HUSARIA

HUSARIA-co to takiego?
●Początki husarii, czyli ciężkozbrojnej
jazdy polskiej, sięgają czasów panowania
Stefana Batorego, czyli końca XVI wieku.
Ten rodzaj polskiej broni był niezwykle
skuteczny w starciu z przeciwnikiem na
polu bitwy.
●Jazda ta służyła do decydującego

przełamywania sił nieprzyjacielskich. Jak

pokazała historia zwycięstwo było
możliwe nawet w obliczu wielokrotnej
przewagi wojsk przeciwnika ( co
udowodniła np. bitwa z wielokrotnie
liczniejszymi wojskami Szwecji, pod
Kircholmem 1605 roku).
●W 1776 roku została przekształocona w

kawalerię narodową.
Bitwa pod Orszą, Husarz – Józef Brandt
husaria z pocz.
XVI w.
Uzbrojenie husarza:
Husarze walczyli zazwyczaj w szyku trzyszeregowym. Pierwsze uderzenie
wykonywali ciężką kopią mierzącą około 4,5 metra, zaopatrzoną w
proporzec i zakończoną ostrym grotem. Uderzenie w cwale tą kopią było
niezwykle skuteczne. Husarz walczył dalej pałaszem, szablą lub
koncerzem. Przy siodle znajdywała się jeszcze para pistoletów.

Uzbrojeniem ochronnym był szyszak - składający się z dzwonu, daszka z

nosalem, policzków i osłony czaszki wraz z twarzą zwanej nakarczkiem.
Elementem ochronnym była też półzbroja, składająca się z napierśnika i
naplecznika. Napierśniki były skuteczną ochroną przed kulami pistoletu,
gdyż miały grubość dochodzącą do 6-7 mm. Na napierśnik wkładano
obojczyk chroniący szyję, do którego mocowane były naramienniki
osłaniające rękę od łokci. Przedramię chroniły osłony zwane karwaszami.
Do nich montowano rękawicę z metalową osłoną dłoni.
Charakterystycznym elementem uzbrojenia husarii były skrzydła,
mocowane często na napleczniku, chociaż zdarzało się, że były one
mocowane do siodeł. Przyjęło się twierdzenie, że rola skrzydeł
polegała na robieniu charakterystycznego szumu i gwizdu w czasie
szarży. Wydaje się jednak, że miały one bardziej praktyczne
zastosowanie. Prawdopodobnie miały one służyć husarzowi jako
ochrona przed zarzuceniem na głowę przez nieprzyjaciela arkanów,
używanych przez Tatarów. Należy pamiętać, że husaria powstała
właśnie do walki na wschodnich obszarach Rzeczpospolitej. W
ostatnim okresie swego istnienia, husaria używała skrzydeł jedynie
do celów ceremonialnych.
 Była to zbroja bardzo kosztowna, chociaż w boju mniej
przydatna od skromniejszej zbroi płytowej. Była ona dużo
cięższa, bardzo ograniczała ruchy i nie chroniła przed bronią
palną.

Często na karaceny i zbroje płytowe husarze zakładali kolczugi.

Na zbroi noszono zaś skóry tygrysie, lamparcie lub wilcze.

Husaria odegrała w Rzeczpospolitej Obojga Narodów ogromną

rolę. Wielokrotnie decydowała o losach bitew. Należy tu
wspomnieć choćby o zwycięstwie pod Kircholmem, Kłuszynem,
Chocimiem, czy Wiedniem.
Zbroja z przełomu
XVI i XVII w.
Strój Husarza
 Atak husarii w
Bitwie pod
Kłuszynem 1610 –
obraz Szymona
Boguszowicza z
1620

Wojciech Kossak, Husaria

Symbolika uzbrojenia
husarskiego była i jest
często wykorzystywana w Odznaka
Wojsku polskim. Odznaka przedwojennego 4
1 Dywizji Pancernej Batalionu Pancernego z
generała Maczka
Brześcia n. Bugiem z
husarskim szyszakiem.