ΕΛΛΑΔΑ

(Γεωφυσική εξέταση)

1. ΘΡΑΚΗ
Όρη Πεδιάδες Ποτάμια Λίμνες
Οροσειρά Ροδόπης Κομοτηνής Έβρος Βιστονίδα
Ξάνθης Νέστος
Έβρου Άρδας

2. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
Όρη Πεδιάδες Ποτάμια Λίμνες
Πιέρια Κεντρικής Μακεδονίας Αλιάκμονας Καστοριάς
Βέρνο-Βίτσι Σερρών Αξιός Μεγάλη Πρέσπα
Κερκίνη Δράμας Στρυμόνας Μικρή Πρέσπα
Φαλακρό Νέστος Βεγορίτιδα
Παγγαίο Λαγκαδά
Χολομώντας Βόλβη
Οροσειρά Ροδόπης Κερκίνη (Τεχνητή)
Βόρρας Δοϊράνης
Βέρμιο

Κόλποι Ακρωτήρια Χερσόνησος

Θερμαϊκός Καναστραίο Χαλκιδικής
Κασσάνδρας Δρέπανο
Στρυμονικός Νυμφαίο
Αγίου Όρους Άκραθως

3. ΗΠΕΙΡΟΣ
Όρη Πεδιάδες Ποτάμια Λίμνες
Πίνδος Άρτας Θύαμις (Καλαμάς) Ιωαννίνων (Παμβώτιδα)
Σμόλικας Αχέροντας
Γράμμος Άραχθος
Λούρος
Αώος

Κόλποι
Αμβρακικός
 4. ΘΕΣΣΑΛΙΑ
Όρη Πεδιάδες Ποτάμια Λίμνες
Όλυμπος Θεσσαλίας Πηνειός Ταυρωπού (Τεχνητή)

Κόλποι Κοιλάδα
Παγασητικός Τεμπών

5. ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ
Όρη Πεδιάδες Ποτάμια Λίμνες
Γκιώνα Κωπαΐδας Αχελώος Τριχωνίδα
Βαρδούσια Μόρνος Υλίκη
Πάρνηθα Σπερχειός Μαραθώνα
Πεντέλη Εύηνος
Υμηττός
Οίτη
Δίρφυς
Άγραφα

Κόλποι Ακρωτήρια Λεκανοπέδια Πορθμοί

Σαρωνικός Σούνιο Αττικής Ευρίπου
Αμβρακικός Αρτεμίσιο
Β. και Ν. Ευβοϊκός

Λιμνοθάλασσες
Μεσολογγίου

6. ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ
Όρη Πεδιάδες Ποτάμια Λίμνες
Ταΰγετος Ηλείας Αλφειός Στυμφαλία
Αροάνια Μεσσηνίας Ευρώτας
Πάρνωνας Αργολίδας Πηνειός
Μαίναλο
Ερύμανθος

Κόλποι Ακρωτήρια Κοιλάδες Πορθμοί

Κορινθιακός Μαλέας Ευρώτα Ρίο-Αντίρριο
Πατραϊκος Ταίναρο
Κυπαρισσιακός Ακρίτας
Μεσσηνιακός
Λακωνικός
Αργολικός

Διώρυγα
Κορίνθου
 ΕΛΛΑΔΑ
(Πολιτική εξέταση)

1. ΘΡΑΚΗ
Νομός Πρωτεύουσα
1. Ξάνθης Ξάνθη
2. Ροδόπης Κομοτηνή
3. Έβρου Αλεξανδρούπολη

2. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
Νομός Πρωτεύουσα
1. Καβάλας Καβάλα
2. Δράμας Δράμα
3. Σερρών Σέρρες
4. Κιλκίς Κιλκίς
5. Θεσσαλονίκης Θεσσαλονίκη
6. Χαλκιδικής Πολύγυρος
7. Πέλλας Έδεσσα
8. Πιερίας Κατερίνη
9. Ημαθίας Βέροια
10. Κοζάνης Κοζάνη
11. Γρεβενών Γρεβενά
12. Καστοριάς Καστοριά
13. Φλωρίνης Φλώρινα

3. ΗΠΕΙΡΟΣ
Νομός Πρωτεύουσα
1. Άρτας Άρτα
2. Ιωαννίνων Γιάννενα
3. Θεσπρωτίας Ηγουμενίτσα
4. Πρέβεζας Πρέβεζα

4. ΘΕΣΣΑΛΙΑ
Νομός Πρωτεύουσα
1. Μαγνησίας Βόλος
2. Λάρισας Λάρισα
3. Τρικάλων Τρίκαλα
4. Καρδίτσας Καρδίτσα
 5. ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ
Νομός Πρωτεύουσα
1. Αττικής Αθήνα
2. Βοιωτίας Λιβαδειά
3. Φθιώτιδας Λαμία
4. Φωκίδας Άμφισσα
5. Αιτωλοακαρνανίας Μεσολόγγι
6. Ευρυτανίας Καρπενήσι
7. Ευβοίας Χαλκίδα

6. ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ
Νομός Πρωτεύουσα
1. Αργολίδας Ναύπλιο
2. Αρκαδίας Τρίπολη
3. Αχαΐας Πάτρα
4. Κορινθίας Κόρινθος
5. Λακωνίας Σπάρτη
6. Ηλείας Πύργος
7. Μεσσηνίας Καλαμάτα

7. ΚΡΗΤΗ
Νομός Πρωτεύουσα
1. Χανίων Χανιά
2. Ρεθύμνου Ρέθυμνο
3. Ηρακλείου Ηράκλειο
4. Λασιθίου Άγιος Νικόλαος

8. ΝΗΣΙΑ ΙΟΝΙΟΥ ΠΕΛΑΓΟΥΣ

Νομός Πρωτεύουσα
1. Κέρκυρας Κέρκυρα
2. Λευκάδας Λευκάδα
3. Κεφαλληνίας Αργοστόλι
4. Ζακύνθου Ζάκυνθος

9. ΝΗΣΙΑ ΑΙΓΑΙΟΥ ΠΕΛΑΓΟΥΣ

Νομός Πρωτεύουσα
1. Δωδεκανήσου Ρόδος
2. Λέσβου Μυτιλήνη
3. Χίου Χίος
4. Σάμου Σάμος
5. Κυκλάδων Ερμούπολη
Σημείωση: Οι παραπάνω χάρτες φωτοτυπούνται και δίνονται στους μαθητές για εκμάθηση,
σταδιακά. Στη συνέχεια, για επανάληψη μπορούν να χρησιμοποιηθούν οι κενοί χάρτες που
βρίσκονται παρακάτω για συμπλήρωση.

Σαν τεστ ή ομαδική εργασία μπορεί να δοθεί ο συνολικός της Ελλάδας, για να διαπιστώσουμε το
βαθμό εκμάθησης του κάθε μαθητή.
Ονοματεπώνυμο:________________________
Γράψε τους νομούς βλέποντας στο χάρτη.

Α/Α Νομός Α/Α Νομός Α/Α Νομός Α/Α Νομός

1 14 27 40
2 15 28 41
3 16 29 42
4 17 30 43
5 18 31 44
6 19 32 45
7 20 33 46
8 21 34 47
9 22 35 48
10 23 36 49
11 24 37 50
12 25 38 51
13 26 39
 ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΝΟΜΩΝ (ΓΙΑ ΤΟΝ ΔΑΣΚΑΛΟ)
1. ΕΒΡΟΥ 27. ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ
2. ΡΟΔΟΠΗΣ 28. ΦΩΚΙΔΑΣ
3. ΞΑΝΘΗΣ 29. ΒΟΙΩΤΙΑΣ
4. ΚΑΒΑΛΑΣ 30. ΕΥΒΟΙΑΣ
5. ΔΡΑΜΑΣ 31. ΑΤΤΙΚΗΣ
6. ΣΕΡΡΩΝ 32. ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ
7. ΚΙΛΚΙΣ 33. ΑΡΓΟΛΙΔΑΣ
8. ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 34. ΛΑΚΩΝΙΑΣ
9. ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ 35. ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ
10. ΠΕΛΛΑΣ 36. ΑΡΚΑΔΙΑΣ
11. ΗΜΑΘΙΑΣ 37. ΗΛΕΙΑΣ
12. ΠΙΕΡΙΑΣ 38. ΑΧΑΪΑΣ
13. ΦΛΩΡΙΝΑΣ 39. ΚΕΡΚΥΡΑΣ
14. ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ 40. ΛΕΥΚΑΔΑΣ
15. ΚΟΖΑΝΗΣ 41. ΚΕΦΑΛΛΟΝΙΑΣ
16. ΓΡΕΒΕΝΩΝ 42.ΖΑΚΥΝΘΟΥ
17. ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ 43.ΧΑΝΙΩΝ
18. ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ 44. ΡΕΘΥΜΝΟΥ
19. ΠΡΕΒΕΖΑΣ 45. ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ
20. ΑΡΤΑΣ 46. ΛΑΣΙΘΙΟΥ
21. ΤΡΙΚΑΛΩΝ 47. ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ
22. ΛΑΡΙΣΑΣ 48. ΚΥΚΛΑΔΩΝ
23. ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ 49. ΣΑΜΟΥ
24. ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ 50. ΧΙΟΥ
25. ΦΘΙΩΤΙΔΑΣ 51. ΛΕΣΒΟΥ
26. ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ
 ΘΡΑΚΗ

Η Θράκη, η πατρίδα του Ορφέα – που ημέρωνε τα άγρια θηρία με τη λύρα του – απλώνεται ανάμεσα
σε δύο ποτάμια: το Νέστο δυτικά και τον Έβρο ανατολικά. Είναι ένα σταυροδρόμι λαών και πολιτισμών.

Στους αρχαίους χρόνους απλωνόταν από το Στρυμόνα ως τον Εύξεινο Πόντο και από το Αιγαίο Πέλαγος
και την Προποντίδα ως το Δούναβη. Εδώ ζούσαν οι Θράκες, Ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι ήταν ο
πολυπληθέστερος λαός του τότε γνωστού κόσμου μετά τους Ινδούς.

Η περιοχή της Θράκης είναι, στο μεγαλύτερο μέρος της, ορεινή. Πολλά τμήματα της όμως είναι πεδινά
και καταλήγουν σε γραφικές παραλίες. Στα παράλια της Θράκης, οι αρχαίοι Έλληνες ίδρυσαν αποικίες.
Η γνωστότερη από αυτές είναι τα Άβδηρα.

Βόρεια, η οροσειρά της Ροδόπης είναι το φυσικό σύνορο μεταξύ της χώρας μας και της Βουλγαρίας. Ο
ποταμός Έβρος χωρίζει το ελληνικό έδαφος από το τουρκικό. Στην εκβολή του συναντάμε ένα μεγάλο
Δέλτα με λιμνοθάλασσες, αλμυρούς βαλτότοπους και παραποτάμια δάση.
 ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

Περικυκλωμένη από ψηλά βουνά, από τον Όλυμπο, την Πίνδο, τη Ροδόπη, το ποτάμι του Νέστου και το
Αιγαίο Πέλαγος, η Μακεδονία αποτελεί το κόσμημα της Βόρειας Ελλάδας. Η πλατιά πεδιάδα της
Κεντρικής Μακεδονίας τη χωρίζει σε Ανατολική και σε Δυτική Μακεδονία.

Η γη αυτή κατοικείται από τα παλαιολιθικά χρόνια. Στο σπήλαιο των Πετραλώνων της Χαλκιδικής
βρέθηκε απολιθωμένο κρανίο ανθρώπου που έζησε πριν από 75.000 χρόνια.

Το όνομα Μακεδονία αναφέρεται για πρώτη φορά από τον Ηρόδοτο. Μακεδνός ή Μακεδάνος είναι ο
μακρύς, ο ψηλός στο ανάστημα. Μεγαλόσωμοι, λοιπόν, οι Μακεδόνες όπως μεγάλη είναι και η ιστορία
της πατρίδας τους.

Στα μέσα του 4ου αι. π.Χ. η Μακεδονία έγινε ηγετική δύναμη του ελληνικού κόσμου χάρη στο βασιλιά
της Φίλιππο το Β’. Τα όνειρα και τα σχέδια του Φίλιππου για μια πανελλήνια εκστρατεία εναντίον των
Περσών πραγματοποιήθηκαν από το γιο του, το Μέγα Αλέξανδρο, που βάδισε με τους συμμάχους του
απ’ όλη την Ελλάδα μέχρι τις όχθες του Ινδού ποταμού. Οι μύθοι και οι θρύλοι για το Μέγα Αλέξανδρο
και τα κατορθώματά του είναι ζωντανοί μέχρι σήμερα.

Μετά την περίοδο της μεγάλης αυτής ακμής η Μακεδονία έζησε τη μια εχθρική εισβολή μετά την άλλη.
Πότε οι Ρωμαίοι, πότε οι Σαρακηνοί και πότε οι Τούρκοι. Όμως και μετά το πέρασμα τόσων κατακτητών
η γη της Μακεδονίας είναι ελληνική, γιατί ποτέ οι Μακεδόνες δεν έπαψαν να ζουν, να σκέφτονται, να
μιλούν ελληνικά… να είναι Έλληνες.
 ΗΠΕΙΡΟΣ

Η Ήπειρος είναι από τις αρχαιότερες κατοικημένες περιοχές της Ευρώπης. Τα παλαιολιθικά ευρήματα
που βρέθηκαν σε περιοχές της χρονολογούνται εδώ και 40.000 χρόνια. Στα πανάρχαια χρόνια την
κατοίκησαν οι Σέλλοι ή Έλλοι και από αυτούς, όπως πίστευαν πολλοί, πήραν το όνομά τους οι Έλληνες.

Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν πως οι εκβολές του ποταμού Αχέροντα ήταν η είσοδος του Άδη, όπου ο
Χάροντας μετέφερε εκεί τις ψυχές των νεκρών.

Τόπος ορεινός και δύσβατος. Βουνά γεμάτα ιστορία και δόξα με τις θυσίες των Σουλιωτισσών στα
χρόνια της Τουρκοκρατίας και το Έπος του 1940 κατά των Ιταλών.

Την ανείπωτη ομορφιά του φυσικού τοπίου συμπληρώνει αρμονικά η ανθρώπινη δημιουργία με την
περήφημη ηπειρωτική αρχιτεκτονική στα λιθόκτιστα πλακοσκέπαστα σπίτια, στις εκκλησιές και στα
χιλιοτραγουδισμένα, τοξοτά γεφύρια.

Οι ηπειρώτες παρά τις αντίξοες συνθήκες όπου επέβαλε η μορφολογία του εδάφους τους που τους
οδηγούσε στη φτώχια και στην ξενιτιά, ήταν άνθρωποι με μεράκι και καλαισθησία. Αγάπησαν τον τόπο
τους και προσέφεραν στην πατρίδα κάνοντας δωρεές στο κράτος. Αθάνατοι θα μείνουν για τα έργα
τους οι εθνικοί ευεργέτες Σίνας, Αβέρωφ, Ζάππες, Ζωσιμάδες κ.α.
 ΘΕΣΣΑΛΙΑ

Ας γνωρίσουμε περισσότερο το γεωγραφικό διαμέρισμα της πατρίδας μας, που οι παλαιότεροι

κάτοικοί του ήταν οι Πελασγοί και που ονομαζόταν Αιολίδα, Πελασγία κ.α.

Από τα παλαιολιθικά λείψανα που βρέθηκαν στην περιοχή της Λάρισας, διαπιστώθηκε ότι στη
Θεσσαλία υπήρχε ανθρώπινη ζωή πριν από 100.000 χρόνια.

Η Θεσσαλία έφερε στον κόσμο ένα θαυμάσιο πολιτισμό. Μετά το 1200 π. Χ. τα ευγενέστερα φύλα της
κατεβαίνουν νοτιότερα, συγκεντρώνονται στην Αττική και στην Πελοπόννησο, για να κάνουν εκεί νέα
πατρίδα.

Στη μέση του ηπειρωτικού κορμού ο θεσσαλικός κάμπος, τροφοδότης της Ελλάδος, ξαφνιάζει τον
επισκέπτη με την απεραντοσύνη και την ηρεμία του. Οι εύφορη πεδιάδα του, η πλούσια σε γεωργικά
προϊόντα γη, ο όμορφος ποταμός Πηνειός, η ουράνια γαλήνη της κοιλάδας των Τεμπών ανάμεσα στον
Όλυμπο και την Όσσα, σε κάνουν να ταξιδεύεις στο χώρο και τον χρόνο.

Πήλιο, «το γελαστό βουνό», το βουνό των Κένταυρων, ο παράδεισος στη γη. Αυτός που δεν ανέβηκε
στο Πήλιο, που δεν απόλαυσε τη μαγεία του Παγασητικού δε θα μεθύσει ποτέ από την ομορφιά.

Στο βορειοδυτικό άκρο της θεσσαλικής γης μας καλούν και μας προκαλούν οι σιωπηλοί και ακίνητοι
πέτρινοι γίγαντες των Μετεώρων. Είναι οι βράχοι που σχηματίστηκαν στα πολύ παλιά χρόνια, τότε που
η Θεσσαλία ήταν μία κλειστή εσωτερική θάλασσα, μια λίμνη. Στις κορυφές τους βρίσκουμε
απολιθωμένα όστρακα και σκελετούς ψαριών, υπολείμματα της λίμνης που ήταν κάποτε η Θεσσαλία.

Πέρα απ’ τη φύση όμως ας σταθούμε και στον πολιτισμό που δημιουργήθηκε στις πόλεις και τα χωριά
της Θεσσαλίας, από την αρχαιότητα ίσαμε σήμερα. Η νεολιθικοί οικισμοί στο Σέσκλο και στο Δίμηνι, ο
Βόλος στη θέση της Ιωλκού, η Λάρισα, το Βελεστίνο, η πατρίδα του Ρήγα Φεραίου, τα Αμπελάκια, που
εδώ δημιουργήθηκε ο πρώτος συνεταιρισμός, η Καρδίτσα, τα Τρίκαλα μας υποδέχονται και μας καλούν
να τα γνωρίσουμε και να τα αγαπήσουμε.
 ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ

Η Στερεά Ελλάδα είναι το μεγαλύτερο μετά τη Μακεδονία ηπειρωτικό τμήμα της χώρας. Το όνομά της
οφείλεται στο γεγονός ότι μετά την Επανάσταση αποτελούσε το μόνο ηπειρωτικό μέρος της Ελλάδας.
Την Πελοπόννησο τη θεωρούσαν περισσότερο νησί. Από τα χρόνια της φραγκοκρατίας ονομάζεται και
Ρούμελη, χώρα των Ρωμιών, δηλαδή των Ελλήνων.

Μαζί με την Πελοπόννησο, η Ρούμελη πρωτοστάτησε στον Αγώνα του 1821. Αυτό δε σημαίνει ότι τα
άλλα διαμερίσματα δε συνέβαλαν στον Αγώνα, αλλά απλώς οι συνθήκες στο Μοριά και τη Ρούμελη
ήταν πολύ ευνοϊκότερες.
 ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ

Η Πελοπόννησος είναι το νοτιότερο γεωγραφικό διαμέρισμα της ηπειρωτικής Ελλάδας.

Στη βόρεια πλευρά της ανοίχτηκε το 1893 η διώρυγα της Κορίνθου και έτσι χωρίστηκε από τη Στερεά
Ελλάδα.

Η ιστορία της Πελοποννήσου αρχίζει από το μυθολογικό ήρωα Πέλοπα, από τον οποίο πήρε και το
όνομά της. Στην προϊστορική εποχή κατέβηκαν σε αυτή οι Αχαιοί και οι Ίωνες, οπότε έγινε σπουδαίο
κέντρο πολιτισμού με επίκεντρο τις Μυκήνες. Κατά τον 12ο αι. π. Χ. κατέφθασαν οι Δωριείς, λαός
πολεμικός, από τον οποίο κατάγονται οι Σπαρτιάτες. Από τα πρώτα χρόνια της τουρκικής δουλείας η
Πελοπόννησος αγωνίστηκε να κερδίσει την ελευθερίας της, χωρίς όμως να το κατορθώσει. Η ποθητή
ώρα έφτασε αργότερα, όταν ο Παλαιών Πατρών Γερμανός ύψωσε στην Αγία Λάβρα το λάβαρο της
επανάστασης. Στην Πελοπόννησο βρισκόταν η πρώτη πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους, το Ναύπλιο.

Κοντά στα παράλιά της το κλίμα είναι ήπιο το χειμώνα και δροσερό το καλοκαίρι. Στο εσωτερικό όμως,
εξαιτίας των βουνών της, το κλίμα γίνεται ηπειρωτικό.
 ΝΗΣΙΑ ΑΙΓΑΙΟΥ ΠΕΛΑΓΟΥΣ

Νησιά Βορειοανατολικού Αιγαίου

Σε απόσταση αναπνοής από τα μικρασιατικά παράλια, στο βόρειο και βορειοανατολικό τμήμα του Αιγαίου
Πελάγους, πέντε μεγάλα νησιά (Ικαρία, Σάμος, Λήμνος, Μυτιλήνη, Χίος) και τέσσερα μικρότερα (Άγιος
Ευστράτιος, Φούρνοι, Ψαρά, Οινούσσες), προσφέρουν αξέχαστες διακοπές στον ταξιδιώτη.
Τα σμαραγδένια νησιά του βορειοανατολικού Αιγαίου ξεχωρίζουν για τις φυσικές καλλονές τους και την
πολυσήμαντη ιστορία τους. Λόγο της γεωγραφικής τους θέσης – βρίσκονται στο σταυροδρόμι τριών
Ηπείρων (Ευρώπης, Ασίας και Αφρικής) και πολύ κοντά στα Μικρασιατικά παράλια – ήρθαν σε επαφή από
τα αρχαία χρόνια με πολλούς λαούς και γνώρισαν διαφορετικούς πολιτισμούς.
Έτσι, επιλέγοντας και αφομοιώνοντας τα στοιχεία εκείνα που ταίριαζαν με την ελληνική κουλτούρα και τη
νησιώτικη ιδιοσυγκρασία, δημιούργησαν στην ασφαλή αγκαλιά του Αρχιπελάγους έναν πολιτισμό που
έμεινε στην ιστορία.
Τα φημισμένα αυτά νησιά δεν έχουν μόνο ιστορία, αλλά κι ένα δυναμικό παρόν. Ακολουθώντας τις
ανάγκες της εποχής, συνδύασαν την παράδοση με τον εκσυγχρονισμό και μετατράπηκαν σε κοσμικά
τουριστικά θέρετρα, που αποτελούν πόλο έλξης για χιλιάδες παραθεριστές.

Κυκλάδες
Το διασημότερο νησιωτικό σύμπλεγμα του Αιγαίου περιλαμβάνει μερικά από τα ομορφότερα νησιά του
κόσμου! Οι εκπληκτικές ακτές και οι εξαιρετικές αμμουδιές, η γοητευτική συνύπαρξη του λευκού και του
μπλε στην κυκλαδίτικη αρχιτεκτονική, ο παραδοσιακός τρόπος ζωής, τα νησιώτικα τραγούδια, η ζεστή
φιλοξενία, τα γυμνά τοπία με τα έρημα ξωκλήσια καθιστούν το ταξίδι στις Κυκλάδες αληθινά μοναδικό.
Η μακραίωνη ιστορία τους, αποτυπώνεται στους σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους. Στα μουσεία των
νησιών φιλοξενούνται τα ευρήματα των ανασκαφών τα οποία φανερώνουν τη λαμπρή πορεία του
κυκλαδίτικου πολιτισμού. Το όνομα «Κυκλάδες» αναφέρεται στα νησιά που σχηματίζουν έναν κύκλο γύρω
από το ιερό νησί της Δήλου. Η ελληνική μυθολογία αναφέρει ότι οι Κυκλάδες είναι δημιούργημα του
Ποσειδώνα, ο οποίος μεταμόρφωσε σε νησίδες τις νύμφες Κυκλάδες, όταν αυτές προκάλεσαν την οργή
του.
Οι Κυκλάδες κατοικούνται από τα προϊστορικά χρόνια. Ο Κυκλαδίτικος πολιτισμός άνθησε από το 3200 ως
το 1100 π.Χ. Τα γεγονότα που σημάδεψαν αυτή την εποχή είναι η κυριαρχία της Κρήτης στα νησιά (2000 –
1500 π.Χ.), η έκρηξη του ηφαιστείου της Θήρας (17ος – 16ος αιώνας π.Χ.) και η εγκατάσταση αποίκων,
μετά την κάθοδο των Δωριέων. Τη Βυζαντινή περίοδο οι Κυκλάδες άνηκαν στο Θέμα του Αιγαίου και δε
γνώρισαν ιδιαίτερη ακμή. Επί τουρκοκρατίας τα νησιά είχαν προνομιακό καθεστώτος το οποίο τους
επέτρεπε την κατασκευή πλοίων, προκειμένου να αντιμετωπίζουν τις πειρατικές επιδρομές. Έτσι, στην
Επανάσταση του 1821 προσέφεραν τις δυνάμεις τους, στον απελευθερωτικό αγώνα. Με την Συνθήκη του
Λονδίνου, το 1830, τα νησιά περιήλθαν στο Ελληνικό Κράτος.

Δωδεκάνησα
Τα νησιά της Δωδεκανήσου – εκτός από τη γεωγραφική τους τοποθέτηση - τα ενώνει η κοινή ιστορική
μοίρα. Αποτέλεσαν το μήλον της έριδος για πολλούς κατακτητές. Από τα ευρήματα των ανασκαφών
προκύπτει ότι υπήρχε ζωή στα Δωδεκάνησα από την Νεολιθική Εποχή. Την εποχή της μεγάλης άνθησης του
Μινωικού πολιτισμού πολλά από νησιά της Δωδεκάνησου είχαν αναπτύξει εμπορικές σχέσεις με τη Κρήτη.
Ως κάτοικοι των νησιών εκείνης της περιόδου αναφέρονται οι Κάρες και οι Φοίνικες. Την περίοδο των
μεγάλων μετακινήσεων των πληθυσμών, στα νησιά εγκαταστάθηκαν Δωριείς.
Το 1309 παραχωρήθηκαν στους Ιππότες του Τάγματος του Αγίου Ιωάννη. Είναι η εποχή που τα νησιά
γνωρίζουν μεγάλη οικονομική και πνευματική άνθηση. Τότε κατασκευάστηκαν και μερικά από τα
σημαντικότερα αξιοθέατα των Δωδεκανήσων. Όπως, η Μεσαιωνική πόλη της Ρόδου. Ένα έργο των
Ιπποτών του Αγίου Ιωάννη και ένα αξεπέραστο μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς.

Το 1522 τα Δωδεκάνησα παραδόθηκαν στους Τούρκους. Όταν ξέσπασε η Επανάσταση του ’21, τα νησιά
αγωνίστηκαν για την απελευθέρωση. Μετά τη λήξη του αγώνα όμως, δόθηκαν στην Τουρκία ως
αντάλλαγμα για την παραχώρηση της Εύβοιας στην Ελλάδα.
Το 1912 τα Δωδεκάνησα τα κατέλαβαν οι Ιταλοί. Μετά το τέλος του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου και
συγκεκριμένα στις 7 Μαρτίου του 1948, τα Δωδεκάνησα ενώθηκαν με την Ελλάδα.
 ΝΗΣΙΑ ΙΟΝΙΟΥ ΠΕΛΑΓΟΥΣ

Τα Ιόνια νησιά, με το εξαιρετικό κλίμα, τη βαθιά και δροσερή θάλασσα, τα βουνά και
το πράσινο, την πολιτιστική κληρονομιά αλλά και την ανάλαφρη διάθεση των κατοίκων,
αποτελούν ιδανικό τόπο για διακοπές και ξεκούραση.

Σκορπισμένα κατά μήκος των δυτικών ακτών της ηπειρωτικής Ελλάδας, τα Ιόνια νησιά, όπως
είναι γνωστά, αποτελούν ένα σύμπλεγμα από δώδεκα μικρά και μεγάλα νησιά, συνολικής
έκτασης 2.200 τ.χλμ. Κάποτε ενωμένα με την ηπειρωτική Ελλάδα, χωρίστηκαν βίαια, ύστερα
από κατακρήμνιση των εδαφών, λόγω του μεγάλου παράκτιου ρήγματος του Ιονίου Πελάγους.
Έτσι δημιουργήθηκαν απόκρημνες ακτές και όμορφες παραλίες, έτσι εξηγούνται και τα τόσο
ψηλά βουνά τους, που πριν γίνει το ρήγμα αποτελούσαν τμήματα της οροσειράς της Πίνδου, η
οποία διασχίζει την ηπειρωτική Ελλάδα. Ακόμα, έτσι εξηγείται το μεγάλο βάθος των νερών
τους, το μεγαλύτερο σε όλη τη Μεσόγειο, που φτάνει τα 4.406 μ.

Τα Ιόνια νησιά κατοικούνται ήδη από την παλαιολιθική περίοδο, και από τότε έζησαν πολλές
διαφορετικές καταστάσεις εξουσίας και πολιτισμικών συνθηκών.

Μέρος της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, το 1204, όταν οι Φράγκοι κατέλαβαν την

Κωνσταντινούπολη, πέρασαν στη Βενετία, οπότε και αναδείχθηκε η τοπική αριστοκρατία, ένα
μητρώο ευγενείας, του οποίου τα ίχνη διασώζονταν μέχρι και τον 19ο αιώνα.

Από τους Φράγκους έως το 1864, όταν ενώθηκαν με την Ελλάδα, τα Ιόνια νησιά έζησαν πολλές
αλλεπάλληλες αλλαγές διοίκησης. Η παρουσία των Ευρωπαίων στα νησιά την ίδια περίοδο
που η Ελλάδα βρισκόταν υπό οθωμανική κατοχή έφερε σημαντική πνευματική ανάπτυξη στα
νησιά του Ιονίου, κάτι που γίνεται σήμερα ορατό τόσο στην αρχιτεκτονική τους παράδοση όσο
και στο γοητευτικό πολιτιστικό τους ιδίωμα.
ΚΡΗΤΗ

Η Κρήτη είναι το μεγαλύτερο ελληνικό νησί.

Αναφέρεται μ’ αυτό το όνομα για πρώτη φορά
στα ομηρικά έπη. Εδώ, κατά τη μυθολογία, η
Ρέα έφερε το γιο της, Δία, για να τον σώσει από
τον πατέρα του τον Κρόνο. Τον έκρυψε στο
Δικταίο Άντρο, όπου και μεγάλωσε.

Κατά τη Μινωική εποχή η Κρήτη ήταν

θαλασσοκράτειρα. Ο πανίσχυρος βασιλιάς
Μίνωας έχτισε το παλάτι του στην Κνωσό κι
από εκεί έλεγχε τις γύρω θάλασσες.

Έχει στρατηγική θέση επειδή βρίσκεται

ανάμεσα σε τρεις ηπείρους: Ευρώπη, Ασία,
Αφρική. Γι’ αυτό πολλοί προσπάθησαν να την
κατακτήσουν από την αρχαιότητα ως τις μέρες
μας. Ο κάθε κατακτητής που πέρασε από το
νησί, άφησε πίσω του και στοιχεία του
πολιτισμού του.

Σήμερα η Κρήτη είναι ένα τουριστικό νησί με

φυσική ομορφιά, αλλά και πολλά ιστορικά και
αρχαιολογικά μέρη που αξίζει κανείς να
επισκεφτεί.
 Διαγώνισμα στην Πολιτική Ημερομηνία_____________
Όνομα__________________
Εξέταση της Ελλάδας

Αντιστοιχίζω τους νομούς με τα γεωγραφικά διαμερίσματα στα οποία ανήκουν.

Ν. Ξάνθης Ν. Λευκάδας
Ν. Θεσσαλονίκης ΘΡΑΚΗ Ν. Σάμου
Ν. Δράμας ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ Ν. Λέσβου
Ν. Θεσπρωτίας ΗΠΕΙΡΟΣ Ν. Έβρου
Ν. Καρδίτσας ΘΕΣΣΑΛΙΑ Ν. Πιερίας
Ν. Άρτας ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ Ν. Καστοριάς
Ν. Γρεβενών ΠΕΛΟΠΟΝΗΣΟΣ Ν. Κέρκυρας
Ν. Φθιώτιδας ΝΗΣΙΑ ΙΟΝΙΟΥ ΠΕΛΑΓΟΥΣ Ν. Ζακύνθου
Ν. Αχαΐας ΝΗΣΙΑ ΑΙΓΑΙΟΥ ΠΕΛΑΓΟΥΣ Ν. Χίου
Ν. Αιτωλοακαρνανίας Ν. Καβάλας

Αντιστοιχίζω τους νομούς με τις πρωτεύουσές τους.

Ν. Βοιωτίας Έδεσσα Ν. Κοζάνης Ερμούπολη
Ν. Ροδόπης Κιλκίς Ν. Σερρών Σέρρες
Ν. Πέλλας Βόλος Ν. Πρέβεζας Φλώρινα
Ν. Κιλκίς Λιβαδειά Ν. Λάρισας Τρίκαλα
Ν. Μαγνησίας Καρπενήσι Ν. Αρκαδίας Κοζάνη
Ν. Αττικής Αθήνα Ν. Δωδεκανήσου Πρέβεζα
Ν. Ευρυτανίας Κόρινθος Ν. Τρικάλων Πολύγυρος
Ν. Αργολίδας Πύργος Ν. Φλωρίνης Ρόδος
Ν. Κορινθίας Κομοτηνή Ν. Χαλκιδικής Λάρισα
Ν. Ηλείας Ναύπλιο Ν. Κυκλάδων Τρίπολη

Συμπληρώνω τον πίνακα:

Νομοί Πρωτεύουσες
Ν. Ημαθίας
Γιάννενα
Άμφισσα
Ν. Ευβοίας
Σπάρτη
Ν. Ηλείας
Ν. Μεσσηνίας
Αργοστόλι

Γράφω τους νομούς και τις πρωτεύουσες νομών της Κρήτης:

1. _________________________________________________
2. _________________________________________________
3. _________________________________________________
4. _________________________________________________