KINH TẾ VI MÔ

Chöông 1
Khaùi quaùt veà Kinh teá hoïc
07.06.2022 Ñaëng Vaên Thanh 1

NOÄI DUNG
◼ Quy luaät khan hieám.

◼ Caùc vaán ñeà kinh teá, Kinh teá hoïc laø gì?
◼ Kinh teá hoïc thöïc chöùng vaø kinh teá hoïc
chuaån taéc.
◼ Kinh teá hoïc vi moâ vaø kinh teá hoïc vó moâ.
◼ Sô ñoà chu chuyeån cuûa hoaït ñoäng kinh teá.

Quy luaät khan hieám
◼ Quy luaät khan hieám ñöôïc bieåu hieän laø maâu thuaãn
giöõa öôùc muoán voâ haïn vaø khaû naêng (nguoàn löïc) coù
giôùi haïn cuûa con ngöôøi.
◼ Quy luaät khan hieám ñặt moãi caù nhaân, moãi chính
phuû vaøo hoaøn caûnh phaûi löïa choïn.
◼ Vaø moïi löïa choïn ñeàu coù chi phí cô hoäi.
◼ Chi phí cô hoäi cuûa moät haøng hoùa laø soá löôïng haøng hoùa
khaùc phaûi töø boû ñeå coù theâm moät ñôn vò haøng hoùa ñoù.

Ñöôøng giôùi haïn khaû naêng saûn xuaát
(PPF: production possibility frontier)
◼ Ví duï ñôn giaûn veà moät neàn kinh teá chæ saûn xuaát hai maët
haøng X vaø Y
Phoái hôïp X Y
A 0 100
B 50 90
C 100 75
D 150 50
E 200 0
(PPF: production possibility frontier)
Y
A H
100 B G
90
C
75 F
50 D
E
X
50 100 150 200

▪ Ñöôøng giôùi haïn khaû naêng saûn xuaát (PPF) minh hoïa
soá löôïng toái ña cuûa moät haøng hoùa coù theå saûn xuaát
vôùi moãi möùc saûn löôïng cuûa haøng hoùa khaùc.
▪ Ñöôøng giôùi haïn khaû naêng saûn xuaát (PPF) laø taäp
hôïp nhöõng roå haøng khaùc nhau maø neàn kinh teá coù
theå taïo ra khi toaøn boä nguoàn löïc ñöôïc söû duïng.

◼ Nhöõng yù töôûng kinh teá ñöôïc theå hieän

qua ñöôøng giôùi haïn khaû naêng saûn xuaát:
◼ Quy luaät khan hieám,
◼ Chi phí cô hoäi,
◼ Chi phí cô hoäi coù quy luaät taêng daàn.

Hieäu quaû saûn xuaát vaø
hieäu quaû kinh teá
Y
A
100
B
90 IC
C
75 F
50 D
PPF
E
X
50 100 150 200

Caùc vaán ñeà kinh teá, kinh teá hoïc laø gì?
◼ Caùc vaán ñeà kinh teá

Quy luaät khan hieám luoân toàn taïi ôû moïi quoác gia, baát keå
theå cheá chính trò neân taát caû caùc quoác gia phaûi ñoái dieän
tröôùc ba vaán ñeà kinh teá cô baûn gioáng nhau:
◼ Saûn xuaát caùi gì? soá löôïng bao nhieâu?
◼ Saûn xuaát nhö theá naøo? vaø
◼ Saûn xuaát cho ai?

Caùc vaán ñeà kinh teá, kinh teá hoïc laø gì?
◼ Kinh teá hoïc laø gì?

◼ “Kinh teá hoïc laø moät boä moân khoa hoïc nghieân cöùu caùch
thöùc xaõ hoäi giaûi quyeát ba vaán ñeà: saûn xuaát caùi gì, saûn
xuaát nhö theá naøo vaø sản xuaát cho ai” David Begg
◼ Kinh teá hoïc laø boä moân khoa hoïc nghieân cöùu söï phaân boå
caùc nguoàn löïc khan hieám vaøo caùc muïc ñích söû duïng
khaùc nhau, coù tính caïnh tranh nhau, nhaèm toái ña hoaù lôïi
ích cuûa caù nhaân vaø xaõ hoäi.

Caùc loaïi neàn kinh teá
Döïa vaøo caùch thöùc giaûi quyeát 3 vaán ñeà cô

baûn cuûa toå chöùc kinh teá, coù theå chia ra:
◼ Neàn kinh teá keá hoaïch hoùa taäp trung,
◼ Neàn kinh teá thò tröôøng töï do,
◼ Neàn kinh teá hỗn hôïp.

Kinh teá thò tröôøng vaø
Kinh teá keá hoaïch hoùa taäp trung
KINH TEÁ KEÁ HOAÏCH KINH TEÁ
TAÄP TRUNG THÒ TRÖÔØNG
Nhaø nöôùc (toaøn

QUYEÀN SÔÛ HÖÕU CHUÛ YEÁU
daân), taäp theå Tö nhaân
PHÖÔNG THÖÙC RA
QUYEÁT ÑÒNH Taäp trung Phaân taùn
ĐỘNG LỰC CUÛA HOAÏT

ÑOÄNG KINH TEÁ Lôïi ích xaõ hoäi Lôïi ích caù nhaân
CÔ CHEÁ ÑIEÀU TIEÁT HOAÏT
ÑOÄNG KINH TEÁ Chính phuû Caïnh tranh

Kinh teá hoïc thöïc chöùng vaø
kinh teá hoïc chuaån taéc
◼ Kinh teá hoïc thöïc chöùng laø vieäc söû duïng caùc
lyù thuyeát vaø moâ hình ñeå lyù giaûi, döï baùo caùc
hieän töôïng kinh teá ñaõ, ñang vaø seõ dieãn ra
döôùi taùc ñoäng cuûa söï löïa choïn. Kinh tế học
thực chứng coù tính khoa học vaø khaùch quan.
◼ Ví duï:
◼ Taùc ñoäng cuûa quota nhaäp khaåu leân thò tröôøng xe hôi
nhö theá naøo?
◼ Taùc ñoäng cuûa vieäc gia taêng thueá xaêng daàu ra sao?

Kinh teá hoïc thöïc chöùng vaø
kinh teá hoïc chuaån taéc
◼ Kinh teá hoïc chuaån taéc tieáp caän caùc vaán ñeà
theo quan ñieåm “Neân laøm nhö theá naøo?”
theo yù kiến chuû quan cuûa caùc caù nhaân.
◼ Ví duï:
* Neân coù hieäu thuoác mieãn phí cho ngöôøi giaø.
* Löông toái thieåu hai khu vöïc neân nhö nhau.
* Neân mieãn hoïc phí cho taát caû caùc caáp hoïc.

Kinh teá hoïc vi moâ vaø
kinh teá hoïc vó moâ
◼ Kinh teá vi moâ nghieân cöùu haønh vi cuûa töøng thaønh

phaàn, töøng ñôn vò rieâng leû trong neàn kinh teá. Kinh
teá vi moâ ñöa ra phaân tích chi tieát veà caùc quyeát
ñònh caù nhaân ñoái vôùi haøng hoùa cuï theå.
◼ Ñoái töôïng nghieân cöùu cuûa kinh teá vi moâ:
◼ Ngöôøi tieâu duøng
◼ Doanh nghieäp
◼ Chính phủ

Kinh teá hoïc vi moâ vaø
kinh teá hoïc vó moâ
◼ Kinh teá vó moâ nghieân cöùu neàn kinh teá treân
phaïm vi toång theå, nhaán maïnh söï taùc ñoäng
qua laïi trong toaøn boä neàn kinh teá.
◼ Kinh teá vó moâ ñeà caäp ñeán caùc maët:
◼ Saûn löôïng (GDP)

◼ Laïm phaùt (möùc giaù chung)
◼ Thaát nghieäp
◼ Taêng tröôûng kinh teá…..

Sô ñoà chu chuyeån cuûa
hoaït ñoäng kinh teá
Haøng hoaù vaø dòch vuï Haøng hoaù vaø dòch vuï CUNG
CAÀU
Thò tröôøng haøng
hoaù vaø dòch vuï
$ $
Hoä gia ñình Doanh nghieäp
$ $
Thò tröôøng yeáu
toá saûn xuaát
CUNG CAÀU
Voán, lao ñoäng, ñaát ñai Voán, lao ñoäng, ñaát ñai
Caáu truùc moân hoïc
Hoä gia ñình
(ngöôøi tieâu duøng) Chöông 3: Lyù thuyeát löïa choïn cuûa ngöôøi
tieâu duøng
Caàu
Thò tröôøng haøng

Chöông 2: Caàu, cung vaø caân baèng thò tröôøng
hoaù vaø dòch vuï
Cung
Doanh nghieäp Chöông 4: Lyù thuyeát saûn xuaát vaø chi phí
Caàu
Chöông 5: Thò tröôøng caïnh tranh hoaøn haûo
Thò tröôøng
yeáu toá saûn xuaát Chöông 6: Thò tröôøng ñoäc quyeàn hoaøn toaøn
Cung Chöông 7: Thò tröôøng caïnh tranh ñoäc quyeàn
Chuû s/höõu ytsx vaø thò tröôøng ñoäc quyeàn nhoùm
(hoä gia ñình)
07.06.2022 18
CAÁU TRUÙC THÒ TRÖÔØNG
Ngöôøi mua
1 1 soá nhieàu
Người baùn
Ñoäc quyeàn
1 hoaøn toaøn
Ñoäc quyeàn
nhoùm hay Thieåu
Caïnh tranh
1 soá soá ñoäc quyeàn Ñoäc quyeàn
(sp khaùc bieät)
Nhieàu Caïnh tranh Caïnh tranh

hoaøn haûo (sp
ñoàng nhaát)
Chöông 2
Caàu, cung vaø caân baèng

thò tröôøng
NOÄI DUNG
◼ Caàu,
◼ Cung,
◼ Traïng thaùi caân baèng cuûa thò tröôøng,
◼ Söï thay ñoåi traïng thaùi caân baèng thò tröôøng,
◼ Ñoä co giaõn cuûa cung, caàu,
◼ Söï can thieäp cuûa chính phuû vaøo thò tröôøng.

Caàu
◼ Khaùi nieäm.
Caàu cuûa moät haøng hoaù (dòch vuï) laø soá löôïng
haøng hoaù (dòch vuï) ñoù maø nhöõng ngöôøi tieâu
duøng saün loøng mua töông öùng vôùi caùc möùc giaù
khaùc nhau trong moät khoaûng thôøi gian xaùc ñịnh.

Caàu
◼ Bieåu caàu
P QD
(ngaøn ñoàng/taán) (taán/thaùng)
7000 80
6500 90
6000 100
5500 110
5000 120
Caàu
◼ Ñöôøng caàu
Giaù (P) Ñöôøng caàu doác xuoáng
cho bieát ngöôøi tieâu duøng
saün loøng mua nhieàu hôn
P1 vôùi möùc giaù thaáp hôn.
P2
Q1 Q2 Löôïng caàu (QD )

Caàu
◼ Haøm soá caàu.
QD = f (P)
Neáu laø haøm tuyeán tính: QD = aP + b (a < 0)
◼ Quy luaät caàu.

Khi giaù cuûa haøng hoùa taêng leân (trong ñieàu
kieän caùc yeáu toá khaùc khoâng ñoåi) thì löôïng caàu
haøng hoùa ñoù seõ giaûm xuoáng.

Cung
◼ Khaùi nieäm
Cung cuûa moät haøng hoaù (dòch vuï) laø soá löôïng
cuûa haøng hoaù (dòch vuï) ñoù maø nhöõng ngöôøi baùn
saün loøng baùn töông öùng vôùi caùc möùc giaù khaùc
nhau trong moät khoaûng thôøi gian xaùc ñònh.

Cung
◼ Bieåu cung
P QS
(ngaøn ñoàng/ taán) (taán/thaùng)
7000 140
6500 120
6000 100
5500 80
5000 60
Cung
◼ Ñöôøng cung
S
Giaù (P)
Ñöôøng cung doác leân

P2
cho bieát giaù caøng cao
doanh nghieäp saün
P1
loøng baùn caøng nhieàu.
Q1 Q2 Löôïng cung (QS)

Cung
◼ Haøm soá cung
QS = f (P)
Neáu laø haøm tuyeán tính: QS = aP + b (a > 0)
◼ Quy luaät cung.

Khi giaù cuûa haøng hoùa taêng leân (trong ñieàu kieän
caùc yeáu toá khaùc khoâng ñoåi) thì löôïng cung
haøng hoùa ñoù seõ taêng leân.

Traïng thaùi caân baèng thò tröôøng
S
P
Giao nhau giöõa caùc ñöôøng

cung vaø caàu laø ñieåm caân
P0
baèng thò tröôøng. Taïi P0
löôïng cung baèng vôùi löôïng
caàu vaø baèng Q0 .
Q0 Q

Traïng thaùi caân baèng thò tröôøng
◼ Caùc ñaëc ñieåm cuûa giaù caân baèng thò tröôøng:

◼ Q D = QS
◼ Khoâng coù thieáu huït haøng hoùa,
◼ Khoâng coù dö thöøa haøng hoùa,
◼ Khoâng coù aùp löïc laøm thay ñoåi giaù.

Cô cheá thò tröôøng
P S
Dö thöøa
P1
P0
QD Q0 QS Q
Cô cheá thò tröôøng
S
P D
P0
P2
Thieáu huït
QS Q0 QD Q
Söï thay ñoåi traïng thaùi caân baèng thò tröôøng
Traïng thaùi caân baèng thò tröôøng thay ñoåi theo

thôøi gian laø do:
◼ Caàu thay ñoåi (ñöôøng caàu dòch chuyeån)
◼ Cung thay ñoåi (ñöôøng cung dòch chuyeån)
◼ Caû cung vaø caàu ñeàu thay ñoåi

Thay ñoåi löôïng caàu (thay ñoåi löôïng mua)
khaùc vôùi thay ñoåi caàu (thay ñoåi söùc mua)
◼ Di chuyeån doïc theo 1 ñöôøng ◼ Dòch chuyeån caû ñöôøng caàu laø
caàu laø thay ñoåi löôïng caàu thay ñoåi caàu hay söùc mua
P P
A1 A’1
P1 A1 P1
P2 A2 A’2
P2 A2
D D’
D
Q
Q Q1 Q’1 Q2 Q’2
Q1 Q2

Thay ñoåi caàu (Ñöôøng caàu dòch chuyeån)
◼ Thay ñoåi caàu khaùc vôùi thay ñoåi löôïng caàu

◼ Caàu ñöôïc quyeát ñònh bôûi caùc yeáu toá ngoaøi giaù nhö
thu nhaäp, giaù caùc haøng hoùa lieân quan, thò hieáu ….
◼ Thay ñoåi caàu ñöôïc bieåu thò baèng söï dòch chuyeån
toaøn boä ñöôøng caàu.
◼ Thay ñoåi löôïng caàu ñöôïc theå hieän baèng söï di
chuyeån doïc theo moät ñöôøng caàu.

Thay ñoåi caàu (Ñöôøng caàu dòch chuyeån)
P D D’
◼ Thu nhaäp
◼ Thò hieáu ngöôøi tieâu duøng P1
◼ Giaù kyø voïng

◼ Giaù haøng thay theá
P2
◼ Giaù haøng boå sung
◼ Soá ngöôøi mua
◼ Thôøi tieát, khí haäu
Q1 Q’1 Q2 Q’2 Q
◼ Quy ñònh cuûa chính phuû
Thay ñoåi cung (Ñöôøng cung dòch chuyeån)
P
S S’
◼ Trình ñoä coâng ngheä
◼ Giaù yeáu toá ñaàu vaøo

P1
◼ Gía kyø voïng
◼ Số doanh nghiệp trong

P2
ngaønh
◼ Chính saùch thueá vaø trôï caáp
◼ Ñieàu kieän töï nhieân Q2 Q’2 Q1 Q’1 Q

P D D’ S
◼ Caân baèng ban ñaàu taïi P0,Q0
◼ Khi caàu taêng (ñöôøng caàu

P1
dòch chuyeån sang D/)
P0
◼ Thieáu huït taïi P0 laø QD Q0
◼ Caân baèng môùi taïi P1, Q1
Q0 Q1 QD Q
P
D S S’
◼ Caân baèèng ban ñaàu taïi P0,Q0
◼ Khi cung taêng (S dòch
chuyeån sang S’ ) P0
◼ Dö thöøa taïi P0 laø QS Q0 P1
◼ Caân baèng môùi taïi P1, Q1
Q0 Q1 QS Q
◼ Giaù caân baèng ñöôïc quyeát ñònh bôûi quan heä

töông taùc giöõa cung vaø caàu.
◼ Cung vaø caàu ñöôïc quyeát ñònh bôûi nhöõng giaù

trò cuï theå cuûa caùc bieán soá aûnh höôûng ñeán noù.
◼ Baát kyø söï thay ñoåi cuûa moät hay nhieàu bieán
soá naøy ñeàu laøm thay ñoåi giaù vaø löôïng caân
baèng.

Chöông 2 (tt)
Ñoä co giaõn cuûa cung, caàu

NOÄI DUNG
◼ Ñoä co giaõn cuûa caàu theo giaù,
◼ Ñoä co giaõn cheùo cuûa caàu,
◼ Ñoä co giaõn cuûa caàu theo thu nhaäp,
◼ Ñoäï co giaõn cuûa cung (theo giaù).

Ñoä co giaõn cuûa caàu
◼ Khaùi nieäm:
Ñoä co giaõn cuûa caàu theo bieán soá x laø % thay
ñoåi cuûa löôïng caàu khi bieán soá x thay ñoåi 1%.
◼ Coâng thöùc tính:

Ex = %DQD/ %Dx

Ñoä co giaõn cuûa caàu theo giaù
◼ Khaùi nieäm: Laø phaàn traêm thay ñoåi trong

löôïng caàu cuûa moät haøng hoùa hoaëc dòch vuï khi
giaù cuûa noù thay ñoåi 1%.
◼ Coâng thöùc tính: EP = (%DQ)/(%DP)
DQ/Q DQ P
EP = = *
DP/P DP Q

◼ Nhaän xeùt
1) Do moái quan heä giöõa P vaø Q laø
nghòch bieán neân EP < 0.
2) EP khoâng coù ñôn vò tính.

◼ Caùc tröôøng hôïp co giaõn cuûa caàu theo giaù
◼ EP <-1 hay /Ep/>1: phaàn traêm thay ñoåi cuûa löôïng caàu lôùn
hôn phaàn traêm thay ñoåi cuûa giaù, goïi laø caàu co giaõn nhieàu,
khaùch haøng phaûn öùng maïnh.
◼ EP >-1 hay /Ep/<1: phaàn traêm thay ñoåi cuûa löôïng caàu nhoû
hôn phaàn traêm thay ñoåi cuûa giaù, goïi laø caàu co giaõn ít,
khaùch haøng phaûn öùng yeáu.
◼ EP =- 1 hay /Ep/=1: phaàn traêm thay ñoåi cuûa löôïng caàu
baèng vôùi phaàn traêm thay ñoåi cuûa giaù, goïi laø caàu co giaõn
moät ñôn vò, khaùch haøng phaûn öùng trung bình.
P EP = 
4
Khi di chuyeån xuoáng
Ep < -1 döôùi ñöôøng caàu, ñoä
co giaõn cuûa caàu theo
giaù caøng giaûm.
Ep = -1
2
Ep > -1
Ep = 0
4 8 Q
P Caàu co giaõn hoaøn toaøn
EP = 
P* D

P
Caàu hoaøn toaøn

khoâng co giaõn
EP = 0
Q
Q*

◼ Nhöõng nhaân toá chính aûnh höôûng ñeán ñoä co giaõn

cuûa caàu theo giaù
◼ Tính chaát cuûa haøng hoaù.
◼ Tính thay theá cuûa haøng hoaù.
◼ Möùc chi tieâu cuûa maët haøng trong toång möùc chi tieâu.
◼ Tính thôøi gian.

◼ Moái quan heä giöõa doanh thu cuûa ngöôøi baùn (TR) hoaëc chi
tieâu cuûa ngöôøi mua (TE) vaø giaù baùn
◼ EP<-1: TR nghòch bieán vôùi P (TR ñoàng bieán vôùi Q)
◼ EP>-1: TR ñoàng bieán vôùi P (TR nghòch bieán vôùi Q)
◼ Taïi möùc giaù vaø löôïng baùn coù EP=-1, TR nhö theá naøo?

Ñoä co giaõn cheùo cuûa caàu
◼ Ñoä co giaõn cheùo giöõa hai maët haøng X vaø Y laø
phaàn traêm thay ñoåi cuûa löôïng caàu maët haøng X
khi giaù maët haøng Y thay ñoåi 1%.
E XY = (%DQX )/(%DPY )
DQ X /Q X DQ X PY
E XY = = *
DPY /PY DPY Q X

Ñoä co giaõn cheùo cuûa caàu
◼ EXY = 0 : X vaø Y laø hai maët haøng khoâng

lieân quan
◼ EXY < 0 : X vaø Y laø hai maët haøng boå sung
◼ EXY > 0 : X vaø Y laø hai maët haøng thay theá

Quan heä giöõa hai doanh nghieäp laø gì?

Ñoä co giaõn cuûa caàu theo thu nhaäp
◼ Ñoä co giaõn cuûa caàu theo thu nhaäp laø phaàn

traêm thay ñoåi cuûa löôïng caàu khi thu nhaäp
thay ñoåi 1%.
E I = (%DQ)/(%DI )
DQ/Q DQ I
EI = = *
DI/I DI Q

Ñoä co giaõn cuûa caàu theo thu nhaäp
◼ EI < 0: haøng caáp thaáp
◼ EI > 0: haøng thoâng thöôøng

◼ EI <1: haøng thieát yeáu
◼ EI >1: haøng cao caáp

Ñoä co giaõn cuûa cung
◼ Ñoä co giaõn cuûa cung (theo giaù) laø phaàn traêm

thay ñoåi cuûa löôïng cung khi giaù thay ñoåi 1%.
◼ Ñoä co giaõn cuûa cung coù daáu döông do giaù vaø
löôïng cung quan heä ñoàng bieán
E S = (%DQ)/(%DP)
DQ/Q DQ P
ES = = *
DP/P DP Q

Ñoä co giaõn cuûa cung
◼ ES>1: cung co giaõn nhieàu

◼ ES<1: cung co giaõn ít
◼ ES=1: cung co giaõn moät ñôn vò
◼ ES= 0: cung hoaøn toaøn khoâng co giaõn
◼ ES= ∞ : cung co giaõn hoaøn toaøn

Chöông 2 (tt)
Söï can thieäp cuûa chính phuû

vaøo thò tröôøng
NOÄI DUNG
◼ Thaëng dö tieâu duøng vaø thaëng dö saûn xuaát

◼ Can thieäp tröïc tieáp cuûa chính phuû vaøo thò tröôøng
◼ Giaù traàn (giaù toái ña)
◼ Giaù saøn (giaù toái thieåu)
◼ Can thieäp giaùn tieáp cuûa chính phuû vaøo thò tröôøng
◼ Thueá
◼ Trôï caáp

Thaëng dö tieâu duøng vaø thaëng dö saûn xuaát
PN Thaëng dö S
◼ Thaëng dö tieâu tieâu duøng
duøng laø dieän tích
tam giaùc P0PNE CS
P0 E
◼ Thaëng dö saûn xuaát PS
Thaëng dö
laø dieän tích tam saûn xuaát D
giaùc P0PME PM
Q
o Q0

Thaëng dö tieâu duøng vaø thaëng dö
saûn xuaát
◼ Thaëng dö tieâu duøng laø toång phaàn cheânh leäch

giöõa möùc giaù maø nhöõng ngöôøi tieâu duøng saün
loøng traû vaø möùc giaù thöïc teá phaûi traû.
◼ Thaëng dö saûn xuaát laø toång phaàn cheânh leäch

giöõa möùc giaù maø nhöõng nhaø saûn xuaát baùn
ñöôïc vaø möùc giaù saün loøng baùn.

Chính saùch kieåm soaùt giaù cuûa chính phuû:
Giaù toái ña (giaù traàn)
P
* Muïc ñích : Baûo veä lôïi ích ngöôøi Toån thaát voâ ích
S
tieâu duøng
* Taïo neân söï thieáu huït A B
* Toång phuùc lôïi xaõ hoäi giaûm
P0
DCS = C-B C D
DPS = -C-D Pmax

E
DNW (DWL) = -B-D Thieáu huït D
QS Q0 QD Q

Taùc ñoäng cuûa vieäc kieåm soaùt giaù khi
ñöôøng caàu co giaõn ít
D
P
DCS = C - B S
A
B
P0 Neáu ñöôøng caàu laø raát
C D ít co giaõn, B coù theå
Pmax lôùn hôn C vaø ngöôøi
tieâu duøng seõ bò thieät
Q0 Q
QS
Giaù toái thieåu (Giaù saøn)
Muïc ñích : Baûo veä lôïi ích nhaø saûn xuaát, ngöôøi lao ñoäng
Giaù saøn chæ coù nghóa khi cao hôn giaù thò tröôøng
Ví duï: giaù baûo hoä noâng saûn, löông toái thieåu.
Gaây ra söï dö thöøa noâng saûn vaø chính phuû thöôøng phaûi toå
chöùc thu mua saûn löôïng thöøa.
Ñoái vôùi thò tröôøng lao ñoäng, seõ laøm taêng tyû leä thaát nghieäp
vaø chính phuû phaûi trôï caáp thaát nghieäp
Giaù toái thieåu (giaù saøn)
P
S
Dö thöøa
Pmin
P0
QD Q0 QS Q

Chính saùch Giaù toái thieåu (tt)
P
S
Pmin
A G DCS =-A-B
B
P0
D H DPS =A+B+G
C DG = -B-D-G-I-E-H
E DNW =-B-D-I-E-H
I
D
QD Q0 QS Q

Möùc löông toái thieåu
w
S
Thaát nghieäp
wmin
w0
D
LD L0 LS L

Taùc ñoäng cuûa thueá vaø trôï caáp
◼ Khi chính phuû ñaùnh thueá giaùn thu ñoái vôùi nhaø saûn
xuaát thì ai laø ngöôøi chòu thueá?
◼ Khi chính phuû ñaùnh thueá ñoái vôùi ngöôøi tieâu duøng
thì ai laø ngöôøi chòu thueá?
◼ Khi chính phuû trôï caáp cho nhaø saûn xuaát caên cöù
treân saûn löôïng saûn xuaát thì ai laø ngöôøi ñöôïc lôïi?
◼ Khi chính phuû trôï caáp cho ngöôøi tieâu duøng caên cöù
treân soá löôïng tieâu duøng veà moät maët haøng cuï theå
thì ai laø ngöôøi ñöôïc lôïi?
Thuế đối với nhaø sx
S1
P S
E1
P1M =P1D
td
P0M =P0D =P0S t E0
ts td + ts = t
P1S
D
Q1 Q0 Q
Thuế đối với ngöôøi tieâu duøng
P
S
P1M =P1D
P0M =P0D =P0S E0
P1S E1
D1 D
Q1 Q0 Q
Taùc ñoäng cuûa thueá gían thu
P
S1
* Saûn löôïng giaûm S
F
* Giaù caàu taêng
PD1
A
* Giaù cung giaûm B
P0
t D
DCS = - A – B C
PS1
DPS = - C – D
E
DG = A + C D
DWL = -B -D Q
Q1 Q0

Ai chòu thueá nhieàu hôn tuyø thuoäc
vaøo ñoä co giaõn cuûa cung vaø caàu
P D P S
PD1
S
t PD1
P0 P0
PS1 D
t
Caàu co giaõn ít Cung co giaõn ít
hôn cung, ngöôøi hôn caàu, nhaø
PS1
tieâu duøng chòu saûn xuaát chòu
thueá nhieàu hôn thueá nhieàu hôn
Q1 Q0 Q Q1 Q0 Q
Keát luaän
1) Chi chính phuû ñaùnh thueá, thöôøng caû nhaø saûn
xuaát vaø ngöôøi tieâu duøng ñeàu chòu thueá.
2) Ai chòu thueá nhieàu hôn laø tuøy thuoäc vaøo ñoä co
giaõn cuûa caàu theo giaù (Ep) so vôùi ñoä co giaõn
cuûa cung (Es). Ñöôøng naøo co giaõn ít hôn phía
ñoù chòu thueá nhieàu hôn.
td = Es
ts Ep

Trôï caáp
Gioáng nhö thueá, lôïi ích cuûa trôï caáp ñöôïc
phaân chia cho caû ngöôøi mua vaø ngöôøi baùn,
tuøy thuoäc vaøo ñoä co giaõn cuûa cung vaø caàu.
* Saûn löôïng taêng P S
* Giaù caàu giaûm
PS1
* Giaù cung taêng A B S1
P0 E s
DCS = C + D C
D
PD1
DPS = A + B
DG = -A -B - C -D -E D
DWL = -E Q
Q0 Q1
Trôï caáp đối với nhaø sx
P
S
S1
P1S
ss
P0M =P0D =P0S E0 s
sd
P1M =P1D E1
Q0 Q1 Q
Trôï caáp đối với ngöôøi tieâu duøng
P
S
E1
P1M =P1S
P0M =P0D =P0S E0
P1D
D1
D
Q0 Q1 Q
Chöông 3
Lyù thuyeát löïa choïn cuûa

ngöôøi tieâu duøng
NOÄI DUNG
◼ Toång höõu duïng vaø höõu duïng bieân
◼ Ñöôøng ñaúng ích (ñöôøng baøng quan)
◼ Ñöôøng ngaân saùch
◼ Löïa choïn cuûa ngöôøi tieâu duøng
◼ Thay ñoåi cuûa giaù caû vaø thu nhaäp aûnh höôûng ñeán
löïa choïn cuûa ngöôøi tieâu duøng
◼ Ñöôøng caàu caù nhaân vaø ñöôøng caàu thò tröôøng

Toång höõu duïng vaø höõu duïng bieân
◼ Toång höõu duïng (U) laø toång lôïi ích maø ngöôøi tieâu
duøng ñaït ñöôïc khi tieâu duøng caùc haøng hoùa, dòch vuï.
◼ Thoâng thöôøng, tieâu duøng vôùi soá löôïng caøng nhieàu

thì toång höõu duïng caøng cao.
◼ Ñoái vôùi haøng thieát yeáu thì coù ñieåm baûo hoøa (soá
löôïng tieâu duøng coù toång höõu duïng cöïc ñaïi).

Haøng cao caáp Haøng thieát yeáu

UX UY
UYmax
Ñieåm baûo hoøa
x y

◼ Höõu duïng bieân (MU) laø cheânh leäch trong

toång höõu duïng khi tieâu duøng theâm moät ñôn
vò saûn phaåm trong moãi ñôn vò thôøi gian.
◼ MUx = DUX/Dx
◼ MUx = U/x

◼ Ví duï: x Ux MUx
1 9 9
◼ Nhaän xeùt: 2 16 7
3 21 5
Höõu duïng bieân coù
4 24 3
quy luaät giaûm daàn
5 25 1

◼ Ví duï: y Uy MUy
0 0 0
5 44 8
8 62 6
10 70 4

◼ Ví duï: z MUz Uz
0 0 0
3 7 23
5 5 33
6 3 36

Sôû thích cuûa ngöôøi tieâu duøng
◼ Ba giaû thieát cô baûn veà sôû thích cuûa ngöôøi tieâu

duøng:
1) Sôû thích laø hoaøn chænh,
2) Sôû thích coù tính baéc caàu,
3) Ngöôøi tieâu duøng luoân thích nhieàu hôn ít.

Roå haøng X(thöïc phaåm) Y(quaàn aùo)
A 20 30
B 10 50
D 40 20
E 30 40
G 10 20
H 10 40
y Ngöôøi tieâu duøng öa thích
50 B roå haøng A hôn caùc roå haøng
ôû oâ maøu xanh. Trong khi
ñoù, caùc roå haøng ôû oâ maøu
40 H E vaøng laïi ñöôïc öa thích hôn
roå haøng A.
A
30
D
20 G
10
10 20 30 40
x
y
Caùc roå haøng B,A &D coù möùc
50 B ñoä thoûa maõn nhö nhau
E ñöôïc öa thích hôn U1
H U1 ñöôïc öa thích hôn H & G
40 E
A
30
D
20
G U1
10
x
10 20 30 40
Ñöôøng ñaúng ích
◼ Ñöôøng ñaúng ích laø taäp hôïp taát caû caùc keát
hôïp khaùc nhau cuûa caùc haøng hoaù, dòch vuï
(caùc roå haøng) cuøng taïo neân möùc thoûa maõn
nhö nhau cho ngöôøi tieâu duøng.

y Roå haøng A ñöôïc öa thích hôn B.
Roå haøng B ñöôïc öa thích hôn C.
C Toång quaùt: U3 >U2>U1
B A
U3
U2
U1
x
◼ Caùc tính chaát cuûa ñöôøng ñaúng ích

◼ Ñöôøng ñaúng ích doác xuoáng töø traùi sang phaûi.
◼ Caùc ñöôøng ñaúng ích khoâng caét nhau.
◼ Caùc ñöôøng ñaúng ích coù maët loài höôùng veà
goác ñoà thò
* Neáu caùc ñöôøng ñaúng ích doác leân hay caét nhau seõ traùi vôùi
giaû thieát ngöôøi tieâu duøng thích nhieàu hôn ít.
* Neáu maët loài höôùng ra ngoaøi seõ traùi vôùi quy luaät MRS
giaûm daàn
Tyû leä thay theá bieân
◼ Tyû leä thay theá bieân (MRS) laø soá löôïng cuûa
moät haøng hoùa maø ngöôøi tieâu duøng coù theå
töø boû ñeå coù theâm moät ñôn vò cuûa haøng hoùa
khaùc maø lôïi ích khoâng thay ñoåi.
◼ MRS ñöôïc xaùc ñònh baèng ñoä doác cuûa

ñöôøng ñaúng ích.
A
16
y 14 MRS = 6
MRSxy = -Dy/Dx
12 -6
10 B
1
8 -4
D MRS = 2
6 1
-2 E
4 1 -1
G
2 1
1 2 3 4 5 x
Tyû leä thay theá bieân
◼ Doïc theo ñöôøng ñaúng ích, Tyû leä thay
theá bieân coù quy luaät giaûm daàn.
◼ MRSxy giöõa hai ñieåm AB laø 6
◼ Trong khi MRSxy giöõa hai ñieåm DE laø 2.

y
4
Hai maët haøng thay theá hoaøn haûo
3
MRSxy = hằng số
2
U3 U4
U2
1
x
0 1 2 3 4
Hai maët haøng boå

y 4
sung hoaøn haûo
U3
3
MRSxy = 0
U2
2
U1
1
x
0 1 2 3 4
Khaû naêng cuûa ngöôøi tieâu duøng
◼ Ñöôøng ngaân saùch

Ñöôøng ngaân saùch laø taäp hôïp taát caû caùc keát
hôïp khaùc nhau cuûa caùc haøng hoaù, dòch vuï
(caùc roå haøng) maø ngöôøi tieâu duøng coù theå
mua ñöôïc vôùi cuøng moät möùc chi tieâu laø
toaøn boä thu nhaäp.

◼ Phöông trình ñöôøng ngaân saùch:
x.Px + y.Py = I
hoaëc: y = I/Py – (Px / Py).x
hoaëc: x = I/Px – (Py / Px). y

y
(I/Py) = 40 A Px= $1 Py = $2 I = $80
B
30 Ñöôøng ngaân saùch x + 2y = 80
D
20
E
10
G
x
0 20 40 60 80 = (I/Px)
◼ Ñoä doác cuûa ñöôøng ngaân saùch

◼ Phuï thuoäc vaøo giaù cuûa hai loaïi haøng hoùa.
◼ Phaûn aùnh giaù töông ñoái cuûa hai maët haøng.
◼ Ñoä xa cuûa ñöôøng ngaân saùch

◼ Phaûn aùnh khaû naêng mua haøng cuûa ngöôøi tieâu duøng
◼ Phuï thuoäc vaøo thu nhaäp vaø giaù cuûa hai loaïi haøng hoùa.
Ñöôøng ngaân saùch
◼ Taùc ñoäng cuûa söï thay ñoåi thu nhaäp vaø giaù.
◼ Söï thay ñoåi thu nhaäp
Khi thu nhaäp taêng (giaûm), ñöôøng ngaân
saùch dòch chuyeån song song ra phía
ngoaøi (vaøo beân trong) so vôùi ñöôøng
ngaân saùch ban ñaàu.

y
80
60
40
20
B3 B1 B2
(I = $80) (I = $160)
x
0 40 80 120 160
◼ Taùc ñoäng cuûa söï thay ñoåi thu nhaäp vaø giaù
◼ Söï thay ñoåi giaù
Neáu giaù cuûa moät loaïi haøng hoùa taêng
(giaûm), ñöôøng ngaân saùch di chuyeån
vaøo trong (ra ngoaøi) vaø xoay quanh
ñieåm chaën treân truïc ño löôøng cuûa
haøng hoùa kia.

y Neáu giaù sp X taêng leân $2.00 seõ laøm

ñöôøng ngaân saùch thay ñoåi ñoä doác
vaø xoay vaøo beân trong.
40 Neáu giaù sp X giaûm coøn

$.50 seõ laøm ñöôøng ngaân saùch thay
ñoåi ñoä doác vaø xoay ra beân ngoaøi.
B2
B3 (Px = 0,5)
40 80 120 160 x

Söï löïa choïn cuûa ngöôøi tieâu duøng
y
40 Taïi roå haøng A ñöôøng ngaân

saùch tieáp xuùc vôùiø ñöôøng ñaúng
ích vaø khoâng theå ñaït ñöôïc
30 möùc thoûa maõn naøo cao hôn
do thu nhaäp coù giới haïn
A
20 Taïi A: MRSxy = Px/Py = 0,5
U2
0 20 40 80 x
◼ Phoái hôïp toái öu:

◼ Laø phoái hôïp maø ñöôøng ngaân saùch tieáp
xuùc vôùi ñöôøng ñaúng ích.
◼ Laø phoái hôïp maø ñoä doác cuûa ñöôøng ñaúng

ích baèng ñoä doác cuûa ñöôøng ngaân saùch.


◼ Ñoä doác cuûa ñöôøng ñaúng ích = Ñoä doác cuûa ñöôøng ngaân saùch
Dy/Dx = - Px / P y
Maø MRSxy = - Dy/Dx
◼ Ngöôøi tieâu duøng ñaït thoûa duïng toái ña vôùi roå haøng coù:
MRSxy = Px/Py

◼ Vôùi 2 ñieåm treân cuøng moät ñöôøng ñaúng ích thì:

MUx*Dx + MUy*Dy = 0
◼ Saép xeáp laïi: MUx/MUy = - Dy/Dx
Do: MRSxy = -Dy/Dx
◼ Neân coù theå vieát: MRSxy = MUx/MUy

◼ Khi ngöôøi tieâu duøng ñaït thoûa duïng toái ña :

MRSxy = Px/Py
◼ Neân ñieàu kieän toái öu coù theå vieát:
MUx/MUy = Px/Py
◼ hay: MUx/Px = MUy/Py

◼ Ñeå ñaït lôïi ích cao nhaát (höõu duïng toái ña),
ngöôøi tieâu duøng phaûi phaân boå ngaân saùch coù
haïn cuûa mình ñeå mua caùc loaïi haøng hoaù,
dòch vuï vôùi soá löôïng moãi thöù sao cho höõu
duïng bieân moãi ñoàng chi tieâu cho caùc haøng
hoùa, dòch vuï khaùc nhau phaûi baèng nhau.
◼ Ñieàu naøy ñöôïc goïi laø nguyeân taéc caân baèng
bieân.
Giaûi phaùp goùc
y A Giaûi phaùp goùc

xuaát hieän taïi B.
U1 U2 U3
x
B
Giaûi phaùp goùc

Giaûi phaùp goùc laø tröôøng hôïp ngöôøi tieâu duøng
choïn roå haøng thieáu moät loaïi haøng hoùa naøo ñoù.
◼ Giaûi phaùp goùc phaùt sinh khi ñöôøng ñaúng ích caét
truïc tung hoaëc truïc hoaønh.
◼ MRSxy ≠ PX/PY
◼ Ngöôøi tieâu duøng coù toái ña hoùa ñoä thoûa duïng?

Caàu caù nhaân
◼ Ñöôøng caàu cuûa caù nhaân veà moät saûn phaåm

phaûn aùnh moái quan heä giöõa soá löôïng saûn
phaåm maø một ngöôøi seõ mua töông öùng vôùi
caùc möùc giaù khaùc nhau cuûa saûn phaåm (caùc
yeáu toá khaùc khoâng ñoåi)
◼ Lieäu giöõa chuùng coù moái quan heä nghòch

bieán nhö tieân nghieäm?
07.06.2022 37
Taùc ñoäng cuûa söï thay ñoåi giaù
y
10 Giaû ñònh:
I = $20
PY = $2
PX = $2, $1, $.50
A
6
D
5 U1
B U3
4
U2
4 12 20 40 x
07.06.2022 38
y Ñöôøng giaù caû – tieâu duøng laø taäp hôïp nhöõng

phoái hôïp (roå haøng) toái öu khi giaù moät haøng
hoaù thay ñoåi, caùc yeáu toá khaùc khoâng ñoåi.
6 A
U1
Ñöôøng giaù caû – tieâu duøng
5 D
B
4 U3
U2
4 12 20 40 x
07.06.2022 39
hình thaønh ñöôøng caàu
Px
E
$2.00 Ñöôøng caàu caù nhaân chæ ra soá löôïng moät
loaïi haøng maø ngöôøi tieâu duøng seõ mua
öùng vôùi moãi möùc giaù cuûa haøng hoùa ñoùù.
G
$1.00
Ñöôøng caàu
$.50 H
4 12 20 x
07.06.2022 40
Taùc ñoäng cuûa söï thay ñoåi thu nhaäp
y
Giaû ñònh: Px = $1
Py = $2
I = $10, $20, $30
Ñöôøng thu nhaäp – tieâu duøng

D Ñöôøng thu nhaäp – tieâu
7 duøng laø taäp hôïp nhöõng
U3
B phoái hôïp toái öu (roå haøng)
5 U2 khi thu nhaäp thay ñoåi, caùc
A yeáu toá khaùc khoâng ñoåi.
3
U1
4 10 16 x
07.06.2022 41
Taùc ñoäng cuûa söï thay ñoåi thu nhaäp
laøm ñöôøng caàu dòch chuyeån
Px Khi thu nhaäp taêng töø $10 leân $20,
$30, ñöôøng caàu cuûa ngöôøi tieâu
duøng seõ dòch chuyeån sang phaûi.
E G H
$1.00
D3
D2
D1
4 10 16 x
07.06.2022 42
Caàu caù nhaân
◼ Nhöõng thay ñoåi veà thu nhaäp

◼ Khi thu nhaäp gia taêng seõ laøm dòch chuyeån
ñöôøng ngaân saùch sang phaûi, tieâu duøng gia
taêng doïc theo ñöôøng thu nhaäp – tieâu duøng.
◼ Ñoàng thôøi, thu nhaäp gia taêng seõ laøm dòch
chuyeån ñöôøng caàu sang phaûi.
07.06.2022 43
Caàu caù nhaân
Haøng thoâng thöôøng - Haøng caáp thaáp
◼ Khi ñöôøng thu nhaäp-tieâu duøng coù ñoä doác döông:

◼ Löôïng caàu taêng khi thu nhaäp taêng.
◼ Ñoä co giaõn cuûa caàu theo thu nhaäp laø soá döông.
◼ Ñaây laø haøng thoâng thöôøng.
07.06.2022 44
Caàu caù nhaân
Haøng thoâng thöôøng - Haøng caáp thaáp
◼ Khi ñöôøng thu nhaäp-tieâu duøng coù ñoä doác aâm:

◼ Löôïng caàu giaûm khi thu nhaäp taêng.
◼ Ñoä co giaõn cuûa caàu theo thu nhaäp laø soá aâm
◼ Ñaây laø haøng caáp thaáp.
07.06.2022 45
Haøng thoâng thöôøng vaø haøng caáp thaáp
15
Y Ñöôøng thu nhaäp – tieâu duøng

Caû X vaø Y ñeàu laø haøng thoâng thöôøng
C trong ñoaïn A vaø B...
10
U3
… tuy nhieân X trôû thaønh haøng
caáp thaáp khi ñöôøng thu nhaäp
– tieâu duøng quay höôùng vaøo
B
5 trong, giöõa B vaø C.
U2
A
U1
X
5 10 20 30
07.06.2022 46
Caàu caù nhaân
◼ Ñöôøng Engel
◼ Ñöôøng Engel phaûn aùnh moái quan heä giöõa
löôïng haøng hoùa tieâu duøngï vôùi thu nhaäp.
◼ Neáu laø haøng hoùa thoâng thöôøng, ñöôøng Engel
coù ñoä doác döông (doác leân).
◼ Neáu laø haøng hoùa caáp thaáp, ñöôøng Engel coù ñoä
aâm (doác xuoáng).
07.06.2022 47
Ñöôøng Engel
I 30
Ñoái vôùi haøng thoâng

20 thöôøng, ñöôøng
Engel doác leân
10
0 4 8 12 16 x
07.06.2022 48
Ñöôøng Engel
I 30
Ñoái vôùi haøng thoâng

20 thöôøng, ñöôøng
Engel doác leân
10
0 4 8 12 16 Y
07.06.2022 49
Ñöôøng Engel
30
I
Haøng caáp thaáp
Ñoái vôùi haøng caáp
thaáp, ñöôøng Engel
20 doác xuoáng
Haøng thoâng thöôøng
10
0 4 8 12 16 x
07.06.2022 50
Caàu thò tröôøng
Ñöôøng caàu thò tröôøng

◼ Theå hieän moái quan heä giöõa soá löôïng cuûa moät
haøng hoaù maø taát caû nhöõng ngöôøi tieâu duøng
treân thò tröôøng seõ mua töông öùng vôùi caùc möùc
giaù khaùc nhau cuûa haøng hoaù ñoù (caùc yeáu toá
khaùc khoâng ñoåi).
◼ Laø toång coäng cuûa caùc ñöôøng caàu caù nhaân theo
soá löôïng
07.06.2022 51
Xaùc ñònh ñöôøng caàu thò tröôøng
Giaù Caù nhaân A Caù nhaân B Caù nhaân C Thò tröôøng

($) (ñôn vò) (ñôn vò) (ñôn vò) (ñôn vò)
1 6 10 16 32
2 4 8 13 25
3 2 6 10 18
4 0 4 7 11
5 0 2 4 6
07.06.2022 52
Toång hôïp ñeå coù ñöôøng caàu thò tröôøng
5
Giaù Ñöôøng caàu thi tröôøng ñöôïc xaùc
ñònh baèng caùch coäng caùc ñöôøng
4 caàu caù nhaân theo phương ngang.
3 Ñöôøng caàu thò tröôøng
1 D
dA dB dC
0 5 10 15 20 25 30 Löôïng
07.06.2022 53
Caàu thò tröôøng
◼ Hai ñaëc ñieåm quan troïng
1) Ñöôøng caàu thò tröôøng seõ dòch chuyeån
sang phaûi khi coù nhieàu ngöôøi tieâu duøng
tham gia thò tröôøng.
2) Caùc nhaân toá taùc ñoäng ñeán caùc ñöôøng
caàu caù nhaân seõ cuõng taùc ñoäng ñeán ñöôøng
caàu thò tröôøng.
07.06.2022 54
Chöông 4
Lyù thuyeát saûn xuaát

vaø chi phí
Noäi dung phaàn Lyù thuyeát saûn xuaát
◼ Coâng ngheä saûn xuaát
◼ Saûn xuaát vôùi moät ñaàu vaøo bieán ñoåi
◼ Saûn xuaát vôùi hai ñaàu vaøo bieán ñoåi
◼ Naêng suaát theo quy moâ

Coâng ngheä saûn xuaát
◼ Hoaït ñoäng saûn xuaát laø gì?

Laø hoạt ñoäng phoái hôïp caùc nguoàn löïc saûn xuaát (caùc
yeáu toá ñaàu vaøo) ñeå taïo ra saûn phaåm (xuaát löôïng)
Lao ñoäng
Nguyeân lieäu Xuaát löôïng
Voán
(Ñaàu vaøo) (Ñaàu ra)

Coâng ngheä saûn xuaát
◼ Coâng ngheä saûn xuaát laø gì?

- Coâng ngheä saûn xuaát laø phöông phaùp, bí quyeát ñeå
saûn xuaát ra haøng hoùa (dòch vuï).
- Thay ñoåi coâng ngheä caàn thôøi gian daøi.
- Ñoåi môùi coâng ngheä giuùp haõng saûn xuaát ñöôïc
nhieàu xuaát löôïng hoaëc chaát löôïng cao hôn vôùi
cuøng nguoàn löïc söû duïng nhö tröôùc.

Haøm saûn xuaát
Haøm saûn xuaát cho bieát möùc saûn löôïng toái

ña maø doanh nghieäp coù theå saûn xuaát
ñöôïc baèng caùch keát hôïp caùc yeáu toá ñaàu
vaøo cho tröôùc vôùi quy trình coâng ngheä
nhaát ñònh.

Haøm saûn xuaát
◼ Haøm saûn xuaát toång quaùt
Q = f(x1, x2,……….xn)
◼ Haøm saûn xuaát Cobb-Douglas
Q = f(k,l) = a.kαlβ

Ngaén haïn vaø daøi haïn
◼ Ngaén haïn:
Laø khoaûng thôøi gian trong ñoù coù ít nhaát moät
yeáu toá ñaàu vaøo khoâng ñoåi.
◼ Daøi haïn:
Laø khoaûng thôøi gian caàn thieát ñeå taát caû caùc
yeáu toá ñaàu vaøo ñeàu coù theå thay ñoåi.

Saûn xuaát vôùi moät yeáu toá ñaàu vaøo bieán ñoåi
Lao ñoäng Voán Saûn löôïng NSTB Naêng suaát bieân
(l) (k) (Q) (APL) (MPL)
0 10 0 --- ---
1 10 10 10 10
2 10 30 15 20
3 10 60 20 30
4 10 80 20 20
5 10 95 19 15
6 10 108 18 13
7 10 112 16 4
8 10 112 14 0
9 10 108 12 -4

◼ Naêng suaát trung bình cuûa lao ñoäng:

APL = Q/l
◼ Naêng suaát bieân cuûa lao ñoäng:
MPL = DQ/Dl
Naêng suaát bieân coù quy luaät giaûm daàn (Law
of diminishing marginal product)

Q
D
112
C Toång saûn phaåm
60
B
l
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Nhaän xeùt:
APL,MPL
Beân traùi E: MP > AP & AP taêng daàn
Beân phaûi E : MP < AP & AP giaûm daàn
30 Taïi E: MP = AP & AP ñaït cöïc ñaïi
Naêng suaát bieân (MPL)

E Naêng suaát trung bình (APL)
20
10
l
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Saûn xuaát vôùi hai ñaàu vaøo bieán ñoåi
5 E
k
4
Bieåu ñoà caùc ñöôøng ñoàng löôïng
3
A B C
2
Q3 = 90
D Q2 = 75
1
Q1 = 55
1 2 3 4 5 l

Ñöôøng ñoàng löôïng
◼ Ñöôøng ñoàng löôïng laø taäp hôïp nhöõngï

keát hôïp khaùc nhau cuûa caùc yeáu toá
ñaàu vaøo cuøng taïo ra moät möùc saûn
löôïng nhö nhau.
◼ Ñoä doác cuûa ñöôøng ñoàng löôïng laø tyû leä thay theá
kyõ thuaät bieân giöõa hai yeáu toá ñaàu vaøo.
MRTSLK = - Dk/Dl

Caùc ñöôøng ñoàng löôïng khi hai yeáu
toá ñaàu vaøo thay theá hoaøn toaøn
A
x2
C
Q1 Q2 Q3
x1

toá ñaàu vaøo thay theá hoaøn toaøn
◼ Ví duï
◼ 2 loaïi xe cuûa coâng ty taxi
◼ Maùy vaø nhaân coâng traïm thu phí
◼ Haøm saûn xuaát
Q = f(x1,x2) = ax1 + bx2
◼ MRTS = const

toá ñaàu vaøo boå sung hoaøn toaøn
x2
Q3
C
Q2
B
Q1
A
x1
toá ñaàu vaøo boå sung hoaøn toaøn
◼ Ví duï
◼ Coâng nhaân veä sinh vaø choåi
◼ Coâng nhaân xaây döïng vaø bay, baøn chaø.
◼ Haøm saûn xuaát
Q = f(x1,x2) = min(x1,x2)
◼ MRTS = 0

Ñöôøng ñoàng phí
C2/ r
k
C1/ r
C0/ r
C2
C1
C0
-w/ r
C0/ w C1/ w l
C2/ w
Ñöôøng ñoàng phí
◼ Ñöôøng ñoàng phí laø taäp hôïp nhöõng keát

hôïp khaùc nhau cuûa hai yeáu toá saûn xuaát
vôùi cuøng moät möùc chi phí ñaàu tö.
◼ Ñoä doác cuûa ñöôøng ñoàng phí laø soá aâm cuûa tyû
giaù hai yeáu toá saûn xuaát = -w/r

Hai loaïi doanh nghieäp
◼ DN nhoû (noâng daân)
C cho tröôùc =>k? l? => Q max [ P max]
◼DN lôùn (may xk, cty xaây döïng)

Q cho tröôùc => k? l? => Cmin [ P max]

Phoái hôïp toái öu caùc yeáu toá saûn xuaát:
Chi phí cho tröôùc, saûn löôïng cao nhaát
Möùc chi phí C1 coù theå thueâ hai

k
yeáu toá saûn xuaát vôùi caùc keát hôïp
k2l2 hay k3l3. Tuy nhieân, caû hai
k2 keát hôïp naøy ñeàu cho möùc saûn
löôïng thaáp hôn keát hôïp k1l1.
A Q3
k1
Q2 = Q max
k3
C1 Q1
l2 l1 l3 l
Phoái hôïp toái öu caùc yeáu toá saûn xuaát:
Saûn löôïng cho tröôùc, chi phí thaáp nhaát
k
Möùc saûn löôïng Q1 coù theå saûn xuaát
k2 vôùi caùc keát hôïp k2l2 hay k3l3. Tuy
nhieân, caû hai keát hôïp naøy ñeàu coù
chi phí cao hôn keát hôïp k1l1.
A
k1
Q1
k3 C1 = C min
C0 C1 C2
l2 l1 l3 l
Phoái hôïp toái öu caùc yeáu toá saûn xuaát

◼ Laø phoái hôïp maø ñöôøng ñoàng phí tieáp
xuùc vôùi ñöôøng ñoàng löôïng.
◼ Laø phoái hôïp maø ñoä doác cuûa ñöôøng ñoàng

löôïng baèng ñoä doác cuûa ñöôøng ñoàng phí

Phoái hôïp toái öu caùc yeáu toá saûn xuaát

◼ Ñoä doác ñöôøng ñoàng löôïng = Ñoä doác ñöôøng ñoàng phí
Dk/Dl = - w/ r
maø MRTSLK = - Dk/Dl

◼Do ñoù, coù theå phaùt bieåu: nhaø saûn xuaát keát hôïp caùc
yeáu toá saûn xuaát toái öu taïi ñieåm:
MRTSLK = w/ r
Naêng suaát bieân vaø
phoái hôïp toái öu caùc yeáu toá saûn xuaát
◼ Maët khaùc: MPL(Dl) + MPK(Dk) = 0
◼ Saép xeáp laïi: MPL/MPK = - Dk/Dl
Do: MRTSLK = - Dk/Dl
◼ Neân coù theå vieát: MRTS LK = MPL /MPK

◼ Khi caùc yeáu toá saûn xuaát ñöôïc keát hôïp toái öu:
MRTS LK = w/r (1)
Maø: MRTS LK = MPL /MPK
◼ Neân ñieàu kieän toái öu coù theå vieát:
MPL /MPK = w / r (2)
◼ Hoaëc vieát: MPL / w = MPK / r (3)

◼ Ñeå ñaït ñöôïc saûn löôïng cao nhaát nhaø saûn

xuaát phaûi phaân boå soá tieàn ñaàu tö coù haïn cuûa
mình ñeå mua caùc yeáu toá saûn xuaát vôùi soá
löôïng moãi loaïi sao cho naêng suaát bieân moãi
ñoàng ñaàu tö cho caùc yeáu toá khaùc nhau phaûi
baèng nhau,
◼ Ñieàu naøy ñöôïc goïi laø nguyeân taéc caân baèng

bieân.
Naêng suaát theo quy moâ
Theå hieän moái quan heä giöõa quy moâ saûn xuaát vaø saûn löôïng ñaàu ra.
1) Naêng suaát taêng theo quy moâ (increasing returns to scale):
saûn löôïng taêng vôùi tyû leä cao hôn möùc taêng cuûa caùc nhaäp löôïng.
2) Naêng suaát khoâng ñoåi theo quy moâ (constant returns to scale):
saûn löôïng taêng vôùi tyû leä baèng vôùi möùc taêng cuûa caùc nhaäp löôïng.
3) Naêng suaát giaûm theo quy moâ (decreasing returns to scale):
saûn löôïng taêng vôùi tyû leä thaáp hôn möùc taêng cuûa caùc nhaäp löôïng.

Söï töông ñoàng giöõa lyù thuyeát haønh vi
ngöôøi tieâu duøng vaø lyù thuyeát saûn xuaát
NGÖÔØI TIEÂU DUØNG NHAØ SAÛN XUAÁT
MUÏC TIEÂU
Toái ña hoaù ñoä thoaû duïng Toái ña hoaù lôïi nhuaän
TOÅNG QUAÙT
-Ñöôøng ñaúng ích -Ñöôøng ñoàng löôïng

COÂNG CUÏ
-Ñöôøng ngaân saùch PHAÂN TÍCH -Ñöôøng ñoàng phí
-Haøm thoaû duïng U(x,y) -Haøm saûn xuaát Q(k,l)

THOÂNG TIN
- PX, PY BAØI TOAÙN -w,r
-I = I0 hoaëc U = U0 -C = C0 hoaëc Q = Q0

BAØI TOAÙN THOÂNG THÖÔØNG
MAX U = U(x,y) MUÏC TIEÂU MAX Q = Q(k,l)
xPX + yPY = I0 RAØNG BUOÄC wl + rk = C0
BAØI TOAÙN ÑOÁI NGAÃU

MIN E = xPx + yPy MUÏC TIEÂU MIN C = wl + rk
U(x,y) = U0 RAØNG BUOÄC Q(k,l) = Q0

* Ñöôøng ngaân saùch tieáp xuùc ÑIEÀU

* Ñöôøng ñoàng phí tieáp xuùc
vôùi ñöôøng ñaúng ích KIEÄN vôùi ñöôøng ñoàng löôïng
* Ñoä doác ñöôøng ñaúng ích = TOÁI * Ñoä doác ñöôøng ñoàng löôïng =
ñoä doác ñöôøng ngaân saùch ÖU ñoä doác ñöôøng ñoàng phí
Dy/Dx = - Px/ Py Dk/Dl = - w/ r
ÑIEÀU
MRSXY = Px/ Py MRTSLK = w/r
KIEÄN
MUX/ MUY = Px/ Py TOÁI MPL/ MPK = w/r
ÖU
MUX/ PX = MUY/ PY MPL/ w = MPK/ r
Chöông 4 (tt)
Lyù thuyeát chi phí
Noäi dung
◼ Chi phí cô hoäi vaø Chi phí chìm
◼ Chi phí trong ngắn hạn
◼ Chi phí trong daøi hạn
◼ Saûn xuaát vôùi hai ñaàu ra- Tính kinh teá theo
phaïm vi

Chi phí cơ hội (opportunity cost)
Các nhà kinh tế đo lường lợi nhuận dựa vào chi

phí cơ hội hay chi phí kinh tế.
◼ Chi phí cơ hội của việc sản xuất một hàng hoá là
giá trị cao nhất của tất cả các nguồn lực được sử
dụng để sản xuất ra hàng hoá đó.
◼ Chi phí cơ hội bao gồm
◼ chi phí biểu hiện
◼ chi phí ẩn.

Chi phí cơ hội (opportunity cost)
◼ Chi phí biểu hiện là chi phí được trả trực tiếp
bằng tiền.
◼ Chi phí ẩn là chi phí phát sinh khi một hãng sử
dụng nguồn lực do chính người chủ hãng sở hữu.
Chi phí này không tạo ra một giao dịch thanh
toán bằng tiền mặt.

Chi phí cơ hội và lợi nhuận kinh tế
◼ Lợi nhuận kinh tế

◼ Lợi nhuận kinh tế bằng doanh thu trừ chi phí cơ hội
của sản xuất.
◼ Lợi nhuận thông thường là một phần của chi phí cơ
hội sản xuất, vì vậy lợi nhuận kinh tế là lợi nhuận
không bao gồm lợi nhuận thông thường.
◼ Lợi nhuận kinh tế và lợi nhuận kế toán khác nhau
như thế nào?

Chi phí chìm (sunk cost)
◼ Laø caùc chi phí ñaõ chi ra trong quaù khöù

vaø khoâng theå thu hoài.
◼ Khoâng neân quan taâm tôùi chi phí naøy khi
ra quyeát ñònh.

Chi phí trong ngắn hạn
Chi phí coá ñònh vaø chi phí bieán ñoåi
◼ Toång saûn löôïng laø moät haøm goàm caùc bieán

ñaàu vaøo coá ñònh vaø ñaàu vaøo bieán ñoåi.
◼ Do ñoù:
TC = TFC + TVC

Caùc chæ tieâu chi phí trung bình
◼ Chi phí bieán ñoåi trung bình AVC = TVC/Q
◼ Chi phí coá ñònh trung bình AFC = TFC/Q
◼ Chi phí trung bình AC = TC/Q = AVC+AFC

◼ Chi phí bieân (MC) laø chi phí taêng theâm

khi doanh nghieäp saûn xuaát theâm moät ñôn
vò saûn löôïng.
◼ MC = DTC = DTVC
DQ DQ

Chi phí ngaén haïn cuûa doanh nghieäp
Saûn Chi phí Chi phí Toång Chi phí Chi phí Chi phí
löôïng coá ñònh bieán ñoåi chi phí bieân coá ñònh bieán ñoåi Chi phí
(TFC) (TVC) (TC) (MC) trung bình trung bình trung bình
(AFC) (AVC) (AC)
0 50 0 50 --- --- --- ---

1 50 50 100 50 50 50 100
2 50 78 128 28 25 39 64
3 50 98 148 20 16.7 32.7 49.3
4 50 112 162 14 12.5 28 40.5
5 50 130 180 18 10 26 36
6 50 150 200 20 8.3 25 33.3
7 50 175 225 25 7.1 25 32.1
8 50 204 254 29 6.3 25.5 31.8
9 50 242 292 38 5.6 26.9 32.4
10 50 300 350 58 5 30 35
11 50 385 435 85 4.5 35 39.5
Caùc ñöôøng chi phí cuûa doanh nghieäp
400
$ TC TVC
300
200
100
TFC
50
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Q

Caùc ñöôøng chi phí cuûa doanh nghieäp
100
($/Q)
MC
75
50 AC
AVC
25
AFC
Q
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Moái lieân heä giöõa naêng suaát trung bình vaø chi
phí bieán ñoåi trung bình, giöõa naêng suaát bieân vaø
chi phí bieân .
◼ Khi APL (MPL) taêng daàn thì AVC (MC) giaûm daàn
◼ Khi APL (MPL) giaûm daàn thì AVC (MC) taêng daàn
◼ Khi APL (MPL) cöïc ñaïi thì AVC (MC) cöïc tieåu

Chi phí daøi haïn
◼ Theá naøo laø ñöôøng chi phí daøi haïn cuûa

doanh nghieäp?
◼ Trong daøi haïn, caùc doanh nghieäp coù theå thay
ñoåi quy moâ töông öùng vôùi saûn löôïng saûn xuaát.
◼ Ñöôøng chi phí daøi haïn laø ñöôøng coù chi phí toái
thieåu ñoái vôùi moïi möùc saûn löôïng ñaàu ra.

Chi phí trong daøi hạn
◼ Toái thieåu hoùa chi phí vôùi caùc möùc ñaàu ra
thay ñoåi
◼ Ñöôøng phaùt trieån cuûa moät doanh nghieäp cho
bieát caùc keát hôïp coù chi phí thaáp nhaát cuûa voán
vaø lao ñoäng taïi moãi möùc saûn löôïng.

Ñöôøng phaùt trieån cuûa moät doanh nghieäp
k Ñöôøng phaùt trieån moâ taû caùc keát hôïp giöõa lao
ñoäng vaø voán coù chi phí toái thieåu ñeå saûn xuaát
150 caùc möùc saûn löôïng ñaàu ra trong daøi haïn.
Ñöôøng phaùt trieån

100
C
75
B
50
A Ñöôøng ñoàng löôïng 300 saûn phaåm
25 Ñöôøng
ñoàng löôïng
200 sp
100 150 200 300

l
50
Tính khoâng linh hoaït cuûa saûn xuaát trong ngaén haïn
k
C
Ñöôøng phaùt trieån daøi haïn

A
k2
Ñöôøng phaùt trieån ngaén haïn
P
k1 Q2
Q1
l
l1 l2 B l3 D F
Ñöôøng chi phí trung bình daøi haïn
◼ Chi phí trung bình daøi haïn (LAC) cuûa doanh

nghieäp coù daïng nhö theá naøo öùng vôùi caùc tröôøng
hôïp:
◼ Coù tính kinh teá theo quy moâ? (Economies of scale)
◼ Coù tính phi kinh teá theo quy moâ? (Diseconomies of
scale)

Ñöôøng LAC vaø LMC
Coù tính kinh teá theo quy moâ Coù tính phi kinh teá theo quy moâ
LAC, LMC LAC, LMC
LMC
Naêng suaát taêng theo quy moâ LAC
Naêng suaát giaûm theo quy moâ
LAC
LMC
Q Q

Chi phí trung bình daøi haïn khi khoâng coù tính kinh tế
vaø cuõng khoâng coù tính phi kinh teá theo quy moâ
Coù nhieàu quy moâ nhaø maùy, vôùi SAC = $10

($/Q) LAC = LMC vaø laø ñöôøng thaúng
SAC1 SAC2 SAC3
SMC1 SMC2 SMC3
LAC =
LMC
Q1 Q2 Q3 Q
Chi phí trung bình vaø chi phí bieân daøi haïn vôùi
tính kinh teá vaø phi kinh teá theo quy moâ
($/Q)
LMC
LAC
Q
Chi phí trung bình vaø chi phí bieân daøi haïn
vôùi tính kinh teá vaø phi kinh teá theo quy moâ
SAC1 SAC3 LAC

($/Q)
SAC2
A
$10
$8
B
SMC1 SMC3
LMC SMC2
Q1 Q
Saûn xuaát vôùi hai ñaàu ra –
Tính kinh teá theo phaïm vi
◼ Ví duï:
◼ Traïi nuoâi gaø – tröùng vaø thòt
◼ Coâng ty saûn xuaát xe oâ toâ – xe du lịch vaø xe vaän taûi
◼ Tröôøng ñaïi hoïc– giaûng daïy vaø nghieân cöùu

◼ Coù tính kinh teá theo phaïm vi (economies of scope)

khi saûn löôïng ñaàu ra cuûa moät coâng ty saûn xuaát ñoàng
thôøi 2 saûn phaåm lôùn hôn toång saûn löôïng ñaàu ra cuûa
hai coâng ty saûn xuaát rieâng leû moãi moät loaïi saûn phaåm.
◼ Lôïi ích cuûa vieäc saûn xuaát ñoàng thôøi 2 saûn phaåm laø gì?

Öu ñieåm: Söû duïng chung voán vaø lao ñoäng.

1) Cuøng chia seû nguoàn löïc quaûn lyù.
2) Cuøng söû duïng chung kyõ naêng lao ñoäng
vaø maùy moùc thieát bò.
Söû duïng ñöôøng bieán ñoåi saûn phaåm ñeå minh hoaï
cho phöông aùn keát hôïp coù tính kinh teá theo
phaïm vi
Ñöôøng bieán ñoåi saûn phaåm
Moãi ñöôøng bieåu hieän nhöõng keát hôïp
saûn löôïng ñaàu ra vôùi möùc ñaàu vaøo L
Soá xe taûi & K cho tröôùc.
Q1 moâ taû saûn löôïng ñaàu

ra ôû möùc thaáp. Ñöôøng Q2
Q2
moâ taû saûn löôïng ñaàu ra ôû
möùc cao, vôùi lao ñoäng vaø
voán nhieàu gaáp ñoâi.
Q1
Soá xe du lòch
◼ Nhaän xeùt
◼ Caùc ñöôøng bieán ñoåi saûn phaåm coù ñoä doác aâm
◼ Trong hình veõ, neáu Q2 =2Q1 laø tröôøng hôïp
naêng suaát khoâng ñoåi theo quy moâ
◼ Ñöôøng bieán ñoåi saûn phaåm loài thì coù tính kinh
teá theo phaïm vi vaø ngöôïc laïi.

◼ Nhaän xeùt
Khoâng coù moái quan heä tröïc tieáp giöõa tính kinh
teá theo phaïm vi vaø tính kinh teá theo quy moâ.
◼ Coù theå coù tính kinh teá theo phaïm vi nhöng laïi coù
tính phi kinh teá theo quy moâ.
◼ Coù theå coù tính kinh teá theo quy moâ nhöng laïi
khoâng coù tính kinh teá theo phaïm vi.

Möùc ñoä cuûa tính kinh teá theo phaïm vi ño löôøng soá tieát
kieäm ñöôïc trong chi phí vaø ñöôïc bieåu dieãn nhö sau :
C(Q1) + C (Q 2) − C (Q1, Q 2)
SC =
C (Q1, Q 2)
◼ C(Q1) laø chi phí ñeå saûn xuaát Q1
◼ C(Q2) laø chi phí ñeå saûn xuaát Q2
◼ C(Q1Q2) laø chi phí ñeå saûn xuaát caû hai saûn phaåm ñồng thời
◼ Neáu SC > 0 – Coù tính kinh teá theo phaïm vi

◼ Neáu SC < 0 – Coù tính phi kinh teá theo phaïm vi
Chöông 5
Thò tröôøng caïnh tranh

hoaøn haûo

Noäi dung
◼ Ñaëc ñieåm cuûa thò tröôøng caïnh tranh hoaøn haûo
◼ Ñöôøng caàu, toång doanh thu vaø doanh thu bieân
◼ Toái ña hoùa lôïi nhuaän vaø toái thieåu hoaù loã
◼ Ñöôøng cung ngaén haïn cuûa doanh nghieäp
◼ Ñöôøng cung ngaén haïn cuûa ngaønh (thò tröôøng)
◼ Toái ña hoaù lôïi nhuaän trong daøi haïn
◼ Ñöôøng cung daøi haïn cuûa ngaønh

Ñaëc ñieåm cuûa thò tröôøng
caïnh tranh hoaøn haûo
1) Saûn phaåm ñoàng nhaát
2) Raát nhieàu ngöôøi tham gia (caû beân mua

vaø baùn)
3) Thoâng tin hoaøn haûo
4) Töï do gia nhaäp vaø rôøi khoûi ngaønh

Ñöôøng caàu tröôùc doanh nghieäp
Doanh nghieäp Toaøn ngaønh (Thò tröôøng)

P
P
S
d, MR, AR
P P
t , P : const ?
q, P : const ? D
q Q Q

Ñöôøng toång doanh thu
TR = P. q TR
maø q, P : const
neân ñöôøng bieåu dieãn TR

TR laø moät ñöôøng
thaúng vaø ñoä doác chính
laø P
P = MR

Doanh thu bieân
◼ Doanh thu bieân laø cheânh leäch trong toång

doanh thu khi doanh nghieäp baùn theâm moät
ñôn vò saûn phaåm.
◼ MR = DTR/DQ = dTR/dQ
◼ Doanh nghieäp caïnh tranh hoaøn haûo: MR = P
◼ Ñöôøng MR, d vaø AR truøng nhau

Toái ña hoùa lôïi nhuaän
q : TR  TC
◼ Daáu hieäu:
hay P  AC min
◼ Nguyeân taéc: SX taïi q*: MC = MR = P

Toái ña hoùa lôïi nhuaän (tt)
MC
60
($/q) 50
D A
40 AR=MR=P
AC
C B
30 AVC
Taïi q*: MC = MR=P
20 vaø P > AC
 = (P - AC) x q*
10 hay ABCD
o 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
q
q0 q*
Toái thieåu hoaù loã
q : TR  TC
◼ Daáu hieäu:
hay P  AC min
◼ Löïa choïn:
◼ 1) Tieáp tuïc saûn xuaát
◼ 2) Ñoùng cöûa (ngöøng saûn xuaát)

Toái thieåu hoaù loã (tt)
1) Tieáp tuïc saûn xuaát
◼ Daáu hieäu: q : TR  TVC

hay P  AVC min
◼ Nguyeân taéc: SX taïi q*: MC = MR = P
◼ Loã ≤ TFC

MC AC
($/q)
B
C
D P = MR
A
AVC
F Taïi q*: MC = MR =P
E vaø P < AC
Loã= (P -AC) x q* hay
ABCD
o q* q

2) Ñoùng cöûa doanh nghieäp
◼ Daáu hieäu: q : TR  TVC

hay P  AVC min
◼ Loã = TFC

Tröôøng hôïp hoaø voán
◼ Daáu hieäu:
q = q0 : TR = TC
hay P = AC min
◼ Nguyeân taéc: SX taïi q* = q0 : MC = MR = P

Tröôøng hôïp hoaø voán (tt)
MC AC
($/q) B
P = MR
Taïi q*= q0 : MC = MR=P
vaø P = AC
Lôïi nhuaän = 0
AVC
o q* = q0 q

Löïa choïn saûn löôïng trong ngaén haïn
◼ Toùm taét caùc quyeát ñònh saûn xuaát

◼ Lôïi nhuaän ñaït toái ña (loã toái thieåu) khi MC = MR = P
◼ Neáu P > ACmin : doanh nghieäp coù lời.
◼ Neáu P = ACmin : doanh nghieäp hoaø voán.
◼ Neáu AVCmin < P < ACmin: doanh nghieäp tieáp tuïc
hoaït ñoäng duø bò loã.
◼ Neáu P < AVCmin < AC :doanh nghieäp ñoùng cöûa.
Ñöôøng cung ngaén haïn cuûa doanh nghieäp
($/q)
s = MC naèm treân AVC
MC
P1 AC
P2 AVC
P3=ACmin
P4
P5=AVCmin
P6
q1 q
q5 q4 q3 q2
Ñöôøng cung thò tröôøng trong ngaén haïn

cho bieát toång saûn löôïng maø caùc doanh
nghieäp trong ngaønh saün loøng cung öùng
trong ngaén haïn töông öùng vôùi caùc möùc
giaù khaùc nhau cuûa saûn phaåm.

s1 s2 s3
$/Q S
P3
P2
Ñöôøng cung cuûa ngaønh trong
P1
ngaén haïn laø ñöôøng toång hôïp theo
chieàu ngang cuûa nhöõng ñöôøng
cung cuûa töøng doanh nghieäp.
0 2 6 10 11 15 19 31 Q
Toái ña hoaù lôïi nhuaän trong daøi haïn
LMC
($/q)
LAC
SMC
SAC
D A E
P = MR
C
B
G F
q1 q0 q3 q
LMC
($/q)
LAC
D
E
P P = MR
G F
P= LAC min
O q0 q3 q
Söï caân baèng coù tính caïnh tranh trong daøi haïn
◼ Lôïi nhuaän kinh teá =0

◼ Neáu TR > wl + rk, coù lôïi nhuaän kinh teá, doanh
nghieäp môùi seõ gia nhaäp ngaønh
◼ Neáu TR = wl + rk, lôïi nhuaän kinh teá =0, tuy nhieân
caùc doanh nghieäp vaãn thu ñöôïc suaát sinh lôïi thoâng
thöôøng; cho bieát ngaønh saûn xuaát coù tính caïnh tranh
◼ Neáu TR < wl + rk, doanh nghieäp seõ rôøi khoûi ngaønh

Caân baèng daøi haïn
$/q Doanh nghieäp Toaøn ngaønh

$/Q S1
LMC
P1 P1
LAC S2
P2 P2
q 2 = q0 q1 q Q1 Q2 Q
Caân baèng daøi haïn trong thò
tröôøng caïnh tranh hoøan haûo
1) SMC=LMC = MR = P
2) P = SAC=LAC
◼ Khoâng coù ñoäng löïc ñeå rôøi boû hoaëc gia
nhaäp ngaønh
◼ Lôïi nhuaän kinh teá = 0

Ñöôøng cung daøi haïn cuûa ngaønh
◼ Ñeå xaùc ñònh cung daøi haïn, chuùng ta giaû

ñònh:
◼ Taát caû caùc doanh nghieäp ñeàu coù khaû naêng tieáp
caän vôùi coâng ngheä saûn xuaát hieän haønh.
◼ Saûn löôïng gia taêng do söû duïng nhieàu yeáu toá

ñaàu vaøo hôn, chöù khoâng phaûi do tieán boä kyõ
thuaät

Ñöôøng cung daøi haïn cuûa ngaønh coù
chi phí khoâng ñoåi
$/Q
$/q
MC AC S1 S2
P2 P2 C
A B
P1 P1 SL
D1 D2
q1 q2 q Q1 Q2 Q3 Q
Cung daøi haïn cuûa ngaønh coù chi phí taêng daàn
Do giaù caùc yeáu toá ñaàu vaøo

taêng, caân baèng daøi haïn xaûy ra
$/Q
ôû ñieåm coù möùc giaù cao hôn.
$/q LAC2 S1 S2
SMC2 SL
SMC1
P2 LAC1 P2
P3 P3 B
P1 P1 A
D1 D2
q1 q2 q Q1 Q2 Q3 Q
Cung daøi haïn cuûa ngaønh coù chi phí giaûm daàn
Do giaù yeáu toá ñaàu vaøo giaûm,

caân baèng daøi haïn xaûy ra ôû
$/q $/Q
ñieåm coù möùc giaù thaáp hôn.
S1 S2
SMC1
SMC2 LAC1
P2 P2
LAC2
P1 A
P1
P3 B
P3
SL
D1 D2
q1 q2 q Q1 Q2 Q3 Q
Chöông 6
Thò tröôøng
ñoäc quyeàn hoaøn toaøn
NOÄI DUNG
◼ Ñaëc ñieåm cuûa thò tröôøng ñoäc quyeàn baùn
◼ Nguyeân nhaân toàn taïi ñoäc quyeàn
◼ Söùc maïnh ñoäc quyeàn baùn
◼ Ñoäc quyeàn vôùi nhieàu nhaø maùy tröïc thuoäc
◼ Doanh nghieäp baùn haøng treân nhieàu thò tröôøng
◼ Ño löôøng söùc maïnh ñoäc quyeàn
◼ Toån thaát xaõ hoäi do söùc maïnh ñoäc quyeàn baùn
◼ Kieåm soaùt ñoäc quyeàn
Ñaëc ñieåm cuûa thò tröôøng ñoäc quyeàn baùn
1) Moät ngöôøi baùn – Nhieàu ngöôøi mua
2) Moät saûn phaåm (khoâng coù saûn phaåm

thay theá toát)
3) Coù nhöõng raøo caûn doanh nghieäp

khaùc gia nhaäp ngaønh
Nguyeân nhaân toàn taïi ñoäc quyeàn
◼ Caùc raøo caûn gia nhaäp ngaønh hay lyù do toàn

taïi ñoäc quyeàn
◼ Kinh teá (ngaønh ñoäc quyeàn töï nhieân)
◼ Kyõ thuaät.
◼ Phaùp lyù

Toång doanh thu, doanh thu bieân vaø
doanh thu trung bình
Toång Doanh thu Doanh thu
Giaù Löôïng Doanh thu bieân trung bình
P Q TR MR AR
10 1 10 10 10
9 2 18 8 9
8 3 24 6 8
7 4 28 4 7
6 5 30 2 6
5 6 30 0 5
4 7 28 -2 4
3 8 24 -4 3
Doanh thu trung bình vaø doanh thu bieân
$/Q
Doanh thu trung bình (Ñöôøng caàu)
Doanh thu
bieân
0 Q
Doanh thu trung bình vaø doanh thu bieân
◼ Nhaän xeùt
1) Khi giaù giaûm seõ taêng ñöôïc saûn löôïng baùn

2) MR < P
3) So saùnh vôùi caïnh tranh hoaøn haûo

◼ Giaù khoâng ñoåi khi soá löôïng baùn thay ñoåi
◼ MR = P
Lôïi nhuaän ñaït toái ña khi doanh thu bieân baèng
chi phí bieân
$/Q
MC
P1
P*
AC
P2
Lôïi nhuaän giaûm
D = AR
Lôïi nhuaän giaûm

MR
Q1 Q* Q2 Q
Toái ña hoaù lôïi nhuaän
◼ Q < Q*, do MC < MR neân khi taêng saûn löôïng

lôïi nhuaän seõ taêng theâm.
◼ Q > Q*, do MC > MR neân khi giaûm saûn löôïng
lôïi nhuaän seõ taêng theâm.
◼ Q = Q* thoaû ñieàu kieän MC = MR thì lôïi
nhuaän ñaït toái ña
Quy taéc veà daáu hieäu ñònh giaù
◼ Chuùng ta caàn chuyeån ñieàu kieän doanh thu

bieân baèng chi phí bieân sang quy taéc veà
daáu hieäu ñònh giaù ñeå coù theå deã daøng aùp
duïng trong thöïc teá.
◼ Ñieàu naøy coù theå ñöôïc chöùng minh baèng caùc
böôùc sau:
TR ( PQ )
1. MR = =
Q Q
P  Q  P 
2. MR = P + Q = P + P  
Q  P  Q 

3. E p =  P  Q 
  
 Q  P 
 1 
4. MR = P +P 
E 
 p
MR
5. P =
 1 
1+  
 E p 
Lôïi nhuaän ñaït toái ña khi MC = MR.
MC
P=
1 + (1 E p )
6.
1
7. − = (P-MC)/P
Ep
Phaàn coäng theâm vaøo chi phí bieân ñeå coù
ñöôïc giaù baùn laø nghòch ñaûo cuûa ñoä co giaõn
cuûa caàu.
Neáu Ep laø soá aâm coù trò tuyeät ñoái lôùn, giaù caû caøng
gaàn baèng vôùi chi phí bieân vaø ngöôïc laïi.
Ñöôøng caàu dòch chuyeån laøm thay ñoåi giaù
nhöng saûn löôïng vaãn khoâng ñoåi
$/Q
MC
P1
P2 D2
D1
MR2
MR1
Q1= Q2 Q
Ñöôøng caàu dòch chuyeån laøm thay ñoåi saûn
löôïng nhöng giaù vaãn khoâng ñoåi
$/Q
MC
P1 = P2
D2
MR2
D1
MR1
Q1 Q2 Q
Ñoäc quyeàn baùn khoâng coù ñöôøng cung
◼ Nhaän xeùt
◼ Dòch chuyeån ñöôøng caàu thöôøng gaây ra söï thay ñoåi caû veà
giaù vaø löôïng.
◼ ÔÛ thò tröôøng ñoäc quyeàn baùn khoâng coù ñöôøng cung vì khi
caàu thay ñoåi coù theå xaûy ra 2 tröôøng hôïp:
◼ Nhaø ñoäc quyeàn baùn cung caáp caùc möùc saûn löôïng khaùc nhau ôû
cuøng moät möùc giaù.
◼ Nhaø ñoäc quyeàn baùn cung caáp cuøng moät möùc saûn löôïng nhöng ôû
caùc möùc giaù khaùc nhau.
Doanh nghieäp coù nhieàu nhaø maùy tröïc thuoäc
◼ Ñoái vôùi nhieàu coâng ty, quaù trình saûn xuaát

ñöôïc thöïc hieän ôû hai hay nhieàu nhaø maùy, do
ñoù chi phí saûn xuaát coù theå khaùc nhau.
◼ Choïn toång saûn löôïng vaø saûn löôïng ôû moãi
nhaø maùy theo quy taéc:
◼ Chi phí bieân ôû caùc nhaø maùy baèng nhau.
◼ Chi phí bieân baèng doanh thu bieân
 = PQT − C1 (Q1 ) − C2 (Q2 )

 ( PQT ) C1
= − =0
Q1 Q1 Q1
= MR = MC1
 = PQT − C1 (Q1 ) − C2 (Q2 )

 ( PQT ) C2
= − =0
Q2 Q2 Q2
= MR = MC2

Ñieàu kieän toái ña hoaù lôïi nhuaän:
MR = MC1
MR = MC2
MR = MC1 = MC2
Phaân bieät giaù caáp ba
◼ Ñieàu kieän aùp duïng phaân bieät caáp ba
1) Coâng ty phaûi coù söùc maïnh thò tröôøng.
2) Coù nhöõng nhoùm khaùch haøng khaùc nhau coù

möùc saün loøng chi traû khaùc nhau (ñoä co giaõn
cuûa caàu khaùc nhau).
3) Coâng ty phaûi coù caên cöù ñeå phaân bieät nhöõng

nhoùm khaùch haøng.
4) Ngaên chaën ñöôïc söï mua ñi baùn laïi

C(QT) = toång chi phí; QT = Q1 + Q2
Lôïi nhuaän  = P1Q1 + P2Q2 - C(QT)
◼ Ñaët phaàn gia taêng  cuûa nhoùm 1 = 0
  ( P1Q1) C (QT )
◼ = − =0
Q1 Q1 Q1
◼ = MR1 = MC
◼ Töông töï: = MR2 = MC
◼ Lôïi nhuaän toái ña khi: MR1 = MR2 = MC

◼ Xaùc ñònh caùc möùc giaù töông ñoái
Ta coù : MR = P (1 + 1 Ed )
Do ñoù : MR1 = P1 (1 + 1 E1 ) = MR2 = P2 (1 + 1 E2 )
P (1 + 1 E )
Vaø : = 1 2
P (1 + 1 E )
2 1
◼ Ñònh giaù cao hôn cho nhoùm khaùch haøng coù

ñoä co giaõn cuûa caàu thaáp hôn
Ño löôøng söùc maïnh ñoäc quyeàn
◼ Trong thò tröôøng caïnh tranh hoaøn haûo, doanh nghieäp

khoâng coù söùc maïnh thò tröôøng
P = MC
◼ ÔÛ thò tröôøng ñoäc quyeàn, doanh nghieäp coù söùc maïnh

thò tröôøng
P > MC

Ño löôøng söùc maïnh ñoäc quyeàn
Heä soá ño löôøng söùc maïnh ñoäc quyeàn baùn
◼ L = (P - MC)/P
◼ Giaù trò L caøng lôùn (trong khoaûng 0 tôùi 1) theá
löïc ñoäc quyeàn baùn caøng lôùn.

◼ L bieåu dieãn theo khaùi ñoä co giaõn EP
◼ L = (P - MC)/P = -1/EP
◼ EP laø ñoä co giaõn cuûa caàu ñoái vôùi moät doanh
nghieäp, khoâng phaûi ñoái vôùi thò tröôøng

Toån thaát phuùc lôïi xaõ hoäi do ñoäc quyeàn baùn
Do giaù cao hôn, ngöôøi tieâu duøng maát
$/Q A+B vaø nhaø saûn xuaát thu ñöôïc A-C.
Thaëng dö ngöôøi tieâu duøng bò maát
MC
DWL
PM
A
B
PC C
AR
MR
QM QC Q

Toån thaát phuùc lôïi xaõ hoäi do ñoäc quyeàn baùn
◼ Giaù caû ñoäc quyeàn (PM) cao hôn giaù caïnh tranh (PC)
hoaëc chi phí bieân (MC)
◼ Saûn löôïng ñoäc quyeàn thaáp hôn saûn löôïng coù tính
caïnh tranh. (QM <QC)
◼ Giaù cao laøm cho nhaø ñoäc quyeàn coù lôïi nhuaän vöôït
troäi töø vieäc chieám giöõ thaëng dö cuûa ngöôøi tieâu duøng
◼ Söùc maïnh ñoäc quyeàn baùn gaây ra toån thaát voâ ích
Toång quaùt: Söû duïng nguoàn löïc keùm hieäu quaû (quaù ít)

Muïc ñích kieåm soaùt ñoäc quyeàn
◼ Giaù ñoäc quyeàn thaáp hôn, gaàn vôùi giaù caïnh

tranh (PC) hoaëc chi phí bieân (MC)
◼ Gia taêng saûn löôïng ñeán QC
◼ Ñieàu tieát lôïi nhuaän vöôït troäi cuûa ñoäc quyeàn
ñeå chi duøng chung cho xaõ hoäi.

◼ Giaûm toån thaát voâ ích
Toång quaùt: Söû duïng nguoàn löïc hieäu quaû hôn

Bieän phaùp kieåm soaùt ñoäc quyeàn
◼ Quy ñònh giaù toái ña

◼ Ñieàu tieát thueá
◼ Luaät choáng ñoäc quyeàn (Luaät caïnh
tranh)

Quy ñònh giaù ñoái vôùi ñoäc quyeàn töï nhieân
Khoâng quaûn lyù giaù, nhaø ñoäc quyeàn seõ
saûn xuaát taïi Qm vaø baùn taïi Pm.
$/Q
Neáu giaù quy ñònh =PC, doanh nghieäp seõ loã vaø ruùt
lui khoûi ngaønh. Ñeå doanh nghieäp tieáp tuïc hoaït
ñoäng vaø DWL=0, chính phuû phaûi caáp buø ñònh phí
PM A Quy ñònh giaù = Pr thu ñöôïc saûn löôïng

khaû thi cao nhaát, lôïi nhuaän kinh teá= 0,
chính phuû khoâng caáp buø vaø DWL>0
E AC
Pr
B F C MC
PC
AR
MR
QM Qr QC Q

Ñieàu tieát ñoäc quyeàn baèng chính saùch thueá
◼ Thueá tröïc thu, phuùc lôïi xaõ hoäi taêng hay giaûm?
Ai laø ngöôøi chòu thueá?
◼ Thueá giaùn thu, phuùc lôïi xaõ hoäi taêng hay giaûm?
Ai laø ngöôøi chòu thueá?
◼ Keát luaän:
◼ Ngaønh naøo neân ñieàu tieát baèng thueá?
◼ Ngaønh naøo neân quaûn lyù giaù toái ña?
Chöông 7
Thò tröôøng Caïnh tranh ñoäc quyeàn

vaø Ñoäc quyeàn nhoùm
Ñaëc ñieåm caùc loaïi thò tröôøng
◼ Caùc loaïi thò tröôøng
Thò tröôøng Thò tröôøng Thò tröôøng Thò tröôøng
Caïnh tranh Caïnh tranh Ñoäc quyeàn Ñoäc quyeàn
Hoaøn haûo Ñoäc quyeàn nhoùm hoaøn toaøn
- SP ñoàng nhaát - SP khaùc bieät - Sp ñoàng nhaát - Chæ coù 1 sp
- Soá ngöôøi tham - Soá ngöôøi tham hoaëc khaùc
gia raát nhieàu gia raát nhieàu bieät
- Thoâng tin - Thoâng tin - Chæ coù soá ít - Chæ coù 1 DN
hoaøn haûo hoaøn haûo DN
- Khoâng coù raøo - Khoâng coù raøo - Coù raøo caûn - Coù raøo caûn
caûn gia nhaäp caûn gia nhaäp gia nhaäp gia nhaäp
ngaønh ngaønh ngaønh ngaønh
07.06.2022 Slide 2
Ñöôøng caàu vaø Ñöôøng doanh thu bieân
◼ P DNCTHH DNCTÑQ DNÑQHT

MR= P P MR< P P MR< P
d
d, MR
P
MR D
MR
q q Q
07.06.2022 Slide 3
Caùc noäi dung chính
◼ Caïnh tranh ñoäc quyeàn
◼ Ñoäc quyeàn nhoùm
⚫ Moâ hình Cournot
⚫ Moâ hình Stackelberg
⚫ Moâ hình Bertrand
⚫ Moâ hình ñöôøng caàu gaõy
⚫ Moâ hình haõng coù quyeát ñònh chi phoái
◼ Caïnh tranh so vôùi caáu keát: Tình theá tieán thoaùi löôõng nan
cuûa nhöõng ngöôøi tuø
Caïnh tranh ñoäc quyeàn
◼ Caùc ñaëc ñieåm cuûa thò tröôøng caïnh tranh ñoäc

quyeàn
1) Coù nhieàu doanh nghieäp trong ngaønh

2) Töï do gia nhaäp vaø ra khoûi ngaønh
3) Saûn phaåm coù söï khaùc bieät (thöông hieäu, kiểu

daùng, muøi vò…) nhöng thay theá toát cho nhau.
◼ Möùc ñoä cuûa theá löïc ñoäc quyeàn tuøy thuoäc vaøo
möùc ñoä khaùc bieät cuûa saûn phaåm.
◼ Caùc ví duï veà thò tröôøng caïnh tranh ñoäc quyeàn :
⚫ Kem ñaùnh raêng
⚫ Xaø boâng
⚫ Thuoác caûm
⚫ Dòch vuï taxi
Traïng thaùi caân baèng cuûa doanh nghieäp
caïnh tranh ñoäc quyeàn
$/Q Ngaén haïn $/Q Daøi haïn

MC MC
AC AC
PSR
PLR
DSR
DLR
MRSR
MRLR
QSR Quantity QLR Q

◼ Ngaén haïn
⚫ Ñöôøng caàu doác xuoáng do saûn phaåm coù söï khaùc bieät
⚫ Caàu töông ñoái co giaõn do coù nhieàu saûn phaåm thay
theá
⚫ MR < P
⚫ Lôïi nhuaän ñöôïc toái ña hoùa khi MR = MC
⚫ Doanh nghieäp naøy coù ñöôïc lôïi nhuaän kinh teá
◼ Daøi haïn
⚫ Lôïi nhuaän seõ thu huùt caùc doanh nghieäp môùi gia
nhaäp ngaønh
⚫ Caàu cuûa mỗi doanh nghieäp seõ giaûm (DLR)
⚫ Saûn löôïng vaø giaù cuûa doanh nghieäp seõ giaûm
⚫ Saûn löôïng cuûa toaøn ngaønh seõ taêng
⚫ Khoâng coù lôïi nhuaän kinh teá (P = AC)
⚫ P > MC do coù söùc maïnh ñoäc quyeàn ôû moät möùc ñoä
naøo ñoù
So saùnh caân baèng daøi haïn giữa caïnh tranh
ñoäc quyeàn vaø caïnh tranh hoaøn haûo
Caïnh tranh hoaøn haûo Caïnh tranh ñoäc quyeàn

$/Q $/Q
Toån thaát voâ ích
MC AC MC AC
P
PC
D = MR
DLR
MRLR
QC Q QMC Quantity
Caïnh tranh ñoäc quyeàn vaø hieäu quaû kinh teá
⚫ Theá löïc ñoäc quyeàn seõ taïo ra möùc giaù cao

hôn vaø saûn löôïng thaáp hôn so vôùi caïnh
tranh hoaøn haûo.
⚫ Coù toån thaát voâ ích, tuy ôû möùc ñoä thaáp so
vôùi ñoäc quyeàn hoaøn toaøn
◼ Caâu hoûi
1) Neáu thò tröôøng trôû neân caïnh tranh hôn, saûn löôïng vaø
giaù caû seõ bieán ñoåi ra sao?
2) Lieäu coù neân quaûn lyù caïnh tranh ñoäc quyeàn nhö ñoäc
quyeàn hoaøn toaøn?
3) Möùc ñoä cuûa theá löïc ñoäc quyeàn do yếu tố naøo quyeát
ñònh vaø ñöôïc theå hieän ôû nhöõng ñieåm naøo?
4) Lôïi ích cuûa vieäc ña daïng hoùa saûn phaåm ôû thò tröôøng
naøy ñoái vôùi ngöôøi tieâu duøng laø gì?
Ñoäc quyeàn nhoùm
◼ Caùc ñaëc ñieåm
⚫ Soá löôïng doanh nghieäp trong ngaønh ít
⚫ Söï khaùc bieät veà saûn phaåm coù theå coù hoaëc khoâng
⚫ Coù raøo caûn cho vieäc gia nhaäp ngaønh
◼ Ví duï
⚫ Ngaønh saûn xuaát oâ toâ, maùy tính
⚫ Ngaønh saûn xuaát theùp, hoùa daàu, vieãn thoâng
◼ Caùc raøo caûn gia nhaäp ngaønh:

⚫ Töï nhieân
◆ Tính kinh teá theo quy moâ
◆ Baèng phaùt minh saùng cheá
◆ Bí quyeát coâng ngheä
◆ Thöông hieäu
⚫ Chieán löôïc hoaït ñoäng
◆ Saûn phaåm traøn ngaäp thò tröôøng
◆ Kieåm soaùt moät yeáu toá ñaàu vaøo quan troïng
◼ Caùc thaùch thöùc trong quaûn lyù

⚫ Nhöõng haønh ñoäng coù tính chieán löôïc
⚫ Phaûn öùng cuûa caùc ñoái thuû
◼ Caâu hoûi
⚫ Caùc ñoái thuû seõ phaûn öùng nhö theá naøo neáu moät
haõng giaûm giaù baùn?
◼ Caân baèng ôû thò tröôøng ñoäc quyeàn nhoùm

⚫ ÔÛ caùc thò tröôøng caïnh tranh hoaøn haûo, ñoäc quyeàn
vaø caïnh tranh ñoäc quyeàn caùc nhaø saûn xuaát khoâng
caàn phaûi tính ñeán phaûn öùng cuûa caùc ñoái thuû khi löïa
choïn caùc möùc saûn löôïng vaø giaù baùn.
⚫ ÔÛ ñoäc quyeàn nhoùm caùc nhaø saûn xuaát phaûi tính ñeán
phaûn öùng cuûa caùc ñoái thuû caïnh tranh khi ñöa ra
quyeát ñònh löïa choïn caùc möùc saûn löôïng vaø giaù baùn.
◼ Ñieàu kieän caân baèng ôû thò tröôøng ñoäc quyeàn

nhoùm
◆ Caùc doanh nghieäp ñöôïc töï do haønh ñoäng sao cho
coù lôïi cho mình nhaát vaø do ñoù khoâng coù ñoäng löïc
ñeå doanh nghieäp thay ñoåi caùc quyeát ñònh veà saûn
löôïng vaø giaù caû.
◆ Caùc doanh nghieäp khi ñöa ra quyeát ñònh phaûi
löôøng tröôùc söï traû ñuûa cuûa ñoái phöông.
◼ Caân baèng Nash

Moãi haõng seõ ñöa ra quyeát ñònh toát nhaát cho mình
döïa treân haønh ñoäng cuûa ñoái thuû.
◼ Caân baèng cuûa chieán löôïc öu theá

Moãi haõng seõ ñöa ra quyeát ñònh toát nhaát cho mình
baát keå haønh ñoäng cuûa ñoái thuû.
◼ Moâ hình Cournot (ñoäc quyeàn song phöông)

◆ Coù hai ñoái thuû caïnh tranh
◆ Saûn phaåm ñoàng nhaát
◆ Moãi haõng seõ ñöa ra quyeát ñònh döïa treân
quyeát ñònh cuûa ñoái thuû.
◆ Bieán chieán löôïc laø saûn löôïng
Quyeát ñònh veà saûn löôïng cuûa haõng 1
P1
D1(0) (D):P = 150 – Q (Q=Q1+Q2)
MC1= 50
MR1(0)
D1(75)
MR1(75)
MC1
MR1(50) D1(50)
12.5 25 50 Q1
◼ Ñöôøng phaûn öùng cuûa haõng

⚫ Ñöôøng phaûn öùng cuûa haõng laø taäp hôïp taát caû
nhöõng möùc saûn löôïng laøm toái ña hoùa lôïi
nhuaän cuûa haõng khi bieát tröôùc möùc saûn löôïng
cung öùng cuûa ñoái thuû.
⚫ Q1 = f(Q2) vaø ngöôïc laïi.
Ví duï veà ñoäc quyeàn song phöông
Ñöôøng caàu thò tröôøng laø P = 30 - Q vaø
Q1 caû hai haõng coù chi phí bieân baèng 0.
30
Ñöôøng phaûn öùng cuûa haõng 2
Taïi ñieåm caân baèng Cournot, moãi haõng

döï ñoaùn ñöôïc saûn löôïng cuûa ñoái phöông
Caâñöa
vaø n baèra
ngquyeá
Cournot
t ñònh ñeå toái ña hoùa lôïi
15
nhuaän cho mình.
10
Ñöôøng phaûn öùng cuûa haõng 1
10 15 30 Q2
Toái ña hoùa lôïi nhuaän khi coù söï caáu keát
◼ Ñöôøng hôïp ñoàng

⚫ Q1 + Q2 = 15
◆ Bieåu dieãn caùc keát hôïp saûn löôïng Q1 vaø Q2
laøm toái ña hoùa toång lôïi nhuaän.
⚫ Q1 = Q2 = 7,5
◆ Saûn löôïng giaûm nhöng lôïi nhuaän cao hôn
so vôùi moâ hình caân baèng Cournot
Ví duï veà ñoäc quyeàn song phöông
Q1
30
Ñöôøng phaûn öùng
cuûa haõng 2
Caân baèng caïnh tranh (P = MC; p = 0)

15 Caân baèng Cournot
10 Caân baèng caáu keát
7.5 Ñöôøng phaûn öùng cuûa

haõng 1
Ñöôøng hôïp
ñoàng caáu keát Q2
7.5 10 15 30
Lôïi theá cuûa ngöôøi ra quyeát ñònh tröôùc –
Moâ hình Stackelberg
◼ Caùc giaû ñònh

⚫ Moät haõng coù quyeàn ñònh tröôùc möùc saûn löôïng saûn
xuaát
⚫ MC = 0
⚫ Caàu thò tröôøng laø P = 30 - Q vôùi Q laø toång saûn
löôïng
⚫ Haõng 1 coù quyeàn ñònh tröôùc möùc saûn löôïng vaø
haõng 2 döïa vaøo ñoù ñöa ra möùc saûn löôïng saûn xuaát
cuûa mình
Lôïi theá cuûa ngöôøi ra quyeát ñònh tröôùc –
◼ Haõng 1
⚫ Phaûi tính ñeán phaûn öùng cuûa haõng 2
◼ Haõng 2
⚫ Xem saûn löôïng cuûa haõng 1 laø cho tröôùc vaø töø
ñoù quyeát ñònh möùc saûn löôïng cuûa mình theo
ñöôøng phaûn öùng Cournot: Q2 = 15 - 1/2Q1
Lôïi theá cuûa ngöôøi ra quyeát ñònh tröôùc—
◼ Haõng 1
MR = MC, MC = 0 do ñoù MR = 0
R1 = PQ1 = 30Q1 - Q - Q2Q1 1
2
Theá Q2 vaøo haøm doanh thu cuûa haõng 1:
R1 = 30Q1 − Q12 − Q1 (15 − 1 2Q1 )

= 15Q1 − 1 2 Q12
MR1 = R1 Q1 = 15 − Q1

MR = 0 : Q1 = 15 and Q2 = 7.5
Caïnh tranh giaù caû- Moâ hình Bertrand
◼ Caïnh tranh ôû ngaønh ñoäc quyeàn nhoùm coù

theå laø caïnh tranh veà giaù chöù khoâng phaûi laø
veà saûn löôïng.
◼ Moâ hình Bertrand ñöôïc duøng ñeå minh hoïa

caïnh tranh veà giaù trong tröôøng hôïp ñoäc
quyeàn nhoùm (oligopolistic) vôùi caùc saûn
phaåm ñoàng nhaát vaø khoâng ñoàng nhaát.

⚫ Saûn phaåm ñoàng nhaát
⚫ Caàu thò tröôøng laø P = 30 - Q vôùi Q = Q1 + Q2
⚫ MC1 = MC2 = $3
⚫ Caân baèng Cournot-Nash vôùi bieán chieán löôïc laø saûn löôïng
◆ Q1 =Q2= 9
◆ P1 =P2 = 12
◆ p1 =p2 = 81
⚫ Caân baèng Nash vôùi bieán chieán löôïc laø giaù baùn
◆ P = MC; P1 = P2 = $3
◆ Q = 27; Q1 & Q2 = 13.5
◆ p =0
◼ Taïi sao haõng khoâng naâng giaù ñeå coù lôïi nhuaän
nhieàu hôn?
◼ Haõy so saùnh keát quaû trong moâ hình Bertrand vôùi

keát quaû trong moâ hình Cournot?
◼ Moâ hình Bertrand minh hoïa taàm quan troïng cuûa

söï thay ñoåi chieán löôïc (giaù caû khaùc vôùi saûn
löôïng).
◼ Hai chæ trích ñoái vôùi moâ hình Bertrand
⚫ Khi caùc haõng saûn xuaát ra caùc saûn phaåm ñoàng
nhaát, vieäc caïnh tranh giöõa caùc haõng chuû yeáu laø
caïnh tranh veà saûn löôïng hôn laø veà giaù caû.
⚫ Ngay caû khi caùc haõng aán ñònh giaù vaø thoáng nhaát
baùn cuøng möùc giaù, thò phaàn giöõa caùc haõng coù
theå khaùc nhau.
◼ Caïnh tranh giaù caû trong tröôøng hôïp khaùc

bieät hoùa saûn phaåm
⚫ Thò phaàn cuûa moãi haõng baây giôø ñöôïc quyeát
ñònh khoâng chæ bôûi giaù caû, maø coøn bôûi söï khaùc
bieät veà maãu maõ, tính naêng, thôøi haïn söû duïng
cuûa saûn phaåm cuûa töøng haõng.
Saûn phaåm khaùc bieät

⚫ Ñoäc quyeàn song phöông
⚫ FC = $20
⚫ VC = 0
⚫ Caàu cuûa doanh nghieäp 1 laø Q1 = 12 - 2P1 + P2
⚫ Caàu cuûa doanh nghieäp 2 laø Q2 = 12 - 2P2 + P1
Caân baèng Nash veà giaù caû
P1 Ñöôøng phaûn öùng cuûa doanh nghieäp 2
Caân baèng caáu keát
$6
$4
Ñöôøng phaûn öùng cuûa doanh

nghieäp 1
Caân baèng Nash
$4 $6 P2
Ma traän ñaùnh ñoåi trong tình huoáng
xaùc ñònh giaù
Haõng 2
Möùc giaù $4 Möùc giaù $6
Möùc giaù $4
$12, $12 $20, $4
Haõng 1
Möùc giaù $6 $4, $20 $16, $16

Caïnh tranh hay caáu keát: Tình theá tieán
thoaùi löôõng nan cuûa nhöõng ngöôøi tuø
◼ Hai haõng naøy ñang thöïc hieän chieán löôïc

khoâng hôïp taùc vôùi nhau.
⚫ Moãi haõng ñeàu ñoäc laäp ñöa ra quyeát ñònh toát nhaát
coù tính ñeán haønh ñoäng cuûa ñoái phöông.
◼ Caâu hoûi
⚫ Taïi sao caû hai haõng ñeàu choïn möùc giaù laø $4
trong khi möùc giaù $6 ñem laïi lôïi nhuaän cao hôn?
Caïnh tranh hay caáu keát: Tình theá tieán
◼ Kòch baûn
⚫ Hai tuø nhaân bò truy toá vì laø ñoàng phaïm trong
moät vuï aùn.
⚫ Hai ngöôøi naøy bò giam rieâng vaø khoâng theå
lieân laïc vôùi nhau.
⚫ Moãi ngöôøi ñöôïc yeâu caàu phaûi thuù nhaän haønh
vi phaïm toäi cuûa mình.
Ma traän ñaùnh ñoåi trong tình huoáng tieán
Tuø nhaân B
Thuù toäi Khoâng thuù toäi
Thuù toäi
-5, -5 -1, -10
Tuø nhaân A Lieäu caùc phaïm nhaân coù thuù toäi hay khoâng?
Khoâng thuù toäi -10, -1 -2, -2

Moâ hình ñöôøng caàu gaõy
$/Q
MC’
P* MC
Q* Quantity
MR
Moâ hình doanh nghieäp chi phoái- daãn ñaïo giaù
⚫ ÔÛ moät soá thò tröôøng ñoäc quyeàn nhoùm, moät toå chöùc
hay haõng lôùn chieám thò phaàn chuû yeáu, caùc doanh
nghieäp nhoû coøn laïi chia nhau thò phaàn ít oûi coøn laïi.
⚫ Toå chöùc hay haõng lôùn coù theå haønh ñoäng nhö laø
doanh nghieäp chi phoái thò tröôøng, coù quyeàn ñònh
giaù ñeå toái ña hoùa lôïi nhuaän cuûa mình.
Vieäc ñònh giaù cuûa doanh nghieäp chi phoái –
Tröôøng hôïp OPEC
TD SC
P
P*
DOPEC
Pc MCOPEC
MROPEC
QC QOPEC QT Q

KINH TẾ VI MÔ

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

KINH TẾ VI MÔ

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Chöông 1

Khaùi quaùt veà Kinh teá hoïc

07.06.2022 Ñaëng Vaên Thanh 1

◼ Quy luaät khan hieám.

07.06.2022 Ñaëng Vaên Thanh 2

07.06.2022 Ñaëng Vaên Thanh 3

07.06.2022 Ñaëng Vaên Thanh 5

07.06.2022 Ñaëng Vaên Thanh 6

◼ Nhöõng yù töôûng kinh teá ñöôïc theå hieän

◼ Chi phí cô hoäi coù quy luaät taêng daàn.

07.06.2022 Ñaëng Vaên Thanh 7

07.06.2022 Ñaëng Vaên Thanh 8

◼ Caùc vaán ñeà kinh teá

07.06.2022 Ñaëng Vaên Thanh 9

◼ Kinh teá hoïc laø gì?

07.06.2022 Ñaëng Vaên Thanh 10

Döïa vaøo caùch thöùc giaûi quyeát 3 vaán ñeà cô

07.06.2022 Ñaëng Vaên Thanh 11

Nhaø nöôùc (toaøn

ĐỘNG LỰC CUÛA HOAÏT

07.06.2022 Ñaëng Vaên Thanh 12

07.06.2022 Ñaëng Vaên Thanh 13

07.06.2022 Ñaëng Vaên Thanh 14

◼ Kinh teá vi moâ nghieân cöùu haønh vi cuûa töøng thaønh

07.06.2022 Ñaëng Vaên Thanh 15

◼ Saûn löôïng (GDP)

◼ Taêng tröôûng kinh teá…..

07.06.2022 Ñaëng Vaên Thanh 16

Hoä gia ñình Doanh nghieäp

Thò tröôøng haøng

Nhieàu Caïnh tranh Caïnh tranh

Caàu, cung vaø caân baèng

◼ Traïng thaùi caân baèng cuûa thò tröôøng,

◼ Söï thay ñoåi traïng thaùi caân baèng thò tröôøng,

◼ Ñoä co giaõn cuûa cung, caàu,

◼ Söï can thieäp cuûa chính phuû vaøo thò tröôøng.

07.06.2022 Ñaëng Vaên Thanh 3

Q1 Q2 Löôïng caàu (QD )

◼ Quy luaät caàu.

07.06.2022 Ñaëng Vaên Thanh 6

07.06.2022 Ñaëng Vaên Thanh 7

Ñöôøng cung doác leân

Q1 Q2 Löôïng cung (QS)

◼ Quy luaät cung.

07.06.2022 Ñaëng Vaên Thanh 10

Giao nhau giöõa caùc ñöôøng

07.06.2022 Ñaëng Vaên Thanh 11

◼ Caùc ñaëc ñieåm cuûa giaù caân baèng thò tröôøng:

07.06.2022 Ñaëng Vaên Thanh 12

Traïng thaùi caân baèng thò tröôøng thay ñoåi theo

◼ Caàu thay ñoåi (ñöôøng caàu dòch chuyeån)

◼ Cung thay ñoåi (ñöôøng cung dòch chuyeån)

◼ Caû cung vaø caàu ñeàu thay ñoåi

07.06.2022 Ñaëng Vaên Thanh 15

07.06.2022 Ñaëng Vaên Thanh 16

◼ Thay ñoåi caàu khaùc vôùi thay ñoåi löôïng caàu

07.06.2022 Ñaëng Vaên Thanh 17

◼ Giaù kyø voïng

◼ Giaù yeáu toá ñaàu vaøo

◼ Số doanh nghiệp trong

◼ Chính saùch thueá vaø trôï caáp

◼ Ñieàu kieän töï nhieân Q2 Q’2 Q1 Q’1 Q

◼ Khi caàu taêng (ñöôøng caàu