AP RECITATION

HADEAN (4.6-3.8 btn)

•Pagkakabuo ng mundo at pag inog sa araw

•Mundo: binubuo ng liquid rock at sulphur
•Pagsabog ng mga bulkan
•Atmospera: binubuo ng carbon dioxide, water vapor, mathane, at mga sulfur
compound
•Wala pang bato sa panahong ito
•Mainit ang hangin at puno ng alikabok

ARCHEAN(3.8-2.5 btn)

•Ang temperatura ng Mundo ay lumamig

•Amg water vapor ay lumamig mula sa mga karagatan
•Ang carbon dioxide ay napalitan ng limestone at naideposito sa ilalim ng
karagatan
•Ang hangin ay binubuo ng nitroheno
•Ang lava ay lumamig at naideposito sa ocean floor
•Lumitaw ang mga isla at nagbanggaan na nagresulta sa pagkakabuo ng mas
malaking isla
•Lumitaw ang mga one-celled organism o mga blue-green algae (bacteria)
•Lumitaw ang mga bato sa ibabaw ng mundo

PROTEROZOIC (2.5 btn-542 mtn)

•Nagsimula may 2 bilyong taon pagkatapos umiral ang Mundo
•Lumitaw ang dalawang supercontinente
•Lumamig ang interyor na bahagi ng Mundo
•Nagkaroon ng mga nilalang sa karagatan at lumitaw ang mga multicelled
organism
•Nagkaroon ng oxygen o oksehino mula sa mga blue-green algae sa karagatan at
mga single-cell plant
•Lumamig ang Mundo at lumitaw ang naglalakihang glacial ice sheet

CAMBRIAN (542-488.3 mtn)

•Lumitaw ang mga hard shelled animal, trilobite, sponge ,corals, mollusk ,
arthropod (Age of Invertebrates)
•Lumitaw ang mga halamang one-celled algae
•Ang pangkalahatang klima ay basa at mainit
•Umusbong ang panahon ng tagyelo:
Proterozoic at Ordovician
•Sa simula lumitaw ang Rodinia, isang suporcontinente at nang maglaon ay
nag hiwalay sa maliit na kontinente
•Ang Gondwanaland ay binubuo ng Tibet, Timog Silangang Asya, Arabia,
Africa, Australia, Timog Amerika, at Antartika
•Nagkaroon ng malaking rock formation

OBDOVICIAN (488.3-443.7 mtn)

•Tumtaas ang lebel ng tubig sa mga karagatan na nagdulot ng pagbaha sa mga

kontinente
•Tumaas ang oksiheno sa atmospera
•Ang ecosystem ay naging angkop sa pagpaparami ng mga nilalang
•Lumitaw ang marine algae at mga halaman sa ibabaw ng lupa
•Nagkaroon ng glaciation na nagreresulta sa paglaho ng nga hayop at marine
algae
•Nag karoon ng mas malamig na klima

SILURIAN (443.7 - 416.0 mtn)

•Nanatili ang klima at tumaas Ang level ng tubig sa mga dagat.

•Lumitaw at lumawak ang mga coral reef.
•Umusbong ang halaman sa ibabaw ng lupa lalo na sa mamasa-masang mga
Lugar malapit sa ekwador.
•Lumitaw rin ang iba't ibang isda.
•Ang Gondwanaland ay patuloy na gumagalaw patungo sa bahaging timog.
•Ang Siberia, Laurentia, at Baltica ay gumagalaw patungo sa ekwador.
•Sa pagtatapos ng Siberia, ang banggaan ng mga kontinente ay nagdulot ng
bagong supercontinent na kung tawagin ay Laurentia.

DEVONIAN (416.0 - 359.2 mtn)

•Lumitaw ang maliit na halaman, fern, horsetail, at seed plant na nagbunga sa

mga unang Puno at kagubatan.
•Lumitaw rin ang mga tetrapod (land - living vertebrate) terrestrial arthropod
at arachnid.
•Tinawag itong Age of Fishes.
•Ang Hilagang Amerika at Europa ay gumagalaw palapit sa ekwador.
•Ang Timog Amerika, Africa, Antarktika, India at Australia ay bumuo sa
Timog Hemispero.

CARBONIFEROUS (360-286 mtn)

•Nagkaroon ng malalawak na deposito ng uling sa Hilagang Europa, Asya,
gitnang - kanluran at silangan ng Hilagang Amerika.
•Lumitaw Ang amniotic egg na nagbigay- daan sa mga hayop na magsilang ng
itlog at lupa
•Tinawag itong Age of Plants dahil sa pataas ng bilang ng mga halaman.
•Ang banggaan ng Laurasia at Gondwanaland ay nagbigay-daan sa pag-usbong
ng Appalachian mountain belt ng Hilagang Amerika at Bulubunduking
Hercynian sa United Kingdom.
•Ang banggaan naman ng Siberia at Silangan Europa ay nagbigay-daan sa
pag-usbong ng Bulubunduking Ural sa Rusya.

PERMIAN (299.0 - 251.0 mtn)

•Nagkaroon ng mass extinction ang mga marine invertebrate.

•Umusbong ang supercontinent na Pangaea.
•Lumitaw ang Karagatang panthalassa at Dagat Tethys sa silangan ng Pangaea.
•Ang interior na bahagi ng Pangaea ay tuyo.
•Ang klima ng Mundo ay nagbago dahil sa pagbaba ng glaciation habang ang
interior na bahagi nito ay nagiging tuyo.

TRIASSIC (251-199.6 mtn)

•Lumitaw ang mga lycophyte, glossopterid, dicynodont, conifer at cycadeoid.

•Umusbong ang Pangaea.
•Lumitaw Ang mga mammal sa hauling bahagi ng Triassic.
•Umusbong ang mga seed fern at gymnosperms.
•Nagkarron ng mass extinction dahil sa paghihiwalay ng Pangaea.
JURASSIC (199.6 - 145.5 mtn)

•Lumitaw ang mga dinosaur at flowering plant (angiosperm)

•Naghiwalay Ang Pangaea.
•Ang klima ay mainit, walang polar ice at mataas ang level ng dagat.
•Lumitaw ang mga conifer.

CRETACEOUS (145.5 - 65.5 mtn)

•Nagkahiwa-hiawalay ang Pangaea sa anim ng kontinente.

•Ito ang panahon ng pagdami ng mga dinosaur.
•Lumitaw ang mga bundok at iba pang anyong lupa.
•Sa pagtatapos ng panahong ito, naglaho ang Age of Reptiles at naghudyat sa
pagsisimula ng Age of Mammals.