ΠΛHPΩMENO S PO

TEΛOΣ ES

PR

ST
Tαχ. Γραφείο
KKA
Aριθμός Άδειας
X+7
EΛTA

PR

ST
ES
102 S PO Hellenic Post
KΩΔ:01-1160

Aπό τη Σκλίβανη
ΠEPIOΔIKH EKΔOΣH THΣ NEAΣ AΔEΛΦOTHTAΣ ΣKΛIBANITΩN ATTIKHΣ «O AΓIOΣ ΓEΩPΓIOΣ»
Έτος 14ο • Aριθμός φύλλου: 67 • Aπρίλιος - Mάιος - Iούνιος 2020 • Kλεισθένους 15, 105 52 Aθήνα

Εδώ είμαστε
Σας περιμένουμε
Εμείς, βέβαια, το ξέρουμε. Δε χάνουμε όμως τίποτε να το απολαμβάνουμε
απλωμένο στον χάρτη και να διαπιστώνουμε τη σημαντικότητά του σε σχέ-
ση με την προνομιακή – στρατηγική του θέση.
Μιλάμε, βέβαια, για το χωριό μας. Κι ας φτάσει ο χάρτης σε όσο γίνεται
περισσότερους, για να βρουν αφορμή να το επισκεφτoύν και να το γνωρί-
σουν από κοντά. Τώρα πια που εξελίσσεται η κατασκευή του δρόμου προς
Τζουμέρκα, μοιάζουμε να είμαστε στη μέση μεγάλης κυκλοφορίας δρόμων,
αφού ήδη απολαμβάνουμε εδώ και κάτι χρόνια την άνεση στις μετακινήσεις
μας που εξασφαλίζει η Ιόνια οδός. (Παραμένει βέβαια πάντα η απορία μας
για την ονομασία του κόμβου Τερόβου. Κάποιοι κλέψανε στη βάπτιση…)
Αυτή ακριβώς η θέση κάνει εύκολη την πρόσβαση στις φυσικές ομορφιές
του χωριού, στα ονομαστά πια Μουσεία, στις πολλές εκκλησιές και γενικά
σε ένα σύνολο φυσικό-πολιτιστικό με πολλές και ενδιαφέρουσες ποικιλίες,
που ικανοποιεί πολλές από τις απαιτήσεις όσων θέλουν να αλλάξουν τις πα-
ραδοσιακές…… Μπορούν πια άνετα άτομα από τα Γιάννενα, από την Άρτα
με οποιασδήποτε μορφής γκρουπ, να επισκεφτούν το χωριό μας και να συμ-
βάλουν έτσι στην περαιτέρω εξέλιξή του.
Όμως απαραίτητη προϋπόθεση για κάτι τέτοιο είναι η όσο το δυνατόν
καλύτερη συνεργασία μεταξύ όλων των τοπικών και περιφερειακών φορέ-
ων, ο καθένας από τη θέση του, τη δύναμή του και την επιρροή του, αλλά και
των ίδιων των κατοίκων, μόνιμων ή περιστασιακών. Γιατί δε φτάνει μόνο η
φυσική η θέση. Χρειάζεται ουσιαστική παρέμβαση του ανθρώπινου παρά-
γοντα. Σας περιμένουμε. (Για επίσκεψη ή για βοήθεια)
Από τη Σκλίβανη

Για άλλη μια χρονιά, οι Αδελφότητες Σκλι-
βανιτών Ιωαννίνων και Αθηνών ενώνουν τις δυ-
νάμεις τους και διοργανώνουν εθελοντική αι-
μοδοσία. Η εκδήλωση θα ενταχθεί στο πρό-
γραμμα εκδηλώσεων για το «Πολιτιστικό Κα-
λοκαίρι 2020» και προσκαλούν τους συγχωρια-
νούς να προσέλθουν και να αφιερώσουν 5 λε-
πτά από το χρόνο τους, δίνοντας αίμα. Η παγ-
κόσμια πανδημία που έπληξε τον κόσμο και
ανάγκασε όλους μας να ζήσουμε πρωτόγνωρες
καταστάσεις, είχε σοβαρότατες επιπτώσεις κυ-
ρίως στο χώρο της υγείας και κατ’ επέκταση
στην Αιμοδοσία. Οι σημαντικές ελλείψεις αί-
ματος που παρουσιάστηκαν και συνεχίζουν να
υφίστανται μας αναγκάζουν να επιτείνουμε τις
προσπάθειες μας για την προώθηση της Πα-
νανθρώπινης Ιδέας της Εθελοντικής Αιμοδο-
ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΗ ΑΙΜΟΔΟΣΙΑ
Γράφει ο Eύη Kλούρα
σίας και τη συλλογή μονάδων αίματος. Δεδομέ-
νης μάλιστα της έλλειψης αίματος που παρατη-
ρείται κατά τους καλοκαιρινούς μήνες και της
αύξησης των τροχαίων στην Ελλάδα, θεωρείται
πιο επιτακτική από ποτέ η ανάγκη εύρεσης αί-
ματος για τους μεταγγιζόμενους συμπολίτες
μας.
Η αιμοδοσία θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέ-
ρα 10 Αυγούστου 2020 και ώρα 17:00-20:30 στην
κεντρική πλατεία του χωριού.
Υπενθυμίζουμε ότι μπορούν να αιμοδοτή-
σουν όσοι είναι από 18 έως 65 ετών ενώ θα πρέ-
πει:
-να είναι υγιείς (να μην ακολουθούν φαρμα-
κευτική αγωγή)
-να έχουν περάσουν 2-3 ώρες από το μεση-
μεριανό
-να είναι ξεκούραστοι
-να έχει μεσολαβήσει διάστημα τουλάχιστον
3 μηνών από την προηγούμενη αιμοδοσία για
τους άνδρες και 4 μηνών για τις γυναίκες.
Να σημειωθεί τέλος ότι ο καθένας μπορεί να
δίνει αίμα σε οποιοδήποτε νοσοκομείο της χώ-
ρας υπέρ της Τράπεζας Αίματος Σκλιβανιτών
με όνομα χρήστη: sklivani και αριθμό μητρώου
του Συλλόγου Εθελοντών Αιμοδοτών Σκλίβα-
νης: 14777.
Σελίδα 2
Τράπεζα Αίματος Σκλιβανιτών
με όνομα χρήστη: sklivani &
αριθμό μητρώου του Συλλόγου
Εθελοντών Αιμοδοτών Σκλίβανης:
14777
Υπενθυμίζουμε τον αριθμό λογαριασμού
της Αδελφότητας Aθηνών στην ALPHA
BAΝK, στο όνομα Aθηνά Θεοδώρου, για
όποιον επιθυμεί να συνεισφέρει
οικονομικά στην προσπάθεια μας:
276-002101-175894
ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΝΕΑ
Θάνατοι
Το τελευταίο διάστημα έφυγαν από κοντά μας:
Κώστας Γεωργίου, Αλέξανδρος Τζιριβήλας, Χρήστος
Χρήστου, Παναγιώτα Κλούρα Ιοκάστη Κλούρα
Τα θερμά μας συλλυπητήρια στους οικείους της.
Oικονομική βοήθεια:
Ηλίας Έξαρχος, Κώστας Σταυρόπουλος, Αθανάσιος
Ζαρκάδας, Ντίνα Γιαννάκου
Zητάμε συγνώμη για τυχόν παραλήψεις ονομάτων
Η βοήθεια και η αγάπη όλων σας, κρατά την
ΑΔΕΛΦOΤΗΤΑ σε δύσκολους καιρούς ΕΝΕΡΓH.
Τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν
την άποψη του γράφοντα
Aπό τη Σκλίβανη
Περιοδική έκδοση της Aδελφότητας
Σκλιβανιτών Aττικής
«O AΓIOΣ ΓEΩPΓIOΣ»
Kλεισθένους 15 - Tηλ.: 694 6622292
IΔIOKTHTHΣ - EKΔOTHΣ
H Aδελφότητα Σκλιβανιτών Aθηνών
EKΔOTHΣ
Tζιριβήλας Kωνσταντίνος
kostassklivani@hotmail.com
ΔIEYΘYNTHΣ EKΔOΣHΣ
Συντάσσεται από επιτροπή
Yπεύθυνος έναντι του νόμου ο πρόεδρος της
αδελφότητας Kων/νος Tζιριβήλας
ΔIANEMETAI ΔΩPEAN
"Τιμής ένεκεν"
Ο Χρήστος που μας έφυγε πρόσφατα
Πάνε περίπου τέσσερα χρόνια από σήμερα 23-6-2020,
όταν στο καφενείο του Γιάννη ΜΠΟΥΓΙΑ καθόμουνα με
τον Χρήστο και μου πρότεινε αυθόρμητα να βγάλουμε μια
αναμνηστική φωτογρφία μαζί ως παλαιοί συμμαθητές , συ-
νομήλικοι και παιδικοί φιλοί. Ματά χαράς η σύγυγός μου,
μας τράβηξε αυτή τη αναμνηστική φωτογραφια, που ίσως
να του την είχα αποστείλει , καθ’ ότι έψαξα πολύ στα αρ-
χεία μου, αλλά παρά τις προσπάθειες που έκανα δεν μπό-
ρεσα να τη βρω. Τίποτε το ιδιαίτερο μέχρι εδώ.
Είδος τηλεπάθειας ;
Φαίνεται την ώρα που χαροπάλευε ο Χρήστος λες και
το πνεύμα του, είχε έρθει εδώ μέχρι το Παρίσι όπου δια-
μένω και ενώ όλως περιέργως και ΕΠΙΜΟΝΑ εμένα μου
ερχότανε στο νου με όλες τις λεπτομέρειες, (ομηρικός τύ-
πος ο Χρήστος σαν τους αρχαίους Έλληνες Αχαιείς του
Τρωικού Πολέμου, υψηλός, ρωμαλέος, αγέρωχος και με
εντυπωσιακή κόμη), η φωτογραφία εκείνη που είχαμε βγά-
λει μαζί προτύτερα , σα να μου έλεγε.
Φίλε Γρηγόρη: Εσύ τώρα κοιτάς την ωραία φωτογρα-
φία μας που ειχαμε βγάλει εκείνα τα χρόνια. Μάθε τώρα,
πως αυτή τη στιγμή εγώ χαροπαλεύω και αφήνω παντοτει-
νά αυτή τη ζωώ.
Ούτε και εγώ δύναμαι να ερμηνεύσω γιατί τόσο ΕΠΙ-
ΜΟΝΑ μου ερχότανε στο νου εκείνη η μοναδική φωτο-
γραφία που είχαμε βγάλει μαζί προηγουμένως και μάλι-
στα με τις πιο μεγάλες λεπτομέρειες.
Ήταν ένα είδος τηλεπάθειας ; Άλλως τε με τον μακα-
ρίτη τον Χρήστο είχαμε ζήσει μαζί και άλλα βιώματα.
Κάπου το 2000, εγώ είχα έρθει από το Παρίσι και είχα
Για την απώλεια του δάσκαλου Κώστα
Αποτελεί γεγονός αναμφισβήτητο ότι κάθε απώλεια
συγχωριανού μας συνιστά και πηγαία θλίψη στους συγχω-
ριανούς μας. Στην προκειμένη περίπτωση του Κώστα γρά-
φω δύο λόγια ως Δάσκαλός μου υπό άλλη μορφή βέβαια
και έξηγούμαι:
Κατά το έτος 1945 και μετά, τα παιδικά παιχίδια στη
συνοικία μας του Αγίου Γεωργίου ήταν το Μπαίρι και τα
Σκλαβάκια. Τα παίζαμε όμως λίγο άτακτα, δηλαδή χωρίς
κανόνες και όρους. Ο Κώστας, λες και είχε γεννηθεί Δά-
σκαλος αυτό το παιδί, μας έβαλε στα παιχνίδια κανόνες
και όρους,.
Στη συνέχεια έγινε κανονικός Δάσκαλος και δασκά-
λεψε τα πρώτα χρόνια της Διδασκαλίας του στη Βόνιτσα.
Μετά η έδρα του μεταφέρθηκε στην Συνοικία της Θεοτό-
κου όπου δασκάλεψε με πίστη και τα δασκαλούδια του που
Από την εορτή του Προφήτη Ηλία στο Ξηροβούνι, που διοργάνωσε
για μια ακόμη φορά, ο Ορειβατικός Σύλλογος Σκλίβανης
Απρίλιος - Μάιος - Ιούνιος 2020
συνοδεύσει τον θείο μου Κώστα ΠΑΠΠΑ στις τελευταίες
του στιγμές στο Νοσοκομείο Χατζηκώστα στα Γιάννενα.
Εκεί είχα συναντήσει και τον Χρήστο που συνέτυχε η
σύζυγός του να είχε υποστεί ενα κάταγμα αν ενθυμούμαι
καλά και νοσηλεύονταν επίσης εκεί.
Έτσι πολλές νύχτες στη αίθουσα υποδοχής στο εν λό-
γω Νοσοκομείο, καθόμαστε εκεί παρέα με τον Χρήστο και
αλλους συγγενείς άλλων ασθενούντων και περνούσαμε
ολόκληρες νύχτες άυπνοι συζητώντας διάφορα θέματα,
εκεί σε κάτι πολυθρόνες και καρέκλες και καμιά φορά λα-
γοκοιμόμαστε και 1-2 ώρες.
Λυπούμαι ειλικρινά που δεν μπόρεσα να ξανάβρω, πα-
ρα τις μεγάλες προσπάθειες που έκανα, εκείνη την ανα-
μνηστική φωτογραφία που είχαμε βγάλει μαζί με τον Χρή-
στο εδώ και τέσσερα περίπου χρόνια και να τη δημοσιεύ-
σω. Δεν πειράζει όμως. Η ουσία εγράφη με τα ανωτέρω.
Το θάνατο του μακαρίτη, τον διαβασα στο διαδίκτυο
και σε αθηναϊκες Εφημερίδες για το μοιραίο τροχαίο δυ-
στύχημα στη Σκλίβανη. Έτσι μετά επίμονα τηλεφώνησα σε
πολλά άτομα στο χωριό μας (κυρία κουμπάρα μου Κούλα
στη συνοικία Προφήτης Ηλίας, στην κυρία Κρυστάλλω στη
συνοικία Άγιος Γεώργιος) να μάθω το όνομα του δυστυχή.
Και φυσικά το έμαθα .
Κλείνοντας, αλησμόνητε παιδικέ μου φίλε Χρήστο σου
εύχομαι αλλά και όλοι οι συγχωριανοί μας καλό ταξίδι και
εύοσμο να είναι το χώμα του Χωριού μας , η Σκλίβανη, που
σε υποδέχεται.
Ο παιδικός σου φίλος και όλοι μας
Γρηγόρης ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΣ
έτυχαν μετά στη ζωή ασφαλώς και τον ενθυμούνται.
Στη συνέχεια, το 1974 καιτην Μεταπολίτευση της Χώ-
ρας μας, έγινε ο πρώτος Τοπικός Πρόεδρος. Γρήγορα
όμως, επειδή ήταν φιλήσυχος και φιλοειρηνικός τύπος και
καθόλου φιλόδοξος, έδωσε τη σκυτάλη του τοπικού Προ-
έδρου σε άλλους.
Γενικά διακρίνονταν πάντοτε για την φιλησυχία, γεν-
ναιότητα και ταπεινοφροσύνη στο υπόλοιπο διάστημα του
βίου του.
Το δε εύοσμο χώμα της Σκλίβανης όπου ενταφιάσθη,
τον υποδέχθηκε επί πτίλων.
Καλό σου ταξίδι αλησμόνητε φίλε και συγχωριανέ μας
Κωνσταντίνε ΓΕΩΡΓΙΟΥ
Γρηγόρης Καλογερόπουλος αλλά θεωρώ και
από όλους τους χωριανούς σου
Απρίλιος - Μάιος - Ιούνιος 2020
Όταν μαρμάρωσε
ο κόσμος
Και ξαφνικά άλλαξαν τα πάντα. Κι άλλαξαν με τρόπο
που δεν περίμενε κανείς. Ούτε καν μπορούσε να φανταστεί.
Σαν σε κάποιο παραμύθι, όπου ένας κακός μάγος χτύπησε
με το ραβδί του τον κόσμο κι ο κόσμος μαρμάρωσε. Κι οι
άνθρωποι χαμένοι να ψάχνονται. Άλλοι παραδομένοι στο
μεθύσι των ονείρων τους, πάντοτε βολεμένοι σ’ έναν κόσμο
χτισμένο με υλικά βγαλμένα από την εκμετάλλευση, τον πό-
νο, τη στέρηση του συνανθρώπου τους. Άλλοι μετέωροι με
το κενό να χάσκει σε κάθε τους βήμα, με απαγορευτικό διά-
βασης σε κάθε απόπειρα αναζήτησης ελπίδας. Άλλοι, πάλι,
να βλέπουν την εξουσία τους ξεθωριασμένη και την αλαζο-
νεία τους τσαλακωμένη, γιατί χωρίς την παρουσία υπη-
κόων–προσκυνητών, που να καταθέτουν σε καθημερινή βά-
ση τα σέβη τους στη μεγαλειότητά τους, άλλοτε από φόβο,
άλλοτε από ελπίδα και άλλοτε από ανοησία, τι νόημα έχει η
εξουσία. Μαρμαρωμένα και με τα μούτρα κατεβασμένα,
παρκαρισμένα στις πιλοτές, στους δρόμους τις αυλές, τα πο-
λυτελή κυβικά εντειχισμένα σε γυαλιστερά μεταλλικά κα-
λύμματα, να συμπάσχουν βουβά με τα αφεντικά τους, που
με την ακινησία τους στερήθηκαν για μέρες πολλές τα εν-
τυπωσιακά επικοινωνιακά τους αξεσουάρ, που επιβεβαί-
ωναν την οικονομική και κοινωνική τους ανωτερότητα.
Ένας ολόκληρος κόσμος μαρμαρωμένος. Ένα αόρατο
μικροσκοπικό ον, άγνωστης γενετικής προέλευσης, με τους
επιστήμονες να μην καταλήγουν με βεβαιότητα στον τρόπο
με τον οποίο αυτό εμφανίστηκε και εξαπλώθηκε στη στιγ-
μή από τη μια άκρη της γης στην άλλη, έσπειρε τον τρόμο
στο ον που ανόητα καυχιέται πως κατέχει την πρωτοκαθε-
δρία και την απόλυτη κυριαρχία στον πλανήτη. Και ιστορίες
συνωμοσιών διαφορετικής ποιοτικής ηλιθιότητας άρχισαν
να εξυφαίνονται. Άλλοτε ως αγαπημένο χόμπι αμαθών και
κομπλεξικών, που πασχίζουν να αναδείξουν την ύπαρξή
τους με καφενειακής φιλοσοφίας αναλύσεις. Άλλοτε ως κα-
ταφυγή των «μεγάλων» ηγετών του κόσμου, που θέλουν να
αποσείσουν τις ευθύνες τους για τα ελλειμματικά τους εθνι-
κά συστήματα υγείας και την επιλογή τους να μεγεθύνουν
την αξία και τον ρόλο της οικονομίας που είναι οργανωμέ-
νη χωρίς κανέναν ανθρωπιστικό σχεδιασμό, ενώ παράλλη-
λα, μέσα από τις προσωπικές τους γνωματεύσεις, αγωγές και
συστάσεις, αλλά και την κωμική και βλακώδη παλικαροσύ-
νη τους αποκάλυπταν – για όσους δεν το είχαν υποπτευθεί
– την πνευματική τους ανεπάρκεια και την ηθική τους μι-
κρότητα, κάνοντας να τρέμει το φυλλοκάρδι της παγκόσμιας
κοινότητας, που διαπίστωνε σε ποιων τα χέρια έχει ανατε-
θεί η σωτηρία του πλανήτη.
Μαρμαρωμένη, αναπόφευκτα, και η κοινωνικότητά μας.
Η όποια κοινωνικότητα μας είχε απομείνει. Αγωνίες, άγχη,
προβλήματα, φόβοι, από τη μια, αλλά και εγωισμοί, ζήλει-
ες, φθόνος, κακίες, από την άλλη, έχουν συρρικνώσει το εν-
διαφέρον μας για τον διπλανό μας, έτσι που σιγά σιγά απο-
μάθαμε να νιώθουμε, ν’ αγαπάμε, να δακρύζουμε, να κοιτά-
ζουμε και να διαβάζουμε τα μάτια τ’ αλλουνού. Καταχω-
νιάσαμε πολύ βαθιά μέσα μας, σε μέρη δύσβατα για τη συ-
νείδησή μας, τα ανθρωπιστικά υλικά της ύπαρξής μας, έτσι
που η ανθρωπιά μας να έχει ξεφτίσει. Σε μια τέτοια κατά-
σταση εσωτερικής και κοινωνικής αποσύνθεσης, μας πέτυ-
χε και μας επιτέθηκε ο ύπουλος ιός, με το μεγαλοπρεπές όνο-
μα, που θρονιάστηκε κορόνα όχι στο κεφάλι μας αλλά στην
ίδια μας τη ζωή. Η ελεύθερη και χωρίς κανένα περιοριστικό
κώδικα κυκλοφορίας περιφορά του, από τη μια, έσπειρε τον
τρόμο με τις αόρατες επιθέσεις του σε οποιονδήποτε ανέ-
μελο ή αμελή συναντούσε στο διάβα του και, από την άλλη,
απειλούσε με ολοσχερή κατάρρευση το παγκόσμιο οικονο-
μικό σύστημα, με αποτέλεσμα να βυθίζει ακόμη περισσότε-
ρο στα έγκατα του φόβου και της αγωνίας τον κόσμο ολό-
κληρο. Κανένα διάλειμμα για ηρεμία. Ο εγκλεισμός στο σπί-
τι έδινε αφορμή και χρόνο για σκέψη και η σκέψη σε τέτοι-
Θέσεις και αντι-θέσεις
Γράφει ο Δημήτρης Γ. Λεβέντης
ες περιπτώσεις είναι μια διαδικασία αυτοβασανιστική. Ανοη-
σίες ότι συσφίχτηκαν περισσότερο οι ενδοοικογενειακές
σχέσεις, αφού κάτι τέτοιο δεν μπορεί να καταμετρηθεί και
να καταγραφεί σε έρευνες, ενώ, αντίθετα, έχει καταγραφεί
αύξηση φαινομένων ενδοοικογενειακής βίας. Αλλά και η
έξοδος από το σπίτι έμοιαζε με έξοδο κρατουμένου από τις
φυλακές : αποστολή μηνύματος – αποδοχή μηνύματος – μά-
σκα προφύλαξης – γάντια ανά χείρας – αντισηπτικό σε ετοι-
μότητα – τήρηση των αποστάσεων – χαιρετισμός με τον αγ-
κώνα (ανόητος, αστείος και, σε κάθε περίπτωση, κακόγου-
στος χαιρετισμός, φέρνει στο μυαλό μας το γνωστό μας
«πριτς»). Μόνο μαγνητικό βραχιολάκι δε φορέσαμε. ( Αν και
μερικοί το χρειάζονταν)
Όμως χωρίς κοινωνικότητα δε ζούμε. Χωρίς μια αληθι-
νή κουβέντα, ένα αληθινό χαμόγελο, ένα αληθινό δάκρυ, χω-
ρίς ένα χτύπημα στην πλάτη, ζούμε μια ζωή μισή. Γι’ αυτό
και μια ολόκληρη σχεδόν χώρα κάθε μέρα κρεμόταν από τα
χείλη ενός λοιμωξιολόγου. Η 6η απογευματινή ήταν η ώρα
Τσιόδρα. Θα αναρωτηθεί κανείς: μα πώς κολλάει ο Τσιόδρας
με την κοινωνικότητα; Κι όμως κολλάει. Γιατί δεν ήταν ο
λοιμωξιολόγος ο επικοινωνιακός ζεν πρεμιέ της πολιτείας.
Δεν ήταν η ειδικότητά του, η επιστημοσύνη του. Δεν ήταν η
σοβαρότητα ενός αναγνωρισμένου επιστήμονα που απο-
κτούσε μπόι από τις γνώσεις του. Άλλο ήταν που τον έκανε
συμπαθή. Ήταν η φυσικότητά του. Η ανεπιτήδευτη κοινω-
νικότητά του. Η πίστη πως ό,τι έλεγε ίσχυε. Η διαπίστωση
ότι ο ρόλος του δεν απορροφούσε τον άνθρωπο αλλά ο άν-
θρωπος απορροφούσε τον ρόλο του. Αυτή την κοινωνική ει-
κόνα πεθυμήσαμε. Μπουχτίσαμε πια από φτιασιδωμένα χα-
μόγελα. Από μαστορεμένη σοβαρότητα. Από παπαγαλισμέ-
νη ευγένεια. Από θετρινίστικη συμπόνια για τα προβλήμα-
τα και τις αγωνίες της κοινωνίας. Από καραγκιοζηλίδικη ορ-
γή για την καταπάτηση τάχαμου των ηθικών αρχών. Γι’ αυ-
τό και η καθολική αναγνώριση του κ. Τσιόδρα. Γιατί βλέ-
παμε μπροστά μας έναν άνθρωπο που μιλούσε με τρόπο φυ-
σικό, έναν άνθρωπο αληθινό και όχι μια πολιτική ή δημο-
σιογραφική καρικατούρα που αναζητά απεγνωσμένα και
κωμικά επιβεβαίωση. Αν είχαμε να καταλογίσουμε κάτι στον
συγκεκριμένο επιστήμονα–άνθρωπο, αυτό θα ήταν η αδυ-
ναμία του να ομορφύνει τους αριθμούς και τους όρους. Αυ-
τό το καθημερινό: « ο μέσος όρος των κρουσμάτων και των
θανάτων είναι γύρω στα 70 χρόνια » συνοδευόμενο και από
αναφορές σε ευπαθείς ομάδες και σε ηλικιωμένους – κυρίως
αυτό το τελευταίο – χτυπούσε τις ευαίσθητες χορδές όσων
κατοικούν στις συγκεκριμένες επικίνδυνες αριθμητικές πε-
ριοχές, μεγάλωνε την αγωνία και τον φόβο τους και ανανέ-
ωνε κάθε φορά τη μελαγχολία που πάντα προκαλεί η ανίε-
ρη συμμαχία αριθμών και χρόνου.
Αληθινούς ανθρώπους ψάχναμε και τα καλοκαίρια στο
χωριό μας. Τουλάχιστον δικούς μας ανθρώπους. Κι αυτό,
γιατί κάθε καλοκαίρι σκόρπιζε γύρω μας γλυκούς ήχους,
όμορφα χρώματα, αληθινά χαμόγελα, εικόνες ανεξίτηλες,
λες και κάθε που βρισκόμασταν στο χωριό μας συνδεόμα-
στε μέσα από ένα αόρατο καλώδιο με γεννήτριες παραγω-
γής ψυχολογικού ρεύματος υψηλής τάσης, που φόρτιζε τη
διάθεσή μας και τη δύναμή μας. Όμως, και το χωριό μας
μαρμάρωσε αυτό το καλοκαίρι. Άδειοι δρόμοι, άδειες πλα-
τείες, άδεια καφενεία – παρά την αξιοπρεπή προσπάθεια των
Σαββατοκύριακων να δώσουν το καλοκαιρινό φιλί της ζωής
– άδειες εκκλησίες, άδειες παιδικές χαρές, άδεια σπίτια,
άδειες αυλές, άδεια και η ατμόσφαιρα. Αυτό που άλλοτε
ήταν η ελπίδα, δηλαδή να συναντήσεις ανθρώπους, γνω-
στούς ανθρώπους τώρα γίνεται φόβος. Κι ούτε ανταμώμα-
τα, ούτε πανηγύρια, ούτε πολιτιστικές εκδηλώσεις, ούτε χα-
ρούμενες παιδικές φωνές, ούτε οχλοβοή τα βραδινά στις
πλατείες και τα καφενεία που σου δημιουργούσε την αί-
Σελίδα 3
σθηση ότι από τη γη ανάβλυζε ζωή. Το απέραντο πράσινο
και το απέραντο γαλάζιο, ξεθωριασμένα και καλυμμένα από
μια πυκνή ομίχλη θλίψης που περονιάζει τα αρθριτικά της
ψυχής, αδυνατούν να χαλαρώσουν, να ηρεμήσουν, να εμ-
πνεύσουν, να τονώσουν, να φορτίσουν. Άμεσα συνδεδεμέ-
νες με τον χώρο των ψυχικών διαθέσεων, οι αισθήσεις της
όρασης και της ακοής αδυνατούν να συνεργαστούν στοιχει-
ωδώς, για να διαλύσουν την τοξικότητα της μοναξιάς, που
διαπότισε το περιβάλλον, και να ανταποκριθούν στην απο-
στολή τους, να γεμίσουν με όμορφες οπτικές και ηχητικές
εικόνες τις δεξαμενές της ψυχής. Βλέπετε η ομορφιά των
χρωμάτων και η γλυκύτητα των ήχων δεν πηγάζουν από φυ-
σικές πηγές αλλά από τις πηγές της ψυχής.
Μια χρονιά χαμένη, λοιπόν. Μια χρονιά χωρίς άνοιξη.
Χωρίς καλοκαίρι. Χωρίς Αύγουστο. Πώς να καταγραφεί στη
συνείδησή μας, στις αναμνήσεις μας; Σαν να φορτωθήκαμε
τζάμπα έναν χρόνο στις πλάτες μας. Κλειστήκαμε με χει-
μωνιάτικα και βγήκαμε με κοντομάνικα. Μακάρι όμως να
ήταν μόνο αυτό. Αλλά, δυστυχώς, δεν ήταν. Στη διάρκεια
του εγκλεισμού μας σταδικά συνειδητοποιούσαμε με τρόπο
επώδυνο ότι ο σιχαμερός ιός με την κορόνα μεταλλάχτηκε
σε οικονομικό ιό, με συμπτώματα διαλυτικά για τους οικο-
νομικούς νευρώνες του παγκόσμιου συστήματος. Όλο και
περισσότερο αφουγκραζόμασταν με δύναμη αυξητική τα
τριξίματα ενός συστήματος με σαθρά θεμέλια που κατέρ-
ρεε, παρασέρνοντας μαζί και ολόκληρο το κοινωνικό οικο-
δόμημα. Με το σφύριγμα της λήξης της καραντίνας, η έξο-
δός μας συνοδευόταν από μια απροσδιόριστη, ακανόνιστη
ψυχολογική διάθεση. Το αυθόρμητο χαμόγελο της ανακού-
φισης και της απελευθέρωσης, ερχόταν αντιμέτωπο με κα-
τεβασμένα ρολά, με αδειανά τραπεζοκαθίσματα, με μελαγ-
χολικά πρόσωπα στις πόρτες των καταστημάτων, έτσι που
να βιώνεται ενοχικά. Γιατί κατεβασμένα ρολά, αδειανά τρα-
πεζοκαθίσματα μεταφράζονταν σε εκατοντάδες χιλιάδες που
παρέμεναν ακόμη έγκλειστοι στο σπίτι, χωρίς ορατές προ-
οπτικές εξόδου. Το μόνο μη ενοχικό χαμόγελο που βίωνε την
έξοδο σαν πανηγύρι ήταν το χαμόγελο της νεολαίας. Με τη
ζωτικότητα να ξεχειλίζει μέσα της, με την άγνοια κινδύνου
που επιτρέπει η απειρία της, με την απόσταση που τη χωρί-
ζει ακόμη από την ανάληψη υπεύθυνων ρόλων, αλλά και με
την απόσταση από τους μέσους όρους του κ. Τσιόδρα, είναι
φυσικό να εκπέμπει μια εικόνα ανεμελιάς, αισιοδοξίας, αυ-
τοπεποίθησης, η οποία όμως εισπράττονταν σαν ανευθυνό-
τητα και αλαζονεία από τους μεγαλύτερους. Όμως πάντα
έτσι ήμασταν όλοι στα νιάτα μας. Γι’ αυτό ας προσέχουμε,
όταν εύκολα κολλάμε στους νέους ταμπέλες που αποπνέουν
συντηρητικότητα και κομπλεξισμό.
Σ’ ένα τέτοιο, λοιπόν, μελαγχολικό περιβάλλον διαρ-
κείας, ας αφήσουμε προσώρας στην άκρη κριτικές, δίκες,
και καταδίκες. Αυτά, όταν καταλαγιάσουν τα πράγματα. Τέ-
τοιες στιγμές είναι ώρες περισυλλογής. Όχι για τα καθημε-
ρινά μας προβλήματα. Αυτά πάντα θα υπάρχουν. Περισυλ-
λογής για την ίδια μας τη ζωή. Που τη θεωρούμε δεδομένη
αλλά δεν είναι. Που τη φορτώσαμε με χίλια δυο άχρηστα
μπιχλιμπίδια και την περιφέρουμε, όπως ο αρκουδιάρης την
αρκούδα με τα χαϊμαλιά, στα παζάρια και τις αγορές, ζητια-
νεύοντας ένα χειροκρότημα, ένα ζηλόφθονο βλέμμα που θα
επιβεβαιώσει την ύπαρξή μας, μια υπόκλιση στην Αυτής
Μεγαλειότητα Ματαιοδοξία μας, αδυνατώντας να εντοπί-
σουμε τον τόπο διαμονής της δύναμης και της ομορφιάς της.
Που δεν είναι άλλος από τη ζωή του διπλανού μας. Από την
παρουσία του διπλανού μας. Από τη χαρά του διπλανού μας.
Από την αγωνία του διπλανού μας. Αυτά χάσαμε στον και-
ρό της καραντίνας. Ο διπλανός είναι που ομορφαίνει την
άνοιξη. Που ζωντανεύει το καλοκαίρι. Που δίνει νόημα στην
καθημερινότητά μας. Έπρεπε να μαρμαρώσει ο κόσμος, να
τον χάσουμε, για να τον αναζητήσουμε. Τώρα πια όμως το
μάθαμε. Ας μη περιμένουμε τον επόμενο ιό να μας το ξανα-
θυμίσει…
Σελίδα 4
Kώστας Δ. Kρυστάλλης:
O ποιητής του χωριού και της στάνης - H ζωή και το έργο του
Σε ένα ποίημά του με τίτλο ΩΔΥΝΑΙ που έγραψε
στο Συρράκο το 1888 γράφει:
Γιατί με βλέπεις πάντοτε εις σκέψεις βυθισμένον;
Με βλέπεις μελαγχολικόν, ρεμβόν και τεθλιμμένον
Και φεύγουσαν με την χαρά, ω φίλε, κάθε μέρα,
και γενομένην βαθμηδόν την όψιν μου ωχροτέραν
και τα’ άνθη αποξηραμένα της νεότητός μου
Προώρως , πριν ή θάλλωσι,σβενύμενον το φως μου
το σώμα μου κυρτούμενον ,αποσκελεθρωμένον
και το ευρύ μου μέτωπον κατερρυτιδωμένον
Και τις ωδύνη, με ρωτάς με καθιστά φευ, ούτω;
Πολλά εις εσέ εκοινώνησα, μάθε λοιπόν και τούτο:
Δουλεία και Αμάθεια και Μητρυιά τρεις είναι
οι δηλητηριάσασαι τον βίον μου ωδύναι.
Ο πατέρας του, που τον υπεραγαπούσε τον πήρε
στα Γιάννενα να τον έχει κοντά του και να σπουδά-
σει. Έκεί τον έγραψε στη Ζωσιμαία Σχολή.
Στη Ζωσιμαία Σχολή ο Κώστας φοίτησε με δια-
κοπή 2 ή 3 ετών προφανώς για να βοηθήσει τον πα-
τέρα του στο κατάστημα καθ ότι οι δουλειές του δεν
πήγαιναν καλά. Τότε, σε ηλικία 18 χρονών το 1886
έγραψε το πρώτο του μεγάλο ποίημα ΑΙ ΣΚΙΑΙ ΤΟΥ
ΑΔΟΥ. Πρόκειται για ένα πατριωτικό ποίημα 208
στροφών με σταυρωτή ομοιοκαταληξία χωρισμένο σε
τρία άσματα. Ο ποιητής διάλεξε την 25η Μαρτίου για
να το δημοσιεύσει. Κλείνοντας, το υπογράφει ως
εξής:
Έγραφον εν Ιωαννίνοις τη 25 Μαρτίου 1886
ΚΩΝΤΑΝΤΙΝΟΣ Δ. ΚΡΟΥΣΤΑΛΛΗΣ
Εκτυπώθηκε στην Αθήνα στο τυπογραφείο Κων-
σταντινίδη σε 500 αντίτυπα και είναι αφιερωμένο στη
μητέρα του.
«Τη μακαρία σκιά της μητρός μου ΙΩΑΝΝΑΣ Δ.
ΚΡΟΥΣΤΑΛΛΗ» γράφει στην αρχή. Το ποίημα αυ-
τό στάθηκε αφορμή για τον άγριο, ανελέητο διωγμό
του. Οι Τούρκοι μόλις ενημερώθηκαν για το περιε-
χόμενό του έστειλαν αμέσως έναν αστυνομικό στη
Ζωσιμαία σχολή ο οποίος κατευθύνθηκε στην τάξη
που φοιτούσε ο Κώστας και διέταξε τον καθηγητή να
διαβάσει τον κατάλογο για να συλλάβει τον Κρυ-
στάλλη. Τότε, ο συμμαθητής του Σταμάτης τον έκρυ-
ψε κάτω από το θρανίο και όταν ακούστηκε το όνο-
μα ΚΡΥΣΤΑΛΛΗΣ φώναξε δυνατά, ΑΠΩΝ!. Αφού
πέρασε κάποιες μέρες κυνηγημένος και να κρύβεται
παντού –ακόμα και μέσα σε πηγάδι κρύφτηκε- πέρα-
σε με βάρκα παραμονές Χριστουγέννων απέναντι
από τα Γιάννενα στο Μπαρκουμάδι-σημερινή Κα-
στρίτσα- και από εκεί μέσα από λόγγους ,βουνά, κα-
τεβασμένα θολά ποτάμια και με χίλιες προφυλάξεις
βρέθηκε στο ελληνικό μέρος με τελικό προορισμό την
Αθήνα όπου έφτασε στις αρχές του Γενάρη του 1889.
Τις περιπέτειές του από τα Γιάννενα μέχρι την Αθή-
να τις περιγράφει γλαφυρά και με κάθε λεπτομέρεια
στο διήγημά του ΤΟ ΦΥΛΑΚΤΟ.
Ο πατέρας του στα Γιάννενα όταν πήρε το μήνυ-
μα ότι ο Κώστας έφτασε στην Αθήνα έκανε την 13
προς 14 Ιανουαρίου Ολονυχτία στην μεγαλύτερη τό-
τε εκκλησία των Ιωαννίνων, αυτήν του Αρχιμανδρει-
ού, που την παρακολούθησε μεγάλο πλήθος Γιαν-
νιωτών. Οι Τούρκοι εν τω μεταξύ τον δίκασαν και τον
καταδίκασαν ερήμην σε 25 χρόνια εξορία στη Βα-
Γράφει ο Eυθύμιος Θ. Pέντζιος
Eκπαιδευτικός - συγγραφέας
γδάτη της Λιβύης. Έναν τόπο εξορίας, τον πιο μαρ-
τυρικό από όλους.
Στην Αθήνα ο Κρυστάλλης υπέφερε. Αντιμετωπί-
στηκε με αδιαφορία από όλους. Και από αυτήν την
ίδια την Πολιτεία. Με τη βοήθεια του Σπύρου Λάμ-
πρου βρήκε δουλειά στο τυπογραφείο Φέξη- Παπα-
γεωργίου στην οδό Οφθαλμιατρείου 3 ,σημερινή
Χρήστου Λαδά 7 Όμως το τοξικό αντιμόνιο σε συν-
δυασμό με την πολύωρη και ανθυγιεινή εργασία στα
υπόγεια του υπέσκαψαν την υγεία. Σ’ αυτό συνετέ-
λεσε και η μη σωστή διατροφή και η ανθυγιεινή κα-
τοικία. Προσβλήθηκε από φυματίωση. Μπορεί να την
είχε ‘’κληρονομήσει ‘’και από τη μητέρα του.
Τον Αύγουστο του 1891 προσλήφθηκε στους Ελ-
ληνικούς Σιδηρόδρομους (ΣΠΑΠ) με τη βοήθεια του
πατριώτη του Δούμα. Δύο χρόνια αργότερα ,το κα-
λοκαίρι του 1893 πήρε άδεια και πήγε ένα ταξίδι στην
Αρκαδία. Όταν γύρισε στην Αθήνα ήταν ήδη απολυ-
μένος από τη δουλειά του. Έλλειπε και ο Δούμας σε
δουλειές μακριά από την Αθήνα.
Εκείνη την εποχή κέρδισε 2.500δραχμές από το
Λαχείο Αρχαιοτήτων. Στο μεταξύ η υγεία του είχε
κλονισθεί σοβαρά και πήγαινε από το κακό στο χει-
ρότερο. Τον Φεβρουάριο του 1894 έφυγε και πήγε
στην Κέρκυρα σε μια προσπάθεια να βελτιώσει την
υγεία του. Πίστευε ότι θα γίνει καλά. Όμως εκεί τα
πράγματα ήταν χειρότερα. Με την προτροπή της
αδερφής του Μαρίας Βασιώτη που ήταν παντρεμένη
στην Άρτα πήρε το καράβι και κατέπλευσε στην Κό-
πραινα , επίνειο τότε της Άρτας. Εκεί τον περίμενε η
αδερφή του Μαρία μαζί με την φίλη της, Συρακιώ-
τισσα, Μαρία Αυδίκου. Όλοι οι επιβάτες κατέβηκαν
αλλά ο Κώστας δεν ήταν ανάμεσά τους. Τότε , σύμ-
φωνα με την αείμνηστο λαογράφο Ερμηνεία Φωτιά-
δη, τις πλησίασε ένας ναύτης λέγοντας: «Αν περιμέ-
νετε έναν νέο, είναι πολύ άρρωστος και δεν μπορεί
να κατεβεί». Αμέσως αυτές ανέβηκαν στο πλοίο και
μόλις τον είδαν είπε η αδερφή του. « Αυτός δεν είναι
ο Κώστας μας». Τον πήραν και τον πήγαν στην Άρτα
όπου άφησε την τελευταία του πνοή του στις 23 Απρι-
λίου 1894 στις 9:30 το πρωί. Ήταν μόλις 26 ετών.
Το έργο του Κώστα Κρυστάλλη
Στην ιστορία της λογοτεχνίας, ελληνικής και ξέ-
νης δεν υπάρχει λογοτέχνης-δημιουργός που σε τόσο
σύντομο βίο και μάλιστα ταραγμένον- να παρουσιά-
σει τόσο μεγάλο και σπουδαίο έργο. Πράγματι, το έρ-
γο του Κρυστάλλη και ο χρόνος ζωής του είναι μεγέ-
θη αντιστρόφως ανάλογα. Γιατί ο Κρυστάλλης ήταν
πολυγραφότατος ως ποιητής, πεζογράφος και λαο-
γράφος. Το έργο του ήταν και είναι πολυσύνθετο
όπως πολυσύνθετη υπήρξε και η προσωπικότητά του.
Υπήρξε ένας άριστος ποιητής και ένας πολύ καλός
πεζογράφος.
ΣYNEXIZETAI
Απρίλιος - Μάιος - Ιούνιος 2020
ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΜΠΟΛΚΩ Η ΣΚΛΙΒΑΝΙΤΙΣΣΑ
Η καλή ιστορική εκδοχή
Μας εξέπληξε η κυρία Λαμπρινή Τσάμη με
τη δημοσίευση στο προηγούμενο φύλλο της
εφημερίδας του ίδιου τραγουδιού, αλλά με δια-
φορετικά λόγια και περιεχόμενο.
Η ετερόφωτη αυτή εκδοχή, παράλληλα εί-
ναι και λανθασμένη:
Ετερόφωτη, γιατί οι έρευνες επ’ αυτού, δεν
έγιναν από την ίδια. Λανθασμένη δε δια τους
κάτωθι λόγους:
Οι στίχοι τους οποίους αναγνώσαμε, ήτοι
Μπήκαν κλέφτες στη αυλή
Για να κλέψουν άλλογα
Άλογα δεν βρήκανε
Κλέψανε το ΛΑΓΙΟ ΑΡΝΙ
Πούχει το χρυσό μαλλί κλπ κλπ
Εκτός που είναι πενελληνίως γνωστοί με τίτ-
λο ΤΟ ΛΑΓΙΟ ΑΡΝΙ, αλλά χωρίς όμως να ανα-
φέρεται το όνομα Μπόλκω.
Αυτό δε το πανελληνίως γνωστότατο δημο-
τικό Τραγούδι και όχι αποκλειστικά ηπειρώτι-
κο πέρασε για πρώτη φορά στη δισκογραφία το
1932 με τραγουδιστή τον Κώστα Ρούκουνα
Στη συνέχεια από τη Δόμνα Σαμίου και άλ-
λους.
Αντίθετα η εκδοχή της μακαρίτισσας Κυρα
Μαρίας Γιαννάκου είναι η ορθή.
Με τα κάτωθι λόγια
ΜΠΟΛΚΩ Η ΣΚΛΙΒΑΝΙΤΙΣΣΑ
Μπόλκω η Σκλιβανίτισσα
Κι όμορφη Χωριανίτισσα
Για έβγα Μπόλκω μ να σε δώ
Έχω ένα λόγο να σου πω
Έχω ένα λόγο να σου πω
Λίγο κρυφό και φανερό
Κλέφτες μας κλέψαν πρόβατα
Στη Γούβα τα ψηλώματα
Θέλουν και σένα Μπόλκω μου
Απόψε να σε κλέψουνε
Απόψε να σε κλέψουνε
Να σε κλεφτοπαντρέψουνε
Για συναχτείτε όλοι μαζί
Της Σκλίβανης οι Χωριανοί
Στο σκόπι να του πιάσετε
Λιγάκι για να μάθουνε
Τι οι κοπελλιές παντρεύονται
Τον άντρα που ερωτεύονται !!!
Η αίγλη για αυτό το τραγούδι ανήκει στην
αξεχαστη Κυρα Μαρία Γιαννάκου την οποία
και προβάλαμε.
Επί πλέον, το εν λόγω τραγούδι το οποίο όχι
μόνο δημοσιεύσαμε πριν κάμποσα χρόνια στη
παρούσα ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ, αλλά και το μελοποι-
ήσαμε σε χορό Τσάμικο και το χορέψαμε δη-
μοσίως στην πλατεία του Αγίου Γεωργίου και
έκτοτε βρίσκεται και στο Διαδίκτυο (You Tu-
be) με τιτλο “Μπόλκω η Σκλιβανίτισσα” το
οποίο δύναται ο καθένας, ανά πάσα στιγμή, να
το συμβουλευτεί, άμα θέλει.
Φιλικά Γρηγόρης Καλογερόπουλος
Απρίλιος - Μάιος - Ιούνιος 2020
TO EKKΛHΣAKI TOY "AΓIPΓYPH"
Είναι γεγονός ότι η Σκλίβανη είναι ένα από
τα λίγα χωριά με τόσες πολλές εκκλησίες και μι-
κρά ξωκλήσια. Σε κάθε συνοικισμό ακόμη και σε
κάθε γειτονιά, μπορεί να υπάρχει και μία εκ-
κλησία, όπως συμβαίνει στη Χώρα. Κάτω από
τον δρόμο βρίσκεται ο άγιος Νικόλαος και πάνω
από τον δρόμο στο ύψωμα βρίσκεται το μικρό εκ-
κλησάκι των Αγίων Αναργύρων. Όλος ο πάνω
«μαχαλάς» πήρε το όνομα «Αγιργύρης» στην
ντοπιολαλιά από το εκκλησάκι.
Στο σημείο όπου χτίστηκε το εκκλησάκι και
περιμετρικά από αυτό, υπήρχε νεκροταφείο με
σλάβικους τάφους του 7ου αιώνα. Είναι το μόνο
που γνωρίζουμε για το συγκεκριμένο σημείο,
αφού δεν έχουμε καμία πληροφορία για το πότε
και από ποιους χτίστηκε το εκκλησάκι, το οποίο
θεωρείται πολύ παλιό.
Το μικρό αυτό ξωκλήσι πριν ανακατασκευα-
στεί ήταν εξαιρετικά χαμηλό, κάτι που μπορείς
να διαπιστώσεις και σήμερα, καθώς χρειάζεται
να μπεις σκυφτά στο εσωτερικό. Το δάπεδο
ήταν χωμάτινο και τη σκεπή βαστούσαν ξύλινες
γρεντιές από κορμούς δέντρων. Αγιογραφίες
δεν υπήρχαν και ως τέμπλο υπήρχαν μερικά σα-
νίδια τα οποία περιέβαλαν τις εικόνες. Η πιο πα-
λιά από τις εικόνες που υπήρχαν στο ναό και που
μπορούσες να διακρίνεις μέσα από το μαύρισμα
τη χρονολογία, ήταν του 1856, ενώ η εικόνα των
αγίων Αναργύρων του 1937.
Δύο μπρούτζινα μανουάλια με μικρές υποδο-
χές για κεριά, που ήθελαν πολύ κόπο για να κα-
θαριστούν και δύο τρία καντήλια ήταν όλος και
όλος ο πλούτος της εκκλησίας. Μια βαριά ξύλι-
νη, φαγωμένη από τις βροχές και το σαράκι πόρ-
τα, με μεγάλο μαύρο μεταλλικό κλειδί, σφράγι-
ζε την είσοδο. Όμοια πόρτα είχαν αρκετά σπί-
τια στο χωριό και αυτό φάνηκε εξαιρετικά χρή-
σιμο στην απόδραση όσων παιδιών είχε κλειδώ-
σει μέσα ο αγροφύλακας για τιμωρία, μιας και
οι επιδρομές σε ξένα χωράφια δεν έλειπαν προ-
κειμένου να χορτάσουν την πείνα τους κατά τη
δεκαετία του 40, σύμφωνα με τις διηγήσεις των
συμμετεχόντων στην περιπέτεια αυτή.
Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει πάρα πολ-
λές παρεμβάσεις τόσο στο εσωτερικό όσο και
στον εξωτερικό χώρο και το εκκλησάκι έγινε
αγνώριστο. Άλλαξε η σκεπή, μπήκαν ταβάνια,
αγιογραφήθηκε, πλακοστρώθηκε το προαύλιο
και έγιναν πεζούλια, προστέθηκε στέγαστρο και
όλα αυτά με προσωπική εργασία αλλά και με την
οικονομική συμβολή των περισσότερων οικογε-
Aπό την Xρύσα Kαραπάνου - Tζοβάρα
νειών της γειτονιάς. Γιατί ο Αγιργύρης είναι ση-
μείο αναφοράς για τη γειτονιά.
Όσοι μεγαλώσαμε εκεί γύρω, έχουμε σίγου-
ρα πολλές μνήμες. Εκεί έβγαιναν οι κτηνοτρό-
φοι για να αγναντέψουν και να δουν προς τα πού
κινούνταν τα κοπάδια τους και με τα σφυρίγμα-
τα και τις φωνές τους να τα κατευθύνουν ανάλο-
γα. Εκεί στα χαμηλά πεζουλάκια μαζεύονταν και
οι γεροντότεροι και διηγούνταν ιστορίες και πε-
ριπέτειες από τη ζωή τους. Και είχαν πολλά να
πουν καθώς είχαν ζήσει πολέμους και είχαν κα-
ταφέρει να επιστρέψουν κάποιοι από το Αλβα-
νικό Μέτωπο και οι γεννημένοι πριν το 1900, από
τη Μικρά Ασία. Μερικές λέξεις όπως «Σαγγά-
ριος», «Εσκί Σεχίρ», «Αφιόν Καραχισάρ» έχουν
χαραχθεί στη μνήμη μου από αυτά που εξιστο-
ρούσε ο παππούς μου. Εκεί μαζεύονταν και οι
γιαγιάδες όλες με τη ρόκα ζωσμένη στην ποδιά
να «συναγωνίζονται» για το πιο λεπτό στυμόνι,
με το σφοντύλι να περιστρέφεται τόσο γρήγορα
που δεν φαίνονταν τα σχέδια και τα σκαλίσματά
του.
Θυμάμαι τον παπά Σταύρο να προσπαθεί να
ζεστάνει νερό με το βαμβάκι και το οινόπνευμα
αφού δεν υπήρχε ρεύμα. Και όταν έρχονταν η
ώρα για το «Πάτερ ημών» τον ψάλτη τον Τασιο-
σπύρο να μας κάνει νεύμα για το πότε θα αρχί-
σουμε να το απαγγέλουμε, με την τρεμάμενη φω-
νή μας και το φόβο μην κάνουμε κανένα λάθος.
AΦOI TZOBAPA
ΣKEΠEΣ OΛΩN TYΠΩN-KATAΣKEYEΣ
6974 631877 - ΣKΛIBANH
FTHIA HOTEL
ANΔP. ΠAΠANΔPEOY 6, 35 100 ΛAMIA
THΛ.: 22310 53111 FAX: 22310 31443
Σελίδα 5
Αγαπημένο μας παιχνίδι ήταν να χτυπάμε
ρυθμικά το σήμαντρο, το ίδιο σκουριασμένο με-
ταλλικό σήμαντρο που ήχησε και φέτος, για άλ-
λη μια φορά την 1η Ιουλίου, εορτή των αγίων
Αναργύρων, για να καλέσει τους χωριανούς να
εκκλησιαστούν. Αρκετοί ήταν αυτοί που αντα-
ποκρίθηκαν, αν και λιγότεροι από άλλες χρονιές,
λόγω της εργάσιμης ημέρας και του φόβου της
πανδημίας. Είμαστε όμως στο κατάλληλο εκκλη-
σάκι για να προσευχηθούμε μιας και οι Άγιοι
Ανάργυροι ήταν γιατροί που θεράπευαν χωρίς
να αμείβονται «άνευ αργύρων».
Εκεί στο προαύλιο μιας και δεν χωράει και
πολλούς το εσωτερικό της εκκλησίας, τηρουμέ-
νων και των αποστάσεων, ψάλλαμε το απολυτί-
κιο «Άγιοι Ανάργυροι και θαυματουργοί....», τε-
λέστηκε η αρτοκλασία και με το πέρας της Θεί-
ας Λειτουργίας μοιράστηκε σε όλους τους πα-
ραβρισκόμενους άρτος, γλυκά και πίτες, φτιαγ-
μένα με μεράκι, από τις νοικοκυρές της γειτο-
νιάς.
Αφού θαυμάσαμε για λίγο τη μοναδική θέα,
καθώς αυτό το σημείο βλέπεις όλη τη Σκλίβανη
και όχι μόνο, ακολούθησε καφές, αναψυκτικά
και κανένα τσιπουράκι έτσι για το καλό, μιας και
τα σπίτια όλων είναι ανοικτά και για να τελει-
ώσει ευχάριστα η μέρα. Γιατί είπαμε αυτή η μέ-
ρα είναι ξεχωριστή για τη γειτονιά μας και μας
δίνει ιδιαίτερη χαρά η αντάμωση με χωριανούς
και γείτονες και ελπίζω και του χρόνου να είμα-
στε όλοι καλά και ακόμη περισσότεροι και να
γιορτάσουμε το εκκλησάκι μας.
Σελίδα 6
Mικρές ιστορίες από τη Σκλίβανη
Το καλοκαίρι είναι μια εποχή που ίσως απελευ-
θερώνει τον άνθρωπο ψυχικά και σωματικά. Μέρες
ηλιόλουστες και ζεστές, σου δημιουργούν τη διάθε-
ση να κάνεις πράγματα και να χαίρεσαι την κάθε
μέρα που έρχεται και φεύγει και που σου αφήνει την
αίσθηση ή την πραγματικότητα, ότι την έζησες και
κάτι πήρες για τον εαυτό σου και για τους ανθρώ-
πους που αγαπάς.
Την αρχή του καλοκαιριού στο χωριό τα παλιό-
τερα χρόνια, σηματοδοτούσε το κλείσιμο των τεσ-
σάρων σχολείων που λειτουργούσαν, ένα σε κάθε
συνοικισμό. Στην κεντρική πλατειά του χωριού, συγ-
κεντρώνονταν όλοι οι μαθητές και παρουσία των
χωριανών παρουσίαζαν μια σειρά από διαλόγους
και ποιήματα, ότι είχε ετοιμάσει το κάθε σχολείο,
με κύρια αναφορά στους απελευθερωτικού αγώνες
της πατρίδας. Λίγες μέρες πριν την κεντρική εκδή-
λωση, γίνονταν πρόβες και επικρατούσε ένας χα-
μός, πολλά παιδιά, παιχνίδια, τρέξιμο, τσακωμοί με-
ταξύ των σχολείων, καμιά φορά έπεφτε και ξύλο.
Ο δάσκαλος Γεώργιος Παππάς είχε δημιουργή-
σει μια ομάδα παιδιών που έπαιζαν θέατρο, τη
Γκόλφω. Ντυμένα με φουστανέλες, υποδύονταν
τους βασικούς ρόλους του έργου. Πριν την παρά-
σταση είχε βάλει κάποιους Σκλιβανήτες να τραγου-
δούν κλέφτικα τραγούδια, όπως τη Μπόλκω.
Με αυτή την κεντρική εκδήλωση έκλειναν τα
σχολεία και δίνονταν τα ενδεικτικά και τα απολυ-
τήρια στην έκτη, ενώ δεν έλειπαν και τα κλάματα
από τα παιδιά που έβλεπαν χαμηλούς βαθμούς στα
ενδεικτικά.
Η ζωή στο χωριό το διάστημα του καλοκαιριού,
είχε πολλές δυσκολίες και κουραστικές δουλειές
που έπρεπε να γίνουν. Σαν άρχιζαν οι ζέστες, κύριο
ζήτημα ήταν πάντα η έλλειψη του νερού, για την κά-
λυψη των αναγκών του σπιτιού, των ανθρώπων και
των ζώων. Στο συνοικισμό της Θεοτόκου απ’ όσο θυ-
μάμαι υπήρχαν δύο πηγάδια. Το ένα βρίσκονταν δί-
πλα στην πλατεία και το άλλο πεντακόσια μέτρα πιο
μακριά στη̈Βρυσούλα̈. Στέρνες είχανε μόνο τρείς
τέσσερις, το πολύ οικογένειες, ενώ οι υπόλοιποι,
ήταν αναγκασμένοι να φορτώνουν κάθε μέρα τις
βαρέλες στα γαϊδούρια και να πηγαίνουν στις πηγές
για να κουβαλήσουν νερό. Πηγές εκεί κοντά, υπήρ-
χαν στη̈Μπαδήμα̈δίπλα στη στροφή του δρόμου
και στοϋΚάσκοϋ, λίγα μέτρα χαμηλότερα από την
Αγία Μαρίνα. Άλλες πηγές υπήρχαν στον Αη Γιώρ-
γη στον πλάτανο, στη Χώρα, στη Ρούπα και στη Κρέ-
χλια στο Μολοκούκι.
Για να έρθει το νερό στο σπίτι ήθελε κόπο. Φορ-
τώναμε τις βαρέλες στο σαμάρι του γαιδάρου, μια
Γράφει ο Γιάννης Xρήστου
από τη μια μεριά και μια από την άλλη, κρεμάγαμε
και κανένα βαρελάκι ή τον τενεκέ που κουβαλάγα-
με το γάλα και αφού πρώτα γεμίζαμε τον τενεκέ,
ύστερα με ένα χωνί τον αδειάζαμε στις βαρέλες δια-
δοχικά, για να μοιράζεται το βάρος, ώσπου να γε-
μίσουν κα οι δύο. Στις πηγές χρειαζόταν να περιμέ-
νεις ώρες για να πάρεις σειρά να γεμίσεις καθώς πε-
ρίμενε κι άλλος κόσμος. Τα καλοκαίρια που
δεν είχε πολλές βροχές το νερό λιγόστευε και
χρειαζόταν ακόμη περισσότερες ώρες για να γεμί-
σεις. Πρόβλημα υπήρχε ακόμη και στα μονοπάτια,
καθώς δυο γαϊδούρια φορτωμένα με βαρέλες και τε-
νεκέδες σε αντίθετη πορεία δεν χωρούσαν.
Όταν ήρθε το ρεύμα και έγινε και ο δρόμος, αρ-
κετοί ήταν αυτοί που φτιάξανε στέρνες στα σπίτια.
Για να φτάσει μάλιστα ο δρόμος στον Αη Γιώργη οι
ιθύνοντες εκείνης της περιόδου γκρεμίσανε το μισό
εκκλησάκι του Αη Γιώργη και δυστυχώς δεν υπήρ-
ξαν αντιδράσεις. Προσωπικά, διαφώνησα έντονα
και αντέδρασα με αποτέλεσμα να διαταραχθεί η φι-
λική μου σχέση με τον τότε πρόεδρο. Όταν πέρασαν
τα χρόνια, ο ίδιος μου ζήτησε συγνώμη, ενώ ο αδελ-
φός του μου είπε χαρακτηριστικά: «κάναμε μεγάλο
λάθος, έγκλημα κάναμε, έπρεπε να είχες πάρει ένα
ξύλο και να μας βάραγες». Η ζημιά στο εκκλησάκι
έγινε για να μην γκρεμιστεί το μικρό κτήριο κάτω
από το δρόμο. Στα χρόνια που ακολούθησαν, μά-
λωσα με τον ιδιοκτήτη του, ο οποίος ερχότανε στο
εργαστήριο μου για πολιτική συζήτηση, αλλά παρα-
δέχτηκε ότι: «έγινε μεγάλο λάθος, μπορούσαμε να
το γκρεμίσουμε και να το φτιάξουμε πιο κάτω, κά-
ναμε λάθος».
Στις αρχές του καλοκαιριού, οι γυναίκες πήγαι-
ναν για να πλύνουν ρούχα, σκεπάσματα και στρω-
σίδια κοντά στη ρεματιά στην Γκόια, όπου το λαγ-
κάδι κράταγε νερό. Μαζί έπαιρναν και τα παιδιά
και πολλές φορές πλένονταν και αυτά. Αφού έβα-
ζαν τα ρούχα να μουλιάσουν μετά τα βάζανε πάνω
σε πλάκες και τα χτυπούσαν με τον κόπανο. Ο κό-
πανος είναι ένα χοντρό ξύλο επίπεδο από τη μια με-
ριά και κυκλικό από την άλλη που κατέληγε σε ένα
μακρύ χερούλι. Απορρυπαντικά τότε δεν υπήρχαν,
μόνο αλισίβα (νερό βρασμένο με στάχτη). Όταν τε-
λείωναν με το πλύσιμο φόρτωναν τα βρεγμένα
στρωσίδια στα γαϊδούρια για να τα πάνε στο σπίτι
και να τα απλώσουν να στεγνώσουν.
Τα βαριά σκεπάσματα, βελέντζες, φλοκάτες,
τράγια, υφαντά, τα φορτώνανε στα ζώα και τα πη-
Απρίλιος - Μάιος - Ιούνιος 2020
γαίνανε στις νεροτριβές, στον ποταμό Λούρο. Η
διαδρομή ήταν περίπου δέκα ώρες πηγαινέλα. Ση-
κώνονταν χαράματα και μέσα από μονοπάτια, από
το Τέροβο ή από τα Πέντε Πηγάδια, κατέβαιναν και
έφταναν στη νεροτριβή. Εκεί περίμεναν τη σειρά
τους για να̈τα ρίξουν̈, να τα βάλουν να πλυθούν δη-
λαδή και στη συνέχεια να τα απλώσουν για να στε-
γνώσουν . Στις νεροτριβές πήγαιναν και τις προίκες
των κοριτσιών και επειδή οι φλοκάτες ήταν και-
νούργιες, έπρεπε πρώτα να πάνε στα̈μαντάνια̈. Τα
μαντάνια μοιάζουν με ξύλινα δοκάρια που σηκώ-
νονται και με τη δύναμη του νερού πέφτουν δυνατά
πάνω στη φλοκάτη μέχρι να ανοίξουν τα φλόκια κα
να μαλλιάσουν. Η διαδικασία αυτή απαιτούσε πολ-
λές ώρες, αφού έπρεπε να μουλιάσουν καλά πιο
πριν και μετά να στεγνώσουν στον ήλιο για αρκετές
ώρες αφού γίνονταν πολύ βαριές από το νερό. Το
απόγευμα έπαιρναν το δρόμο της επιστροφής, για
να φτάσουν στο χωριό το βράδυ.
Πρώτη ύλη για όλα αυτά τα σκεπάσματα ήταν το
μαλλί από τα γίδια αλλά κυρίως από τα πρόβατα, τα
οποία κούρευαν τέλη Μαΐου. Οι γυναίκες έπαιρναν
τα μαλλιά και αφού τα έπλεναν και τα στέγνωναν
στη συνέχεια τα γραίναν και τα αξιοποιούσαν ανά-
λογα. Άλλα θα υφαίνονταν στον αργαλειό και άλλα
θα πλέκονταν στο χέρι καθ’
όλη τη διάρκεια του χρόνου. Οι βαφές που χρη-
σιμοποιούσαν για να δώσουν διάφορους χρωματι-
σμούς στο μαλλί, ήταν συνήθως φυσικές, από διά-
φορα βότανα που μάζευαν σε περιοχές που ευδοκι-
μούσαν. Ο φυσικός αυτός χρωματισμός ήταν ανεξί-
τηλος και δεν ξέβαφαν ποτέ τα μάλλινα.
Λόγω της λειψυδρίας, αλλά και των ζώων, τα
δέντρα στις αυλές των σπιτιών ήταν λιγοστά, πουρ-
νάρια κυρίως και που και που καμιά κομπλιά ( κο-
ρομηλιά) και καμιά σκαμνιά. Προκειμένου να φτά-
σουν τους καρπούς τα παιδιά, σκαρφάλωναν με κίν-
δυνο ψηλά στα δέντρα και αν τα καταλάβαιναν οι
ιδιοκτήτες, τα λιθάρια έπεφταν σαν βέλη. Πολλές
φορές τα τραύματα και τα αίματα στο κεφάλι ήταν
αναπόφευκτα. Στους όχτους των χωραφιών υπήρ-
χαν κάποιες αχλαδιές, κεντρωμένες γκορτσιές συ-
νήθως και τα αχλάδια τους ήταν πολύ νόστιμα, ιδι-
αίτερα οι μολυβαδιές. Τα συγκεκριμένα αχλάδια
επειδή αργούσαν να ωριμάσουν και για να μην τα
κλέψουν ή τα φάνε τα πουλιά, τα μάζευαν άγουρα.
Γέμιζαν τσουβάλια ολόκληρα με τα αχλάδια, τα
φόρτωναν στα γαϊδούρια για να τα κουβαλήσουν
στο σπίτι και τα άπλωναν σε κάποιο χώρο πάνω σε
άχυρα για να ωριμάσουν.
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ
NEO MONTEPNO
ΞENOΔOXEIO
KONTA ΣTHN OMONOIA.
134 ΔΩMATIA OΛA ME Ξενοδοχείο
MΠANIO, THΛEΦΩNO,
MOYΣIKH, KΛIMATIΣMOΣ,
EΣTIATOPIO, MΠAP,
KAΦETEPIA, ΠAPKIN
Hνίοχος
BEPANTZEPOY 26, AΘHNA,
THΛ.: 210 5230811, 5237972, FAX: 210 5238197
Απρίλιος - Μάιος - Ιούνιος 2020
Ένα χωριό χωνευτήρι πολιτιστικών και πολιτισμικών στοιχείων
Δύο Αδελφότητες, μία έκδοση
Ένα χωριό χωνευτήρι πολιτιστικών και πολιτισμι-
κών στοιχείων, δύο Αδελφότητες, μία έκδοση.
Τη Σκλίβανη σαν χωριό την γνωρίζω από τα πολύ
μικρά μου χρόνια. Από τότε που έχω τα πρώτα μου εν-
θυμήματα. Την έβλεπα από την Οβριόστρουγκα στη
Μεγάλη Ράχη και από τον Κάραση αφού το σπίτι και
η στάνη μας στο Ανώι ήταν πολύ κοντά στο Σκλιβανί-
τικο σύνορο και απείχε από αυτό όχι παραπάνω από
διακόσια με τριακόσια μέτρα. Έτσι λοιπόν από πολύ
μικροί είχαμε την εικόνα της. Ήταν κάτω από μας. Πο-
λύ κάτω. Στα παιδικά μας μάτια φάνταζε σαν μια ζω-
γραφιά. Τότε, δεν είχαμε ακούσει το τραγούδι του αεί-
μνηστου Κώστα Χατζή.… «όταν κοιτάς από ψηλά, μοι-
άζει η γη σαν ζωγραφιά….» Θυμάμαι τους μαχαλάδες
της. Τα πολλά δέντρα της και ανάμεσά τους να ξεχω-
ρίζουν τα σπίτια με τις γκρι και κάπου κάπου κόκκινες
σκεπές τους. Παρατηρούσαμε και θαυμάζαμε τον κεν-
τρικό δρόμο της. Αν μάλιστα τύχαινε να είναι απόγευ-
μα και τη διέσχιζε το λεωφορείο που ερχόταν από τα
Γιάννενα, τότε δεν ξεκολλούσαμε από τη θέση μας .Το
ακολουθούσαμε με τα παιδικά μας μάτια ορθάνοιχτα,
όπου πήγαινε. Σε όλη του τη διαδρομή.
Στη συνέχεια γνώρισα και πολλούς από τους αν-
θρώπους της. Κυρίως τους κατοίκους του Βιτσιρίνι.
Γιαννακαίους, Σταυροπουλαίους, Τζιριβηλαίους, αφού
αυτοί ήταν κτηνοτρόφοι και γείτονές μας στο Ξηρο-
βούνι. Με πολλά παιδιά-τότε- φυλάξαμε μαζί τα κοπά-
δια μας . Κάποιοι μάλιστα από αυτούς πότιζαν τα κο-
πάδια τους στη στέρνα μας. Στο σημείο αυτό θα παρα-
θέσω δύο βιωματικές εμπειρίες μου από τις πρώτες
επαφές μου που είχα με τη Σκλίβανη και τους Σκλιβα-
νίτες.
Είχα τελειώσει την Δευτέρα δημοτικού. Δεκαπεν-
τάυγουστος. Ο μακαρίτης ο μπάρμπα Νίκος ο Τζιρη-
βήλας ήθελε να πάει στο πανηγύρι. Λέει στον πατέρα
μου. Δεν μου στέλνεις το Θύμιο να μου φυλάξει τα πρό-
βατα στο στάλο μην σκαρίσουν και πάνε στο καλαμπό-
κι του Χρήστο Σταύρου; Μου το είπε ο πατέρας μου και
εγώ την άλλη μέρα πήρα το βιβλίο μου και δύο κομμά-
τια πίτα στο σακούλι μου και χωρίς χάσιμο χρόνου,
στον στάλο του μπάρμπα Νίκου όλη μέρα. Την επόμε-
νη χρονιά –στην τρίτη δημοτικού- πηγαίναμε το γάλα
στο σκλιβανίτικο μπατζιαριό(τυροκομείο) κοντά στην
Μπελόνισσα. Πρωί και βράδυ εγώ με το γάϊδαρό μας
και το λίγο γάλα, στην Μπελόνισσα. Εκεί με περίμε-
ναν πρόθυμοι οι Σκλιβανίτες κτηνοτρόφοι. Μου ξε-
φόρτωναν το γάλα και το έριχναν στο καζάνι. Πράγμα
που δεν μπορούσε να κάνει ένα μικρό παιδάκι εννέα
χρονών.
Τέλος ,ποιο παιδάκι του Ανωγείου θα ξεχάσει τον
Γιώργο Φερεντίνο με τη γυναίκα του που πουλούσαν
Eνοικιαζόμενα
Δωμάτια
“Elisabeth”
Mήτσιος
Θεοφάνης
Eθνικής Aντιστάσεως 12B - Kέρκυρα
Tηλ.: 26630-63305, 26610-33327, Kιν.: 6977-153008
Γράφει ο Eυθύμιος Θ. Pέντζιος
Eκπαιδευτικός - συγγραφέας
καραμέλες, κυράτσες, μαντολάτα και διάφορα άλλα μι-
κροπράγματα στο πανηγύρι μας;
Όλοι τα μικρά παιδάκια, ήμασταν γύρω γύρω από
τον πάγκο του που, αν δεν με απατά η μνήμη μου ήταν
ένα πάνινο στρατιωτικό ράντζο. Πολύ αργότερα όταν
φοιτούσα στην Ακαδημία γνώρισα τον γιο τους τον
Γιάννη και συνδεθήκαμε με φιλία και ήταν αυτός που
με ξενάγησε πρόσφατα στα δύο υπέροχα μουσεία του
χωριού. Και όταν πήγαμε στα Γιάννενα , δεν θα ξεχά-
σουμε την προθυμία και τη βοήθεια σε όλους του Βα-
σίλη Σταυρόπουλου, υπάλληλο του ΚΤΕΛ Ιωαννίνων.
Την εποχή εκείνη έτυχε να γνωρίσω και αρκετά παι-
διά από τη Σκλίβανη που δεν είχαν σχέση με την κτη-
νοτροφία και το Ξηροβούνι. Σ’αυτό συνέβαλλε η φιλία
που είχα με τον συμφοιτητή του τον μακαρίτη τον Νίκο
τον Μπούγια. Με τον Νίκο συνδεθήκαμε, σαν κοντο-
χωριανοί, φιλικά. Θα έλεγα ήμασταν αχώριστοι . Το
πρωί στην Ακαδημία το απόγευμα στα ποδοσφαιρά-
κια στην Καλούτσιανη και την Κυριακή στο γήπεδο να
παρακολουθήσουμε τον αγαπημένο μας ΠΑΣ. Ο ΠΑΣ
για τον Νίκο ήταν έρωτας. Μεγάλος έρωτας. Παρα-
κολουθούσε με πάθος όλους τους αγώνες. Πολλές φο-
ρές και τις προπονήσεις ακόμη. Τελειώσαμε τη Ακα-
δημία και το στρατιωτικό και ο Νίκος κλήθηκε να δι-
δάξει σε χωριό του νομού σαν αναπληρωτής δάσκαλος.
Νομαρχιακό τον λέγαμε τότε. Μαζί με τις αποσκευές
του κουβαλούσε και όλα όσα έμαθε στην Ακαδημία, τη
δίψα για το λειτούργημα ,την αγάπη για τα παιδιά, την
αγωνία αν θα τα καταφέρει. Όμως η μοίρα, που για κά-
ποιους είναι σκληρή, στάθηκε γι αυτόν το ίδιο σκληρή
και άδικη . Σε μία κάθοδο από το χωριό στην αγαπη-
μένη του πόλη, τα Γιάννενα, ο χάρος παραμόνευε και
τον πήρε μαζί του . Ήταν μόνο 24 χρονών. Τα παιδιά,
οι μαθητές, έχασαν τον δάσκαλο τους. Η εκπαίδευση
έχασε ένα επίλεκτο μέλος της. Ο Νίκος ο Μπούγιας τα-
ξίδεψε μακριά μας.. Ας είναι ελαφρύ το χώμα της Σκλι-
βανίτικης γης που τον υποδέχτηκε και τον σκέπασε.
Από τότε πέρασαν χρόνια. Οι επισκέψεις στην
Οβριόστρουγκα και στον Κάραση αραίωσαν και εξέ-
λειπαν. Πού και πού επισκεπτόμουν το χωριό αυτό σε
κανένα πανηγύρι., Παρακολουθούσα όμως έστω και
από μακριά την πνευματική και πολιτιστική κίνησή του.
Ώσπου κάποια στιγμή ήρθε η γνωριμία με τον δρα-
στήριο πρόεδρο της Αδελφότητας Σκλιβανιωτών Αθή-
νας τον Κώστα Τζιρηβήλα. Τον πατέρα του, τον Δημή-
τρη και τον θείο του τον Χρήστο τους είχα γνωρίσει στο
Σελίδα 7
Ξηροβούνι. Τώρα γνώρισα τον γιο στην Αθήνα. Πως
αλλάζουν οι καιροί…..
Στο πρόσωπο του Κώστα έβλεπες έναν καλό οι-
κογενειάρχη, και έναν τίμιο βιοπαλαιστή . Πίσω όμως
από αυτά, στην καρδιά, στον νου και στην ψυχή του διέ-
κρινες την αγάπη, τον καημό και το τεράστιο, ενδιαφέ-
ρον για το χωριό του, Διέκρινες έναν ένθερμο Σκλι-
βανίτη. Έναν αγνό πατριώτη που όταν μιλούσε για το
χωριό του τα μάτια του φλογίζονταν και το πρόσωπό
του έλαμπε. Καταλάβαινες ότι αυτός ο άνθρωπος ζει
με την αγάπη για το χωριό του. Αυτό με κέντρισε μέσα
μου και με έκανε να αποδεχτώ την πρότασή του να συμ-
βάλω όπως μπορώ στη στήριξη της εφημερίδας της
Αδελφότητας, ΑΠΟ ΤΗ ΣΚΛΙΒΑΝΗ. Και θέλω εδώ
να τον ευχαριστήσω γιατί μου δόθηκε ευκαιρία να έρ-
θω σε επαφή με την έκδοση η οποία οφείλω να ομολο-
γήσω ότι με εξέπληξε θετικά. Και τούτο γιατί πρόκει-
ται για ένα έντυπο ποιοτικό ,με πλούσια και ποικίλη
ύλη. Η θεματογραφία του είναι τέτοια που μόλις ολο-
κληρώσεις το διάβασμα σου δημιουργείται η αγωνία
για το επόμενο φύλο. Το περιμένεις με λαχτάρα.Είναι
ένα έντυπο που κρατάει ενήμερους όλους τους χωρια-
νούς, όπου και αν βρίσκονται, με τα νέα του χωριού
τους. Πέρα από κει όμως, τα ιστορικά θέματα, η λαο-
γραφία, τα ιατρικά και τα θέματα διατροφής ,τα κοι-
νωνικά έχουν τη θέση τους και αναπτύσσονται από
τους δημιουργούς τους με άριστο τρόπο ! Σε καθηλώ-
νουν. Στο σημείο αυτό θέλω να συγχαρώ τον πρόεδρο
και το διοικητικό συμβούλιο για τις άοκνες προσπά-
θειες που καταβάλλου γι αυτό. Θέλω όμως να συγχα-
ρώ διπλά όλους και όλες ,όσους συμβάλουν με τα γρα-
πτά τους –και είναι πολλοί αυτοί- στην έκδοση της εφη-
μερίδας και στον εμπλουτισμό της ύλης. Προσωπικά
τους σφίγγω το χέρι και υποκλίνομαι στον αγώνα που
κάνουν και στο αποτέλεσμα που φέρνουν. Θαυμάζω
τα πνευματικά τους δημιουργήματα. Καταθέτουν τις
γνώσεις τους, καταθέτουν τον προβληματισμό και την
αγάπη τους για το χωριό, καταθέτουν την ψυχή τους,
κρατώντας έτσι την εφημερίδα τους σε υψηλά,ποιοτι-
κά επίπεδα.
Εύγε σε όλους!!
Σελίδα 8 Απρίλιος - Μάιος - Ιούνιος 2020

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ
ΣΚΛΙΒΑΝΗ 2020
Ένα διαφορετικό καλοκαίρι, λόγω της πανδημίας του κορονοϊού, αλλά γεμάτο εκδηλώσεις με όλα τα προβλεπόμενα μέτρα ασφαλείας.
Ομόφωνα το ΔΣ της Αδελφότητας Σκλιβανιτών Ιωαννίνων αποφάσισε να μην διοργανώσει φέτος το καθιερωμένο αντάμωμα των απανταχού Σκλιβανι-
τών καθώς επίσης και τη μουσικοχορευτική εκδήλωση με τη συμμετοχή χορευτικών από διάφορες περιοχές της Ελλάδας. Με τη στήριξη της Περιφέρειας
Ηπείρου, του Δήμου Δωδώνης, του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Δωδώνης, της Αδελφότητας Σκλιβανιτών Αθηνών και του Ορειβατικού Συλλόγου Σκλί-
βανης από 8 Αυγούστου μέχρι και 15 Αυγούστου ποικίλες εκδηλώσεις θα δώσουν ζωντάνια στο χωριό μας (συνημμένο πρόγραμμα).
Περιμένουμε τους συγχωριανούς και φίλους της Σκλίβανης να δώσουν το παρόν.
*Μικρές αλλαγές είναι πιθανόν να γίνουν στο πρόγραμμα των εκδηλώσεων.

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΩΡΑ ΕΚΔΗΛΩΣΗ

Σάββατο, 8 Αυγούστου 9:30 μμ Θερινός Κινηματογράφος: "Ευτυχία". (Πλατεία Αγ. Γεωργίου)
Κυριακή, 9 Αυγούστου 9:30 πμ Μνημόσυνο υπέρ ευεργετών, πεσόντων και εκτελεσθέντων αμάχων στον Ι.Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου, κατάθεση στεφάνων
9:30 μμ Θερινός Κινηματογράφος: "Σ' Αυτή τη Χώρα Κανείς Δεν Ήξερε να Κλαίει". (Πλατεία Αγ. Γεωργίου)
Δευτέρα, 10 Αυγούστου 5:30 μμ-8:30 μμ Εθελοντική Αιμοδοσία (Κεντρική Πλατεία)
Τρίτη, 11 Αυγούστου 8:00 πμ Ημερήσια Εκδρομή στον Bοϊδομάτη (Ορειβατικός Σύλλογος Σκλίβανης)
7:30 μμ Ποδηλατικός Γύρος: Άγιος Γεώργιος - Χώρα - Προφήτης Ηλίας Αγία Παρασκευή - Βιτσιρίνι - Κεντρική Πλατεία
Παιδιά: Προφήτης Ηλίας - Τυροκομείο - Κεντρική Πλατεία
Τετάρτη, 12 Αυγούστου 8:30 μμ Εσπερίδα: "Μνήμες από τους αγώνες εναντίον των κατακτητών στην περιοχή του Ξηροβουνίου",
(Μουσείο Εκκλησιαστικής Τέχνης)
Πέμπτη, 13 Αυγούστου 7:00 μμ Εκδηλώσεις για τα παιδιά. Χειροτεχνίες, Μουσικοκινητική (Πλατεία Αγ. Γεωργίου)
9:30 μμ Θερινός Παιδικός Κινηματογράφος (Πλατεία Αγ. Γεωργίου)
Παρασκευή, 14 Αυγούστου 9:00 μμ Θεατρική Παράσταση με τη "Θεατρική Συμπαιγνία" στην κωμωδία "Λεύτερο Ζευγάρι", (Κεντρική Πλατεία)
Σάββατο, 15 Αυγούστου 8:00 πμ Θεία Λειτουργία, Αρτοκλασία, Λιτανεία της Ιεράς Εικόνας της Κοιμήσεως της Θεοτόκου
9:30 μμ Μουσική εκδήλωση με τίτλο:¨Από την Πόλη στα Γιάννενα, ένα μουσικό ταξίδι στα χνάρια των παλιών δρόμων
ανατολής και δύσης" (Κεντρική Πλατεία)

Συνδιοργάνωση: Περιφέρεια Ηπείρου, Δήμος Δωδώνης, Πνευματικό Κέντρο Δήμου Δωδώνης, Αδελφότητες Σκλιβανιτών Ιωαννίνων και Αθηνών, Ορειβατικός Σύλλογος Σκλίβανης

Ένα ιδιαίτερο καλοκαίρι ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ

Την Τρίτη 11 Αυγούστου θα πραγματο-
ποιηθεί εκδρομή από τη Σκλίβανη προς Κλει-
Είναι γεγονός ότι φέτος περνάμε το πιο παράξενο, το πιο μελαγχολικό καλοκαίρι που περάσαμε
δονιά και θα ακολουθήσει πεζοπορεία μιας
ποτέ. Δεν έχουμε φέτος αντάμωμα, δεν έχουμε χορευτικές και θεατρικές παραστάσεις, δεν έχουμε το
ώρας παράλληλα του ποταμού Βοϊδομάτη έως
ξέφρενο πάρτι της νεολαίας που έδινε μια διαφορετική εικόνα και μια διαφορετική νότα στην ατμό-
τη γέφυρα Αρίστης, όπου θα κολυμπήσουμε
σφαιρα, δεν έχουμε Πέτρο Λούκα και Κυρίτση που αποτελούσαν το σήμα κατατεθέν του χωριού μας
στα κρύα νερά του ποταμού και στη συνέχεια
τον 15αύγουστο. Παρ’ όλα αυτά και επειδή δεν μπορεί το χωριό μας να κηρύξει σιωπητήριο ολόκληρο
θα ανέβουμε στο χωριό Αρίστη και με το
καλοκαίρι, και φρόντισαν γι’ αυτό κάποια άτομα με ανήσυχο μυαλό και ασίγαστο ενδιαφέρον για το
ηλιοβασίλεμα θα επιστρέψουμε στη Σκλίβα-
χωριό, οφείλουμε να ευχαριστήσουμε την Αδελφότητα Ιωαννίνων και προσωπικά τον πρόεδρο Βασί-
νη.
λη Μαγγιώρο που οργάνωσε και θα παρουσιάσει και φέτος, κάτω από τις δύσκολες συνθήκες που βιώ-
Είναι μια ήπια διαδρομή με καταπληκτική
νουμε, ψυχαγωγικές εκδηλώσεις στις πλατείες του χωριού αλλά και ενημερωτικές ημερίδες και σεμι-
ομορφιά από τις καλύτερες της Ευρώπης.
νάρια. Επιπλέον, έχει οργανωθεί και εκδρομή από τον Ορειβατικό Σύλλογο. Εννοείται ότι σε όλες τις
Η Τιμή εισιτηρίου είναι 12 ευρώ για με-
εκδηλώσεις θα τηρηθούν τα προβλεπόμενα μέτρα, ώστε να μην υπάρξει ο παραμικρός κίνδυνος για κα-
γάλους και για τους μικρούς είναι 8 ευρώ
νένα και κυρίως για τους ηλικιωμένους υγχωριανούς μας.
Αναχώρηση από Σκλίβανη ώρα 08.00
Ευχόμαστε σε όλους καλό υπόλοιπο καλοκαιριού. Όσο καλό μπορεί να είναι αυτό το ιδιαίτερο φε-
Δηλώστε συμμετοχή στο τηλ. 6932208274
τινό καλοκαίρι…
To Δ/Σ του Συλλόγου
Από το Δ.Σ. της Αδελφότητας Σκλιβανιτών Αθηνών