Bolesław II

Śmiały
Pochodzenie
Data urodzin nie jest dokładnie znana, jednak było to w 1040 lub 1042
roku n.e. na terenie Polski. Był synem Kazimierza I Odnowiciela oraz
Dobroniego Marii. Należał do dynastii Piastów. Imię odziedziczył
prawdopodobnie po pradziadzie-Bolesławie Chrobrym.
Przydomek
Został tak nazwany przez Galla Anonima. Krąży o tym ciekawa legenda:
Pewnego dnia król zobaczył biednego chłopca odzianego w podarty
płaszcz, który płakał. Zapytany o przyczynę, opowiedział o chorej matce i
biedzie, która nie pozwalała na jej leczenie. Bolesław zdjął z ramion
drogocenny płaszcz i kazał sługom zapakować w niego tyle złotych naczyń,
ile tam się zmieści, i podarować biedakowi.
Początki władzy
Po śmierci Kazimierza I Odnowiciela-państwo nie mogło istnieć bez
władcy, więc przejęli je potomkowie. Bolesław Śmiały objął władzę już w
wieku 16 lat w listopadzie 1058 roku. Był najstarszym z braci (Władysława
oraz Mieszka). Prawdopodobnie nie objął panowania nad całą Polską.
Władzę nad Mazowszem mógł objąć Władysław Herman, jednak nie są to
informacje pewne na 100%.
Koronacja
Koronacja Bolesława Śmiałego odbyła się w Boże Narodzenie-25 grudnia
1076 r.Dokonał tego arcybiskup gnieźnieński Bogumił, w obecności
legatów papieskich. Stało się to w katedrze gnieźnieńskiej, czyli tam gdzie
odbywała się większość koronacji polskich władców.
Gniezno-miasto panowania królów polskich
Zarządzanie państwem
Król powrócił do polityki monetarnej, zarządzanej przez główny skarbiec.
Wszczęto emisje złotych denarów. Król podpadł wielu zamożnym osobistością,
ponieważ dążył do centralizacji władzy. Powstał antykrólewski bunt, który
dążył do obalenia Bolesława. Jednym z jego członków był biskup Stanisław.
Jedną z zasług tego władcy było znaczne uniezależnienie od cesarza. Według
kronik władca mówił : "Dopóki miecz mam, dopóki berło w dłoni, nad sobą
obcej nie uznam zwierzchności i nie pozwolę, by kto jako sędzia między mną
stawał i między mym ludem". Polska zyskała przez to dużo, ponieważ potęga
Niemiec zmalała. Wykorzystał do tego konflikt między cesarzem - Henrykiem
IV a papieżem Grzegorzem VII.
Spór króla z biskupem
Stanisławem
Biskup Stanisław ze Szczepanowa był mianowany przez króla, więc
każdy sprzeciw był odbierany jako bunt. Przez długi czas, w XIX wieku
uważano, że powodem morderstwa duchownego była choroba
psychiczna króla. Jednak obecnie wiele teorii mówi, że biskup nie
zgadzał się z brutalną i agresywną polityką władcy. Nie spodobało się
to Bolesławowi Śmiałemu, który skazał Stanisława na poćwiartowanie
(w kronikach jest to zapisane jako obcięcie członków). Król złamał
przez to ogólnie przyjęte prawo, które mówiło, że nie można tego
dokonać na osobie duchownej. Biskup został kanonizowany 18
września 1253 roku, przez papieża Innocentego IV.
Biskup Stanisław ze Szczepanowa
Walki na terenie Czech
Pierwsza wyprawa odbyła się w 1060 roku. Jej celem było odbicie
rzemieślników z Giecza, którzy znajdowali się w grodzie Hradec, w okolicy
Pragi. Zostali tam przywiezieni przez Brzetysława I. Szanse powodzenia były
duże, Polaków wspierały wojska Pomorzan, jednak Bolesław Śmiały dostał się
w czeską zasadzkę. Doprowadziło to do wycofania się i chwilowego osłabienia
państwa. Stosunki państw nie były jeszcze bardzo złe do momentu poparcia
przez polskiego władcy, przeciwnika Czech - księcia Wratysława II. Pokazał to
poprzez jego ślub z siostrą polskiego księcia Świętosławą. W 1068 roku
sytuacja uległa dużemu pogorszeniu. Czesi wkroczyli do Polski. Ścigali się po
Morawach, aż do dotarcia do Miśni. W 1071 roku cesarz Henryk IV nakazał
rozejm między dwoma królestwami. Jednak już po roku Bolesław zerwał ten
układ, co spowodowało atak cesarza na Polskę. Królestwo Bolesława
uratowało jedynie podniesienie buntu przeciwko Henrykowi przez Wieletów.
Polityka na Rusii
Polacy dołączyli do walk o Ruś po obaleniu władzy księcia Izjasława,
który był mocno związany z rodem Piastów. Bolesław wyruszył na
wyprawę w 1069 r. jednak został powstrzymany przez usuniętego
króla i pozwolono mu ją kontynuować tylko z małą gromadą rycerzy.
Za czasów panowania Bolesława Chrobrego, Królestwo Polskie
zrabowało Kijów, więc Rusini byli do nich źle nastawieni. Po objęciu
władzy przez Świętosława i Wszewołoda, król Polski był zmuszony
wrócić do kraju, ponieważ w każdej chwili mógł zostać zaatakowany
przez Niemców.
Sytuacja na Węgrzech
Na terenie Węgier toczyła się walka o tron pomiędzy królem
Andrzejem a księciem Belą I. Pierwszy z nich był wspierany przez
Niemców i Czechy, więc Bolesław Śmiały poparł Belę. Zaatakował
Morawy, aby powstrzymać czeską wyprawę. Przez to zginął Andrzej, a
władzę otrzymał Bela I, który był sojusznikiem Polski. W czasie
nieobecności króla, od Polski zostało oddzielone Pomorze Gdańskie.
Po paru latach, Bela I zmarł, a w Czechach rozpoczęły się kolejne
zamieszki. Tron przejął Gejza, a później Salomon. Wtedy za sprawą
interwencji Bolesława Śmiałego został przywrócony do władzy brat
Gejzy.
Mapa Królestwa i okolic
Stosunek do Kościoła
Bolesław Śmiały przyczynił się do znacznej rozbudowy polskiego Kościoła.
Ufundował odnowę kaplicy w Gnieźnie w 1064 roku oraz Poznaniu. Założył
diecezję mazowiecką w Poznaniu oraz opactwo benedyktyńskie w Lubiniu,
Płocku i Wrocławiu. Mianował biskupa krakowskiego Aron’a arcybiskupem.
Podsumowanie osiągnięć
- odzyskanie Grodów Czerwieńskich
- poparcie Grzegorza VII w walce z cesarzem Henrykiem IV
- objęcie tronu Węgier i Rusi przez swoich kandydatów
- odzyskanie korony i arcybiskupstwa
- uniezależnienie się od cesarstwa niemieckiego
- zaprzestanie płacenia trybutu z Czech, czyli daniny składanej przez
podbite państwo
Śmierć i koniec panowania
Skumulowanie się buntu możnowładców oraz katolików, którzy byli
oburzeni zabiciem biskupa ze Szczepanowa, zmusiło Bolesława
Śmiałego do ucieczki na Węgry. Tylko tam mógł szukać sojuszników.
Jednak w kwietniu 1081 r. zmarł w niewyjaśnionych okolicznościach.
Prawdopodobnie został zabity razem z rodziną. Władzę po nim przejął
Władysław Herman - młodszy brat. Mógł być także zamieszany, w
spisek przeciwko królowie, jednak nie ma na to dowodów. Jego
panowanie trwało od 1058 do 1079 roku.
Źródła
https://historia.org.pl/2020/04/23/koronacja-boleslawa-chrobrego-na-pierwszego-krola-polski/

https://pl.wikipedia.org/wiki/Boles%C5%82aw_II_Szczodry

https://muzhp.pl/pl/c/2216/boleslaw-ii-smialy

https://dzieje.pl/postacie/boleslaw-ii-smialy

https://ciekawostkihistoryczne.pl/leksykon/boleslaw-smialy-1081-1082/

Antoni Adamczyk 1g