych za granicą oraz dzieci pracowników
migrujących oraz kultury polskiej.
4b. Warunkiem nadania nauczycielowi szkoły za granicą posiadającemu stopień
nauczyciela mianowanego stopnia nauczyciela dyplomowanego jest:
1) posiadanie kwalifikacji, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 1 oraz w przepisach
wydanych na podstawie art. 9 ust. 2;
2) prowadzenie zajęć w szkole za granicą przez okres, o którym mowa w art. 9m
ust. 4 albo 5, a w przypadku nieuzyskania akceptacji komisji kwalifikacyjnej –
także przez okres, o którym mowa w art. 9s ust. 3a;
3) uzyskanie akceptacji komisji kwalifikacyjnej, która na podstawie dokonanej
analizy dorobku zawodowego nauczyciela i przeprowadzonej rozmowy
sprawdza spełnianie przez nauczyciela wymagań dotyczących realizowania
zadań lub podejmowania działań na rzecz oświaty oraz ich efektów, określonych
w przepisach wydanych na podstawie art. 9w.
5. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, w drodze decyzji
administracyjnej, nadaje stopień awansu zawodowego nauczycielowi szkoły za
granicą spełniającemu warunki wymagane do uzyskania tego stopnia albo odmawia
jego nadania.
Art. 9k. 1. W celu realizacji zadań, o których mowa w rozdziale 3b, minister
właściwy do spraw oświaty i wychowania prowadzi system teleinformatyczny, zwany
dalej „systemem teleinformatycznym”, administruje nim i zapewnia jego
funkcjonowanie, w tym:
1) ochronę przed nieuprawnionym dostępem do systemu teleinformatycznego;
2) integralność danych w systemie teleinformatycznym;

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 35/136

3) rozliczalność działań dokonywanych na danych przetwarzanych w systemie


teleinformatycznym.
2. (uchylony)
3. Użytkownikami systemu teleinformatycznego są:
1) nauczyciele szkół za granicą ubiegający się o nadanie stopnia awansu
zawodowego, w zakresie:
a) składania wniosków o rozpoczęcie przygotowania do zawodu nauczyciela,
o których mowa w art. 9l ust. 1,
b) składania wniosków o podjęcie postępowania egzaminacyjnego albo
postępowania kwalifikacyjnego, o których mowa w art. 9r ust. 1 i 1c,
c) składania wniosków o nadanie stopnia nauczyciela mianowanego –
w przypadku nauczycieli, o których mowa w art. 9j ust. 4,
d) dokumentowania przebiegu przygotowania do zawodu nauczyciela,
e) komunikowania się z mentorem i z pracownikami urzędu obsługującego
ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania albo pracownikami
podległej temu ministrowi jednostki organizacyjnej, o której mowa
w art. 9u ust. 1, w tym w formie wideokonferencji,
f) udziału w postępowaniu egzaminacyjnym albo postępowaniu
kwalifikacyjnym w formie wideokonferencji;
2) nauczyciele ubiegający się o wpisanie na listę nauczycieli mogących pełnić
funkcję mentora i mentorzy nauczycieli szkół za granicą, w zakresie:
a) składania wniosków o wpisanie na listę nauczycieli mogących pełnić
funkcję mentora nauczycieli szkół za granicą, o których mowa w art. 9l
ust. 5,
b) komunikowania się z pracownikami urzędu obsługującego ministra
właściwego do spraw oświaty i wychowania albo pracownikami podległej
temu ministrowi jednostki organizacyjnej, o której mowa w art. 9u ust. 1,
c) komunikowania się z nauczycielem szkoły za granicą, w stosunku do
którego pełnią funkcję mentora, w tym w formie wideokonferencji,
d) przekazywania opinii, o których mowa w art. 9p ust. 1 i 4a oraz art. 9q
ust. 1;

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 36/136

3) pracownicy urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw oświaty


i wychowania albo pracownicy podległej temu ministrowi jednostki
organizacyjnej, o której mowa w art. 9u ust. 1, w zakresie:
a) oceniania dokumentów, o których mowa w art. 9j ust. 4, art. 9l ust. 1, art. 9q
ust. 1 i art. 9r ust. 1–1e,
b) realizacji przez nauczycieli szkół za granicą przygotowania do zawodu
nauczyciela oraz oceny realizacji planu rozwoju zawodowego tych
nauczycieli,
c) wpisywania nauczycieli na listę nauczycieli mogących pełnić funkcję
mentora nauczycieli szkół za granicą, o której mowa w art. 9l ust. 4,
d) wyznaczania mentorów nauczycielom szkół za granicą rozpoczynającym
przygotowanie do zawodu nauczyciela,
e) nadawania nauczycielom stopnia awansu zawodowego,
f) komunikowania się z użytkownikami systemu teleinformatycznego,
o których mowa w pkt 1 i 2,
g) udziału w postępowaniu egzaminacyjnym albo postępowaniu
kwalifikacyjnym, w tym w formie wideokonferencji,
h) obsługi technicznej systemu teleinformatycznego.
4. Konta osobiste użytkowników, o których mowa w ust. 3, zakłada minister
właściwy do spraw oświaty i wychowania.
5. Osoba, o której mowa w ust. 3 pkt 1 i 2, ubiegająca się o założenie konta
osobistego składa do ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania wniosek
w tej sprawie. Wniosek zawiera: imię (imiona) i nazwisko, numer telefonu i adres
poczty elektronicznej. Wniosek w postaci elektronicznej należy opatrzyć
kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym lub podpisem
osobistym. Podpis własnoręczny we wniosku poświadcza konsul Rzeczypospolitej
Polskiej.
6. Po weryfikacji wniosku, o którym mowa w ust. 5, i założeniu konta osobistego
użytkownik otrzymuje informacje konieczne do pierwszego zalogowania się na konto
osobiste.
7. Użytkownik otrzymuje identyfikator (login) i hasło dostępu do systemu
teleinformatycznego. Identyfikator (login) i hasło dostępu mogą być używane
wyłącznie przez użytkownika, któremu zostały nadane.

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 37/136

8. Użytkownik może w każdym czasie dokonać zmiany hasła dostępu do


systemu teleinformatycznego.
9. Użytkownik uzyskuje dostęp do systemu teleinformatycznego przez
zalogowanie się z użyciem identyfikatora (loginu) oraz hasła dostępu.
10. Identyfikacja użytkownika jest dokonywana automatycznie przez
mechanizmy systemu teleinformatycznego podczas logowania z użyciem
identyfikatora (loginu) oraz hasła dostępu.
11. W systemie teleinformatycznym przetwarza się dane nauczyciela:
1) imię (imiona) i nazwisko;
2) datę urodzenia;
3) adres do korespondencji;
4) numer telefonu, jeżeli nauczyciel go posiada;
5) adres poczty elektronicznej, jeżeli nauczyciel go posiada;
6) nazwę szkoły za granicą, w której nauczyciel prowadzi zajęcia;
7) nazwę nauczanego przedmiotu;
8) kwalifikacje, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 1 oraz w przepisach wydanych
na podstawie art. 9 ust. 2;
9) informację o braku skazania prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo;
10) stopień awansu zawodowego;
11) okres prowadzenia zajęć w szkole za granicą;
12) stopień naukowy, jeżeli nauczyciel posiada taki stopień;
13) dorobek zawodowy;
14) ocenę realizacji planu rozwoju zawodowego, o której mowa w art. 9q ust. 2;
15) informację o zdaniu przez nauczyciela egzaminu przed komisją egzaminacyjną
lub uzyskaniu akceptacji komisji kwalifikacyjnej;
16) informację o sprawozdaniu z realizacji planu rozwoju zawodowego;
17) opinie, o których mowa w art. 9p ust. 1 i 4a oraz art. 9q ust. 1;
18) informację o spełnieniu wymagań, o których mowa w art. 9j ust. 2 pkt 5 i ust. 4b
pkt 3;
19) informację o szczegółowych osiągnięciach w pracy dydaktycznej
i wychowawczej nauczyciela, o którym mowa w art. 9j ust. 4;
20) wizerunek i głos udostępniane przez nauczyciela w czasie rzeczywistym za
pomocą transmisji audiowizualnej.

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 38/136

12. Konta osobiste użytkowników, o których mowa w ust. 3 pkt 1, są


likwidowane w okresie 12 miesięcy po zakończeniu postępowania związanego
z awansem zawodowym, w przypadku przerwania przygotowania do zawodu
nauczyciela albo na wniosek użytkownika, który jest jednoznaczny z przerwaniem
przygotowania do zawodu nauczyciela.
13. Z kont osobistych użytkowników, o których mowa w ust. 3 pkt 2, usuwa się
dane osobowe zbierane w związku z postępowaniem związanym z awansem
zawodowym w okresie 3 miesięcy po zakończeniu tego postępowania albo przerwania
przygotowania do zawodu nauczyciela przez nauczyciela szkoły za granicą.
14. Konto osobiste użytkownika, o którym mowa w ust. 3 pkt 2, może zostać
zlikwidowane na jego wniosek w każdym czasie, z tym że dane zbierane w związku
z postępowaniem związanym z awansem zawodowym są usuwane w okresie
3 miesięcy po zakończeniu tego postępowania albo przerwania przygotowania do
zawodu nauczyciela przez nauczyciela szkoły za granicą.
15. W przypadku wydania decyzji o odmowie nadania stopnia awansu
zawodowego, o której mowa w art. 9j ust. 5, konto osobiste użytkownika jest
likwidowane niezwłocznie.
16. Konta osobiste użytkowników, o których mowa w ust. 3, są likwidowane
przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania.
17. W przypadku likwidacji konta osobistego użytkownika, o którym mowa
w ust. 3, usuwa się dane osobowe zbierane na danym koncie, z wyjątkiem danych
dotyczących tożsamości użytkownika, które są przechowywane zgodnie z przepisami
wydanymi na podstawie art. 20a ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r.
o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U.
z 2021 r. poz. 2070 oraz z 2022 r. poz. 1087).

Art. 9l. 1. Nauczyciel szkoły za granicą składa wniosek o rozpoczęcie


przygotowania do zawodu nauczyciela za pośrednictwem systemu
teleinformatycznego, w terminie do dnia 31 lipca danego roku.
2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, zawiera:
1) imię (imiona) i nazwisko nauczyciela;
2) datę urodzenia;
3) (uchylony)
4) adres do korespondencji;

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 39/136

5) numer telefonu;
6) adres poczty elektronicznej, jeżeli nauczyciel go posiada;
7) nazwę szkoły za granicą, w której nauczyciel prowadzi zajęcia;
8) nazwę nauczanego przedmiotu;
9) dokumenty potwierdzające posiadanie kwalifikacji, o których mowa
w art. 9 ust. 1 pkt 1 oraz w przepisach wydanych na podstawie art. 9 ust. 2;
9a) dokument potwierdzający posiadanie stopnia naukowego – w przypadku
nauczyciela szkoły za granicą, o którym mowa w art. 9m ust. 2;
10) (uchylony)
11) (uchylony)
12) oświadczenie, że nauczyciel nie został skazany prawomocnym wyrokiem za
umyślne przestępstwo.
3. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania po sprawdzeniu, czy
wniosek zawiera dane, o których mowa w ust. 2, w terminie do dnia 31 sierpnia
informuje nauczyciela o możliwości rozpoczęcia przygotowania do zawodu
nauczyciela oraz wyznacza mu mentora.
4. Mentorem nauczyciela szkoły za granicą może być nauczyciel mianowany lub
dyplomowany szkoły polskiej, o której mowa w art. 4 pkt 29d ustawy – Prawo
oświatowe, szkoły i zespołu szkół, o których mowa w art. 8 ust. 5 pkt 2 lit. c ustawy –
Prawo oświatowe, szkoły europejskiej, a także innej szkoły w Rzeczypospolitej
Polskiej – za zgodą dyrektora szkoły, wpisany na listę nauczycieli mogących pełnić
funkcję mentora nauczycieli szkół za granicą prowadzoną przez ministra właściwego
do spraw oświaty i wychowania.
5. Nauczyciel zainteresowany pełnieniem funkcji mentora nauczyciela szkoły za
granicą składa wniosek o wpisanie na listę, o której mowa w ust. 4, za pośrednictwem
systemu teleinformatycznego.
6. Wniosek o wpisanie na listę, o której mowa w ust. 4, zawiera:
1) imię (imiona) i nazwisko nauczyciela;
2) datę urodzenia;
3) (uchylony)
4) adres do korespondencji;
5) numer telefonu, jeżeli nauczyciel go posiada;
6) adres poczty elektronicznej, jeżeli nauczyciel go posiada;

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 40/136

7) nazwę szkoły, w której nauczyciel jest zatrudniony;


8) nazwę nauczanego przedmiotu;
9) dokumenty potwierdzające posiadanie kwalifikacji do zajmowania stanowiska
nauczyciela danego przedmiotu;
10) zgodę dyrektora szkoły, w której nauczyciel jest zatrudniony, na sprawowanie
funkcji mentora nauczyciela szkoły za granicą;
11) akt nadania stopnia awansu zawodowego;
12) (uchylony)
13) dokument potwierdzający pełnienie funkcji mentora nauczyciela szkoły za
granicą, szkoły w Rzeczypospolitej Polskiej, szkoły polskiej, o której mowa
w art. 4 pkt 29d ustawy – Prawo oświatowe, szkoły lub zespołu szkół, o których
mowa w art. 8 ust. 5 pkt 2 lit. c ustawy – Prawo oświatowe, lub szkoły
europejskiej, jeżeli nauczyciel taką funkcję pełnił.
7. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania po sprawdzeniu, czy
wniosek zawiera dane, o których mowa w ust. 6, wpisuje nauczyciela na listę, o której
mowa w ust. 4, albo odmawia wpisania na tę listę.

Art. 9m. 1. Nauczyciel szkoły za granicą nieposiadający stopnia awansu


zawodowego odbywa przygotowanie do zawodu nauczyciela w wymiarze 3 lat
i 9 miesięcy.
2. Nauczyciel szkoły za granicą nieposiadający stopnia awansu zawodowego,
który posiada stopień naukowy, może odbyć przygotowanie do zawodu nauczyciela
w wymiarze 2 lat i 9 miesięcy.
3. Nauczyciel, o którym mowa w ust. 2, składa do ministra właściwego do spraw
oświaty i wychowania oświadczenie o wymiarze, w jakim zamierza odbyć
przygotowanie do zawodu nauczyciela, nie później niż do zakończenia roku szkolnego
w drugim roku odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela.
4. Nauczyciel szkoły za granicą posiadający stopień nauczyciela mianowanego
może złożyć wniosek o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego na stopień
nauczyciela dyplomowanego, jeżeli przez okres co najmniej 5 lat i 9 miesięcy od dnia
nadania stopnia nauczyciela mianowanego prowadził zajęcia w szkole za granicą.
5. Nauczyciel szkoły za granicą posiadający stopień nauczyciela mianowanego
oraz stopień naukowy może złożyć wniosek o podjęcie postępowania
kwalifikacyjnego na stopień nauczyciela dyplomowanego, jeżeli przez okres

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 41/136

co najmniej 4 lat i 9 miesięcy od dnia nadania stopnia nauczyciela mianowanego


prowadził zajęcia w szkole za granicą.
6. W przypadku nieprowadzenia przez nauczyciela szkoły za granicą zajęć przez
okres trwający nieprzerwanie dłużej niż miesiąc przygotowanie do zawodu
nauczyciela, o którym mowa w ust. 1 i 2, oraz dodatkowe przygotowanie do zawodu
nauczyciela, o którym mowa w art. 9pa ust. 5 i 6 oraz art. 9s ust. 3, ulega przedłużeniu
o czas nieprowadzenia zajęć. W przypadku nieprowadzenia zajęć przez okres trwający
nieprzerwanie dłużej niż rok nauczyciel jest obowiązany do ponownego odbycia
przygotowania do zawodu nauczyciela w pełnym wymiarze.
7. W przypadku nieprowadzenia przez nauczyciela szkoły za granicą zajęć przez
okres trwający nieprzerwanie dłużej niż miesiąc okres prowadzenia zajęć, o którym
mowa w ust. 4 i 5 oraz art. 9s ust. 3a, ulega przedłużeniu o czas nieprowadzenia zajęć.

Art. 9n. 1. (uchylony)


2. Nauczyciel szkoły za granicą rozpoczyna przygotowanie do zawodu
nauczyciela z początkiem roku szkolnego, nie później jednak niż w ciągu 30 dni od
dnia rozpoczęcia zajęć w szkole za granicą, na swój wniosek skierowany do ministra
właściwego do spraw oświaty i wychowania złożony w sposób określony w art. 9l
ust. 1.
3. W przypadku rozpoczęcia przez nauczyciela prowadzenia zajęć w szkole za
granicą po upływie terminu, o którym mowa w ust. 2, nauczyciel nie rozpoczyna
przygotowania do zawodu nauczyciela do końca tego roku szkolnego.
4. Przepisy ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio do ponownego odbycia
przygotowania do zawodu nauczyciela, o którym mowa w art. 9m ust. 6, oraz
dodatkowego przygotowania do zawodu nauczyciela, o którym mowa w art. 9pa ust. 5
i 6 oraz art. 9s ust. 3.
5. (uchylony)

Art. 9o. 1. W okresie przygotowania do zawodu nauczyciela nauczyciela szkoły


za granicą realizuje plan rozwoju zawodowego zatwierdzony przez ministra
właściwego do spraw oświaty i wychowania, uwzględniający wymagania określone
w przepisach wydanych na podstawie art. 9w pkt 1.
2. Nauczycielowi szkoły za granicą ubiegającemu się o awans na stopień
nauczyciela dyplomowanego za spełnienie odpowiednich wymagań, o których mowa

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 42/136

w przepisach wydanych na podstawie art. 9w pkt 1, uznaje się także jego dorobek
zawodowy ze szczególnym uwzględnieniem okresu od dnia uzyskania stopnia
nauczyciela mianowanego.
3. Zadaniem mentora, o którym mowa w art. 9l ust. 3, jest:
1) wspieranie na bieżąco nauczyciela w procesie wdrażania do pracy w zawodzie,
a także zapoznanie go z dokumentacją przebiegu nauczania, działalności
wychowawczej i opiekuńczej;
2) udzielanie nauczycielowi pomocy w doborze właściwych form doskonalenia
zawodowego;
3) dzielenie się z nauczycielem wiedzą i doświadczeniem w zakresie zadań
określonych w planie rozwoju zawodowego;
4) umożliwienie nauczycielowi obserwowania prowadzonych przez siebie zajęć,
w wymiarze co najmniej 1 godziny w miesiącu, oraz omówienie z nim tych
zajęć;
5) obserwowanie zajęć prowadzonych przez nauczyciela i omawianie ich z tym
nauczycielem;
6) pomoc w przygotowaniu i realizacji w okresie przygotowania do zawodu
nauczyciela planu rozwoju zawodowego.
3a. Mentor jest obowiązany poszerzać swoją wiedzę i doskonalić umiejętności
w zakresie niezbędnym do pełnienia funkcji mentora.
4. Z nauczycielem mianowanym lub dyplomowanym, który został wyznaczony
do pełnienia funkcji mentora, minister właściwy do spraw oświaty i wychowania
zawiera umowę cywilnoprawną na okres pełnienia tej funkcji.
5. Nauczyciel, o którym mowa w ust. 4, otrzymuje wynagrodzenie w wysokości
równej wysokości dodatku funkcyjnego dla nauczyciela, któremu powierzono funkcję
mentora, określonej w przepisach wydanych na podstawie art. 30 ust. 7.

Art. 9p. 1. Nauczycielowi szkoły za granicą, który w okresie odbywania


przygotowania do zawodu nauczyciela rozpoczął prowadzenie zajęć w innej szkole za
granicą, do okresu przygotowania do zawodu nauczyciela zalicza się okres dotychczas
odbytego przygotowania do zawodu nauczyciela, jeżeli otrzymał pozytywną opinię
mentora o stopniu realizacji planu rozwoju zawodowego.
2. Opinię, o której mowa w ust. 1, mentor przekazuje ministrowi właściwemu do
spraw oświaty i wychowania w terminie 7 dni od dnia zakończenia prowadzenia przez

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 43/136

nauczyciela zajęć w szkole za granicą. Opinię uwzględnia się przy dokonywaniu


oceny realizacji planu rozwoju zawodowego nauczyciela za cały okres przygotowania
do zawodu nauczyciela.
3. (uchylony)
4. Nauczyciel szkoły za granicą, który w okresie odbywania przygotowania do
zawodu nauczyciela rozpoczął prowadzenie zajęć w innej szkole za granicą,
kontynuuje przygotowanie do zawodu nauczyciela po uprzedniej zmianie planu
rozwoju zawodowego, na zasadach określonych w niniejszym rozdziale. Mentorem
tego nauczyciela pozostaje dotychczasowy mentor.
4a. Jeżeli w okresie odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela
nauczyciel szkoły za granicą podjął zatrudnienie w szkole w Rzeczypospolitej
Polskiej, szkole polskiej, o której mowa w art. 4 pkt 29d ustawy – Prawo oświatowe,
szkole lub zespole szkół, o których mowa w art. 8 ust. 5 pkt 2 lit. c ustawy – Prawo
oświatowe, lub szkole europejskiej, okres odbytego dotychczas w szkole za granicą
przygotowania do zawodu nauczyciela wlicza się do okresu przygotowania do zawodu
nauczyciela, o którym mowa w art. 9ca ust. 1, 2 albo 4, jeżeli za ten okres nauczyciel
otrzymał pozytywną opinię mentora o stopniu realizacji planu rozwoju zawodowego,
z tym że w przypadku odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela w wymiarze,
o którym mowa w:
1) art. 9ca ust. 1 – wlicza się okres odbytego dotychczas w szkole za granicą
przygotowania do zawodu nauczyciela, nie dłuższy jednak niż 3 lata;
2) art. 9ca ust. 2 i 4 – wlicza się okres odbytego dotychczas w szkole za granicą
przygotowania do zawodu nauczyciela, nie dłuższy jednak niż 2 lata.
5. Jeżeli w okresie odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela nauczyciel
szkoły w Rzeczypospolitej Polskiej, szkoły polskiej, o której mowa w art. 4 pkt 29d
ustawy – Prawo oświatowe, szkoły lub zespołu szkół, o których mowa
w art. 8 ust. 5 pkt 2 lit. c ustawy – Prawo oświatowe, lub szkoły europejskiej
rozpocznie prowadzenie zajęć w szkole za granicą, okres odbytego dotychczas
przygotowania do zawodu nauczyciela wlicza się do okresu przygotowania do zawodu
nauczyciela, o którym mowa w art. 9m ust. 1 i 2, jeżeli za ten okres nauczyciel
otrzymał co najmniej dobrą ocenę pracy, z tym że w przypadku odbywania
przygotowania do zawodu nauczyciela w wymiarze, o którym mowa w:

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 44/136

1) art. 9m ust. 1 – wlicza się okres odbytego dotychczas przygotowania do zawodu


nauczyciela w szkole w Rzeczypospolitej Polskiej, nie dłuższy jednak niż 3 lata;
2) art. 9m ust. 2 – wlicza się okres odbytego dotychczas przygotowania do zawodu
nauczyciela w szkole w Rzeczypospolitej Polskiej, nie dłuższy jednak niż 2 lata.
6. Nauczyciel, o którym mowa w ust. 5, kontynuuje przygotowanie do zawodu
nauczyciela w szkole za granicą po opracowaniu i zatwierdzeniu planu rozwoju
zawodowego, na zasadach określonych w niniejszym rozdziale. Dotychczasowy
mentor, po wpisaniu na listę, o której mowa w art. 9l ust. 4, może realizować zadania
mentora nauczyciela szkoły za granicą. Jeżeli dotychczasowy mentor nie wyraża
zgody na realizowanie zadań mentora nauczyciela szkoły za granicą, minister
właściwy do spraw oświaty i wychowania wyznacza nauczycielowi nowego mentora
z listy, o której mowa w art. 9l ust. 4.
6a. Jeżeli nauczyciel szkoły za granicą posiadający stopień nauczyciela
mianowanego podejmie zatrudnienie w szkole w Rzeczypospolitej Polskiej, szkole
polskiej, o której mowa w art. 4 pkt 29d ustawy – Prawo oświatowe, szkole lub
zespole szkół, o których mowa w art. 8 ust. 5 pkt 2 lit. c ustawy – Prawo oświatowe,
lub szkole europejskiej, do okresu, o którym mowa w art. 9ca ust. 6 albo 7, wlicza się
okres prowadzenia zajęć w szkole za granicą od dnia nadania stopnia nauczyciela
mianowanego.
6b. Jeżeli nauczyciel szkoły w Rzeczypospolitej Polskiej, szkoły polskiej,
o której mowa w art. 4 pkt 29d ustawy – Prawo oświatowe, szkoły lub zespołu szkół,
o których mowa w art. 8 ust. 5 pkt 2 lit. c ustawy – Prawo oświatowe, lub szkoły
europejskiej posiadający stopień nauczyciela mianowanego rozpocznie prowadzenie
zajęć w szkole za granicą, do okresu, o którym mowa w art. 9m ust. 4 i 5, wlicza się
okres zatrudnienia w szkole w Rzeczypospolitej Polskiej od dnia nadania stopnia
nauczyciela mianowanego, w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru
zajęć, zgodnie z wymaganymi kwalifikacjami, z wyjątkiem okresów nieobecności
nauczyciela w pracy trwającej nieprzerwanie dłużej niż 30 dni.
7. Nauczyciel szkoły za granicą może przerwać przygotowanie do zawodu
nauczyciela albo dodatkowe przygotowanie do zawodu nauczyciela na swój wniosek
w każdym czasie. W przypadku przerwy trwającej nieprzerwanie dłużej niż miesiąc
przygotowanie do zawodu nauczyciela albo dodatkowe przygotowanie do zawodu
nauczyciela ulega przedłużeniu o czas przerwy. W przypadku przerwy trwającej

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 45/136

nieprzerwanie dłużej niż rok nauczyciel jest obowiązany do ponownego odbycia


przygotowania do zawodu nauczyciela albo dodatkowego przygotowania do zawodu
nauczyciela w pełnym wymiarze.

Art. 9pa. 1. W ostatnim roku odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela


nauczyciel jest obowiązany przeprowadzić zajęcia, w wymiarze 2 godzin,
w obecności komisji powołanej przez ministra właściwego do spraw oświaty
i wychowania.
2. W skład komisji, o której mowa w ust. 1, wchodzą:
1) dwaj eksperci z listy ekspertów, o której mowa w art. 9g ust. 11, posiadający
kwalifikacje z zakresu psychologii lub pedagogiki, w tym pedagogiki specjalnej,
spośród których jeden pełni funkcję przewodniczącego komisji;
2) mentor, o którym mowa w art. 9l ust. 3.
3. Po omówieniu przeprowadzonych zajęć, o których mowa w ust. 1,
i przeprowadzeniu rozmowy z nauczycielem komisja wydaje opinię. Opinia może być
pozytywna albo negatywna i jest ustalana na podstawie liczby punktów przyznanych
przez komisję.
4. Opinia, o której mowa w ust. 3, jest sporządzana na piśmie i zawiera:
1) oznaczenie komisji wydającej opinię;
2) datę wydania opinii;
3) wskazanie podstawy prawnej;
4) datę przeprowadzenia zajęć i ich rodzaj;
5) imię (imiona) i nazwisko oraz datę urodzenia nauczyciela;
6) informację o uzyskanej opinii;
7) informację o liczbie punktów uzyskanych przez nauczyciela;
8) uzasadnienie opinii;
9) imię i nazwisko oraz podpis przewodniczącego komisji.
5. Nauczyciel, który uzyskał negatywną opinię, o której mowa w ust. 3, odbywa
dodatkowe przygotowanie do zawodu nauczyciela w wymiarze 9 miesięcy, w trakcie
którego ponownie przeprowadza zajęcia, w wymiarze 2 godzin, w obecności komisji
powołanej przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania. Przepisy
ust. 2–4 i art. 9l ust. 3 w zakresie wyznaczenia nauczycielowi mentora stosuje się
odpowiednio.

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 46/136

6. Nauczyciel, który po przeprowadzeniu zajęć, o których mowa w ust. 5,


uzyskał ponownie negatywną opinię, o której mowa w ust. 3, odbywa dodatkowe
przygotowanie do zawodu nauczyciela w wymiarze roku i 9 miesięcy, w trakcie
którego ponownie przeprowadza zajęcia, w wymiarze 1 godziny, w obecności komisji
powołanej przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania. Przepisy
ust. 2–4 i art. 9l ust. 3 w zakresie wyznaczenia nauczycielowi mentora stosuje się
odpowiednio.
7. Zajęcia, o których mowa w ust. 1, 5 i 6, mogą być przeprowadzane w formie
wideokonferencji przy wykorzystaniu narzędzi teleinformatycznych umożliwiających
przesyłanie dźwięku i obrazu w czasie rzeczywistym.
8. W przypadku przetwarzania danych osobowych i wizerunku dziecka na
zajęciach, o których mowa w ust. 1, 5 i 6, przeprowadzanych w sposób określony
w ust. 7, jest wymagana zgoda rodzica dziecka. Zgoda rodzica dziecka na
przetwarzanie danych osobowych i wizerunku dziecka zawiera: datę i miejsce
udzielenia zgody, cel i zakres udzielonej zgody oraz podpis rodzica potwierdzający
udzielenie zgody. W przypadku braku zgody dziecko nie uczestniczy w tych
zajęciach.

Art. 9q. 1. Po zakończeniu przygotowania do zawodu nauczyciela nauczyciel


szkoły za granicą składa, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, ministrowi
właściwemu do spraw oświaty i wychowania sprawozdanie z realizacji planu rozwoju
zawodowego wraz z opinią mentora o realizacji zadań wymienionych w tym planie.
Nauczyciel dołącza do sprawozdania z realizacji planu rozwoju zawodowego
pozytywną opinię, o której mowa w art. 9pa ust. 3, oraz opinie osoby kierującej szkołą
za granicą i przedstawicielstwa rodziców uczniów uczęszczających do szkoły za
granicą, o ile takie przedstawicielstwo zostało utworzone, dotyczące jego pracy.
Niewydanie opinii przez osobę kierującą szkołą lub przedstawicielstwo rodziców
w terminie 7 dni od dnia otrzymania wystąpienia o wydanie opinii nie wstrzymuje
postępowania o nadanie stopnia awansu zawodowego.
2. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania ustala ocenę realizacji
planu rozwoju zawodowego nauczyciela szkoły za granicą, w terminie 30 dni od dnia
złożenia sprawozdania, o którym mowa w ust. 1, po zapoznaniu się z opiniami
dołączonymi do sprawozdania.

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 47/136

3. Ocena realizacji planu rozwoju zawodowego nauczyciela, o której mowa


w ust. 2, może być pozytywna albo negatywna. Ocenę sporządza się w formie
pisemnej i doręcza nauczycielowi. Ocena zawiera uzasadnienie oraz pouczenie
o możliwości złożenia wniosku o ponowne ustalenie oceny przez ministra właściwego
do spraw oświaty i wychowania.
4. Od oceny realizacji planu rozwoju zawodowego nauczycielowi nie służy
odwołanie, jednakże nauczyciel niezadowolony z oceny może, w terminie 14 dni od
dnia jej doręczenia, zwrócić się o ponowne ustalenie oceny przez ministra właściwego
do spraw oświaty i wychowania. Ocena realizacji planu rozwoju zawodowego
nauczyciela ustalona w wyniku wniosku o ponowne ustalenie oceny jest ostateczna.
5. (uchylony)

Art. 9r. 1. Nauczyciel szkoły za granicą, który odbył przygotowanie do zawodu


nauczyciela, składa wniosek o podjęcie postępowania egzaminacyjnego.
1a. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, zawiera:
1) imię (imiona) i nazwisko, datę urodzenia oraz adres do korespondencji
nauczyciela;
2) numer telefonu, jeżeli nauczyciel go posiada;
3) adres poczty elektronicznej, jeżeli nauczyciel go posiada;
4) nazwę szkoły za granicą, w której nauczyciel prowadzi zajęcia;
5) nazwę nauczanego przedmiotu;
6) oświadczenie, że nauczyciel nie został skazany prawomocnym wyrokiem za
umyślne przestępstwo.
1b. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, dołącza się:
1) dokumenty potwierdzające posiadanie kwalifikacji, o których mowa
w art. 9 ust. 1 pkt 1 oraz w przepisach wydanych na podstawie art. 9 ust. 2;
2) kopię sprawozdania z realizacji planu rozwoju zawodowego, wraz z kopiami
opinii, o których mowa w art. 9q ust. 1;
3) kopię pozytywnej oceny realizacji planu rozwoju zawodowego nauczyciela
szkoły za granicą, o której mowa w art. 9q ust. 2.
1c. Nauczyciel szkoły za granicą posiadający stopień nauczyciela mianowanego
i spełniający warunek, o którym mowa w art. 9m ust. 4 albo 5, może złożyć wniosek
o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego na stopień nauczyciela dyplomowanego.
1d. Wniosek, o którym mowa w ust. 1c, zawiera:

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 48/136

1) imię (imiona) i nazwisko, datę urodzenia oraz adres do korespondencji


nauczyciela;
2) numer telefonu, jeżeli nauczyciel go posiada;
3) adres poczty elektronicznej, jeżeli nauczyciel go posiada;
4) nazwę szkoły za granicą, w której nauczyciel prowadzi zajęcia;
5) nazwę nauczanego przedmiotu;
6) oświadczenie, że nauczyciel nie został skazany prawomocnym wyrokiem za
umyślne przestępstwo.
1e. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1c, dołącza się:
1) dokumenty potwierdzające posiadanie kwalifikacji, o których mowa
w art. 9 ust. 1 pkt 1 oraz w przepisach wydanych na podstawie art. 9 ust. 2;
2) kopię dokumentu potwierdzającego posiadanie wymaganego okresu
prowadzenia zajęć w szkole za granicą, wydanego przez osobę kierującą szkołą
za granicą;
3) kopię aktu nadania stopnia nauczyciela mianowanego;
4) kopię dokumentu potwierdzającego posiadanie stopnia naukowego, jeżeli
nauczyciel posiada taki stopień;
5) dokumenty potwierdzające dorobek zawodowy;
6) kopie dokumentów potwierdzających spełnianie wymagań dotyczących
realizowania zadań lub podejmowania działań na rzecz oświaty oraz ich efektów,
określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 9w.
1f. Wnioski i dokumenty, o których mowa odpowiednio w ust. 1, 1b, 1c i 1e,
składa się w języku polskim, a w przypadku dokumentów wydanych w języku obcym
dołącza się tłumaczenie na język polski dokonane przez tłumacza przysięgłego.
2. Wnioski, o których mowa w ust. 1 i 1c, składa się do ministra właściwego do
spraw oświaty i wychowania za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.
3. Nauczycielom szkół za granicą, którzy złożą wnioski o podjęcie odpowiednio
postępowania egzaminacyjnego lub kwalifikacyjnego do dnia 31 lipca danego roku,
wydaje się decyzję o nadaniu lub o odmowie nadania stopnia awansu zawodowego
w terminie do dnia 30 września danego roku.
4. Nauczycielom szkół za granicą, którzy złożą wnioski o podjęcie odpowiednio
postępowania egzaminacyjnego lub kwalifikacyjnego do dnia 30 listopada danego

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 49/136

roku, wydaje się decyzję o nadaniu lub o odmowie nadania stopnia awansu
zawodowego w terminie do dnia 31 stycznia następnego roku.
5. Nauczyciele, o których mowa w art. 9j ust. 4, składają wniosek o nadanie
stopnia awansu zawodowego do ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania
za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. Wniosek może być złożony w ciągu
całego roku.
6. Wniosek, o którym mowa w ust. 5, zawiera:
1) imię (imiona) i nazwisko nauczyciela;
2) datę urodzenia;
3) (uchylony)
4) adres do korespondencji;
5) numer telefonu, jeżeli nauczyciel go posiada;
6) adres poczty elektronicznej, jeżeli nauczyciel go posiada;
7) nazwę szkoły za granicą, w której nauczyciel prowadzi zajęcia;
8) nazwę nauczanego przedmiotu;
9) dokumenty potwierdzające posiadanie kwalifikacji, o których mowa
w art. 9 ust. 1 pkt 1 oraz w przepisach wydanych na podstawie art. 9 ust. 2;
10) dokumenty potwierdzające dorobek zawodowy;
11) dokumenty potwierdzające posiadanie wymaganego okresu prowadzenia zajęć
w szkołach za granicą, wydane przez osoby kierujące szkołami za granicą;
12) oświadczenie, że nauczyciel nie został skazany prawomocnym wyrokiem za
umyślne przestępstwo.
7. Nauczycielowi szkoły za granicą, o którym mowa w art. 9j ust. 4, który złożył
wniosek o nadanie stopnia nauczyciela mianowanego zgodnie z ust. 5 i 6, minister
właściwy do spraw oświaty i wychowania wydaje decyzję o nadaniu albo odmowie
nadania stopnia awansu zawodowego w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia wniosku
o nadanie stopnia nauczyciela mianowanego.
Art. 9s. 1. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania powołuje komisję
egzaminacyjną dla nauczycieli ubiegających się o awans na stopień nauczyciela
mianowanego oraz komisję kwalifikacyjną dla nauczycieli ubiegających się o awans
na stopień nauczyciela dyplomowanego. W skład komisji wchodzą:
1) dwaj przedstawiciele ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania,
spośród których jeden pełni funkcję przewodniczącego komisji;

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 50/136

2) dwaj eksperci z listy ekspertów, o której mowa w art. 9g ust. 11;


3) w przypadku komisji egzaminacyjnej – także mentor, o którym mowa w art. 9l
ust. 3.
2. Komisja egzaminacyjna i komisja kwalifikacyjna, o których mowa w ust. 1,
przeprowadzają odpowiednio postępowanie egzaminacyjne lub kwalifikacyjne na
wniosek nauczyciela skierowany do ministra właściwego do spraw oświaty
i wychowania.
3. Nauczyciel, który nie zdał egzaminu przed komisją egzaminacyjną, może
ponownie złożyć wniosek o podjęcie postępowania egzaminacyjnego po odbyciu
dodatkowego przygotowania do zawodu nauczyciela w wymiarze 9 miesięcy.
3a. Nauczyciel, który nie uzyskał akceptacji komisji kwalifikacyjnej, może
ponownie złożyć wniosek o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego po upływie co
najmniej roku i 9 miesięcy prowadzenia zajęć w szkole za granicą.
4. Komisja egzaminacyjna i komisja kwalifikacyjna, o których mowa w ust. 1,
mogą przeprowadzić odpowiednio egzamin i rozmowę kwalifikacyjną w formie
wideokonferencji przy wykorzystaniu narzędzi teleinformatycznych umożliwiających
przesyłanie dźwięku i obrazu w czasie rzeczywistym.
5. Komisja egzaminacyjna i komisja kwalifikacyjna wydają nauczycielowi
zaświadczenie odpowiednio o zdaniu egzaminu lub uzyskaniu akceptacji.
Zaświadczenie zawiera:
1) oznaczenie komisji egzaminacyjnej lub komisji kwalifikacyjnej;
2) datę wydania zaświadczenia;
3) wskazanie podstawy prawnej;
4) imię (imiona) i nazwisko oraz datę urodzenia nauczyciela;
5) datę egzaminu, o którym mowa w art. 9j ust. 2 pkt 5, lub przeprowadzenia
rozmowy, o której mowa w art. 9j ust. 4b pkt 3;
6) informację o zdaniu egzaminu przed komisją egzaminacyjną lub uzyskaniu
akceptacji komisji kwalifikacyjnej;
7) imię i nazwisko oraz podpis przewodniczącego komisji.
Art. 9t. 1. Akt nadania stopnia awansu zawodowego nauczycielowi szkoły za
granicą zawiera:
1) oznaczenie organu nadającego stopień awansu zawodowego nauczyciela;
2) datę wydania;

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 51/136

3) wskazanie podstawy prawnej;


4) oznaczenie komisji egzaminacyjnej albo komisji kwalifikacyjnej;
5) datę wydania zaświadczenia o zdaniu egzaminu przed komisją egzaminacyjną
albo zaświadczenia o uzyskaniu akceptacji komisji kwalifikacyjnej;
6) w przypadku aktu nadania stopnia nauczyciela mianowanego – datę wydania
opinii o przeprowadzonych zajęciach, o której mowa w art. 9pa ust. 3;
7) imię (imiona) i nazwisko oraz datę urodzenia nauczyciela;
8) nadany stopień awansu zawodowego;
9) informację o poziomie wykształcenia nauczyciela;
10) uzasadnienie faktyczne i prawne;
11) pouczenie, czy i w jakim trybie służy wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy;
12) imię i nazwisko oraz podpis pracownika organu upoważnionego do wydania aktu
nadania stopnia awansu zawodowego wraz z podaniem stanowiska służbowego.
2. W przypadku uzyskania stopnia nauczyciela mianowanego w sposób
określony w art. 9j ust. 4 akt nadania stopnia awansu zawodowego nie zawiera
informacji, o których mowa w ust. 1 pkt 4–6.
3. Nauczycielowi szkoły za granicą, który w trakcie prowadzenia zajęć w szkole
uzyskał wyższy poziom wykształcenia niż określony w akcie nadania stopnia awansu
zawodowego, minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, na wniosek
nauczyciela, wydaje nowy akt nadania odpowiedniego stopnia awansu zawodowego
uwzględniający uzyskany poziom wykształcenia.

Art. 9u. 1. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, w drodze


rozporządzenia, może upoważnić kierownika podległej sobie jednostki organizacyjnej
do załatwiania indywidualnych spraw z zakresu awansu zawodowego nauczycieli
szkół za granicą, w tym do wydawania decyzji, o których mowa w art. 9j ust. 5.
2. Przepisy dotyczące wydawania decyzji w sprawach nadania albo odmowy
nadania stopnia awansu zawodowego nauczycielom szkół za granicą przez ministra
właściwego do spraw oświaty i wychowania stosuje się odpowiednio do kierownika
jednostki organizacyjnej, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie ust. 1.
Do decyzji podjętych przez tego kierownika stosuje się odpowiednio
art. 127 § 3 Kodeksu postępowania administracyjnego.

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 52/136

Art. 9w. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określi, w drodze


rozporządzenia:
1) sposób odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela,
2) tryb działania komisji, o której mowa w art. 9pa ust. 1, 5 i 6,
3) wzór opinii o przeprowadzonych zajęciach, o której mowa w art. 9pa ust. 3,
4) rodzaj dokumentacji dołączanej do wniosku o podjęcie postępowania
kwalifikacyjnego,
5) szczegółowe osiągnięcia w pracy dydaktycznej i wychowawczej nauczyciela,
o którym mowa w art. 9j ust. 4, które mogą być uznane za znaczący dorobek
zawodowy,
6) zakres wymagań, o których mowa w art. 9j ust. 2 pkt 5 i ust. 4b pkt 3,
7) tryb działania komisji, o których mowa w art. 9s ust. 1,
8) wzory zaświadczeń o zdaniu egzaminu przed komisją egzaminacyjną lub
uzyskaniu akceptacji komisji kwalifikacyjnej oraz wzory aktów nadania stopni
awansu zawodowego nauczycielom, o których mowa w art. 9j ust. 2, 4 i 4b
– uwzględniając potrzebę zapewnienia wsparcia nauczycielom odbywającym
przygotowanie do zawodu nauczyciela w realizacji ich obowiązków oraz
doskonaleniu umiejętności i pogłębianiu wiedzy, stopniowania i różnicowania
wymagań stawianych nauczycielom na poszczególnych stopniach awansu
zawodowego, potrzebę prawidłowego, sprawnego i rzetelnego przeprowadzania
postępowań egzaminacyjnych i kwalifikacyjnych.

Rozdział 4

Nawiązanie, zmiana i rozwiązanie stosunku pracy

Art. 10. 1. Stosunek pracy z nauczycielem nawiązuje się w szkole,


a w przypadku powołania zespołu szkół jako odrębnej jednostki organizacyjnej –
w zespole szkół na podstawie umowy o pracę lub mianowania, z zastrzeżeniem ust. 8.
2. Stosunek pracy z osobą rozpoczynającą pracę w szkole, która:
1) nie posiada stopnia awansu zawodowego oraz
2) posiada wymagane kwalifikacje
– nawiązuje się na podstawie umowy o pracę na czas określony na 2 lata szkolne.
3. W szczególnych przypadkach uzasadnionych potrzebami szkoły z osobą,
o której mowa w ust. 2, legitymującą się wymaganym poziomem wykształcenia, lecz

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 53/136

nieposiadającą przygotowania pedagogicznego, może być nawiązany stosunek pracy,


o ile osoba ta zobowiąże się do uzyskania przygotowania pedagogicznego w trakcie
pierwszego roku pracy w szkole. W przypadku gdy nauczyciel w trakcie pierwszego
roku pracy w szkole nie uzyska przygotowania pedagogicznego, dyrektor szkoły
rozwiązuje z nauczycielem umowę o pracę z końcem tego roku szkolnego bez
wypowiedzenia. Dyrektor szkoły może nie rozwiązać umowy o pracę z nauczycielem,
jeżeli nauczyciel nie uzyskał przygotowania pedagogicznego z przyczyn od niego
niezależnych i zobowiąże się do uzyskania przygotowania pedagogicznego w trakcie
drugiego roku pracy w szkole.
3a. Stosunek pracy z nauczycielem, który:
1) nie posiada stopnia awansu zawodowego oraz
2) posiada wymagane kwalifikacje, oraz
3) posiada co najmniej 2 lata pracy w szkole, oraz
4) posiada co najmniej dobrą ocenę pracy
– nawiązuje się na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony.
3b. Nauczyciel, który:
1) spełnia wymagania, o których mowa w ust. 3a pkt 1–3, lecz nie spełnia wymogu,
o którym mowa w ust. 3a pkt 4, albo
2) w ciągu 6 lat od rozpoczęcia odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela
nie uzyskał stopnia nauczyciela mianowanego
– może być zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas określony na jeden rok
szkolny. Umowa taka może być zawarta więcej niż jeden raz.
3c. Do ustalenia okresu, o którym mowa w ust. 3b pkt 2, przepisy art. 9ca ust. 8
i 9 stosuje się odpowiednio.
4. (uchylony)
4a. (uchylony)
5. Stosunek pracy z nauczycielem mianowanym i z nauczycielem
dyplomowanym nawiązuje się na podstawie mianowania, jeżeli:
1) posiada obywatelstwo polskie, z tym że wymóg ten nie dotyczy obywateli
państwa członkowskiego Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub
państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu
(EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym;
2) ma pełną zdolność do czynności prawnych i korzysta z praw publicznych;

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 54/136

3) nie toczy się przeciwko niemu postępowanie karne w sprawie o umyślne


przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub postępowanie dyscyplinarne;
4) nie był skazany prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne
przestępstwo skarbowe;
4a) nie był prawomocnie ukarany karą dyscyplinarną, o której mowa w art. 76 ust. 1
pkt 3, w okresie 3 lat przed nawiązaniem stosunku pracy, albo karą
dyscyplinarną, o której mowa w art. 76 ust. 1 pkt 4;
5) posiada kwalifikacje wymagane do zajmowania danego stanowiska;
6) istnieją warunki do zatrudnienia nauczyciela w szkole w pełnym wymiarze zajęć
na czas nieokreślony.
5a. Stosunek pracy nawiązany na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony
przekształca się w stosunek pracy na podstawie mianowania z pierwszym dniem
miesiąca kalendarzowego następującego po miesiącu, w którym:
1) nauczyciel uzyskał stopień nauczyciela mianowanego, o ile spełnione są warunki
określone w ust. 5;
2) w przypadku nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego w czasie trwania
umowy o pracę zostały spełnione warunki, o których mowa w ust. 5.
5b. Przekształcenie podstawy prawnej stosunku pracy, o którym mowa w ust. 5a,
potwierdza na piśmie dyrektor szkoły.
6. W przypadku braku warunków do zatrudnienia nauczyciela, o których mowa
w ust. 5 pkt 6, stosunek pracy z nauczycielem mianowanym lub dyplomowanym
nawiązuje się na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony w niepełnym
wymiarze, z zastrzeżeniem ust. 7.
7. W przypadku zaistnienia potrzeby wynikającej z organizacji nauczania lub
zastępstwa nieobecnego nauczyciela, w tym w trakcie roku szkolnego, stosunek pracy
z nauczycielem nawiązuje się na podstawie umowy o pracę na czas określony.
8. Nie można nawiązać stosunku pracy z nauczycielem, który nie spełnia
warunków, o których mowa w ust. 5 pkt 2–5, z zastrzeżeniem ust. 9.
8a. W celu potwierdzenia spełniania warunku, o którym mowa w ust. 5 pkt 4,
nauczyciel, przed nawiązaniem stosunku pracy, jest obowiązany przedstawić
dyrektorowi szkoły informację z Krajowego Rejestru Karnego, z wyjątkiem
przypadku gdy z nauczycielem jest nawiązywany kolejny stosunek pracy w tej samej

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 55/136

szkole w ciągu 3 miesięcy od dnia rozwiązania albo wygaśnięcia na podstawie


art. 20 ust. 5c poprzedniego stosunku pracy.
8b. W celu potwierdzenia spełniania warunku, o którym mowa w ust. 5 pkt 4a,
dyrektor szkoły, przed nawiązaniem stosunku pracy z nauczycielem, jest obowiązany
zasięgnąć informacji z rejestru, o którym mowa w art. 85w ust. 1, w trybie określonym
w art. 85y ust. 1a.
9. W przypadku, o którym mowa w ust. 7, jeżeli nie ma możliwości zatrudnienia
osoby posiadającej wymagane kwalifikacje, można za zgodą organu sprawującego
nadzór pedagogiczny zatrudnić nauczyciela, który nie spełnia warunku wymienionego
w ust. 5 pkt 5.
10. Do nauczycieli zatrudnionych na podstawie ust. 9 nie stosuje się przepisów
rozdziału 3a. Dla celów płacowych nauczyciele ci są traktowani jak nauczyciele
początkujący.
11. (uchylony)
12. Okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony zawartej
w przypadku zaistnienia potrzeby wynikającej z organizacji nauczania, zgodnie
z ust. 7, a także łączny okres zatrudnienia na podstawie tych umów między tymi
samymi stronami stosunku pracy, nie może przekraczać 36 miesięcy.
13. Do okresu zatrudnienia, o którym mowa w ust. 12, wlicza się umowy o pracę
na czas określony, o których mowa w ust. 12, zawarte na następujące po sobie okresy,
o ile przerwa między rozwiązaniem poprzedniej a nawiązaniem kolejnej umowy
o pracę nie przekroczyła 3 miesięcy.
14. Jeżeli okres zatrudnienia na podstawie umów o pracę na czas określony,
o których mowa w ust. 12, przekracza okres, o którym mowa w ust. 12, z dniem
następującym po upływie tego okresu, stosunek pracy przekształca się:
1) w przypadku nauczyciela, o którym mowa w ust. 3a – w stosunek pracy na
podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, z wyjątkiem przypadków,
o których mowa w ust. 3b;
2) w przypadku nauczyciela mianowanego i nauczyciela dyplomowanego –
w stosunek pracy na podstawie mianowania, a w przypadku niespełniania
warunków, o których mowa w ust. 5 pkt 1 i 6 – w stosunek pracy na podstawie
umowy o pracę na czas nieokreślony.

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 56/136

15. Przekształcenie podstawy prawnej stosunku pracy, o którym mowa w ust. 14,
potwierdza na piśmie dyrektor szkoły.
16. Przepisów ust. 12–15 nie stosuje się do umów o pracę na czas określony
zawartych:
1) w celu zastępstwa nieobecnego nauczyciela, jeżeli ich zawarcie w danym
przypadku służy zaspokojeniu rzeczywistego okresowego zapotrzebowania i jest
niezbędne w tym zakresie w świetle wszystkich okoliczności zawarcia umowy;
2) z nauczycielem nieposiadającym kwalifikacji wymaganych do zajmowania
danego stanowiska, zgodnie z ust. 9;
3) w przypadku przedłużenia umowy o pracę do dnia porodu, zgodnie z art. 177 § 3
ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1320
oraz z 2021 r. poz. 1162).
17. Z nauczycielem realizującym zadania doradcy metodycznego stosunek pracy
w placówce doskonalenia nauczycieli nawiązuje się na podstawie umowy o pracę na
czas określony obejmujący okres, na który powierzone zostały zadania doradcy
metodycznego.
<18. Dyrektor szkoły prowadzonej przez jednostkę samorządu
Dodane ust. 18 i
terytorialnego informuje kuratora oświaty o wolnych stanowiskach pracy dla 19 w art. 10
wejdą w życie z
nauczycieli. dn. 1.09.2023 r.
(Dz. U. z 2022 r.
19. Informacje, o których mowa w ust. 18, kurator oświaty udostępnia na poz. 1730).
stronie podmiotowej kuratorium oświaty.>

Art. 10a. 1. W przedszkolach, innych formach wychowania przedszkolnego,


szkołach i placówkach, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 2, nauczycieli zatrudnia się
na podstawie umowy o pracę, zgodnie z ustawą z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks
pracy.
2. W przypadku nauczycieli prowadzących zajęcia bezpośrednio z uczniami lub
wychowankami w wymiarze nie wyższym niż 4 godziny tygodniowo, powierzenie
prowadzenia tych zajęć może nastąpić również na innej podstawie niż umowa o pracę,
jeżeli w treści łączącego strony stosunku prawnego nie przeważają cechy
charakterystyczne dla stosunku pracy.
3. Nauczyciel, o którym mowa w ust. 2, prowadzący zajęcia na innej podstawie
niż umowa o pracę, musi spełniać warunki, o których mowa w art. 10 ust. 5 pkt 3 i 4.
Przepis art. 10 ust. 8a stosuje się odpowiednio.

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 57/136

Art. 11. Dyrektor szkoły nawiązuje z nauczycielem stosunek pracy odpowiednio


na podstawie umowy o pracę lub mianowania na stanowisku zgodnym z posiadanymi
przez nauczyciela kwalifikacjami oraz zgodnie z posiadanym przez nauczyciela
stopniem awansu zawodowego.

Art. 11a. 1. Dyrektor szkoły, na wniosek nauczyciela, wystawia nauczycielowi


legitymację służbową.
2. Dyrektor szkoły może pobierać opłaty za wydanie legitymacji w wysokości
nieprzekraczającej kosztów wytworzenia dokumentu.
3. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określi, w drodze
rozporządzenia, wzór oraz tryb wystawiania legitymacji służbowej, o której mowa
w ust. 1, uwzględniając w szczególności potrzebę poświadczenia zatrudnienia na
stanowisku nauczyciela, a także termin, w jakim dyrektor szkoły zobowiązany jest do
wydania legitymacji.

Art. 12. 1. Nauczyciele zatrudnieni na podstawie mianowania nie podlegają


podporządkowaniu służbowemu określonemu w innych przepisach prawnych dla
mianowanych funkcjonariuszy państwowych.
2. Nauczyciel w realizacji programu nauczania ma prawo do swobody
stosowania takich metod nauczania i wychowania, jakie uważa za najwłaściwsze
spośród uznanych przez współczesne nauki pedagogiczne, oraz do wyboru spośród
zatwierdzonych do użytku szkolnego podręczników i innych pomocy naukowych.
3. Nauczyciel powinien podnosić swoją wiedzę ogólną i zawodową, korzystając
z prawa pierwszeństwa do uczestnictwa we wszelkich formach doskonalenia
zawodowego na najwyższym poziomie.

Art. 13. Stosunek pracy na podstawie mianowania nawiązuje się z dniem


określonym w akcie mianowania, a jeżeli tego dnia nie określono – z dniem
doręczenia tego aktu.

Art. 14. 1. Akt mianowania i umowa o pracę powinny w szczególności określić:


1) stanowisko i miejsce pracy;
2) termin rozpoczęcia pracy;
3) wynagrodzenie lub zasady jego ustalania.
2. W przypadku zatrudnienia w zespole szkół akt mianowania i umowa o pracę
powinny określać także typy (rodzaje) szkół w zespole, w których pracuje nauczyciel.

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 58/136

Art. 15. Przy nadawaniu stopnia nauczyciela mianowanego nauczyciel składa


ślubowanie, potwierdzając je podpisem, według następującej roty:
„Ślubuję rzetelnie pełnić mą powinność nauczyciela wychowawcy
i opiekuna młodzieży, dążyć do pełni rozwoju osobowości ucznia i własnej,
kształcić i wychowywać młode pokolenie w duchu umiłowania Ojczyzny,
tradycji narodowych, poszanowania Konstytucji Rzeczypospolitej
Polskiej.”
Ślubowanie może być złożone z dodaniem słów: „Tak mi dopomóż Bóg.”.

Art. 16. Stosunek pracy nawiązany na podstawie mianowania lub umowy


o pracę wygasa, jeżeli nowo zatrudniony nauczyciel nie usprawiedliwi w ciągu 7 dni
swojego nieprzystąpienia do pracy, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej.

Art. 17. 1. Zasady powierzania stanowisk kierowniczych w szkole określają


odrębne przepisy.
2. Nauczyciele mianowani lub dyplomowani zatrudnieni na stanowisku kuratora
oświaty oraz nauczyciele przechodzący do pracy w urzędach administracji rządowej,
kuratoriach oświaty, Centralnej Komisji Egzaminacyjnej, okręgowych komisjach
egzaminacyjnych, specjalistycznej jednostce nadzoru oraz w organach sprawujących
nadzór pedagogiczny nad okręgowymi ośrodkami wychowawczymi, zakładami
poprawczymi oraz schroniskami dla nieletnich na stanowiska wymagające
kwalifikacji pedagogicznych oraz nauczyciele, z którymi został nawiązany stosunek
pracy na podstawie wyboru na okres pełnienia funkcji z wyboru, otrzymują urlop
bezpłatny na czas zajmowania tych stanowisk lub pełnienia tych funkcji.
2a. Nauczyciele skierowani przez ministra właściwego do spraw oświaty
i wychowania do pracy w szkołach europejskich otrzymują urlop bezpłatny na czas
skierowania.
3. Nauczyciele, o których mowa w ust. 2 i 2a, zajmujący stanowisko dyrektora
szkoły, obowiązani są do złożenia rezygnacji z zajmowanego stanowiska przed
udzieleniem im urlopu bezpłatnego, o którym mowa w ust. 2 i 2a.

Art. 18. 1. Nauczyciel zatrudniony na podstawie mianowania może być


przeniesiony na własną prośbę lub z urzędu za jego zgodą na inne stanowisko w tej
samej lub innej szkole, w tej samej lub innej miejscowości, na takie same lub inne
stanowisko.

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 59/136

2. Przeniesienie nauczyciela z urzędu, w trybie określonym w ust. 1, do innej


miejscowości może nastąpić pod warunkiem:
1) zapewnienia nauczycielowi w nowym miejscu pracy odpowiedniego do jego
stanu rodzinnego mieszkania oraz miejsca pracy dla współmałżonka, jeśli jest on
nauczycielem.
2) (uchylony)
3. (uchylony)
4. Przeniesienia nauczyciela zatrudnionego na podstawie mianowania do innej
szkoły dokonuje dyrektor szkoły, do której nauczyciel ma być przeniesiony, po
zasięgnięciu opinii organu prowadzącego tę szkołę i za zgodą dyrektora szkoły,
w której nauczyciel jest zatrudniony, z zastrzeżeniem ust. 5.
5. Przeniesienia nauczyciela religii zatrudnionego na podstawie mianowania,
który otrzymał na podstawie odrębnych przepisów skierowanie do innej szkoły,
dokonuje dyrektor szkoły, do której nauczyciel otrzymał skierowanie, w porozumieniu
z dyrektorem szkoły, w której nauczyciel jest zatrudniony, i po zawiadomieniu
organów prowadzących te szkoły.

Art. 19. (uchylony)

Art. 20. 1. Dyrektor szkoły w razie:


1) całkowitej likwidacji szkoły rozwiązuje z nauczycielem stosunek pracy;
2) częściowej likwidacji szkoły albo w razie zmian organizacyjnych powodujących
zmniejszenie liczby oddziałów w szkole lub zmian planu nauczania
uniemożliwiających dalsze zatrudnianie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć
rozwiązuje z nim stosunek pracy lub, na wniosek nauczyciela, przenosi go w stan
nieczynny. Nauczyciel zatrudniony na podstawie mianowania może wyrazić
zgodę na ograniczenie zatrudnienia w trybie określonym w art. 22 ust. 2.
2. Nauczycielowi zatrudnionemu na podstawie mianowania, z którym
rozwiązano stosunek pracy z przyczyn określonych w ust. 1, przysługuje odprawa
w wysokości sześciomiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. Nauczycielowi
zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę, z którym rozwiązano stosunek pracy
z przyczyn określonych w ust. 1, przysługują świadczenia określone w przepisach
o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn
niedotyczących pracowników.

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 60/136

3. Rozwiązanie stosunku pracy z przyczyn określonych w ust. 1 następuje


z końcem roku szkolnego po uprzednim trzymiesięcznym wypowiedzeniu,
z zastrzeżeniem ust. 4.
4. Warunek rozwiązania stosunku pracy z końcem roku szkolnego nie dotyczy
nauczycieli szkół, w których w organizacji pracy nie przewidziano ferii szkolnych,
nauczycieli placówek kształcenia ustawicznego oraz nauczycieli szkół, w których
zakończenie cyklu kształcenia następuje w trakcie roku szkolnego.
5. Okres wypowiedzenia może być skrócony do 1 miesiąca, z tym że w takim
wypadku nauczycielowi przysługuje odszkodowanie za pozostałą część okresu
wypowiedzenia w wysokości wynagrodzenia liczonego jak za okres urlopu
wypoczynkowego. Okres, za który przysługuje odszkodowanie, wlicza się
nauczycielowi pozostającemu w tym okresie bez pracy do okresu zatrudnienia.
5a. O zamiarze wypowiedzenia nauczycielowi stosunku pracy z przyczyn
określonych w ust. 1 pkt 2 dyrektor szkoły zawiadamia reprezentującą nauczyciela
zakładową (międzyzakładową) organizację związkową, która w terminie 7 dni od dnia
otrzymania zawiadomienia może zgłosić na piśmie dyrektorowi szkoły umotywowane
zastrzeżenia.
5b. Po rozpatrzeniu stanowiska organizacji związkowej, a także w razie
niezajęcia przez nią stanowiska w ustalonym terminie, dyrektor szkoły podejmuje
decyzję w sprawie wypowiedzenia.
5c. Wypowiedzenie jest bezskuteczne w przypadku złożenia przez nauczyciela,
w terminie do 30 dni od dnia doręczenia wypowiedzenia stosunku pracy z przyczyn
określonych w ust. 1 pkt 2, pisemnego wniosku o przeniesienie w stan nieczynny.
Z upływem sześciomiesięcznego okresu pozostawania w stanie nieczynnym stosunek
pracy wygasa. Wygaśnięcie stosunku pracy powoduje dla nauczyciela skutki, jakie
przepisy prawa wiążą z rozwiązaniem stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu
pracy w zakresie świadczeń przedemerytalnych.
6. Nauczyciel przeniesiony w stan nieczynny zachowuje prawo do
comiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego oraz prawo do innych świadczeń
pracowniczych, w tym dodatku, o którym mowa w art. 54 ust. 5, do czasu wygaśnięcia
stosunku pracy.
7. Dyrektor szkoły ma obowiązek przywrócenia do pracy w pierwszej kolejności
nauczyciela pozostającego w stanie nieczynnym w razie powstania możliwości

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 61/136

podjęcia przez nauczyciela pracy w pełnym wymiarze zajęć na czas nieokreślony lub
na okres, na który została zawarta umowa, w tej samej szkole, na tym samym lub
innym stanowisku, pod warunkiem posiadania przez nauczyciela wymaganych
kwalifikacji. Odmowa podjęcia pracy przez nauczyciela powoduje wygaśnięcie
stosunku pracy z dniem odmowy.
8. W wypadkach podyktowanych koniecznością realizacji programu nauczania
w tej samej lub w innej szkole nauczyciel pozostający w stanie nieczynnym może, na
swój wniosek lub na wniosek dyrektora szkoły, podjąć pracę zgodnie z wymaganymi
kwalifikacjami w niepełnym lub w pełnym wymiarze zajęć, jednak na okres nie
dłuższy niż okres stanu nieczynnego. Z tytułu wykonywania pracy nauczycielowi
przysługuje odpowiednie do wymiaru zajęć wynagrodzenie, niezależnie od
pobieranego wynagrodzenia z tytułu pozostawania w stanie nieczynnym.

Art. 21. 1. W razie przeniesienia nauczyciela przysługuje mu zwrot kosztów


przeniesienia według zasad określonych w odrębnych przepisach dla pracowników
urzędów państwowych.
2. Nauczyciela zmieniającego miejsce zamieszkania w związku
z przeniesieniem zwalnia się od pełnienia obowiązków służbowych na odpowiedni
okres czasu, nie dłuższy niż 7 dni.

Art. 22. 1. Organ prowadzący szkołę może nałożyć na nauczyciela obowiązek


podjęcia pracy w innej szkole lub szkołach i na tym samym lub – za jego zgodą – na
innym stanowisku, w celu uzupełnienia tygodniowego obowiązkowego wymiaru zajęć
dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych w wymiarze nie większym niż
1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć. W wypadku niewyrażenia zgody nauczyciel
otrzymuje wynagrodzenie za część obowiązkowego wymiaru zajęć.
2. Zasada ograniczenia zatrudnienia nauczyciela zatrudnionego na podstawie
mianowania do wymiaru nie niższego niż 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć
i proporcjonalnego zmniejszenia wynagrodzenia może być – za zgodą nauczyciela –
stosowana również w wypadku, gdy z przyczyn, o których mowa w art. 20 ust. 1, nie
ma możliwości zatrudnienia nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć oraz nie istnieją
warunki do uzupełnienia tygodniowego obowiązkowego wymiaru zajęć
dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych w innej szkole. W razie braku
zgody nauczyciela zatrudnionego na podstawie mianowania na ograniczenie wymiaru

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 62/136

zatrudnienia i proporcjonalne zmniejszenie wynagrodzenia, stosuje się przepisy


art. 20.
2a. W przypadku rozwiązania z nauczycielem stosunku pracy z przyczyn,
o których mowa w art. 20 ust. 1, lub przeniesienia go w stan nieczynny, po uprzednim
zastosowaniu ust. 2, podstawą ustalenia odprawy, o której mowa w art. 20 ust. 2, lub
wynagrodzenia, o którym mowa w art. 20 ust. 6, jest wynagrodzenie zasadnicze
określone w przepisach wydanych na podstawie art. 30 ust. 5, ustalone odpowiednio
do posiadanego przez nauczyciela stopnia awansu zawodowego i posiadanych
kwalifikacji oraz z uwzględnieniem wymiaru zajęć obowiązkowych nauczyciela
z miesiąca przypadającego bezpośrednio przed zastosowaniem ust. 2.
2b. W razie powstania możliwości podjęcia przez nauczyciela, któremu
ograniczono wymiar zatrudnienia, pracy w wymiarze wyższym niż wynikający z tego
ograniczenia, w tej samej szkole, na tym samym lub za zgodą nauczyciela na innym
stanowisku, pod warunkiem posiadania przez nauczyciela wymaganych kwalifikacji,
dyrektor szkoły ma obowiązek w pierwszej kolejności zwiększyć wymiar zatrudnienia
tego nauczyciela.
3. Do nauczyciela zatrudnionego w kilku szkołach, który w żadnej z tych szkół
nie jest zatrudniony w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć,
łącznie jednak wymiar jego zajęć stanowi co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru
zajęć dla danego stanowiska, nie ma zastosowania przepis art. 91b ust. 1.
4. W przypadku, o którym mowa w ust. 3, organ sprawujący nadzór
pedagogiczny wyznacza dyrektora szkoły, który wykonuje czynności związane
z odbywaniem przez nauczyciela przygotowania do zawodu nauczyciela, w tym
powołuje mentora, dokonuje oceny pracy nauczyciela, o której mowa w art. 6a
ust. 1da–1dd, oraz wskazuje nauczycielowi właściwy organ do złożenia wniosku
o podjęcie odpowiednio postępowania egzaminacyjnego lub postępowania
kwalifikacyjnego.

Art. 23. 1. Stosunek pracy z nauczycielem zatrudnionym na podstawie


mianowania ulega rozwiązaniu:
1) na wniosek nauczyciela;
2) w razie czasowej niezdolności nauczyciela do pracy spowodowanej chorobą,
jeżeli okres tej niezdolności przekracza 182 dni, a jeżeli niezdolność do pracy
została spowodowana gruźlicą lub występuje w trakcie ciąży – 270 dni, przy

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 63/136

czym do okresu niezdolności do pracy wlicza się również przypadające w tym


okresie przerwy obejmujące dni, w których w szkole, zgodnie z odrębnymi
przepisami, nie odbywają się zajęcia; w szczególnie uzasadnionych wypadkach
okres nieobecności w pracy może być przedłużony o kolejne 12 miesięcy, o ile
nauczyciel uzyska prawo do świadczenia rehabilitacyjnego, o którym mowa
w przepisach dotyczących świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego
w razie choroby i macierzyństwa, lub zostanie mu udzielony urlop dla
poratowania zdrowia;
3) w razie orzeczenia przez lekarza przeprowadzającego badanie okresowe lub
kontrolne o niezdolności nauczyciela do wykonywania dotychczasowej pracy;
4) (uchylony)
5) w razie uzyskania negatywnej oceny pracy dokonanej w trybie i na zasadach
określonych w art. 6a;
6) w razie cofnięcia skierowania do nauczania religii w szkole na zasadach
określonych w odrębnych przepisach.
2. Rozwiązanie stosunku pracy z nauczycielem zatrudnionym na podstawie
mianowania z przyczyn określonych w ust. 1 następuje odpowiednio:
1) z końcem roku szkolnego, po uprzednim złożeniu przez nauczyciela
trzymiesięcznego wypowiedzenia;
2) z końcem tego miesiąca, w którym upływa okres czasowej niezdolności
nauczyciela do pracy;
3) z końcem miesiąca, w którym dyrektor szkoły otrzymał ostateczne orzeczenie
lekarskie o niezdolności nauczyciela do wykonywania dotychczasowej pracy;
4) (uchylony)
5) z końcem tego miesiąca, w którym upływa trzymiesięczne wypowiedzenie,
licząc od otrzymania przez nauczyciela negatywnej oceny pracy;
6) z końcem tego miesiąca, w którym nastąpiło cofnięcie skierowania do nauczania
religii.
3. Rozwiązanie stosunku pracy z końcem roku szkolnego w przypadku
określonym w ust. 2 pkt 1 nie dotyczy nauczyciela szkoły, w której w organizacji
pracy nie przewidziano ferii szkolnych.
4. Rozwiązanie stosunku pracy z nauczycielem zatrudnionym na podstawie
mianowania może nastąpić również:

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 64/136

1) na mocy porozumienia stron;


2) w razie nieusprawiedliwionego niezgłoszenia się nauczyciela na badanie
okresowe lub kontrolne, z końcem miesiąca, w którym dyrektor otrzymał o tym
informację, z zastrzeżeniem ust. 5.
5. Dyrektor szkoły może skierować nauczyciela mianowanego na badanie
okresowe lub kontrolne z własnej inicjatywy w każdym czasie. W przypadku
dwukrotnego nieusprawiedliwionego niezgłoszenia się nauczyciela na badanie ust. 4
pkt 2 stosuje się odpowiednio.

Art. 24. (uchylony)

Art. 25. (uchylony)

Art. 26. 1. Stosunek pracy nauczyciela wygasa z mocy prawa odpowiednio


w razie:
1) prawomocnego ukarania w postępowaniu dyscyplinarnym karą dyscyplinarną
zwolnienia z pracy oraz karą dyscyplinarną zwolnienia z pracy z zakazem
przyjmowania ukaranego do pracy w zawodzie nauczyciela w okresie 3 lat od
ukarania lub karą wydalenia z zawodu nauczyciela;
2) orzeczenia środka karnego pozbawienia praw publicznych lub zakazu
wykonywania zawodu nauczyciela;
2a) utraty pełnej zdolności do czynności prawnych;
3) prawomocnego skazania za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo
skarbowe;
4) upływu trzymiesięcznego okresu odbywania kary pozbawienia wolności;
5) stwierdzenia, że nawiązanie stosunku pracy nastąpiło na podstawie fałszywych
lub nieważnych dokumentów albo zostało dokonane z naruszeniem warunków
określonych w art. 10 ust. 5 pkt 1–5, z zastrzeżeniem art. 10 ust. 9.
2. Wygaśnięcie stosunku pracy w przypadkach określonych w ust. 1 stwierdza
dyrektor szkoły, a w stosunku do dyrektora szkoły – organ prowadzący szkołę.

Art. 27. 1. Rozwiązanie umowy o pracę zawartej z nauczycielem na czas


nieokreślony następuje z końcem roku szkolnego, za trzymiesięcznym
wypowiedzeniem.
2. (uchylony)

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 65/136

3. Do rozwiązania stosunku pracy z nauczycielem zatrudnionym na podstawie


umowy o pracę na czas nieokreślony stosuje się również przepisy art. 23 ust. 1 pkt 2,
3, 5 i 6, ust. 2 pkt 2, 3, 5 i 6 oraz ust. 3–5.
4. Stosunek pracy z nauczycielem zatrudnionym na podstawie umowy o pracę na
czas nieokreślony ulega rozwiązaniu, jeżeli w ciągu 6 lat od rozpoczęcia odbywania
przygotowania do zawodu nauczyciela nauczyciel nie uzyskał stopnia nauczyciela
mianowanego.
5. Do ustalenia okresu, o którym mowa w ust. 4, przepisy art. 9ca ust. 8
i 9 stosuje się odpowiednio.
6. Rozwiązanie stosunku pracy z nauczycielem z przyczyny, o której mowa
w ust. 4, następuje z końcem roku szkolnego, w którym upłynął okres, o którym mowa
w ust. 4.

Art. 28. 1. Nauczycielowi zatrudnionemu na podstawie mianowania, z którym


rozwiązano stosunek pracy z przyczyny określonej w art. 23 ust. 1 pkt 3, przyznaje się
odprawę pieniężną w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego
ostatnio pobieranego w czasie trwania stosunku pracy – za każdy pełny rok pracy na
stanowisku nauczyciela, w jednostkach organizacyjnych, o których mowa w art. 1
ust. 1 oraz ust. 2 pkt 1 i 1a, nieprzekraczającą jednak sześciomiesięcznego
wynagrodzenia zasadniczego.
2. Nauczycielowi zatrudnionemu na podstawie mianowania, z którym
rozwiązuje się stosunek pracy z przyczyn określonych w art. 70 ust. 2, przyznaje się
odprawę pieniężną na zasadach określonych w ust. 1, nieprzekraczającą jednak:
1) trzymiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego, jeżeli okres pracy
nauczycielskiej nie przekroczył 10 lat;
2) sześciomiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego, jeżeli okres pracy
nauczycielskiej przekroczył 10 lat.
2a. W wypadku określonym w art. 23 ust. 1 pkt 6 nauczycielowi zatrudnionemu
na podstawie mianowania przysługuje jednorazowa odprawa w wysokości
jednomiesięcznego wynagrodzenia za każdy rok pracy na stanowisku nauczyciela
religii, nie więcej jednak niż w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia.
3. Odprawy określone w ust. 1–2a wypłaca dyrektor szkoły, który rozwiązał
z nauczycielem zatrudnionym na podstawie mianowania stosunek pracy.

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 66/136

Rozdział 5

Warunki pracy i wynagrodzenie

Art. 29. 1. Organ prowadzący szkołę obowiązany jest zapewnić szkole


podstawowe warunki do realizacji przez nauczyciela zadań dydaktycznych,
wychowawczych i opiekuńczych.
2. Nauczycielowi przysługuje wyposażenie jego stanowiska pracy,
umożliwiające realizację dydaktyczno-wychowawczego programu nauczania.
3. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, a w odniesieniu do szkół
artystycznych – minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa
narodowego, określi, w drodze rozporządzenia, podstawowe warunki niezbędne do
realizacji przez szkoły i nauczycieli zadań i programów, o których mowa w ust. 1 i 2,
uwzględniając konieczność realizacji przez szkoły zadań statutowych oraz realizacji
przez nauczycieli zadań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych.

Art. 30. 1. Wynagrodzenie nauczycieli, z zastrzeżeniem art. 32, składa się z:


1) wynagrodzenia zasadniczego;
2) dodatków: za wysługę lat, motywacyjnego, funkcyjnego, w tym z tytułu
sprawowania funkcji wychowawcy klasy, oraz za warunki pracy,
3) wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw;
4) nagród i innych świadczeń wynikających ze stosunku pracy, z wyłączeniem
świadczeń z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, świadczenia,
o którym mowa w art. 53a, i dodatku, o którym mowa w art. 54 ust. 5.
2. Wysokość wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela uzależniona jest od
stopnia awansu zawodowego, posiadanych kwalifikacji oraz wymiaru zajęć
obowiązkowych, a wysokość dodatków odpowiednio od okresu zatrudnienia, jakości
świadczonej pracy i wykonywania dodatkowych zadań lub zajęć, powierzonego
stanowiska lub sprawowanej funkcji oraz trudnych lub uciążliwych warunków pracy.
3. Średnie wynagrodzenie nauczycieli stanowi dla:
1) nauczyciela początkującego – 120%,
2) nauczyciela mianowanego – 144%,
3) nauczyciela dyplomowanego – 184%
– kwoty bazowej, określanej dla nauczycieli corocznie w ustawie budżetowej.
4. (uchylony)

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 67/136

5. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, w porozumieniu


z ministrem właściwym do spraw pracy oraz po zasięgnięciu opinii Komisji Wspólnej
Rządu i Samorządu Terytorialnego, określa, w drodze rozporządzenia:
1) corocznie wysokość minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego dla
nauczycieli realizujących tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin, o którym
mowa w art. 42 ust. 3, oraz dla nauczycieli, których tygodniowy obowiązkowy
wymiar godzin ustala się na podstawie art. 42 ust. 7, oraz sposób
udokumentowania prawa do określonej stawki wynagrodzenia zasadniczego,
2) sposób obliczania wysokości stawki wynagrodzenia zasadniczego za jedną
godzinę przeliczeniową i minimalnej stawki wynagrodzenia zasadniczego dla
nauczycieli realizujących tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin, o którym
mowa w art. 42 ust. 4a,
3) wykaz stanowisk oraz sprawowanych funkcji uprawniających nauczyciela do
dodatku funkcyjnego oraz ogólne warunki przyznawania nauczycielom dodatku
motywacyjnego,
4) sposób ustalania wysokości wynagrodzenia za pracę w dniu wolnym od pracy
– uwzględniając stopnie awansu zawodowego, poziom wykształcenia nauczycieli
i wymiar zajęć obowiązkowych, stanowiska kierownicze w szkole i sprawowane
funkcje, stopień zaangażowania nauczycieli w pracę oraz zapewniając, że
wynagrodzenie za pracę w dniu wolnym od pracy uwzględnia osobistą stawkę
zaszeregowania nauczyciela i dodatek za warunki pracy.
6. Organ prowadzący szkołę będący jednostką samorządu terytorialnego,
uwzględniając przewidywaną strukturę zatrudnienia, określa dla nauczycieli,
w drodze regulaminu:
1) wysokość stawek dodatków, o których mowa w ust. 1 pkt 2, oraz szczegółowe
warunki przyznawania tych dodatków, z zastrzeżeniem art. 33–34a,
2) szczegółowe warunki obliczania i wypłacania wynagrodzenia za godziny
ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw, z zastrzeżeniem art. 35 ust. 3,
3) wysokość i warunki wypłacania składników wynagrodzenia, o których mowa
w ust. 1 pkt 4, o ile nie zostały one określone w ustawie lub w odrębnych
przepisach
– w taki sposób, aby średnie wynagrodzenia nauczycieli, składające się ze składników,
o których mowa w ust. 1, odpowiadały na obszarze działania danej jednostki

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 68/136

samorządu terytorialnego co najmniej średnim wynagrodzeniom nauczycieli,


o których mowa w ust. 3.
6a. Regulamin podlega uzgodnieniu ze związkami zawodowymi zrzeszającymi
nauczycieli.
6b. (uchylony)
7. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania w porozumieniu
z ministrem właściwym do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego,
Ministrem Obrony Narodowej, ministrem właściwym do spraw rolnictwa, ministrem
właściwym do spraw środowiska, ministrem właściwym do spraw gospodarki
morskiej, ministrem właściwym do spraw żeglugi śródlądowej i ministrem właściwym
do spraw rybołówstwa określi, w drodze rozporządzenia, dla nauczycieli
zatrudnionych w szkołach prowadzonych przez ministrów wysokość stawek
dodatków, o których mowa w ust. 1 pkt 2, z zastrzeżeniem art. 33, oraz szczegółowe
warunki przyznawania tych dodatków, szczegółowe warunki obliczania i wypłacania
wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw,
wysokość i warunki wypłacania składników wynagrodzenia, o których mowa
w ust. 1 pkt 4, o ile nie zostały one określone w przepisach ustawy lub w odrębnych
przepisach, z zastrzeżeniem ust. 7a, uwzględniając wysokości średniego
wynagrodzenia nauczycieli, o których mowa w ust. 3, oraz zróżnicowanie szkół
prowadzonych przez poszczególnych ministrów.
7a. Minister Sprawiedliwości, uwzględniając co najmniej wysokość średniego
wynagrodzenia nauczycieli, o których mowa w ust. 3, określi, w drodze
rozporządzenia, dla nauczycieli zatrudnionych w okręgowych ośrodkach
wychowawczych, zakładach poprawczych, schroniskach dla nieletnich oraz szkołach
przy zakładach karnych i aresztach śledczych wysokość stawek dodatków, o których
mowa w ust. 1 pkt 2, oraz szczegółowe warunki przyznawania tych dodatków,
z zastrzeżeniem art. 33, a także szczegółowe warunki obliczania i wypłacania
wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw oraz
wysokość i warunki wypłacania składników wynagrodzenia, o których mowa
w ust. 1 pkt 4, o ile nie zostały one określone w przepisach ustawy lub w odrębnych
przepisach, uwzględniając w szczególności specyfikę organizacji nauki, pracy
wychowawczej i resocjalizacyjnej, a także specyfikę nauczania prowadzonego
w warunkach izolacji.

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 69/136

7b. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, w porozumieniu


z ministrem właściwym do spraw pracy, określi, w drodze rozporządzenia, składniki
wynagrodzenia przysługującego nauczycielom, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 1a,
ich wysokość oraz warunki i sposób wypłacania, z uwzględnieniem posiadanych
stopni awansu zawodowego.
8. Środki niezbędne na średnie wynagrodzenia nauczycieli, o których mowa
w ust. 3, wraz z pochodnymi od wynagrodzeń, środki na odpis, o którym mowa
w art. 53 ust. 1, środki na świadczenie, o którym mowa w art. 53a, oraz środki na
dofinansowanie doskonalenia zawodowego nauczycieli, z uwzględnieniem szkoleń
branżowych, o których mowa w art. 70a ust. 1, są zagwarantowane przez państwo
w dochodach jednostek samorządu terytorialnego.
8a. W przypadku szkół prowadzonych przez właściwych ministrów środki
niezbędne na wynagrodzenia nauczycieli, wraz z pochodnymi od wynagrodzeń, środki
na odpis, o którym mowa w art. 53 ust. 1, środki na świadczenie, o którym mowa
w art. 53a, oraz środki na dofinansowanie doskonalenia zawodowego nauczycieli,
z uwzględnieniem szkoleń branżowych, o których mowa w art. 70a ust. 1, są
zagwarantowane w budżetach tych ministrów.
9. (uchylony)
10. Organy prowadzące szkoły będące jednostkami samorządu terytorialnego
mogą zwiększać środki na wynagrodzenia nauczycieli, w tym podwyższać minimalne
stawki wynagrodzenia zasadniczego, ustalone w przepisach wydanych na podstawie
ust. 5 pkt 1, oraz minimalną wysokość dodatku z tytułu sprawowania funkcji
wychowawcy klasy określoną w art. 34a ust. 2. Organy prowadzące mogą ponadto
upoważniać dyrektorów szkół, w indywidualnych przypadkach oraz w granicach
ustalonego planu finansowego szkoły, do przyznawania minimalnej stawki
wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela wyższej od ustalonej w przepisach
wydanych na podstawie ust. 5 pkt 1 lub podwyższonej przez organ prowadzący.
10a. Podwyższenie minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego oraz
minimalnej wysokości dodatku z tytułu sprawowania funkcji wychowawcy klasy
określonej w art. 34a ust. 2 następuje w trybie określonym w ust. 6.
10b. Zwiększenie środków na poszczególne składniki wynagrodzenia dla
nauczycieli ponad poziom określony w ust. 3 może odbywać się wyłącznie

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 70/136

z dochodów własnych jednostek samorządu terytorialnego lub ze środków


pochodzących z budżetu Unii Europejskiej.
11. Podwyższenie wynagrodzeń dla nauczycieli następuje nie później niż
w ciągu 3 miesięcy po ogłoszeniu ustawy budżetowej, z wyrównaniem od dnia
1 stycznia danego roku.

Art. 30a. 1. W terminie do dnia 20 stycznia każdego roku organ prowadzący


szkołę będący jednostką samorządu terytorialnego przeprowadza analizę poniesionych
w poprzednim roku kalendarzowym wydatków na wynagrodzenia nauczycieli
w odniesieniu do wysokości średnich wynagrodzeń, o których mowa w art. 30 ust. 3,
oraz średniorocznej struktury zatrudnienia nauczycieli początkujących, mianowanych
i dyplomowanych.
2. W przypadku nieosiągnięcia w roku podlegającym analizie wysokości
średnich wynagrodzeń, o których mowa w art. 30 ust. 3, w składnikach wskazanych
w art. 30 ust. 1 organ prowadzący szkołę będący jednostką samorządu terytorialnego
ustala kwotę różnicy między wydatkami poniesionymi na wynagrodzenia nauczycieli
w danym roku w składnikach, o których mowa w art. 30 ust. 1, a iloczynem
średniorocznej liczby etatów nauczycieli początkujących, mianowanych
i dyplomowanych oraz średnich wynagrodzeń nauczycieli, o których mowa w art. 30
ust. 3, ustalonych w danym roku.
3. Kwota różnicy, o której mowa w ust. 2, jest dzielona między nauczycieli
zatrudnionych i pobierających wynagrodzenie w roku, dla którego ustalono kwotę
różnicy, w szkołach prowadzonych przez jednostkę samorządu terytorialnego
i wypłacana w terminie do dnia 31 stycznia roku kalendarzowego następującego po
roku, dla którego wyliczono kwotę różnicy, w formie jednorazowego dodatku
uzupełniającego ustalanego proporcjonalnie do okresu zatrudnienia oraz osobistej
stawki wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela, zapewniając osiągnięcie średnich
wynagrodzeń, o których mowa w art. 30 ust. 3, w danej jednostce samorządu
terytorialnego w roku, dla którego wyliczono kwotę różnicy.
4. W terminie do dnia 10 lutego roku kalendarzowego następującego po roku,
który podlegał analizie, organ prowadzący szkołę będący jednostką samorządu
terytorialnego sporządza sprawozdanie z wysokości średnich wynagrodzeń
nauczycieli początkujących, mianowanych i dyplomowanych w szkołach

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 71/136

i placówkach prowadzonych przez tę jednostkę samorządu terytorialnego,


z uwzględnieniem wysokości kwoty różnicy, o której mowa w ust. 2, o ile wystąpiła.
5. Organ prowadzący szkołę będący jednostką samorządu terytorialnego
przedkłada sprawozdanie, o którym mowa w ust. 4, w terminie 7 dni od jego
sporządzenia, regionalnej izbie obrachunkowej, a także organowi stanowiącemu tej
jednostki samorządu terytorialnego, dyrektorom szkół prowadzonych przez tę
jednostkę oraz związkom zawodowym zrzeszającym nauczycieli.
6. Jednorazowy dodatek uzupełniający, o którym mowa w ust. 3, nie jest
uwzględniany jako składnik poniesionych wydatków na wynagrodzenia nauczycieli
w odniesieniu do wysokości średnich wynagrodzeń, o których mowa w art. 30 ust. 3,
w roku, w którym został wypłacony.
7. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określi, w drodze
rozporządzenia, sposób opracowywania sprawozdania, o którym mowa w ust. 4,
w szczególności:
1) sposób wyliczania średnich wynagrodzeń nauczycieli, o których mowa w art. 30
ust. 3,
2) sposób ustalania średniorocznej struktury zatrudnienia nauczycieli,
3) sposób ustalania kwoty różnicy, o której mowa w ust. 2,
4) sposób ustalania wysokości jednorazowego dodatku uzupełniającego
– a także wzór formularza sprawozdania, uwzględniając okres obowiązywania kwoty
bazowej, o której mowa w art. 30 ust. 3, okresy zatrudnienia, w których nauczyciele
nie są wliczani do średniorocznej struktury zatrudnienia, oraz zmiany wysokości
wynagrodzeń i struktury zatrudnienia nauczycieli wynikające z uzyskiwania przez
nich stopni awansu zawodowego.

Art. 30b. Regionalna izba obrachunkowa, w trybie określonym w przepisach


ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U.
z 2019 r. poz. 2137), dotyczących kontroli gospodarki finansowej jednostek
samorządu terytorialnego, kontroluje osiągnięcie w poszczególnych jednostkach
samorządu terytorialnego wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli, o których
mowa w art. 30 ust. 3, z uwzględnieniem art. 30a ust. 3.

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 72/136

Art. 31. 1. Nauczycielowi dyplomowanemu, który uzyskał tytuł honorowy


profesora oświaty, minister właściwy do spraw oświaty i wychowania wypłaca
jednorazową gratyfikację pieniężną w wysokości 18 tys. zł.
2. W części budżetu państwa, której dysponentem jest minister właściwy do
spraw oświaty i wychowania, na wypłatę gratyfikacji, o której mowa w ust. 1,
wyodrębnia się corocznie środki w wysokości do 450 tys. zł.

Art. 32. 1. Nauczycielom mianowanym i dyplomowanym zatrudnionym na


stanowiskach, na których wymagane są kwalifikacje pedagogiczne, w urzędach
organów administracji rządowej i kuratoriach oświaty przysługuje wynagrodzenie
i inne świadczenia, określone dla członków korpusu służby cywilnej w ustawie z dnia
21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (Dz. U. z 2021 r. poz. 1233).
2. Do nauczycieli mianowanych i dyplomowanych zatrudnionych na
stanowiskach, na których wymagane są kwalifikacje pedagogiczne,
w specjalistycznych jednostkach nadzoru, o których mowa w art. 53 ust. 1–3 ustawy
– Prawo oświatowe, oraz w organach sprawujących nadzór pedagogiczny nad
okręgowymi ośrodkami wychowawczymi, zakładami poprawczymi, schroniskami dla
nieletnich i szkołami przy zakładach karnych, w zakresie wynagrodzenia i innych
świadczeń stosuje się odpowiednio przepisy ustawy, o której mowa w ust. 1.
3. Nauczycielom mianowanym i dyplomowanym zatrudnionym na
stanowiskach, na których wymagane są kwalifikacje pedagogiczne, w Centralnej
Komisji Egzaminacyjnej, okręgowych komisjach egzaminacyjnych, publicznych
placówkach doskonalenia nauczycieli o zasięgu ogólnokrajowym, publicznych
placówkach doskonalenia nauczycieli szkół artystycznych, publicznych placówkach
doskonalenia nauczycieli przedmiotów zawodowych, którzy nauczają w szkołach
rolniczych, oraz publicznej placówce doskonalenia nauczycieli przedmiotów
zawodowych o zasięgu ogólnokrajowym, o których mowa odpowiednio w art. 8 ust.
5 pkt 1 lit. b, ust. 6 i ust. 7 pkt 2 i ust. 14 ustawy – Prawo oświatowe, oprócz
wynagrodzenia zasadniczego przysługują dodatki: za wysługę lat, motywacyjny oraz
służbowy.
4. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, w porozumieniu z
ministrem właściwym do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, ministrem
właściwym do spraw rolnictwa oraz ministrem właściwym do spraw zdrowia, określi,
w drodze rozporządzenia, wysokość i warunki przyznawania dodatków, o których

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 73/136

mowa w ust. 3, z zastrzeżeniem art. 33, uwzględniając potrzebę zróżnicowania ich


wysokości w zależności od jakości świadczonej pracy i zajmowanego stanowiska.

Art. 33. 1. Nauczycielom przysługuje dodatek za wysługę lat, w wysokości 1%


wynagrodzenia zasadniczego za każdy rok pracy, wypłacany w okresach
miesięcznych poczynając od czwartego roku pracy, z tym że dodatek ten nie może
przekroczyć 20% wynagrodzenia zasadniczego.
2. (uchylony)
3. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, w porozumieniu
z ministrem właściwym do spraw pracy, określa, w drodze rozporządzenia, szczególne
przypadki zaliczania okresów zatrudnienia oraz innych okresów uprawniających do
dodatku za wysługę lat.

Art. 34. 1. Nauczycielom pracującym w trudnych lub uciążliwych warunkach


przysługuje z tego tytułu dodatek za warunki pracy.
2. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, w porozumieniu
z ministrem właściwym do spraw pracy, określa, w drodze rozporządzenia, wykaz
trudnych i uciążliwych warunków pracy, stanowiących podstawę do przyznania z tego
tytułu dodatku, o którym mowa w ust. 1, biorąc pod uwagę w szczególności stopień
trudności zajęć realizowanych w warunkach trudnych i uciążliwych.
3. (uchylony)

Art. 34a. 1. Nauczycielowi, któremu powierzono sprawowanie funkcji


wychowawcy klasy, przysługuje dodatek funkcyjny z tytułu sprawowania funkcji
wychowawcy klasy.
2. Minimalna wysokość dodatku, o którym mowa w ust. 1, wynosi 300 zł.

Art. 35. 1. W szczególnych wypadkach, podyktowanych wyłącznie


koniecznością realizacji programu nauczania, nauczyciel może być obowiązany do
odpłatnej pracy w godzinach ponadwymiarowych zgodnie z posiadaną specjalnością,
których liczba nie może przekroczyć 1/4 tygodniowego obowiązkowego wymiaru
godzin zajęć. Przydzielenie nauczycielowi większej liczby godzin
ponadwymiarowych może nastąpić wyłącznie za jego zgodą, jednak w wymiarze
nieprzekraczającym 1/2 tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć.
2. Przez godzinę ponadwymiarową rozumie się przydzieloną nauczycielowi
godzinę zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych powyżej

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 74/136

tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć dydaktycznych,


wychowawczych lub opiekuńczych.
2a. Przez godzinę doraźnego zastępstwa rozumie się przydzieloną nauczycielowi
godzinę zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych powyżej
tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć dydaktycznych,
wychowawczych lub opiekuńczych, której realizacja następuje w zastępstwie
nieobecnego nauczyciela.
3. Wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe i za godziny doraźnych
zastępstw wypłaca się według stawki osobistego zaszeregowania nauczyciela,
z uwzględnieniem dodatku za warunki pracy.
4. Kobiecie w ciąży lub osobie wychowującej dziecko do lat 4 nie przydziela się
pracy w godzinach ponadwymiarowych bez ich zgody.

Art. 35a. 1. Nauczycielom wymienionym w art. 1 ust. 1, którzy w ramach


programów finansowanych ze środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej
prowadzą zajęcia bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz, za
każdą godzinę prowadzenia tych zajęć przysługuje wynagrodzenie w wysokości
ustalonej w sposób określony w art. 35 ust. 3.
2. Zajęcia, o których mowa w ust. 1, są przydzielane za zgodą nauczyciela.
3. Zajęcia, o których mowa w ust. 1, nie są wliczane do tygodniowego
obowiązkowego wymiaru godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych
i opiekuńczych, prowadzonych bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na
ich rzecz.
4. Wynagrodzenia nauczycieli, o którym mowa w ust. 1, nie uwzględnia się przy
obliczaniu kwot wydatkowanych na średnie wynagrodzenia nauczycieli, o których
mowa w art. 30 ust. 3.

Art. 36. 1. Układy zbiorowe pracy dla nauczycieli mogą być zawierane na
zasadach określonych w dziale jedenastym Kodeksu pracy, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Zawieranie układów zbiorowych pracy dla nauczycieli, o których mowa
w ust. 1, nie może powodować dodatkowych skutków finansowych dla budżetu
państwa.

Art. 37. (uchylony)

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 75/136

Art. 38. Nauczyciel nabywa prawo do wynagrodzenia od dnia nawiązania


stosunku pracy.

Art. 39. 1. Zmiana wysokości wynagrodzenia w czasie trwania stosunku pracy


w związku z uzyskaniem danego stopnia awansu zawodowego nauczyciela następuje
z pierwszym dniem roku szkolnego następującego po roku szkolnym, w którym
nauczyciel uzyskał dany stopień awansu. Zmiana wysokości wynagrodzenia z innych
przyczyn następuje z pierwszym dniem najbliższego miesiąca kalendarzowego, jeżeli
inne przyczyny nie nastąpiły od pierwszego dnia danego miesiąca kalendarzowego.
1a. W przypadku uzyskania danego stopnia awansu zawodowego w trybie art. 9b
ust. 3a zmiana wysokości wynagrodzenia następuje z dniem 1 stycznia danego roku,
następującego po roku kalendarzowym, w którym nauczyciel uzyskał dany stopień
awansu.
2. W razie zmiany miejsca pracy, pociągającej za sobą zmianę wysokości
wynagrodzenia, prawo do wynagrodzenia odpowiadającego nowemu miejscu pracy
przysługuje od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, następującego po objęciu
obowiązków pracowniczych w nowym miejscu pracy, jeżeli objęcie tych obowiązków
nie nastąpiło od dnia pierwszego danego miesiąca kalendarzowego.
3. Wynagrodzenie wypłacane jest nauczycielowi miesięcznie z góry
w pierwszym dniu miesiąca. Jeżeli pierwszy dzień miesiąca jest dniem ustawowo
wolnym od pracy, wynagrodzenie wypłacane jest w dniu następnym.
4. Składniki wynagrodzenia, których wysokość może być ustalona jedynie na
podstawie już wykonanych prac, wypłaca się miesięcznie lub jednorazowo z dołu
w ostatnim dniu miesiąca. Jeżeli ostatni dzień miesiąca jest dniem ustawowo wolnym
od pracy, wynagrodzenie wypłacane jest w dniu poprzedzającym ten dzień,
a w wypadkach szczególnie uzasadnionych wynagrodzenie może być wypłacone
w jednym z ostatnich pięciu dni miesiąca lub w dniu wypłaty wynagrodzenia,
o którym mowa w ust. 3.

Art. 40. (uchylony)

Art. 41. (uchylony)

Art. 42. 1. Czas pracy nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć nie
może przekraczać 40 godzin na tydzień.

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 76/136

2. W ramach czasu pracy, o którym mowa w ust. 1, oraz ustalonego


wynagrodzenia nauczyciel obowiązany jest realizować:
1) zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, prowadzone bezpośrednio
z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz, w wymiarze określonym
w ust. 3 lub ustalonym na podstawie ust. 4a albo ust. 7;
2) inne zajęcia i czynności wynikające z zadań statutowych szkoły, w tym zajęcia
opiekuńcze i wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania
uczniów;
3) zajęcia i czynności związane z przygotowaniem się do zajęć, samokształceniem
i doskonaleniem zawodowym.
2a. Nauczyciel, na swój wniosek złożony na piśmie do dyrektora szkoły przed
rozpoczęciem zajęć w danym roku szkolnym, może realizować zajęcia dydaktyczne,
wychowawcze i opiekuńcze w wymiarze określonym w ust. 4a. Dyrektor szkoły może
wyrazić zgodę na realizację zajęć w danym roku szkolnym w ustalonym
z nauczycielem wymiarze określonym w ust. 4a, jeżeli taka możliwość wynika
z zatwierdzonego przez organ prowadzący szkołę arkusza organizacyjnego szkoły.
2b. W ramach:
1) zajęć, o których mowa w ust. 2 pkt 1, nauczyciel jest obowiązany uczestniczyć
w przeprowadzaniu części ustnej egzaminu maturalnego;
2) innych zajęć i czynności wynikających z zadań statutowych szkoły, o których
mowa w ust. 2 pkt 2, nauczyciel jest obowiązany uczestniczyć w
przeprowadzaniu odpowiednio: egzaminu ósmoklasisty, egzaminu zawodowego,
egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe, egzaminu
potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie i egzaminu maturalnego – z
wyjątkiem części ustnej.
2c. Nauczyciel prowadzi zajęcia na kwalifikacyjnych kursach zawodowych
w ramach zajęć, o których mowa w ust. 2 pkt 1.
2d. W ramach zajęć i czynności, o których mowa w ust. 2 pkt 2, nauczyciel nie
prowadzi zajęć świetlicowych oraz zajęć z zakresu pomocy
psychologiczno-pedagogicznej.
2e. Nauczyciele teoretycznych przedmiotów zawodowych i nauczyciele
praktycznej nauki zawodu, zatrudnieni w szkołach prowadzących kształcenie
zawodowe w rozumieniu art. 4 pkt 28a lit. a ustawy – Prawo oświatowe, oraz

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 77/136

placówkach i centrach, o których mowa w art. 2 pkt 4 tej ustawy odbywają szkolenia
branżowe w ramach zajęć, o których mowa w ust. 2 pkt 3.
2f. W ramach zajęć i czynności, o których mowa w ust. 2 pkt 2, nauczyciel jest
obowiązany do dostępności w szkole w wymiarze 1 godziny tygodniowo,
a w przypadku nauczyciela zatrudnionego w wymiarze niższym niż
1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć – w wymiarze 1 godziny w ciągu 2 tygodni,
w trakcie której, odpowiednio do potrzeb, prowadzi konsultacje dla uczniów,
wychowanków lub ich rodziców.
3. Tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć dydaktycznych,
wychowawczych i opiekuńczych, prowadzonych bezpośrednio z uczniami lub
wychowankami albo na ich rzecz, nauczycieli zatrudnionych w pełnym wymiarze
zajęć ustala się, z zastrzeżeniem ust. 2a i 4a, według następujących norm:

Lp. Stanowisko – typ (rodzaj) szkoły Tygodniowa liczba godzin


obowiązkowego wymiaru
zajęć dydaktycznych,
wychowawczych,
opiekuńczych
1 2 3
1 Nauczyciele przedszkoli, z wyjątkiem nauczycieli pracujących 25
z grupami dzieci 6-letnich
2 Nauczyciele przedszkoli i innych placówek przedszkolnych 22
pracujących z grupami dzieci 6-letnich
3 Nauczyciele: przedszkoli specjalnych, szkół podstawowych, 18
szkół specjalnych, liceów ogólnokształcących, przedmiotów
z zakresu kształcenia ogólnego i teoretycznych przedmiotów
zawodowych w szkołach prowadzących kształcenie
zawodowe, w tym w szkołach specjalnych i szkolenia
rzemieślniczego w okręgowych ośrodkach wychowawczych,
schroniskach dla nieletnich oraz zakładach poprawczych,
teoretycznych przedmiotów zawodowych na kwalifikacyjnych
kursach zawodowych, przedmiotów artystycznych i
ogólnokształcących w szkołach artystycznych
4 (uchylona)
5 (uchylona)

6 Wychowawcy świetlic szkolnych i półinternatów (z wyjątkiem 26


wychowawców świetlic szkół specjalnych), świetlic i klubów
środowiskowych, w tym: profilaktyczno-wychowawczych
i terapeutycznych, wychowawcy młodzieżowych ośrodków
socjoterapii
7 Wychowawcy internatów, burs, ogrodów jordanowskich, 30
świetlic dworcowych, stałych szkolnych schronisk
młodzieżowych
8 Wychowawcy:
a) w zakładach opiekuńczo-leczniczych dla dzieci, 26

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 78/136

b) w domach wczasów dziecięcych 26


– w tym na zajęcia dydaktyczne, 10
c) w specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych, 24
okręgowych ośrodkach wychowawczych, zakładach
poprawczych, schroniskach dla nieletnich, świetlicach szkół
specjalnych, młodzieżowych ośrodkach wychowawczych,
zespołach pozalekcyjnych zajęć wychowawczych
zorganizowanych w podmiotach leczniczych
9 Nauczyciele pałaców młodzieży, młodzieżowych domów 18
kultury, ognisk pracy pozaszkolnej, pozaszkolnych placówek
specjalistycznych, międzyszkolnych ośrodków sportowych
10 Nauczyciele – bibliotekarze bibliotek szkolnych 30

11 Nauczyciele poradni psychologiczno-pedagogicznych 20

12 Nauczyciele posiadający kwalifikacje z zakresu pedagogiki 20


specjalnej zatrudniani dodatkowo w celu współorganizowania
kształcenia integracyjnego oraz współorganizowania
kształcenia uczniów niepełnosprawnych, niedostosowanych
społecznie oraz zagrożonych niedostosowaniem społecznym
3a. (uchylony)
3b. (uchylony)
3c. (uchylony)
4. (uchylony)
4a. Zajęcia dydaktyczne, opiekuńcze i wychowawcze mogą być realizowane,
z zastrzeżeniem ust. 2a, w wymiarze:
1) od 19 do 27 godzin – przez nauczycieli, o których mowa w ust. 3 w tabeli
w rubryce: stanowisko – typ (rodzaj) szkoły, w lp. 3 i 9.
2) (uchylony)
5. Pracę wykonywaną w wymiarze określonym w ust. 3 lub ustalonym na
podstawie ust. 4a albo ust. 7 uznaje się w zakresie uprawnień pracowniczych za pracę
wykonywaną w pełnym wymiarze zajęć.
5a. Nauczyciel, który realizuje tygodniowy obowiązkowy wymiar zajęć zgodnie
z ust. 4a, nie może mieć przydzielonych godzin ponadwymiarowych, z wyjątkiem
godzin doraźnych zastępstw.
5b. Nauczyciel, który realizuje tygodniowy obowiązkowy wymiar zajęć zgodnie
z ust. 3 i dla którego ustalony plan zajęć w pewnych okresach roku szkolnego nie
wyczerpuje obowiązującego tego nauczyciela tygodniowego wymiaru godzin zajęć
dydaktycznych, powinien nauczać odpowiednio większą liczbę godzin w innych
okresach danego roku szkolnego. Praca wykonywana zgodnie z tak ustalonym planem
zajęć nie jest pracą w godzinach ponadwymiarowych.

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 79/136

5c. Nauczycielom realizującym w ramach stosunku pracy obowiązki określone


dla stanowisk o różnym tygodniowym obowiązkowym wymiarze godzin zajęć
tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć ustala się jako iloraz łącznej liczby
realizowanych godzin i sumy części etatów realizowanych w ramach poszczególnych
tygodniowych wymiarów godzin zajęć, przy czym wynik zaokrągla się do pełnych
godzin w ten sposób, że czas zajęć do pół godziny pomija się, a powyżej pół godziny
liczy się za pełną godzinę. Godziny wyliczone ponad ten wymiar stanowią godziny
ponadwymiarowe.
6. Dyrektorowi i wicedyrektorowi szkoły oraz nauczycielowi pełniącemu inne
stanowisko kierownicze w szkole, a także nauczycielowi, który obowiązki
kierownicze pełni w zastępstwie nauczyciela, któremu powierzono stanowisko
kierownicze, obniża się tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć w zależności
od wielkości i typu szkoły oraz warunków pracy lub zwalnia się ich od obowiązku
realizacji zajęć, o których mowa w ust. 3.
6a. Dyrektorowi i wicedyrektorowi szkoły oraz innym nauczycielom, o których
mowa w ust. 6, korzystającym z obniżonego tygodniowego obowiązkowego wymiaru
godzin zajęć, nie przydziela się godzin ponadwymiarowych, chyba że jest to konieczne
dla zapewnienia realizacji ramowego planu nauczania w jednym oddziale, a za zgodą
organu prowadzącego szkołę także gdy jest to konieczne dla zapewnienia realizacji
ramowego planu nauczania w więcej niż jednym oddziale.
7. Organ prowadzący szkołę lub placówkę określa:
1) zasady rozliczania tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć
nauczycieli, dla których ustalony plan zajęć jest różny w poszczególnych
okresach roku szkolnego;
2) zasady udzielania i rozmiar obniżek, o których mowa w ust. 6, oraz przyznaje
zwolnienia od obowiązku realizacji zajęć, o których mowa w ust. 3;
3) tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć:
a) nauczycieli szkół niewymienionych w ust. 3, nauczycieli szkół, o których
mowa w art. 1 ust. 2 pkt 1a, nauczycieli prowadzących kształcenie
w formie zaocznej, nauczycieli kolegiów pracowników służb społecznych,
nauczycieli kształcenia na odległość, bibliotekarzy bibliotek
pedagogicznych oraz zasady zaliczania do wymiaru godzin poszczególnych
zajęć w formie zaocznej i w kształceniu na odległość,

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 80/136

b) pedagogów, pedagogów specjalnych, psychologów, logopedów, terapeutów


pedagogicznych, doradców zawodowych, z wyjątkiem nauczycieli
zatrudnionych w poradniach psychologiczno-pedagogicznych, z tym że
wymiar ten nie może przekraczać 22 godzin,
c) nauczycieli przedszkoli i innych placówek przedszkolnych pracujących
z grupami obejmującymi dzieci 6-letnie i dzieci młodsze, z tym że wymiar
ten nie może przekraczać 25 godzin,
d) nauczycieli praktycznej nauki zawodu we wszystkich typach szkół i na
kwalifikacyjnych kursach zawodowych, z tym że wymiar ten nie może
przekraczać 20 godzin.
7a. Zajęcia i czynności realizowane w ramach czasu pracy nauczyciela,
o których mowa w ust. 2 pkt 1, są rejestrowane i rozliczane w okresach tygodniowych
odpowiednio w dziennikach lekcyjnych lub dziennikach zajęć.
7b. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, a w stosunku do
nauczycieli zatrudnionych w okręgowych ośrodkach wychowawczych, zakładach
poprawczych i schroniskach dla nieletnich – Minister Sprawiedliwości, określą,
w drodze rozporządzeń, wykaz zajęć prowadzonych bezpośrednio z uczniami lub
wychowankami albo na ich rzecz, o których mowa w ust. 2 pkt 1, przez nauczycieli,
o których mowa w ust. 3 w tabeli w lp. 11 i ust. 7 pkt 3 lit. b, uwzględniając
zróżnicowaną specyfikę szkół i placówek.
8. (uchylony)
9. (uchylony)

Art. 42a. 1. Organ prowadzący szkołę lub placówkę może określić przypadki,
w jakich nauczycielowi zatrudnionemu w pełnym wymiarze zajęć można obniżyć
tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć, oraz warunki i tryb tego obniżenia.
1a. Nauczycielowi niepełnosprawnemu zaliczonemu do znacznego lub
umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, dla którego maksymalny tygodniowy
wymiar czasu pracy jest ustalany zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia
1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób
niepełnosprawnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 573), obniża się tygodniowy obowiązkowy
wymiar godzin zajęć proporcjonalnie do obniżenia maksymalnego tygodniowego
wymiaru czasu pracy, z zaokrągleniem do pełnych godzin w ten sposób, że czas zajęć
do pół godziny pomija się, a powyżej pół godziny liczy się za pełną godzinę.

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 81/136

2. Obniżenie tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć nie może


spowodować zmniejszenia wynagrodzenia oraz ograniczenia innych uprawnień
nauczyciela.
3. Nauczycielowi korzystającemu z obniżonego tygodniowego obowiązkowego
wymiaru godzin zajęć nie przydziela się godzin ponadwymiarowych.
4. (uchylony)

Art. 42b. 1. Nauczyciel może być obowiązany do realizowania tygodniowego


obowiązkowego wymiaru godzin zajęć wychowawczych także w porze nocnej.
2. Za każdą godzinę pracy w porze nocnej nauczycielowi przysługuje dodatkowe
wynagrodzenie w wysokości 15% godzinowej stawki wynagrodzenia zasadniczego,
jednakże nie niższej niż ustalona na podstawie art. 1518 § 1 Kodeksu pracy.
3. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego, w porozumieniu
z właściwymi ministrami, określi, w drodze rozporządzenia, szkoły i przypadki,
w których nauczyciel może być obowiązany do realizowania tygodniowego
obowiązkowego wymiaru godzin zajęć wychowawczych także w porze nocnej, oraz
warunki, na jakich może się to odbywać, uwzględniając w szczególności:
1) konieczność zapewnienia opieki w porze nocnej w placówkach świadczących
opiekę całkowitą lub przyjmujących dzieci także w nocy;
2) zapobieganie zagrożeniom dla wychowanków ze strony środowiska lokalnego;
3) warunki lokalowe szkół;
4) równomierne obciążenie nauczycieli pracą w porze nocnej.

Art. 42c. 1. Nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć obowiązuje


pięciodniowy tydzień pracy. Nauczycielom dokształcającym się, odbywającym
szkolenie branżowe, wykonującym inne ważne społecznie zadania lub – jeżeli to
wynika z organizacji pracy w szkole – dyrektor szkoły może ustalić czterodniowy
tydzień pracy.
2. W szkołach, w których praca odbywa się we wszystkie dni tygodnia,
nauczyciel korzysta co najmniej raz na dwa tygodnie z dwu kolejnych dni wolnych od
pracy, z których jeden musi przypadać w niedzielę. Nie dotyczy to nauczyciela
pracującego w systemie kształcenia zaocznego.
3. Za zajęcia dydaktyczne, wychowawcze lub opiekuńcze, wykonywane w dniu
wolnym od pracy, nauczyciel otrzymuje inny dzień wolny od pracy. W szczególnie

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 82/136

uzasadnionych przypadkach zamiast dnia wolnego nauczyciel otrzymuje odrębne


wynagrodzenie, w wysokości ustalonej w sposób określony w przepisach wydanych
na podstawie art. 30 ust. 5.
4. Za pracę w święto, przypadające poza dwoma dniami w tygodniu wolnymi od
pracy, nauczyciel otrzymuje inny dzień wolny od pracy. W szczególnie uzasadnionych
przypadkach zamiast dnia wolnego nauczyciel otrzymuje wynagrodzenie, o którym
mowa w ust. 3, ze 100% dodatkiem.

Art. 42d. 1. W przedszkolu niebędącym przedszkolem specjalnym, w szkole


podstawowej, liceum ogólnokształcącym, technikum i branżowej szkole I stopnia,
niebędących szkołami specjalnymi, w szkole artystycznej realizującej kształcenie
ogólne w zakresie szkoły podstawowej lub liceum ogólnokształcącego oraz w zespole,
w skład którego wchodzi to przedszkole lub ta szkoła, zatrudnia się nauczycieli
pedagogów, pedagogów specjalnych, psychologów, logopedów lub terapeutów
pedagogicznych.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do szkół dla dorosłych oraz szkół i zespołów
szkół, o których mowa w art. 8 ust. 5 pkt 2 lit. c ustawy – Prawo oświatowe.
3. Łączna liczba etatów nauczycieli pedagogów, pedagogów specjalnych,
psychologów, logopedów lub terapeutów pedagogicznych w przedszkolu, szkole lub
zespole, o których mowa w ust. 1, nie może być niższa niż:
1) 2 etaty, które powiększa się o 0,2 etatu na każdych kolejnych 100 dzieci lub
uczniów – jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 100;
2) 1,5 etatu – jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 50 i nie przekracza 100;
3) 1 etat – jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 40 i nie przekracza 50;
4) 0,8 etatu – jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 30 i nie przekracza 40;
5) 0,6 etatu – jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 20 i nie przekracza 30;
6) 0,4 etatu – jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 10 i nie przekracza 20;
7) 0,25 etatu – jeżeli liczba dzieci lub uczniów wynosi od 1 do 10.
4. Łączną liczbę etatów nauczycieli, o której mowa w ust. 3, oblicza się jako
sumę ilorazów, w których dzielną jest suma liczby godzin zajęć realizowanych na
stanowisku nauczyciela pedagoga, pedagoga specjalnego, psychologa, logopedy lub
terapeuty pedagogicznego w ramach tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin
zajęć i liczby przydzielonych godzin ponadwymiarowych w ramach pracy na tym
stanowisku, a dzielnikiem jest tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 83/136

dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, prowadzonych bezpośrednio


z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz, określony dla tego nauczyciela
zgodnie z art. 42 ust. 7 pkt 3 lit. b.
5. W przypadku nauczycieli w przedszkolach i szkołach, o których mowa
w art. 1 ust. 2 pkt 2 lit. a i b, oraz w zespołach, w skład których wchodzi to
przedszkole lub ta szkoła, łączną liczbę etatów nauczycieli, o której mowa w ust. 3,
oblicza się jako sumę ilorazów, w których dzielną jest suma liczby godzin zajęć
realizowanych na stanowisku nauczyciela pedagoga, pedagoga specjalnego,
psychologa, logopedy lub terapeuty pedagogicznego w ramach tygodniowego
obowiązkowego wymiaru godzin zajęć, a dzielnikiem jest tygodniowy obowiązkowy
wymiar godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych,
prowadzonych bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz,
określony dla tego nauczyciela przez organ prowadzący.
6. Do łącznej liczby etatów, o której mowa w ust. 3, nie wlicza się etatów
nauczycieli posiadających kwalifikacje z zakresu pedagogiki specjalnej zatrudnianych
dodatkowo w celu współorganizowania kształcenia integracyjnego oraz
współorganizowania kształcenia uczniów niepełnosprawnych, niedostosowanych
społecznie oraz zagrożonych niedostosowaniem społecznym.
7. W przypadku nauczyciela, który uzupełnia tygodniowy obowiązkowy wymiar
godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych zgodnie
z art. 22 ust. 1, liczba godzin zajęć realizowanych w ramach tego stosunku pracy na
stanowisku nauczyciela pedagoga, pedagoga specjalnego, psychologa, logopedy lub
terapeuty pedagogicznego jest uwzględniana w łącznej liczbie etatów nauczycieli,
o której mowa w ust. 3, w każdym przedszkolu, szkole lub zespole, o których mowa
w ust. 1, w którym nauczyciel realizuje te zajęcia, odpowiednio do realizowanego
w tym przedszkolu, szkole lub zespole części tygodniowego obowiązkowego wymiaru
godzin tych zajęć.
8. W przypadku przedszkoli, szkół lub placówek połączonych w zespół
zawierający co najmniej jedno przedszkole lub szkołę, o których mowa w ust. 1, do
liczby dzieci lub uczniów, o której mowa w ust. 3, wlicza się wyłącznie dzieci
uczęszczające do przedszkoli, o których mowa w ust. 1, oraz uczniów szkół, o których
mowa w ust. 1, wchodzących w skład zespołu.

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 84/136

9. W przypadku szkoły podstawowej, w której zorganizowano oddział


przedszkolny, do liczby dzieci lub uczniów, o której mowa w ust. 3, wlicza się także
dzieci uczęszczające do oddziału przedszkolnego.
10. W przypadku szkoły podstawowej, której jest podporządkowana szkoła
filialna, o której mowa w art. 95 ust. 3 ustawy – Prawo oświatowe, do liczby uczniów,
o której mowa w ust. 3, wlicza się także uczniów szkoły filialnej.
11. W przypadku przedszkola, szkoły lub zespołu, o których mowa w ust. 1,
w których liczba dzieci lub uczniów przekracza 50, liczba etatów nauczycieli:
1) pedagogów specjalnych nie może być niższa niż 25% łącznej liczby etatów
nauczycieli, o której mowa odpowiednio w ust. 3 pkt 1 lub 2;
2) psychologów nie może być niższa niż 25% łącznej liczby etatów nauczycieli,
o której mowa odpowiednio w ust. 3 pkt 1 lub 2.
12. Liczbę dzieci i uczniów będącą podstawą określania łącznej liczby etatów
nauczycieli, o której mowa w ust. 3, oblicza się według stanu na dzień 1 września
danego roku szkolnego.
13. Liczba dzieci lub uczniów przypadających na jeden etat nauczycieli
pedagogów, pedagogów specjalnych, psychologów, logopedów lub terapeutów
pedagogicznych w przedszkolach, szkołach i zespołach, o których mowa w ust. 1,
prowadzonych przez dany organ prowadzący, nie może być wyższa niż średnia
arytmetyczna liczby dzieci lub uczniów przypadających na jeden etat nauczycieli
pedagogów, psychologów, logopedów lub terapeutów pedagogicznych
w przedszkolach, szkołach i zespołach, o których mowa w ust. 1, prowadzonych przez
ten organ prowadzący, według stanu na dzień 30 września 2021 r. i 30 września
2020 r.

14. Do przedszkoli i szkół, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 2 lit. a i b, oraz
zespołów, w skład których wchodzi to przedszkole lub ta szkoła, a także nauczycieli
zatrudnionych w tych przedszkolach, szkołach i zespołach, mają zastosowanie
przepisy ust. 1–3, 5, 6 i 8–13.

Art. 43. (uchylony)

Art. 44. (uchylony)

Art. 45. (uchylony)

Art. 46. (uchylony)

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 85/136

Rozdział 6

Nagrody i odznaczenia

Art. 47. 1. Za wieloletnią pracę nauczyciel otrzymuje nagrodę jubileuszową


w wysokości:
1) za 20 lat pracy – 75% wynagrodzenia miesięcznego;
2) za 25 lat pracy – 100% wynagrodzenia miesięcznego;
3) za 30 lat pracy – 150% wynagrodzenia miesięcznego;
4) za 35 lat pracy – 200% wynagrodzenia miesięcznego;
5) za 40 lat pracy – 250% wynagrodzenia miesięcznego.
2. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania w porozumieniu
z ministrem właściwym do spraw pracy określi, w drodze rozporządzenia,
szczegółowe zasady ustalania okresów pracy i innych okresów uprawniających
nauczyciela do nagrody jubileuszowej oraz szczegółowe zasady jej obliczania
i wypłacania.

Art. 48. Nauczycielowi przysługuje dodatkowe wynagrodzenie roczne na


zasadach i w wysokości określonych w ustawie z dnia 12 grudnia 1997 r.
o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej
(Dz. U. z 2018 r. poz. 1872).

Art. 49. 1. Tworzy się specjalny fundusz na nagrody dla nauczycieli za ich
osiągnięcia dydaktyczno-wychowawcze:
1) w budżetach organów prowadzących szkoły w wysokości co najmniej 1%
planowanych rocznych wynagrodzeń osobowych, z przeznaczeniem na wypłaty
nagród organów prowadzących szkoły i dyrektorów szkół;
2) w budżetach wojewodów łącznie w wysokości stanowiącej równowartość
1428 średnich wynagrodzeń nauczyciela dyplomowanego, z przeznaczeniem na
wypłaty nagród kuratorów oświaty oraz nagród organów sprawujących nadzór
pedagogiczny dla nauczycieli, o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1;
3) w budżecie ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania w wysokości
stanowiącej równowartość 1049 średnich wynagrodzeń nauczyciela
dyplomowanego, z przeznaczeniem na wypłaty nagród tego ministra.
2. Organy prowadzące szkoły ustalają kryteria i tryb przyznawania nagród dla
nauczycieli za ich osiągnięcia w zakresie pracy dydaktycznej, wychowawczej

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 86/136

i opiekuńczej, w tym realizacji zadań związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa


uczniom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę, oraz realizacji innych zadań
statutowych szkoły, ze środków, o których mowa w ust. 1 pkt 1, uwzględniając
w szczególności sposób podziału środków na nagrody organów prowadzących szkoły
i dyrektorów szkół, tryb zgłaszania kandydatów do nagród oraz zasadę, że nagroda
może być przyznana nauczycielowi po przepracowaniu w szkole co najmniej roku.
3. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określi, w drodze
rozporządzenia, kryteria i tryb przyznawania nagród dla nauczycieli za ich osiągnięcia
w zakresie pracy dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej, w tym realizacji zadań
związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom w czasie zajęć organizowanych
przez szkołę, oraz realizacji innych zadań statutowych szkoły, ze środków, o których
mowa w ust. 1 pkt 2 i 3, uwzględniając w szczególności tryb zgłaszania kandydatów
do nagród oraz zasadę, że nagroda może być przyznana nauczycielowi po
przepracowaniu w szkole co najmniej 2 lat.

Art. 50. (uchylony)

Art. 51. 1. „Medal Komisji Edukacji Narodowej” nadawany będzie


nauczycielom i innym osobom za szczególne zasługi dla oświaty i wychowania.
2. „Medal Komisji Edukacji Narodowej” nadaje minister właściwy do spraw
oświaty i wychowania.
3. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określi, w drodze
rozporządzenia, szczegółowe zasady nadawania „Medalu Komisji Edukacji
Narodowej”, tryb przedstawiania wniosków, wzór medalu, tryb jego wręczania
i sposób noszenia, z uwzględnieniem wymogów, jakie powinny spełniać wnioski
o nadanie medalu.

Art. 52. (uchylony)

Rozdział 7

Uprawnienia socjalne i urlopy

Art. 53. 1. Dla nauczycieli dokonuje się corocznie odpisu na zakładowy fundusz
świadczeń socjalnych w wysokości ustalanej jako iloczyn planowanej, przeciętnej
w danym roku kalendarzowym, liczby nauczycieli zatrudnionych w pełnym
i niepełnym wymiarze zajęć (po przeliczeniu na pełny wymiar zajęć) skorygowanej

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 87/136

w końcu roku do faktycznej przeciętnej liczby zatrudnionych nauczycieli (po


przeliczeniu na pełny wymiar zajęć) i 110% kwoty bazowej, o której mowa w art. 30
ust. 3, obowiązującej w dniu 1 stycznia danego roku.
1a. Z odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, o którym mowa
w ust. 1, wypłacane jest nauczycielowi do końca sierpnia każdego roku świadczenie
urlopowe w wysokości odpisu podstawowego, o którym mowa w przepisach
o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, ustalonego proporcjonalnie do
wymiaru czasu pracy i okresu zatrudnienia nauczyciela w danym roku szkolnym.
2. Dla nauczycieli będących emerytami, rencistami lub nauczycielami
pobierającymi nauczycielskie świadczenie kompensacyjne dokonuje się odpisu na
zakładowy fundusz świadczeń socjalnych w wysokości 5% pobieranych przez nich
emerytur, rent oraz nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych.
2a. (uchylony)
3. Odpisy, o których mowa w ust. 1 i 2, łącznie z naliczonymi odpisami
podstawowymi na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych na pozostałych
pracowników oraz emerytów, rencistów i nauczycieli pobierających nauczycielskie
świadczenie kompensacyjne – byłych pracowników, stanowią jeden fundusz w szkole.
3a. W przypadku likwidacji szkoły lub przekazania jej prowadzenia osobie
prawnej niebędącej jednostką samorządu terytorialnego lub osobie fizycznej, na
podstawie art. 9 ust. 1 ustawy – Prawo oświatowe, organ prowadzący szkołę jest
obowiązany wskazać inną szkołę, w której będzie naliczany odpis na zakładowy
fundusz świadczeń socjalnych na każdego nauczyciela będącego emerytem lub
rencistą zlikwidowanej lub przekazanej szkoły oraz nauczyciela pobierającego na-
uczycielskie świadczenie kompensacyjne, którego szkoła była ostatnim miejscem
pracy. Osoby te korzystają z usług i świadczeń finansowanych z zakładowego
funduszu świadczeń socjalnych na zasadach i warunkach ustalonych w regulaminie
obowiązującym we wskazanej szkole.
4. Organ prowadzący szkołę może tworzyć służbę socjalną powołaną do
gospodarowania funduszem, o którym mowa w ust. 3.
5. W sprawach nieuregulowanych w ust. 1–4 stosuje się przepisy o zakładowym
funduszu świadczeń socjalnych.

Art. 53a. 1. Nauczyciel odbywający przygotowanie do zawodu nauczyciela


otrzymuje jednorazowe świadczenie na start w wysokości 1000 zł.

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 88/136

2. Świadczenie, o którym mowa w ust. 1, jest wypłacane w terminie 30 dni od


dnia, w którym nauczyciel rozpoczął odbywanie przygotowania do zawodu
nauczyciela.
3. Nauczyciel pozostający jednocześnie w więcej niż jednym stosunku pracy
świadczenie, o którym mowa w ust. 1, otrzymuje w szkole wskazanej jako
podstawowe miejsce zatrudnienia.
4. Nauczyciel może otrzymać świadczenie na start w wysokości 1000 zł nie
więcej niż jeden raz w okresie całego zatrudnienia.
5. Świadczenia, o którym mowa w ust. 1, nie uwzględnia się przy obliczaniu
kwot wydatkowanych na średnie wynagrodzenia nauczycieli, o których mowa
w art. 30 ust. 3.

Art. 54. 1. (uchylony)


2. (uchylony)
3. (uchylony)
4. (uchylony)
5. Nauczycielowi posiadającemu kwalifikacje do zajmowania stanowiska
nauczyciela, zatrudnionemu na terenie wsi lub w mieście liczącym do
5000 mieszkańców, przysługuje odrębny dodatek w wysokości 10% wynagrodzenia
zasadniczego. Organ prowadzący szkołę może podwyższyć dodatek nauczycielowi
zatrudnionemu na terenie wiejskim, na którym występuje deficyt kadr.
6. (uchylony)
7. (uchylony)
8. (uchylony)

Art. 55. (uchylony)

Art. 56. (uchylony)

Art. 57. (uchylony)

Art. 58. (uchylony)

Art. 59. (uchylony)

Art. 60. (uchylony)

Art. 61. (uchylony)

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 89/136

Art. 62. (uchylony)

Art. 63. 1. Nauczyciel, podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków


służbowych, korzysta z ochrony przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych na
zasadach określonych w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U.
z 2020 r. poz. 1444 i 1517 oraz z 2021 r. poz. 1023).
2. Organ prowadzący szkołę i dyrektor szkoły są obowiązani z urzędu
występować w obronie nauczyciela, gdy ustalone dla nauczyciela uprawnienia zostaną
naruszone.

Art. 64. 1. Nauczycielowi zatrudnionemu w szkole, w której w organizacji


pracy przewidziano ferie szkolne, przysługuje urlop wypoczynkowy w wymiarze
odpowiadającym okresowi ferii i w czasie ich trwania.
2. Nauczyciel, o którym mowa w ust. 1, może być zobowiązany przez dyrektora
do wykonywania w czasie tych ferii następujących czynności:
1) przeprowadzania egzaminów;
2) prac związanych z zakończeniem roku szkolnego i przygotowaniem nowego
roku szkolnego;
3) opracowywania szkolnego zestawu programów oraz uczestniczenia
w doskonaleniu zawodowym w określonej formie.
Czynności, o których mowa w pkt 1–3, nie mogą łącznie zająć nauczycielowi więcej
niż 7 dni.
2a. Dyrektorowi i wicedyrektorowi szkoły oraz nauczycielowi pełniącemu inne
stanowisko kierownicze w szkole, a także nauczycielowi, który przez okres co
najmniej 10 miesięcy pełni obowiązki kierownicze w zastępstwie nauczyciela,
któremu powierzono stanowisko kierownicze, przysługuje prawo do urlopu
wypoczynkowego w wymiarze 35 dni roboczych w czasie ustalonym w planie
urlopów.
3. Nauczycielom zatrudnionym w szkołach, w których nie są przewidziane ferie
szkolne, przysługuje prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze 35 dni
roboczych w czasie ustalonym w planie urlopów.
3a. Nauczycielowi, który w ramach jednego stosunku pracy realizuje obowiązki
nauczyciela szkoły, o której mowa w ust. 1, oraz szkoły, o której mowa w ust. 3,
przysługuje prawo do urlopu wypoczynkowego określonego dla nauczyciela szkoły,

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 90/136

w której nauczyciel realizuje większą liczbę godzin zajęć, a w przypadku realizowania


w tych szkołach równej liczby godzin zajęć nauczycielowi przysługuje prawo do
urlopu wypoczynkowego określonego dla nauczyciela szkoły, o której mowa w ust. 1.
4. W ramach ustalonego w ust. 1 wymiaru urlopu wypoczynkowego nauczyciel
ma prawo do nieprzerwanego co najmniej czterotygodniowego urlopu
wypoczynkowego.
5. Nauczyciel zatrudniony przez cały okres trwania zajęć w danym roku
szkolnym w szkole, w której w organizacji pracy przewidziano ferie szkolne, ma
prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze i na zasadach określonych w ust. 1.
Nauczyciel zatrudniony przez okres krótszy niż 10 miesięcy w szkole, w której
w organizacji pracy przewidziano ferie szkolne, ma prawo do urlopu
wypoczynkowego w wymiarze proporcjonalnym do określonego w umowie okresu
prowadzenia zajęć.
5a. Nauczyciel zatrudniony w szkole, w której nie są przewidziane ferie szkolne,
w przypadku nawiązania lub ustania stosunku pracy w trakcie roku kalendarzowego,
ma prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze proporcjonalnym do okresu
przepracowanego, zgodnie z odrębnymi przepisami.
5b. Przepis ust. 5a stosuje się odpowiednio do dyrektora i wicedyrektora szkoły
oraz nauczyciela zajmującego inne stanowisko kierownicze w szkole, a także
nauczyciela, który przez okres co najmniej 10 miesięcy pełni obowiązki kierownicze
w zastępstwie nauczyciela, któremu powierzono stanowisko kierownicze.

Art. 65. Nauczyciel zatrudniony w szkole, w której w organizacji pracy


przewidziano ferie szkolne, uzyskuje prawo do pierwszego urlopu w ostatnim dniu
poprzedzającym ferie szkolne, a prawo do drugiego i dalszych urlopów – w każdym
następnym roku kalendarzowym.

Art. 66. 1. W razie niewykorzystania urlopu wypoczynkowego w całości lub


części w okresie ferii szkolnych z powodu niezdolności do pracy wywołanej chorobą
lub odosobnieniem w związku z chorobą zakaźną, urlopu macierzyńskiego, urlopu na
warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu ojcowskiego, urlopu rodzicielskiego,
urlopu dla poratowania zdrowia, odbywania ćwiczeń wojskowych albo
krótkotrwałego przeszkolenia wojskowego – nauczycielowi przysługuje urlop w ciągu
roku szkolnego, w wymiarze uzupełniającym do 8 tygodni.

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 91/136

2. W razie niewykorzystania przysługującego urlopu wypoczynkowego


z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy, powołania do zasadniczej
służby wojskowej albo do odbywania zastępczo obowiązku tej służby, do okresowej
służby wojskowej lub do odbywania długotrwałego przeszkolenia wojskowego –
nauczycielowi przysługuje ekwiwalent pieniężny za okres niewykorzystanego urlopu,
nie więcej jednak niż za 8 tygodni w odniesieniu do nauczycieli, o których mowa
w art. 64 ust. 1, a nie więcej niż za 35 dni roboczych w odniesieniu do nauczycieli, o
których mowa w art. 64 ust. 2a i 3.
3. (uchylony)

Art. 66a. 1. Jeżeli nauczyciel szkoły, o której mowa w art. 64 ust. 3, nie może
rozpocząć urlopu wypoczynkowego w ustalonym terminie z przyczyn
usprawiedliwiających nieobecność w pracy, a w szczególności z powodu:
1) czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby,
2) odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,
3) powołania na ćwiczenia wojskowe lub na przeszkolenie wojskowe albo stawienia
się do pełnienia terytorialnej służby wojskowej rotacyjnie, na czas do 3 miesięcy,
4) urlopu macierzyńskiego,
5) urlopu dla poratowania zdrowia
– urlop wypoczynkowy ulega przesunięciu na termin późniejszy.
2. Część urlopu wypoczynkowego niewykorzystaną z powodu:
1) czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby,
2) odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,
3) odbywania ćwiczeń wojskowych lub przeszkolenia wojskowego albo pełnienia
terytorialnej służby wojskowej rotacyjnie, przez czas do 3 miesięcy,
4) urlopu macierzyńskiego,
5) urlopu dla poratowania zdrowia
– udziela się w terminie późniejszym.
3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do dyrektora i wicedyrektora
szkoły oraz nauczyciela pełniącego inne stanowisko kierownicze w szkole, a także
nauczyciela, który przez okres co najmniej 10 miesięcy pełni obowiązki kierownicze
w zastępstwie nauczyciela, któremu powierzono stanowisko kierownicze.

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 92/136

Art. 67. 1. Za czas urlopu wypoczynkowego nauczycielowi przysługuje


wynagrodzenie, jakie by otrzymał, gdyby w tym czasie pracował. Wynagrodzenie za
godziny ponadwymiarowe i zajęcia dodatkowe oblicza się na podstawie przeciętnego
wynagrodzenia z okresu wszystkich miesięcy danego roku szkolnego,
poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu, a jeżeli okres zatrudnienia jest krótszy
od roku szkolnego – z tego okresu.
2. Jeżeli wysokość wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczenia
wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i zajęcia dodatkowe uległa zmianie
w okresie, z którego oblicza się wynagrodzenie za urlop, lub w miesiącu
wykorzystywania urlopu, wynagrodzenie to ulega przeliczeniu.
3. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określi, w porozumieniu
z ministrem właściwym do spraw pracy, w drodze rozporządzenia, szczegółowe
zasady ustalania wynagrodzenia oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop
wypoczynkowy.

Art. 67a. 1. Z wnioskiem o udzielenie urlopu wychowawczego nauczyciel


występuje do organu, który nawiązał z nim stosunek pracy.
2. Wniosek o udzielenie urlopu wychowawczego powinien być zgłoszony co
najmniej na 1 miesiąc przed wskazanym terminem rozpoczęcia tego urlopu.
3. Termin zakończenia urlopu wychowawczego powinien przypadać na dzień
poprzedzający rozpoczęcie roku szkolnego; w takim przypadku termin udzielonego
urlopu ulega odpowiedniemu skróceniu, a na wniosek nauczyciela – odpowiedniemu
przedłużeniu.
4. Przepis ust. 3 nie ma zastosowania, jeżeli urlop wychowawczy został
udzielony w wymiarze nieprzekraczającym 1 miesiąca.

Art. 67b. Nauczyciel może zrezygnować z udzielonego mu urlopu


wychowawczego:
1) w każdym czasie – za zgodą organu udzielającego urlopu;
2) z początkiem roku szkolnego – po uprzednim zawiadomieniu organu
udzielającego urlopu, co najmniej na 3 miesiące przed zamierzonym terminem
podjęcia pracy.

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 93/136

Art. 67c. 1. W przypadku wykorzystywania urlopu wychowawczego nauczyciel


nabywa prawo do urlopu wypoczynkowego z dniem rozpoczęcia ferii szkolnych
przypadających po zakończeniu urlopu wychowawczego.
2. Nauczycielowi, który w związku z rozpoczęciem urlopu wychowawczego nie
mógł wykorzystać przypadającego w okresie letnich ferii szkolnych urlopu
wypoczynkowego, do którego nabył prawo – termin zakończenia urlopu
wychowawczego powinien przypadać na koniec zajęć szkolnych.

Art. 67d. 1. Nauczyciel uprawniony do urlopu wychowawczego może złożyć


dyrektorowi szkoły pisemny wniosek o obniżenie jego wymiaru czasu pracy oraz
odpowiednio obniżenie wymiaru zatrudnienia do wymiaru nie niższego niż połowa
pełnego wymiaru zatrudnienia w okresie, w którym mógłby korzystać z takiego
urlopu. Dyrektor szkoły jest obowiązany uwzględnić wniosek nauczyciela.
2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, składa się na 21 dni przed rozpoczęciem
wykonywania pracy w obniżonym wymiarze zatrudnienia. Do wniosku dołącza się
dokumenty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 1868a Kodeksu pracy.
Jeżeli wniosek został złożony bez zachowania terminu, dyrektor szkoły obniża wymiar
zatrudnienia nie później niż z upływem 21 dni od dnia złożenia wniosku.
3. W przypadku nauczycieli szkół, w których organizacji pracy przewidziano
ferie szkolne, obniżenie wymiaru zatrudnienia może nastąpić bezpośrednio po
zaprzestaniu korzystania przez nauczyciela lub drugiego rodzica lub opiekuna dziecka
z urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu
rodzicielskiego lub urlopu wychowawczego, a w innych przypadkach – z początkiem
roku szkolnego.
4. Jeżeli oboje rodzice lub opiekunowie dziecka są zatrudnieni, z uprawnienia,
o którym mowa w ust. 1, może korzystać jedno z nich.
5. Skorzystanie z uprawnienia, o którym mowa w ust. 1, nie powoduje zmiany
podstawy nawiązania stosunku pracy z nauczycielem.

Art. 67e. 1. Nauczycielowi wychowującemu przynajmniej jedno dziecko


w wieku do 14 lat przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy
w wymiarze 2 dni, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.
2. Prawo do zasiłku za czas nieobecności w pracy z powodu konieczności
sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem regulują odrębne przepisy.

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 94/136

3. Jeżeli oboje rodzice lub opiekunowie dziecka są zatrudnieni, z uprawnienia,


o którym mowa w ust. 1, może korzystać jedno z nich.

Art. 68. 1. Nauczycielowi zatrudnionemu w pełnym wymiarze zajęć przysługuje


urlop płatny dla dalszego kształcenia się oraz inne ulgi i świadczenia związane z tym
kształceniem. Nauczyciel może otrzymać urlop płatny lub bezpłatny dla celów
naukowych, artystycznych, oświatowych, a bezpłatny z innych ważnych przyczyn.
2. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określi, w drodze
rozporządzenia, szczegółowe zasady udzielania urlopów, ulg i świadczeń, o których
mowa w ust. 1, oraz organy uprawnione do ich udzielania, uwzględniając w szczegól-
ności:
1) płatne urlopy szkoleniowe dla nauczycieli odbywających studia wyższe oraz
kształcących się w zakładach kształcenia nauczycieli;
2) udzielanie przez organy prowadzące szkoły i dyrektorów szkół pomocy
nauczycielom kształcącym się;
3) udzielanie nauczycielom kształcącym się poza miejscem zamieszkania
świadczeń związanych z przejazdami, zakwaterowaniem i wyżywieniem.

Art. 69. 1. (uchylony)


2. W razie gdy czas pracy kobiety karmiącej dziecko wynosi ponad 4 godziny
ciągłej pracy dziennie, przysługuje jej prawo korzystania z jednej godziny przerwy
wliczanej do czasu pracy.

Art. 70. 1. Nauczycielowi zatrudnionemu na podstawie mianowania, który


wniósł podanie o przeniesienie do miejscowości będącej miejscem stałego
zamieszkania współmałżonka, jeżeli podanie o przeniesienie nie może być
uwzględnione z powodu niemożności zatrudnienia go w zawodzie nauczycielskim
w miejscu stałego zamieszkania współmałżonka, dyrektor szkoły udziela urlopu
bezpłatnego.
2. Okres urlopu bezpłatnego, o którym mowa w ust. 1, nie może przekroczyć
2 lat. Jeżeli w tym okresie nauczyciel nie podjął ponownie pracy, stosunek pracy ulega
rozwiązaniu.

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 95/136

Rozdział 7a

Finansowanie dokształcania i doskonalenia zawodowego nauczycieli

Art. 70a. 1. W budżetach organów prowadzących szkoły wyodrębnia się środki


na dofinansowanie doskonalenia zawodowego nauczycieli, z uwzględnieniem szkoleń
branżowych – w wysokości 0,8% planowanych rocznych środków przeznaczonych na
wynagrodzenia osobowe nauczycieli, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Przepis ust. 1 nie obejmuje finansowania publicznych placówek doskonalenia
nauczycieli i bibliotek pedagogicznych prowadzonych przez jednostki samorządu
terytorialnego.
3. Podziału środków, o których mowa w ust. 1, dokonuje się po zasięgnięciu
opinii zakładowych organizacji związkowych będących jednostkami organizacyjnymi
organizacji związkowych reprezentatywnych w rozumieniu ustawy z dnia 24 lipca
2015 r. o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego albo
jednostkami organizacyjnymi organizacji związkowych wchodzących w skład
organizacji związkowych reprezentatywnych w rozumieniu ustawy z dnia 24 lipca
2015 r. o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego,
zrzeszających nauczycieli.
3a. Ze środków na dofinansowanie doskonalenia zawodowego nauczycieli,
o których mowa w ust. 1, dofinansowuje się:
1) koszty udziału nauczycieli w seminariach, konferencjach, wykładach,
warsztatach, szkoleniach, studiach podyplomowych oraz innych formach
doskonalenia zawodowego nauczycieli prowadzonych odpowiednio przez
placówki doskonalenia nauczycieli, uczelnie oraz inne podmioty, których
zadania statutowe obejmują doskonalenie zawodowe nauczycieli;
2) koszty udziału nauczycieli w formach kształcenia nauczycieli prowadzonych
przez uczelnie i placówki doskonalenia nauczycieli;
3) wspomaganie szkół oraz sieci współpracy i samokształcenia dla nauczycieli
prowadzonych przez placówki doskonalenia nauczycieli, poradnie
psychologiczno-pedagogiczne, w tym poradnie specjalistyczne i biblioteki
pedagogiczne;
4) koszty udziału nauczycieli, o których mowa w art. 70c ust. 1, w szkoleniach
branżowych;

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 96/136

5) koszty konsultacji i innych form doskonalenia zawodowego nauczycieli,


prowadzonych przez konsultantów, o których mowa w art. 9g ust. 11a
pkt 5 lit. c, artystów o znaczącym dorobku artystycznym lub dydaktycznym lub
specjalistów w danym zakresie sztuki albo nauki, dla nauczycieli zajęć
edukacyjnych artystycznych w szkołach artystycznych.
4. W budżetach wojewodów wyodrębnia się środki na wspieranie organizacji
doradztwa metodycznego na obszarze województwa, w łącznej wysokości 12
400 średnich wynagrodzeń nauczyciela dyplomowanego.
5. Środki na realizację zadania, o którym mowa w ust. 4, w budżetach
poszczególnych wojewodów wyodrębnia się w wysokości proporcjonalnej do liczby
nauczycieli zatrudnionych w województwie, ustalonej na podstawie danych systemu
informacji oświatowej.
6. Ze środków, o których mowa w ust. 4, wojewoda udziela jednostkom
samorządu terytorialnego prowadzącym placówki doskonalenia nauczycieli
zatrudniające doradców metodycznych, o których mowa w art. 183 ust. 4 ustawy –
Prawo oświatowe, dotacji na finansowanie wydatków związanych z zatrudnieniem
nauczycieli w celu realizacji zadań doradcy metodycznego. Przekazanie dotacji
następuje na podstawie umowy.
7. W budżecie ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania wyodrębnia
się środki na realizację ogólnokrajowych zadań w zakresie doskonalenia zawodowego
nauczycieli, w łącznej wysokości 2700 średnich wynagrodzeń nauczyciela
dyplomowanego, z zastrzeżeniem ust. 8.
8. Przepis ust. 7 nie obejmuje finansowania publicznych placówek doskonalenia
nauczycieli o zasięgu ogólnokrajowym prowadzonych przez ministra właściwego do
spraw oświaty i wychowania.
8a. Ze środków, o których mowa w ust. 7, dofinansowuje się:
1) centralne programy kształcenia i doskonalenia zawodowego nauczycieli;
2) zadania w zakresie kształcenia i doskonalenia zawodowego nauczycieli, zlecane
uczelniom lub innym podmiotom.
9. (uchylony)

Art. 70b. (uchylony)

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 97/136

Art. 70c. 1. Nauczyciele teoretycznych przedmiotów zawodowych i nauczyciele


praktycznej nauki zawodu, zatrudnieni w szkołach prowadzących kształcenie
zawodowe w rozumieniu art. 4 pkt 28a lit. a ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo
oświatowe, oraz placówkach i centrach, o których mowa w art. 2 pkt 4 tej ustawy, są
obowiązani doskonalić umiejętności i kwalifikacje zawodowe potrzebne do
wykonywania pracy poprzez uczestniczenie w szkoleniach branżowych
realizowanych w trzyletnich cyklach, w łącznym wymiarze 40 godzin w cyklu.
2. Obowiązek, o którym mowa w ust. 1, nie dotyczy nauczycieli:
1) prowadzących działalność gospodarczą związaną z nauczanym zawodem albo
indywidualne gospodarstwo rolne, którego działalność jest związana
z nauczanym zawodem, lub
2) zatrudnionych u pracodawców na stanowiskach związanych z nauczanym
zawodem, lub
3) zatrudnionych w indywidualnych gospodarstwach rolnych, których działalność
jest związana z nauczanym zawodem.
3. Za spełnienie obowiązku, o którym mowa w ust. 1, uznaje się również
odpowiednio udział nauczycieli teoretycznych przedmiotów zawodowych oraz
nauczycieli praktycznej nauki zawodu, o których mowa w ust. 1, w formach
doskonalenia zawodowego realizowanych u pracodawców w ramach regionalnych
programów operacyjnych, o których mowa w ustawie z dnia 6 grudnia 2006 r.
o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. z 2021 r. poz. 1057).
4. Szkolenia branżowe organizuje dyrektor szkoły, placówki lub centrum,
o których mowa w ust. 1. W przypadku nauczyciela zatrudnionego w więcej niż jednej
szkole lub placówce szkolenia branżowe organizuje dyrektor szkoły lub placówki
wskazanej przez nauczyciela jako podstawowe miejsce zatrudnienia.
5. Dyrektor szkoły, placówki lub centrum, o których mowa w ust. 1, kieruje
nauczyciela na szkolenie branżowe odpowiednio u pracodawcy lub w indywidualnym
gospodarstwie rolnym, z własnej inicjatywy lub na wniosek nauczyciela.
6. Dyrektor szkoły zwalnia nauczyciela odbywającego szkolenie branżowe
z całości lub części dnia pracy, na czas niezbędny, aby punktualnie przybyć na
szkolenie oraz na czas jego trwania, jeżeli organizacja szkolenia branżowego tego
wymaga.

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 98/136

7. Za czas zwolnienia z całości lub części dnia pracy nauczyciel, o którym mowa
w ust. 6, zachowuje prawo do wynagrodzenia.
8. Nauczycielowi odbywającemu szkolenie branżowe w innej miejscowości niż
miejsce zamieszkania lub miejsce pracy nauczyciela przysługują należności na
pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową na zasadach określonych
w przepisach wydanych na podstawie art. 775 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. –
Kodeks pracy.
9. Nauczyciel, w terminie 30 dni od dnia zakończenia szkolenia branżowego,
przedkłada dyrektorowi szkoły, placówki lub centrum, o których mowa w ust. 1,
informację o zakresie i wymiarze odbytego szkolenia branżowego, potwierdzoną
przez pracodawcę lub osobę prowadzącą indywidualne gospodarstwo rolne.
10. Nauczyciel skierowany na szkolenie branżowe, który bez uzasadnionych
przyczyn nie podejmie szkolenia albo je przerwie, jest obowiązany do zwrotu kosztów,
o których mowa w ust. 8, poniesionych przez szkołę, placówkę lub centrum, o których
mowa w ust. 1.
11. Koszty szkolenia branżowego mogą być finansowane:
1) przez pracodawców lub osoby prowadzące indywidualne gospodarstwa rolne,
lub
2) ze środków Krajowego Funduszu Szkoleniowego, o którym mowa w art. 69a
ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach
rynku pracy (Dz. U. z 2021 r. poz. 1100, 1162 i 1621), na zasadach dotyczących
kursów, lub
3) ze środków wyodrębnionych w budżetach organów prowadzących szkoły,
o których mowa w art. 70a ust. 1, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie
art. 70d, lub
4) ze środków pochodzących z programów edukacyjnych Unii Europejskiej.
12. W przypadku realizacji szkoleń branżowych w wymiarze większym niż
40 godzin w trzyletnim cyklu, źródłem finansowania tych szkoleń nie mogą być
środki, o których mowa w ust. 11 pkt 2 i 3.

Art. 70d. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określi, w drodze


rozporządzenia:

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 99/136

1) rodzaje wydatków związanych z organizacją i prowadzeniem doskonalenia


zawodowego nauczycieli, które mogą być dofinansowywane ze środków,
o których mowa w art. 70a ust. 1,
2) warunki, tryb i kryteria przyznawania środków, o których mowa w art. 70a
ust. 1,
3) szczegółowe cele szkolenia branżowego oraz tryb i warunki kierowania
nauczycieli na szkolenia branżowe
– uwzględniając kompetencje organów wymienionych w art. 70a ust. 1 oraz
dyrektorów szkół w zakresie planowania i wydatkowania środków na doskonalenie
zawodowe nauczycieli, a także konieczność organizacji doskonalenia zawodowego
nauczycieli w sposób służący podnoszeniu jakości pracy szkół oraz efektywnego
gospodarowania środkami przeznaczonymi na doskonalenie zawodowe nauczycieli
i środkami na finansowanie kosztów szkoleń branżowych pochodzącymi z innych
źródeł.

Rozdział 8

Ochrona zdrowia

Art. 71. (uchylony)

Art. 72. 1. Niezależnie od przysługującego nauczycielowi i członkom jego


rodziny prawa do świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego, organy prowadzące szkoły
przeznaczą corocznie w budżetach odpowiednie środki finansowe z przeznaczeniem
na pomoc zdrowotną dla nauczycieli korzystających z opieki zdrowotnej oraz określą
rodzaje świadczeń przyznawanych w ramach tej pomocy oraz warunki i sposób ich
przyznawania.
2. (uchylony)
3. (uchylony)
4. Uprawnienia, o których mowa w ust. 1, zachowują nauczyciele po przejściu
na emeryturę, rentę lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne bez względu na
datę przejścia na emeryturę, rentę lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne.

Art. 73. 1. Nauczycielowi zatrudnionemu w pełnym wymiarze zajęć na czas


nieokreślony, po przepracowaniu nieprzerwanie co najmniej 7 lat w szkole
w wymiarze nie niższym niż 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć, dyrektor szkoły
udziela urlopu dla poratowania zdrowia:

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 100/136

1) w celu przeprowadzenia zaleconego leczenia:


a) choroby zagrażającej wystąpieniem choroby zawodowej lub
b) choroby, w której powstaniu czynniki środowiska pracy lub sposób
wykonywania pracy odgrywają istotną rolę, lub
2) na leczenie uzdrowiskowe lub rehabilitację uzdrowiskową
– w wymiarze nieprzekraczającym jednorazowo roku.
1a. Okres siedmioletniej pracy w szkole, o którym mowa w ust. 1, uważa się za
nieprzerwany, jeżeli nauczyciel podjął zatrudnienie w szkole nie później niż w ciągu
3 miesięcy po ustaniu poprzedniego stosunku pracy w tej samej lub innej szkole.
2. Nauczycielowi, któremu do nabycia prawa do emerytury brakuje mniej niż
rok, urlop dla poratowania zdrowia nie może być udzielony na okres dłuższy niż do
końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym nauczyciel nabywa uprawnienia
emerytalne.
3. Do okresu siedmioletniej pracy w szkole, o którym mowa w ust. 1, wlicza się
okresy czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby oraz urlopu innego niż
wypoczynkowy, trwające łącznie nie dłużej niż 6 miesięcy. W przypadku okresu
niezdolności do pracy i urlopu trwających dłużej niż 6 miesięcy wymagany okres
pracy przedłuża się o ten okres.
4. Okres siedmioletniej pracy w szkole, uzasadniający prawo do urlopu,
powinien przypadać bezpośrednio przed datą rozpoczęcia urlopu dla poratowania
zdrowia. Wymóg siedmioletniego okresu pracy w szkole dotyczy udzielenia
pierwszego urlopu dla poratowania zdrowia.
5. W okresie przebywania na urlopie dla poratowania zdrowia nauczyciel
zachowuje prawo do comiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego i dodatku za
wysługę lat oraz prawo do innych świadczeń pracowniczych, w tym dodatku,
o którym mowa w art. 54 ust. 5.
6. W przypadku udzielenia urlopu dla poratowania zdrowia w wymiarze
dłuższym niż 30 dni, nauczyciel podlega kontrolnym badaniom lekarskim w celu
ustalenia zdolności do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku.
7. W okresie przebywania na urlopie dla poratowania zdrowia nauczyciel nie
może nawiązać stosunku pracy lub podjąć innej działalności zarobkowej.
W przypadku stwierdzenia, że w okresie urlopu dla poratowania zdrowia nauczyciel
podejmuje inny stosunek pracy lub inną działalność zarobkową, dyrektor szkoły

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 101/136

odwołuje nauczyciela z urlopu, określając termin, w którym nauczyciel obowiązany


jest do powrotu do pracy.
8. Nauczycielowi można udzielić kolejnego urlopu dla poratowania zdrowia nie
wcześniej niż po upływie roku od dnia zakończenia poprzedniego urlopu dla
poratowania zdrowia. Łączny wymiar urlopu dla poratowania zdrowia nauczyciela
w okresie całego zatrudnienia nie może przekraczać 3 lat.
9. (uchylony)
10. O potrzebie udzielenia nauczycielowi urlopu dla poratowania zdrowia w celu
przeprowadzenia zaleconego leczenia choroby zagrażającej wystąpieniem choroby
zawodowej lub choroby, w której powstaniu czynniki środowiska pracy lub sposób
wykonywania pracy mogą odgrywać istotną rolę, orzeka lekarz posiadający
uprawnienia do wykonywania badań, o których mowa w art. 229 § 1, 2 i 5 Kodeksu
pracy, określone w przepisach wydanych na podstawie art. 229 § 8 Kodeksu pracy,
wykonujący działalność w jednostce służby medycyny pracy, z którą szkoła zawarła
umowę, o której mowa w art. 12 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o służbie
medycyny pracy (Dz. U. z 2019 r. poz. 1175), zwany dalej „uprawnionym lekarzem”.
10a. Dyrektor szkoły, na pisemny wniosek nauczyciela o udzielenie urlopu dla
poratowania zdrowia, w terminie nie dłuższym niż 7 dni roboczych od dnia złożenia
wniosku, wydaje skierowanie na badanie lekarskie przeprowadzane przez
uprawnionego lekarza.
10b. Uprawniony lekarz orzeka o potrzebie udzielenia nauczycielowi urlopu dla
poratowania zdrowia na podstawie:
1) wyników przeprowadzonego przez siebie badania lekarskiego;
2) wyników badań dodatkowych lub konsultacji specjalistycznych, których
przeprowadzenie uzna za niezbędne;
3) dokumentacji medycznej z przebiegu dotychczasowego leczenia.
10c. Uprawniony lekarz wydaje orzeczenie lekarskie o potrzebie udzielenia
nauczycielowi urlopu dla poratowania zdrowia, określające czas potrzebny na
przeprowadzenie zalecanego leczenia.
10d. Nauczycielowi i dyrektorowi szkoły przysługuje odwołanie od orzeczenia
lekarskiego, o którym mowa w ust. 10c, do wojewódzkiego ośrodka medycyny pracy
właściwego ze względu na miejsce zamieszkania nauczyciela lub ze względu na
siedzibę szkoły. W przypadku gdy orzeczenie lekarskie zostało wydane przez

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 102/136

uprawnionego lekarza zatrudnionego w wojewódzkim ośrodku medycyny pracy,


odwołanie od tego orzeczenia wnosi się do instytutu badawczego w dziedzinie
medycyny pracy najbliższego ze względu na miejsce zamieszkania nauczyciela lub ze
względu na siedzibę szkoły.
10e. Odwołanie wraz z uzasadnieniem wnosi się na piśmie w terminie 14 dni od
dnia otrzymania orzeczenia lekarskiego, o którym mowa w ust. 10c, za
pośrednictwem uprawnionego lekarza, który wydał to orzeczenie.
10f. Uprawniony lekarz przekazuje odwołanie wraz z kopią dokumentacji badań,
o których mowa w ust. 10b, podmiotowi właściwemu do rozpatrzenia odwołania
w terminie 7 dni od dnia otrzymania odwołania.
10g. Podmiot właściwy do rozpatrzenia odwołania, w terminie 30 dni od dnia
otrzymania odwołania, wydaje orzeczenie lekarskie po przeprowadzeniu badań
lekarskich. Orzeczenie to jest ostateczne.
10h. Koszty badań, o których mowa w ust. 10b pkt 1 i 2 oraz ust. 10g, ponosi
szkoła.
10i. Dyrektor szkoły udziela nauczycielowi urlopu dla poratowania zdrowia na
podstawie orzeczenia lekarskiego.
10j. Urlopu dla poratowania zdrowia na leczenie uzdrowiskowe lub rehabilitację
uzdrowiskową dyrektor szkoły udziela na podstawie potwierdzonego skierowania,
o którym mowa w art. 33 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach
opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2021 r.
poz. 1285, 1292 i 1559), na okres ustalony w tym skierowaniu.
11. Minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw oświaty i wychowania określi, w drodze rozporządzenia:
1) zakres oraz tryb przeprowadzania badania lekarskiego, w celu udzielenia urlopu
dla poratowania zdrowia,
2) wzór skierowania, o którym mowa w ust. 10a,
3) wzór orzeczenia lekarskiego o potrzebie udzielenia nauczycielowi urlopu dla
poratowania zdrowia
– uwzględniając konieczność przyjęcia obiektywnych i niezbędnych kryteriów oceny
stanu zdrowia dokonywanej w celu stwierdzenia potrzeby leczenia oraz określenia
czasu na jego przeprowadzenie, a także zapewnienia jednolitości stosowanych
dokumentów.

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 103/136

Rozdział 9

Dzień Edukacji Narodowej

Art. 74. W dniu rocznicy utworzenia Komisji Edukacji Narodowej,


14 października każdego roku, obchodzony będzie Dzień Edukacji Narodowej. Dzień
ten uznaje się za święto wszystkich pracowników oświaty i jest wolny od zajęć
lekcyjnych.

Rozdział 10

Odpowiedzialność dyscyplinarna

Art. 75. 1. Nauczyciele podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej za


uchybienia godności zawodu nauczyciela lub obowiązkom, o których mowa w art. 6.
2. Za uchybienia przeciwko porządkowi pracy, w rozumieniu art. 108 Kodeksu
pracy, wymierza się nauczycielom kary porządkowe zgodnie z Kodeksem pracy.
2a. Kar porządkowych, o których mowa w ust. 2, nie wymierza się za
popełnienie czynu naruszającego prawa i dobro dziecka. O podejrzeniu popełnienia
przez nauczyciela czynu naruszającego prawa i dobro dziecka dyrektor szkoły,
a w przypadku podejrzenia popełnienia takiego czynu przez dyrektora szkoły – organ
prowadzący szkołę, zawiadamia rzecznika dyscyplinarnego, o którym mowa
w art. 83, nie później niż w terminie 14 dni od dnia powzięcia wiadomości
o podejrzeniu popełnienia takiego czynu, chyba że okoliczności bezspornie wskazują,
że nie doszło do popełnienia takiego czynu.
3. (uchylony)

Art. 76. 1. Karami dyscyplinarnymi dla nauczycieli są:


1) nagana z ostrzeżeniem;
2) zwolnienie z pracy;
3) zwolnienie z pracy z zakazem przyjmowania ukaranego do pracy w zawodzie
nauczyciela w okresie 3 lat od ukarania;
4) wydalenie z zawodu nauczyciela.
2. Kary dyscyplinarne wymierza komisja dyscyplinarna.
3. Wymierzenie kary dyscyplinarnej, o której mowa w ust. 1 pkt 4, jest
równoznaczne z zakazem przyjmowania ukaranego do pracy w zawodzie nauczyciela.

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 104/136

4. Rozwiązanie stosunku pracy po popełnieniu czynu stanowiącego podstawę


odpowiedzialności dyscyplinarnej nie stanowi przeszkody do wszczęcia
i prowadzenia postępowania dyscyplinarnego oraz wymierzenia kary dyscyplinarnej.
5. Odpis prawomocnego orzeczenia o ukaraniu karą dyscyplinarną wraz
z uzasadnieniem włącza się do akt osobowych nauczyciela.

Art. 77. 1. W sprawach dyscyplinarnych nauczycieli orzekają komisje


dyscyplinarne:
1) w pierwszej instancji:
a) komisja dyscyplinarna przy wojewodzie właściwa dla nauczycieli
wszystkich szkół funkcjonujących na terenie województwa,
b) komisja dyscyplinarna przy ministrze właściwym do spraw oświaty
i wychowania właściwa dla nauczycieli, o których mowa w art. 1 ust. 2
pkt 1a;
2) w drugiej instancji:
a) odwoławcza komisja dyscyplinarna przy ministrze właściwym do spraw
oświaty i wychowania,
b) odwoławcza komisja dyscyplinarna przy ministrze właściwym do spraw
kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.
2. Właściwość miejscową komisji dyscyplinarnej pierwszej instancji, o której
mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, ustala się według miejsca zatrudnienia nauczyciela w chwili
popełnienia czynu stanowiącego podstawę odpowiedzialności dyscyplinarnej.
3. Komisja dyscyplinarna pierwszej instancji składa się z co najmniej
5 członków.
4. Odwoławcza komisja dyscyplinarna składa się z co najmniej 10 członków.
5. Komisję dyscyplinarną powołuje się na okres czteroletniej kadencji.

Art. 78. 1. Członkiem komisji dyscyplinarnej może być nauczyciel:


1) który posiada stopień nauczyciela mianowanego albo dyplomowanego;
2) który posiada co najmniej pięcioletni staż pracy pedagogicznej w przedszkolu,
szkole lub placówce, publicznej lub niepublicznej, lub innych jednostkach
organizacyjnych, o których mowa w art. 1 ust. 1;
3) który ma pełną zdolność do czynności prawnych i korzysta z praw publicznych;

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 105/136

4) który nie był skazany prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub


umyślne przestępstwo skarbowe;
5) który nie był prawomocnie ukarany karą dyscyplinarną;
6) wobec którego nie toczy się postępowanie karne w sprawie o umyślne
przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub postępowanie dyscyplinarne;
7) który posiada nieposzlakowaną opinię.
2. Członków komisji dyscyplinarnej pierwszej instancji, o której mowa w art. 77
ust. 1 pkt 1 lit. a, oraz członków odwoławczej komisji dyscyplinarnej powołuje,
odwołuje oraz ustala ich liczbę, w drodze zarządzenia, odpowiednio wojewoda,
minister właściwy do spraw oświaty i wychowania lub minister właściwy do spraw
kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.
3. Kandydatów na członków:
1) komisji dyscyplinarnych pierwszej instancji mogą zgłaszać:
a) rady pedagogiczne szkół objętych właściwością danej komisji
dyscyplinarnej, spośród nauczycieli zatrudnionych w danej szkole,
b) organy sprawujące nadzór pedagogiczny, spośród pracowników
zatrudnionych w tych organach,
c) organy właściwych wojewódzkich struktur reprezentatywnych związków
zawodowych zrzeszających nauczycieli w rozumieniu ustawy z dnia
24 lipca 2015 r. o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach
dialogu społecznego;
2) odwoławczej komisji dyscyplinarnej mogą zgłaszać:
a) organy sprawujące nadzór pedagogiczny spośród pracowników
zatrudnionych w tych organach oraz nauczycieli zatrudnionych w szkołach
objętych właściwością danego organu spośród kandydatów zgłoszonych
przez rady pedagogiczne tych szkół,
b) organy reprezentatywnych związków zawodowych zrzeszających
nauczycieli w rozumieniu ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o Radzie Dialogu
Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego.
4. Organ zgłaszający kandydata na członka komisji dyscyplinarnej przedstawia
uzasadnienie rekomendujące daną osobę do pełnienia obowiązków członka komisji
dyscyplinarnej.

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 106/136

5. Członków komisji dyscyplinarnej pierwszej instancji, o której mowa w art. 77


ust. 1 pkt 1 lit. b, powołuje, odwołuje oraz ustala ich liczbę, w drodze zarządzenia,
minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, spośród:
1) pracowników urzędu obsługującego tego ministra;
2) pracowników jednostek podległych temu ministrowi;
3) nauczycieli, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 1a.
6. Obowiązków członka komisji dyscyplinarnej nie można pełnić dłużej niż
przez trzy pełne następujące po sobie kadencje.
7. Członkowie komisji dyscyplinarnej powołani na trzecią następującą po sobie
kadencję nie mogą stanowić więcej niż 1/2 powołanych członków komisji
dyscyplinarnej.

Art. 79. 1. Członka komisji dyscyplinarnej odwołuje się przed upływem


kadencji komisji w przypadku złożenia rezygnacji albo niespełniania warunków,
o których mowa w art. 78 ust. 1.
2. Członka komisji dyscyplinarnej można odwołać przed upływem kadencji
komisji w przypadku:
1) niewykonywania przez niego obowiązków członka komisji dyscyplinarnej;
2) zachowania uchybiającego godności członka komisji dyscyplinarnej.
3. W przypadku śmierci członka komisji dyscyplinarnej albo odwołania członka
komisji dyscyplinarnej przed upływem kadencji komisji, organ, przy którym działa
komisja dyscyplinarna, może powołać w jej skład nowego członka komisji
dyscyplinarnej na okres do końca kadencji komisji. Przepisy art. 78 ust. 3 i 4 stosuje
się.
4. Członek komisji dyscyplinarnej przechodzący w czasie trwania kadencji
komisji na emeryturę, rentę lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne pełni
swoje obowiązki do końca kadencji komisji.
5. Wykonywanie zadań w komisji dyscyplinarnej przez jej członków jest
traktowane na równi z wykonywaniem obowiązków pracowniczych.
6. Szkoła lub organ zatrudniający nauczyciela powołanego na członka komisji
dyscyplinarnej udziela mu zwolnienia od pracy na czas niezbędny do pełnienia funkcji
w komisji.

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 107/136

Art. 80. 1. Organ, przy którym działa komisja dyscyplinarna, powołuje spośród
członków komisji dyscyplinarnej przewodniczącego komisji oraz co najmniej dwóch
jego zastępców.
2. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania powołuje
przewodniczącego komisji dyscyplinarnej pierwszej instancji, o której mowa w art. 77
ust. 1 pkt 1 lit. b, oraz jego zastępców spośród członków tej komisji, będących
pracownikami urzędu obsługującego tego ministra lub jednostek podległych temu
ministrowi.

Art. 81. 1. Komisja dyscyplinarna pierwszej instancji orzeka w składzie


3 członków.
2. Odwoławcza komisja dyscyplinarna orzeka w składzie:
1) 3 członków, jeżeli komisja dyscyplinarna pierwszej instancji wydała orzeczenie
o ukaraniu karą dyscyplinarną, o której mowa w art. 76 ust. 1 pkt 1–3;
2) 5 członków, jeżeli komisja dyscyplinarna pierwszej instancji wydała orzeczenie
o ukaraniu karą dyscyplinarną, o której mowa w art. 76 ust. 1 pkt 4.
3. Do składu orzekającego komisji dyscyplinarnej pierwszej instancji, o której
mowa w art. 77 ust. 1 pkt 1 lit. a, wchodzi co najmniej jeden nauczyciel zatrudniony
w szkole tego samego typu, a do składu odwoławczej komisji dyscyplinarnej –
co najmniej dwóch nauczycieli zatrudnionych w szkole tego samego typu co
nauczyciel, którego dotyczy postępowanie.
4. Do składu orzekającego komisji dyscyplinarnej nie mogą być wyznaczeni
członkowie komisji, którzy poprzednio brali udział w sprawie w jakimkolwiek
charakterze.
5. Przewodniczący komisji dyscyplinarnej wyznacza skład orzekający w danej
sprawie, w tym przewodniczącego składu orzekającego.
6. Przewodniczący komisji dyscyplinarnej pierwszej instancji, o której mowa
w art. 77 ust. 1 pkt 1 lit. b, może wyznaczyć inne miejsce posiedzenia składu
orzekającego niż siedziba komisji, w tym za granicą.

Art. 82. 1. Członek składu orzekającego podlega wyłączeniu od udziału


w rozpoznawaniu sprawy, jeżeli:
1) sprawa dotyczy go bezpośrednio;

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 108/136

2) jest lub był małżonkiem obwinionego, jego obrońcy lub rzecznika


dyscyplinarnego;
3) jest krewnym, powinowatym w linii prostej lub przełożonym obwinionego, jego
obrońcy lub rzecznika dyscyplinarnego albo pozostaje z nimi w stosunku
przysposobienia lub w służbowej zależności od nich;
4) był świadkiem czynu, którego dotyczy postępowanie.
2. Wyłączenie członka składu orzekającego od udziału w rozpoznawaniu sprawy
może nastąpić również na uzasadniony wniosek członka składu orzekającego,
rzecznika dyscyplinarnego, obwinionego lub jego obrońcy, jeżeli zostanie
uprawdopodobnione istnienie między nim a rzecznikiem dyscyplinarnym,
obwinionym lub jego obrońcą okoliczności, które mogą wywołać wątpliwości co do
jego bezstronności.
3. Wniosek o wyłączenie członka składu orzekającego może być zgłoszony do
czasu zamknięcia postępowania dowodowego w czasie rozprawy.
4. O wyłączeniu członka składu orzekającego decyduje przewodniczący komisji
dyscyplinarnej.

Art. 83. 1. Organ, przy którym działa komisja dyscyplinarna, powołuje


rzecznika dyscyplinarnego i co najmniej dwóch jego zastępców, spośród
pracowników urzędu obsługującego ten organ.
2. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, przy którym działa
komisja dyscyplinarna pierwszej instancji, o której mowa w art. 77 ust. 1 pkt 1 lit. b,
powołuje rzecznika dyscyplinarnego oraz jego zastępców spośród pracowników
urzędu obsługującego tego ministra lub jednostek podległych temu ministrowi.
3. Rzecznik dyscyplinarny i jego zastępcy są związani poleceniami organu, który
ich powołał.
4. Organ, przy którym działa komisja dyscyplinarna, może odwołać rzecznika
dyscyplinarnego i jego zastępców w każdym czasie z ważnych powodów.
5. Wykonywanie zadań przez rzecznika dyscyplinarnego i jego zastępców jest
traktowane na równi z wykonywaniem obowiązków pracowniczych.

Art. 84. 1. Rzecznik dyscyplinarny podlega wyłączeniu od udziału w sprawie,


jeżeli sprawa dotyczy go bezpośrednio, jego małżonka, krewnego lub powinowatego
w linii prostej albo osoby pozostającej z nim w stosunku przysposobienia.

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 109/136

2. Rzecznik dyscyplinarny może zostać wyłączony od udziału w sprawie, jeżeli


zostanie uprawdopodobnione, że między nim a nauczycielem, którego dotyczy
postępowanie wyjaśniające, lub jego obrońcą zachodzą okoliczności niewymienione
w ust. 1, które mogą wywołać wątpliwość co do jego bezstronności.
3. O wyłączeniu rzecznika dyscyplinarnego decyduje organ, który go powołał.
Obowiązki wyłączonego rzecznika dyscyplinarnego wykonuje jego zastępca.
4. Czynności rzecznika dyscyplinarnego, który został wyłączony od udziału
w sprawie, dokonane zanim nastąpiło wyłączenie, pozostają w mocy. Organ, który
powołał rzecznika dyscyplinarnego, lub komisja dyscyplinarna może postanowić
o ponownym przeprowadzeniu określonych czynności.

Art. 85. 1. Rzecznik dyscyplinarny powołany przy komisji dyscyplinarnej


pierwszej instancji wszczyna postępowanie wyjaśniające na polecenie organu, który
go powołał.
2. O wszczęciu postępowania wyjaśniającego rzecznik dyscyplinarny
zawiadamia nauczyciela, którego dotyczy to postępowanie, oraz dyrektora szkoły,
w której nauczyciel jest zatrudniony, a w przypadku nauczyciela pełniącego funkcję
dyrektora szkoły – tego nauczyciela oraz organ prowadzący szkołę. O wszczęciu
postępowania wyjaśniającego dotyczącego czynu naruszającego prawa i dobro
dziecka rzecznik dyscyplinarny zawiadamia także Rzecznika Praw Dziecka.
3. Po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego, nie później niż w terminie
3 miesięcy od dnia wszczęcia tego postępowania, rzecznik dyscyplinarny, za zgodą
organu, który go powołał, kieruje do komisji dyscyplinarnej pierwszej instancji
wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego albo wydaje postanowienie
o umorzeniu postępowania wyjaśniającego.
3a. Jeżeli nauczyciel, którego dotyczy postępowanie wyjaśniające, z powodu
nieobecności w pracy nie ma możliwości złożenia wyjaśnień, bieg terminu, o którym
mowa w ust. 3, ulega zawieszeniu do dnia jego stawienia się do pracy.
4. Postanowienie o umorzeniu postępowania wyjaśniającego wydaje się, jeżeli:
1) postępowanie wyjaśniające nie potwierdziło popełnienia przez nauczyciela
czynu uchybiającego godności zawodu nauczyciela lub obowiązkom, o których
mowa w art. 6;

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 110/136

2) za popełniony czyn nauczyciel został ukarany karą porządkową zgodnie


z art. 108 Kodeksu pracy, chyba że popełniony czyn narusza prawa i dobro
dziecka;
3) nauczyciel, w chwili popełnienia zarzucanego czynu, nie był zatrudniony na
stanowisku nauczyciela w jednostkach organizacyjnych, o których mowa
w art. 1 ust. 1 oraz ust. 2 pkt 1a i 2;
4) nauczyciel zmarł;
5) postępowanie dyscyplinarne co do tego samego czynu tej samej osoby zostało
prawomocnie zakończone lub wcześniej wszczęte toczy się;
6) nastąpiło przedawnienie odpowiedzialności dyscyplinarnej.
5. Na postanowienie o umorzeniu postępowania wyjaśniającego nauczycielowi,
którego dotyczy to postępowanie, oraz dyrektorowi szkoły, w której nauczyciel jest
zatrudniony, a w przypadku nauczyciela pełniącego funkcję dyrektora szkoły – temu
nauczycielowi oraz organowi prowadzącemu szkołę, służy zażalenie do komisji
dyscyplinarnej pierwszej instancji w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia.
Na postanowienie o umorzeniu postępowania wyjaśniającego dotyczącego czynu
naruszającego prawa i dobro dziecka Rzecznikowi Praw Dziecka służy zażalenie do
komisji dyscyplinarnej pierwszej instancji w terminie 14 dni od dnia doręczenia
postanowienia.
6. Postanowienie komisji dyscyplinarnej pierwszej instancji jest ostateczne.

Art. 85a. 1. Komisje dyscyplinarne są niezawisłe w zakresie orzekania.


2. Jeżeli w sprawie będącej przedmiotem postępowania dyscyplinarnego zapadł
prawomocny skazujący wyrok sądowy, komisja dyscyplinarna jest związana
ustaleniami sądu w zakresie winy.
3. Komisja dyscyplinarna orzeka na rozprawie lub na posiedzeniu niejawnym.
4. Rozstrzygnięcia komisji dyscyplinarnej zapadają w formie orzeczeń
i postanowień. Orzeczenie co do istoty sprawy może być wydane wyłącznie na
rozprawie.
5. Orzeczenia i postanowienia zapadają zwykłą większością głosów.
6. Orzeczenia komisji dyscyplinarnych wydane na rozprawie są ogłaszane
jawnie.

Art. 85b. 1. Komisja dyscyplinarna pierwszej instancji wydaje:

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 111/136

1) postanowienie o wszczęciu postępowania dyscyplinarnego albo


2) postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania dyscyplinarnego, jeżeli:
a) postępowanie wyjaśniające nie potwierdziło popełnienia przez nauczyciela
zarzucanego mu czynu,
b) zarzucany czyn nie zawiera znamion uchybienia godności zawodu
nauczyciela lub obowiązkom, o których mowa w art. 6,
c) za popełniony czyn nauczyciel został ukarany karą porządkową zgodnie
z art. 108 Kodeksu pracy, chyba że popełniony czyn narusza prawa i dobro
dziecka,
d) nauczyciel, w chwili popełnienia zarzucanego czynu, nie był zatrudniony na
stanowisku nauczyciela w jednostkach organizacyjnych, o których mowa
w art. 1 ust. 1 oraz ust. 2 pkt 1a i 2,
e) nauczyciel zmarł,
f) postępowanie dyscyplinarne co do tego samego czynu tej samej osoby
zostało prawomocnie zakończone lub wcześniej wszczęte toczy się,
g) nastąpiło przedawnienie odpowiedzialności dyscyplinarnej.
2. Na postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania dyscyplinarnego
nauczycielowi, którego dotyczy wniosek o wszczęcie tego postępowania, oraz
dyrektorowi szkoły, w której nauczyciel jest zatrudniony, a w przypadku nauczyciela
pełniącego funkcję dyrektora szkoły – temu nauczycielowi oraz organowi
prowadzącemu szkołę, służy zażalenie do odwoławczej komisji dyscyplinarnej
w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia. Na postanowienie o odmowie
wszczęcia postępowania dyscyplinarnego dotyczącego czynu naruszającego prawa
i dobro dziecka Rzecznikowi Praw Dziecka służy zażalenie do odwoławczej komisji
dyscyplinarnej w terminie 14 dni od dnia doręczenia postanowienia.
3. Postanowienie odwoławczej komisji dyscyplinarnej jest ostateczne.

Art. 85c. 1. Za obwinionego uważa się nauczyciela, któremu doręczono


postanowienie o wszczęciu postępowania dyscyplinarnego.
2. Obwinionego nie uważa się za winnego zarzucanego mu czynu, dopóki nie
zostanie mu udowodniona wina stwierdzona prawomocnym orzeczeniem komisji
dyscyplinarnej.
3. Niedające się usunąć wątpliwości rozstrzyga się na korzyść obwinionego.

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 112/136

Art. 85d. 1. W postępowaniu wyjaśniającym nauczyciel, którego dotyczy to


postępowanie, a w postępowaniu dyscyplinarnym – obwiniony, mają prawo do
korzystania z pomocy wybranego przez siebie obrońcy. Obrońcą nie może być członek
komisji dyscyplinarnej, przed którą toczy się postępowanie.
2. W przypadku gdy rzecznik dyscyplinarny wnosi o orzeczenie kary
dyscyplinarnej, o której mowa w art. 76 ust. 1 pkt 4, a obwiniony nie ma obrońcy
z wyboru, przewodniczący składu orzekającego wyznacza obrońcę z urzędu.
3. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania ustala, w drodze
zarządzenia, listę obrońców z urzędu. Przepisy art. 77 ust. 5, art. 78 ust. 3, 4, 6 i 7 oraz
art. 79 ust. 1–3 stosuje się odpowiednio.
4. Obrońcy z urzędu przysługuje wynagrodzenie za udział w postępowaniu
dyscyplinarnym.
5. Obwiniony może mieć jednocześnie nie więcej niż dwóch obrońców
z wyboru.
6. Obrońca jest obowiązany zachować w tajemnicy wszystko, o czym dowiedział
się w związku z wykonywaniem czynności obrońcy.

Art. 85e. 1. Rozprawa jest jawna.


2. Wyłączenie jawności rozprawy może nastąpić ze względu na zakłócenie
spokoju publicznego, obrazę dobrych obyczajów lub naruszenie ważnego interesu
prywatnego.
3. Wyłączenie jawności rozprawy zarządza przewodniczący składu
orzekającego.
4. W razie wyłączenia jawności rozprawy na rozprawie mogą być obecne po
dwie osoby wskazane przez obwinionego i rzecznika dyscyplinarnego.
5. Nieusprawiedliwione niestawiennictwo na rozprawie obwinionego lub jego
obrońcy nie wstrzymuje rozpoznania sprawy.
6. W przypadku uznania za usprawiedliwione niestawiennictwo na rozprawie
obwinionego lub jego obrońcy, przewodniczący składu orzekającego wydaje
postanowienie o odroczeniu rozprawy, ustalając jej nowy termin.

Art. 85f. 1. Jeżeli zachodzi długotrwała przeszkoda uniemożliwiająca


prowadzenie postępowania dyscyplinarnego lub jeżeli o ten sam czyn wszczęto
postępowanie karne albo postępowanie w sprawach o wykroczenia, przewodniczący

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 113/136

składu orzekającego może wydać postanowienie o zawieszeniu postępowania


dyscyplinarnego na czas trwania przeszkody lub postępowania karnego albo
postępowania w sprawach o wykroczenia.
2. Na postanowienie, o którym mowa w ust. 1, rzecznikowi dyscyplinarnemu
oraz obwinionemu lub jego obrońcy służy zażalenie do komisji odwoławczej,
w terminie 14 dni od dnia doręczenia postanowienia.
3. Przewodniczący składu orzekającego podejmuje zawieszone postępowanie
dyscyplinarne nie później niż w terminie 30 dni od dnia powzięcia wiadomości
o ustaniu przeszkody, o której mowa w ust. 1, albo o prawomocnym zakończeniu
postępowania karnego albo postępowania w sprawach o wykroczenia.

Art. 85g. 1. W postępowaniu wyjaśniającym dowody są przeprowadzane przez


rzecznika dyscyplinarnego, a w postępowaniu dyscyplinarnym – przez komisję
dyscyplinarną. Nie wyłącza to prawa do zgłoszenia wniosku dowodowego przez
nauczyciela, którego dotyczy postępowanie wyjaśniające, lub obwinionego.
2. W postępowaniu wyjaśniającym i postępowaniu dyscyplinarnym rzecznik
dyscyplinarny lub komisja dyscyplinarna może przesłuchiwać świadków, zbierać
i przeprowadzać wszelkie dowody konieczne dla wyjaśnienia sprawy, w tym zasięgać
opinii biegłych, oraz przeglądać akta osobowe odpowiednio nauczyciela, którego
dotyczy postępowanie wyjaśniające, lub obwinionego, a także sporządzać z nich
notatki i kopie.
3. W postępowaniu wyjaśniającym i postępowaniu dyscyplinarnym należy
przesłuchać odpowiednio nauczyciela, którego dotyczy postępowanie wyjaśniające,
lub obwinionego oraz umożliwić mu złożenie wyjaśnień mogących mieć znaczenie
dla sprawy.
4. Odmowa złożenia wyjaśnień przez nauczyciela, którego dotyczy
postępowanie wyjaśniające, lub niezłożenie wyjaśnień z przyczyn leżących po stronie
tego nauczyciela nie stanowi przeszkody w złożeniu przez rzecznika dyscyplinarnego
wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego.

Art. 85h. 1. W postępowaniu wyjaśniającym świadka, który w chwili


przesłuchania nie ukończył 18. roku życia, można przesłuchać, jeżeli jego zeznania
mogą mieć istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 114/136

2. W postępowaniu wyjaśniającym świadka, o którym mowa w ust. 1,


przesłuchuje się tylko raz, chyba że w postępowaniu wyjaśniającym wyjdą na jaw
nowe istotne okoliczności, których wyjaśnienie wymaga ponownego przesłuchania
tego świadka, a jego zeznania mogą mieć istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia
sprawy.
3. W postępowaniu dyscyplinarnym odczytuje się protokół przesłuchania
świadka, o którym mowa w ust. 1.
4. W postępowaniu dyscyplinarnym świadka, który w chwili przesłuchania nie
ukończył 18. roku życia, można przesłuchać ponownie, wyłącznie jeżeli
w postępowaniu dyscyplinarnym wyjdą na jaw nowe istotne okoliczności, których
wyjaśnienie wymaga przesłuchania tego świadka, a jego zeznania mogą mieć istotne
znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, a także na wniosek obwinionego, który
w postępowaniu wyjaśniającym nie miał obrońcy.
5. Przy przesłuchaniu świadka, o którym mowa w ust. 1 i 4, nie może być obecny
odpowiednio nauczyciel, którego dotyczy postępowanie wyjaśniające, lub obwiniony.
6. Przy przesłuchaniu świadka, o którym mowa w ust. 1 i 4, jest obecny
psycholog.
7. Obrońca, jeżeli został ustanowiony, ma prawo wziąć udział w przesłuchaniu
świadka, o którym mowa w ust. 1 i 4.
8. Przy przesłuchaniu świadka, o którym mowa w ust. 1 i 4, powinien być
obecny rodzic, opiekun prawny lub osoba (podmiot) sprawująca pieczę zastępczą.
Rodzic, opiekun prawny lub osoba (podmiot) sprawująca pieczę zastępczą
w szczególnie uzasadnionych przypadkach może zrezygnować z obecności
w przesłuchaniu.

Art. 85i. 1. W postępowaniu wyjaśniającym i postępowaniu dyscyplinarnym


w zakresie nieuregulowanym odmiennie w ustawie stosuje się odpowiednio przepisy
art. 168–170, art. 171 § 1, 2 i 4–7, art. 173, art. 177 § 1 i 2, art. 178, art. 182, art. 183,
art. 185, art. 186, art. 190 i art. 191 oraz art. 193–196, art. 198, art. 199, art. 200,
art. 201 i art. 204–208 Kodeksu postępowania karnego.
2. Na każdym etapie postępowania wyjaśniającego nauczyciel, którego dotyczy
postępowanie wyjaśniające, lub jego obrońca, a na każdym etapie postępowania
dyscyplinarnego – obwiniony lub jego obrońca, mogą przeglądać akta sprawy oraz
sporządzać z nich notatki i kopie.

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 115/136

3. W postępowaniu wyjaśniającym i postępowaniu dyscyplinarnym do doręczeń


stosuje się odpowiednio przepisy art. 39, art. 42, art. 43, art. 44, art. 46
i art. 47 Kodeksu postępowania administracyjnego.

Art. 85j. 1. Skład orzekający orzeka według swego przekonania opartego na


ocenie wszystkich dowodów ujawnionych w toku rozprawy.
2. Komisje dyscyplinarne wydają orzeczenia po wysłuchaniu głosów rzecznika
dyscyplinarnego i obwinionego lub jego obrońcy.
3. Przy wymiarze kary bierze się pod uwagę okoliczności zarzucanego czynu,
stopień winy, szkodliwość społeczną czynu, a także zachowanie się obwinionego
przed i po popełnieniu czynu.
4. Jeżeli obwiniony dopuścił się kilku czynów, wymierza się jedną karę za
wszystkie czyny łącznie.
5. Komisja dyscyplinarna wydaje orzeczenie o:
1) ukaraniu, mocą którego uznaje obwinionego winnym w całości lub w części
zarzucanego mu czynu i wymierza karę dyscyplinarną, albo
2) uniewinnieniu, w przypadku gdy:
a) postępowanie dyscyplinarne nie potwierdziło popełnienia przez nauczyciela
zarzucanego mu czynu,
b) zarzucany czyn nie zawiera znamion uchybienia godności zawodu
nauczyciela lub obowiązkom, o których mowa w art. 6, albo
3) umorzeniu postępowania dyscyplinarnego, jeżeli:
a) za popełniony czyn nauczyciel został ukarany karą porządkową zgodnie
z art. 108 Kodeksu pracy, chyba że popełniony czyn narusza prawa i dobro
dziecka,
b) nauczyciel, w chwili popełnienia zarzucanego czynu, nie był zatrudniony na
stanowisku nauczyciela w jednostkach organizacyjnych, o których mowa
w art. 1 ust. 1 oraz ust. 2 pkt 1a i 2,
c) nauczyciel zmarł,
d) postępowanie dyscyplinarne co do tego samego czynu tej samej osoby
zostało prawomocnie zakończone lub wcześniej wszczęte toczy się,
e) nastąpiło przedawnienie odpowiedzialności dyscyplinarnej.
6. Jeżeli postępowanie dyscyplinarne umorzono z powodu śmierci nauczyciela,
jego małżonek, rodzeństwo, krewny lub powinowaty w linii prostej mogą złożyć

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 116/136

wniosek o uwolnienie nauczyciela od zarzutów, w terminie roku od dnia śmierci


nauczyciela.
7. W przypadku złożenia wniosku, o którym mowa w ust. 6, komisja
dyscyplinarna uchyla orzeczenie o umorzeniu postępowania dyscyplinarnego.
Postępowanie dyscyplinarne toczy się dalej z udziałem pełnomocnika ustanowionego
przez osobę, która złożyła wniosek.

Art. 85k. 1. Od wydanego przez komisję dyscyplinarną pierwszej instancji


orzeczenia rzecznikowi dyscyplinarnemu i obwinionemu lub jego obrońcy
przysługuje prawo wniesienia odwołania, za pośrednictwem komisji dyscyplinarnej,
która wydała orzeczenie, do odwoławczej komisji dyscyplinarnej, w terminie 14 dni
od dnia doręczenia orzeczenia. Wniesienie odwołania wstrzymuje wykonanie
orzeczenia.
2. Przewodniczący odwoławczej komisji dyscyplinarnej odrzuca odwołanie
wniesione przez osobę nieuprawnioną lub po upływie terminu, o którym mowa
w ust. 1.
3. Na postanowienie o odrzuceniu odwołania rzecznikowi dyscyplinarnemu
i obwinionemu lub jego obrońcy przysługuje zażalenie w terminie 7 dni od doręczenia
postanowienia do odwoławczej komisji dyscyplinarnej.
4. Postanowienie odwoławczej komisji dyscyplinarnej jest ostateczne.
5. Odwołanie może być cofnięte do rozpoczęcia rozprawy w postępowaniu
odwoławczym.
6. Orzeczenie, od którego odwołanie nie zostało wniesione w terminie lub
wniesione odwołanie cofnięto, jest prawomocne i podlega wykonaniu.

Art. 85l. 1. Po przeprowadzeniu rozprawy odwoławcza komisja dyscyplinarna:


1) utrzymuje w mocy zaskarżone orzeczenie;
2) uchyla orzeczenie w całości lub w części i wydaje nowe orzeczenie;
3) uchyla zaskarżone orzeczenie i przekazuje sprawę komisji dyscyplinarnej
pierwszej instancji do ponownego rozpoznania; komisja może wskazać, jakie
okoliczności komisja dyscyplinarna pierwszej instancji powinna wziąć pod
uwagę przy ponownym rozpatrzeniu sprawy.
2. Wydanie orzeczenia na niekorzyść obwinionego może nastąpić jedynie
w razie odwołania wniesionego przez rzecznika dyscyplinarnego.

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 117/136

3. Jeżeli orzeczenie komisji dyscyplinarnej pierwszej instancji dotyczyło kilku


obwinionych w sprawie, odwoławcza komisja dyscyplinarna uchyla zaskarżone
orzeczenie i wydaje nowe orzeczenie na korzyść współobwinionych, choćby nie
wnieśli odwołania, jeżeli je uchyliła i wydała orzeczenie na korzyść obwinionego,
który wniósł odwołanie, a te same względy prawne przemawiają za uchyleniem
i zmianą na korzyść pozostałych współobwinionych.
4. Orzeczenie odwoławczej komisji dyscyplinarnej jest prawomocne z chwilą
jego ogłoszenia.

Art. 85m. 1. Od prawomocnego orzeczenia odwoławczej komisji dyscyplinarnej


rzecznikowi dyscyplinarnemu i obwinionemu lub jego obrońcy przysługuje odwołanie
do sądu apelacyjnego – sądu pracy i ubezpieczeń społecznych właściwego ze względu
na miejsce zamieszkania obwinionego. Odwołanie wnosi się za pośrednictwem
odwoławczej komisji dyscyplinarnej, w terminie 14 dni od dnia doręczenia orzeczenia
wraz z uzasadnieniem.
2. Do rozpatrzenia odwołania, o którym mowa w ust. 1, stosuje się przepisy
Kodeksu postępowania cywilnego o apelacji. Od orzeczenia sądu apelacyjnego nie
służy skarga kasacyjna.

Art. 85n. 1. Postępowanie dyscyplinarne zakończone prawomocnym


orzeczeniem można wznowić, jeżeli:
1) w związku z postępowaniem dopuszczono się rażącego naruszenia prawa,
a istnieje uzasadniona podstawa do przyjęcia, że mogło to mieć wpływ na treść
orzeczenia;
2) po wydaniu orzeczenia ujawniono nowe fakty lub dowody nieznane w chwili
jego wydania, wskazujące na to, że obwiniony jest niewinny, ukarano go za
popełnienie innego czynu lub komisja dyscyplinarna bezpodstawnie umorzyła
postępowanie;
3) w trakcie postępowania naruszono przepisy, przez co uniemożliwiono lub
w poważnym stopniu utrudniono obwinionemu korzystanie z prawa do obrony,
albo skład komisji dyscyplinarnej nie odpowiadał warunkom określonym
w art. 81 ust. 2–4 lub zasiadała w niej osoba podlegająca wyłączeniu.

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 118/136

2. Wznowienie nie może nastąpić z przyczyny wymienionej w ust. 1 pkt 1, jeżeli


była ona przedmiotem rozpoznania przez sąd apelacyjny – sąd pracy i ubezpieczeń
społecznych, o którym mowa w art. 85m ust. 1.
3. Wznowienie postępowania dyscyplinarnego na niekorzyść obwinionego nie
jest dopuszczalne po jego śmierci albo po upływie 3 lat od popełnienia czynu, którego
dotyczy orzeczenie, a gdy czyn stanowił przestępstwo – po upływie okresu
przedawnienia ścigania tego przestępstwa, lub w razie wykonania kary i jej zatarcia.
4. Wniosek o wznowienie postępowania dyscyplinarnego mogą składać
obwiniony, jego obrońca, rzecznik dyscyplinarny, a po śmierci obwinionego lub gdy
zachodzą uzasadnione wątpliwości co do jego poczytalności – także jego małżonek,
rodzeństwo, krewny lub powinowaty w linii prostej. Wniosek składa się do komisji
dyscyplinarnej, która wydała prawomocne orzeczenie w sprawie, w terminie 30 dni od
dnia powzięcia wiadomości o przyczynie uzasadniającej wznowienie.
5. Komisja dyscyplinarna, o której mowa w ust. 4, wydaje:
1) postanowienie o odmowie wznowienia postępowania dyscyplinarnego albo
2) postanowienie o wznowieniu postępowania dyscyplinarnego.
6. Na postanowienie o odmowie wznowienia postępowania dyscyplinarnego,
osobom, o których mowa w ust. 4, służy zażalenie do odwoławczej komisji
dyscyplinarnej, w terminie 14 dni od dnia doręczenia postanowienia, z tym że
odwoławcza komisja dyscyplinarna rozpatruje to zażalenie w innym składzie
orzekającym.
7. Postanowienie o odmowie wznowienia postępowania dyscyplinarnego jest
ostateczne.
8. Po wydaniu postanowienia o wznowieniu postępowania dyscyplinarnego
komisja dyscyplinarna, o której mowa w ust. 4, uchyla prawomocne orzeczenie
dyscyplinarne i przystępuje do ponownego rozpatrzenia sprawy, z tym że odwoławcza
komisja dyscyplinarna uchyla prawomocne orzeczenie i przekazuje sprawę do
ponownego rozpoznania komisji dyscyplinarnej pierwszej instancji.
9. Po ponownym rozpatrzeniu sprawy komisja dyscyplinarna orzeka co do istoty
sprawy albo umarza postępowanie dyscyplinarne. Art. 85k i art. 85m stosuje się, z tym
że odwoławcza komisja dyscyplinarna rozpatruje odwołanie w innym składzie
orzekającym.

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 119/136

10. We wznowionym postępowaniu dyscyplinarnym nie można wydać


orzeczenia na niekorzyść obwinionego, jeżeli wniosek o wznowienie postępowania
dyscyplinarnego złożono na jego korzyść.

Art. 85o. 1. Postępowanie dyscyplinarne nie może być wszczęte po upływie


5 miesięcy od dnia powzięcia przez organ, przy którym działa komisja dyscyplinarna
pierwszej instancji, wiadomości o popełnieniu czynu uchybiającego godności zawodu
nauczyciela lub obowiązkom, o których mowa w art. 6, oraz po upływie 2 lat od
popełnienia tego czynu.
2. W przypadku popełnienia czynu o charakterze seksualnym na szkodę
małoletniego przedawnienie odpowiedzialności dyscyplinarnej nie może nastąpić
przed ukończeniem przez niego 24. roku życia.
3. Jeżeli nauczyciel, którego dotyczy postępowanie wyjaśniające, z powodu
nieobecności w pracy nie ma możliwości złożenia wyjaśnień, bieg pięciomiesięcznego
terminu, o którym mowa w ust. 1, nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu
do dnia jego stawienia się do pracy.
4. Jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1, wszczęto postępowanie
dyscyplinarne, karalność czynu uzasadniającego nałożenie kary dyscyplinarnej ustaje
z upływem 5 lat od dnia popełnienia tego czynu.
5. Bieg pięcioletniego terminu, o którym mowa w ust. 4, ulega zawieszeniu od
dnia wydania postanowienia o zawieszeniu postępowania dyscyplinarnego, o którym
mowa w art. 85f ust. 1, do dnia powzięcia przez przewodniczącego komisji
dyscyplinarnej wiadomości o ustaniu przeszkody albo o prawomocnym zakończeniu
postępowania karnego albo postępowania w sprawach o wykroczenia.
6. Jeżeli czyn stanowi przestępstwo, okresy, o których mowa w ust. 1 i 4, nie
mogą być krótsze niż okres przedawnienia karalności tego przestępstwa.
7. (uchylony)

Art. 85p. 1. Przewodniczący komisji dyscyplinarnych i ich zastępcy,


przewodniczący składów orzekających oraz rzecznicy dyscyplinarni i ich zastępcy
otrzymują wynagrodzenie:
1) przewodniczący komisji dyscyplinarnej i jego zastępcy – wynagrodzenie
miesięczne;

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 120/136

2) przewodniczący składu orzekającego – wynagrodzenie za rozpoznanie sprawy


zakończonej wydaniem orzeczenia lub postanowienia;
3) rzecznik dyscyplinarny i jego zastępcy – wynagrodzenie za przeprowadzenie
postępowania wyjaśniającego oraz wynagrodzenie za udział w postępowaniu
dyscyplinarnym.
2. Wysokość wynagrodzenia rzeczników dyscyplinarnych i ich zastępców ustala
organ, który ich powołał, a wysokość wynagrodzenia przewodniczących komisji
dyscyplinarnych i ich zastępców oraz przewodniczących składów orzekających –
organ, przy którym działa komisja dyscyplinarna.
3. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określi, w drodze
rozporządzenia, sposób ustalania wysokości wynagrodzenia przewodniczących
komisji dyscyplinarnych i ich zastępców, przewodniczących składów orzekających
oraz rzeczników dyscyplinarnych i ich zastępców, a także wysokość wynagrodzenia
obrońcy z urzędu, uwzględniając zakres obciążenia zadaniami oraz konieczność
sprawnego prowadzenia postępowań.

Art. 85q. 1. Obwinionemu, którego uniewinniono od popełnienia zarzucanego


czynu, oraz świadkom i biegłym przysługuje równowartość zarobku utraconego
w związku z udziałem w rozprawie oraz zwrot kosztów przejazdu zgodnie z prze-
pisami w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu
w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży
służbowej, na obszarze kraju.
2. Członkom komisji dyscyplinarnej i rzecznikowi dyscyplinarnemu lub jego
zastępcy przysługuje zwrot kosztów przejazdu zgodnie z przepisami, o których mowa
w ust. 1.

Art. 85r. 1. Do kosztów postępowania należą:


1) wydatki na doręczenie wezwań i innych pism;
2) wynagrodzenie obrońcy z urzędu, o którym mowa w art. 85d ust. 4;
3) należności, o których mowa w art. 85p ust. 1 i art. 85q;
4) inne koszty, które organ, który powołał rzecznika dyscyplinarnego, albo organ,
przy którym działa komisja dyscyplinarna, zaliczył do kosztów bezpośrednio
związanych z prowadzeniem postępowania wyjaśniającego albo z rozpoznaniem
sprawy.

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 121/136

2. Koszty, o których mowa w ust. 1, poniesione w postępowaniu wyjaśniającym


albo w postępowaniu przed komisją dyscyplinarną pokrywa odpowiednio organ, który
powołał rzecznika dyscyplinarnego, albo organ, przy którym działa komisja
dyscyplinarna.
3. Koszty obrońcy z wyboru ponosi nauczyciel, którego dotyczy postępowanie
wyjaśniające, lub obwiniony.
4. W przypadku, o którym mowa w art. 81 ust. 6, koszty postępowania obejmują
także należności określone w przepisach w sprawie należności przysługujących
pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery
budżetowej z tytułu podróży służbowej, poza granicami kraju.
5. Obsługę komisji dyscyplinarnej zapewnia organ, przy którym działa komisja
dyscyplinarna.

Art. 85s. 1. Kary dyscyplinarne, o których mowa w art. 76 ust. 1 pkt 1–3,
podlegają zatarciu, a odpis orzeczenia o ukaraniu dołączony do akt osobowych
nauczyciela podlega zniszczeniu.
2. Kary dyscyplinarne, o których mowa w art. 76 ust. 1 pkt 1 i 2, podlegają
zatarciu po upływie 3 lat od dnia doręczenia nauczycielowi prawomocnego orzeczenia
o ukaraniu, a kara dyscyplinarna, o której mowa w art. 76 ust. 1 pkt 3 – po upływie
6 lat od dnia doręczenia nauczycielowi prawomocnego orzeczenia o ukaraniu.
3. Jeżeli w okresie przed zatarciem kary dyscyplinarnej nauczyciel zostanie
ponownie ukarany dyscyplinarnie, terminy, o których mowa w ust. 2, liczy się od dnia
doręczenia nauczycielowi prawomocnego orzeczenia o ponownym ukaraniu.
4. Dyrektor szkoły, a w stosunku do nauczyciela pełniącego funkcję dyrektora
szkoły – organ prowadzący szkołę, wykonuje czynności wymienione w ust. 1 oraz
zawiadamia ukaranego nauczyciela o zatarciu kary i zniszczeniu orzeczenia
o ukaraniu, dołączonego do jego akt osobowych.
5. Z chwilą zatarcia kary dyscyplinarnej uważa się ją za niebyłą.

Art. 85t. 1. Dyrektor szkoły może zawiesić w pełnieniu obowiązków


nauczyciela, a organ prowadzący szkołę – nauczyciela pełniącego funkcję dyrektora
szkoły, przeciwko któremu wszczęto postępowanie karne lub złożono wniosek
o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego, jeżeli ze względu na powagę
i wiarygodność wysuniętych zarzutów celowe jest odsunięcie nauczyciela od

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 122/136

wykonywania obowiązków w szkole. W sprawach niecierpiących zwłoki nauczyciel


i nauczyciel pełniący funkcję dyrektora szkoły mogą być zawieszeni przed złożeniem
wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego.
2. Dyrektor szkoły zawiesza w pełnieniu obowiązków nauczyciela, a organ
prowadzący szkołę – nauczyciela pełniącego funkcję dyrektora szkoły, jeżeli wszczęte
postępowanie karne lub złożony wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego
dotyczy czynu naruszającego prawa i dobro dziecka, chyba że we wniosku
o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego rzecznik dyscyplinarny wnosi
o wymierzenie kary dyscyplinarnej, o której mowa w art. 76 ust. 1 pkt 1,
i jednocześnie ze względu na powagę i wiarygodność zarzutów niecelowe jest
odsunięcie odpowiednio nauczyciela albo nauczyciela pełniącego funkcję dyrektora
szkoły od wykonywania obowiązków w szkole.
3. Nauczyciel i nauczyciel pełniący funkcję dyrektora szkoły zostają z mocy
prawa zawieszeni w pełnieniu obowiązków w razie ich tymczasowego aresztowania
lub w razie pozbawienia ich wolności w związku z postępowaniem karnym.
4. Zawieszenie w pełnieniu obowiązków nie może trwać dłużej niż 6 miesięcy,
chyba że przeciwko nauczycielowi lub nauczycielowi pełniącemu funkcję dyrektora
szkoły toczy się jeszcze postępowanie karne lub postępowanie dyscyplinarne,
w związku z którym nastąpiło zawieszenie.
5. Od decyzji o zawieszeniu w pełnieniu obowiązków odpowiednio
nauczycielowi albo nauczycielowi pełniącemu funkcję dyrektora szkoły przysługuje
odwołanie do komisji dyscyplinarnej pierwszej instancji, w terminie 14 dni od dnia
doręczenia decyzji, za pośrednictwem odpowiednio dyrektora szkoły albo organu
prowadzącego szkołę.
6. Komisja dyscyplinarna pierwszej instancji rozpatruje odwołanie od decyzji
o zawieszeniu w pełnieniu obowiązków w składzie 3 członków, na posiedzeniu
niejawnym, które powinno odbyć się w terminie 7 dni od dnia otrzymania odwołania.
Art. 82 stosuje się odpowiednio.
7. Komisja dyscyplinarna pierwszej instancji wydaje postanowienie
o utrzymaniu w mocy lub uchyleniu decyzji o zawieszeniu w pełnieniu obowiązków.
8. Komisja dyscyplinarna pierwszej instancji uchyla decyzję o zawieszeniu
w pełnieniu obowiązków, jeżeli w toku postępowania wyjaśniającego nie został
uprawdopodobniony zarzut uchybienia godności zawodu lub obowiązkom

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 123/136

nauczyciela, o których mowa w art. 6, a także gdy rzecznik dyscyplinarny przy


komisji dyscyplinarnej pierwszej instancji wniósł o wymierzenie kary, o której mowa
w art. 76 ust. 1 pkt 1, i jednocześnie ze względu na powagę i wiarygodność zarzutów
niecelowe jest odsunięcie odpowiednio nauczyciela albo nauczyciela pełniącego
funkcję dyrektora szkoły od wykonywania obowiązków w szkole.
9. Na postanowienie komisji dyscyplinarnej pierwszej instancji organowi, który
wydał decyzję o zawieszeniu w pełnieniu obowiązków, nauczycielowi albo
nauczycielowi pełniącemu funkcję dyrektora szkoły służy zażalenie do odwoławczej
komisji dyscyplinarnej w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia, za
pośrednictwem komisji, która wydała postanowienie.
10. Odwoławcza komisja dyscyplinarna rozpatruje odwołanie od decyzji
o zawieszeniu w pełnieniu obowiązków w składzie 3 członków, na posiedzeniu
niejawnym, które powinno odbyć się w terminie 14 dni od dnia otrzymania odwołania.
Art. 82 stosuje się odpowiednio.
11. Postanowienie odwoławczej komisji dyscyplinarnej jest ostateczne.

Art. 85u. 1. Wynagrodzenie zasadnicze nauczyciela oraz nauczyciela pełniącego


funkcję dyrektora szkoły w okresie zawieszenia w pełnieniu obowiązków może ulec
zmniejszeniu, a tymczasowo aresztowanego ulega zmniejszeniu najwyżej do połowy,
w zależności od stanu rodzinnego nauczyciela, począwszy od pierwszego dnia
miesiąca kalendarzowego następującego po miesiącu, w którym nastąpiło
zawieszenie.
2. W okresie zawieszenia w pełnieniu obowiązków nie przysługują dodatki oraz
wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe.
3. W okresie odbywania kary pozbawienia wolności nauczycielowi oraz
nauczycielowi pełniącemu funkcję dyrektora szkoły nie przysługuje wynagrodzenie.
4. Jeżeli postępowanie karne lub postępowanie dyscyplinarne zakończy się
umorzeniem z braku dowodów winy albo wydaniem wyroku lub orzeczenia
uniewinniającego, nauczycielowi oraz nauczycielowi pełniącemu funkcję dyrektora
szkoły należy zwrócić zatrzymane kwoty wynagrodzenia.

Art. 85v. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określi, w drodze


rozporządzenia, szczegółowy tryb prowadzenia postępowania wyjaśniającego
i dyscyplinarnego oraz wznawiania postępowania dyscyplinarnego, biorąc pod uwagę

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 124/136

konieczność zapewnienia rzetelności, obiektywności i sprawności rozpatrywania


spraw dyscyplinarnych nauczycieli.

Art. 85w. 1. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania prowadzi


centralny rejestr orzeczeń dyscyplinarnych, zwany dalej „rejestrem”, w którym
gromadzi się informacje o nauczycielach prawomocnie ukaranych karami
dyscyplinarnymi, o których mowa w art. 76 ust. 1 pkt 3 i 4, oraz informacje
o zawieszeniu nauczyciela w pełnieniu obowiązków, o którym mowa w art. 85t
ust. 1–3.
2. Rejestr zawiera:
1) dane identyfikujące nauczyciela – nazwisko, imię lub imiona, płeć, datę i miejsce
urodzenia, imiona rodziców, obywatelstwo lub obywatelstwa, miejsce
zamieszkania, numer PESEL, a w przypadku braku tego numeru – numer i serię
dokumentu potwierdzającego tożsamość;
2) rodzaj orzeczonej kary dyscyplinarnej, o której mowa w art. 76 ust. 1 pkt 3 albo
4, oraz okres ukarania;
3) oznaczenie komisji dyscyplinarnej, która wydała prawomocne orzeczenie
o ukaraniu karą dyscyplinarną, oraz sygnaturę akt sprawy;
4) datę wydania oraz uprawomocnienia się orzeczenia, o którym mowa w pkt 3;
5) datę i miejsce popełnienia czynu, którego dotyczy orzeczenie, o którym mowa
w pkt 3;
6) datę doręczenia nauczycielowi orzeczenia, o którym mowa w pkt 3;
7) informację o zawieszeniu nauczyciela w pełnieniu obowiązków oraz o okresie
zawieszenia.
3. Rejestr prowadzi się w systemie teleinformatycznym.
4. Administratorem danych zgromadzonych w rejestrze jest minister właściwy
do spraw oświaty i wychowania.
5. Do wprowadzania danych do rejestru, dokonywania zmian danych w rejestrze
oraz usuwania danych z rejestru są uprawnione wyłącznie osoby upoważnione przez
ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania.

Art. 85x. 1. Prawo do uzyskania informacji z rejestru przysługuje:


1) (uchylony)

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 125/136

2) dyrektorowi szkoły – w stosunku do osoby ubiegającej się o zatrudnienie na


stanowisku nauczyciela oraz nauczycieli zatrudnionych w danej szkole;
3) rzecznikom dyscyplinarnym i komisjom dyscyplinarnym – w związku
z prowadzonym postępowaniem wyjaśniającym lub postępowaniem
dyscyplinarnym;
4) sądom sprawującym w Rzeczypospolitej Polskiej wymiar sprawiedliwości –
w związku z prowadzonym postępowaniem;
5) prokuratorom, Policji i innym organom uprawnionym do prowadzenia
postępowania przygotowawczego w sprawach karnych i karnych skarbowych
oraz czynności wyjaśniających w sprawach o wykroczenia – w związku z
prowadzonym postępowaniem;
6) organom administracji rządowej, organom samorządu terytorialnego oraz innym
organom wykonującym zadania publiczne, w przypadkach kiedy jest to
uzasadnione potrzebą wykonania nałożonych na nie zadań, określonych
w ustawie.
2. Każdemu przysługuje prawo do uzyskania informacji, czy jego dane osobowe
zgromadzone są w rejestrze. Osobie, której dane osobowe znajdują się w rejestrze, na
jej wniosek, udostępnia się informację o treści wszystkich danych dotyczących tej
osoby.
3. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania przekazuje organom
państw członkowskich w trybie ostrzeżenia w systemie IMI, o którym mowa w art. 56
ust. 1 ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji
zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz. U.
z 2020 r. poz. 220 oraz z 2021 r. poz. 78), informacje z rejestru, o których mowa
w art. 85w ust. 2 pkt 1–3 i 7.

Art. 85y. 1. Informacji z rejestru udziela się na wniosek osób i podmiotów,


o których mowa w art. 85x ust. 1 i 2.
1a. Dyrektor szkoły składa wniosek w trybie, o którym mowa w ust. 2–4, jeżeli:
1) ustalił za pomocą narzędzia informatycznego udostępnionego przez ministra
właściwego do spraw oświaty i wychowania, że numer PESEL nauczyciela lub
osoby ubiegającej się o zatrudnienie na stanowisku nauczyciela znajduje się w
rejestrze;

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 126/136

2) nauczyciel lub osoba ubiegająca się o zatrudnienie na stanowisku nauczyciela nie


posiada numeru PESEL.
2. Wniosek składa się na formularzu w postaci papierowej albo postaci
elektronicznej.
3. Wniosek zawiera:
1) dane wnioskodawcy – imię i nazwisko osoby lub nazwę podmiotu, o którym
mowa w art. 85x ust. 1 pkt 3–6 i ust. 2, oraz adres do korespondencji;
2) dane osobowe osoby, której dotyczy wniosek – nazwisko, imię lub imiona, płeć,
datę i miejsce urodzenia, imiona rodziców, obywatelstwo lub obywatelstwa,
miejsce zamieszkania, numer PESEL, a w przypadku braku tego numeru – numer
i serię dokumentu potwierdzającego tożsamość;
3) uzasadnienie uzyskania informacji;
4) wskazanie rodzaju i zakresu danych, które mają być przedmiotem informacji;
5) datę i miejsce sporządzenia wniosku.
4. Wniosek w postaci papierowej zawiera podpis wnioskodawcy, a wniosek
w postaci elektronicznej powinien być uwierzytelniony przy użyciu mechanizmów
określonych w art. 20a ust. 1 albo 2 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji
działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z 2021 r. poz. 670,
952 i 1005) oraz zawierać adres elektroniczny wnioskodawcy.
5. Wniosek niespełniający warunków, o których mowa w ust. 2, 3 lub 4,
pozostawia się bez rozpoznania.
6. Informacja z rejestru zawiera:
1) dane osobowe osoby, której dotyczy wniosek – nazwisko, imię lub imiona, płeć,
datę i miejsce urodzenia, imiona rodziców, obywatelstwo lub obywatelstwa,
miejsce zamieszkania, numer PESEL, a w przypadku braku tego numeru – numer
i serię dokumentu potwierdzającego tożsamość;
2) dane w zakresie objętym wnioskiem albo stwierdzenie, że osoba, której dotyczy
wniosek, nie figuruje w rejestrze;
3) datę i miejsce wydania;
4) imię i nazwisko oraz podpis osoby upoważnionej do jej wydania.
7. Informacji z rejestru udziela się w następujących terminach:
1) osobie, o której mowa w art. 85x ust. 1 pkt 2 oraz ust. 2 – w terminie 7 dni
roboczych od dnia otrzymania wniosku;

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 127/136

2) podmiotom, o których mowa w art. 85x ust. 1 pkt 3–6 – w terminie 10 dni
roboczych od dnia otrzymania wniosku.
8. Informację z rejestru wydaje się nieodpłatnie.
9. Informacji z rejestru udziela się w postaci papierowej albo postaci
elektronicznej.
10. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określi, w drodze
rozporządzenia, wzór formularza wniosku o udzielenie informacji z rejestru,
uwzględniając konieczność sprawnego uzyskiwania informacji z rejestru przez osoby
i podmioty uprawnione.

Art. 85z. 1. Informacje wprowadza się do rejestru na podstawie zawiadomienia:


1) o prawomocnym ukaraniu nauczyciela karą dyscyplinarną, o której mowa
w art. 76 ust. 1 pkt 3 albo 4, sporządzonego odpowiednio przez
przewodniczącego komisji dyscyplinarnej pierwszej instancji albo
przewodniczącego odwoławczej komisji dyscyplinarnej i przesłanego do rejestru
niezwłocznie po uprawomocnieniu się orzeczenia; zawiadomienie zawiera
informacje, o których mowa w art. 85w ust. 2 pkt 1–6;
2) o zawieszeniu nauczyciela w pełnieniu obowiązków oraz o okresie zawieszenia,
sporządzonego przez dyrektora szkoły, a w przypadku zawieszenia w pełnieniu
obowiązków dyrektora szkoły – przez organ prowadzący szkołę, i przesłanego
do rejestru niezwłocznie po wydaniu decyzji o zawieszeniu za pośrednictwem
właściwej komisji dyscyplinarnej pierwszej instancji; zawiadomienie zawiera
informacje, o których mowa w art. 85w ust. 2 pkt 1 i 7.
2. Dane osobowe nauczyciela usuwa się z rejestru, jeżeli kara dyscyplinarna,
o której mowa w art. 76 ust. 1 pkt 3, uległa zatarciu.
3. Dane osobowe nauczyciela usuwa się z rejestru po otrzymaniu
zawiadomienia:
1) o uchyleniu prawomocnego orzeczenia odwoławczej komisji dyscyplinarnej
przez sąd apelacyjny – sąd pracy i ubezpieczeń społecznych, o którym mowa
w art. 85m ust. 1, sporządzonego przez przewodniczącego odwoławczej komisji
dyscyplinarnej i przesłanego do rejestru niezwłocznie po uchyleniu orzeczenia;
2) o zakończeniu okresu zawieszenia w pełnieniu obowiązków nauczyciela albo
dyrektora szkoły, sporządzonego odpowiednio przez dyrektora szkoły albo organ
prowadzący szkołę i przesłanego do rejestru niezwłocznie po zakończeniu okresu

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 128/136

zawieszenia, za pośrednictwem właściwej komisji dyscyplinarnej pierwszej


instancji;
3) o uchyleniu decyzji o zawieszeniu w pełnieniu obowiązków nauczyciela lub
dyrektora szkoły, sporządzonego odpowiednio przez przewodniczącego komisji
dyscyplinarnej pierwszej instancji albo odwoławczej komisji dyscyplinarnej
i przesłanego do rejestru niezwłocznie po uchyleniu decyzji;
4) o uchyleniu prawomocnego orzeczenia w wyniku wznowienia postępowania,
sporządzonego przez komisję dyscyplinarną, o której mowa w art. 85n ust. 8,
i przesłanego do rejestru niezwłocznie po uchyleniu orzeczenia.
4. Dane osób zmarłych usuwa się z rejestru po uzyskaniu informacji o ich zgonie.
5. Zawiadomienia, o których mowa w ust. 1 i 3, przesyła się do rejestru w postaci
elektronicznej. Zawiadomienie powinno być uwierzytelnione przy użyciu
mechanizmów określonych w art. 20a ust. 1 albo 2 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r.
o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne oraz
zawierać adres elektroniczny organu.

Rozdział 11

Uprawnienia emerytalne

Art. 86. Nauczyciel oraz członek jego rodziny mają prawo do zaopatrzenia
emerytalnego określonego w przepisach o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych, z uwzględnieniem przepisów ustawy, z tym że nauczyciel
zaliczany jest do pracowników wykonujących pracę w szczególnym charakterze.

Art. 87. 1. Nauczycielowi spełniającemu warunki uprawniające do emerytury,


renty z tytułu niezdolności do pracy lub nauczycielskiego świadczenia
kompensacyjnego, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na emeryturę,
rentę z tytułu niezdolności do pracy lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne,
jeżeli nie uzyskał z tego tytułu odprawy przewidzianej w art. 28, przyznaje się
odprawę w wysokości dwumiesięcznego ostatnio pobieranego wynagrodzenia
w szkole będącej podstawowym miejscem jego pracy.
2. Nauczycielowi spełniającemu warunki uprawniające do emerytury, renty
z tytułu niezdolności do pracy lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego,
którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na emeryturę, rentę z tytułu
niezdolności do pracy lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, który

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 129/136

przepracował w szkole co najmniej 20 lat, przyznaje się odprawę w wysokości


trzymiesięcznego wynagrodzenia ostatnio pobieranego w szkole będącej
podstawowym miejscem jego pracy.
3. Wynagrodzenie, o którym mowa w ust. 1 i 2, oblicza się według zasad
obowiązujących przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy.
4. W razie zbiegu prawa do odprawy wymienionej w ust. 1 i 2, przysługuje jedna
odprawa – korzystniejsza.

Art. 88. 1. Nauczyciele mający trzydziestoletni okres zatrudnienia, w tym 20 lat


wykonywania pracy w szczególnym charakterze, zaś nauczyciele szkół, placówek,
zakładów specjalnych oraz okręgowych ośrodków wychowawczych, zakładów
poprawczych i schronisk dla nieletnich – dwudziestopięcioletni okres zatrudnienia,
w tym 20 lat wykonywania pracy w szczególnym charakterze w szkolnictwie
specjalnym, mogą – po rozwiązaniu na swój wniosek stosunku pracy – przejść na
emeryturę.
1a. Nauczyciele spełniający warunki określone w ust. 1 mogą przejść na
emeryturę również w wypadku rozwiązania stosunku pracy lub wygaśnięcia stosunku
pracy w okolicznościach określonych:
1) w art. 20 ust. 1, 5c i 7;
2) w art. 225 ust. 1, 6, 7 i 10 oraz art. 226 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. –
Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 60,
949 i 2203, z 2018 r. poz. 2245 oraz z 2019 r. poz. 1287).
1b. Do okresu 20 lat wykonywania pracy w szczególnym charakterze, o którym
mowa w ust. 1, zalicza się także okres skierowania, na podstawie odrębnych
przepisów, do pracy pedagogicznej za granicą.
2. Podstawę wymiaru emerytury lub renty dla nauczyciela zatrudnionego
w systemie oświaty i wychowania, przechodzącego na emeryturę lub rentę z tytułu
niezdolności do pracy, ustala się na zasadach ogólnych, określonych w przepisach
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, z tym że do podstawy
tej wlicza się również wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe, dodatki,
świadczenia w naturze, jeśli ze świadczeń tych nauczyciel nie korzysta po przejściu
na emeryturę lub rentę, oraz wszystkie nagrody uzyskane przez nauczyciela za
osiągnięcia zawodowe w okresie, z którego wynagrodzenie stanowi podstawę
wymiaru emerytury lub renty.

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 130/136

2a. Nauczyciele urodzeni po dniu 31 grudnia 1948 r., a przed dniem 1 stycznia
1969 r. zachowują prawo do przejścia na emeryturę bez względu na wiek, jeżeli:
1) spełnili warunki do uzyskania emerytury, określone w ust. 1, w ciągu dziesięciu
lat od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 291, 353,
794 i 1621), z wyjątkiem warunku rozwiązania stosunku pracy, oraz
2) nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek
o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu
emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, na dochody
budżetu państwa.
3. (uchylony)

Art. 89. (uchylony)

Art. 90. 1. Nauczycielom, którzy w czasie okupacji prowadzili tajne nauczanie,


przysługuje dodatek do emerytury lub renty w wysokości 10% przeciętnego
miesięcznego wynagrodzenia w kwartale kalendarzowym poprzedzającym termin
ostatniej waloryzacji emerytur i rent w 1995 r., jeżeli nie pobierają takiego dodatku
z innego tytułu, z uwzględnieniem ust. 4.
2. Dodatek, o którym mowa w ust. 1, przysługuje również nauczycielom, którzy
przed dniem 1 września 1939 r. nauczali w języku polskim w szkołach polskich na
terenie III Rzeszy Niemieckiej oraz byłego Wolnego Miasta Gdańska, jeżeli nie
pobierają dotychczas takiego dodatku z innego tytułu.
3. Przyznanie dodatku, o którym mowa w ust. 1 i 2, następuje na wniosek
zainteresowanego.
4. Kwota dodatku za tajne nauczanie, o której mowa w ust. 1, ulega
podwyższeniu przy zastosowaniu wskaźnika waloryzacji emerytur i rent – od
miesiąca, w którym jest przeprowadzana waloryzacja.
5. Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ogłasza w formie komunikatu
w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” co najmniej na
12 dni roboczych przed najbliższym terminem waloryzacji należną od tego terminu
kwotę dodatku za tajne nauczanie.

Art. 91. (uchylony)

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 131/136

Rozdział 11a

Przepisy szczególne

Art. 91a. 1. Nauczycielom mianowanym i dyplomowanym zatrudnionym w:


1) urzędach organów administracji rządowej i kuratoriach oświaty na stanowiskach
wymagających kwalifikacji pedagogicznych przysługują uprawnienia
wynikające z art. 9a–9i, art. 51, art. 86, art. 88 i art. 90;
2) specjalistycznej jednostce nadzoru oraz w organach sprawujących nadzór
pedagogiczny nad okręgowymi ośrodkami wychowawczymi, zakładami
poprawczymi, schroniskami dla nieletnich oraz szkołami przy zakładach karnych
na stanowiskach wymagających kwalifikacji pedagogicznych przysługują
uprawnienia wynikające z art. 9a–9i, art. 51, art. 63, art. 86, art. 88 i art. 90.
2. Nauczycielom mianowanym i dyplomowanym zatrudnionym w Centralnej
Komisji Egzaminacyjnej, okręgowych komisjach egzaminacyjnych na stanowiskach,
na których wymagane są kwalifikacje pedagogiczne, publicznych placówkach
doskonalenia nauczycieli o zasięgu ogólnokrajowym, publicznych placówkach
doskonalenia nauczycieli szkół artystycznych, publicznych placówkach doskonalenia
nauczycieli przedmiotów zawodowych, którzy nauczają w szkołach rolniczych, oraz
publicznej placówce doskonalenia nauczycieli przedmiotów zawodowych o zasięgu
ogólnokrajowym, o których mowa odpowiednio w art. 8 ust. 5 pkt 1 lit. b, ust. 6,
ust. 7 pkt 2 i ust. 14 ustawy – Prawo oświatowe, przysługują uprawnienia wynikające
z art. 9a–9i, art. 30 ust. 5, art. 32, art. 33, art. 47, art. 49 ust. 1 pkt 3, art. 51, art. 63,
art. 86–88 i art. 90.
3. Nauczycielom urlopowanym na podstawie przepisów ustawy, o której mowa
w art. 1 ust. 2 pkt 3, przysługują uprawnienia wynikające z art. 9a–9i, art. 30, art. 31,
art. 33, art. 49, art. 51, art. 73, art. 86–88 i art. 90.
4. Do nauczycieli zatrudnionych w szkołach polskich, o których mowa
w art. 4 pkt 29d ustawy – Prawo oświatowe, oraz publicznych szkołach i zespołach
szkół przy przedstawicielstwach dyplomatycznych, urzędach konsularnych
i przedstawicielstwach wojskowych mają zastosowanie przepisy art. 6–9i, art. 9p
ust. 4a–6b, art. 10–28, art. 31, art. 42 ust. 1, 2 i 7a, art. 51, art. 63–67 oraz rozdziałów
8–11.

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 132/136

5. W przypadku nauczycieli, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 1a, do okresów,


o których mowa w art. 9ca ust. 1, 2, 4, 6 i 7, art. 9fa ust. 11 i 13 oraz art. 9g ust. 7b i 8,
zalicza się okres zatrudnienia nauczyciela w szkołach polskich, o których mowa
w art. 4 pkt 29d ustawy – Prawo oświatowe, oraz publicznych szkołach i zespołach
szkół przy przedstawicielstwach dyplomatycznych, urzędach konsularnych
i przedstawicielstwach wojskowych Rzeczypospolitej Polskiej, bez względu na
wymiar zatrudnienia.

Art. 91b. 1. Do nauczyciela zatrudnionego w wymiarze niższym niż połowa


obowiązującego wymiaru zajęć nie stosuje się przepisów art. 54 ust. 5, art. 72
i art. 86–90.
2. Do nauczycieli zatrudnionych w:
1) przedszkolach, szkołach oraz innych formach wychowania przedszkolnego,
o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 2, bez względu na wymiar zatrudnienia, mają
zastosowanie przepisy art. 6, art. 6a, art. 9, art. 11a, art. 26, art. 63 i art. 75–85z;
2) placówkach, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 2, bez względu na wymiar
zatrudnienia, mają zastosowanie przepisy art. 6, art. 6a, art. 9, art. 26, art. 63
i art. 75–85z;
3) przedszkolach, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 2 lit. a, oraz szkołach
i placówkach, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 2, w wymiarze co najmniej
1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć, w tym do nauczyciela zatrudnionego na
stanowisku dyrektora, mają zastosowanie przepisy art. 9a–9i, art. 22 ust. 3 i 4,
art. 49 ust. 1 pkt 2 i 3, art. 51, art. 70a ust. 4 i 7, art. 86, art. 88 i art. 90 oraz
przepisy wydane na podstawie art. 70a ust. 9;
4) przedszkolach, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 2 lit. b, oraz innych formach
wychowania przedszkolnego, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 2 lit. c,
w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć, w tym do
nauczyciela zatrudnionego na stanowisku dyrektora, mają zastosowanie przepisy
art. 9a–9i, art. 22 ust. 3 i 4, art. 49 ust. 1 pkt 2 i 3, art. 51, art. 70a ust. 4 i 7
i art. 88 oraz przepisy wydane na podstawie art. 70a ust. 9.
2a. Do pracowników, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 4 i 5, mają zastosowanie
przepisy art. 6, art. 51, art. 63, art. 64 ust. 3, art. 86–88 i art. 90.
2b. Nie można nawiązać stosunku pracy z nauczycielem przedszkola, szkoły,
placówki lub innej formy wychowania przedszkolnego, o których mowa

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 133/136

w art. 1 ust. 2 pkt 2, który nie spełnia warunków, o których mowa


w art. 10 ust. 5 pkt 2–5. Przepisy art. 10 ust. 8a i 8b stosuje się odpowiednio.
2c. W przypadku publicznych innych form wychowania przedszkolnego,
prowadzonych przez osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego
lub osoby fizyczne, oraz niepublicznych innych form wychowania przedszkolnego
zadania i kompetencje określone w ustawie dla dyrektora szkoły wykonuje osoba
kierująca daną inną formą wychowania przedszkolnego wyznaczona przez osobę
prowadzącą inną formę wychowania przedszkolnego.
2d. Do nauczycieli teoretycznych przedmiotów zawodowych i nauczycieli
praktycznej nauki zawodu, zatrudnionych w publicznych szkołach prowadzących
kształcenie zawodowe w rozumieniu art. 4 pkt 28a lit. a ustawy – Prawo oświatowe,
oraz publicznych placówkach i centrach, o których mowa w art. 2 pkt 4 tej ustawy,
prowadzonych przez osoby fizyczne i osoby prawne niebędące jednostkami
samorządu terytorialnego, bez względu na wymiar zatrudnienia, mają zastosowanie
przepisy art. 70c i art. 70d.
3. Zakres stosowania ustawy do nauczycieli zatrudnionych w szkołach oraz
w placówkach oświatowo-wychowawczych i opiekuńczo-wychowawczych
prowadzonych przez kościoły i inne związki wyznaniowe określają odrębne przepisy.
4. Do nauczycieli, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 1c, stosuje się przepisy
rozdziału 3a oraz art. 17 ust. 2a i 3. Na czas skierowania do pracy w szkołach
europejskich nauczyciele ci są zatrudniani na podstawie umowy o pracę w jednostce
organizacyjnej podległej ministrowi właściwemu do spraw oświaty i wychowania,
której zadaniem statutowym jest organizacja i koordynacja funkcjonowania szkół,
o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 1a.
5. W okresie wykonywania pracy w szkołach, o których mowa w ust. 4,
nauczycielom przysługuje wynagrodzenie w wysokości równej ekwiwalentowi
pieniężnemu za urlop wypoczynkowy, ustalonemu według zasad określonych w prze-
pisach wydanych na podstawie art. 67 ust. 3. W pozostałym zakresie prawa
i obowiązki tych nauczycieli określają odrębne przepisy.
6. Okres wykonywania pracy w szkołach, o których mowa w ust. 4, jest
zaliczany do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia nauczyciela wynikające ze
stosunku pracy.

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 134/136

Art. 91c. 1. W zakresie spraw wynikających ze stosunku pracy,


nieuregulowanych przepisami ustawy, mają zastosowanie przepisy Kodeksu pracy.
2. Spory o roszczenia ze stosunku pracy nauczycieli, niezależnie od formy
nawiązania stosunku pracy, rozpatrywane są przez sądy pracy.

Art. 91d. W przypadku szkół i placówek prowadzonych przez jednostki


samorządu terytorialnego, zadania i kompetencje organu prowadzącego określone w:
1) art. 30 ust. 6 i 10a, art. 42 ust. 7, art. 42a ust. 1, art. 49 ust. 2, art. 70a ust. 1 oraz
art. 72 ust. 1 – wykonuje odpowiednio: rada gminy, rada powiatu, sejmik
województwa;
2) art. 9g ust. 2, art. 29 ust. 1, art. 30a oraz art. 53 ust. 3a i 4 – wykonuje
odpowiednio: wójt, burmistrz (prezydent miasta), zarząd powiatu, zarząd
województwa;
3) art. 6a ust. 1 pkt 3 oraz ust. 6, art. 9b ust. 3, 3a i 4 pkt 2 oraz ust. 6, art. 9g
ust. 3 pkt 1 i ust. 4, art. 18 ust. 4 i 5, art. 22 ust. 1, art. 26 ust. 2, art. 42 ust. 6a,
art. 54 ust. 5, art. 63 ust. 2, art. 75 ust. 2a, art. 85s ust. 4, art. 85t ust. 1, 2 i 5 oraz
art. 85z ust. 1 pkt 2 i ust. 3 pkt 2 – wykonuje odpowiednio: wójt, burmistrz
(prezydent miasta), starosta, marszałek województwa.

Rozdział 12

Przepisy epizodyczne, przejściowe i końcowe

Art. 92. (uchylony)

Art. 93. (uchylony)

Art. 93a. 1. W okresie od dnia 1 maja 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r. średnie
wynagrodzenie nauczycieli ustalone w sposób określony w art. 30 ust. 3 zwiększa się
o 4,4%.
2. Ilekroć w przepisach ustawy jest mowa o średnim wynagrodzeniu nauczycieli,
o którym mowa w art. 30 ust. 3, w okresie od dnia 1 maja 2022 r. do dnia 31 grudnia
2022 r. należy przez to rozumieć średnie wynagrodzenie nauczycieli ustalone
w sposób określony w art. 30 ust. 3, zwiększone o 4,4%.

Art. 94. 1. Nauczycieli zatrudnionych w szkołach lub organach administracji


rządowej na stanowiskach wymagających kwalifikacji pedagogicznych w dniu
wejścia w życie ustawy, którzy uzyskali na podstawie dotychczas obowiązujących

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 135/136

przepisów kwalifikacje naukowe i pedagogiczne do nauczania lub prowadzenia zajęć


wychowawczych w szkołach określonego rodzaju i stopnia, uważa się za
posiadających kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela lub wychowawcy
w tych szkołach, choćby nie posiadali wykształcenia określonego art. 9 ust. 1 pkt 1.
2. Dla absolwentów studiów nauczycielskich, którzy ukończą naukę w tych
studiach po dniu wejścia w życie ustawy, w zakresie kwalifikacji naukowych
i pedagogicznych stosuje się odpowiednio przepis ust. 1.

Art. 95. (uchylony)

Art. 96. 1. Nauczyciele mianowani na stałe na podstawie dotychczasowych


przepisów stają się nauczycielami mianowanymi w rozumieniu ustawy.
2. Nauczyciele zatrudnieni w dniu wejścia w życie ustawy na podstawie
mianowania do odwołania stają się nauczycielami mianowanymi w rozumieniu
ustawy, jeżeli spełniają warunki określone w art. 10 ust. 2.
3. Nauczyciele zatrudnieni w dniu wejścia w życie ustawy na podstawie:
1) mianowania do odwołania i niespełniający warunków określonych w art. 10
ust. 2,
2) mianowania na czas określony
stają się nauczycielami zatrudnionymi na podstawie umowy o pracę w rozumieniu
ustawy.

Art. 97. (uchylony)

Art. 98. (uchylony)

Art. 99. Nauczyciele, którym z uwagi na warunki pracy lub kwalifikacje


przysługują na podstawie przepisów szczególnych określone uprawnienia lub
świadczenia branżowe, zachowują te uprawnienia lub świadczenia nadal w zakresie
obowiązującym w dniu wejścia w życie ustawy.

Art. 100. Świadczenia przysługujące nauczycielom w myśl postanowień ustawy


mają zastosowanie od dnia 1 września 1981 r., chyba że ustawa stanowi inaczej.

Art. 101. 1. Traci moc ustawa z dnia 27 kwietnia 1972 r. – Karta praw
i obowiązków nauczyciela (Dz. U. poz. 114, z 1973 r. poz. 89 oraz z 1977 r. poz. 43)
w zakresie dotyczącym nauczycieli.

2022-09-02
©Kancelaria Sejmu s. 136/136

2. Do czasu wydania przepisów wykonawczych, przewidzianych w niniejszej


ustawie, nie dłużej jednak niż do dnia 31 lipca 1982 r., obowiązują przepisy
dotychczasowe ze zmianami wynikającymi z ustawy.

Art. 102. Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia2).

2)
Ustawa została ogłoszona w dniu 1 lutego 1982 r.

2022-09-02

You might also like