NOWE

SZUKAJ
sprawd !

POLSKA AKTUALNO CI CIEKAWE PREMIUM NA WEEKEND PASJA W PODR ŻY PLAŻE G RY ...

PODR ŻE CIEKAWE

REKLAMA

Chałupy? Welcome to!

ŁUKASZ ZALESI SKI 9 lip, 09:18
Ten tekst przeczytasz w 7 minut

FACEBOOK TWITTER E-MAIL KOPIUJ LINK

Chałupy szczycą się tym, że mają plaże zar wno nad otwartym morzem, jak i Zatoką Pucką, że w ostatnich
latach stały się mekką miło nik w windsur ngu, że kultywują historię, organizując regaty starych rybackich
łodzi, że są doskonałym punktem wypadowym dla chcących zwiedza P łwysep Helski i Tr jmiasto.
Tymczasem miejscowo chyba już po wsze czasy będzie kojarzy się przede wszystkim z naturystami…

Foto: Mykola Komarovskyy / Shutterstock

Golasy nad Bałtykiem. Burzliwa historia naturyzmu (zdj. ilustracyjne)

REKLAMA

W cyklu "To było czytane" przypominamy najlepsze artykuły z 2021 r., idealne na wakacyjną lekturę
O TYM SIĘ M WI
— Przyszedł do mnie Ryszard Poznakowski, kt ry ma niezwykłą łatwo komponowania przeboj w i
zaproponował nagranie lekkiej, zabawnej piosenki na lato — wspominał nieżyjący już Zbigniew
Wodecki. Chodziło oczywi cie o utw r "Chałupy welcome to" Polka w Moskwie o nastrojach
wok ł mundialu. "Polacy mieli
Pan Zenon, kt ry w Chałupach mieszka od 1951 r., twierdzi, że byli tutaj już kr tko po wojnie. – Tak szczę cie"
m wili moi rodzice – zarzeka się
wr
Dzi Chałupy to jedna z najpopularniejszych miejscowo ci polskiego Wybrzeża
Więcej takich temat w znajdziesz na stronie gł wnej Onetu Z martwym mężem w trumnie,
Joanna Szalona przemierzała
swoje kr lestwo
REKLAMA

Quiz geogra czny, mało kto

zdobywa komplet punkt w

REKLAMA

REKLAMA

A z "Chałupami" było tak.

— Przyszedł do mnie Ryszard Poznakowski, kt ry ma niezwykłą łatwo komponowania przeboj w i

zaproponował nagranie lekkiej, zabawnej piosenki na lato. Takiego pastiszu utwor w dancingowych, do
kt rego tekst napisała Grażyna Orli ska – wspominał nieżyjący już Zbigniew Wodecki.
Foto: Mateusz Grochocki / East News

Chałupy

– Wcze niej Poznakowski chciał nawet, aby piosenkę za piewała Irena Santor, ale ostatecznie zwr cił się do
mnie.

"Słuchaj, ale dlaczego tak? Przecież to zupełnie

niezgodne z moim emploi"

A on na to:

"Właśnie dlatego!"

Wodecki wszedł do studia i nagrał piosenkę. Potem powstał do niej teledysk, w owych czasach mocno
kontrowersyjny. Był rok 1985, puryta ski PRL w pełnej, cho wątpliwej krasie, a tu telewizja publiczna
emituje wideoklip, w kt rym roi się od golas w. – Owszem, wywołał on dyskusje. Ale władza, jak wida ,
potrzebowała igrzysk, więc przymknęła oko — opowiadał Wodecki. Wok ł teledysku narosło trochę mit w.

Ludzie mówili na przykład, że pod koniec sam

rozbieram się i biegnę nago po plaży. A ja
przecież bym się na to nie odważył. Po prostu REKLAMA

się wstydzę – śmiał się piosenkarz.

Ale to p niej. Na razie Wodecki nagrywa piosenkę, teledysk i wyjeżdża na sze tygodni do Stan w. –
Pewnego dnia kupowali my kiełbasę gdzie w polskim sklepie w Milwaukee, Rysiu Poznakowski rzucił
okiem na polską gazetę i zdębiał. "Zbyszek, patrz na to!" – wspominał piosenkarz. – A tam informacja, że
nasze "Chałupy" na pierwszym miejscu telewizyjnej listy przeboj w. Tak oto letnia piosenka pozwoliła mi się
utrzyma na powierzchni mętnej wody rodzimego show-biznesu… — żartował.
REKLAMA

Na tym jednak nie koniec. Przeb j tercetu Wodecki, Poznakowski, Orli ska sprawił, że o male kiej wiosce
położonej na P łwyspie Helskim usłyszała, bez przesady, cała Polska. I że odtąd Chałupy zaczęły się jej
kojarzy niemal wyłącznie z opalającymi się nago miło nikami naturyzmu.

Kąpiel wki literata

— Tak cudownie, jak w latach 60. w Chałupach, to już nigdy nie będzie – z rozrzewnieniem wspominał Andrzej
Łapicki. Wła nie w wczas zagubioną w r d piach w rybacką osadę upodobali sobie znani polscy arty ci.
Pr cz Łapickiego wypoczywali tam między innymi Aleksandra ląska, a także Tadeusz Konwicki i Stanisław
Dygat wraz z żonami.

REKLAMA

REKLAMA

10 miejsc w Polsce, kt rych należy unika w wakacje

Jedli, pili, spierali się o sztukę i życie, plażowali, oczywi cie w jak najbardziej "regulaminowych" strojach i
jako tam, przynajmniej w swoim wiatku, Chałupy rozsławiali. Wcze niej wioska była niemal całkowicie
anonimowa. Niemal, ponieważ wzmianka o niej jeszcze przed wojną tra ła na karty powie ci Stefana
Żeromskiego "Wiatr od morza". Nie była to jednak reklama, o jakiej mieszka cy mogliby marzy .

REKLAMA

Wakacje w PRL-u

Czas wolny w PRL-u wymagał kreatywno ci, zaparcia, walki o

marzenia. Była masa, kt ra się poddawała o cjalnemu obiegowi, ale
też osoby, kt re szły pod prąd, pionierzy

CZYTAJ WIĘCEJ

Żeromski opisał ostatni na Kaszubach sąd boży, do kt rego doszło w wiosce w 1836 r. Miejscowi utopili
wtedy swoją sąsiadkę oskarżoną o czary. Kobieta była wdową, a nie podobała im się, ponieważ nie chodziła
do ko cioła, za na kominie jej domu przesiadywały kruki. Poddali ją więc pr bie wody. Polegała ona na
podtapianiu. Zgodnie z wielowiekową wykładnią, je li podsądny okazałby się niewinny, poszedłby na dno
(wtedy ewentualnie można by go ratowa ), je li winny – utrzymywałby się na powierzchni (wtedy niechybnie
czekałaby go mier , tyle że zadana inaczej). Wdowa testu nie przeżyła.

Powojenni arty ci ponury wizerunek miejscowo ci ocieplali, jednak to nie oni mieli go ostatecznie
ukształtowa . Uczynili to natury ci. Kiedy zaczęli oni zjeżdża na P łwysep Helski, tego do ko ca nie
wiadomo.
Foto: Evan Lorne / Shutterstock

Uwaga, natury ci!

Pan Zenon, kt ry w Chałupach mieszka od 1951 r., twierdzi, że byli tutaj już kr tko po wojnie. – Tak m wili moi
rodzice – zarzeka się. Ale na dobre sporym odcinkiem miejscowej plaży natury ci mieli zawładną dopiero w
latach siedemdziesiątych. – Je dzili tutaj letnicy z Tr jmiasta, z innych stron Polski, rzadziej tury ci z NRD.
Miejscowi też na plażę zaglądali. Czy ja także?! Nieee…

Młode chłopaki i dziewczyny czasem chciały

spróbować, jak to jest opalać się bez niczego.
Byli też tacy, którzy chodzili tylko na wydmy.
Żeby podglądać – opowiada Zenon.

Mieszka cy Chałup w sumie przyjęli naturyst w życzliwie. Opalanie się bez stroju traktowali trochę, jak
niegro ne dziwactwo, trochę za jak przejaw egzotyki. Co innego władze, kt re początkowo postanowiły
REKLAMA
naturyzm z plaż wypleni . W opowiadaniu "Polowanie na rozbiera ca" znany pisarz Janusz Głowacki
wspominał, jak to wraz z przyjaci łmi postanowił zdją na plaży kąpiel wki, gdy naraz, niczym spod ziemi
wyro li przed nimi miejscowy urzędnik i plutonowy milicji.

"Tak zaczęła się kilkudniowa walka o

podstawowe prawa człowieka, która kiedyś
być może przejdzie do historii jako wypadki
lipcowe. Walka, w której po jednej stronie
występowali funkcjonariusze MO i Główny
Urząd Morski, a po drugiej – dziesięć osób bez
majtek" – ze swadą opowiadał Głowacki.

Walka sko czyła się postawieniem pisarza przed kolegium. Potem prasa donosiła, że po dramatycznych
wydarzeniach najwyra niej pozostał mu uraz, bo na plażę naturyst w i owszem, zagląda, ale pono paraduje
tam w staromodnych kąpiel wkach, kt re sięgają do kolan.

REKLAMA

REKLAMA

Kilka lat p niej gorliwo władzy w ciganiu golas w zelżała. – Naturyzm do pewnego stopnia wyrastał ze
sprzeciwu wobec szarej rzeczywisto ci. Decydenci doszli do wniosku, że trzeba go jako skanalizowa , by nie
przerodził się w otwarty bunt – tłumaczy Marcin Lubertowicz z Federacji Naturyst w Polskich. – Był więc
naturyzm czym w rodzaju wentylu bezpiecze stwa. Trochę jak festiwal w Jarocinie…

Ciąg dalszy tekstu pod materiałem wideo:

Tekstylni zrzucają ubrania

Korzenie naturyzmu sięgają ko ca XVIII w. Terminu tego jako pierwszy użył Belg Jean Baptiste Luc Planchon.
Tłumaczył, że "natury ci to ludzie, kt rzy chcą by jak najbliżej przyrody, pragną ży z nią w harmonii".
Przeszło sto lat p niej do terminu tego odwołał się niemiecki lekarz Heinrich Pudor, autor książki "Kult
nago ci". Według niego tylko zespolenie z naturą może uchroni człowieka przed zgubnymi skutkami
przemysłowej rewolucji. Powinien on więc bez skrępowania wystawia się na dobroczynne działanie sło ca i
wiatru. A najlepiej robi to bez ubrania.
Foto: Shaiith / Shutterstock

Chałupy, Hel

W 1898 r. natury ci mieli już sw j pierwszy klub. Zawiązał się w Essen. Wkr tce w Niemczech zaczął działa
ruch Kultura Wolnego Ciała (z niem. FKK). Poważny problem mieli z nim nazi ci. Według Gőringa na przykład
chodzenie nago było przejawem degeneracji, z drugiej jednak strony – odpowiednio podretuszowane ideały
ruchu można było wykorzysta propagandowo do budowania kultu aryjskiej rasy.

FKK, cho spacy kowany i pod zmienioną nazwą, przetrwał. Naturyzm nie dał się też komunie. – W NRD był
to ruch masowy. Początkowo komuni ci pozostawali wobec niego nieufni, potem jednak na nagich plażach
zaczęli się pojawia nawet wysoko postawieni partyjni działacze, cho by jeden z sekretarzy stanu – zaznacza
Lubertowicz.

W Polsce "nagie" plaże istniały już przed II wojną. Do najsłynniejszych należały te w Zaleszczykach i
Otwocku. Nowe pojawiły się w latach 60. i 70., kiedy to do Polski zaczęły dociera odległe echa obyczajowej
rewolucji z zachodniej Europy i moda na naturyzm made in DDR.

REKLAMA

REKLAMA

W 1977 r. nad Bałtykiem odbył się pierwszy zlot naturyst w, były tam też organizowane wybory Miss Natura.
Na pomysł wpadł nieżyjący już Sylwester Marczak, kt ry założył Polskie Towarzystwo Naturystyczne. Ruchowi
sprzyjał też ukazujący się w latach 80. tygodnik "Veto". "Na plażę ciągną całe rodziny, coraz więcej tekstylnych
przechodzi w szeregi naturyst w" – emocjonował się jeden z piszących tam dziennikarzy.

Plaże naturyst w funkcjonowały w Dąbkach, Rowach, Unie ciu. – Ta w Chałupach chyba nigdy nie była ani
największa, ani najbardziej oblegana. Nigdy też nie funkcjonowała w spos b sformalizowany – zaznacza
Lubertowicz. Dzięki Wodeckiemu urosła jednak do miana symbolu. Niedługo po wylansowaniu przeboju co
jednak pękło.

Naturyści zaczęli zdejmować ubrania tuż za

ostatnią chałupą. Czasem wychodzili nago na
drogę. Machali do przejezdnych, zapraszali na
plażę.

Niekt rzy wchodzili nago do wioski. Starsi mieszka cy coraz bardziej na to narzekali. Wreszcie się zbuntowali
– opowiada pan Zenon. Poszli do władz i postawili sprawę na ostrzu noża: "albo plaża zniknie, albo
zbojkotujemy wybory do rady narodowej".

Władza przestraszyła się skandalu i naturyst w wyprosiła.

Plaża od Wodeckiego

Dzi Chałupy to jedna z najpopularniejszych miejscowo ci polskiego Wybrzeża. Bałtyk oblewa ją z dw ch

stron – letnicy mogą tutaj korzysta zar wno z urok w otwartego morza, jak i Zatoki Puckiej. Na jej płytkich
wodach w sezonie roi się od miło nik w windsur ngu. W klimat dawnych czas w przenoszą organizowane od
37 lat regaty starych łodzi rybackich zwanych pomerankami. Niezależnie jednak od wszystkiego,
przeciętnemu letnikowi Chałupy nadal kojarzą się gł wnie z plażą naturyst w.

— Jeszcze do niedawna pracowałem jako ratownik. Często, gdy pełniłem dyżur, podchodzili do mnie letnicy i
pytali: "Czy ta plaża od Wodeckiego jeszcze u was jest?" – opowiadał Marcin Budzisz, sołtys Chałup.

Plaża istnieje, choć działa nieoficjalnie i nie

jest już tak oblegana, jak kiedyś. Leży jakiś
kilometr za Chałupami. Kiedy idę pobiegać
nad morze, czasem ją mijam. Młodzi zwykle
opalają się w głębi, za parawanami, starsi
wybierają miejsca bliżej morza… — dodaje.

Kilka lat temu jeden z mieszka c w Pucka chciał plażę naturyst w rozkręci w Chałupach raz jeszcze,
zamierzał uzyska na to o cjalne, urzędowe zgody. Projekt spełzł jednak na niczym. — Uważam, że o cjalna
reaktywacja plaży nie byłaby złym pomysłem. Ale to tylko moje zdanie. Mieszka cy pewnie nie są co do tego
jednomy lni – zaznacza Budzisz.

REKLAMA

REKLAMA

Natury ci spotykają się w Polsce na kilkunastu plażach, ostatnio istnienie tej w Grzybowie pod Kołobrzegiem
zostało o cjalnie uznane przez radnych. Większo ma historię sięgającą głębokiej komuny. Żadna z nich nie
jest nawet w czę ci tak znana, jak plaża w Chałupach. Bo żadna nie miała swojego Wodeckiego. Lokalne
władze umiały to doceni .

POLECAMY: Byłam na słynnej plaży dla naturyst w w Chałupach. Dawno nie biło mi tak serce
Data utworzenia: 9 lipca 2022 09:18

ŁUKASZ ZALESI SKI

Wsp łpracownik Onet.pl

REKLAMA REKLAMA

TO R WNIEŻ CIĘ ZAINTERESUJE

miertelna pułapka na plaży. Wielki rekin Zrobił sel e pod Koloseum. W 30 sekund Wiesz, w kt rym wojew dztwie znajdują
płynął za kobietą [NAGRANIE] stracił ponad 2 tys. zł się te miasta? Sprawd swoją znajomo
mapy Polski

TO R WNIEŻ CIĘ ZAINTERESUJE

TO R WNIEŻ CIĘ ZAINTERESUJE

Tematy: PRL, Onet Wakacje

Masz ciekawy temat? Napisz do nas list!

Chcesz, żeby my opisali Twoją historię albo zajęli się jakim problemem? Masz ciekawy temat? Napisz do
nas! Listy od czytelnik w już wielokrotnie nas zainspirowały, a na ich podstawie powstały liczne teksty.
Wiele list w publikujemy w cało ci.
Znajdziecie je tutaj.

Napisz list: LIST DO REDAKCJI Podziel się tym artykułem: FACEBOOK TWITTER

REKLAMA

O firmie | Prywatność | Reklama | Praca w Onecie | Mapa serwisu © 2022 Ringier Axel Springer Polska sp. z o.o. - Powered by Ring Publishing | Developed by RAS Tech