İbni Sina Biyoloji 9. Sınıf Mükemmellik Soru Bankası 1.

Sözlü Sınavı
(Canlıların Ortak Özellikleri – İnorganik Bileşikler – Karbonhidratlar) A

1. Yapısına göre hücre çeşitleri 2. Prokaryot ve ökaryot hücre tipleri karşılaştırıldığında:

Prokaryot Ökaryot I. Prokaryot hücrelerde zarlı organeller bulunmaz

•Çekirdeği yok •Çekirdeği var II. Prokaryot hücrelerin çekirdeği yoktur. Bu sebeple
•DNA’sı sitoplazmada •DNA’sı çekirdekte prokaryot hücrelerin DNA’ sı sitoplazmada bulunur.

•Zarlı organelleri yok
•Tamamı tek hücrelidir
Bakteriler örnek verilebilir.
•Zarlı organelleri var
•Tek veya çok hücreli olabilir
Amip, bitki ve hayvan hücresi
örnek verilebilir.
III. Hücre duvarı hem prokaryot hem de ökaryot
hücrelerde bulunabilir.
IV. Çok hücreli canlıların tamamı ökaryot hücre yapısına
sahiptir.

Hücre Duvarı Açıklamalarından hangileri doğru olur?

Hücre Zarı
A) I ve II B) II ve IV C) I, III ve IV
DNA
D) I, II ve III E) I, II, III ve IV
Ribozom

Sitoplazma

Bakteri 3.
ışık

Çekirdek
O2 BESİN
DNA

Ribozom CO2
Sitoplazma BESİN

Zarlı Organeller

Hücre Duvarı

Hücre Zarı H2O ve

mineraller
Bitki hücresi
Bir bitkinin yapraklarında fotosentez ile besin üretimi.

Üretici canlıların şeker, yağ ve protein gibi organik

Çekirdek besinleri üretmek için başka canlılardan besin almalarına
DNA gerek yoktur. Üretici canlılar besin üretimi için topraktan ve
havadan çeşitli molekülleri alırlar.
Ribozom

Sitoplazma
Tüketici canlılar ise başka canlılardan besin alırlar.
Örneğin arılar bal üretmek için başka canlılardan
(bitkilerden) besin alırlar. Bu sebeple arılar tüketicidir.
Zarlı Organeller
Yukarıda verilen şekle ve yapılan açıklamalara göre:
Hücre Zarı
I. Arılar bal ürettiği için beslenme biçimi bakımından
Hayvan hücresi üretici canlılar grubunda yer alır.

Yukarıdaki şekillerde prokaryot hücreye örnek olarak II. Üretici canlılar topraktan ve havadan aldıkları çeşitli
bakteri, ökaryot hücreye örnek olarak bitki ve hayvan molekülleri kullanarak organik besin üretimi yaparlar.
hücreleri verilmiştir. Buna göre; III. Bitkiler besin üretebilmek için kökleri ile topraktan su
I. Zarlı organeller II. Çekirdek III. DNA ve mineral, yaprakları ile havadan CO2 alırlar.

IV. Ribozom V. Hücre duvarı IV. Besin üretimi yapan bitki yaprakları aynı zamanda
atmosfere karbondioksit gazı verir.
Yapılarından hangileri verilen üç hücre tipinde de
bulunur? Açıklamalarından hangileri doğru olur?

A) I ve II B) II ve V C) III ve IV A) I ve II B) II ve III C) III ve IV

D) II ve V E) III, IV ve V D) I, II ve III E) II, III ve IV
4. 6.
CO2 H2O
Glikoz Organik
besin yapıtaşı

ADP + P
İnorganik bileşikler

Işık CO2
enerjisi
inorganik
ürünler

H 2O

ATP

C6H12O6 O2 Yukarıdaki şekilde hücresel solunum anlatılmıştır. Şekle

(Organik bileşik) göre, glikoz molekülünün yıkımı sayesinde ATP üretimi
sağlanmıştır. Buna göre;
Bitkiler fotosentez ile glikoz (C6H12O6) üretebilmek için
I. Hücresel solunum ile inorganik moleküller yıkıma
topraktan su, havadan karbondioksit almalıdır.
uğramıştır.
6CO2 + 6H2O C6H12O6 + 6O2 II. Hücresel solunum sonucu inorganik ürünler oluşmuştur.

Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? III. Hücresel solunum sayesinde ATP üretimi sağlanmıştır.
Verlen bilgilerden hangileri doğru olur?
A) H2O ve CO2 molekülleri inorganik moleküllerdir.
B) Organik bileşik sentezi için inorganik bileşikler kullanılır. A) I ve II B) I ve III C) II ve III

C) Bitkiler glikoz sentezi için topraktan su, havadan D) Yalnız III E) I, II ve III
karbondioksit almalıdır.
D) İnorganik bileşikleri kullanarak organik bileşik
sentezlemek katabolik bir olaydır.
7. Bir canlının bulunduğu ortamda yaşama ve üreme şansını
E) İnorganik bileşikleri kullanarak organik bileşik sentezi artıran kalıtsal özelliklerin tümüne adaptasyon denir.
yapabilen canlılara üretici (ototrof) canlılar denir. Aşağıdaki grafikte ifade edilen dört ayrı kaktüs türünün
ortam sıcaklığına bağlı gelişimini göstermektedir.

Birey sayısı

K L
5. •Çözeltilerde ….……....…… iyonu oranını arttıran maddelere
baz denir. M
•Su moleküllerinin başka maddelere yapışmasını sağlayan N
çekim kuvvetine ….……………… denir.

•Canlılardaki iç dengeye ….…………… denir. Kan şekerinin

veya vücut ısısının belirli bir dengede olması örnek verilebilir
0 10 20 30 40 45 50 Sıcaklık °C
•Bir canlının yaşama ve üreme şansını artıran kalıtsal
özelliklerin tümüne …….............…….. denir Grafiğe göre, kaktüs türlerinden hangileri 30ºCʼ nin
üzerindeki sıcaklıklarda da yaşamaya uyum
Aşağıdaki kelimelerden hangisi yukarıdaki boşlukların sağlamışlardır?
hiçbirine yazılamaz?
A) K ve L B) K ve M C) Yalnız N
A) Homeostasi B) Hidrojen C) Adhezyon
D) L, M ve N E) M ve N
D) Adaptasyon E) Hidroksit
8. •Tüm organik bileşiklerin yapısında …Karbon ve Hidrojen.... 10. I. Magnezyum a. Klorofil
elementleri birlikte bulunur.
II. Fosfat b. Tiroksin hormonu
•Besinlerini dış ortamdan hazır olarak alan canlılara III. Demir c. Hemoglobin
…heterotrof... denir. Mantarlar ve hayvanlar örnek verilebilir.
IV. İyot d. DNA
•Büyük moleküllerin daha küçük moleküllere yıkıldığı
kimyasal tepkimelere …katabolizma... denir. Yukarıda verilen mineraller ve bu minerallerin
bulunduğu yapılar eşleştirildiğine oluşan şekil nasıldır?
•Çözeltilerde …hidroksit… iyonu miktarını arttıran
maddelere asit denir. A) B) C)

•Çekirdek ve zarla çevrili organel bulunduran hücrelere

…prokaryot… hücre adı verilir.

Yukarıda verilen beş adet boşluk doldurma sorusundan D) E)

kaç tanesi hatalı doldurulmuştur?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

11. Aşağıda canlıların temel bileşenleri ile ilgili doğru ve

yanlış ifadeler karışık olarak verilmiştir.

9. Canlılar için gerekli olan bu sebeple canlıların dışarıdan a. Ototrof olan bitkiler kendileri için gerekli olan inorganik
alması gerken çeşitli elementlere mineral denir. Canlılar bu bileşikleri kendileri sentezleyebilir. Bu sebeple dışarıdan
elementleri çeşitli besinlerle beraber alır. Bitkiler kökleriyle inorganik bileşik almalarına gerek yoktur.
suda çözünmüş olarak topraktan alır. Örneğin sofra tuzunun
b. İnorganik bileşikler solunum tepkimelerinde enerji
(NaCl) yapısında Na ve Cl mineralleri vardır.
kaynağı olarak kullanılmazlar.
Bazı minerallerin çeşitli görevleri aşağıda verilmiştir.
c. Bitkiler, ihtiyaç duyduğu mineralleri suda çözünmüş
Demir; alyuvarlarda hemoglobinin yapısına katılır. Bazı olarak topraktan alır.
enzimlerin çalışmasını sağlar. Eksikliğinde kansızlık,
d. Canlıların yapısında periyodik cetvelde bulunan bütün
tırnaklarda çökme gözlenir.
elementler bulunur.
Fosfor; nükleik asitler (DNA ve RNA), ATP ve hücre zarının
e. İnorganik maddeler küçük yapılı olduklarından sindirime
yapısına katılan, kemik ve diş oluşumunda görev alan
uğramadan hücre zarından geçebilir.
mineraldir.
f. Terlediğimiz zaman derimiz üzerine çıkan su damlaları
İyot; tiroit bezinden salınan tiroksin hormonunun yapısına
vücudumuzdan ısı alarak buharlaşır.
katılır. Eksikliğinde basit guatr hastalığı gözlenir.
g. Asitler ve bazların tamamı inorganik yapılıdır.
Flor; dişlerin çürümesini engeller. Diş sağlığının korunması
için önemlidir. Az alınması diş ve kemik gelişimini aksatırken Doğru olan ifadeler aşağıdaki seçeneklerin hangisinde
fazla alınması dişlerde kalıcı sararmaya neden olur. birlikte verilmiştir?
Magnezyum; insanlarda kemik ve dişlerin, bitkilerde ise
A) a, c, d, e, f B) b, c, e, f C) b, e, f
klorofil molekülünün yapısına katılan mineraldir. Bazı
enzimlerin çalışmasını sağlar. D) c, e, g E) a, c, g

Sodyum ve Potasyum; vücutta su dengesinin korumasında,

sinir ve kas hücrelerinin çalışmasında görev alır.
12. •Fotosentez veya kemosentez yaparak besinlerini kendileri
Yukarıda verilen bilgilere göre minrallerle ilgili:
•Bazı moleküllerin yapısına katılırlar.
•Enzimlerin çalışmasında görev alırlar.
•Sinir hücrelerinin çalışmasında görev alırlar.
•Hücre içi su dengesinin ayarlanmasında görev alırlar.
üreten canlılara ……………….. denir.
•…………….…… üremede tek bir canlı kendisi ile aynı
kalıtsal özelliklere sahip canlılar oluşturur. Bu üreme tipinin
en önemli özelliği döllenme olayının görülmemesidir.
•Canlıların kimyasal bağ enerjisinden ATP enerjisi elde
etmesini sağlayan biyolojik olaya …………………. adı verilir.

•Demir; DNA, RNA ve ATP moleküllerinin yapısına katılır. •Çok hücreli canlılarda belirli bir görev için özelleşen
hücreler bir araya gelerek …...... adı verilen yapıyı oluşturur.
•Magnezyum, bitkilerde klorofil molekülünün yapısına katılır.
Aşağıdaki kelimelerden hangisi yukarıdaki boşlukların
•Flor, tiroksin hormonunun yapısına katılır. hiçbirine yazılamaz?
Verilen yedi ifadeden kaç tanesi doğrudur?
A) Fotosentez B) Doku C) Ototrof
A) 1 B) 3 C) 5 D) 6 E) 7 D) Eşeysiz E) Solunum
13. Karbonhidratlar yapısında Karbon, Hidrojen ve Oksijen 14. Monosakkaritler monomer yapılı oldukları için
elementlerini bulundurduğu için bu adı almıştır. Yapısındaki sindirime uğramazlar. Disakkaritler ve
şeker sayısına göre üçe ayrılır. polisakkaritler ise sindirime uğrar

MONOSAKKARİTLER Sindirime uğramaz

5 Karbonlu Monosakkaritler (Pentozlar)
•Riboz (C5H10O5): RNA ve ATP’ nin yapısına katılır.

•Deoksiriboz (C5H10O4): DNA’ nın yapısına katılır.

6 Karbonlu Monosakkaritler (Heksozlar) Bu açıklamaya göre:

•Glikoz (C6H12O6): Temel enerji kaynağımızdır. Beynin tek I. Glikoz II. Laktoz III. Riboz IV. Nişasta
yakıtıdır. Kan şekeri olarak da bilinir.
Moleküllerinden hangileri sindirime uğrar?
•Fruktoz (C6H12O6): Meyvelerin tatlanmasını sağlar A) I ve II B) II ve III C) II ve IV
D) I ve III E) II, III ve IV
•Galaktoz (C6H12O6): Hayvanlarda sütün yapısına
katılır. Bitkilerde de bulunur.

DİSAKKARİTLER 15. •Karbonhidratlar ….……… bağı kurarak bileşikler oluşturur.

•Maltoz (arpa şekeri): Bitkilerde bulunur. •İki adet monosakkarit birleşince ….……… oluşur.

•Sükroz (pancar şekeri): Bitkilerde bulunur. •Glikoz ve fruktozun birleşmesiyle ….……………..… oluşur.

•….……………… mantarlarda hücre duvarının yapısına

•Laktoz (süt şekeri): Hayvanlarda bulunur. katılan polisakkarit çeşididir.

Aşağıdaki kelimelerden hangisi yukarıda verilen

POLİSAKKARİTLER . . . . . . .
boşlukların hiçbirine yazılamaz?
•Nişasta: Bitkilerde fazla glikozun depolanmasını sağlar
A) Maltoz B) Disakkarit C) Sakkaroz
•Selüloz: Bitkilerde hücre duvarının yapısına katılır.
D) Glikozit E) Kitin
•Glikojen: Bakteri, mantar ve hayvanlarda depo şeker
•Kitin: Mantarlarda ve böceklerde yapıya katılır.
Yapısında azot elementi de bulundurur. 16.

Yukarıdaki bilgileri veren bir öğretmen, karbonhidrat 9 H2O

çeşitleriyle ilgili aşağıdaki kavram haritasını çizmiştir.
Nişasta sentezinde 10 adet glikozun birbirine
KARBONHİDRATLAR bağlanması için 9 adet glikozit bağı kurulur. Bu sebeple
9 adet su oluşur.
Monosakkaritler Disakkaritler Polisakkaritler
X- Bitkisel A- Bitkisel depo
Pentozlar Heksozlar
Y- Bitkisel B-Bitkilerde hücre çe-
K- DNA’ nın M- Kan şekeri
perinin yapısına katılır
yapısına katılır Z- Hayvansal
N-Meyve şekeri
C- Hayvansal depo 5 H2O
L- RNA’ nın
yapısına katılır R- Süt şekeri
D-Mantarlarda hücre çe- 10 adet glikoz kullanılarak 5 adet maltoz sentezi yapılabilir.
perinin yapısına katılır 5 adet glikozit bağı kurulduğu için 5 adet su oluşur.

Kavram haritasında karbonhidrat çeşitleriyle ilgili çeşitli Yapıtaşları arasında yeni bağlar kurulurken su oluşur.
ipuçları verilmiştir. Buna göre aşağıdaki eşleştirmelerden Bu olaya dehidrasyon adı verilir. Buna göre;
hangisi hatalı yapılmıştır?
I. 60 glikoz kullanılarak nişasta sentezi yapılıyor.

A) K → Deoksiriboz B) D → Selüloz II. 80 glikoz kullanılarak maltoz sentezi yapılıyor.

C) Z → Laktoz D) A → Nişasta Yukarıdaki tepkimelerde oluşacak su miktarları,
E) M → Glikoz aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir?

A) 59 – 40 B) 30 – 79 C) 120 – 40
Sınav içeriğindeki soruların tamamı İbni Sina Biyoloji
9. Sınıf Mükemmellik Soru Bankası içeriğinden seçilmiştir. D) 59 – 79 E) 30 – 40