pomiary rezystancji
Pomiary
• •
rezystancji
•
uZiemienia przy pomocy
cegów pradowych
Pomiary rezystancji uziemienia - czesto wykonywane w praktyce - moga zostac znacznie
uproszczone dzieki wykorzystaniu odpowiednich przyrzadów oraz cegów pradowych. W
artykule omówiono kilka mozliwych do zastosowania metod z wykorzystaniem przyrza-
dów pomiarowych produkowanych przez slowenska firme METREL i dystrybuowanych
w Polsce przez firme MERSERWIS.
mów pomocniczych z zastosowa-
Pomiary bez wykorzystania
niem dwóch uzio-
sztuk cegów prado-
wych moga byc wykonane przy pomocy
przyrzadów pomiarowych takich jak EU-
ROTEST 61557 lub EARTH-INSULA-
TION TESTER. Przypadek taki zazwyczaj
wystepuje w rejonach zabudowanych,
gdzie spotyka sie systemy uziemiajace o
malej rezystancji uziemienia (np. w postaci
metalowej tasmy instalowanej wzdluz
sieciowego kabla ziemnego).
Model takiego systemu uziemiajacego i
podlaczenie przyrzadu pomiarowego za-
prezentowano na rysunku 1 ponizej.
Rys. 1. Pomiar calkowitej rezystancji z zastoso-
waniem 2 szt. cegów pradowych.
current c1amp 1 - cegi pradowe 1
current clamp 2 - cegi pradowe 2
REI do RE4 - Rezystancje uziemienia
pojedynczych uziomów w sprawdzanym
systemie uziemiajacym.
RE5 do REN - Rezystancje uziemienia
pojedynczych uziomów w pomocniczym
systemie uziemiajacym o malej, calkowitej
rezystancji.
94~
uziemienia
Generalar Amperomierz
(agi pradowe 2) (cegi pradowe 1)
Re4 Re3
Rys. 2. Schemat zastepczy omawianego przykladu.
r - odleglosc miedzy cegami pradowymi,
która musi wynosic przynajmniej 30 cm,
gdyz cegi generujace moga wplywac na
cegi pomiarowe. Na rysunku 2 przedsta-
wiono schemat zastepczy ukladu.
Wynik pomiaru = (calkowita rezystancja
uziomów REI do RE4) + (calkowita rezys-
tancja uziomów pomocniczych RE5do REN)
Jesli mozna zalozyc, ze calkowita rezys-
tancja uziomów pomocniczych RE5do REN
jest znacznie mniejsza niz calkowita rezys-
tancja sprawdzanych uziomów REI do RE4,
wówczas mozna to zapisac w formie:
Wynik "'"(calkowita rezystancja mierzo-
nych uziomów od REI do RE4)
Jesli wynik jest mniejszy niz dozwolona
wartosc wówczas dokladna wartosc znaj-
duje sie po "bezpiecznej stronie", jest na-
wet mniejsza niz wyswietlona.
Pomiar rezystancji uziemienia
poszczególnych uziomów.
Istnieje wiele sposobów pomiaru rezys-
tancji uziemienia poszczególnych uzio-
mów. W dalszej czesci artykulu zostanie
omówionych kilka z nich.
Pomiar z mechanicznym rozlaczeniem
poszczególnych uziomów metoda
Ae2 R=.1
4-przewodowa z uzyciem dwóch
uziomów pomocniczych
Rys. 3. Pomiar rezystancji uziemienia poszcze-
gólnych uziomów.
Wynik pomiaru = U /1- RE4 gdzie:
U - napiecie mierzone przez wewnetrz-
ny woltomierz miedzy punktami pomiaro-
wymiPI iP2.
I - prad pomiarowy plynacy w spraw-
dzanej petli miedzy punktami pomiarowy-
mi CI i C2.
Wymagane odleglosci miedzy spraw-
dzanym uziomem i dwoma pomocniczymi
uziomami sa identyczne jak dla prostego
uziomu z preta lub jak dla prostego uziomu
z tasmy.
Wada tej metody jest, ze mechaniczne
rozlaczenie musi byc wykonane przed
rozpoczeciem pomiarów.
Rozlaczenie moze okazac sie problema-
tyczne, zwykle na skutek wystepujacej na
zlaczu rdzy. Zaleta metody jest wysoka do-
kladnosc i wiarygodnosc wyników pomia-
rów.
maj 2001
 pomiary
Pomiar z mechanicznym rozlacze-
niem poszczególnych uziomów
metoda 4-przewodowa, 2-punktowa
Jesli ilosc wszystkich uziomów jest do-
statecznie duza, mozna wówczas do pomia-
ru rezystancji zastosowac uproszczona
metode bez uzycia uziomów pomocniczych
(rys. 4). Sprawdzany uziom musi byc me-
chanicznie przerwany, zas pozostale beda
spelniac role uziomów pomocniczych.
Calkowita rezystancja ·uziemienia uzio-
mów pomocniczych jest znacznie mniejsza
niz sprawdzanego uziomu.
RE2 Rel
Rys. 4. Uproszczony pomiar bez uziomów po-
mocniczych
Wynik = RE4 + (REI II RE2 II RE3)
Jesli (REI II RE2 II RE3) jest znacznie
mniejsze niz sprawdzany RE4 mozna to
uproscic do zapisu:
Wynik = RE4
Pomiar standardowa 4-przewodowa
metoda z zastosowaniem dwóch
uziomów pomocniczych
w polaczeniu z cegami pradowymi
Rp RE2
~ RE2
Rys. 5. Pomiar rezystancji uziemienia przy uzyciu
cegów pradowych
--------------------
g-e:a:ys ancji uzeemienia
przyiad-- - -- - -;
RE4
14
Elektryczny uklad zastepczy powyzsze-
go przykladu prezentuje rysunek numer 6.
Ut - Napiecie pomiarowe.
Rc- Rezystancja pomocniczego uziomu
pradowego.
Rp - Rezystancja pomocniczego uziomu
napieciowego.
!tot - Prad calkowity wywolany napieciem
pomiarowym Ut i mierzony polaczonym sze-
regowo z generatorem amperomierzem A.
II do 14- Prady pomiarowe w poszczegól-
nych uziomach.
II + 12 + 13 + 14 = !tot
Wynik l = RE4 (uwzgledniony jest prad
mierzony cegami pradowymi).
Wynik 2 '" Rtot (uwzgledniony jest calko-
wity prad mierzony przez amperomierz).
Zaleta tej metody jest fakt, iz wystepuje
koniecznosc mechanicznego rozlaczania
poszczególnych uziomów przed pomia-
rem. Cegi pradowe przelaczane z uziomu
na uziom mierza wylacznie prad plynacy
przez sprawdzany uziom. Na bazie calko-
witego pradu plynacego przez wewnetrzny
amperomierz i napiecia mierzonego przez
wewnetrzny woltomierz, przyrzad moze
obliczyc poszczególne rezystancje uzie-
mienia.
Odleglosc, w sprawdzanym systemie, od
mierzonego uziomu do uziomu pradowego
musi byc, dla poprawnego pomiaru napie-
cia, przynajmniej 5 razy wieksza niz naj-
wieksza odleglosc miedzy poszczególny-
REl
mi uziomami.
• Z powodu duzych odleglosci miedzy po-
szczególnymi uziomami zdarza sie, ze nie
ma mozliwosci przeniesienia cegów pomia-
REK L A M A ---------------------
Serwis Informocji Hondlowej o rynku outomotyki
Rys.6.
Uklad zastepczy
dla pomiaru
z rysunku 5
rowych z uziomu na UZlOm,
lecz musi byc mozliwe prze-
Re3 RE2 RE'
mieszczenie przyrzadu z kom-
13 12 11 pletem przewodów pomiaro-
wych.
• Jesli w sprawnym systemie uziemiajacym
wystepuje bardzo duza ilosc uziomów moze
zdarzyc sie, ze prad w sprawdzanym
uziomie, mierzony cegami, jest zbyt maly.
W takim przypadku przyrzad zasygnalizuje
niekorzystne warunki pomiaru.
Pomiar bez uzycia uziomów
pomocniczych przy pomocy
2 sztuk cegów pradowych
Zlozony system uziemiajacy z wieksza
iloscia uziomów polaczonych równolegle
lub system podlaczony do innego systemu
uziemiajacego beda czesto spotykane w
praktyce. Szczególnie w rejonie zabudo-
wanym nie ma dostatecznej powierzchni
gruntu na umiejscowienie uziomów po-
mocniczych. W takim przypadku metoda
bez uzycia uziomów pomocniczych (o ile
przyrzad pomiarowy na to pozwala) jest
jedynym rozwiazaniem.
Zarówno EUROTEST 61557 jak i
EARTH-INSULATION TESTER pozwa-
laja na przeprowadzenie tego typu pomia-
rów nawet przy wystepowaniu duzych ~
REl
Rys. 7. Pomiar rezystancji uziemienia bez uzycia
uziomów pomocniczych przy pomocy 2 sztuk
cegów pradowych.
, przemyslowej
~95
 pomiary
Amperomierz
Generator
(cegi pradowe 2)
'.
(cegi pradowe 1)
CdJ sygnalów zaklócajacych, poniewaz w obu
przyrzadach zastosowano specjalny, opa-
tentowany uklad.
• W trakcie podlaczenia do sprawdzonego
obiektu nalezy zwrócic szczególna uwage
na odleglosc pomiedzy dwoma cegami. Po-
prawne wyniki uzyskuje sie jesli odleglosc
miedzy nimi wynosi minimum 30 cm. W
innym wypadku cegi generujace wplywaja
na pomiarowe, zaklócajac pomiar.
Powyzej na rysunku 8 zamieszczono
elektryczny uklad zastepczy dla tego przy-
kladu.
Wynik = RE4 + (RE3 II RE2 II REI)
Pod warunkiem, ze calkowita rezystan-
cja uziemienia równolegle polaczonych
RE8 RE? RE6 RE5
Generator
(cegi pradowe 2)
Rys. 10. Elektryczny uklad zastepczy przykladu z ilustracji numer 9
96~
rezystancji uziemienia
niony jest warunek, ze calkowita rezys-
tancja uziomów RE5 i REN jest do po-
uziomy pomocnicze
miniecia w porównaniu z calkowita rezys-
tancja uziomów REI do RE4.
Polaczenie jest identyczne jak na rysun-
ku l, z wyjatkiem, ze cegi mierzace prad
podlaczone sa do sprawdzanego uziomu,
zapewniajac pomiar rezystancji tego uzio-
Rys. 8. mu. Elektryczny uklad zastepczy prezentu-
Elektryczny je rysunek numer 10.
uklad zastepczy
przykladu Jesli calkowita rezystancja uziomów
z ilustracji pomocniczych RE5 do REN jest znacznie
numer?
mniejsza niz rezystancja calkowita uzio-
mów REI do RE4, mozna zapisac:
uziomów RE3, RE2 i REI jest znacznie
mniejsza niz rezystancja sprawdzanego Wynik"'" RE3
uziomu RE4, mozna zapisac:
Wartosc rezystancji pozostalych uzio-
Wynik "'" RE4 mów moga byc zmierzone przez podla-
czenia cegów pradowych do kolejnych
Jesli wynik jest mniejszy niz dozwolona uziomów.
wartosc, wtedy dokladna wartosc lezy na • Metoda ta moze byc zastosowana jesli
pewno "po bezpiecznej" stronie i jest na- poszczególne uziomy sa rozmieszczone
wet mniejsza od wyswietlonej. dostatecznie blisko siebie, tak aby mozna
Pozostale rezystancje poszczególnych bylo dosiegnac je cegami pradowymi l.
uziomów mozna zmierzyc przenoszac cegi Cegi generatora powinny byc podlaczone
z uziomu na uziom. w tym samym miejscu (bez zmiany polo-
Jesli w praktyce zetkniemy sie z przy- zenia) niezaleznie od tego, jaki uziom jest
padkiem, zaprezentowanym na rysunku l, sprawdzany.
wówczas cegi pomiarowe mozna podla- • Jesli w sprawnym systemie uziemiaja-
czyc jak na rysunku numer 9. Wyniki po- cym wystepuje bardzo duza ilosc uziomów
miarów sa do zaakceptowania o ile spel- moze zdarzyc sie, ze prad w sprawdzanym
uziomie, mierzony cegami, jest zbyt maly.
Rys. 9.
Pomiar rezystancji W takim przypadku przyrzad pomiarowy
uziemienia dwoma
zasygnalizuje niekorzystne warunki po-
cegami pradowymi
bez uziomów mlaru.
pomocniczych
Opracowano
na podstawie materialów
i
firm METREL MERSERWIS
RE2 RE1
Amperomierz
(cegi pradowe 1)
. ~-"
RE1
MERSERWIS
ul. Gen. Andersa 1O
00-201 Warszawa
Tel./fax: (022) 831 42 56, 831 25 21
www.merserwis.com.pl
maj 2001